De succesvolle ondernemer Elon Musk heeft met de Turkse president Erdogan gebeld. Onderwerp van het gesprek: mogelijke samenwerking tussen Turkije en Musks bedrijf SpaceX met betrekking tot ruimtevaarttechnologie.
‘We zullen de ontwikkelingen in de technologie blijven volgen, zowel in ons land als in de wereld, en steun blijven geven aan elke stap die ons volk ten goede komt’, schreef de president op zijn sociale media-accounts.
Het telefoongesprek kwam weken nadat Turkije zijn communicatiesatelliet Türksat 5A in een baan om de aarde had gebracht, met behulp van de Falcon 9-raket van SpaceX.
Wanneer Türksat 5A in een baan om de aarde komt, heeft Turkije zeven satellieten in de ruimte. Turkije gebruikt de satellieten voor communicatiedoeleinden en voor militaire doeleinden.
De Turkse imam van de Yesil Camii moskee in Houthalen-Helchteren moet België verlaten, melden Vlaamse media. De imam schreef op Facebook dat homoseksualiteit in de islam verboden is en ziekte en verval met zich meebrengt.
Zo deelde hij een bericht waarin hij zei achter Ali Erbas te staan, de directeur van het Turkse Diyanet, een soort ministerie van Godsdienstzakent. Erbas heeft zich in het verleden zeer negatief over homoseksualiteit uitgelaten. Bovendien zou de imam de boodschap onderschrijven dat ‘homoseksualiteit een virus is van het kapitalisme en de democratie’.
‘Wie haat komt zaaien in onze maatschappij heeft hier geen plaats,’ aldus minister Sammy Mahdi (Asiel & Migratie), die besloten heeft de verblijfsvergunning van de imam niet te verlengen.
Behalve de imam zelf ligt ook de moskee in Houthalen-Helchteren (foto) onder vuur. De Facebookpagina van de moskee deelde een bericht van Diyanet, waarin staat dat homoseksualiteit verboden is omdat het de toekomst en de familie zou ondermijnen. De Vlaamse regering is een procedure gestart om de erkenning van de moskee in te trekken.
‘Diegenen die buiten de lijntjes kleuren, aanvaarden we niet’, aldus minister Bart Somers (Binnenlandse Zaken). ‘Ik zal niet aarzelen om ertegen op te treden. Op die manier bewaken we onze vrijheden.’
Arnon Grunberg heeft na zijn 4 mei-lezing van vorig jaar een stortvloed van antisemitische haat over zich heen gekregen. Dat vertelde de schrijver gisteren tijdens een online uitgezonden debat over antisemitisme, georganiseerd door De Balie in Amsterdam.
Grunberg wees in het Balie-debat op een uitspraak van de Franse filosoof Jean-Paul Sartre, die zei dat als de Jood niet bestond de antisemiet hem wel had uitgevonden. Haters hebben een vijand nodig om te haten.
Toen Grunberg het vorig jaar opnam voor Marokkaanse Nederlanders kreeg hij veel kritiek over zich heen, maar ook antisemitische haat. Een persoon zei dat Grunberg, zelf een Jood, samen met de Marokkanen en met de Afrikanen vergast moest worden.
Volgens de schrijver zijn moslimdiscriminatie en Jodenhaat goed vergelijkbaar. Nu zijn moslimhaters bang voor moslims vanwege 9/11 en andere terroristische aanslagen door extremisten; honderd jaar geleden werden de Joden met de communisten in verband gebracht. De schrijver is het daarom oneens met degenen die antisemitisme vooral framen als een islamitisch probleem.
Grunberg ergert zich er enorm aan ‘als extreemrechts zich verkneukelt’ als het Joodse restaurant Ha Carmel in Amsterdam weer door een verwarde Syrische asielzoeker wordt belaagd. Ook is hij het oneens met mensen die kritiek op Israël met antisemitisme verwarren.
Ten slotte nam Grunberg het op voor schrijver Abdelkader Benali. Die zou dit jaar de 4 mei-lezing houden, maar kwam vanwege controversiële uitspraken uit het verleden onder vuur kwam te liggen. Uiteindelijk trok hij zich terug.
Grunberg vindt de verdediging van Benali, dat hij zijn gewraakte uitlatingen had gedaan in een dronken bui, niet sterk. Maar wat er vervolgens gebeurde keurt Grunberg af. ‘Ze brachten zijn uitspraken natuurlijk meteen in verband met zijn Marokkaanse achtergrond.’
‘Een kabinet dat zoveel onschuldige mensen heeft gecriminaliseerd […] kan niet anders dan aftreden.’ Dit waren niet de woorden van Jesse Klaver, Lilian Marijnissen of Lilian Ploumen, maar van nota bene Geert Wilders, die er voor de camera’s van RTL Nieuws nog mee wegkwam ook.
