Wat zijn de films die je gezien moet hebben? De redactie van de Kanttekening maakte een selectie.

I’m Still Here (2024)

Met I’m Still Here maakte de Braziliaanse regisseur Walter Salles (1956) een indringende, mooie en ontroerende film. Terecht werd de film bekroond met de Oscar voor Beste Internationale Film.

De film is gebaseerd op Ainda Estou Aqui, het autobiografische boek van schrijver Marcelo Paiva, die zijn familiegeschiedenis begon op te tekenen toen zijn moeder Eunice haar geheugen begon te verliezen. Ooit was ze een bekende mensenrechtenadvocaat, maar de namen, de data begonnen langzaam uit haar hoofd te verdwijnen.

Het verhaal begint in 1971 werd haar man, Rubens Paiva – ingenieur, politicus, vader van vijf – opgepakt door het militaire regime dat Brazilië toen in zijn greep hield. En Rubens kwam nooit meer terug.

Salles heeft het boek indringend verfilmd. Geen bombast, geen geweldsporno, maar een huis vol herinneringen, een vrouw die weigert op te geven, en vijf kinderen die groot worden met een gat in hun geschiedenis. Eunice staat recht, houdt haar gezin bijeen, wordt advocaat, en blijft zoeken. Pas 25 jaar later, in 1996, krijgt ze officieel het overlijdenscertificaat van Rubens. De hoofdrol wordt prachtig vertolkt door Fernanda Torres (1965) die voor haar rol een Golden Globe en een  Oscarnominatie ontving.

De film vertelt het verhaal van een geschiedenis waarvoor in Nederland weinig aandacht is geweest en laat indringend de impact voelen van een dictatuur. Dat radicaal-rechts in Brazilië heeft geprobeerd deze film te verbieden, zegt eigenlijk alles. Want dit is geen film over vroeger. Dit is net zo goed een film over nu. Over wat er gebeurt als een land weigert te herinneren, en een vrouw weigert te zwijgen. Ga kijken.

Ewoud Butter, redacteur de Kanttekening

Fight Club (1999)

Een film die nog steeds altijd even boeiend is om naar te kijken. Laat je vooral niet misleiden door de titel: dit is geen alledaagse vechtfilm. Gevochten wordt er wel.

Het is een uitdaging deze film tot zijn recht te laten komen zonder de clou van het verhaal te verhullen. Het gaat over een ontmoeting tussen twee personages – een gemiddelde verzekeringsmedewerker die zijn zaakjes op orde lijkt te hebben, en de mysterieuze en anarchistische Tyler Durden, een zeepmaker met radicale ideeën over maatschappij en vrijheid.

De verzekeringsmedewerker, wiens naam niet wordt genoemd in de film, voelt zich leeg en doelloos. Hij lijdt aan slapeloosheid en gaat uiteindelijk naar een praatgroep, waar hij hoopt zijn emoties weer te gaan voelen. Dan ontmoet hij Tyler, zijn tegenbeeld. Samen richten ze Fight Club op: een ondergrondse groep waar mannen fysieke gevechten aangaan om zich levend en mannelijk te voelen. Uiteindelijk wordt dit een terroristische organisatie die chaos wil creëren om het systeem omver te werpen.

Deze film draait om thema’s als consumentisme, identiteit en mannelijkheid. Pas aan het eind van de film zit de clou, die je zal verrassen. De film is geregisseerd door David Fincher. Belangrijkste acteurs: Edward Norton en Brad Pitt.

Majorie van Leijen, redacteur de Kanttekening

One Night in Miami (2020)

Als je Amerika echt wilt begrijpen, dan moet je naar het land kijken door de ogen van zwarte minderheden. En als je zwarte Amerikanen echt wilt begrijpen, dan moet je ze in een setting plaatsen zonder witte mensen. Bij One Night in Miami komt het allemaal samen. Een film over een langdurig gesprek in Miami tussen de legendes Muhammad Ali, Malcolm X, Sam Cooke en Jim Brown. De eerste drie namen kennen de meeste mensen inmiddels wel. Maar voor mij waren het de woorden van Jim Brown tegenover Malcolm X die de meeste indruk maakten: ‘Je hebt geen baan, n-woord!’ Hij wilde maar even gezegd hebben dat er geen zwarte bevrijding mogelijk is zonder economische onafhankelijkheid.

Malcolm X, prachtig gespeeld door Kingsley Ben-Adir, verkruimelde haast en moest een traantje laten. Mooi om ook die onzekere kant van Malcolm X op film te zien.

Tayfun Balcik, redacteur de Kanttekening

La vita davanti a sé (2020)

In La vita davanti a sé (Het leven dat voor je ligt) vangt de voormalige prostituee Madame Rosa, gespeeld door de toen 88-jarige Sophia Loren, kinderen op van vrouwen in de prostitutie die niet in staat zijn hun kind zelf op te voeden. Over vaders wordt met geen woord gerept. Op een dag wordt het Senegalese weesjongetje Momo, gespeeld door Ibrahima Gueye, aan haar zorg toevertrouwd. Hij gaat niet meer naar school en dreigt af te glijden in de drugswereld. Toch weet hij door het norse pantser van Madame Rosa heen te breken en vindt bij haar de geborgenheid die hij nodig heeft. Maar Rosa is op leeftijd en worstelt met een onverwerkt oorlogstrauma.

Een aangrijpende film op Netflix die laat zien hoe kwetsbaar mensen zijn en dat je geen familie hoeft te zijn om een kind veiligheid en liefde te bieden.

Mariska Jansen, eindredacteur de Kanttekening

The Battle of Algiers (1966)

Misschien wel de bekendste klassieker tegen het kolonialisme is de Algerijns-Italiaanse film The Battle of Algiers uit 1966, die op het filmfestival in Venetië een sensatie was. De film is in zwart-wit, maar het verhaal is dat niet.

We volgen Ali la Pointe, een werkloze Algerijnse twintiger die wordt gearresteerd door de Franse autoriteiten in Algiers wegens oplichting. Hij radicaliseert in de gevangenis, na getuige te zijn van de executie, door middel van de guillotine, van een Algerijnse vrijheidsstrijder. Als hij vrijkomt sluit La Pointe zich ook aan bij het Algerijnse Front de libération nationale (FLN) en wordt al vrij snel een onmisbare kracht.

Het geweld van FLN tegen Franse politieagenten en vervolgens burgers wordt eerlijk in beeld gebracht, evenals het racisme van de Franse pieds noirs tegen Arabieren, het geweld tegen Arabische burgers door Franse paratroepers onder leiding van de genadeloze kolonel Mathieu en het martelen van al dan niet vermeende FLN-strijders. Soms denk je niet naar een historische film te kijken, maar naar een documentaire over Israëls genocidale Gazaoorlog.

The Battle of Algiers vertelt een universeel verhaal, van mensen die vrij willen zijn van onderdrukking en daarbij alles op het spel zetten: hun leven, dat van hun vrienden, hun moraal. Alleen hun geloof, in Allah en in een vrij Algerije, geeft hen houvast. Kortom, dit is een klassieker die je gezien moet hebben. Bonuspunten: de Star Wars-serie Andor (2022-2025) is sterk geïnspireerd door Algerijns-Italiaanse film uit 1966.

Ewout Klei, redacteur de Kanttekening