21.3 C
Amsterdam
Home Blog Pagina 3

Politieke belangen gingen vaker boven menselijkheid

0

We leven in een tijd van wereldwijde onrust, met crises, oorlogen, nieuwe geopolitieke verhoudingen en steeds meer wapens in de omloop. Rusland heeft dankzij de zwalkende houding van de Verenigde Staten vrij spel in Oekraïne, het geweld in Gaza dat volgens velen een genocide is wordt maar niet gestopt en ook in Syrië laait het geweld weer op.

Te midden van deze wereldwijde verwarring valt één patroon op: het appeasen, sussen, van oorlogszuchtige regimes en vijanden van democratie. Juist daarom is het zinvol om terug te kijken naar de geschiedenis, vooral naar de oorzaken van de wereldoorlogen.

Talaat Pasha : Father of Modern Turkey, Architect of Genocide by Hans-Lukas Kieser (2018, Hardcover) for sale online | eBay UK

Een boek dat hierbij helpt is Talaat Pasha: Father of Modern Turkey, Architect of Genocide van de Duitse historicus Hans-Lukas Kieser. Dit boek, dat zeven jaar geleden verscheen, onderzoekt de laatste jaren van het Ottomaanse Rijk (1299-1922), toen er nog hoop was op een federale republiek waarin Turken, Armeniërs en Grieken in vrede met elkaar samen zouden leven.

Kieser onthult hoe het invloedrijke maar clandestiene Comité voor Eenheid en Vooruitgang (CUP) aanvankelijk leek te zorgen voor een frisse wind. Maar na de Balkanoorlogen (1912-1913) verloor het Ottomaanse Rijk veel grondgebied. In 1913 pleegde de CUP een staatsgreep in Istanbul. Drie leiders — Cemal, Enver en Talaat Pasja — namen de macht over en stuurden het rijk richting oorlog en ondergang.

Talaat Pasja was een slimme maar meedogenloze politicus. Hij zocht steun bij Duitsland om zijn macht te behouden, wat leidde tot de ondergang van het rijk. Volgens Kieser legde Talaat niet alleen de basis voor de moderne Turkse staat, maar was hij eveneens verantwoordelijk voor de Armeense genocide.

De Duitse historicus schetst Talaat als een nationalist die streefde naar een islamitisch en Turks Anatolië en niet vies was van geweld. Zijn ideeën klinken vandaag nog door in het Turkse ultranationalisme. Talaat wantrouwde niet-moslims, maar dacht paradoxaal genoeg ook aan een islamitisch-joodse alliantie tegen Europa, een plan dat nooit van de grond kwam.

Onder Talaats leiding werden Armeniërs systematisch gedeporteerd en vermoord. Kieser stelt dat Mustafa Kemal Atatürks latere beleid deze lijn voortzette, in plaats van er afstand van te nemen. Juist ook de nazi’s zouden Talaats regime als voorbeeld hebben gebruikt voor hun eigen etnische zuiveringen.

Een belangrijk deel van het boek gaat over Duitsland. Terwijl Duitse officieren en diplomaten getuige waren van de gruweldaden, koos de Duitse regering voor politieke belangen boven menselijkheid. Ze verspreidden propaganda om de genocide te ontkennen. De Duitse ambassadeur in Istanbul waarschuwde dat kritiek op de etnische zuiveringen de alliantie met het Ottomaanse Rijk in gevaar zou brengen. Toen een Duitse afgevaardigde protesteerde, werd hij door Talaat weggestuurd.

Hoewel Duitse missionarissen de genocide veroordeelden, spraken slechts twee politici zich openlijk uit: Karl Liebknecht en Matthias Erzberger. Erzberger probeerde in 1916 nog bescherming te regelen voor christenen, maar werd genegeerd. Duitsland liet het bondgenootschap boven de mensenrechten prevaleren.

Duitse kranten en de censor namen de Turkse ontkenning over. Armeniërs werden afgeschilderd als opstandelingen, waardoor het Duitse publiek nauwelijks wist wat er werkelijk gebeurde. Deze passieve houding zorgde ervoor dat Duitsland decennialang geen morele verantwoording nam.

Na de Eerste Wereldoorlog vluchtte Talaat naar Duitsland, dat hem asiel gaf. Hij bleef politiek actief en werd beschermd om geopolitieke redenen. In 1921 werd hij in Berlijn vermoord door de Armeniër Soghomon Tehlirian. De rechtszaak die volgde leidde tot meer erkenning van de genocide en inspireerde jurist Raphael Lemkin, die later het begrip ‘genocide’ zou definiëren.

Kieser schetst Talaat als een visionair maar wreed leider, wiens nalatenschap niet alleen Turkije vormde, maar ook een blauwdruk werd voor latere gruweldaden. Duitsland speelde hierin een cruciale rol door zijn morele onverschilligheid, een houding die we vandaag opnieuw zien.

