De Irakees-Britse rapper Lowkey (artiestennaam van Kareem Dennis) was vorige week in Nederland voor een optreden op het ‘antikolonialistische’ Arts of Resistance Festival in de Melkweg in Amsterdam. Lowkey (36) zet zich in voor de Palestijnse zaak, via zijn teksten – zoals in het uit 2009 stammende Long Live Palestine -, optredens en campagnes. Maar pro-Israëlische tegenstanders beschuldigen hem van antisemitisme. Sommigen eisen zelfs dat zijn muziek van Spotify wordt verwijderd. We vroegen hem naar zijn strijd voor Palestijnse rechten.

Wat is jouw persoonlijke motivatie voor deze strijd?

‘Mijn vader is Brits, mijn moeder heeft een Irakese achtergrond. Palestina en Irak hebben een eeuwenlange historische relatie. Mijn familie in Irak heeft in 1948 Palestijnse vluchtelingen geholpen, die slachtoffer waren van de Nakba (de etnische zuivering op de Palestijnen door zionistische milities, red.). Mijn betrokkenheid met Palestina zit dus in mijn bloed. Daarnaast gaat het hier om een universeel probleem. De wijze waarop Israël als koloniale macht de Palestijnen onderdrukt, lijkt heel erg op de wijze waarop de Engelsen, de Fransen en de Nederlanders hun koloniën vroeger hebben onderdrukt. Volkeren die vroeger zijn gekoloniseerd door westerse machten identificeren zich daarom met de Palestijnse kwestie. Het leeft breed, over de hele wereld.’

Zijn mensen die zich met Palestina identificeren niet vooral moslim en links?

‘Wellicht. Maar mensen sympathiseren niet alleen met Palestina omdat ze een geloofsband voelen met hun Palestijnse broeders of zusters, of omdat ze een betere wereld willen. We moeten Palestina bekijken vanuit het perspectief van de dekolonisatie. Het zelfbeschikkingsrecht van de Palestijnen wordt niet gerespecteerd. Andere onderdrukte volken voelen daarom die connectie met de Palestijnen.’

In 2009 reisde je naar de Westelijke Jordaanoever om geld in te zamelen voor de wederopbouw van de Gazastrook. De Israëlische autoriteiten hebben je het toen behoorlijk lastig gemaakt. Wat is er precies gebeurd?

‘Ze hebben mij vastgehouden toen ik probeerde de Palestijnen te bezoeken. Dat was overigens niet heel onverwacht. Ik ben toen ondervraagd, wat trouwens – dat wil ik benadrukken – helemaal niet zo bijzonder is. Dit overkomt anderen ook; Palestijnen op dagelijkse basis. Na een tijdje ben ik vrijgelaten, gelukkig, maar niet veel later werd ik weer opgepakt. Dat hadden de Israëlische autoriteiten misschien beter niet kunnen doen: er is toen een petitie gestart om mij vrij te laten, die internationaal veel aandacht trok. Ik ben toen vrij snel opnieuw vrijgelaten.’

Wat doe je op dit moment voor de Palestijnen?

‘Ik maak nieuwe nummers over Palestina. Daarnaast voer ik acties in het Verenigd Koninkrijk tegen Britse bedrijven die producten maken die gebruikt worden door het Israëlische leger. Ze werken op deze manier mee aan het continueren van de apartheid.’

‘Het zelfbeschikkingsrecht van de Palestijnen wordt niet gerespecteerd’

Veel pro-Palestijnse activisten zijn tegen een tweestatenoplossing. Ben jij dat ook?

‘De tweestatenoplossing is inderdaad geen optie, want Israël wil helemaal geen Palestijnse staat. De Westelijke Jordaanoever is bezet en Israël blijft maar illegale nederzettingen bouwen. Als je als Palestijn wilt reizen door de Westbank, moet je langs allemaal Israëlische controleposten. Enzovoort. De Palestijnse Autoriteit is nauwelijks onafhankelijk. Daarom is een tweestatenoplossing nu niet realistisch meer. Israël controleert alles.’

Wil je dan een éénstaatoplossing? Eén Palestina?

‘Daar heb ik geen mening over. Ik ben geen Palestijn. Ik ben niet degene die hierover beslissen mag. De Palestijnen moeten zelf kunnen bepalen in welke staat ze willen leven.’

Eerder dit jaar wilde de pro-Israëlische ‘We Believe in Israel’-campagne jou cancelen op Spotify, vanwege ‘problematische content’. Vanwege je song Long Live Palestine II, bijvoorbeeld. Dat nummer stelt dat Israëliërs die Palestijnse baby’s vermoorden hopelijk worden gebombardeerd met witte fosfor en kanker krijgen, en dat Israël niet koosjer is volgens het jodendom. En je associeert Joden, volgens critici, met geld en duistere lobby’s. Wat vind je van deze kritiek?

