‘Ruim zes op de tien Nederlanders (63%) vindt dat statushouders, die een verblijfsvergunning hebben, in hun gemeente gehuisvest mogen worden’. Dat blijkt uit de zeventiende ‘flitspeiling doorstroom migratieketen’ van de overheid.
In het onderzoek naar migratie, asielzoekers en opvangcapaciteit dat het ministerie van Justitie en Veiligheid regelmatig doet, staat overigens wel dat het draagvlak in het afgelopen jaar met een aantal procenten minder is geworden.
In december vorig jaar piekte het Nederlandse draagvlak op ruim zeventig procent. De uitkomst zit nu weer op het niveau van de eerste meting op 22 juni 2022.
Een op de zes Nederlanders is het ‘helemaal oneens’ (16%) met de stelling over huisvesting van statushouders in hun gemeente. Dit is vergelijkbaar met eerdere metingen, aldus de flitspeiling die gebaseerd is op een online vragenlijst onder 939 Nederlanders en voor de zomer werd gepubliceerd.
Mag je een heilig boek verscheuren of verbranden? Volgens Frans Kuijpers valt het binnen de vrijheid van meningsuiting maar is het onfatsoenlijk. Er kan echter geen sprake zijn van ‘rekening houden met culturele en religieuze gevoeligheden en de fijne kneepjes hiervan onder de knie krijgen’, zoals hoogleraar Abbas betoogt.
‘Het verbranden van een koran brengt niet alleen tekortkomingen in het Zweedse rechtssysteem aan het licht, maar laat ook de uitdagingen zien waarvoor de Zweedse overheid staat in een steeds diverser wordende samenleving.’ Dit schreef de Leidse hoogleraar radicaliseringsstudies Tahir Abbas zijn laatste column bij de Kanttekening. Ook noemde hij Zweden een land ‘dat voorheen bekend stond om zijn diplomatieke en pragmatische aanpak’ en ‘worstelt met zijn identiteit.’ Ik verslikte me pardoes in mijn kopje thee toen ik dit las.
Identiteit doet er hier niet toe. Wat er toe doet is dat Zweden, net als Nederland trouwens, een democratische rechtstaat is. Een staat met een grondwet die ons rechten geeft en wetgeving die aangeeft waar die rechten worden begrensd. Een van de belangrijkste van die rechten is het recht van vrije meningsuiting, artikel 7 van onze Grondwet. Dat recht wordt hier in Nederland wettelijk begrensd via artikel 137d, dat het Wetboek van strafrecht oproepen tot haat en discriminatie verbiedt, en de artikelen 131 en 132 die het tot oproepen tot geweld verbieden.
Volgens Abbas onderstrepen ‘De koranverbrandingen en de verontwaardiging hierover, in Zweden en wereldwijd, (…) dat je rekening moet houden met culturele en religieuze gevoeligheden en de fijne kneepjes hiervan onder de knie moet krijgen. Tevens weerspiegelt de situatie in het land de moeilijkheid waarmee veel landen momenteel worden geconfronteerd bij hun pogingen om binnen de complexiteit van diversiteit, integratie en identiteit te navigeren.’
Het verbranden of verscheuren van een heilig boek als een manier om je mening te uiten, is geen aanzetten tot discriminatie of haat. Er is in deze geen sprake van: ‘rekening houden met culturele en religieuze gevoeligheden en de fijne kneepjes hiervan onder de knie krijgen.’ Daarvoor pleiten richting overheid, is pleiten voor speciale behandeling van specifieke groepen.
Wat er ‘onder de knie gekregen’ moet worden, is dat onze mores zijn dat je iedere godsdienst naar keuze mag aanhangen, artikel 6 van onze Grondwet. Dat recht geldt voor iedereen en dat betekent dat je buurman een heel andere godsdienst mag aanhangen. Dat allemaal binnen de grenzen van de wet. Je mag een godsdienst aanhangen, je hoeft het niet dus. Jij mag openbaar verkondigen dat jouw god de enige is en dat aanhangers van andere godsdiensten een stelletje ongelovigen zijn. Je buurman met die andere godsdienst mag dat ook en een ongelovige mag tegen jullie allebei zeggen dat jullie niet goed bij jullie hoofd zijn. Dat mag allemaal. Of het slim is om elkaar zo te bejegen, is een tweede.
Grenzen van fatsoen worden ook overschreden bij bekogelen met stenen uit protest tegen het verscheuren van een heilig boek
Er hoeft niet ‘genavigeerd te worden binnen de complexiteit van diversiteit, integratie en identiteit.’ Er moet genavigeerd worden binnen de wettelijke grenzen van ons bestel en binnen de grenzen van het fatsoen. Dat er mensen onder ons zijn, zoals Pegida-voorman Edwin Wagensveld, die voor wat dit betreft geen grenzen van fatsoen hebben, maakt nog niet dat de ‘overheid’ iets moet. Die moet pas iets als de wet wordt overtreden en als iemand denkt dat dit gebeurt dan moet die persoon aangifte doen. Die grenzen van fatsoen en wellicht ook nog enkele wettelijke grenzen, worden ook overschreden als anderen iemand bekogelen met stenen uit protest tegen het verscheuren van een heilig boek.