Nu worstelt Duitsland met zijn relaties met Turkije onder Erdogan en Israël onder Netanyahu. Turkije onderdrukt de oppositie en bedreigt de Koerden, terwijl Israël in Gaza internationale wetten negeert en burgers uithongert. Door deze regimes te blijven steunen uit strategisch belang, dreigt Duitsland opnieuw zijn waarden te verloochenen.

En niet alleen Duitsland: ook Washington en Europese hoofdsteden vertonen dit hypocriete gedrag. Als dit zo doorgaat, dreigt een spiraal van haat, wraak, en misschien zelfs een nieuwe oorlog.

Kiesers boek is dus niet alleen een historische analyse, maar ook een waarschuwing: wie dictators appeast zaait rampen.

Utrechtse gemeenteraad wil zieke Palestijnen ophalen

0

Hoewel de landelijke politiek er niets van wil weten, is er in de Utrechtse gemeenteraad een meerderheid voor het ophalen en behandelen van gewonde en zieke Palestijnen uit Gaza. Dat meldt het AD.

‘Duizenden zwaargewonde of doodzieke Palestijnen in Gaza wachten op acute medische hulp die er nauwelijks nog is. Ziekenhuizen zijn gebombardeerd, de zorg is ingestort. De WHO (Wereldgezondheidsorganisatie) vraagt al maanden om evacuaties naar Europa’, schrijven acht Utrechtse fracties (GroenLinks, PvdA, Denk, Groep Zwanenberg, Volt, D66, Bij1 en Student & Starter) in een brief met schriftelijke vragen aan asielwethouder Rachel Streefland.

De verontwaardiging over de onmenselijke houding van de Tweede Kamer ten aanzien van zieke en gewonde Palestijnen in Gaza lijkt zich om te zetten in politieke daadkracht vanuit de gemeente. De Utrechtse raad wil nu zelf mensen uit Gaza opvangen in Utrechtse ziekenhuizen. Zo willen de partijen het demissionaire kabinet onder druk zetten om meer te doen, of anders zelf de handen uit de mouwen steken.

Wethouder Streefland moet uiterlijk eind september laten weten of dat lukt.

GroenLinks-raadslid Melody Deldjou Fard is uitgesproken tegenover het AD. ‘We kijken al maanden naar een genocide in realtime. Het toekijken en niets doen raakt mij, en met mij duizenden Utrechters. Elke dag langer wachten is een dag langer onschuldige mensen zien sterven. Utrecht kan niet anders dan in beweging komen, ook als de regering blijft zitten. Druk vanuit steden is belangrijk. Moreel leiderschap moet ergens beginnen, zeker nu het landelijk zoek is’, aldus Deldjou Fard.

Landen als België, het Verenigd Koninkrijk en Italië namen al Palestijnse gewonden op. Nederland liet tot nu toe niemand overkomen.

Ook in Amsterdam is er een meerderheid voor de opvang van zwaargewonde en doodzieke Palestijnen uit Gaza.

Kritische VVD-leden: erken dat Israël genocide pleegt in Gaza

0

Een groep kritische VVD’ers, verenigd in het Liberaal Collectief Nabije Oosten, zal op het aanstaande VVD-congres van 6 september een motie over Israël indienen. De VVD moet erkennen dat de Israëlische regering van Benjamin Netanyahu genocide pleegt in Gaza.

‘We zijn uitermate teleurgesteld in het optreden van de VVD-fractie in de Tweede Kamer in de discussie over Israël en Palestina de afgelopen weken’, vertelt Maarten Dirkse van het Liberaal Collectief Nabije aan de Kanttekening. ‘De VVD heeft geweigerd om ook maar een enkele concrete maatregel tegen Israël te steunen, terwijl dat land volgens mensenrechtenorganisaties en experts bezig is met een volkerenmoord op de Palestijnen. Zelfs een initiatief om zieke Palestijnse kinderen voor verpleging naar Nederland te brengen werd door de fractie geblokkeerd.’

Daarentegen steunde de VVD-fractie onlangs wel een motie van de PVV, die opriep tot de ‘totale vernietiging van Hamas’. Dirkse: ‘Voor iedereen die de afgelopen twee jaar in Gaza heeft gezien wat die ‘totale vernietiging’ in de praktijk betekent is dit een onmiskenbare oproep aan Israël om haar oorlogsmisdaden voort te zetten.’

Dirkse, die de anti-Israëlmotie op het komende VVD-congres zal toelichten, zegt dat het optreden van de fractie ‘liberaal en moreel’ niet langer te verdedigen is. Hij gelooft dat een meerderheid van de VVD-leden ook niet achter deze radicale koers staat. ‘Daarom vragen we de Algemene Vergadering komende zaterdag om een signaal af te geven door de genocide in Gaza te erkennen en de fractie op te roepen om dienovereenkomstig te handelen. Het is hoog tijd dat de VVD weer pal gaat staan voor het internationaal recht.’

