11.2 C
Amsterdam
Home Blog Pagina 4

VK dreigt met erkenning van Palestijnse staat

0

Het Verenigd Koninkrijk heeft Israël gewaarschuwd dat het in september mogelijk de Palestijnse staat zal erkennen, tenzij er ingrijpende veranderingen plaatsvinden in het Israëlische beleid. Dit bericht de BBC.

De Britse Labour-regering eist onder andere concessies op het gebied van humanitaire hulp aan Gaza en dat Israël stopt met het annexeren van nog meer land op de Westbank. Ook moet Israël een geloofwaardig vredesproces starten, dat uiteindelijk als doel heeft een tweestatenoplossing.

De dreiging komt op een moment dat de internationale spanningen rondom Gaza oplopen. De Britse minister van Buitenlandse Zaken David Lammy leverde niet zo lang geleden scherpe kritiek op de situatie in de Gazastrook, waar het Palestijnse volk lijdt onder ernstige tekorten aan voedsel en medische zorg. Volgens Londen is de Israël verantwoordelijk voor deze humanitaire crisis.

De opstelling van het Verenigd Koninkrijk sluit aan bij het groeiende internationale momentum om Palestina als onafhankelijke staat te erkennen. Tijdens de aankomende Algemene Vergadering van de Verenigde Naties, later dit jaar in New York, hebben landen zoals Frankrijk al aangegeven een dergelijk besluit te overwegen. Voor de Britten speelt ook iets anders mee: in de periode tussen het einde van de Eerste Wereldoorlog en 1948 was Palestina een Brits Mandaat. De Britten zijn historisch mede verantwoordelijk voor de situatie nu.

Israël is uiteraard not amused. De regering van premier Benjamin Netanyahu is fel tegen de internationale erkenning van de Palestijnse staat en meent dat dit de positie van Hamas zal versterken.

Nederland heeft nog niet aangegeven Palestina te zullen erkennen, hoewel onder meer D66 hier nu op aandringt. Wel heeft Nederland twee extreemrechtse Israëlische ministers een inreisverbod opgelegd: Itamir Ben-Gvir en Bezalel Smotrich. Gideon Sa’ar, de Israëlische minister van Buitenlandse Zaken, reageerde woedend op dit besluit en riep de Nederlandse ambassadeur in Israël op het matje. Nederland zou de decennialange vriendschap met Israël op het spel zetten met deze ‘openlijke vijandelijkheid.’

Tofik Dibi of Patricia Dinkela: wie wordt de nieuwe lijsttrekker van BIJ1?

0

Volgens bronnen binnen BIJ1 zijn er twee kandidaten in beeld voor het lijsttrekkerschap: Patricia Dinkela, voorzitter van de radicaal-linkse Haagse Stadspartij, en Tofik Dibi, oud-Kamerlid voor GroenLinks en nu bestuursadviseur in stadsdeel Nieuw-West in Amsterdam.

Hoewel BIJ1 sinds 2023 niet meer in de Tweede Kamer vertegenwoordigd is, is de partij allerminst dood. Integendeel: het ledenaantal is gegroeid tot zo’n 4000 en daarmee beschikt BIJ1 over voldoende financiële middelen om deel te nemen aan de Kamerverkiezingen van 29 oktober. Maar om opnieuw een zetel te bemachtigen is een aansprekende lijsttrekker cruciaal. En daarover is nog geen besluit genomen.

Dinkela of Dibi

Edson Olf, die in 2023 het lijsttrekkerschap op zich nam, heeft besloten zich niet opnieuw kandidaat te stellen. De partij is daarom op zoek naar nieuw leiderschap. Volgens bronnen binnen BIJ1 zijn er twee serieuze gegadigden: Patricia Dinkela, eindredacteur bij de Wiardi Beckman Stichting (het wetenschappelijk bureau van de PvdA) en voorzitter van de aan BIJ1 ideologisch verwante radicaal-linkse Haagse Stadspartij; en Tofik Dibi, tussen 2006 en 2012 Kamerlid voor GroenLinks, moslim én homoseksueel, Palestina-activist en momenteel bestuursadviseur in Amsterdam Nieuw-West. Met Dinkela zou BIJ1 kiezen voor ideologische scherpte en activisme. Met Dibi wellicht voor een meer parlementaire koers.

Tofik Dibi

Teun Otte, voormalig partijraadslid van BIJ1 en woonachtig in Amsterdam, doet geen uitspraken over wie er kandidaat is. Die/hun benadrukt wel het belang van een activistisch geluid in de Tweede Kamer: ‘Dat is uiteindelijk waarom we bestaan: om het geluid van de straat, een antikapitalistische en intersectionele stem, een plek te geven in de landelijke politiek.’

Kruispunt

Rebekka Timmer, oud-partijvoorzitter van BIJ1, bevestigt wel de kandidaturen. ‘Het doet mij deugd dat er veel animo is om BIJ1 te leiden in haar volgende levensfase.’ De intersectionele partij staat volgens haar op een kruispunt, zegt ze met een knipoog, waarbij twee richtingen ingeslagen kunnen worden. ‘Tofik kan met zijn bestuurlijke ervaring en frisse blik als nieuwe BIJ1’er zorgen dat de partij meer aansluiting vindt bij het establishment en zo een voet tussen de deur krijgt bij de macht. Patricia heeft als toeslagenouder veel geleefde ervaring met institutionele onderdrukking, staat bekend als ideologische hardliner, en weet als geen ander hoe je binnen een politieke partij uiteenlopende stromingen kunt verenigen – iets wat BIJ1 hard nodig heeft. Kortom: aan geschiktheid geen gebrek.’