Een tip voor Abbas en anderen, vooral mensen die werkzaam zijn bij de media: de beste manier om met acties als die van Wagensveld om te gaan, is er geen aandacht aan te besteden. Media hebben niet de plicht om van iedere oprisping van elke idioot verslag te doen. Ik ben geen kenner van heilige boeken, maar ik denk dat ze allemaal wel een of andere passage bevatten waarin staat dat het goed is om iemand die je iets aandoet of kwetst te vergeven en/of iets zoals ‘wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet’.
Diversiteit en inclusie zijn tegenwoordig hot, maar veel organisaties gaan nog uit van het top-down model. Ze leggen diversiteit van bovenaf op. Het nieuwe platform UDU Media wil het helemaal anders doen.
UDU Media is het initiatief van drie zwarte zzp’ers uit Rotterdam: Demis Rolador (LottacamStudio), Darren Garner (Garden of Creation) en Sigmar Vriesde (Monsigneur L’Afrique). Ze werkten eerder met elkaar samen in enkele projecten. ‘Het klikte zo goed tussen ons dat we besloten de handen ineen te slaan’, vertelt Vriesde.
Op vrijdag 18 augustus vond de lancering van UDU Media plaats in Rotterdam-Alexander, tijdens de AfriQUE MagiQUE Art Fair, die zo’n tachtig bezoekers trok. We spraken daar, en daarna via de telefoon, met de heren van UDU Media, die de fair organiseerden, en ook met enkele makers die met hun kraampje hun werk tentoonstelden.
Sigmar Vriesde (beeld: UDU Media)
UDU Media maakt een oude droom van Vriesde waar: een plek creëren voor zwarte makers waar ze aan de slag kunnen, van elkaar kunnen leren, elkaar kunnen inspireren en helpen met commerciële en andere projecten voor verschillende opdrachtgevers, en groeien. Ook is UDU Media een erkend leerbedrijf , vertelt zijn collega Demis. ‘Je kunt ook stage bij ons lopen.’
Het platform is idealistisch, maar realistisch tegelijkertijd. ‘Er moet geld worden verdiend, we moeten commerciële opdrachten binnenhalen’, zegt Vriesde, ‘maar tegelijkertijd vinden we het sociale aspect van ondernemen heel belangrijk en willen we wat terugdoen voor de gemeenschap.’ De 55-jarige Vriesde, heeft het cultureel ondernemerschap geleerd van een mentor. ‘Ik wil de kennis die ik heb overdragen aan jongeren, zodat zij ook de slag kunnen maken naar professionalisering en goede ondernemers worden’, vertelt hij.
‘We vinden het sociale aspect van ondernemen heel belangrijk en willen wat terugdoen voor de gemeenschap.’
Als voorbeeld noemt Vriesde de 21-jarige Antilliaanse muzikant Reydian Rafaela. ‘Hij maakt echt hele goede beats, maar mist de schakel tot de financiering voor een album. Hoe moet je dat doen? Wie moet je aanspreken? Hij is kritisch over de gevestigde organisaties. Ik help hem drempels te verlagen. Maar ik leer hem ook de regels, handigheden en trucs die nodig zijn om in deze business te overleven, zodat hij alles straks zelf kan doen in de toekomst, en deze kennis later weer kan doorgeven.’ Vriesde benadrukt dat hij mensen wil helpen die bereid zijn om hun beroep te maken van hun creatieve werk. ‘Ik doe niet aan bezigheidstherapie voor hobbyisten.’
Darren Garner (beeld: UDU Media)
Darren Garner (35) ziet UDU Media als een gemeenschap. ‘Het is een plek waar gelijkgestemde individuen kunnen samenkomen en samenwerken. Ik geloof echt dat we een nieuw tijdperk inluiden, waarin we de jeugd helpen en bouwstenen geven voor een betere toekomst.’ Hij hoopt dat UDU Media een centraal punt voor creatievelingen wordt, ‘een hub waar mensen kunnen samenkomen om hun ideeën en doelen te delen, een plek waar samenwerkingen plaatsvinden, creativiteit wordt aangewakkerd en talent wordt gestimuleerd.’
De naam UDU is bedacht door de 46-jarige Demis Rolador. ‘we waren een tijdje aan het sparren over een mooie naam. En toen luisterde ik naar het nummer Finally van muzikant Joyner Lucas. Het refrein bleef hangen.
‘Finally, I can fly and be free and be me
You do you, I’ll do me
I don’t mind it (no, no)
Finally, I can fly and be free and be me
You do you, I’ll do me
And I like it.’
Demis Rolador (beeld: UDU Media)
‘Wat Lucas zingt is eigenlijk precies wat we wilden doen’, vervolgt Demis. ‘Als makers – van muziek, video’s en kunst, als dichter of schrijver – wil je gewoon in alle vrijheid je ding doen, zonder dat je creativiteit wordt gesmoord. ‘You do you, I’ll do me.’ You do you. UDU.‘ Daarnaast, ook heel aardig, betekent udu hout in het Surinaams. En het is het bovendien een Nigeriaans muziekinstrument. Het is kortom de perfecte naam voor onze organisatie.’