Tekst van de motie die op de 161e Algemene Vergadering van 6 september 2025 zal worden toegelicht door Maarten Dirkse. Beeld: Liberaal Collectief

Trump maakt zich geen zorgen over Chinees-Russische as

0

De Amerikaanse president Donald Trump maakt zich geen zorgen over de toenadering tussen China en Rusland, aldus de Arabische nieuwszender Al Jazeera. De Russische president Vladimir Poetin was gisteren in China, onder meer om een grote militaire parade bij te wonen.

In een radio-interview op dinsdag verklaarde Trump dat hij niet bezorgd was over een Chinees-Russisch blok dat zich tegen de Verenigde Staten zou keren. ‘We hebben het sterkste leger ter wereld, met afstand’, zei de Amerikaanse president vol zelfvertrouwen. ‘Ze zouden hun leger nooit tegen ons gebruiken. Geloof me, dat zou het slechtste zijn wat ze ooit zouden kunnen doen.’

Trumps uitspraken komen op een moment waarop China en Rusland nauwer met elkaar samenwerken. Tijdens de Shanghai Cooperation Organisation-top in Tianjin leverden president Xi Jinping en Vladimir Poetin kritiek op de dominantie van Washington in internationale aangelegenheden. Poetin woonde ook de grootste militaire parade van China ooit bij, ter herdenking van de Japanse nederlaag in de Tweede Wereldoorlog in 1945.

Maar Trump toonde zich niet onder de indruk van deze symboliek. ‘Ik zie dat totaal niet als een uitdaging’, zei hij tegen verslaggevers.

Op sociale media vroeg hij zich af of Xi de Amerikaanse inspanningen voor de bevrijding van China zou erkennen. De Amerikanen steunden de Republiek China vanaf 1941 met vliegtuigen en piloten – onder meer de legendarische Flying Tigers – en leverden ook veel hulpgoederen aan het land.

Trump eindigde met een vrolijke sneer: ‘Moge president Xi en het geweldige volk van China een mooie en blijvende viering hebben. Doe Vladimir Poetin en Kim Jong Un mijn hartelijke groeten, terwijl jullie samenzweren tegen de Verenigde Staten van Amerika.’

Krijgt Nederland na oktober opnieuw een uiterst rechts kabinet? Het dK-panel reageert

0

In oktober zijn er Tweede Kamerverkiezingen. Wordt Nederland straks weer bestuurd door uiterst rechts? Het dK-panel vertelt over hun ideale kabinet en wie het moet leiden.


Ruben Arnhem, docent

‘Het is jammer dat we opnieuw naar de stembus moeten. Een stevige coalitie van PVV-BBB-VVD had ons land vooruit kunnen helpen, zonder de voortdurende vertragingen en blokkades die NSC met zich meebracht. Met die drie partijen lag er een kans om eindelijk te werken aan een betere samenleving en een sterker Nederland.

‘Toch vrees ik dat veel kiezers thuisblijven in oktober en dat de vorming van een coalitie wederom een ramp zal worden. Zowel links als rechts zijn hopeloos versplinterd in tientallen kleine partijen, die vooral elkaars kiezers wegkapen.

Regenboogkabinet

‘Het liefst wil ik een rechts kabinet (VVD-PVV-JA21-SGP) met Geert Wilders als premier. Echter gooit het CDA roet in het eten door met een soft partijprogramma kiezers van zowel links als rechts aan te trekken. Hierdoor lukt het geen van beide kanten om een meerderheid te behalen.

‘De uitkomst zou weleens een zogenoemd regenboogkabinet kunnen worden, vergelijkbaar met de Vivaldi-coalitie in België: alle kleuren en smaken bij elkaar, veel debatten en mooie woorden, maar weinig daadkracht en nog meer vertraging bij het oplossen van de problemen in Nederland.’


Jakob de Jonge, kunstenaar

‘Ik denk niet dat er met deze verkiezingen veel gaat veranderen. De komende tijd, net als de afgelopen tijd, zullen we veel politieke chaos zien. De polarisatie in Nederland is enorm.

‘De stem van extreemrechts zal supergroot blijven. Ofwel Wilders komt met een nog grotere overwinning dan daarvoor. Ofwel, mocht hij verliezen, dan wordt dat weer opgevangen door andere extreemrechtse partijen, zoals JA21 en anderen. Dus de facto verandert er niets.

‘We gaan een periode tegemoet van extreme militarisering. Gigantische budgetten naar defensie: dat is blijkbaar voor bijna elke politieke partij belangrijker dan wat dan ook. De meerderheid in het parlement zal zeer waarschijnlijk pro-genocide blijven in Gaza.