‘Patricia heeft als toeslagenouder veel geleefde ervaring’

Op de vraag naar mogelijke zwaktes van beide kandidaten blijft Timmer nuchter: ‘Patricia is vooral bekend in de activistische scene en heeft minder landelijke naamsbekendheid – en zichtbaarheid genereert nu eenmaal aandacht. Tofik heeft op zijn beurt weinig politieke leiderschapservaring en wordt nog altijd geassocieerd met het liberale GroenLinks, dat destijds voor de militaire missie naar Kunduz stemde. En ideologische duidelijkheid is juist iets waar BIJ1 behoefte aan heeft.’

Patricia Dinkela

Als revolutionaire socialist plaatst Timmer wel haar kanttekeningen bij verkiezingsdeelname an sich: ‘Juist in tijden van tanend vertrouwen in de liberale politiek en het afbrokkelen van onze sociale zekerheden, zie ik kansen voor radicaal-links om tegenmacht op te bouwen vanuit de wijken. De werkelijke macht ligt niet bij 150 zelfvoldane pipo’s in Den Haag, maar bij mensen die zelf het heft in handen nemen voor radicale verandering. Voor ons moet het parlement een middel zijn – een podium – en geen doel op zich.’

‘Een bekend gezicht is strategisch handig, vooral bij verkiezingen’

Toch ondersteunt Timmer, nu de leden onlangs besloten opnieuw mee te doen aan de verkiezingen, de campagne van de partij. ‘Daarom heb ik ja gezegd op het verzoek om aan het verkiezingsprogramma te werken. In een paar dagen tijd heb ik, met het BIJ1-programma van 2023 als uitgangspunt, een nieuw programma geschreven, met onmisbare bijdragen van experts.’

Otte durft niet te zeggen wie de beste kandidaat is: ‘Een bekend gezicht is strategisch handig, vooral bij verkiezingen. Tofik Dibi is een Bekende Nederlander, en dat kan in de beeldvorming een voordeel zijn. Maar dat is slechts één aspect. Minstens zo belangrijk is wat er daarna gebeurt. Je moet het in de Kamer goed doen. De taak is niet alleen om stemmen te winnen, maar vooral om onze visie politiek gestalte te geven.’

Waarom wordt zo’n antidemocratische partij niet verboden?

0

Terwijl Trump zich in bochten wringt om te voorkomen dat zijn eigen mensen hem ontmaskeren als pedoseksuele Epstein-trawant, houdt mij de vraag bezig of het verantwoord is hem en zijn aanhangers ‘fascisten’ te noemen. Er hangt voor hun politiek een eigentijds scherm dat ‘populisme’ heet, en het hangt ervan af welke definitie van fascisme je gebruikt. Mussolini draaide er niet omheen, hij was de eerste. Hitler was een ‘nazist’, Stalin noemde zich ‘communist’, en toch droeg diens tirannieke regime alle trekken van fascisme.

Ook Robert Paxton, de hoogleraar en schrijver van een wetenschappelijke zoektocht naar het antwoord op wat fascisme is, heeft in zijn boek The Anatomy of Fascism ontdekt hoe glibberig de ideologie van het fascisme is. Hij heeft vele fascistische bewegingen in de geschiedenis onderzocht, maar hun programma’s zijn heel verschillend en toch steeds stinkend naar fascisme. Fascisme heeft geen standaardprogramma, fascisten hebben eigenlijk schijt aan programma’s. Fascisme heeft geen ideologische kern, stelt Paxton in zijn doorwrochte werk tenslotte vast.

Elk fascisme heeft een leider die een opgeklopte mythe, die je het best als complottheorie kunt aanduiden, aanhangt en verspreidt, is mijn ervaring. Tijdens de coronapandemie werd ik opgebeld door Thierry Baudet, toen ik in Duitsland was, waar ik een boek aan het schrijven was over juist dit onderwerp: het gevaar van complottheorieën. Hij legde me vriendelijk uit dat ik er beter mee kon ophouden, omdat alle complottheorieën kloppen. O ja, vroeg ik nog, ook het verhaal van de Protocollen van Sion? Ja hoor, alles klopte, en hij stelde me voor er een debat over te hebben voor de tv-zender Weltschmerz, die ik op dat moment nog niet ontmaskerd had als wappie-instrument met een Russische achtergrond. Ik dacht erover na, maar het ging niet door. Ik geloof omdat ik als voorwaarde gesteld had dat het bij mij in Duitsland zou moeten worden opgenomen.

Elk fascisme heeft een leider die een opgeklopte mythe aanhangt en verspreidt

Nu zou ik onmiddellijk nee zeggen. Want ik heb voor mezelf geconcludeerd dat hij een van de vele gedaanten van het fascisme vertegenwoordigt, en met fascisten kun je niet debatteren. Ze hebben lak aan argumenten en zo’n confrontatie wordt al gauw een schreeuwpartij of helemaal niks, pure frustratie. Thierry veinst wel regelmatig, zie ik in zijn video’s, moeite te doen om zijn tegenstanders te begrijpen, maar dat is een pose. Wie andere ervaringen met hem heeft, mag het zeggen.

Ralf Dekker

Ik kom op Baudet terug omdat ik las dat een partijgenoot van hem, het ex-Kamerlid Ralf Dekker (ook voorzitter van het wetenschappelijk bureau van FVD), er door NRC op betrapt is dat hij op 25 maart jl. in een videoconferentie gezeten heeft met Russische leden van de Doema. In de Nederlandse pers worden deze lieden aangeduid als ‘parlementariërs’, maar dat zijn ze niet, omdat de Doema in het huidige Rusland geen oppositie kent. Dekker deelde mee dat het gesprek met deze agenten van Poetin ‘vanuit een andere invalshoek’ was en ging over ‘een andere veiligheidsstructuur voor Europa’, wat in dit gezelschap alleen maar een door Rusland gedomineerd Europa kan betekenen. Dat ligt ook in de lijn van FVD, die over Poetin ‘dolenthousiast’ is.