UDU heeft sinds vrijdag een grote kantoorruimte in een pand in het winkelcentrum Alexandrium, vlakbij Station Rotterdam-Alexander. ‘Doel is om een creatieve community op te bouwen waarbij zwart-zijn het uitgangspunt is’, zegt Vriesde. ‘Maar dit betekent niet dat we witte mensen en niet-zwarte mensen van kleur uitsluiten. Want zij kunnen zich natuurlijk ook met zwarte cultuur en zwarte thema’s bezighouden.’
‘Doel is om een creatieve community op te bouwen waarbij zwart-zijn het uitgangspunt is’
Tegelijk met de lancering van UDU Media vond de AfriQUE MagiQUE Art Fair plaats, waarbij verschillende makers hun werk, dat een link heeft met Afrika, tentoonstelden. Sommige makers hebben van hun passie hun beroep kunnen maken, anderen zijn (nog) niet zover. ‘Sommige verkopers hebben op één avond hier meer verdiend dan ooit tevoren’, vertelt Darren. ‘Het was mooi om te zien dat iedereen aan het netwerken was en goed met elkaar overweg kon. Er zijn nieuwe relaties ontstaan, die zeker zullen uitgroeien tot vruchtbare samenwerkingen.’
West Givner (beeld: Ewout Klei)
West Givner (54) maakt strips en komt uit Cleveland, in de staat Ohio in de Verenigde Staten. Hij woont sinds de jaren negentig in Rotterdam en werkt fulltime als stripmaker. Hij is blij met het platform dat UDU Media biedt. ‘Ik vind het leuk om met andere kunstenaars in contact te komen. En ik wil graag schilderijen gaan maken, zo ontdekte ik vrijdag, maar daar had ik nooit tijd voor.’ West geeft het Nederlandstalige stripblad Hollandsch Metaal uit, waarin hij veel doet met science fiction. ‘Ik kijk echt naar wat de markt belangrijk vind, wat lezers graag lezen’, vertelt hij. ‘Activisme is mooi, maar de schoorsteen moet ook roken.’
Tess Hofstede (beeld: Ferdowns Faghir)
Tess Hofstede (32), haar artiestennaam is Unami, van Rhythmic Core (Visual Art & Poetry) timmert hard aan de weg als kunstenares en dichteres. Doel is om van haar roeping een beroep te maken. ‘Ik wil mezelf zoveel mogelijk creatief uitdrukken omdat het leven zo meer betekenis krijgt. Om mijn droom waar te maken geef ik kunstlessen aan leerlingen in het basisonderwijs’, vertelt ze. ‘Bovendien vertrek ik later dit jaar voor vier jaar naar Mexico met mijn vriend, die daar een baan heeft gekregen. Ik zal deze nieuwe uitdaging gebruiken om mijn transculturele wortels op artistieke wijze te verdiepen. Ik verheug me op een nieuw netwerk van kunstenaars en schrijvers.’
Lizita Semedo (beeld: Lizita Semedo)
Lizita Semedo (37) heeft een baan in de kinderopvang. Ze is auteur van het kinderboek Oh oh Djannah, dat ze in eigen beheer heeft uitgegeven. Het boek gaat over de avonturen van haar vierjarige dochter Djannah. ‘Als kind groeide ik op met Pipi Langkous. Mijn dochter lijkt een beetje op haar. Ze is ook ondeugend. Daarom besloot ik een verhaal te schrijven over een meisje, dat gebaseerd is op wat mijn dochtertje allemaal beleeft.’ Aan haar boek, dat voor 35 euro in de winkel te koop is, heeft Lizita niet zo veel verdiend, vertelt ze. ‘Daarom zeiden de jongens van UDU Media ook dat ik het anders moet aanpakken, en ook mijn eerste boek opnieuw moet uitgegeven. Voor de website Voor de kunst gaan we een promotiefilmpje voor mijn boek maken, we maken een nieuwe titel voor mijn boek en gaan er meer van drukken zodat de kostprijs een stuk lager komt te liggen. Ze geven mij precies die adviezen die ik nodig heb om van mijn verhaal een succes te maken.’
Shawn York (36) studeerde aan het Grafisch Lyceum in Rotterdam. Hij is de bedenker van Framing Culture. Hij komt uit Sint Maarten en woont sinds 2008 in Nederland. ‘Het concept van Framing Culture bedacht ik tijdens mijn studie in Nederland. Ik wilde een stukje van mijn thuis meenemen naar mijn nieuwe huis. Het eiland Sint Maarten, het Nederlandse en Franse deel, is 37 vierkante kilometer. Daar wilde ik iets mee doen. Vrienden en familie zagen mijn kunstwerk over Sint Maarten aan de muur hangen en waren nieuwsgierig. Ze wilden iets soortgelijks aan hun muur. Ik dacht toen: laat ik mijn concept uitbreiden voor andere producten, en ook mijn idee toepassen op andere landen en eilanden.’ Shawn heeft op dit moment een fulltime baan en heeft maar weinig tijd voor freelance kunstopdrachten. Hij hoopt dat hij – mede dankzij de hulp van de jongens van UDU Media – de kneepjes van het ondernemen verder ontwikkelen kan, zodat hij de naamsbekendheid van zijn bedrijf kan vergroten, en ook dat het verkoopproces makkelijker verloopt.