We pakken het twee weken oude verkiezingsprogramma van de PVV er even bij. Een verbod op de Koran, moskeeën en ‘het verspreiden van de islamitische ideologie’, een ministerie van ‘Immigratie, Remigratie en De-islamisering’. Grenzen dicht. Dubbele nationaliteit? Dan niet meer stemmen of de politiek in. Syriërs het land uit. Een hijabverbod in overheidsgebouwen.
Als er één partij is die onschuldige mensen criminaliseert, dan is het de PVV. Natuurlijk zijn er problemen met dreigend terrorisme, radicalisme en segregatie. Maar Wilders schept een nieuw kwaad: het willen uitwissen van een heel geloof, van alles dat niet ‘Nederlands’ genoeg is. Een gedachtegoed dat bijna een miljoen onschuldigen als dader aanwijst, polariseert, maar niets oplost.
‘Kom op Mehmet, dit is Wilders’ oude riedel’, zeggen veel van mijn oer-Hollandse collega’s: ‘Dit kennen we nu toch wel? En de PVV zal de macht niet zo snel krijgen.’ In dit denken ligt precies het probleem. Afgestompt door de zich almaar herhalende retoriek, achterover leunend door een dreigend cordon sanitair, werken we zo stilletjes mee aan de normalisering van zeer giftige taal.
Wilders’ woordenstrijd boekt langzaam terrein en is er een van de lange adem
‘PVV wil terug naar land zonder hoofddoekjes en ‘oer-Hollandse gezelligheid’’, verzuchtte de NOS over Wilders’ programma. ‘140 rijden en veel geld naar de zorg’, gaaptehet Parool. Maar we hebben het nog altijd over een partij die deelneemt aan het democratisch proces met een volslagen antidemocratisch programma, over de tweede partij van het land. Een partij die, zoals het er nu naar uitziet, nog zetels gaat winnen ook.
Ondertussen drijft de PVV de VVD en het CDA naar rechts, klagen ook ontevreden leden binnen deze partijen. Vorige week nog, tijdens het debat over de toeslagenaffaire, zei premier Rutte het ‘persoonlijk’ eens te zijn met Wilders over de etnische registratie van burgers. Tja, wat moet de PVV dan nog doen om onderscheidend te blijven? De toon matigen in ieder geval niet.
Een haatdragend discours neemt een eigen ruimte in, het slijpt de nuance uit de geesten van degenen die er – vaak onbewust – binnen treden. Eerst wordt giftige taal genormaliseerd, alsof het een normale plaats in het discours verdient, waarna het bij herhaaldelijk gebruik steeds meer mensen in de grootste onzin kan doen geloven.
We zagen het in Turkije, waar Erdogan slechts enkele jaren aan retoriek nodig had om zonder enige tegenspraak tienduizenden onschuldige mensen te kunnen oppakken en ontslaan. Goede oude vrienden van mij zeiden eerst nog: ‘Je bent een goede, maar wel van Gülen.’ Zij zien mij inmiddels het liefst vandaag nog in een cel wegrotten.
We zien het ook in India, waar het anti-moslimsentiment onder radicale hindoes steeds meer wordt omgegoten in geweld tegen moslims en harde wetten – neem het stateloos verklaren van twee miljoen moslims of een verbod op islamitisch onderwijs. En we zien het aan de andere kant van de oceaan, waar na vier jaar Trump-taal zelfs het Capitool, de Amerikaanse tempel der democratie, werd geruïneerd.
Of dichter bij huis: wie dacht ooit dat onze overheid in ons ‘geweldig gave land’ jarenlang, ongestoord en via etnische profilering tienduizenden gezinnen kon stukmaken? Het zijn, niet toevallig, diezelfde verdachtmaking van nieuwe Nederlanders en de voorliefde voor een disproportioneel harde law & order die de PVV al sinds haar oprichting voorstaat.
De PVV hitst al vijftien jaar mensen op. Tegen pers, wetenschap, het ‘nepparlement’, ‘Marokkanen’, ‘kopvodden’ en moslims. Wilders’ woordenstrijd boekt langzaam terrein en is er een van de lange adem. We moeten ons grote zorgen maken als een evenzo krachtig weerwoord uitblijft vanuit burgers, media en politici.
Het bewijs voor zware misdrijven tegen de Oeigoerse minderheid in China groeit, maar actie bleef tot nu toe uit. De Verenigde Staten hebben de onderdrukking nu als genocide erkend en ook in andere landen wordt over maatregelen nagedacht. De internationale gemeenschap worstelt met het geweld door een grootmacht als China. ‘Humanitaire interventie zou een catastrofale oorlog uitlokken.’