‘De stem van extreemrechts zal supergroot blijven’

Pas bij de daaropvolgende verkiezingen zullen andere stemmen in de maatschappij voldoende georganiseerd zijn om iets te veranderen, en ik hoop daar zelf ook aan bij te dragen. Verder ben ik blij dat Bij1 terug is en denk ik dat Tofik Dibi een stem vertegenwoordigt die breed leeft.’


Ahmed Abdillahi, postbezorger

‘Ik denk niet dat er bij de komende verkiezingen veel zal veranderen. Mijn ideale kabinet zou bestaan uit linksgeoriënteerde partijen die echt iets kunnen betekenen voor mensen die moeite hebben om rond te komen. De kosten van levensonderhoud rijzen de pan uit. Alles wordt maar duurder.

‘Daarnaast hebben we een kabinet nodig dat vanaf dag één serieus werk maakt van de wooncrisis.

‘Juist in deze onzekere tijden hebben we politici als Timmermans nodig’

‘Wat me ook zorgen baart, is de toenemende polarisatie in de samenleving, zeker naar aanleiding van wat er recent gebeurde in Duivendrecht. Eén van de politieke leiders die hierin een verbindende rol zou kunnen spelen, is Frans Timmermans van GroenLinks-PvdA.

‘Ik hoop dat mensen hem een kans geven, want zonder daadkrachtig en sociaal leiderschap dreigt het een rommeltje te worden in Den Haag. Juist in deze onzekere tijden hebben we politici als Timmermans nodig.’


Ayala Levinger, softwareontwikkelaar

‘Ik verwacht niet dat de komende verkiezingen echt iets zullen veranderen, zolang de meerderheid blijft stemmen op rechts en extreemrechts. Helaas denk ik dat een groot deel van de Nederlandse bevolking racistische partijprogramma’s aantrekkelijk vindt.

‘Wat ik zou willen zien, is politiek die stopt met de Nederlandse medeplichtigheid aan de genocide op het Palestijnse volk door Israël, en die zich conformeert aan uitspraken van het ICC en het ICJ. En politiek die de klimaatramp eindelijk serieus neemt.

‘Een groot deel van de bevolking vindt racistische partijprogramma’s aantrekkelijk’

‘Ik hoop ten minste dat de massale opkomst bij de Rode Lijnen-demonstratie ook in oktober bewust gaat stemmen – niet alleen bij mooi weer rode kleding aantrekken om samen te wandelen in Den Haag. Symboliek alleen verandert niets. Alleen als wij die rode lijnen ook vertalen naar onze stem, kan er werkelijk iets kantelen.’


Mostafa Hilali, militair

‘Verkiezingen zijn belangrijk, want stemmen is het feest van de democratie. Het moment waarop wij de meest directe vorm hebben van invloed op de politiek.

‘Ik hoop dat we gaan kiezen voor partijen die zich de afgelopen tijd hard hebben gemaakt voor verbinding en de mens centraal hebben gesteld. En wat dat betreft, zeg ik met verbazing, waren het juist de Partij van de Arbeid, de Partij voor de Dieren, D66 en Denk die zich het meest hebben ingezet voor de mensen.

‘Denk daarbij aan de toeslagenaffaire, maar ook de oorlog in Gaza en het leed van de Palestijnen. Dit zijn de partijen die ‘wij’ het grootst mogelijk hebben gedefinieerd. Dat zijn dus ook de partijen die mijn sympathie hebben.

Ikke, ikke

‘Ik hoop dat dit de partijen zijn die in het volgende kabinet wat meer mogelijkheden krijgen om een regering te vormen. Wat dan dus wel nodig is, is dat mensen gaan stemmen. Dat mensen niet aan de zijlijn blijven zitten of uit boosheid gaan stemmen, maar dat mensen weer gewoon gaan kijken naar het land waar we leven en naar de wereld waarin we ons bevinden. En hopelijk tot de conclusie komen dat al die partijen die zich de afgelopen periode zo hebben ingezet voor het particularisme van het ikke, ikke, ikke, niets hebben geleverd.

‘Wat nodig is, is dat mensen gaan stemmen’

En misschien zou een keer niet de grootste partij de premier moeten leveren, maar juist een outsider kiezen, zoals Esther Ouwehand, Jörgen Raymann, Tofik Dibi of Ahmed Aboutaleb die verantwoordelijkheid gunnen. Personen die echte impact hebben gemaakt en die meer menselijkheid tonen dan de meeste andere partijen bij elkaar opgeteld. Dat zijn wat mij betreft echt de helden die een kans moeten krijgen.’

Indonesië: van protest naar nationale crisis, wat is er aan de hand?

0

Wat begon als een protest tegen de royale vergoedingen voor Indonesische parlementariërs, is nu uitgegroeid tot een nationale crisis. De situatie escaleerde toen de 21-jarige bezorger Affan Kurniawan werd aangereden door een politiebus en daarbij om het leven kwam.