Extreemrechtse vandalen in Duitsland hebben in slechts twee weken tijd vijf monumenten aangevallen. Volgens Deutsche Welle voelen deze vandalen zich sterker, dankzij het succes van Alternative für Deutschland.
Op 12 augustus vielen onbekenden een minibibliotheek aan bij het gedenkteken Platform 17 in Berlijn. Daarnaast was er een aanval op een tent op het vredesfestival in Ohlsdorf, gehouden op een begraafplaats waar de slachtoffers van bombardementen door de geaillieerden op Hamburg worden herdacht, een poging tot brandstichting op het homomonument in het Berlijnse park Tiergarten, het ingooien van de ramen van het hoofdkantoor van de Stichting Gedenktekens in Nedersaksen en een aanval op de kantoren van een lesbische vrouwengroep in de Berlijnse wijk Neukölln.
Volgens historicus Karstel Uhl gaat het niet om geïsoleerde incidenten, zo vertelt hij aan Deutsche Welle. Er is sprake van een nieuwe situatie, zegt hij. ‘Deze aanvallen zijn een probleem voor heel Duitsland, niet alleen voor Oost-Duitsland.’ Uhl ziet een verband met de opkomst van Alternative für Deutschland. De extreemrechtse partij, die in de peilingen ruim twintig procent scoort, zorgt volgens Uhl voor een sociaal-politiek klimaat waarin steeds meer mensen met extreemrechtse opvattingen zich openlijk uiten. ‘Dit klimaat, dat de AfD en haar aanhangers creëren, leidt misschien ook tot situaties waarin verbale agressie escaleert in daden. Niet tegen mensen nog, maar tot ernstige schade aan eigendommen.’
Konrad Kutt, initiatiefnemer van de BücherboXX (boekenboks) in Berlijn, deelt deze analyse. ‘Ik heb nu al het gevoel dat de AfD de daders heeft aangemoedigd om dergelijke aanvallen uit te voeren.’
Toen hij hoorde van de aanval op de BücherboXX moest hij een uur lang huilen, bekent hij aan Deutsche Welle. ‘Het voelde alsof het een fysieke aanval op mij was’. Kutt bedacht vijftien jaar geleden de boekendozen, en toverde niet meer gebruikte telefooncellen om tot minibibliotheken. De BücherboXX die zich het dichtst bij Monument 17 bevindt, is volgens Kutt bijzonder belangrijk, vanwege de historische locatie en de inhoud van de doos. De ongeveer 300 boeken die tijdens de aanval werden verbrand, gingen over de deportatie en de systematische moord op de Joden tijdens de Holocaust. Vanaf Perron 17 werden ongeveer 50.000 Joden gedeporteerd naar de vernietigingskampen. De boekverbranding is volgens Deutsche Welle bijzonder huiveringwekkend, omdat die ook herinnert aan de beruchte boekverbrandingen door de nazi’s.
‘Dort wo man Bücher verbrennt, verbrennt man auch am Ende Menschen’ (‘Waar men boeken verbrandt, verbrandt men uiteindelijk ook mensen’), schreef de Duitse dichter Heinrich Heine profetisch in 1823. De nazi’s verbrandden in 1933 boeken en tien jaar later de lijken van de vergaste Joden in de crematoria. De extreemrechtse vandalen richten zich nu op culturele plekken en herdenkingsplaatsen, maar ze kunnen in de toekomst ook mensen aanvallen, vreest onderzoeker Uhl. Geweld tegen homo’s en Joden neemt al toe in Duitsland, vooral in Berlijn.
Inmiddels is de vermoedelijke dader van de drie aanvallen in Berlijn opgepakt. Het gaat om een 63-jarige witte man, die bij de autoriteiten al bekend was vanwege het aanzetten tot haat. Bij de plaats van de misdaden liet hij elke keer een brief achter, vol antisemitische beledigingen.
Turkse fans van Fener die op een uitje in Enschede hadden gehoopt, mogen hun koffers alweer uitpakken. De Europese voetbalbond UEFA heeft Fenerbahçe namelijk een sanctie opgelegd vanwege ongeregeldheden bij de vorige speelronde (in de Conference League) tegen Maribor in Slovenië. Dus speelt Fenerbahçe volgende week tegen FC Twente zonder uitfans. Zo meldt de regionale krant Tubantia.
Fenerbahçe kan nog wel in beroep gaan tegen de straf. Daar heeft de Turkse topclub vijf dagen de tijd voor. ‘Als de club zich neerlegt bij deze sanctie, heeft de lokale driehoek een aantal kopzorgen minder’, schrijft Tubantia. Na alle rellen rond de wedstrijd tegen Hammarby stond het duel tegen Fenerbahçe onder hoogspanning. De verwachting was dat er vele Turkse fans, niet alleen uit Istanbul maar ook uit Nederland en Duitsland, naar Enschede zouden komen.
Fenerbahçe, dat al acht jaar geen kampioen is geworden in de Turkse Süperlig, heeft zich dit jaar extra versterkt met voor de Eredivisie niet onbekende namen, zoals Dusan Tadic (ex-Ajax) en Sebastian Szymański (ex-Feyenoord). De eerste wedstrijd speelt FC Twente donderdagavond in Istanbul.