Dat uitkramen van de Russische (en Trumpiaanse) propaganda maakt Thierry nog gevaarlijker

FVD is het ook helemaal eens met de Russische visie op de oorlog in Oekraïne en Baudet doet z’n best om ook in Nederland rond te bazuinen dat Oekraïne de oorlog heeft veroorzaakt en gaande houdt. De Russische eisen zijn terecht en Zelensky had er allang mee moeten instemmen, vindt Baudet. ‘De helft van de Oekraïners wil gewoon bij Rusland horen’, beweerde hij nog onlangs in het parlement. Hij vindt Zelensky ‘oorlogszuchtig’, en hij is met zijn fractie uit protest weggebleven toen Zelensky, ter gelegenheid van de NAVO-top, het Nederlandse parlement toesprak. Dat is zijn houding al sinds hij een referendum organiseerde tegen het Associatieverdrag van Oekraïne met de EU in 2016. Ook de MH17 is volgens hem niet door de Russen neergeschoten, net zomin als Biden in 2020 de Amerikaanse verkiezingen heeft gewonnen. Nee, Trump had gewonnen, Thierry rekent het je precies voor.

Dat uitkramen van de Russische (en Trumpiaanse) propaganda maakt Thierry nog gevaarlijker dan wanneer hij alleen maar een nationale fascist zou zijn die geleerde woorden kent en graag grappig wil doen. Hij heult met een vijand die onze democratie ook fysiek, met sabotageacties en cyberstront, aanvalt.

Masker- of clownfascist

Omdat het nieuwe soort fascisme qua performance niet lijkt op het oude fascisme maar er toch hardnekkig aan doet denken, worden er steeds nieuwe termen voor bedacht, zoals neo-, tech- of hedo-fascisme. Het hedo-fascisme slaat dan weer op het zwelgen in genot voor de eigen hoogste elite in het eigen bevoorrechte nest. Achter het civiele masker van geinigheid en ironie dat Baudet ons voorhoudt, ondersteunt hij overduidelijke fascisten zoals Poetin en de van fascisme verdachte Trump, en daarom geef ik zijn opvattingen de naam maskerfascisme.

Baudet is een uitgesproken maskerfascist, soms ook in de gedaante van een clownfascist. Dat laatste als hij bijvoorbeeld voorstelt de voormalige Nederlandse koloniën te heroveren. Wilders, de leider van een ‘partij’ die in werkelijkheid een politieke firma is die zijn werknemers betaalt met geld dat bedoeld is voor ons democratisch parlement, is door zijn harde steun voor zion-fascist Netanyahu eveneens een maskerfascist.

Ik hoor Ed van Thijn nog in de gemeenteraad tegen CP-raadslid Joop Beaux roepen dat hij ‘de honden op hem zou loslaten’

Maskerfascisme, dat woord sluit goed aan bij de Russische maskirovka-oorlogsvoering, zoals de geslaagde operatie met de ‘groene mannetjes’, in werkelijkheid Poetins soldaten,  die de Krim hebben bezet. Wilders is nu, door tijdige distantie van Poetin, even niet zo’n groen mannetje, maar Baudet is het wel.

Hij en zijn collega’s zijn een Nederlandse versie van dezelfde groene mannetjes in het Nederlandse parlement. De Russische insignes dragen zij niet op hun maatpakken, daarom zijn zij tot op heden nog niet door iedereen herkend.

Partijverbod CP’86 en NSB

Waarom wordt zo’n lepe, antidemocratische partij als FVD niet verboden? In 1998 is de CP’86 wel verboden. Het was een kleine partij, de opvolger van de Centrumpartij van Janmaat, maar iets meer NSB-achtig. Het masker was doorzichtiger door het gebruik van het Keltische kruis. Ik hoor Ed van Thijn nog in de gemeenteraad tegen CP-raadslid Joop Beaux roepen dat hij ‘de honden op hem zou loslaten’. CP’86 werd verboden wegens discriminatie, het zaaien van haat tegen allochtonen en zodoende een gevaar voor de openbare orde.

Is dat nu niet ook van toepassing op Baudet en zijn partij? Lijkt mij wel. Baudet en de zijnen plaatsen allochtonen (mensen met een migratieachtergrond) stelselmatig onder ‘niet echte’ Nederlanders. ‘Ik ben een blanke, een Europeaan, dus ik sta aan deze kant’, hoorde ik hem in een Kamerdebat zeggen. Maar denk eens aan de door de FVD opgejutte dreigementen of echte geweldpleging tegen asielzoekers. Denk maar aan de intimidatie over ’tribunalen’ door FVD-Kamerlid Van Houwelingen en zijn oproep tot bestorming van het parlement, in de geest van de bestorming van het Capitool. Misschien is voor justitie het verschil dat de CP’86 een onooglijk partijtje was en de FVD een partij met meerdere Kamerzetels? Dat maakt de FVD alleen maar gevaarlijker.

Oorlogswet moderniseren

De NSB is voor de oorlog niet verboden, hoewel de partij wel voor ambtenaren verboden was. De NSB was niet verboden, denk ik, omdat onze toenmalige regering wegkeek en volhield dat Hitler een ‘bevriend staatshoofd’ was. In 1945 wist men inmiddels beter en is de NSB buiten de wet gesteld wegens gevaar voor geweld en het heulen met de vijand.

