Landen zijn wettelijk verplicht om klimaatverandering aan te pakken, zo oordeelde het Internationaal Gerechtshof gisteren in een historische uitspraak waarin klimaatgerechtigheid voor het eerst werd gekoppeld aan mensenrechten.
Volgens het ICJ is het recht op een schone, gezonde en duurzame leefomgeving een fundamenteel mensenrecht. Wie nalatig is in de bescherming van het klimaatsysteem, kan zich schuldig maken aan een internationale onrechtmatige daad. Slachtoffers kunnen dan aanspraak maken op herstel, compensatie of erkenning van schuld.
Opvallend was ook de uitspraak dat deze verplichtingen óók gelden voor staten die de internationale klimaatverdragen niet hebben ondertekend of zich daaruit hebben teruggetrokken. Hiermee doelt het mogelijk op de VS, die onlangs uit het Parijsakkoord stapten.
Hoewel het advies niet bindend is, wordt het gezien als een kantelpunt in de internationale klimaatrechtspraak. Experts spreken van een nieuw tijdperk, waarin staten – vooral historische vervuilers zoals Australië en de Verenigde Staten – juridisch aansprakelijk kunnen worden gesteld.
De zaak was aangespannen door Vanuatu, een eilandstaat in de Stille Zuidzee. In 2019 vroeg een groep studenten in Vanuatu om advies van het Hof over de toepassing van het internationaal recht op het gebied van klimaatverandering.
Een verzoek van GroenLinks-PvdA voor een spoeddebat over de uithongering in Gaza kreeg geen steun van een meerderheid in de Tweede Kamer. ‘De VVD reageerde niet eens’, meldt Trouw.
In Gaza is sprake van grootschalige hongersterfte, waarbij inmiddels ook medewerkers van hulporganisaties omkomen. Op sociale media circuleren talloze beelden van zwaar ondervoede Palestijnen, onder wie veel kinderen.
Toch is die situatie kennelijk niet urgent genoeg voor een meerderheid in de Tweede Kamer. De fracties van PVV, NSC, BBB en SGP stemden tegen het verzoek van de oppositie om een spoeddebat. Vijf partijen, waaronder regeringspartij VVD en het CDA, reageerden niet.
Het lijkt onderdeel van een breder patroon. Ondanks alle verzoeken en protesten tot actie tegenover het, volgens velen, genocidale beleid van Israël in de afgelopen jaren, is de Nederlandse, Europese en westerse houding één van passiviteit. Israël wordt steeds opnieuw de hand boven het hoofd gehouden.
Een deel van de Tweede Kamer is daar klaar mee. ‘Volgens de VN zijn de afgelopen weken meer dan duizend Palestijnen in Gaza vermoord die in de rij stonden voor voedsel’, aldus Jan Paternotte (D66) en Kati Piri (PvdA-GroenLinks) in de motivatie voor hun debatverzoek. ‘Elke dag sterven mensen door geweld en hongersnood, en de Israëlische regering zet de plannen voor een etnische zuivering voort.’
Van oudsher verhuizen mensen naar de grote stad. Vanwege werk, studie of een veranderend levenspatroon. Toch zijn er ook veel mensen die juist behoefte hebben aan het dorpse leven. Drie gezinnen vertellen waarom zij de Randstad verruilden voor een ander deel van Nederland.
Van oudsher verhuizen mensen naar de grote stad. Vanwege werk, studie of een veranderend levenspatroon. Toch zijn er ook veel mensen die juist behoefte hebben aan het dorpse leven. We spraken drie gezinnen die recent binnen Nederland migreerden: weg van de Randstad, naar het oosten van het land.
De trek uit de Randstad naar regio’s daarbuiten neemt al jaren toe. Vooral stellen zonder kinderen en mensen ouder dan dertig jaar verlaten vaker dan voorheen de Randstad. In 2024 verschoof de bevolkingsgroei van de Randstad naar regio’s daarbuiten. Waar grote steden als Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht vooral groeien door migratie, trekken stadsbewoners juist weg naar provincies als Gelderland, Overijssel en Flevoland, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
Verhuisden in 2024 5.793 mensen vanuit het oosten naar Amsterdam, dan trokken 7.862 mensen uit deze stad naar het oosten toe. Uit Rotterdam trokken iets minder mensen naar het oosten (1.916) dan andersom (2.244), maar de kloof was ooit vele malen groter. Wat trekt deze stedelingen aan in het leven in de oostelijke provincies?