Enkele Spaanse politici zijn woedend op Marokko vanwege een nieuw gepubliceerde kaart op de website van de Marokkaanse ambassade in Spanje. Daarop zijn de Spaanse enclaves Ceuta en Melilla geannexeerd door Marokko.
Juan Jose Imbroda, president van Spaans Melilla, bestempelde de kaart als ‘weer een vijandige agressie’ van Marokko. Hij eiste vrijdag dat de Spaanse nationale regering een formeel protest gaat aantekenen tegen het Noord-Afrikaanse koninkrijk. Twee dagen later noemde Imbroda de regering een stelletje ‘witwassers’ die bereid waren ‘alles te slikken’ uit Marokko, omdat de regering niet op zijn verzoek had gereageerd.
Gisteren reageerde het Spaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. Dat benadrukte dat Ceuta en Melilla Spaans zijn. Niettemin kondigde het ministerie geen andere stappen aan tegen de ambassade, of tegen Rabat.
De enclaves Ceuta en Melilla zijn al eeuwen Spaans grondgebied, maar bevinden zich in Noord-Afrika. Marokko vindt dat Spanje de soevereiniteit van beide steden moet overdragen aan het koninkrijk.
Met Bontenbal, Omtzigt en Jetten krijgen oude en nieuwe middenpartijen een herstart. De nieuwbakken partijleiders gaan voor geheel andere verhoudingen zorgen tussen overheid en burgers en tussen parlement en regering, betoogt Dave Ensberg-Kleijkers.
Na de val van het kabinet Rutte-III als gevolg van het Toeslagenschandaal werd binnen en buiten politiek Den Haag luidkeels geroepen om een nieuwe bestuurscultuur. Steeds meer Nederlanders vertrouwen de overheid niet meer. Volgens velen is dit het gevolg van wantrouwen van de overheid tegenover de eigen burgers. Een nieuwe bestuurscultuur betekende voor verschillende mensen echter iets anders. Wel was er een gezamenlijk beeld op hoofdlijnen; bij een nieuwe bestuurscultuur hoort meer openheid vanuit politiek en openbaar bestuur richting samenleving en individuele burgers. Nieuwe politieke leiders van drie politieke middenpartijen lijken bij uitstek geschikt om bij te dragen aan de realisatie van deze belofte van een nieuwe politieke cultuur.
Nieuwe bestuurscultuur
Bij een nieuwe bestuurscultuur hoort ook een meer dienstbare houding van de overheid richting de samenleving; van burgerparticipatie naar overheidsparticipatie. Verder is er behoefte aan meer vertrouwen van overheid in burgers; minder wantrouwen, controles en bureaucratie. Ten slotte lijken Nederlanders ook een andere verhouding te wensen tussen het parlement en de regering; meer gezonde tegenspraak (‘macht en tegenmacht’), meer dualisme en meer ruimte voor coalitiepartijen om eigen standpunten te koesteren, in plaats van zich blind te committeren aan een coalitieakkoord. Van de beloofde nieuwe bestuurscultuur is onder Rutte-IV niets terecht gekomen. Logisch, want leiders die hebben bijgedragen aan de oude bestuurscultuur kunnen geen geloofwaardige leiders zijn van een nieuwe bestuurscultuur.
Of de politieke senior Frans Timmersmans (PvdA/GL) ook bijdraagt aan zo’n nieuwe cultuur, valt nog te bezien
Na de val van het kabinet Rutte-IV staan nieuwe leiders op, zoals Henri Bontenbal (CDA), Rob Jetten (D66) en Pieter Omtzigt (NSC). Zij willen bijdragen aan een nieuwe bestuurscultuur en versterking van het politieke midden. Of de politieke senior Frans Timmersmans (PvdA/GL) ook bijdraagt aan zo’n nieuwe cultuur, valt nog te bezien. Hetzelfde geldt voor de nieuwe VVD-leider, Dilan Yesilgöz, die opstond vanuit de schaduw van haar mentor Mark Rutte. Bontenbal, Jetten en Omtzigt onderscheiden zich door een consistente, doorleefde en waardengedreven zienswijze op de politiek en de rol van de overheid. Zij delen het beeld dat een nieuwe bestuurscultuur begint bij de verhouding tussen burger en overheid.
Bontenbal
Bontenbal schreef in zijn motivatiebrief voor het CDA-lijsttrekkerschap het volgende over die verhouding: ‘Het vertrouwen van burgers in de overheid heeft de afgelopen jaren een stevige knauw gekregen. Mensen zijn vermorzeld door de overheid in de Toeslagenaffaire en in de hersteloperatie in Groningen. Een betrouwbare overheid is een overheid die niet vanuit wantrouwen naar haar burgers kijkt, maar vanuit vertrouwen. Daar hoort ook bij dat de samenleving en de politiek accepteert dat er grenzen zijn aan wat de overheid vermag.’