Deze tijd is er een van schemeroorlog, verborgen oorlogsvoering

Heulen met de vijand, je laten gebruiken als een megafoon voor de Russische propaganda,  dat is nu niet wettelijk verboden. De Oorlogswet voor Nederland zou kunnen helpen, maar wordt niet toegepast, omdat het officieel geen oorlog is. In een open oorlog met Rusland zouden actieve aanhangers van de FVD worden geïnterneerd, opgesloten als ‘diepvriesfiguren’ waarvan de AIVD een lijst bijhoudt. Mensen die in geval van oorlog onschadelijk worden gemaakt door opsluiting, omdat van hen medewerking aan de vijand te duchten valt.

Maar dit is een veiligheidsprocedure die niet in deze tijd past. Omdat de oorlog die Rusland tegen ons voert er een zonder oorlogsverklaring is. Deze tijd is er een van schemeroorlog, verborgen oorlogsvoering. Dus de Oorlogswet voor Nederland zou moeten worden aangepast voor hybride oorlog, als ‘Schemeroorlogswet voor Nederland’. In het kader daarvan zou onmiddellijk een verbod voor de partij van de maskerfascisten moeten worden ingesteld.

Maar geen nood. Zolang die oorlogswet nog niet op eigentijds niveau is gebracht, kan en moet de FVD zonder bezwaar verboden worden op dezelfde grond als de CP’86: wegens discriminatie, haatzaaien en daardoor gevaar voor geweldpleging en openbare orde. Een mooie taak voor het OM, dat hoeft niet te wachten op een nieuwe regering.

Turkse provincie Bursa zwaar getroffen door bosbranden

0

Met man en macht proberen de autoriteiten in Turkije, in samenwerking met wanhopige dorpelingen, de bosbranden in de westelijke provincie Bursa te blussen. De branden woeden inmiddels al vier dagen, meldt de Turkse nieuwssite Diken. 

In een van de vele filmpjes van bluswerkzaamheden op sociale media is een boer met een tractor te zien die, ondanks een kapotte band, water brengt naar het rampgebied.

De bosbranden in Bursa houden al vier dagen aan en zijn nog steeds niet onder controle. Brandweerlieden lopen grote risico’s om door het vuur verzwolgen te worden. Door bosbranden in het hele land zijn al zeker 17 mensen omgekomen, onder wie tien vrijwilligers tijdens bluswerkzaamheden.

President Erdogan deelde een bericht over de bescherming van het ‘groene vaderland’. Hij pocht op de ‘sterke’ lucht- en landvloot waarmee Turkije ‘24/7’ zou strijden tegen de bosbranden. Volgens hem zijn daarbij 27 blusvliegtuigen, 105 helikopters en 6.000 voertuigen ingezet, aldus Trouw.

Critici betwijfelen of de inzet voldoende is om het vuur effectief te bestrijden. ‘Wat ga je met 27 vliegtuigen doen?’ vraagt een commentator zich af. Een ander reageert met beelden van een zwartgeblakerd landschap: ‘Als de cijfers voorbij zijn, laten we dan naar de werkelijkheid kijken.’

Uit wanhoop helpen boeren met tractoren en watertankers mee met blussen, maar in veel gebieden komt die hulp te laat. NRC meldt dat al duizenden mensen zijn geëvacueerd.

Vorige week werd een recordtemperatuur van 50,5 graden gemeten in Turkije.

Palestijnse activist uit ‘No Other Land’ doodgeschoten op Westelijke Jordaanoever

0

De Palestijnse activist Odeh Hadalin, bekend van de Oscarwinnende documentaire No Other Land, is op de bezette Westelijke Jordaanoever doodgeschoten door een Israëlische kolonist. Op sociale media circuleren beelden van de vermoedelijk dader, Yinon Levi, met een vuurwapen, meldt de Arabische nieuwszender Al Jazeera.

Hadalin was een bekende activist en leraar die meewerkte aan No Other Land, de documentaire waarin de rechteloze toestand van de Palestijnen op de bezette Westelijke Jordaanoever en de onmiskenbare Israëlische straffeloosheid minutieus is vastgelegd over een periode van meer dan twintig jaar.

Hadalin verzette zich daartegen, samen met zijn familie en dorpsgemeenschap, en heeft daarvoor zoals zovele Palestijnen uiteindelijk de hoogste prijs betaald.

‘Mijn goede vriend is vanavond vermoord’, schreef de Palestijnse journalist Basel Adra, mede-maker van No Other Land, op sociale media. Ook zijn Israëlische collega Yuval Abraham uitte zijn ontzetting. ‘Odeh is zojuist heengegaan. Vermoord’, schreef hij op X, bij een filmpje van de vermoedelijke dader Yinon Levi, die op de Europese en Amerikaanse sanctielijst zou staan.

De moord op Hadalin valt samen met de publicatie van twee rapporten van Israëlische mensenrechtenorganisaties, waaronder B’Tselem, waarin wordt gesteld dat Israël genocide pleegt op Palestijnen in zowel Gaza als de Westelijke Jordaanoever.

B’Tselem schrijft dat er sprake is van een ‘ongekende piek in dagelijkse aanvallen door kolonisten (gesteund door de Israëlische regering) op Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever, vaak bewapend en uitgerust met volledige militaire uitrusting.’

Gaat Gaza mee het stemhokje in?

0

Er is een kentering gaande: steeds meer mensen kijken anders naar het Israëlische optreden in het Midden-Oosten dan voorheen. Toch was het geweld in Gaza geen thema tijdens de vorige verkiezingen. Zal dit bij de verkiezingen dit najaar anders zijn?