Vanuit de tuin het bos in
Ruimte, zegt Eva. Als je inzoomt op de kaart, kun je haar huis zien liggen: het is het laatste huis van het Gelderse dorp Rheden, voordat je het eindeloze natuurgebied De Hoge Veluwe inloopt. Vanuit de tuin loopt ze zo het bos in. ‘Het liefst heel vroeg in de ochtend of bij schemering, dan heb je een grote kans om wild te zien lopen.’
Eva woont er met haar man Jeroen en twee kinderen. Het is een absoluut contrast met Schiedam, waar ze hiervoor woonden. Of met Leiden, waar ze studeerde, of Amsterdam, waar Jeroen heeft gewerkt. Eigenlijk verlangde Eva al jaren naar deze ‘remigratie’. Want zelf groeide ze op in een dorp vlak bij Hengelo. ‘Dit voelde dan ook als thuiskomen.’
Het huis van Eva, Jeroen en hun kinderen
Eva was klaar met de stad. Met de drukte, het feit dat mensen zo dicht op elkaar leven en wat dat met mensen doet. ‘De sfeer is de laatste jaren enorm verhard. Omdat je zo dicht op elkaar woont, heeft iedereen de omgangsvormen scherp afgebakend. En je moet je constant profileren. Je moet overal iets van vinden of kleur bekennen. Opeens vond de buurman die PVV stemde iets van ons als GroenLinksers’, vertelt ze vanaf de grote tafel in haar huiskamer.
De maatschappij is gepolariseerd, en dit voel je in de stad het meest, zo beschrijft ze. ‘Eerst vond ik het heerlijk dat er veel verschillende nationaliteiten woonden. Maar dat gevoel verdween de afgelopen jaren. Aan de ene kant schaamde ik me voor mijn witte huid, omdat andere Nederlanders zo lelijk konden doen. Aan de andere kant stoorde ik me aan de manier waarop er werd geschermd met discriminatie door mensen van kleur. Als ik bijvoorbeeld iemand aansprak op het feit dat hij met zijn schoenen op de bank in een tram zat, dan discrimineerde ik zogenaamd.’
Het was voor haar en haar man reden genoeg om weg te gaan uit de stad Schiedam, die ze ooit zo bewust hadden uitgekozen. Aan de rand van De Hoge Veluwe bouwden ze het vervallen, monumentale pand om tot een ecologisch, idyllisch pareltje. Dit was vooral een project van Jeroen. ‘Ik moet wel bezig zijn. Ik ben van huis uit socioloog, dus ik mis de stad soms wel. Maar er is nog iets anders dat ik leuk vind. Ik nam me voor dit huis volledig te verduurzamen en het op den duur mogelijk te maken dat we autonoom kunnen wonen. ‘Zo branden bijvoorbeeld de lampen rechtstreeks op de gelijkstroom van de zonnepanelen.’
Gewoon buiten zijn
Een grote tuin met speeltoestellen, een barbecue en een hangmat. Vogelbosjes, een moestuin en een boomgaard eromheen. Zo beschrijft Alexandra Lyklema haar nieuwe onderkomen aan de rand van het dorp Ommen in Overijssel. ‘Het was vroeger een boerenwoning.’ Net als Eva komt ze uit de stad. Drie jaar geleden woonde ze met haar man en dochter in een appartement zonder tuin in hartje Rotterdam. Inmiddels heeft het stel drie kinderen, die zo het huis uitlopen om te gaan spelen. ‘Er is hier geen drukke weg waar ik me zorgen over moet maken.’
Tuin van Alexandra en haar gezin
‘We wonen hier helemaal vrij’, vertelt ze. Wat ze met die vrijheid bedoelt? ‘Het is echt een gevoel. Het betekent dat je geen directe buren hebt waarmee je rekening moet houden. Je kunt grasmaaien of barbecueën wanneer je wilt. Maar het is ook een andere manier van ontspannen, gewoon door buiten te zijn. In de stad moet je eerst twintig minuten rijden om in een bos te komen. Hier kan ik tuinieren, een boek lezen in de hangmat of een stuk wandelen. Ik kan gewoon mijn deur uitlopen en dan bedenken wat ik ga doen. Dat voelt als vrijheid.’
Natuurlijk heeft het ook keerzijden, gaat ze verder. ‘Er zijn minder kinderen om ons heen waarmee onze kinderen kunnen spelen, in een nabijgelegen speeltuintje bijvoorbeeld. Ze kunnen ook niet naar school lopen. Je doet eigenlijk alles met de auto.’ Buren wonen ook een stuk verderop, toch is het contact minder anoniem dan in de stad, vertelt Alexandra. ‘In Rotterdam had ik alleen contact met directe buren, de rest kende ik niet. Het is niet dat we hier de deur bij elkaar platlopen, maar ik klop wel makkelijker bij ze aan. Er is ook een heel actief verenigingsleven. Dat is gezellig, maar daar hoor je dan wel gelijk helemaal bij. Dat was even wennen, maar het is ook wel gezellig.’