Slechts enkele uren voor het einde van zijn ambtstermijn als Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken kwam Mike Pompeo met een drastisch besluit: de onderdrukking van de Oeigoerse minderheid in China noemt hij misdrijven tegen de menselijkheid en genocide. ‘Ik geloof dat er een genocide aan het plaatsvinden is, en we getuige zijn van een poging van de Chinese partijenstaat om de Oeigoeren systematisch te vernietigen’, zei Pompeo.
Sinds begin 2017 duiken er steeds meer en steeds duidelijkere berichten op dat de Chinese overheid gericht tegen minderheden in de Westelijke regio Xinjiang optreedt, met name tegen de islamitische Oeigoeren. Volgens de Amerikaanse regering, maar ook volgens de Verenigde Naties en organisaties als Human Rights Watch, zitten meer dan één miljoen moslims zonder gerechtelijke procedure in gevangenenkampen, waar zij geïndoctrineerd en vaak tot arbeid gedwongen worden. Twaalf miljoen mensen worden door de staat zodanig in de gaten gehouden en gecontroleerd, dat volgens VN-rapporteurs onder meer hun vrijheid ingeperkt wordt.
Worsteling van Westerse landen
Tot nu bleef een daadkrachtige internationale reactie op de mishandelingen uit, op een paar pogingen na. Afgelopen jaar spraken zich meer dan dertig landen ertegen uit, waaronder Nederland, onder meer in de VN-Mensenrechtenraad. In het Verenigd Koninkrijk dienden meerdere leden van het Lagerhuis een wetsvoorstel in dat ervoor moet zorgen dat een Britse rechtbank bij de erkenning van een genocide betrokken wordt. De regering moet deze rechterlijke bepaling bij het afsluiten van handelsverdragen meewegen. Het voorstel werd echter weggestemd, en laat daarmee de worsteling van Westerse landen zien.
De Verenigde Staten zijn het eerste invloedrijke land dat de misdrijven in China als genocide kwalificeerde. Het feit echter dat de regering van voormalig president Donald Trump tot de laatste dag heeft gewacht met de erkenning van de genocide duidt erop dat men iets wilde laten horen, maar geen actie wilde ondernemen, zegt universitair hoofddocent recht en politicologie Zachary D. Kaufman van het University of Houston Law Center. ‘Daarnaast bestaat er het vermoeden dat de erkenning enkel en alleen tegen de Chinese regering is gericht, omdat de misdrijven tegen de Rohingya in Myanmar niet als genocide werden bestempeld.’
Voormalig president Trump zag China als zijn grootste rivaal en heeft Beijing op verschillende gebieden – van handel tot de bestrijding van de coronapandemie – uitgedaagd. Kaufman meent dat de regering-Trump nog een keer China wilde provoceren.
Heropvoedingskamp in Xinjiang (Beeld: YouTube)
Internationale verplichtingen en juridische gevolgen van genocide
Juridisch heeft de erkenning van een genocide tot gevolg dat er zou moeten worden opgetreden. Het Genocideverdrag, waar de VS bij zijn aangesloten, verplicht verdragspartijen genocide te voorkomen en te bestraffen. De nieuwe regering van president Joe Biden heeft aangeduid de erkenning niet in te trekken. Volgens het Genocideverdrag zou de nieuwe regering een voortzetting van het geweld tegen de Oeigoeren moeten tegenhouden en de daders moeten straffen.
Daarnaast hebben de VS het principe van de verantwoordelijkheid om te beschermen (‘Responsibility to Protect’, R2P) aanvaard: het in 2005 door de leden van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties bevestigde concept dat de internationale gemeenschap ingrijpt wanneer landen zelf hun bevolking niet tegen genocide, misdrijven tegen de menselijkheid of oorlogsmisdaden kunnen of willen beschermen.
Op nationaal niveau verplicht de ‘Elie Wiesel Genocide and Atrocities Prevention Act’ de regering sinds 2018 onder meer Amerikaanse diplomaten in de omgang met massageweld te trainen, en stelt dat genocide en andere wreedheden een bedreiging voor de Amerikaanse nationale veiligheid vormen. Een erkenning van het geweld tegen de Oeigoeren als genocide impliceert daarmee ook dat de situatie de internationale en nationale veiligheid bedreigt en het in het nationale belang is om meer geweld te voorkomen, legt Kaufman uit. Hij heeft uitgebreid over de juridische en politieke aspecten van genocide gepubliceerd.