Terwijl de publieke opinie over Israël en de Palestijnen massaal aan het verschuiven is, beweegt de politiek mondjesmaat mee. Naar verwachting maakt het kabinet vandaag bekend dat het alsnog maatregelen tegen Israël instelt, nadat het eerder steeds had benadrukt achter de schermen druk uit te oefenen op Israël om het humanitair oorlogsrecht te respecteren. De oorlog in Gaza, die door veel experts en ngo’s een genocide wordt genoemd, heeft inmiddels naar schatting meer dan 60.000 mensen het leven gekost. Zal het conflict dat zich honderden kilometers verderop afspeelt, een thema worden in de Nederlandse politiek? Nemen mensen Gaza mee het stemhokje in?

‘Ik denk het zeker’, zegt politicoloog en journalist Theo Brand. ‘De twee massademonstraties, waarbij meer dan 100.000 mensen de straat opgingen om een symbolische rode lijn te trekken, zijn een indicatie dat er een hele grote groep is die vindt dat Israël zijn boekje te buiten gaat. Er zijn veel problemen in de samenleving, zoals de woningnood of klimaatverandering. Maar voor geen enkel probleem gingen zoveel mensen de straat op als voor het geweld in Gaza.’

‘Misschien wordt het niet het belangrijkste thema, maar het zal zeker een rol gaan spelen’, denkt Michiel Servaes, algemeen directeur bij Oxfam Novib en mede-organisator van de Rode Lijndemonstraties. ‘Je hebt Gaza daar, en je hebt Gaza in Nederland. Wat ik met dat laatste bedoel, is de discussie over de opstelling van de Nederlandse regering ten opzichte van Israël. Dat gaat eigenlijk over meer dan alleen de situatie in Gaza. Het gaat over de waarden die we als land hebben, en deze vraag heeft heel veel blootgelegd.’

De tweede Rode lijn demonstratie op 15 juni. Beeld: de Kanttekening

607 dagen terug

Tijdens de verkiezingen van 22 november 2023 was het geweld in Gaza in volle gang. Op 7 oktober pleegde Hamas een bloedige aanslag in Israël, waarbij 1200 Israëliërs om het leven kwamen en 250 mensen werden gegijzeld. Direct hierop volgde de reactie van Israël, die door veel mensen werd gezien als disproportioneel. Al was er vooral ook veel ontsteltenis over de terreurdaad van Hamas. Er waren protesten op scholen en universiteiten, felle debatten op sociale media, en ook politici spraken zich uit over wat mogelijk een schending van mensenrechten kon zijn aan de kant van Israël.

Een aantal partijen sprak zich al heel snel uit over de ongelijke machtsverhoudingen, zoals Denk en BIJ1. GroenLinks-PvdA balanceerde lang tussen een veroordeling van de schending van mensenrechten door Israël enerzijds, en het behoud van de bestaande internationale verhoudingen anderzijds. Rechtse partijen als VVD en PVV bleven onvoorwaardelijk achter Israël staan.

‘Het heeft lang geduurd voordat de kramp minder werd’

‘Een politiek thema durfden partijen Gaza nog niet echt te maken,’ zegt Servaes. ‘Als je naar de opiniepeilingen uit die tijd kijkt, zie je dat het electoraat toen al best kritisch was over de Israëlische regering en de carte blanche die Nederland het gaf. Maar politieke partijen vonden het te spannend om hier een politiek thema van te maken. Ze zaten in een soort kramp, en het heeft lang geduurd voordat deze kramp minder werd. Dit is een ontwikkeling van de laatste maanden,’ zegt Servaes.

Daarmee doelt hij niet alleen op GroenLinks-PvdA, dat onlangs stelde dat Nederland een wapenembargo moest instellen tegen Israël, inclusief het leveren van onderdelen voor de Iron Dome. ‘Dit blijkt bijvoorbeeld ook uit het geschreven stuk van het CDA dit voorjaar, waarin het openlijk van positie veranderde. Dat was een half jaar eerder niet mogelijk geweest. Er verandert iets van binnenuit, en partijen geven daar elk op eigen manier uiting aan.’

Kiezers die overlopen

Is de kloof tussen politici en burgers inmiddels gedicht? Dat is misschien iets te optimistisch. Publieke opinie kantelt nu eenmaal sneller; politici kunnen zich niet veroorloven om plotseling van positie te veranderen zonder hierbij te analyseren wat dit electoraal met zich meebrengt, vat Brand samen.

‘Politieke partijen vervallen al snel in oude reflexen. Dit heeft met angst te maken: de meeste partijen hebben te weinig moed om voor de troepen uit te lopen, omdat dit een electoraal risico vormt. Tegelijkertijd kan blijven zitten waar je zit een veel groter risico vormen, namelijk dat kiezers overlopen naar andere partijen die wél hun standpunt over Israël veranderd hebben. Een gematigde VVD-stemmer zou dan misschien overlopen naar D66, een gematigde ChristenUnie-stemmer naar het CDA of GroenLinks-PvdA. Ik denk zelf dat kiezers deze verkiezingen wel zullen gaan schuiven.’

Beeld: Ewoud Butter

Klimaatactivisten

Volgens Brand zijn de dominante politieke thema’s van vandaag bovendien stuk voor stuk verbonden met het veranderende sentiment in de maatschappij. ‘Kijk bijvoorbeeld naar klimaatverandering. Je zag al heel vroeg dat klimaatactivisten ook opkwamen voor de Palestijnen. In het begin was daar verwarring over. Maar als je goed kijkt, is dit eigenlijk een protest tegen het neokolonialisme. De wereld is onrechtvaardig, want de rijkste 10 procent van de wereldbevolking heeft een enorme voetafdruk op aarde. Daar hoort Israël ook bij. Mijn pensioenfonds, ABP, rendeert goed in de Westelijke Jordaanoever, waar het investeert in illegale nederzettingen. Dankzij dit pensioenfonds kunnen pensionado’s verre vliegvakanties maken. We zorgen goed voor onszelf, ten koste van mensenrechten en de planeet. Dat zijn dingen waar meer mensen nu over nadenken.’