Het huis van Eva, Jeroen en hun gezin in de winter
Schone lucht
‘Hier is de lucht schoner. We hebben meer natuur om ons heen en alles is groen’, vertelt Natasha Joemrati, die sinds kort in Lelystad woont. Begin dit jaar verhuisde ze met haar man en twee dochters uit Hoogvliet. ‘Een stad vlak naast de Shell-fabriek. Dat voelde niet goed. We hebben niet bewust gekozen voor Lelystad, het was omdat mijn man hier werk kreeg. Maar als ik nieuws lees uit Hoogvliet over steekpartijen, dan mis ik dat niet. Wij hoorden in Hoogvliet een paar keer per dag sirenes. Hier horen we dat echt bijna nooit.’
‘Mensen zeggen elkaar hier gedag op straat. Dat deden we in Hoogvliet echt niet’, gaat ze verder. ‘Mensen zijn hier gewoon wat aardiger naar elkaar toe. Zo waren we laatst in de supermarkt tegen sluitingstijd en kregen we gratis koekjes, omdat die anders weggegooid zouden worden. Dat is toch een hele andere insteek dan ik gewend ben.’
‘Er zijn ook veel gemengde stellen, net als wij’
Toch denkt ze niet dat er echt sprake is van een groot cultuurverschil. ‘Waarschijnlijk omdat er veel nieuwkomers in de stad zijn komen wonen. Er zijn ook veel gemengde stellen, net als wij. Dat hadden we niet verwacht. Dit maakte het makkelijk om contact te maken met andere moeders op school. Ik had al snel een groepje ouders waarmee ik bevriend raakte.’
Is het echt allemaal beter?
Schonere lucht, meer ruimte en een simpeler leven, zou het dan echt allemaal beter zijn buiten de Randstad? Er zijn ook echt wel dingen die minder makkelijk wennen, vertellen de ‘migranten’. ‘Het feit dat alles een stuk verderop ligt’, vertelt Jeroen. In de stad heb je toch alle winkels in de buurt. Hier ga je niet zomaar even weg met het openbaar vervoer; dan kan het zijn dat je lang moet wachten. Het ziekenhuis is ook een stuk verderop.’
Ook Natasha noemt de winkels om zich heen een gemis. ‘Als ik naar de IKEA wil, moet ik helemaal naar Amsterdam. Dat is een uur rijden vanaf hier. Er is geen supermarkt in onze wijk en er is maar één school in de buurt; daar ga je dan maar naartoe, met de hoop dat het een goede school is. Het is even wennen. We bestellen nu onze boodschappen, daar moeten we dan opeens goed over nadenken. Maar het lukt op een gegeven moment wel’, vertelt ze.
‘Het aanbod van leuke banen op WO-niveau is wel een stuk minder’
‘In de winter mis ik de culturele voorzieningen uit de stad, zoals leuke musea’, vertelt Alexandra. ‘Daar zijn er maar een handjevol van in de buurt; de rest zit op een uur rijden. En je vindt hier toch minder makkelijk een baan. Mijn man en ik zijn allebei universitair geschoold en het aanbod van leuke banen op WO-niveau is hier wel een stuk minder. Dan moet je al snel naar de grote stad. Dit is straks ook het geval wanneer de kinderen gaan studeren. In Zwolle, de dichtstbijzijnde grote stad, is geen universiteit. Dan moeten ze naar Enschede of Groningen.’
Tuin van Alexandra en haar gezin
Toch heeft geen van hen spijt van de verhuizing. ‘Wat ook heel leuk is, is dat er meerdere gezinnen in het dorp wonen die onlangs zijn verhuisd uit de Randstad, met dezelfde reden’, besluit Alexandra. ‘Daar trekken we nu mee op en dat is fijn. We missen onze vrienden uit Rotterdam soms wel.’
De NCTV noemt dit jaar voor het eerst ook Israël in de lijst van landen die proberen invloed uit te oefenen op de publieke opinie en politieke besluitvorming in Nederland. Dat blijkt uit het rapport Dreigingsbeeld Statelijke Actoren.
Iran, China en Rusland spannen al jaren de kroon als het gaat om buitenlandse inmenging in de Nederlandse politiek en samenleving. De invloed van Israël, die volgens critici al langer aanwezig was, bleef tot nu toe onbenoemd. Daar is nu verandering in gekomen.