Op maandag 25 augustus gingen duizenden Indonesiërs de straat op in Jakarta. Ze waren woedend over het besluit om de toelages voor politici te verhogen tot wel 100 miljoen roepia per maand (omgerekend 5.220 euro), meer dan dertig keer het gemiddelde inkomen.

‘Het idee dat de toch al rijke politieke klasse hun inkomen verhoogt, terwijl gewone burgers worstelen, maakte mensen razend’, zegt Eve Warburton, directeur van het Indonesië Instituut van de Australian National University, tegen de BBC.

Omslagpunt

De dood van de 21-jarige bezorger Affan Kurniawan, die gewoon aan het werk was en niets met de demonstratie van doen had, vormde een omslagpunt. President Prabowo Subianto bood zijn verontschuldigingen aan, maar kon de ontstane brand niet blussen. Binnen enkele dagen verspreidden de protesten zich van West-Java tot Sulawesi, Bali en Lombok. Inmiddels zijn er volgens de autoriteiten ten minste zeven mensen omgekomen.

De demonstraties gaan inmiddels over veel meer dan alleen de parlementaire vergoedingen. Ze raken aan diepere frustraties over corruptie, politiegeweld en sociale ongelijkheid. ‘De elite leeft in luxe, zoals blijkt uit de buitensporige privileges voor parlementariërs’, aldus professor Vedi Hadiz, hoogleraar Asian Studies aan het Azië Instituut van de University of Melbourne. ‘Dat wringt met het rechtvaardigheidsgevoel van de bevolking.’

Om de gemoederen te bedaren kondigde Prabowo aan dat sommige politieke privileges worden teruggedraaid. Ook heeft hij de familie van Kurniawan bezocht, om hen persoonlijk te troosten met hun verlies, en het bezoek aan China afgezegd. Prabowo zou in Beijing een overwinningsparade bijwonen, waarmee China jaarlijks het einde van de Tweede Wereldoorlog viert.

Scepsis

Ondanks deze acties blijven critici sceptisch. Herianto, voormalig coördinator van de Indonesische Studentenunie, zegt tegen de BBC dat het terugdraaien van privileges voor parlementariërs ‘een stap in de goede richting’ is. Toch wordt de kern van de onvrede niet aangepakt, stelt hij. ‘Het gaat niet om één kwestie. Mensen willen diepgaande hervormingen op het gebied van landbouw, onderwijs en eerlijke economische kansen.’

Tegelijkertijd gaf president Prabowo het bevel om keihard tegen relschoppers op te treden. Die hebben gebouwen van politieke partijen in brand gestoken, waaronder in Makassar op Sulawesi. Hierbij zijn drie mensen omgekomen, die te laat het gebouw probeerden te ontvluchten. In Jakarta hebben demonstranten de huizen van politici geplunderd. Het sociale medium TikTok heeft live-uitzendingen opgeschort, om te voorkomen dat relschoppers elkaar daar juist aansporen tot nieuwe gewelddadige acties.

Demonstranten vrezen dat de autoriteiten de rellen aangrijpen om het huns inzien terechte protest de kop in te drukken. ‘De autoriteiten moeten het recht op vreedzaam protest beschermen, niet onderdrukken’, waarschuwt Herianto. ‘De geschiedenis leert dat wanneer veiligheid prevaleert boven dialoog, het risico op mensenrechtenschendingen toeneemt.’

Omstreden

De nu 73-jarige Prabowo is sinds 20 oktober 2024 president van Indonesië. Hij is een voormalige generaal met een omstreden verleden en was de schoonzoon van dictator Suharto. Tijdens de massale protesten in mei 1998, die leidden tot de val van Suharto, speelde Prabowo een omstreden rol als legercommandant. Hij zou verantwoordelijk zijn voor het laten verdwijnen van studenten die tegen het regime protesteerden.

Onder veel studenten is Prabowo nu ook omstreden, vanwege zijn autoritaire stijl van optreden en een recente wetswijziging, die het leger meer macht geeft in civiele functies. In maart dit jaar protesteerden tienduizenden studenten in Jakarta tegen de controversiële hervorming van de legerwet.

Racistische jongeren in Duindorp pesten snackbar-eigenaar uit Jemen weg

0

Duindorpse jongeren hebben de Jemenitische restauranteigenaar Zuhair Alyousefi weggepest. Na weken van racisme en intimidatie, heeft hij besloten zijn restaurant te verkopen. 

Een groep van 10 a 15 delinquenten tussen de 10 en 18 jaar zouden de ondernemer al wekenlang belagen. Ze zeiden racistische dingen, gooiden zijn ruiten en bewerkten deze met eieren. Zo meldt de nieuwszender Hart van Nederland.