‘Jeetje, wat heeft mijn partij een rare afslag genomen’

Ook aan de rechterkant van het politieke spectrum zijn dominante verkiezingsthema’s indirect verbonden met Israël of de Palestijnen, zegt de politicoloog. ‘Politici als Wilders en Yesilgöz denken in ‘wij versus zij’. ‘Wij’ zijn de zogeheten Joods-christelijke beschaving. Deze moet volgens deze politici verdedigd worden tegen de islamitische wereld, waar in hun ogen de Palestijnen toe behoren. Bovendien is de defensie-industrie van het Westen sterk verbonden met die van Israël. Dit levert ook kritiek op vanuit de maatschappij; mensen beseffen dat deze industrie de belangen dient van een kleine groep mensen.´

Collectieve verontwaardiging

‘Ik hoop dat kiezers niet vergeten hoe hun politici de afgelopen maanden geopereerd hebben,’ zegt Servaes. ‘En dat ze dat ook meewegen in het stemmen in oktober. Er is nog nooit zo’n grote kloof geweest tussen wat de samenleving vindt en hoe politieke leiders zich positioneren. Ik denk dat er nu heel veel mensen zijn die denken: ‘Jeetje, wat heeft mijn partij een rare afslag genomen.”

Volgens Servaes heeft deze collectieve verontwaardiging wel degelijk invloed op de koers van politieke partijen. ‘Je voelt het ongemak. Politieke partijen komen in beweging door publieke druk. Daar hebben we ook wel op ingezet. Neem bijvoorbeeld de campagne “Niet in mijn Naam”. Het sentiment dat de Nederlandse regering een verkeerde afslag nam, was toen al breed gedragen. Dat zagen we toen al in onze eigen opinieonderzoeken. Maar mensen spraken zich er nog niet zo over uit. De gedachte was toen: als we ons met z’n allen uitspreken, wordt zichtbaar wat de stille meerderheid denkt. Dan wordt duidelijk dat het niet gaat om een fringegroep of een aantal studenten.’

Beeld: Ewoud Butter

Even later volgde de eerste Rode Lijndemonstratie, en kort daarna nog een tweede, in overtreffende aantallen. ‘Die acties waren echt bedoeld om de druk op de politiek op te voeren, om stappen te zetten,’ zegt Servaes. Hoewel de Rode Lijndemonstraties de geschiedenis ingaan als de grootste sinds de jaren tachtig, hebben ze nog niet het effect gesorteerd dat de hulporganisaties hoopten te behalen: namelijk een veel harder Israël/Palestina-beleid van het Nederlandse kabinet. (Dit interview is afgenomen voordat bekend werd dat het kabinet waarschijnlijk toch enkele maatregelen tegen Israël zal treffen, zoals een inreisverbod voor twee Israëlische ministers en het ontbieden van de Israëlische ambassadeur. In EU-verband wil Nederland de opschorting van het handelsdeel van het associatieverdrag met Israël, red.)

‘Als we ons met z’n allen uitspreken, wordt zichtbaar wat de stille meerderheid denkt’

Waar dat aan ligt? In ieder geval niet aan een gebrek aan kennis, legt hij uit. ‘Wir haben das nicht gewusst gaat hier echt niet meer op. Tijdens een van de eerste gesprekken hierover hadden we met Mark Rutte, toen hij nog premier was. We zeiden te willen voorkomen dat we net als bij de inval in Irak achteraf zullen zeggen: met de kennis van nu komen we tot een ander oordeel. Want we hebben de kennis nu wel. Dat vond Rutte moeilijk. Hij werd boos, vond de vergelijking ongepast. Hetzelfde geldt voor politici nu, die bijvoorbeeld de term genocide niet willen gebruiken. Ze willen wachten op een oordeel van de rechter, maar de feiten zijn er al.’

Servaes heeft de hoop dat de verschuiving in het maatschappelijke debat uiteindelijk toch de doorslag geeft. ‘De vraag is alleen: hoe snel kan het dominante politieke debat veranderen? Met de huidige politieke samenstelling heb ik geen enkele hoop. We zullen de druk moeten opvoeren tijdens de nieuwe verkiezingen.’

Het recht om je niet uit te spreken

0

Sinds de eeuwwisseling is het in ons land in ieder geval al drie keer gebeurd dat burgers die de islam als hun geloofsgoed beschouwen, zich gedwongen wisten te distantiëren van misdaden die gepleegd werden in de naam van hun geloof.

Op 11 september 2001 worden door Al Qaida bijna drieduizend mensen gedood bij aanslagen op het World Trade Center in New York en op nog een aantal plaatsen in de VS.
Ook hier in Nederland heeft dit gevolgen voor de plaats van moslims binnen onze samenleving. Heel veel van onze islamitische medeburgers werd te verstaan gegeven dat zij met hun godsdienst bijna als medeplichtigen worden beschouwd van deze terroristische beweging. Al Qaida verklaarde immers dat daden als deze vanuit het islamitische gedachtengoed werden gepleegd.

En zo bleek al gauw dat je je maar het beste openlijk kon distantiëren van het vreselijke wat daar gebeurd was. Dit om te voorkomen dat je in de tram, op school, op kantoor of gewoon wandelend met de kinderen in het park werd beschimpt om wat ‘jouw geloof’ allemaal voor ellende in de wereld veroorzaakt.