Als het om het oplossen van inhoudelijke, maatschappelijke problemen gaat, zoekt Bontenbal oplossingen primair bij de samenleving zelf. Bij verenigingen, coöperaties, bedrijven, maatschappelijke organisaties. De overheid behoort daar faciliterend aan te zijn via wetten, regels en een eerlijke verdeling van financiële middelen. Zo hamert Bontenbal op ‘bestaanszekerheid’, waarbij de overheid armoede hard bestrijdt en voor een sterk sociaal vangnet zorgt. Voor Bontenbal is het vooral zaak om scherpe keuzes te maken om tot de nieuwe bestuurscultuur te komen. Meer in de geest van het “radicale midden” rigoureuze keuzes omarmen en minder toewerken naar interne polderoplossingen. Het CDA heeft behoefte aan nieuwe, frisse keuzes. Als Bontenbal risico’s durft te nemen zonder zichzelf te verliezen, kan hij het CDA weer de glans geven die al zolang afwezig is.
Omtzigt
Omtzigt schreef in 2021 een boek over een nieuwe bestuurscultuur en vernoemde zijn politieke partij naar dit boek: Nieuw Sociaal Contract. In 2021 voorzag ik zijn boek van tien kritische kanttekeningen. Dit, naast mijn complimenten voor het werk van Omtzigt. ‘Terwijl politiek Den Haag volkomen klem zit binnen haar eigen ziekelijke bestuurscultuur en Nederlanders langer dan ooit op een nieuw kabinet moeten wachten, schetst Omtzigt een alternatief voor diezelfde cultuur’, schreef ik toen op Joop. Ik verwacht dat Omtzigt in vergelijking met Bontenbal met meer radicale en fundamentele voorstellen zal komen om de alom gewenste nieuwe bestuurscultuur in de praktijk te brengen. Het algemene mens- en maatschappijbeeld tussen Bontenbal en Omtzigt ontloopt elkaar echter nauwelijks. Omtzigt is kwetsbaar op de inhoud van zijn voorstellen voor een nieuwe bestuurscultuur, zoals zijn voorstellen voor een nieuw kiesstelsel.
Jetten
Hoe zit het dan met de nieuwe leider van die andere, meer progressieve middenpartij; Rob Jetten van D66? Jetten was slechts zeventien jaar toen hij in het Brabantse Uden opstond en indruk maakte in de gemeenteraadsvergadering. ‘Hij is verbolgen over de manier waarop zijn dorp wordt afgeschilderd. Kort daarvoor staken jongeren een Turkse basisschool in het Brabantse dorp in brand, als reactie op de moord op Theo van Gogh. Maar dat maakt Uden nog geen extreemrechts broeinest, zoals sommige media beweren’, zo schreef Trouw.
Het veranderen van een cultuur vraagt immers om consistent en waardengedreven leiderschap
Voor de genuanceerde Jetten is politiek leiderschap een roeping en nadrukkelijk geen calculerende carrièrekeuze. Jetten maakt zich oprecht zorgen over de klimaatcrisis en als (demissionair) minister voor Klimaat en Energie zet hij zijn woorden om in daden. Maar meer algemeen gesproken wil de relatief jonge Jetten bijdragen aan een nieuwe politieke cultuur. ‘Het is nodig dat een nieuwe politieke generatie aan het roer komt, die wat minder dat verleden met zich meesleept en open en onbevangen probeert de zaken op te lossen’, zei de D66-leider in het Algemeen Dagblad. Jetten roept collega-politici op tot samenwerking en verbinding om de handen ineen te slaan, om zo de grote uitdagingen van deze tijd effectief het hoofd te bieden.
Als het gaat om een nieuwe bestuurscultuur is het de vraag of Jetten het aandurft om terug te keren naar het D66 van de jaren ’60. De partij die onder aanvoering van Van Mierlo het politieke bestel wilde ‘opblazen’ met allerlei revolutionaire ideeën. Onder Pechtold is D66 een bestuurspartij geworden en het ‘Nieuwe Leiderschap’ van Kaag kende relatief weinig diepgang. Jetten zal net als Bontenbal met radicale voorstellen moeten komen. Wellicht het benoemen van nieuwe ‘D66-kroonjuwelen’. Juist voor D66 liggen er kansen om op geloofwaardige wijze te verhouding tussen burger en overheid te verbeteren.
Adviezen van Kim Putters
Met Bontenbal, Omtzigt en Jetten krijgen oude en nieuwe middenpartijen een herstart. Nieuwe bezems vegen schoon en dit verse politieke bloed gaat, dat is mijn diepe overtuiging, voor geheel andere verhoudingen zorgen tussen overheid en burgers en tussen parlement en regering. Het veranderen van een cultuur vraagt immers om consistent en waardengedreven leiderschap. Leiders die het goede voorbeeld geven en die oprecht geloven in de mooie woorden die ze prediken. Volgens de oud-voorzitter van het Sociaal Cultureel Planbureau, Kim Putters, begint die nieuwe bestuurscultuur bij een nieuw sociaal contract tussen overheid en burgers. Hij stelde in zijn Van Slingelandtlezing uit 2021 drie concrete stappen voor. Ik citeer:
Neem het leven van mensen als uitgangspunt, en dat loopt niet langs beleidskokers.
Durf opgavegericht te werken en bestaande overheidslagen, ingerichte systemen en beleidskokers los te laten als startpunt van redeneren. Durf verantwoordelijkheid te delen met bedrijven en burgers. (…) De staat hoeft en kan niet alles oppakken, maar wat ze doet moet gebeuren volgens de regels van de democratische rechtsorde en codes van goed bestuur.
