‘Willen we meer of minder Marokkanen?’ Iedereen kan zich deze vraag van Geert Wilders uit 2014 nog wel herinneren. Zijn woorden leidden terecht tot grote commotie in het land. Niet alleen linkse tegenstanders van Wilders hadden kritiek, maar ook zijn eigen achterban. Veel PVV-stemmers wilden zich niet langer met deze partij associëren. Ook besloten niet weinig raadsleden en Statenleden om zich af te splitsen.

Anno 2020 heeft Thierry Baudet zijn eigen ‘Minder Marokkanen’-momentje. De voorman van Forum voor Democratie verspreidde nepnieuws over zogenaamd Marokkaanse mannen die twee ‘dierbare vriendinnen’ van hem zouden hebben lastiggevallen in de trein. De feiten bleken een beetje anders te liggen, eufemistisch gezegd. Het bleek om NS-personeel te gaan dat in burger reizigers controleerde op een geldig vervoersbewijs. De ‘dierbare vriendinnen’ van Baudet wilden hun vervoersbewijs niet laten zien.

Nu is het niet de eerste keer dat Baudet onwaarheden heeft verkondigd, of de eerste keer dat hij zich racistisch uit heeft gelaten, maar met deze tweet maakt hij het toch wel heel bont.

Baudet werd door links en rechts veroordeeld. Op sociale media was de ophef massaal. Politici van andere partijen buitelden over elkaar heen om Baudet te veroordelen. Opiniemakers schreven kritische stukken. Stemmen uit Marokkaans-Nederlandse hoek spraken terecht schande van deze stigmatisering. De politie overweegt nu zelfs aangifte tegen Baudet.

Toch ontbreekt er nog iets. Op sociale media waren vooral stemmen te horen die toch al negatief waren over Thierry Baudet en Forum voor Democratie. Hun stemgeluid weerklonk toch vooral in de echokamer. Er waren vrijwel geen stukken te lezen in de media over de vraag in hoeverre de FvD-achterban kritisch was op Baudet. Die kritiek werd in ieder geval niet hardop geventileerd. Bekende Forum-leden negeerden de tweet maar, verdedigden deze enigszins of kozen ervoor om genoegen te nemen met de verklaring die Baudet gistermiddag gaf in een Facebook-bericht.

De ‘Marokkanen’-tweet van Baudet zou, net als ‘Minder Marokkanen’ van Wilders, een waterscheidingsmoment kunnen zijn

Waar blijft het tegengeluid van de FvD-aanhang? Baudet gooide doelbewust nepnieuws de wereld in. Hij stigmatiseerde daarmee niet alleen Marokkaanse Nederlanders, maar ook gezagsdragers die in hun dagelijkse leven proberen ons land veiliger te maken. Hij bood hier vervolgens geen excuses voor aan maar kwam gisteren met een halfslachtige verklaring, nadat de Volkskrant had aangetoond dat hij had gelogen. Het leek er eerder op dat de gewraakte tweet afkomstig was van de eerste de beste caféganger dan van een politicus.

Als liberaal zijn het conservatisme en populisme van FvD niet bepaald my cup of tea. Desalniettemin zou er in een democratie wel degelijk ruimte moeten zijn voor conservatieve en populistische partijen, om de eenvoudige reden dat zij een deel van het electoraat vertegenwoordigen. Maar als je als kiezer op een partij stemt – of sterker nog: lid wordt of zelfs namens die partij de politiek in gaat -, dan brengt die vrije keuze ook een verantwoordelijkheid met zich mee. De verantwoordelijkheid om je partij scherp te houden, de koers bij te sturen en in te grijpen wanneer politici van die partij hun boekje te buiten gaan.

Binnen veel andere partijen vormen zich geleidelijk aan verschillende bloedgroepen en clubs van kritische leden die de koers van hun partij proberen te beïnvloeden en zo nodig bij te sturen. En als de partijleiding het te bont maakt proberen kritische partijleden en mastodonten in te grijpen, met als doel verandering te bewerkstelligen.

Wanneer cruciale grenzen door politici worden overschreden, dan is de achterban de eerst aangewezene om hen hierop te corrigeren. Kritische FvD’ers zouden er dan ook goed aan doen zich niet langer in te houden en een tegengeluid te laten horen.

De ‘Marokkanen’-tweet van Baudet zou dan, net als de ‘Minder Marokkanen’-uitspraken van Wilders dat ooit waren, een waterscheidingsmoment kunnen zijn. Een grens die niet door de tegenstanders van Baudet en Forum, maar juist door hun eigen aanhang zelf luid en duidelijk getrokken wordt.