18.9 C
Amsterdam
Home Blog Pagina 775

Het ‘dekoloniseren’ van Suriname is vooral campagneretoriek

0

De politieke partij BIJ1, geleid door het Amsterdamse raadslid Sylvana Simons, spreekt geregeld over het belang van ‘dekolonisatie’. Dit doet zij in de context van het stimuleren van gelijkwaardigheid tussen Nederlanders. Zo pleitte deze partij onlangs, met steun van GroenLinks, voor dekolonisatie van het vak wiskunde op Amsterdamse middelbare scholen.

‘Nu wordt het vooroordeel in stand gehouden dat alleen de westerse beschaving relevante ontwikkelingen in de wiskunde en de natuurwetenschappen heeft gemaakt. Dat voedt het – vaak onbewuste – beeld dat witte mensen slimmer en beschaafder zijn dan niet-witte mensen.’

Het pleidooi van BIJ1 is ook in de voormalige kolonie Suriname geregeld in de politieke arena te horen. President Desi Bouterse is hiervan overigens de grootste pleitbezorger. Sterker nog: hij ziet het vonnis dat hem onlangs veroordeelde tot twintig jaar celstraf als een Haagse neokoloniale truc en wil Suriname voor eens en voor altijd dekoloniseren.

Altijd interessant hoe dezelfde woorden op verschillende manieren kunnen worden uitgelegd. BIJ1 omschrijft dekolonisatie als ‘het terugvinden van een identiteit en trots op de eigen cultuur, want die heeft gedurende de periode van kolonisatie onder druk gestaan. In de minst zware gevallen werden cultuur en identiteit als primitief en minderwaardig gezien; in de meest heftige gevallen is de oorspronkelijke cultuur actief vernietigd.’

Bouterse, op zijn beurt, zei in februari 2019 bij de herdenking van zijn eigen militaire staatsgreep in 1980 dat ‘de dekolonisatiestrijd van Suriname nog in volle gang is’. En ook na het vonnis van de Krijgsraad refereerde hij hiernaar. Het proces zou een ‘door Nederland georkestreerd, politiek proces’ zijn. Zijn advocaat sprak van een ‘achterwaarts dekolonisatieproces’, waarvan het strafproces de ‘laatste horde’ is.

Al jaren heeft Bouterse politiek en electoraal gezien baat bij zijn pleidooi van dekolonisatie. Hij gaat in mei 2020 op voor zijn derde, achtereenvolgende termijn als president en ondanks het vernietigende vonnis ziet het er rooskleurig voor hem uit. In de opiniepeilingen blijft de NDP nog altijd de grootste partij. Mijn verwachting is dat Bouterses verkiezingscampagne de nodige dekolonisatieretoriek zal bevatten. Harder dan ooit tevoren.

 

‘Al jaren heeft Bouterse politiek en electoraal gezien baat bij zijn pleidooi van dekolonisatie’

In de eindfase van deze campagne krijgt Bouterse steun uit onverwachte hoek, in de persoon van auteur en NIOD-onderzoeker dr. Ellen de Vries. Zij komt daags voor de verkiezingen met een nieuw boek, waarin ze beschrijft hoe de Nederlandse kolonel Hans Valk toenmalig militair Bouterse in 1980 aan de macht hielp. Dit deed Valk door Bouterse te helpen bij het plegen van de militaire staatsgreep op 25 februari van dat jaar. De rol van Nederland in de aanloop naar deze staatsgreep, en daarmee indirect rondom de Decembermoorden, blijft tot op de dag van vandaag boven de Surinaamse markt hangen.

Wat die rol exact is geweest, is vastgelegd in de ‘geheime Suriname-dossiers’. De Tweede Kamer heeft besloten deze dossiers tot 2060 achter slot en grendel te bewaren in het Nationaal Archief in Den Haag. In 2017 riep ik de Tweede Kamer in de Volkskrant op om deze dossiers alsnog openbaar te maken. Tot die tijd blijft Bouterse baat hebben bij de vele geruchten in de Surinaamse samenleving over de rol van Nederland bij de militaire staatsgreep.

‘Als zulke geruchten kloppen, betekent het impliciet dat de Nederlandse Staat in 1980 het internationaal recht heeft overtreden door de soevereiniteit van een bevriende, democratische natie willens en wetens te schenden. Des te belangrijker om eens de waarheid te vertellen’, schreef ik toen. Ik blijf daar ook twee jaar later bij.