‘Ook Israël probeert de politieke en publieke opinie in het buitenland, waaronder Nederland, te beïnvloeden’, concludeert de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). Als voorbeeld noemt het rapport de verspreiding van een document van het Israëlische ministerie van Diaspora- en Antisemitismebestrijding, naar aanleiding van ongeregeldheden rond de voetbalwedstrijd Ajax-Maccabi Tel Aviv in november 2024. Dit rapport werd gericht verzonden aan specifieke politici en journalisten.
Het bewuste document zorgde destijds voor politieke discussie. Kamerlid Kati Piri (GroenLinks-PvdA) stelde Kamervragen, waarin zij zich onder andere afvroeg op welk niveau het kabinet de Israëlische autoriteiten over de ongewenste inmenging heeft aangesproken. Hoewel het kabinet erkende dat dit onwenselijk was, werd de Israëlische ambassadeur slechts op het voorval aangesproken en volgden er geen verdere acties.
Daarentegen ondernam het kabinet wél actie tegen de personen die genoemd werden in het Israëlische rapport. Volgens The Rights Forum ging het onder andere om Thomas van Gool, projectleider Israël-Palestina bij vredesorganisatie PAX, die in verband werd gebracht met Hamas. Hoewel dit volgens de ngo totale waanzin was, stelde het kabinet toch een onderzoek in.
Behalve het rapport van Israël naar aanleiding van de Maccabi-rellen, wordt het land ook genoemd in verband met bedreigingen aan het Internationaal Strafhof. ‘Dit zou de werkzaamheden van het hof kunnen beschadigen of zelfs stilleggen’, stelt de NCTV.
Volgens The Rights Forum is dat een understatement. ‘Vorige maand werd bekend dat Andrew Cayley, de hoofdonderzoeker in de zaak tegen de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en minister van Defensie Yoav Gallant, onder druk van Amerikaanse sancties en anonieme bedreigingen Nederland moest verlaten en zijn positie bij het Strafhof neerlegde’, schrijft de ngo.
Bovendien blijft Israël buiten schot als het gaat om spionage en geleverde afluisterapparatuur aan de AIVD en MIVD, waarmee het mogelijk gesprekken kan aftappen, merkt The Rights Forum op. Dit terwijl de spionageactiviteiten van Rusland, China, Iran en Noord-Korea wél uitgebreid worden beschreven.
Het SBS6-programma De Oranjezomer krijgt veel kritiek na het uitzenden van een islamofoob campagnefilmpje van Geert Wilders over Nederland in 2050. Daarna volgde een gesprek in de studio met alleen rechtse gasten, zonder moslims aan tafel.
‘Misschien moet ik zulke bagger links laten liggen,’ schrijft Jonasz Dekkers in een column over de tv-uitzending voor NRC. ‘Dit lijkt op nazipropaganda, het antisemitisme ingeruild voor islamofobie’, schrijft hij over de AI-film van Wilders.
In de video zijn geen witte Nederlanders meer te zien op straat, alleen maar bebaarde mannen in djellaba’s en vrouwen met een hoofddoek of boerka. Ook is er een verkeersbord te zien met een verbod voor mannen om hand in hand te lopen.
Politicoloog Raymond Mens verdedigde de video aan tafel met de opmerking: ‘Dit zijn gewoon beelden van vanmiddag uit Den Haag.’ Hij kreeg vanuit de zaal te horen dat dat ‘echt niet kon’. Zelfs schrijver Lale Gül vond het filmpje ‘overtrokken’ en beschuldigde de PVV ervan dat ze alleen maar zulke filmpjes kunnen maken en niet ‘leveren’.
Presentator Thomas van Groningen kreeg op sociale media kritiek op de uitzending. In een reactie op de NRC-recensie schrijft hij: ‘Ik weet niet wat opruiender is: ons gesprek met nuances aan tafel, of in een recensie een citaat over de fascist Mussolini aanhalen om ons te omschrijven. Wtf.’
Trouw-columniste Emine Ugur uitte op sociale media kritiek op de reactie van Van Groningen. ‘Wat was er in hemelsnaam genuanceerd aan dat gesprek? Dat je het genuanceerd durft te noemen, toont al hoe genormaliseerd moslimhaat blijkbaar voor jou voelt. Er wordt je een spiegel voorgehouden in die recensie. Durf erin te kijken, zou ik zeggen’, aldus Ugur.