Daarbij is het gebruik en het benutten van de beschikbare kennis een onmisbare schakel. (…) Dat vergt ambtelijk vakmanschap en stevigere positionering van kennis en onafhankelijk advies, en van instanties zoals de Ombudsman, als onderdeel van het sociaal contract.
Hij vervolgt: ‘Een nieuwe bestuurlijke cultuur (…) is niet zomaar een beetje beter samenwerken en het imago van de politiek verbeteren. Het gaat om een sociaal contract waarbinnen beleid problemen van en met burgers oplost. Dan bepalen mensen vervolgens zelf wel of ze de overheid weer willen vertrouwen. Dát is de nieuwe bestuurscultuur.’
Ongeacht de uitkomst van de Kamerverkiezingen van 22 november verwacht ik dat een nieuw regeerakkoord veel aandacht geeft voor een ‘nieuwe bestuurscultuur’. Onder aanvoering van de genoemde drie nieuwe leiders van middenpartijen – CDA, NSC en D66 – staat ons land aan de vooravond van vernieuwing van het bestaande ‘sociale contract’ tussen burgers en overheid. Ik hoop dat andere leiders hun voorbeeld volgen en bijdragen aan een Nederlandse en (effectievere) versie van ‘glasnost’ (openheid) en ‘perestrojka’ (hervormingen) van de vaderlandse politiek.
De Belastingdienst heeft de Haagse As-Soennah-moskee ten onrechte financieel benadeeld. De stichting verloor in 2018 haar zogeheten ANBI-status die recht geeft op belastingaftrek, vanwege een onderzoek waarbij uitsluitend islamitische organisaties werden gecontroleerd. De rechtbank sluit voor de eerste keer discriminatie van de belastingdienst niet uit. Zo meldt de NRC.
De zaak was aangespannen door de As-Soennah-moskee. As-Soennah meent vanwege haar islamitische achtergrond te zijn geselecteerd voor een onderzoek. De rechter lijkt daarin mee te gaan. Uit overlegde stukken blijkt volgens de rechter dat de Belastingdienst ‘verhoogde belangstelling’ had voor ‘giften aan moskeeën’ en dat moskeeën ‘op zichzelf reeds als frauderisico worden gezien’.
Uit de rechtszaak die As-Soennah heeft gewonnen, wordt duidelijk dat de fiscus zich specifiek richtte op islamitische stichtingen, vanuit de veronderstelling dat zij op grote schaal zouden frauderen met giften. De aanpak begon bij het zogeheten ‘Combiteam Aanpak Facilitators’ (CAF), dat ook jacht maakte op ouders in het toeslagenschandaal.
De fiscus weigerde stukken te verstrekken over zijn selectiecriteria. Daarom kan volgens de rechter niet worden uitgesloten dat de moskee vanwege haar islamitische achtergrond doelwit is geworden van onderzoek – en er dus sprake is van discriminatie. De moskee krijgt haar ANBI-status terug.
De Belastingdienst zegt ‘vanwege geheimhouding’ niet te kunnen reageren op het vonnis en beraadt zich op hoger beroep.
De Tweede Kamer is een eenentwintigste fractie rijker: Olaf Ephraim heeft zich afgesplitst van de Groep Van Haga, een drietal Kamerleden die zich in 2021 afscheidden van Forum voor Democratie. Het is de zoveelste episode van het uiteenvallen van een groep politici die zich ooit onder de noemer van FvD schaarde, maar die jaren later tot de conclusie is gekomen dat dit toch geen goed idee was. Dat is dan weer raar, want de overeenkomsten tussen al deze mensen zijn immens. Wat moeten we hieruit concluderen?
Een blik op de geschiedenis doet wonderen.
Een geschiedenis
De eerste FvD-afsplitser was Henk Otten, die een eigen fractie in de Eerste Kamer begon, plus een eigen partij: de Groep Otten (GO), waar een tijdje ook een handvol Statenleden en een Europarlementariër bij hoorden. Een doorbraak kwam er nooit, de ene na de andere politicus liep weg en sinds de benoeming van de nieuwe Eerste Kamer is ook daar geen GO-fractie meer. In de strijd die in 2019 tussen Otten en Baudet ontbrandde, is er maar één winnaar: Baudet. Hij zit immers nog in de Tweede Kamer.
Een jaar later liepen tientallen FvD’ers weg vanwege het antisemitisme bij de jongerenafdeling. Ze verenigden zich in JA21, een partij die bij meerdere verkiezingen een paar zetels haalde. Baudet zal er inmiddels om moeten lachen: de peilingen van Joost Eerdmans en Annabel Nanninga zijn dalende, de Provinciale Statenverkiezingen vielen tegen, heel veel ervaren ex-FvD-Statenleden werden weggewerkt, twee van de drie Tweede Kamerleden vertrekken en er is inhoudelijke onenigheid. Bij FvD niets van dit alles.