Als de geruchten kloppen, krijgt Bouterse gelijk over de kwalijke rol die Nederland in de jaren tachtig in Suriname heeft gespeeld. Tegelijkertijd was het Bouterse zelf die heulde met de neokoloniale vijand en die zijn plek op het Surinaamse pluche toentertijd te danken had aan zijn vrienden uit Den Haag.

Maar als de geruchten niet kloppen, krijgt Bouterse ongelijk en staat hij politiek behoorlijk in zijn hemd. Zijn campagne van ‘dekolonisatie’ wordt dan meteen uitgehold. En zijn politieke opponenten zullen garen spinnen via hun (dis)kwalificatie van Bouterse als goedkope charlatan, die constant flirt met de werkelijkheid om er vervolgens met de leugen vandoor te gaan.

Ik vind het echter niet aan een individuele, Nederlandse auteur om, te midden van de hitte van de Surinaamse verkiezingsstrijd, de verkiezingen behoorlijk te beïnvloeden – ook als het onbedoeld is. Zeker niet als Ellen de Vries voor haar onderzoek géén beroep kan doen op geheime dossiers met cruciale informatie.

Idealiter zouden historici van het Nationaal Archief uit Nederland én uit Suriname gezamenlijk de ‘geheime Suriname-dossiers’ bestuderen. Vanuit hun onafhankelijke rol en positie kunnen ze deze dossiers dan gezamenlijk openbaren en duiden. Het groene licht daarvoor kan enkel worden gegeven door de Nederlandse Tweede Kamer.

Zou BIJ1 vanuit de Amsterdamse gemeenteraad niet alleen durven pleiten voor dekolonisatie van het wiskundeonderwijs, maar ook voor dekolonisatie van de gedeelde geschiedenis van Suriname en Nederland? En zal GroenLinks daarbij opnieuw als haar partner fungeren in politiek Den Haag? De bal ligt bij hun buitenlandwoordvoerder Bram van Ojik, en de tijd zal het leren. Maar wachten tot 2060 zou een neokoloniale schande zijn.

Britse perswaakhond: moslims worden in kranten slechter behandeld

2

‘Ik vermoed dat er over moslims soms op een manier wordt geschreven waarop kranten simpelweg niet over Joden of katholieken zullen schrijven.’ Dit zegt Alan Moses, voorzitter van de Britse perswaakhond Independent Press Standards Organisation (Ipso), tegen de krant Financial Times.

De observatie van Moses komt twee maanden voor de publicatie van een richtlijn van Ipso voor journalisten, over hoe ze genuanceerd over moslims moeten schrijven. Volgens een hoorzitting, die afgelopen jaar is gehouden, staan de gedrukte media vol vooroordelen over moslims.

Ipso zou daar als perswaakhond te weinig tegen doen. Ipso heeft zich deze kritiek aangetrokken en komt daarom met een richtlijn.

Tendentieuze verhalen op de voorpagina, waarin moslims een negatieve rol spelen, doen de verkoop van kranten stijgen, zegt Moses. Ook geeft hij aan dat er soms nepnieuws over moslims wordt verspreid.

Ipso is een organisatie die door journalisten zelf is opgezet. De organisatie kan rectificaties afdwingen bij kranten en op termijn er zelfs toe overgaan de krant te laten sluiten.

‘Kans bestaat dat Erdogan vervroegde verkiezingen inlast’

3

Volgens Ömer Taspinar van de Amerikaanse denktank Brookings Institution kan de Turkse president Recep Tayyip Erdogan maar beter opteren voor vervroegde verkiezingen. Dit schreef de Turkije-deskundige maandag in Asia Times.

Naast de economische problemen kampt Erdogan met de vluchtelingencrisis, de groeiende politieke crisis met de Verenigde Staten en de nieuwe politieke partijen van voormalig AKP-kopstukken Ali Babacan en Ahmet Davutoglu. Taspinar vermoedt dat Erdogan wel eens vervroegde verkiezingen zou kunnen inlassen, zodat hij nog grip op Turkije blijft houden.

De verkiezingen zullen, als er tussentijds niets gebeurt, pas in 2023 plaatsvinden. ‘Zijn kansen om te winnen zijn niet sterk’, zegt Taspinar, ‘maar moeilijke tijden vragen om straffe maatregelen.’

CBS: islam afgelopen 10 jaar niet gegroeid in Nederland

3

Uit de publicatie De jaren tien in cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat de islam tussen 2010 en 2019 met 0 procent is gegroeid in ons land.