Alyousefi had al twee keer tevergeefs aangifte gedaan bij de politie. Nu de situatie ondraaglijk is geworden, heeft hij zijn restaurant te koop gezet, vermoedelijk ook het doel van de jongeren. ‘Maar ik krijg mijn restaurant niet verkocht. Ondernemers vinden dit een racistische wijk’, zegt hij tegen de nieuwszender.

De politie doet onderzoek naar het incident en wil geen commentaar leveren op de berichtgeving over het gebrek aan concrete actie.

Denk-politicus Ismail el Abassi zocht de ondernemer op. ‘Toen ik de zaak binnenstapte, zag ik de schade met eigen ogen. Dat alleen al maakte indruk. In combinatie met de gespannen sfeer in de wijk voelde ik me eerlijk gezegd zelf niet veilig. En als ík dat al zo ervaar als Kamerlid, hoe moet dat dan zijn voor Zuhair, die hier dag in dag uit middenin staat?’, schrijft hij op LinkedIn.

Onze rouw om tieners is ongelijk

0

De tragische dood van de 17-jarige Lisa heeft een golf van vrouwenprotest teweeggebracht. De moord in Amsterdam-Zuidoost heeft de veiligheid van vrouwen op de landelijke agenda gezet. Dat is begrijpelijk na een gebeurtenis die zo schokkend is. Toch voelt deze protestgolf voor mij wat ongemakkelijk. De onveilige nacht wordt teruggeëist,  maar alleen voor vrouwen. Ergens op het internet werd zelfs een avondklok voor mannen gesuggereerd. Afgelopen weekend kopte NRC in het hoofdredactioneel: ‘Het gesprek dat op gang is gekomen zal voor mannen wellicht ongemakkelijk voelen, maar vereist juist daarom hun actieve betrokkenheid.’

Alle mannen die ik heb gesproken, zijn echter net zo aangeslagen door deze moord als vrouwen. In de optochten lopen ook veel mannen mee. Een klein aantal mannen pleegt dit soort misdaden. Ik begrijp dat de dader meestal een man is, maar het overgrote deel van de mannen zal nooit een dader worden. Tegelijkertijd snap ik dat vrouwen zelden dader zijn. Maar in deze discussie komen mannen wel erg makkelijk als potentiële ‘daders’ naar voren, terwijl hun kwetsbaarheid minder aandacht krijgt. Dat werkt onbedoeld in de hand dat bewegingen zoals de ‘manosphere’ – groepen die online feminisme bekritiseren en vrouwenhaat verspreiden – zich gesterkt voelen in hun idee dat media mannen onterecht negatief neerzetten.

De media nemen de probleemanalyse van de protestgolf vrij snel over, zonder veel ruimte voor nuance of bredere context. Zoals: door geweld komen ongeveer twee keer zoveel mannen om het leven als vrouwen. Bij minderjarigen zijn het bijna altijd jongens die slachtoffer worden. Regelmatig gebeurt dat ’s nachts, wat de nacht voor jongens minstens zo onveilig maakt. Een recent voorbeeld is Rivaldo, een 17-jarige jongen die kort geleden werd vermoord op een voetbalveldje, vlakbij de plek waar Lisa omkwam.

Een vermoorde tiener is altijd onschuldig

Voor hem kwamen er geen grote bijeenkomsten, geen landelijke acties tegen straatgeweld, geen nadrukkelijke oproep tot een veilige stad. Misschien speelt mee dat hij niet uit een welgestelde buurt kwam, geen vwo’er was maar leerling van praktijkschool De Dreef. Hij was geen blond hockeytalent uit Abcoude, maar een jongen die van straatvoetbal hield. Onbewust lijkt dan sneller de gedachte te ontstaan dat hij er misschien zelf schuld aan had. Terwijl we bij vrouwengeweld juist waakzaam zijn om niet te vervallen in victim-blaming.

Het pijnlijke is dat we niet elke minderjarige met hetzelfde verdriet betreuren. Er lijkt een tweedeling te zijn: zwart tegenover wit, hoogopgeleid tegenover laagopgeleid, jongen tegenover meisje. Maar een vermoorde tiener is altijd onschuldig. Natuurlijk, bij meisjes gaat het vaak om zedendelicten en bij jongens om geweld, maar bij minderjarigen zou dat geen verschil mogen maken. Ouders maken zich ook zorgen om hun zoons, die een even weerloos slachtoffer zijn, zeker ’s nachts.

Wat in de oproep tot mannen al langer ontbreekt, is aandacht voor hun binnenwereld. Toen ik in de jaren tachtig psychologie studeerde aan de UvA, was er een grote groep Vrouwenstudies. Ook Genderstudies waren in opkomst, met vooral aandacht voor homoseksuele mannen. Maar een aparte discipline die zich richt op normale mannen – hun kwetsbaarheid, hun gedragingen, hun positie – heb ik nooit gezien. Terwijl daar alle aanleiding voor is.

Laten we de nacht vanaf nu niet alleen terugvragen voor vrouwen, maar voor iedereen.

