Na drie jaar keert de Ramadan Conference weer terug op de planken. De Kanttekening spreekt met de cabaratier Jörgen Raymann, bekend van zijn typetjes Tante Es en Slager Achmed. Hij verzorgt samen met Anuar, Fuad Hassen en Mouna Laroussi de voorstelling, waarvan vorige week de eerste try-outs plaatsvonden.

Het motto van de Ramadan Conference is ‘Kom weer nader tot elkaar en heb je naaste lief!’ Volgens Raymann is het een voorstelling ‘voor het hele gezin’. ‘Het is een initiatief van Anuar. In 2019 was de Ramadan Conference een groot succes en in 2020 zou er een vervolg komen, maar toen brak de coronapandemie uit.’

Daardoor is de conference pas nu weer terug, vertelt Raymann. ‘Voor de nieuwe tour heeft Anuar ook mij gevraagd om mee te doen. Het gaat erom de Ramadan, de islamitische vastenmaand, vanuit verschillende perspectieven te belichten. Op humoristische wijze brengen wij de gewoontes van mensen die vasten of juist niet vasten tijdens de Ramadan voor het licht.’

Oost- en westbidders

Jörgen Raymann groeide op in Suriname, waar moslims, christenen en hindoes in harmonie met elkaar samenleven en ook elkaars feestdagen vieren. ‘Het vasten tijdens de Ramadan was nooit een issue in Suriname, maar we vierden wel Eid’, vertelt hij, verwijzend naar het feest dat in Nederland ook bekend is als het Suikerfeest en waarmee moslims de Ramadan afsluiten.

‘In Nederland is de beleving van de Ramadan heel anders, veel serieuzer’, is de ervaring van Raymann.  Daarnaast spelen in Suriname kwesties die in Nederland niet aan de orde zijn, vertelt hij. Zoals de ‘oost- en westbidders’: ‘Sommige moslims bidden in Suriname richting het westen, omdat zij geloven dat via het westen de kortste weg naar Mekka is, terwijl anderen richting het oosten bidden, omdat Mekka volgens hen juist in het oosten ligt.’

Zelf is Raymann katholiek opgevoed, maar zijn schoonmoeder is moslima. ‘Ik vind het mooi om te zien dat mensen tijdens de Ramadan zo bezig zijn, zich zo toewijden.’ Zijn familie deed weinig met het katholieke geloof. ‘Wij aten op Goede Vrijdag vis, maar dat was het wel. Surinaamse katholieken doen officieel aan vasten, maar wij deden dat niet. Het carnaval vierden we uiteraard wel.’

Als Surinamer leerde Raymann dat je samen met elkaar moet leren leven. ‘We moeten elkaars identiteit omarmen, samen kunnen lachen.’ En dat gebeurt ook in de conference: ‘In de voorstelling worden veel typische gewoontes op de hak genomen, en daarnaast ook goedbedoelde maar vervelende vragen die moslims elk jaar weer horen van niet-moslims, zoals de vraag of je tijdens de Ramadan wel water mag drinken.’

‘Ons doel is om een verbroederende voorstelling te maken voor iedereen, want er is zoveel polarisatie in de samenleving’, vat Raymann samen. Het is volgens hem geen voorstelling met alleen maar inside humor, waar alleen moslims om kunnen lachen. De Ramadan Conference wil verschillende doelgroepen aanspreken. ‘Je zou kunnen zeggen dat er naast een goed avondje lachen ook een educatieve element in deze voorstelling zit.’

Raymann vertelt dat hij het leuk vindt om weer op de planken te slaan. ‘Ik was eigenlijk gestopt met cabaret. Ik kom regelmatig op televisie, bijvoorbeeld tweewekelijks bij de talkshow Khalid en Sophie, maar mijn dagelijks werk is nu consultancy bij adviesbureau Lenard and Lenard. Ik ben niet meer op zoek naar de schijnwerpers.’

Wat is goed cabaret, volgens Raymann? ‘Niets is zo subjectief als humor’, antwoordt hij. ‘Voor de Ramadan Conference wilden we bepaalde bekende irritaties op de hak nemen van vastende en niet vastende gelovigen en beide perspectieven meenemen in onze voorstelling. De show van 2019 werd door veel jonge moslims bijgewoond, maar ook door ouder theaterpubliek dat een leuke avond wilde hebben, en een nieuwe kijk op de zaak voorgeschoteld wilde krijgen. We willen vooral verbinden. Misschien zitten er scherpe grappen in onze voorstelling – dat is een kwestie van perceptie denk ik – maar mensen moeten met een vredelievend gevoel naar huis gaan. We willen wat doen tegen de polarisatie in de samenleving. We willen bruggen slaan. En we willen dat mensen – na drie jaar corona – weer naar het theater komen.’

De Ramadan Conference vervolgt haar tour op 28 februari in het Posttheater in Arnhem en gaat daarna nog drie weken door het hele land. De laatste voorstelling zal op 21 maart in Theater de Meervaart in Amsterdam zijn, een dag voordat de islamitische vastenmaand begint. Tickets zijn verkrijgbaar via www.deramadanconference.nl.