Moslims maakten in 2010 5 procent van de Nederlandse bevolking uit. Hoewel er nu meer moslims in Nederland wonen dan in 2010, zijn ze relatief gezien even groot gebleven als groep. Dit komt doordat de Nederlandse bevolking in deze periode ook is gegroeid.

Het christendom kampte in het afgelopen decennium met krimp. De katholieken verloren 5 procent van hun aanhang, de hervormden 2 procent en de gereformeerden 1 procent. Het aantal onkerkelijken nam toe met 8 procent. Voor het eerst in een meerderheid (53 procent) van de Nederlanders onkerkelijk.

Vrouwen met beenhaar, mannen met nagellak: gender wereldwijd in het Tropenmuseum

3

Vorig jaar kreeg de eerste Nederlander een ‘X’ in het paspoort. Toch wordt een derde van de Nederlandse transgenders maandelijks beledigd om wie ze zijn. In vele andere culturen bestaan er echter allang meer genders dan twee. Het Tropenmuseum in Amsterdam zocht uit hoe er over de hele wereld naar gender wordt gekeken.

Er komt steeds meer aandacht voor mensen die zich niet thuis voelen in de binaire gendercategorieën ‘man’ en ‘vrouw’. Niet alleen mensen die een geslachtsverandering (willen) ondergaan of op een andere manier buiten de gebaande genderpaden treden zien de normen graag versoepelen. Ook mannen en vrouwen die zich niet per se van hun categorie hoeven te ontdoen hebben behoefte aan meer ruimte voor speling. Waarom zouden we nog moeilijk doen over vrouwen met beenhaar en mannen met nagellak?, denken zij.

Dat dacht het Tropenmuseum ook. De tentoonstelling What a genderful world tast de gendernormen in culturen over de hele wereld af, zodat bezoekers worden aangespoord tot nadenken: welke normen houd ik er zelf op na? En wat betekent het nou eigenlijk, zo’n norm?

‘Wereldwijd is er een duizelingwekkende veelheid aan ideeën over mannelijkheid, vrouwelijkheid en vele andere mogelijkheden,’ staat op het bordje bij de ingang van de tentoonstelling. ‘De omgeving waarin je opgroeit en leeft, heeft hierop invloed. Zoals op Samoa, waar mannen rokken dragen. Of India, waar een derde gender in je paspoort bestaat.’

In het Westen worden jurken en make-up door de meeste mensen gezien als iets vrouwelijks en is het tonen van spierkracht iets mannelijks. Het Tropenmuseum laat zien dat dat niet vanzelfsprekend is. Kijk maar naar andere culturen. Bij de Wajana, een inheemse groep in Suriname, zijn het bijvoorbeeld juist de mannen die hun gezicht beschilderen en zich uitdossen. En bij de Wodaabe, onderdeel van de Fulani in Niger, behoren eyeliner en lippenstift tot het mannelijke schoonheidsideaal. Mannen van de Songhai in Mali krijgen een tuniek als bruidsschat van hun vrouw, en versieren deze tijdens hun leven met borduursels.

De wil om het lichaam te versieren is dus niet inherent aan vrouwelijkheid. Sterker nog, die sterke tweedeling tussen mannelijkheid en vrouwelijkheid is ook niet in alle culturen even aanwezig. Native Americans kennen naast mannen en vrouwen ook two-spirit-mensen. Two-spirit is de benaming voor het derde gender, dat een traditionele, ceremoniële rol vervult. Ook de Zapoteken, een inheemse Mexicaans volk, kennen een derde gender: muxe, mannen die vrouwelijke rollen aannemen.

Gender betekent dus in allerlei culturen iets anders, terwijl we veel dingen als vanzelfsprekend beschouwen. Waarom is het noodzakelijk deze vanzelfsprekendheid uit te dagen? Volgens Dragana Stojmenovska, researcher gender en sociale structuren aan de Universiteit van Amsterdam, zijn er twee redenen om bij gendernormativiteit stil te staan.

‘Ten eerste: genderuitingen zijn niet bij de geboorte aanwezig. Ze ontstaan door continue socialisatie en het dagelijks controleren van elkaars uitingen. Ten tweede: omdat dit vaak negatieve consequenties heeft. Denk bijvoorbeeld aan de uitdrukking ‘Boys don’t cry’. Mannen zijn niet ‘van nature’ niet in staat om te huilen, ze zijn gesocialiseerd om huilen als niet-mannelijk te beschouwen. Dit heeft veel negatieve psychosociale gevolgen voor mannen en de manier waarop ze met zichzelf en met andere mensen omgaan.’