Politieke gevolgen en economische druk
De politieke gevolgen zijn minder duidelijk dan de juridische consequenties. De maatregelen die de VS tegen een grootmacht als China kunnen nemen zijn beperkt. ‘Humanitaire interventie zou een catastrofale oorlog uitlokken’, zegt Kaufman. China kan door haar veto in de Veiligheidsraad elke maatregel in VN-verband blokkeren, zoals sancties of een doorverwijzing van de situatie aan het Internationaal Strafhof in Den Haag. De betrekkingen tussen Washington en Beijing zullen door de erkenning van de genocide verder onder druk komen, maar China’s status als grootmacht zal verhinderen dat er hard wordt ingegrepen.
Toch heeft de erkenning van de misdrijven als genocide een hoge symbolische waarde voor de Oeigoeren in Xinjiang en voor de diaspora-gemeenschap, zegt Nadira Kourt. Zij is China-deskundige bij het Global Centre for the Responsibility to Protect. Kourt gaat niet ervan uit dat het gedrag van de Chinese overheid door het besluit van de Amerikaanse regering van de ene op de andere dag zal veranderen. Wel denkt zij dat de kosten voor Beijing zullen groeien naarmate de internationale druk toeneemt. ‘Wanneer voldoende regeringen en bedrijven zich uitspreken tegen de wreedheden en maatregelen nemen, zou dit ertoe kunnen leiden dat de Chinese regering haar methodes moet heroverwegen.’
‘Economische druk is de taal die de Chinese regering verstaat’
Om de druk te verhogen, spelen bedrijven een belangrijke rol, legt Peter Irwin van het Uyghur Human Rights Project (UHRP) uit. Het geweld is in de afgelopen tijd namelijk veranderd. ‘Massadetentie verandert steeds meer in een grootschalig systeem van dwangarbeid.’ Daardoor komen bedrijven in beeld als Volkswagen. De Duitse autofabrikant, die van het inzetten van dwangarbeiders verdacht wordt, is onderdeel van het probleem – maar ook van de oplossing. De internationale gemeenschap zou ervoor moeten zorgen dat bedrijven niet meer in de regio actief zijn of er producten kopen, zegt Irwin. ‘Dat zou een significante economische impact hebben, en dat is de taal die de Chinese regering spreekt.’
Als concrete maatregel na de erkenning van de genocide zou de Amerikaanse regering daarom nu bijvoorbeeld de import van alle producten uit Xinjiang – op dit moment geldt in de VS alleen een invoerverbod voor tomaten en katoen – kunnen stopzetten. Kourt van het Global Centre for the Responsibility to Protect zegt dat buitenlandse bedrijven idealiter de regio helemaal zouden moeten verlaten, omdat het volgens haar onmogelijk is geworden vast te stellen dat producten niet onder dwangarbeid van minderheden geproduceerd worden.
Politieke opties tegen genocide in China
Naast economische maatregelen zijn ook een reeks politieke maatregelen mogelijk. Kaufman denkt aan sancties tegen diegenen die bij de genocide betrokken zijn en het aanpakken van bedrijven die van de dwangarbeid profiteren. Ook zou de bescherming van vluchtelingen uit Xinjiang kunnen worden uitgebreid en moeten landen zich inzetten voor een terugtrekking van China als gastland van de Olympische Winterspelen volgend jaar.
Bovendien zou de internationale gemeenschap via de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties of de VN-Mensenrechtenraad een onderzoekscommissie kunnen instellen, die bewijs zou moeten verzamelen en aanbevelingen zou kunnen doen over verdere acties tegen China. Ook al zouden internationale onderzoekers waarschijnlijk geen toegang tot het land krijgen, interviews met Oeigoeren en andere moslims die China zijn ontvlucht leveren vermoedelijk belangrijk materiaal op over de situatie.
De regering-Biden moet, aldus Kaufman, de erkenning van genocides consequenter doorzetten. Hij denkt hierbij aan de genocide op de Rohingya en aan de genocide op de Armeniërs tijdens de Eerste Wereldoorlog. ‘Omdat de Verenigde Staten de term ‘genocide’ niet in alle situaties consequent hebben gebruikt, en omdat de rivaliteit met China zo groot is, kan de Chinese regering de genocideaantijgingen makkelijk als politiek gemotiveerd aan de kant schuiven en de mishandeling van de Oeigoeren voortzetten.’
Toch kan de erkenning van de misdrijven als genocide gevolgen hebben: de stap die de VS hebben gezet kan andere landen motiveren hetzelfde te doen, zegt Kourt. In Canada bijvoorbeeld wordt nu over een mogelijke erkenning van de genocide op de Oeigoeren gesproken. Tevens kan de erkenning een verandering in de waarneming in het publieke debat en een groter bewustzijn bij consumenten teweeg brengen: Walt Disney kwam afgelopen jaar onder vuur te liggen omdat delen van de film Mulan in Xinjiang waren opgenomen, en omdat de regionale communistische autoriteiten in de aftiteling een bedankje van de filmstudio kregen. Ook groeit de druk op de mode-industrie. Een officiële genocide-erkenning zou de internationale boycot-bewegingen kunnen versterken.