Meer dan honderd internationale hulporganisaties hebben in een gezamenlijke verklaring alarm geslagen over massale ondervoeding in de Gazastrook, schrijft de Arabische nieuwszender Al Jazeera.
Volgens de 109 ngo’s, waaronder Amnesty International, Artsen Zonder Grenzen en Oxfam, verspreidt ‘massale uithongering’ zich over Gaza. ‘Dokters melden recordaantallen van acute ondervoeding, vooral onder kinderen en ouderen’, schrijven de organisaties in een statement. ‘Ziekten als waterige diarree verspreiden zich, markten zijn leeg, het afval stapelt zich op en volwassenen bezwijken op straat van de honger en uitdroging.’
Gemiddeld bereiken slechts 28 hulpkonvooien per dag de enclave, ver onder het noodzakelijke voor ruim twee miljoen inwoners. Volgens de ngo’s functioneert het door de Verenigde Naties geleide humanitaire systeem niet, omdat het doelbewust wordt tegengewerkt door Israël.
Daarom roepen de organisaties regeringen op om Israël onder druk te zetten. Ze willen dat landen bij Israël aandringen op een onmiddellijk en permanent staakt-het-vuren, het opheffen van bureaucratische beperkingen, de opening van alle grensovergangen en volledige toegang tot Gaza voor medische hulp. Symbolische acties zijn niet genoeg; landen moeten echt in actie komen: ‘levens redden vóór er geen levens meer te redden zijn’.
‘Welvarend resortgebied’
Ondertussen vond dinsdag een controversiële conferentie plaats in de Knesset, het Israëlische parlement, bericht Middle East Eye. Extreemrechtse politici en kolonisten presenteerden daar hun plannen om Gaza te annexeren en om te vormen tot een ‘welvarend resortgebied’, uitsluitend voor Joden. De extreemrechtse Israëlische minister van Financiën, Bezalel Smotrich, beweerde dat voormalig Amerikaans president Donald Trump groen licht had gegeven om Gaza om te vormen tot een bloeiende kuststrook, een badplaats die volop werkgelegenheid zou bieden.
Volgens Smotrich moet Gaza onlosmakelijk met Israël worden verbonden. Hij steunde het idee van een ‘veiligheidsannexatie’ van Noord-Gaza. De aanwezigen spraken van een toekomst zonder Palestijnen in Gaza, waarbij plannen werden gepresenteerd voor de bouw van meer dan 800.000 woningen en de vestiging van 1,2 miljoen Joodse inwoners in het gebied. De Nachala-beweging, een radicale kolonistenorganisatie die ook nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever wil bouwen, reageerde enthousiast: ‘Het Arabische hoofdstuk van Gaza is voorbij.’
Aya Selman, de nieuwe lijsttrekker van GroenLinks-PvdA in Almere, is kort na haar benoeming geconfronteerd met racistische uitlatingen op sociale media. Dat meldt de lokale nieuwssite Almere Deze Week.
Onder een bericht op haar Instagrampagina verscheen onder meer: ‘Islam hoort en is inderdaad niet welkom in Nederland, ook niet in Europa. Jij dus ook niet!’ Een andere gebruiker schreef: ‘Gewoon je aanpassen aan het land waar je woont, en als je dat niet kunt: wegwezen.’
Selman is geboren in Libanon en niet onbekend met dit soort reacties. Eerder dit jaar deed ze aangifte vanwege drie stalkers die haar lastigvielen. ‘Het maakt niet uit of ik in het nieuws kom door iets wat ik in de raadzaal zeg, of wanneer ik alleen maar een buurtcamping open’, zegt ze tegen Almere Deze Week. Volgens haar is de stroom aan negatieve reacties telkens terugkerend. ‘Soms zijn er zelfs duizenden reacties.’
In een campagnevideo vertelt Selman dat ze twee kinderen heeft en hoopt dat ze kunnen opgroeien ‘in een land en stad waarin ze mee kunnen doen en zich geen zorgen hoeven te maken over hoe ze heten.’
Die wens wordt overschaduwd door de vele haatreacties online. Toch blijft Selman strijdbaar en begripvol. ‘Omdat ik weet dat er boosheid achter zit, een achterliggende pijn. Er is een tweedeling gecreëerd in de maatschappij. En wij zijn het antwoord op die verdeeldheid. Ik ben een echte sociaaldemocraat. Ik neem het op voor minderheden, voor mensen die het lastiger hebben in deze stad. Ik denk die polarisatie, die negatieve grondhouding, te kunnen veranderen. Juist ook voor mijn twee kinderen.’
