Pinguïns kennen geen religieuze geschriften en religieuze leiders. Pinguïns stellen zichzelf en anderen ook geen vragen over hun seksuele identiteit. Laat staan dat dit tot conflicten of banvloeken leidt.

Ruim een week geleden overleed in het Sea Life Aquarium in de Australische metropool Sydney de ‘homopinguïn’ Sphen, die met een andere mannetjespinguïn jarenlang een intiem koppel had gevormd, tweemaal een ei had uitgebroed en daarna het kuiken had grootgebracht.

De hele pinguïnkolonie nam gezamenlijk zingend afscheid van de overleden vogel. Daarmee werd weer eens een vaste aanname van religieuze zeloten gelogenstraft: dat homoseksualiteit ‘tegennatuurlijk’ en daarom afkeurenswaardig is. Niets wijst erop dat het pinguïnstel sociale outcasts waren. De ‘uitvaart’ verliep in vrede en rust.

In vrede en rust: dat kon niet gezegd worden van de Amsterdamse Gaypride afgelopen zomer. Het concept van intersectionaliteit – het idee dat alle vormen van achterstelling en onderdrukking wereldwijd met elkaar samenhangen – heeft ook de lhbtqi-gemeenschap bereikt en vervolgens (onvermijdelijk) tot verdeeldheid geleid.

Mensen die niet alleen tot een seksuele, maar ook tot een etnische minderheid behoorden, voelden zich extra gediscrimineerd en vonden zich in voorgaande jaren niet voldoende gepresenteerd. De Gaypride zou vanouds te eenzijdig door witte homomannen worden gedomineerd, die daarmee de anderen onderdrukten.

Iemand onderdrukken is niet exclusief ‘wit privilege’

En dus kwam het tot een breuk, en waren er al snel twee rivaliserende clubs die beiden aanspraak maakten op de festiviteiten. Vervolgens kwam de gemeente Amsterdam met een klassiek-Hollandse oplossing: we doen alle activiteiten dubbel, alles komt gewoon twee keer, de eerste week krijgt de ene club de organisatie, de week daarop de andere.

Desalniettemin ging het mis vanwege onenigheid binnen de minderheden-binnen-minderhedengroep. Want als alles met alles samenhangt, elke vorm van onderdrukking met alle andere, dan kom je dezer dagen onvermijdelijk al snel uit bij Gaza en Israël. ‘No pride in genocide‘, aldus de leus van pro-Palestijnse deelnemers aan de optocht, waarmee zij deelnemende Joodse homo’s, die met Israëlische vlaggen zwaaiden, uiteindelijk verjoegen.

Dat zagen we al eerder bij enkele klimaatmarsen van Extinction Rebellion, waar sommigen ook al nadrukkelijk die link wilden leggen, wat veel geruzie en de verjaging van andersdenkenden veroorzaakte. En bij alle sympathie voor de Palestijnse zaak: dit is inderdaad niet de juiste weg. Concentreer je per demonstratie op één thema, haal niet alles erbij en kaap zo niet andermans demonstratie met jouw hoofdthema weg.

Dat is niet alleen onverstandig – je jaagt zo veel mensen tegen je in het harnas – maar ook inhoudelijk dubieus. Veel hangt op deze aarde met elkaar samen, ook veel vormen van onderdrukking – maar niet zwart-wit. Hoe meer je erbij sleept, hoe gecompliceerder het wordt, omdat onderdrukte minderheden soms ook zelf weer andere minderheden onderdrukken. Iemand onderdrukken is niet een exclusief ‘wit privilege’.

Juist Israël vormt een frappant voorbeeld. Het land onderdrukt – daarover geen twijfel – de Palestijnen. Maar homo’s zijn in Israël veel beter af dan in Palestina. Palestijnse homo’s worden in Israël onderdrukt als Palestijn, maar door Hamas als homo. Zodoende verklaarde een lesbisch Palestijns koppel tegenover Volkskrant-verslaggever Bo Hanna op 25 oktober 2022 zich in Tel Aviv vrijer te voelen dan thuis.

Een vorige keer had de organisatie van de Gaypride vlaggen neergezet van alle landen waar homoseksualiteit strafbaar was – dus ook de Palestijnse. Dat was voor sommigen een onwelkome boodschap, dat onderdrukten ook zelf onderdrukken, en prompt volgden protesten – waarna de organisatie helaas door de knieën ging.

De ‘No pride in genocide‘-demonstranten keerden zich nu tegen de Israëlische vlag met het argument dat het bij de Israëlische homorechten slechts ‘pinkwashing‘ betrof, een lege façade die de wandaden van Netanyahu moet schoonwassen, die zo onweersproken kan pretenderen westerse vrijheden te verdedigen. Die functie zal het voor de huidige extreemrechtse regering (waarvan het religieus-fundamentalistische deel die rechten ook vast graag zou kortwieken) best hebben, maar dat laat onverlet dat die rechten er in Israël voor homo’s wel zijn, door henzelf bevochten. In Hamas-gebied zijn hun Palestijnse soortgenoten rechteloos.

Je kunt je afvragen of op een Gaypride überhaupt nationale vlaggen thuishoren. Maar dat geldt dan natuurlijk ook voor de Palestijnse vlag.