‘Los van de vraag hoe China zal reageren is het belangrijk dat regeringen en bedrijven niet zwijgen en inactief blijven bij een genocide’, zegt Kourt. Daarom is het besluit van de VS alleen al een belangrijk signaal.
De gemeente Den Haag gaat subsidieaanvragen toetsen op de aanwezigheid aan ‘inclusie’, zo staat te lezen in een nieuwe antidiscriminatienota. Evenementen met Zwarte Piet krijgen geen subsidie meer.
Ook moeten politieagenten worden getraind op inclusie binnen teams. De gemeente Den Haag wil bovendien wijkagenten stimuleren mee te doen aan antidiscriminatieprojecten in de wijken.
De nota Op weg naar een inclusieve samenleving pleit daarnaast voor de aanpak van discriminatie op de woningmarkt, in het onderwijs en bij stageplekken.
Wethouder Bert van Alphen (GroenLinks) tegen Omroep West: ‘Discriminatie leeft nu sterker dan ooit, er is duidelijk een roep vanuit de samenleving om daar iets aan te doen. Dat kan je als overheid niet negeren, daar moeten we iets mee.’
De Turks-islamitische beweging Milli Görüs reageert kritisch op uitlatingen die GroenLinks-leider Jesse Klaver en zijn veelbesproken kandidaat Kauthar Bouchallikht eind vorig jaar deden.
In 2019 gaf Bouchallikht een workshop bij Milli Görüs. Maar ze stelde in een Trouw–interview in november 2020 niets te hebben met Milli Görüs, dat bij bijeenkomsten mannen en vrouwen apart zet. ‘Als GroenLinkser zou ik er niet langs gaan.’ Ook GroenLinks-leider Jesse Klaver zei het ‘een heel slecht idee’ te vinden om trainingen te geven ‘bij dat soort organisaties’.
In een reactie lieten Milli Görüs toen weten zich ‘voor de bus gegooid’ te voelen om ‘haar positie binnen de partij te verstevigen’. Bouchallikht lag toen namelijk onder vuur vanwege vermeende banden met de Moslimbroederschap en haar workshop bij Milli Görüs. In een interview met hetParool geeft Milli Görüs nu een verdere toelichting op dat standpunt.
‘Wij zitten op veel thema’s op één lijn met GroenLinks’, zegt Ömer Karaca van Milli Görüs Noord-Nederland in de Amsterdamse krant. ‘Maar stel: je hebt verschil van inzicht. Moet je dan niet praten in plaats van deuren sluiten en de ander diskwalificeren? In een pluriforme samenleving praat je toch over meningsverschillen?’
Milli Görüs is opgericht door Necmettin Erbakan, de islamistische leermeester van de Turkse president Erdogan. De Nederlandse tak van Milli Görüs beheert zo’n vijftig moskeeën. Karaca omschrijft Milli Görüs als een ‘sociaalmaatschappelijke organisatie met religieus karakter’. ‘We staan midden in de samenleving. Als je dan te horen krijgt dat Milli Görüs een foute club is, schrikt dat mensen af.’
GroenLinks werpt dan ook een blokkade voor moslims op door Milli Görüs als een conservatieve beweging weg te zetten, zegt hij. ‘Klaver zegt terecht dat moslimjongeren door een hoepel moeten springen om te bewijzen dat ze erbij horen. Maar hoe zit het met onze jongeren na Klavers uitspraak over Milli Görüs? Moeten die ook door Klavers hoepel springen?’
‘Ik reik de hand, in het bijzonder naar GroenLinks, en zou de heer Klaver willen vragen: vallen jongeren van Milli Görüs binnen of buiten de inclusieve samenleving?’, aldus de Milli Görüs-woordvoerder.
Er zit nogal een verschil tussen de VVD en de PVV van Geert Wilders. Dat betoogde VVD-Kamerlid Bente Becker gisteren in een Zoom-meeting met de VVD Den Haag over integratie.
De 35-jarige parlementariër wordt regelmatig onder vuur genomen vanwege haar stevige standpunten over integratie: ‘PVV-corvee’. Maar volgens Becker gaat het haar om heel iets anders: mensenrechten en democratische kernwaarden.
Becker: ‘Wij willen moslims niet in een hoek zetten. Maar we willen moslims beschermen tegen rotte appels. En een einde maken aan de giftige invloed van radicalen, die ervoor zorgt dat bijvoorbeeld vrouwen geen bankpasje mogen hebben.’