Ook Statenleden die zich niet bij JA21 aansloten mislukten. In Limburg stichten vier FvD’ers de fractie Samen voor Limburg, maar die was dit jaar niet verkiesbaar. Even leken deze vier heren zich aan te sluiten bij JA21, maar dat mislukte. Dat was het einde van vier politieke carrières. Een ander initiatief in Zeeland deed het nauwelijks beter. ProZeeland was een idee van twee oud-FvD’ers, maar deze partij viel alweer snel uit elkaar en ging op in BVNL van Wybren van Haga.
Waarom sloot iedereen die bij FvD wegliep zich niet bij Henk Otten aan?
Bij Van Haga is het ook crisis. Er waren drie Kamerleden, maar Hans Smolders is vanwege ziekte nauwelijks in Den Haag geweest. De enige wel aanwezige collega van Van Haga heeft nu de benen genomen: Olaf Ephraim. Bij de Provinciale Statenverkiezingen haalde BVNL nergens zetels. De partij is inmiddels niet veel meer dan een paar raadsleden en waterschapsbestuurders. Van Haga probeert nu in de Kamer te blijven via kandidaten die vooral bekend staan als ruziemakers zoals Henk Krol.
Goed glas wijn
Leuk voor Baudet dat hij kan lachen om de mislukkingen van iedereen die ooit bij Forum wegliep, maar dat is natuurlijk niet het punt. De grote vraag is waarom al deze afsplitsingen mislukken. We moeten niet doen alsof dit een soort natuurgegeven is. Afsplitsingen kunnen prima werken, maar er is wel iets voor nodig: de wil om een goed inhoudelijk verhaal te ontwikkelen, daar met gelijkgestemden over in gesprek te gaan en samen iets te bereiken.
De afsplitsingen van Forum zijn vooral mislukt omdat deze wil ontbreekt. We zien dat aan de ontstaansgeschiedenis. De grote vraag is: waarom sloot iedereen die bij FvD wegliep zich niet bij Henk Otten aan? Hij was immers al een eerste Forum-alternatief begonnen. De verklaring is dat Otten zich impopulair had gemaakt met zijn harde managementstijl. Daarom begonnen afsplitsers liever voor zichzelf. Dat klinkt wellicht logisch, maar waarom begonnen latere afsplitsers in 2021 dan wéér een eigen club? Waarom verenigde men zich nooit?
Politici van FvD hebben nooit begrepen dat politiek geven en nemen is, dat ze compromissen moeten sluiten, ook in eigen gelederen, als ze tenminste ooit iets voor elkaar willen krijgen. Straks zal het verkiezingsgeweld losbarsten tussen VVD, BBB en PVV en dan blijft er hoogstwaarschijnlijk ook van JA21 en BVNL weinig tot niets over. Als je niet wilt samenwerken, waarom ga je dan eigenlijk de politiek in?
Uit onderzoek van de universiteiten van Tenerife en Las Palmas blijkt dat er genetische overeenkomsten zijn tussen de oorspronkelijke bewoners van de Canarische Eilanden en de Berbers, de oorspronkelijke bevolking van Marokko. Zo meldtMarokko.nieuws.nl
Het DNA van veertig oude skeletten op verschillende archeologische sites op de eilanden werd onder de loep genomen. Zo werd ontdekt dat de inheemse Canariërs, die bekend staan als de Guanches, afstammen van de mensen uit de Maghreb, het noordwestelijk deel van Afrika.
De Berbers of Imazighen wonen wijdverspreid in Noordwest-Afrika. Zij leefden vanaf de middeleeuwen eeuw onder het gezag van de Arabische veroveraars. De Berbertaal is lange tijd in Marokko onderdrukt en pas sinds 2011 officieel erkend door de koning.
De studie toont ook aan dat de Guanches genetische gelijkenissen hebben met Europese en Sub-Sahara-Afrikaanse volkeren, die waarschijnlijk het gevolg zijn van vroege migraties van boeren uit Europa naar Noord-Afrika en van contacten met andere mediterrane volkeren tijdens het bronzen tijdperk.
Onze site gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren.
Deze website gebruikt cookies om uw gebruikservaring op deze website te verbeteren. Van deze cookies worden cookies aangemerkt als "Noodzakelijk" in uw browser bewaard, deze cookies zijn essentieel voor het functioneren van de website. Bijvoorbeeld het opslaan van uw keuze of u wel of geen cookies wilt hebben. Wij maken ook gebruik van cookies van derde partijen die ons helpen met het analyseren en begrijpen van de gebruik van deze website door u. Deze cookies worden alleen gebruikt als u daar toestemming toe geeft. U heeft ook de mogelijkheid om uzelf uit te sluiten voor deze cookies. Dit zal echter effect hebben op uw gebruikerservaring.
Noodzakelijke cookies zijn absoluut nodig voor het functioneren van de website. De cookies in deze categorie zorgen alleen voor de veiligheid en het functioneren van deze website . Deze cookies bewaren geen persoonlijke gegevens
Deze cookies zijn niet strict noodzakelijk, maar ze helpen de Kanttekening een beter beeld te krijgen van de gebruikers die langskomen en ons aan te passen aan de behoeftes van onze lezers. Hiervoor gebruiken wij tracking cookies. Bij het embedden van elementen vanuit andere websites zullen er door deze sites ook cookies worden gebruikt.