Een herhaling van zetten op 2 november 2004. Nu veel dichter bij huis, in de Amsterdamse Linnaeusstraat, werd filmmaker Theo van Gogh door Mohammed Bouyeri vermoord. Opnieuw veel vingerwijzing in de richting van de overige moslims in het land. Kijk waar de ‘islam’ allemaal toe in staat is.

En dan is het 7, 8 en 9 januari 2015. Opnieuw laat Al Qaida op een afschuwelijke manier van zich horen. Eerst op het hoofdkantoor van het satirische weekblad Charlie Hebdo in Parijs. Daarna de moord op een politieagente en tenslotte een aanslag en een gijzeling op een nabijgelegen Joodse supermarkt. In totaal 17 doden. Ook deze ellende werd uitgevoerd in de naam van deze ‘islam’.

Er zijn allerlei manieren om te helpen het onrecht uit de wereld te helpen

Opnieuw flinke druk op islamitisch Nederland om hard te roepen dat zij dit soort terreur van zich afwerpen.

De druk om zich tegen misdaden uit te spreken die in deze gevallen op deze geloofsgemeenschap werd uitgeoefend, beviel mij toen al niet. Waarom moet iemand die in gewone dagelijkse religieuze toewijding zijn of haar geloof belijdt, gedwongen worden afstand te nemen van misstanden of misdaden die nu eenmaal op allerlei plekken binnen gemeenschappen plaatsvinden? Ook binnen religies.

Gaan wij ook van trouwe bezoekers van de heilige mis eisen dat zij zich onomwonden moeten uitspreken tegen misbruik dat binnen die kerk heeft plaatsgevonden?

Enkele dagen na het verhaal in Parijs zijn we in gesprek met studenten over de moordpartijen die Al Qaida bij Charlie Hebdo heeft gepleegd. Toen al kwam ik twee waardevolle meningen tegen.

Nordin verklaart consequent geen enkel woord vuil te maken aan de moordpartij. ‘Ja, ik ben zelf een moslim. Zover ik kan, bid ik vijf keer per dag. Ik leg geld opzij om op een goed moment naar Mekka te kunnen gaan voor de Hadj, de bedevaart. Natuurlijk eet ik alleen maar halal. En ik probeer goed te doen voor mijn medemens. Kortom, ik probeer een religieuze moslim te zijn. Wat daar gebeurd is in Parijs? Dat heeft niets met mijn Koran te maken. Er bestaat voor mij geen enkele band tussen mijn islam en wat die moordenaars daar hebben uitgehaald. Klaar. Niks geen distantiëren. Zoek maar een ander op die zich daarover uitspreekt.’

Meyra staat meteen op. ‘Nordin, ik ben het helemaal niet met jou eens!’ Meyra wijst op haar hoofddoek. ‘Iedereen weet dat jij en ik religieuze moslims zijn. Natuurlijk worden wij hier ook deze keer weer aangekeken op wat anderen met de Koran in de hand allemaal voor misdaden plegen. Daarom spreek ik me onomwonden uit. Ik veroordeel dit.’ Nordin en Meyra zijn het tijdens dat gesprek niet met elkaar eens geworden.

Voor mij was deze discussie op zichzelf waardevol. De vrijheid die wij elkaar gunnen binnen de Nederlandse samenleving moet zich ertoe lenen dat wij elkaar niet alleen de ruimte verlenen om een mening te hebben. Ook vraagt die vrijheid om de ander het recht te geven zich van een mening te onthouden of niet uit te spreken. Voor mij had Meyra gelijk, én stond Nordin in zijn recht om zijn visie voor zich te houden.

Er zijn allerlei manieren om te helpen het onrecht uit de wereld te helpen, hoe kleinschalig deze soms ook kunnen zijn. Een ander echter dwingen om de eigen mening uit te spreken is een eerste stap om ook hier heel dicht bij het recht van die ander in te perken. En dat kan weer het begin zijn van verdere ellende.

Marokkaanse jongeren zwemmen naar Spaanse exclave Ceuta

0

In 48 uur tijd zijn meer dan 500, voornamelijk Marokkaanse, jongeren naar de Spaanse exclave Ceuta gezwommen. Dat meldt de Turkse nieuwssite Diken.

Ceuta en Melilla zijn belangrijke opstapplekken voor vluchtelingen, omdat het Spaans en dus Europees grondgebied is, waar ze een asielprocedure kunnen starten. Mensen die daar geen recht op hebben, worden echter steeds vaker teruggestuurd. Onder de migranten zouden ook Palestijnse vluchtelingen zijn.

De autoriteiten in Ceuta melden dat er slechts 132 opvangplekken zijn en hebben de centrale overheid in Madrid om hulp gevraagd. ‘We willen geen paniek veroorzaken, maar de situatie is echt kritiek. Dit is nu echt een nationale zaak. Laat ons niet alleen’, aldus de burgemeester van Ceuta, Juan Vivas.

Spanje wil vanaf 28 augustus kijken naar een eventuele verspreiding van jonge migranten binnen Spanje. Het is de vraag of dat zal lukken. Onlangs zijn er nog racistisch gemotiveerde rellen uitgebroken tegen Spanjaarden met een migratieachtergrond in Torre Pacheco.

Kamer wil opheldering van Veldkamp over sancties Israël

0

Minister Caspar Veldkamp van Buitenlandse Zaken moet opheldering geven over de maatregelen die Nederland bereid is te nemen tegen Israël, middels een brief. Daarover werden Kamerleden het vrijdag eens.