Vrouwenrechten, homorechten en het recht op anticonceptie zijn volgens haar niet-onderhandelbare rechten. ‘Als je hier inbreuk op maakt, vanuit islam, christendom of desnoods een zelfbedacht geloof, dan is dat slechte zaak.’
De VVD-politica vindt het belangrijk dat nieuwkomers na hun inburgeringsexamen een loyaliteitsverklaring ondertekenen, waarin ze verklaren dat ze ‘onze’ kernwaarden onderschrijven.
Ook ontkent ze dat de parlementscommissie naar ‘ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen’, die begin vorig jaar moskeebestuurders ondervroeg, een anti-islamcommissie was. Volgens haar kwam de commissie juist voor de vrijheid van moslims op, door radicalisme uit het buitenland te bestrijden.
Ook wijst Becker op ongewenste beïnvloeding door fundamentalistische christenen uit de Verenigde Staten. ‘Dankzij een motie die mede door de VVD is ingediend, is homogenezing in Nederland nu verboden.’
De uit Deventer afkomstige rapper Convex Kafka (Bouke van de Vrugt) heeft een videoclip gemaakt met Willem Engel van actiegroep Viruswaarheid. Ze roepen luisteraars op in opstand te komen tegen het coronabeleid van de overheid. De clip staat sinds woensdag op YouTube.
‘De oude Nederlandse vrijheid is kwijt’, rapt Kafka. ‘Kom in opstand. Het is dom dat je zwicht, daardoor die nutteloze mondkapjesplicht.’ Volgens Kafka worden critici van het coronabeleid ‘gestigmatiseerd, gecriminaliseerd, als opstandeling gearresteerd, gedemoniseerd en geïntimideerd, totdat je je toch maar vaccineert.’
De rapper vertrouwt de Nederlandse overheid niet. Achter het regeringsbeleid zit een plan om van Nederland een dictatuur te maken, de media zijn onbetrouwbaar en minister-president Mark Rutte is een NSB’er, aldus Kafka. Ook pakt Nederland ‘goede mensen’ op en biedt ons land ‘bescherming aan pedo’s’. En mensen die daar kritiek op hebben worden weggezet als ‘complotgek’.
De videoclip ‘Kom in Opstand’ bevat veel rebelse symboliek: een omgekeerde Nederlandse vlag (blauw, wit rood, in plaats van rood, wit blauw), Guy Fawkes-maskers en een galg.
In de videoclip figureert bovendien Willem Engel, de roemruchte voorman van Viruswaarheid, de actiegroep die strijd tegen het coronabeleid van de regering. Tevens hoor je in de videoclip uitspraken van Thierry Baudet van Forum voor Democratie, ook een criticus van het coronabeleid.
Voor de zekerheid heeft Convex Kafka wel een disclaimer bij zijn video gezet. ‘Wat er met opstand wordt bedoeld: vreedzaam demonstreren, je ongenoegen uiten in muziek of een andere kunstvorm, jezelf laten horen op social media, mits het zonder schelden of oproepen tot geweld is, en de gevestigde orde wegstemmen op 17 maart aanstaande.’
De autochtone Convex Kafka is vanwege zijn felle kritiek op Israël ook erg populair onder jongeren met een islamitische achtergrond. Drie jaar geleden werd Convex Kafka bedreigd door PVV-aanhangers en werd zijn woonadres op internet verspreid, nadat hij twitterde dat Geert Wilders ‘500 stenen op zijn smoel’ verdiende. Eerder wenste de rapper de PVV-voorman een nekschot toe.
De rapper kwam drie maanden geleden nogmaals in opspraak omdat hij een Facebookpagina startte om vermeende pedofielen te ontmaskeren. Politie en justitie spreken van eigenrichting, terwijl Kafka volhoudt dat veel slachtoffers zich hierdoor eindelijk gehoord voelen. In 2019 veroordeelde de rechter hem wegens smaad en laster, omdat hij een vlogger uit Nijmegen voor ‘pedo’ uitmaakte.
Het kabinet is gevallen vanwege de toeslagenaffaire. Lodewijk Asscher is opgestapt als lijsttrekker van de PvdA vanwege zijn persoonlijke rol in de kwestie. Moet Mark Rutte ook terugtreden als VVD-lijsttrekker vanwege zijn eindverantwoordelijkheid als minister-president? We vroegen het aan het dK-panel.
Daryll Landbrug (34), HvA-docent, jongerenwerker en nummer 5 op de lijst van BIJ1
‘Uiteraard moet Mark Rutte zich terugtrekken als lijsttrekker. Meneer heeft niks geleerd van zijn veroordeling voor discriminatie in 2003, toen hij stelde dat de wet veranderd moest worden om etnische profilering mogelijk te maken. Dat feit alleen al zegt genoeg over Ruttes mindset: vrijheid en gelijkheid zijn afhankelijk van je etniciteit.