Nederlanders trekken er massaal op uit voor hun ‘welverdiende’ vakantie. Maar kun je onbezorgd genieten terwijl de wereld in brand staat? Het dK-panel over ‘vakantieschaamte’. Zetten zij de Gaza-knop uit in de zomer?
Dimple Sokartara, communicatieadviseur
‘Ik voel me soms schuldig over het hebben van ‘een goed leven’, los van vakantie. Tegelijkertijd denk ik niet dat het helpt om dan maar te stoppen met leuke dingen doen. Toch is dat ook lastig, omdat wat er in Gaza en andere plekken op de wereld gebeurt zo aangrijpend is.’
Ruben Arnhem, docent
‘De koffers zijn gepakt, mijn zonnebril ligt klaar en de voorpret begint al bij de eerste slok bubbels op het vliegveld. Nee, ik heb geen last van vakantieschaamte. Helemaal niet zelfs. Mijn vakantie is geen vlucht, geen luxegril, maar een verdiende beloning na maanden van hard werken.
‘Wat mij pas echt raakt, is dat er in ons rijke land, kinderen zijn die zes weken lang thuiszitten’
‘Toch voel ik wel iets. Geen schuld, maar besef. Besef dat er op dit moment mensen zijn die leven in oorlog, in rampspoed of gewoon in stille armoede. Natuurlijk raakt het mij als ik beelden uit oorlogsgebieden zie of hoor hoe de wereld brandt. Toch kunnen wij niet allemaal als Atlas al het wereldleed op onze schouders dragen. Dat is onmenselijk, en het verandert niets.
‘Wat wel iets verandert? Even stilstaan. In gebed. In vasten. In geven. Wat mij pas echt raakt, is dat er in Nederland, ons rijke land, kinderen zijn die zes weken lang thuiszitten. Geen zee, geen bos, geen kampvuur. Geen nieuwe herinneringen. Alleen maar wachten tot het weer september is. Daarom steun ik organisaties als Het Vergeten Kind. Iedereen zou iets van de zomer moeten kunnen proeven. Elk kind heeft recht op een onbezorgde lach. Door ervoor te zorgen dat deze kinderen vakantie kunnen vieren, smaakt die Aperol Spritz op het terras in Italië nog beter.’
Mostafa Hilali, militair
‘Het is vakantietijd en ook ik probeer daarvan te genieten. Dat zal ook zeker lukken, want we gaan met de familie naar Marokko. Lekker eten, mooi weer en veiligheid zijn daar een gegeven. En ik voel me gezegend dat dit zo is.
Maar al die zaken zijn niet voor iedereen vanzelfsprekend. Of we het nu over de Palestijnen hebben, de inwoners van Oekraïne, of ongedocumenteerden in Nederland – velen op aarde leven in een situatie waarin de basics of life onder druk staan. Allen vragen zich af of morgen gaat komen, of er nog aandacht is voor hun lijden.
‘Dat geeft inderdaad een dubbel gevoel’
‘En dat geeft dus inderdaad een dubbel gevoel. Want kan het wel dat wij zo aan het genieten zijn, terwijl zoveel mensen dichtbij en ver weg dat niet kunnen? Zouden we meer moeten doen? Zouden we meer moeten laten, uit solidariteit? Ik vind het lastig, als ik eerlijk ben. Want hoewel ik zelf wel die prijs wil betalen, in hoeverre kan ik dat van mijn zoontje van tien vragen? Moet ik hem de mooie momenten met zijn neven, nichten, ooms, tantes en grootouders onthouden uit schuldgevoel?
‘Dus ja, we gaan op vakantie en gaan er een mooie tijd van maken. Maar daarbinnen gaan we ook aandacht geven aan de mensen die dat niet kunnen. Meer kunnen we helaas nu niet doen.’
Ayala Levinger, softwareontwikkelaar
‘Ik ervaar gemengde gevoelens rond de zomervakantie. Jarenlang was dit hét moment om mijn familie in Israël te zien, maar sinds 2014 vier ik mijn vakanties niet meer daar. Het contrast werd te groot. Op het strand zitten in mijn geboortestad, terwijl Gaza – nog geen 90 kilometer verderop – belegerd en afgegrendeld is, dat voelde niet goed. Als moeder vind ik het onverantwoord om mijn kinderen mee te nemen naar een plek waar het ontmenselijken van anderen genormaliseerd is.
