‘De afgelopen weken was er veel media-aandacht voor gebedsruimten op openbare scholen en moslimleerlingen die daarom zouden vragen.’ Zo beginnen Shawintala Banwarie en Kamel Essabane hun betoog in deze krant waarin ze openbare scholen oproepen om gehoor te geven aan de vraag van moslimleerlingen om een stilteruimte waarin ze kunnen bidden. Want: ‘In feite, is het verzoek van deze moslimleerlingen niet anders dan het verzoek van leerlingen om een voetbalveld te hebben, of een spelruimte.’  Het eerste wat ik dacht toen ik die vergelijking met het voetbalveld las was: eindelijk mensen die voetbal gelijkstellen aan religie.

Dat ‘het openbaar onderwijs in Nederland zich niet profileert als ‘neutraal’ of ‘religievrij’, maar als ‘actief pluriform’, houdt niet automatisch in dat de openbare school zich ‘daarmee committeert (…) aan ruimte bieden aan diversiteit, en dus ook aan levensbeschouwing’ in de vorm van een stilteruimte, zoals de auteurs beweren.

‘Actief pluriform’ betekent dat de school openstaat voor iedereen, precies zoals de wetgever van haar vraagt. Een openbare school is toegankelijk voor ieder kind. De enige reden waarom een school een kind kan weigeren is als er geen plek meer is. Dit in tegenstelling tot een bijzondere school. Die kunnen van ouders eisen dat zij de ‘grondslag’ waarop de school is gebaseerd, onderschrijven.

Dit is niet de enige, om Nietzsche te parafraseren Umwertung der Werte, herwaardering van waarden, die de beide auteurs hanteren. De auteurs verwijten de scholen de leerprestaties en burgerschapsvorming van kinderen te belemmeren door stilteruimtes te weigeren. Dat is vreemd. Deze scholen geven duidelijk aan waar ze voor staan, namelijk open voor iedereen en niemand een bijzondere behandeling. De vraag om een stilteruimte is een vraag om een voorkeursbehandeling en daaraan doet het openbaar onderwijs niet.

Doel van het Nederlandse onderwijs is niet de religieuze behoefte van een leerling te bevredigen

Ze gaan verder: ‘dat openbare scholen vooral met goed onderwijs bezig moeten zijn en niet met religieuze behoeften, negeert de pedagogische en burgerschapsopdracht van het onderwijs.’ Een volgende bijzondere verdraaiing. De pedagogische en burgerschapsopdracht van het onderwijs is verwoord in de kerndoelen en dan vooral kerndoel 43: ‘De leerling leert over overeenkomsten, verschillen en veranderingen in cultuur en levensbeschouwing in Nederland, leert eigen en andermans leefwijze daarmee in verband te brengen, leert de betekenis voor de samenleving te zien van respect voor elkaars opvattingen en leefwijzen, en leert respectvol om te gaan met seksualiteit en met diversiteit binnen de samenleving, waaronder seksuele diversiteit.’ Dus om leerlingen bij te brengen dat er verschillende manieren zijn om naar de wereld te kijken en te respecteren dat niet iedereen dezelfde opvattingen heeft.

Doel van het Nederlandse onderwijs is niet de religieuze behoefte van een leerling te bevredigen. Net zoals het ook geen doel van het onderwijs is om de sportieve behoefte van een leerling te bevredigen.

Echt lachwekkend wordt het in de laatste alinea. Als de auteurs de volgende vraag stellen: ‘Willen openbare scholen een verlengstuk zijn van het neoliberalisme dat enkel gericht is op presteren en economische bijdrage, of willen ze staan voor persoonlijke vorming en burgerschapsvorming?’ Dat is nogal een verwijt. Openbare scholen hangen dus toch een ‘ideologie’ aan, het neoliberalisme, en leiden kinderen op tot ‘werkslaven’.

De meest bijzondere Umwertung der Werte is dat de auteurs de bijzondere scholen spiegelen. Daar waar bijzondere scholen van ouders en leerlingen kunnen vragen om de grondslag van de school te onderschrijven, verwachten zij dat een openbare school de ‘grondslag’ van ouders en kinderen onderschrijft. Dat is iets wat het openbaar onderwijs bij wet niet kan en mag.