‘Het aftreden van het kabinet vlak voor de verkiezingen is een truc om geen verantwoording te hoeven nemen voor het institutioneel racisme namens dit kabinet. Rutte beweert ‘niet weg te willen lopen’ voor wat er is gebeurd. Maar als je hoofdverantwoordelijke bent in een zaak als deze, betekent niet weglopen voor je verantwoordelijkheid juist dat je moet opzouten. Maar goed, Rutte is een man bij een politieke partij die inmiddels een symbool geworden is voor fraude en oplichting.
‘Meneer heeft niks geleerd van zijn veroordeling voor discriminatie in 2003’
‘Laten we overigens ook niet vergeten dat het Faris Azarkan van Denk is geweest die dit schandaal al sinds 2017 boven water probeerde te krijgen. Nul credits voor gekregen, terwijl zijn politieke collega’s Omtzigt en Leijten er met de shine ervandoor gaan. Misschien is dat ook de reden dat er in het rapport met geen woord wordt gerept over institutioneel racisme of discriminatie. Helemaal niks. Het lijkt net op een ongelukje. Net zoals Rutte. Een ongelukje. Lekker aftreden, vent. En even bellen met je liegende partijgenoot Fred Teeven. We hebben nog buschauffeurs nodig.’
Lourdes Boasman (69), gepensioneerd en taalvrijwilliger
‘Die hele toeslagenaffaire is niet te wijten aan onwetendheid of aan fouten, maar aan machtswellust en aan bewust wegkijken. Iets anders kan ik er niet in zien. Rutte en alle andere leidinggevende politici hebben natuurlijk boter op hun hoofd. Zij worden gevoed door hun ambtenaren, maar er waren ook ambtenaren die waarschuwden voor wantoestanden. Het is niet meer dan correct dat mensen worden afgerekend op de daden waarvoor ze verantwoordelijkheid dragen. In dat licht is de val van het kabinet niet meer dan logisch en de enige juiste beslissing.
‘Maar of dat genoegdoening geeft, als de direct verantwoordelijken doodleuk vooraan staan om te tekenen voor een volgende bestuurstermijn? Dat betekent dat je zelf vindt dat je uitermate geschikt bent voor het werk waarin je overduidelijk hebt gefaald. Ik vind dat van een stuitende arrogantie getuigen.
‘Of Rutte lijsttrekker kan blijven is aan de VVD’
‘Of Rutte lijsttrekker kan blijven van de VVD? Dat is aan de partij. Als de leden van de VVD vinden dat Rutte niet verder kan als lijsttrekker dan moeten ze dat aangeven. Als ze vinden dat hij kan blijven moeten ze aan hem vasthouden. Het is dan in maart aan de kiezer om duidelijk te maken of zij dat een goed idee vonden van de VVD of niet.
Ibrahim Özgül (35), finance- en project professional
‘Of Rutte ook moet opstappen als lijsttrekker van de VVD? Ja, moeilijke vraag. Kijk, die toeslagenaffaire en wat er daar allemaal is gebeurd met onschuldige mensen is compleet not done. En aan de ene kant zou je kunnen zeggen: de mensen onder wie het gebeurd is, die hiervoor verantwoordelijkheid dragen, die moeten het ook oplossen. Maar aan de andere kant denk je ook: er moeten koppen rollen, juist de mensen die verantwoordelijk waren voor de affaire hebben hun kans verspeeld. Hoe goed ze andere dingen misschien ook hebben gedaan – het is best wel grof wat er is gebeurd.
‘Wat Mark Rutte hierover heeft gezegd heb ik niet zo goed meegekregen. Volgens mij waren de toeslagen ook niet zijn directe verantwoordelijkheid. Wel die van Lodewijk Asscher. Hij is dan ook opgestapt als lijsttrekker van de PvdA. De vraag die Rutte en de VVD zichzelf moeten stellen: of de affaire straks tegen hem gebruikt gaat worden in de verkiezingscampagne, dat hij zich in ieder debat persoonlijk moet gaan verdedigen.
‘De vraag die Rutte zichzelf moet stellen: of de affaire in de campagne tegen hem gebruikt wordt’
‘Eerlijk gezegd weet ik niet echt wat ik ervan moet vinden. Als er over een jaar weer iets vergelijkbaars gebeurt – want laten we er maar even vanuit gaan dat de VVD weer in het volgende kabinet gaat komen – is het strike two voor de VVD en direct einde oefening voor het kabinet. Dat is niet goed voor het land.’