Een meerderheid stemde voor het weekend in met dit verzoek. Ook VVD en NSC deden dit. Zij willen van Veldkamp weten welke gevolgen het wat Nederland betreft heeft als Israël zich niet aan de afspraken houdt die eerder met de EU zijn gemaakt.

Op 10 juli maakte de EU afspraken met Israël over een aantal maatregelen die het land zou nemen om hulp aan de Gazanen te verbeteren. Dit betrof onder andere meer vrachtwagens met noodhulp, meer grensovergangen, meer brandstof voor het vervoer van deze goederen en een beter distributiesysteem.

Vorige week woensdag kwamen vertegenwoordigers van de EU-lidstaten voor het eerst bijeen om de voortgang te bespreken. De conclusie was dat er nog geen positief beeld is. Deze conclusie wordt bevestigd door hulporganisaties, die juist een verergering rapporteren. Het VN-Wereldvoedselprogramma gaf aan dat een kwart van de Gazaanse bevolking in een situatie van verhongering verkeert.

Aanstaande dinsdag 29 juli komen de vertegenwoordigers opnieuw bij elkaar. Kamerleden Kati Piri (GroenLinks-PvdA) en Jan Paternotte (D66) besloten minister Veldkamp te vragen nog voor die tijd in beeld te brengen wat er moet gebeuren als de uitkomst niet is zoals gehoopt.

‘Samen met Kati Piri heb ik het kabinet gevraagd om vandaag nog helder te maken wat de Nederlandse inzet is als Netanyahu de hongersnood laat voortduren. ‘Als’ is hier eigenlijk overbodig. Het is zonneklaar dat je met nog geen 100 vrachtwagens geen twee miljoen mensen in hongersnood kunt redden’, aldus Paternotte op LinkedIn.

Lijst met maatregelen

Mogelijke maatregelen zijn een heet hangijzer voor Europese politici. Een lijst met mogelijke maatregelen lag op tafel toen de ministers van Buitenlandse Zaken eerder deze maand bijeenkwamen in Brussel. Maar een aantal landen wilde deze al direct van tafel hebben. Dit is niet gebeurd; de opties liggen nog steeds op de plank. Zo zou het associatieakkoord deels of in zijn geheel kunnen worden opgeschort, of er kunnen sancties worden opgelegd aan personen. Welke lijn Israël moet overschrijden voordat deze maatregelen in werking treden, blijft tot nu toe onduidelijk.

Niet voor alle maatregelen is unanimiteit van EU-leiders nodig. Het is daarom belangrijk te weten hoe Nederland hierin staat. Tot nu toe was Nederland voorstander van het op tafel houden van de opties. Maar alleen opties op tafel is niet genoeg, lijken de Kamerleden te zeggen. ‘Nederland en Europa kúnnen wél druk uitoefenen! De EU is de grootste handelspartner van Israël. Als alle landen die een deadline hebben gesteld voor toelating van noodhulp en toegang voor de VN dat serieus menen, is er een meerderheid in de EU om alle handelsvoordelen voor Israël op te schorten. Dat zou voor het eerst méér zijn dan alleen een oproep of een ‘dialoog’. Dat is een écht drukmiddel. Als het kabinet haar eigen woorden maar een klein beetje serieus neemt, dan wordt dát vanaf vandaag de Nederlandse inzet’, aldus Paternotte.

Het is nog maar de vraag of de brief van minister Veldkamp op tijd komt. Het verzoek aan het ministerie kwam vrijdagmiddag. De brief zou vandaag moeten verschijnen.

Volgens Thomas van Gool, projectleider Israël-Palestina bij vredesorganisatie PAX, is het goed om de aandacht te blijven houden op deze mogelijke maatregelen. ‘Er is nu veel aandacht voor de uithongering en dat is natuurlijk logisch. Maar dit moet geen excuus zijn om verder niets meer te doen. Hulp binnenlaten is belangrijk, maar daarnaast moet de genocide stoppen. De druk moet juist opgevoerd worden.’

Lees ook:

Twee weken later en geen duidelijkheid: houdt Israël zich aan hulpafspraken met EU? – de Kanttekening

Britse kabinet terug van reces vanwege crisis in Gaza

0

De Britse premier Keir Starmer heeft zijn kabinet teruggeroepen van zomerreces vanwege de uithongeringspolitiek van Israël in Gaza. Zo meldt de Britse krant The Guardian.

Starmer roept zijn kabinet bijeen omdat er, na anderhalf jaar van aanhoudend geweld, mogelijk een diplomatieke doorbraak in zicht is voor een oplossing van het conflict.

Starmer zou de Amerikaanse president Trump willen aansporen om druk uit te oefenen op Israël voor een staakt-het-vuren. De twee spreken elkaar vandaag in Schotland.

Ook de erkenning van Palestina staat op de agenda. Frankrijk heeft vorige week aangekondigd Palestina in september officieel te zullen erkennen. Hoewel Israël en de Verenigde Staten daar fel op reageerden, lijkt nu ook het Verenigd Koninkrijk zich voor te bereiden op formele erkenning. Minister van Buitenlandse Zaken David Lammy neemt deze week deel aan een VN-overleg hierover in New York.

De mogelijke politieke verschuiving in Engeland zou te maken hebben met de uithongering, wanhoop en het lijden van kinderen en baby’s in Gaza, die volgens velen een doelbewuste strategie is van Israël. Daarom roept Starmer zijn ministers terug van reces.

In Nederland was er geen Kamermeerderheid om het lijden van het Palestijnse volk in Gaza te bespreken. ‘Genocide is natuurlijk niet leuk hè, maar ze hadden nét met hun handdoek een Spaanse zwembadstoel gereserveerd’, schrijft Frank Huisman verontwaardigd daarover in zijn NRC-column.