‘Toch blijft de zomervakantie het enige moment om mijn Israëlische familie te zien – nu in een ander land. Dit jaar voelt het nóg zwaarder. Mijn familie is zionistisch en over Gaza zwijgen we. Die stilte vergroot de afstand, niet alleen geografisch, maar ook emotioneel. Terwijl wij rustig ontbijten of zwemmen om af te koelen, denk ik aan het extreme contrast met Gaza. Israël gebruikt verhongering als wapen; mensen overleven soms dagen zonder eten en sommigen overleven de honger niet. De zee, voor ons een plek van ontspanning, is vaak de enige bron van verkoeling of zelfs water om je mee te wassen voor Palestijnen, maar hen wordt die toegang ontzegd. Mijn familie lijkt deze gevoelens en gedachten niet te delen.
‘Toch blijft de zomervakantie het enige moment om mijn Israëlische familie te zien’
‘Toch ga ik, om mijn moeder, schoonzus en nichtjes te zien, ondanks alles. Om op te laden en kracht te vinden voor een strijd die nog lang niet voorbij is. Iedereen met een geweten zou deze gemengde gevoelens moeten hebben. Helaas zijn er te veel mensen aan de macht die dat niet voelen. Zij voelen geen schuld over het bewapenen van Israël en het politiegeweld tegen demonstranten die protesteren tegen de genocide. Deze kloof in empathie maakt de situatie schrijnender.’
Ahmed Abdillahi, postbezorger
‘Nee, ik denk niet dat er vakantieschaamte is in Nederland. Het is jammer voor Gaza, maar velen denken dat het toch helemaal niks uitmaakt wat ze doen of laten. Ik vrees dat het, net als Oekraïne, een langdurige oorlog zal worden. En dan ebt het weg bij mensen.
‘Iedereen om me heen is op vakantie of maakt plannen daartoe. Vakantieschaamte of vliegschaamte zijn gewoon woordjes die even trendy zijn, maar ze slaan geen deuk in een pakje boter. Als mensen dat echt menen, dan moet de vakantie-industrie met verre reizen op de schop. Daar zijn miljarden mee gemoeid.
‘Vakantieschaamte of vliegschaamte zijn gewoon woordjes die even trendy zijn’
‘Ik ben zelf ook op vakantie geweest. Twee weken naar Engeland. Ik ben met de trein gegaan, maar dat heeft niks met vliegschaamte te maken. Dat heb ik altijd al zo gedaan. Ik voel me er niet schuldig over. Hoe moet ik anders mijn familie zien?’
Voormalig president Barack Obama heeft ongebruikelijk scherp uitgehaald naar uitspraken van Donald Trump, die eerder beweerde dat Obama een ‘coup’ tegen hem zou hebben beraamd na de verkiezingen van 2016. Obama’s kantoor noemt de beschuldigingen ‘belachelijk’ en ‘een zwakke afleidingsmanoeuvre’. Dit schrijft de Britse krant The Guardian.
In een officiële verklaring zegt Obama’s team: ‘Uit respect voor het ambt van president reageren wij doorgaans niet op de constante misinformatie vanuit dit Witte Huis. Maar deze beweringen zijn zó absurd dat ze een reactie verdienen.’
Trump beschuldigde zijn voorganger van ‘verraad’ en beweerde dat Obama samenspande met Hillary Clinton en anderen om de verkiezingen te beïnvloeden door bewijs van Russische inmenging te ‘fabriceren’. De beschuldigingen werden versterkt door een recent, 11 pagina’s tellend rapport van Tulsi Gabbard, directeur van de nationale inlichtingendienst, die beweerde dat er sprake was van een ‘verraderlijke samenzwering’ binnen Obama’s veiligheidsdiensten.
Obama’s verklaring wees het rapport van Gabbard krachtig van de hand. ‘Niets in het document dat vorige week is uitgebracht ondermijnt de algemeen aanvaarde conclusie dat Rusland heeft geprobeerd invloed uit te oefenen op de presidentsverkiezingen van 2016, maar geen stemmen met succes heeft gemanipuleerd.’ Deze conclusies zouden bovendien bevestigd zijn door een onafhankelijk rapport van de senaat uit 2020.
Trumps opmerkingen kwamen tijdens een persmoment met de Filipijnse president Ferdinand Marcos Jr. Daar herhaalde hij zijn beschuldiging dat Barack Obama en Hillary Clinton een staatsgreep wilden plegen en de verkiezingen wilden stelen. Trump beweerde ook dat nog duizenden aanvullende documenten zijn die dit bewijzen.