Pritam Soekhradj (18), student
‘Een hele moeilijke kwestie, vind ik. Mark en de VVD moeten het natuurlijk helemaal zelf weten of hij als lijsttrekker kan aanblijven. Als ik het vanuit het VVD-standpunt bekijk zou het denk ik beter zijn om niet op te stappen. Heel veel mensen in Nederland zijn immers helemaal niet bezig met de ellende van de slachtoffers. En als Rutte nu zou opstappen als lijsttrekker en een onbekende VVD’er hem zou opvolgen, gaan ze denk ik toch veel stemmen missen. Rutte is toch een bekende naam en voor net teveel mensen een niet al te beroerde minister-president geweest – anders zou hij er niet al zolang zitten.
‘Ook denk ik niet dat de gemiddelde VVD’er ook maar iemand kent die iets te maken heeft gehad met die hele toeslagenaffaire, tenzij misschien bij de Belastingdienst. Het raakt ze niet. Mensen die echt iets geven om wat er in Nederland gebeurt met kwetsbare mensen stemmen sowieso geen VVD.
‘Iemand onder wie zoveel mensen leed is aangedaan, moet zijn verantwoordelijkheid nemen’
‘Wat ik zelf vind, los van het VVD-belang? Dat hij moet opstappen, gewoon helemaal. Iemand onder wiens verantwoordelijkheid zoveel mensen onterecht leed is aangedaan, moet zijn politieke verantwoordelijkheid nemen. Rutte moet dus ook niet doen alsof hij zomaar door kan gaan voor een volgende ronde. Maar goed, dat is mijn mening. Ik voel mij ook verbonden met mensen die onrecht is aangedaan, of ik er nu zelf iets mee te maken heb of niet.’
Salma Karim (25), CEO en graphic designer
‘Of Rutte nog een betrouwbare lijsttrekker is? Nee, natuurlijk niet. Maar dat was hij sowieso al niet. Nou ja, misschien wel voor de VVD-stemmer. Voor de economie van de bezittende klasse is hij namelijk wel goed. De VVD is er vooral voor de rijke Nederlanders, de grote bedrijven. Ook wat betreft het coronabeleid vind ik hem niet consistent, maar dat ligt niet alleen aan Rutte.
‘De toeslagenaffaire is wel het echte dieptepunt van wanbeleid, institutioneel racisme en het onvermogen van de zittende politieke elite. Mij maak je trouwens ook niet wijs dat niemand dit wist. Er is gewoon weggekeken, ook toen duidelijk werd dat die arme mensen niet fraudeerden. Door belastingambtenaren, door de mensen die hen moesten controleren en signalen kregen dat het uit de hand liep.
‘Iemand die zijn werk niet goed doet moet ook geen lijsttrekker zijn, zou ik zeggen’
‘En je ziet: zelfs na dit alles blijft de VVD roepen dat het wel meevalt met racisme in Nederland. Terwijl de waarheid is: als het kabinet-Rutte zijn werk goed had gedaan, dan was dit voorkomen. Rutte is geen goede leider van het kabinet, geen goede minister-president. Dat is nu wel duidelijk bewezen. En iemand die zijn werk niet goed doet moet ook geen lijsttrekker zijn, zou ik zeggen. Maar goed, in Nederland kan iedereen politicus worden, hoe slecht je je werk ook doet. Dat gegeven kleeft nu meer dan ooit aan de VVD. Maar mensen kennen de partij inmiddels wel. Niks boeit een VVD’er, zolang het maar goed gaat met hemzelf.’
Onze site gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren.
Deze website gebruikt cookies om uw gebruikservaring op deze website te verbeteren. Van deze cookies worden cookies aangemerkt als "Noodzakelijk" in uw browser bewaard, deze cookies zijn essentieel voor het functioneren van de website. Bijvoorbeeld het opslaan van uw keuze of u wel of geen cookies wilt hebben. Wij maken ook gebruik van cookies van derde partijen die ons helpen met het analyseren en begrijpen van de gebruik van deze website door u. Deze cookies worden alleen gebruikt als u daar toestemming toe geeft. U heeft ook de mogelijkheid om uzelf uit te sluiten voor deze cookies. Dit zal echter effect hebben op uw gebruikerservaring.
Noodzakelijke cookies zijn absoluut nodig voor het functioneren van de website. De cookies in deze categorie zorgen alleen voor de veiligheid en het functioneren van deze website . Deze cookies bewaren geen persoonlijke gegevens
Deze cookies zijn niet strict noodzakelijk, maar ze helpen de Kanttekening een beter beeld te krijgen van de gebruikers die langskomen en ons aan te passen aan de behoeftes van onze lezers. Hiervoor gebruiken wij tracking cookies. Bij het embedden van elementen vanuit andere websites zullen er door deze sites ook cookies worden gebruikt.