Yesilgöz wil geen coalitie met GroenLinks-PvdA

0

VVD-leider Dilan Yesilgöz heeft geen trek in een coalitie met GroenLinks-PvdA. ‘Ik zie het niet gebeuren’, zei ze gisteravond aan tafel bij RTL Tonight. 

De politica, die eerder wel de weg opende voor een coalitie met de PVV, heeft liever een zogenoemd ‘centrumrechts’ kabinet, maar dan zonder de extreemrechtse partij van Geert Wilders.

Aan tafel werd meerdere malen gevraagd of ze GroenLinks-PvdA dan ook echt uitsluit. ‘Ik ben nogal scherp hier inderdaad, dat is nogal helder. Ik zie dat echt niet werken. Ik denk dat dit land snakt naar een centrumrechts beleid’, reageerde Yesilgöz op die vraag.

Yesilgöz, die pro-Palestina actievoerders regelmatig van antisemitisme beticht en onlangs muzikant Douwe Bob nog van ‘Jodenhaat’ beschuldigde, doet het niet goed in de peilingen. De VVD is gezakt naar de vierde plek en moet naast de PVV, ook CDA en GroenLinks-PvdA boven zich dulden, met slechts 14 tot 16 zetels als de verkiezingen nu zouden plaatsvinden.

Een samenwerking met de PVV zit er in ieder geval niet meer in voor Yesilgöz. Op het partijcongres van de VVD in juni noemde ze Geert Wilders een ‘ongelooflijk onbetrouwbare partner’ en sloot ze samenwerking definitief uit.

Natuurbranden in Syrië zetten de verhoudingen op scherp

0

Het is een van de mooiste plekken in Syrië. Kessab, in de kustregio Latakia aan de grens met Turkije. Hier rijzen de bergen torenhoog de zee uit, begroeid met volle bossen met een rijke biodiversiteit. Onbegaanbaar en onaangetast, ondanks de populariteit van de regio onder Syriërs.

Deze bossen hebben de burgeroorlog doorstaan, ondanks de vele gevechten. Maar deze zomer kregen ze te maken met een veel groter gevaar: natuurbranden. In twaalf dagen ging meer dan 16.000 hectare bos- en landbouwgrond in vlammen op. Bijna 1.200 families uit 45 dorpen raakten ontheemd. Vijf landen schoten te hulp om te vlammen te blussen.

Het is lastig hier een voorstelling van te maken, totdat je er middenin staat. Gitzwarte bergen, verbrande dieren en heuvelruggen met verkoolde bomen die tot ver over de horizon reiken. Het is apocalyptisch. Het lijkt alsof de brand elke vorm van leven heeft opgeslokt. De geur van verbrand leven is overweldigend. Het contrast tussen de paradijselijke baaien en de verwoesting eromheen is zo groot dat ik er een knoop van in mijn maag krijg.

Zwarte bergen in Kessab, Syrië

We zijn op vakantie in Syrië. Met de schoonfamilie uit Damascus kwamen we af op onze herinneringen aan deze plek, die we allemaal al eens bezocht hadden. Het is hier opvallend rustig, de brand heeft de gebruikelijke toeristen weggehouden. Dat is jammer, want er is nog steeds heel veel moois te zien. Toch raken ook wij onbedoeld verzeild in de verkoolde bergen, als we op zoek gaan naar een plek om te wandelen.

Vingerwijzen

De brand heeft de verhoudingen op scherp gezet. Na veertien jaar burgeroorlog is een natuurramp als deze voldoende om de onderlinge wrok te doen ontvlammen. De meeste mensen zijn ervan overtuigd dat de brand is aangestoken, meestal weten ze ook door wie.

‘Het kan niet anders’, vertelt Umm Adel, een bewoonster in het dorp Kessab. ‘We hebben de brand vanaf ons huis zien ontvlammen. Dit gebeurde op meerdere plekken tegelijk. Dat is toch niet hoe een brand zich normaal gesproken verspreidt?’ Ze vertolkt het narratief van veel inwoners, die in de patronen opzet menen te zien. Het maakt ze kwaad. Waarom hier? Waarom juist deze plek? vragen ze zich af.

Verbrande slang in de bergen van Kessab, Syrië

Op de Turkmeense berg spreek ik een aantal Turkmeense dorpelingen, die nog niet heel lang geleden geremigreerd zijn naar de plek die ooit naar hen vernoemd werd. Deze etnische groep streek eeuwen geleden neer in dit gebied, maar werd in 2015 door het Assad-regime ontheemd. Ze zochten hun toevlucht veelal in Turkije. In hun plaats trokken alawieten naar de kustregio, aangemoedigd door het Assad-regime, dat de gewoonte had om mensen uit eigen kring voorrang te geven. Het gevolg was een demografische verandering. Na de val van het regime zagen Turkmenen de kans om terug te keren, zoals Keram, de eigenaar van een restaurant in de pittoreske kustplaats Burj al-Islam. ‘We zijn weer thuis, maar voelen ons niet welkom’, vertelt hij. Volgens hem is de brand aangestoken door andere bewoners, om hen opnieuw te verdrijven. ‘In de bergen lieten ze een tekst achter: ‘jullie hebben de vrijheid om te reizen, wij hebben de vrijheid om te verwoesten’. Dat zegt toch genoeg?’