‘Hier moet ik even wat rechtzetten. De passage die je noemt komt uit de song Long Live Palestine II, en dat nummer heb ik niet geschreven (de betreffende tekst in het nummer wordt ook niet door hemzelf uitgesproken, maar door een mede-rapper, red.). Maar dat maakt lobbyisten die mij als antisemiet willen wegzetten niet uit. We Believe in Israel is een hele foute club, waar de Israëlische lobby achter zit. Deze lobbygroep heeft ook links met wapenfabrikanten. De pro-Israëllobby probeert critici van Israël te framen als antisemieten. Daar zijn ze – helaas – vaak heel succesvol in.’

Ik las ook dat je heel kritisch bent over de Oekraïense president Volodymyr Zelensky, omdat hij aan de macht geholpen zou zijn door een rijke Joodse oligarch. Ben je niet bang dat je het je pro-Israëlische critici makkelijk maakt, door te wijzen op iets wat lijkt op een Joods complot? Je kunt nu makkelijk worden weggezet als een antisemiet.

‘Het is geen antisemitische complottheorie. Igor Kolomoiski, de oligarch die Zelensky heeft gefinancierd, is een Israëlisch staatsburger. Hij financierde ook het beruchte extreemrechtse Azov-bataljon. Gerenommeerde internationale media, waaronder the Daily Beast, hebben hierover geschreven. Ik verzin geen complotten. Alles wat ik zei is waar.’

Je zei het in een interview bij het Iraanse Press TV. Waarom leen je je voor deze propagandazender van een theocratische dictatuur die zich schuldig maakt aan ernstige mensenrechtenschendingen? Neem de onderdrukking van de Arabische, soennitische minderheid in het land.

‘Je kritiek vind ik onterecht. Ik ben ook op al Jazeera geweest, terwijl dit de staatszender is van Qatar. Ook ben ik op de BBC geweest, terwijl de directeur van de BBC geld heeft gedoneerd aan de Conservatieve Partij.’

Je kunt het Iraanse regime toch niet op één lijn stellen met de conservatieve regering van Boris Johnson? In Iran worden jaarlijks honderden mensen opgehangen. Iran is geen rechtsstaat, kent geen vrijheid van meningsuiting. Het Verenigd Koninkrijk is, ondanks alle fouten en gebreken, wel een democratische rechtsstaat.

‘Is dat wel zo? De Britse minister van Binnenlandse Zaken, Priti Patel, heeft ingestemd met de uitlevering van de Australische WikiLeaks-oprichter Julian Assange aan de Verenigde Staten. Ik zie hierin geen principieel verschil tussen het VK en Iran. Maar is wel een ander belangrijk verschil: Iran is geen imperialistische macht. Het VK en de VS zijn dat wel. Iran is slachtoffer van het westerse imperialisme, de westerse sancties. Die moeten dan ook stoppen.’

‘Iran is slachtoffer van het westerse imperialisme’

Je steunde de radicaal-linkse parlementariër Jeremy Corbyn als leider van Labour. Hij was erg populair onder linkse activisten, vanwege zijn steun voor Palestina. Sta je nu nog steeds achter Labour, nu de partij onder leiding van Keir Starmer meer naar het politieke midden is opgeschoven?  

‘Labour heb ik nooit gesteund. Ik steunde Corbyn wel. Labour is nu een totalitaire partij geworden, een totalitair systeem. Mensen worden uit de partij gegooid omdat ze niet pro-Starmer zijn. Labour gelooft niet in de vrijheid van meningsuiting.’

Je bedoelt linkse activisten die ervan worden beschuldigd antisemitische uitlatingen te hebben gedaan, nietwaar? Toen Corbyn nog Labour-leider was, spraken critici van een antisemitismecrisis bij de partij.

‘Slechts een heel klein deel van de Labourleden wordt antisemitisme voor de voeten geworpen, dat noem ik geen antisemitismecrisis. Bovendien worden er onder Starmer nu bovengemiddeld veel mensen met een Joodse achtergrond uit Labour gegooid. Onder de vlag van antisemitismebestrijding zijn zij geroyeerd. Dát is antisemitisme.’

Deze geroyeerde Joodse leden waren vast heel kritisch over Israël?

‘Ja. Ik ken natuurlijk niet van alle geroyeerde leden hun verhaal, maar inderdaad: kritiek op Israël wordt niet gewaardeerd, ook niet als Joodse leden deze kritiek uitspreken.’