Volgens waarnemers lijken de beschuldigingen van Trump en het rapport van Gabbard een poging om de aandacht af te leiden van de rel rond wijlen Jeffrey Epstein, die verdacht werd van seksueel misbruik, in 2019 werd gearresteerd en niet lang daarna dood gevonden werd in zijn cel. Veel van Trumps MAGA-aanhangers geloven in een duister complot en willen dat de Epstein-documenten openbaar worden gemaakt. Trump wil dat zelf echter niet, vermoedelijk omdat hij ook in deze documenten wordt genoemd. Hoewel er geen bewijs is dat Trump betrokken was bij strafbare feiten is hij wel meerdere keren samen met Epstein gefotografeerd en stond Trumps naam op vluchtlogs van Epsteins privéjet.
In Oekraïne zijn protesten uitgebroken tegen de Zelensky-regering, nadat een wet is aangenomen die anti-corruptiewaakhonden aan banden legt. ‘We kozen Europa, niet autocratie’, staat op een protestbord, zo meldt de BBC.
In verschillende Oekraïense steden, waaronder Kyiv, Lviv, Dnipro en Odessa, zijn duizenden mensen de straat op gegaan na de laatste maatregelen van de Zelensky-regering. In aantallen zijn dit de grootste protesten sinds de Russische invasie in februari 2022.
Critici menen dat de onafhankelijkheid van organisaties die tegen corruptie in Oekraïne strijden, op het spel staat. ‘Mijn vader is niet hiervoor gestorven’, roept een demonstrant in Kyiv.
Ook westerse bondgenoten van de Zelensky-regering zijn kritisch, maar uiten die voorzichtig.
‘De Europese Unie maakt zich zorgen over de recente maatregelen van Oekraïne met betrekking tot zijn anticorruptie-instellingen’, aldus Guillaume Mercier, woordvoerder van de Europese Commissie.
Door de nieuwe wet zou de openbaar aanklager veel meer controle kunnen uitoefenen op de corruptiewaakhonden NABU en SAPO, door beginnende onderzoeken te stoppen en de bureaus zelfs te sluiten. Het ondermijnt hun autoriteit, schrijft de BBC.
Zelensky beschuldigt deze instanties er juist van dat ze onder ‘Russische invloed’ staan, en die invloed moet volgens hem worden gezuiverd. Daarbij waarschuwde hij dat mensen die de wet overtreden, onvermijdelijk zullen worden gestraft.
Onze site gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren.
Deze website gebruikt cookies om uw gebruikservaring op deze website te verbeteren. Van deze cookies worden cookies aangemerkt als "Noodzakelijk" in uw browser bewaard, deze cookies zijn essentieel voor het functioneren van de website. Bijvoorbeeld het opslaan van uw keuze of u wel of geen cookies wilt hebben. Wij maken ook gebruik van cookies van derde partijen die ons helpen met het analyseren en begrijpen van de gebruik van deze website door u. Deze cookies worden alleen gebruikt als u daar toestemming toe geeft. U heeft ook de mogelijkheid om uzelf uit te sluiten voor deze cookies. Dit zal echter effect hebben op uw gebruikerservaring.
Noodzakelijke cookies zijn absoluut nodig voor het functioneren van de website. De cookies in deze categorie zorgen alleen voor de veiligheid en het functioneren van deze website . Deze cookies bewaren geen persoonlijke gegevens
Deze cookies zijn niet strict noodzakelijk, maar ze helpen de Kanttekening een beter beeld te krijgen van de gebruikers die langskomen en ons aan te passen aan de behoeftes van onze lezers. Hiervoor gebruiken wij tracking cookies. Bij het embedden van elementen vanuit andere websites zullen er door deze sites ook cookies worden gebruikt.
Dimple Sokartara, communicatieadviseur
‘Het is vakantietijd en ook ik probeer daarvan te genieten. Dat zal ook zeker lukken, want we gaan met de familie naar Marokko. Lekker eten, mooi weer en veiligheid zijn daar een gegeven. En ik voel me gezegend dat dit zo is.
mijn familie in Israël te zien, maar sinds 2014 vier ik mijn vakanties niet meer daar. Het contrast werd te groot. Op het strand zitten in mijn geboortestad, terwijl Gaza – nog geen 90 kilometer verderop – belegerd en afgegrendeld is, dat voelde niet goed. Als moeder vind ik het onverantwoord om mijn kinderen mee te nemen naar een plek waar het ontmenselijken van anderen genormaliseerd is.
‘Nee, ik denk niet dat er vakantieschaamte is in Nederland. Het is jammer voor Gaza, maar velen denken dat het toch helemaal niks uitmaakt wat ze doen of laten. Ik vrees dat het, net als Oekraïne, een langdurige oorlog zal worden. En dan ebt het weg bij mensen.