Hitte, droogte en de aanwezigheid van niet-ontplofte munitie en landmijnen zouden de oorzaak zijn

Sociale media is een slagveld geworden met dit soort beweringen, merkt journalist Kamal Shahin van New Lines Magazine op. De een wijst naar de alawieten, die de regering zouden willen afleiden. De ander wijst juist naar regeringsgezinde groeperingen, die de alawieten van hun land zouden willen verdrijven. Ondertussen beweert de militante groepering Ansar al-Sunna, die eerder de aanslag op een kerk in Damascus opeiste, op Telegram dat het de branden heeft aangestoken.

Het ministerie van Noodsituaties en Rampenbestrijding zegt overigens dat de hitte, droogte en de aanwezigheid van niet-ontplofte munitie en landmijnen de oorzaak zijn. De beboste bergen van Latakia staan bekend om het grote aantal mijnen dat er nog ligt. Hierdoor zou de brand niet alleen sneller zijn verspreid, maar dit zou ook de veiligheidstroepen hebben belemmerd in het blussen van de branden.

De verkoolde bossen in de bergen van Kessab, Syrië

De tegenstrijdige beweringen benadrukken de diepe verdeeldheid binnen de Syrische samenleving sinds de val van het Assad-regime. In plaats van samenwerken om de bossen te beschermen, wijzen mensen naar elkaar. Daar komt nog bij dat veiligheidsdiensten een reorganisatie doormaakten na de machtsovername. Het huidige regime ontsloeg ervaren brandweerlieden en politieagenten, in een poging publieke instanties te ontdoen van iedere link met het oude regime. Inmiddels komt het daarvan terug, omdat het nieuwe personeel het aan ervaring ontbrak. Vooral bij het blussen van een natuurbrand van deze proporties en op een complex terrein als de bergen van Latakia, bleek het gebrek aan ervaring funest.

Was dat niet het geval, dan had het bezoek aan het politiebureau weleens langer kunnen duren

Dat de kwestie gevoelig ligt, merken we als we het gebied uitrijden en er plots een politiewagen verschijnt. De politiemannen zijn argwanend en willen weten wat we in deze bergen deden. Het verhaal dat we op zoek waren naar een groene plek om te wandelen maakt weinig indruk. Hun blikken zijn strak gericht op de achterbank, waar vandaan drie kinderen en twee vrouwen terug staren. Ons gezelschap maakt ook geen indruk. De paspoorten van de mannen worden meegenomen. ‘We zullen het gebied onderzoeken. Jullie kunnen vanavond de paspoorten ophalen op het politiebureau, als we niets verdachts hebben gezien’, krijgen we te horen. Op de vraag of zij denken dat het vuur is aangestoken, geven ze geen antwoord.

Vruchtbare grond

Ondertussen is er nog weinig aandacht voor de schade die het vuur heeft aangericht. Aan de kust van Syrië leeft meer dan 80 procent van de natuurlijke bossen van Syrië. De kaalslag zal de effecten van klimaatverandering alleen maar versterken. Bossen bieden de grond bescherming tegen de hoge temperaturen en verhogen de kans op regen. Dit is hard nodig nu het land worstelt met extreme droogte en mislukte oogst. De oogst van het land leverde al niet meer genoeg op om de lokale bevolking te voeden. In de winkels vind je nauwelijks fruit en groenten. Wat er ligt, komt uit het nabijgelegen Latakia en is al tegen het middaguur uitverkocht.

Een jerrycan, achtergebleven in de bergen

De veerkracht van de bevolking is bovendien minimaal. Armoede is alom vertegenwoordigd. De Deense Vluchtelingen Organisatie (DRC) bood levensreddende hulp aan getroffen gezinnen, waaronder financiële steun, hygiënepakketten en psychosociale hulp. ‘Om hen te helpen herstellen en de situatie weer op te bouwen te midden van de aanhoudende crises’, schrijft het.

Het getroffen gebied zal nog wel even smeulen. Gelukkig krijgen wij onze paspoorten die avond zonder verdere problemen terug. We hebben geluk dat ons gezelschap uit een goede, soennitische familie komt. Was dat niet het geval, dan had het bezoek aan het politiebureau weleens langer kunnen duren, vertelt de officier.

Achtergebleven munitie in de bergen van Kessab.
Achtergebleven munitie in de bergen van Kessab.