Dingen zijn niet ‘gewoon zoals ze zijn’ volgens Stojmenovska, en dat idee maakt nu dan ook plaats voor andere denkbeelden. ‘Stel je voor dat we jongens zouden toestaan ​​en zelfs aanmoedigen om te huilen. Dat zou zo geweldig zijn voor hun geestelijke gezondheid.’

De consequenties van ideeën over wat natuurlijkerwijs vrouwelijk of mannelijk zou zijn, vinden hun hun oorsprong in beeld en taal, suggereert het Tropenmuseum. Bouquetreeksromannetjes bevestigen keer op keer het stereotype beeld van de smachtende vrouw die gered of veroverd moet worden, sprookjes gaan vaak over prinsessen die prinsen nodig hebben. Niet bepaald promotiemateriaal voor de zelfredzaamheid van de vrouw.

‘Gender is een sociaal construct, maar de gevolgen zijn zeer reëel’

Volgens Stojmenovska kan het wel waar zijn dat vrouwen gemiddeld meer van specifiek ‘vrouwelijke’ dingen houden dan mannen en omgekeerd, maar heeft dit niets met een natuurlijke neiging te maken.

‘Er is veel wetenschappelijk onderzoek dat aantoont dat er geen ondersteuning is voor deze biologische hypothese. Een voorbeeld is dat mannen gemiddeld beter zijn dan vrouwen in ruimtelijke oriëntatie. De reden hiervoor is dat jongens worden aangemoedigd om verkenners te zijn vanaf jonge leeftijd, waardoor ze hun gevoel voor oriëntatie beter ontwikkelen. Het belangrijkste punt om te onthouden is dus dat gender een sociaal construct is, maar dat de gevolgen ervan wel zeer reëel zijn.’

Dat ‘de natuur’ niet zoveel doet, suggereert ook de video die aan het begin van de tentoonstelling in het Tropenmuseum wordt getoond. Courtney Act, popzanger, reality tv-persoonlijkheid en drag queen, legt daarin het verschil tussen gender en geslacht als volgt uit: ‘Gender zit tussen je oren, en geslacht zit tussen je benen.’ Daartussen spelen zich nog wat biochemische processen af, maar daar gaat het hier niet over. Wat belangrijker is, is dat de gedachteloze vermenging van gender en geslacht voor onnodige normen en hokjes zorgt, met alle gevolgen van dien.

En toch: zijn die biochemische processen niet enigszins bepalend voor hoe we ons gedragen? Iemand die wil dat we meer rekening houden met biologische factoren in sociale discussies rondom gender en geslacht, is de Vlaamse filosofe Griet Vandermassen. Op het Brainwash festival pleitte zij afgelopen zomer voor een nieuw feminisme, en kaartte daarbij een beladen onderwerp aan: de biologie. Verschillen tussen mannen en vrouwen zijn biologisch geworteld, zegt zij juist, en dat moet worden erkend.

Lange tijd was ook Vandermassen overtuigd dat meisjes meer van zorgtaken hielden omdat ze van kinds af aan steeds met poppen moesten spelen. Gaandeweg raakte ze echter meer geïnteresseerd in evolutiepsychologie, iets dat door velen als pseudowetenschap werd bestempeld. Kort gezegd verwijst ze daarmee wél naar die ‘menselijke natuur’.

Vrouwelijke schoonheid is volgens haar bijvoorbeeld helemaal geen culturele constructie. Volle lippen, grote borsten en een gave huid zijn universele tekenen van schoonheid, omdat ze op vruchtbaarheid duiden. Dat mannen deze voorkeur hebben is dus een integraal onderdeel van hun seksuele psychologie, en dat vrouwen deze uiterlijkheden nastreven is nuttig voor de voortplanting.

Dit soort ideeën zijn ook gewoon common sense, maar worden vertroebeld door ideologie, zegt Vandermassen. Volgens haar is er juist een overweldigende hoeveelheid bewijs dat de biologie een grote rol speelt in genderkwesties en sekseongelijkheid. Dat vrouwen meer geïnteresseerd zijn in ‘vrouwelijke’ activiteiten, is volgens haar evolutionair voorspelbaar.

‘Gender zit tussen je oren, en geslacht zit tussen je benen’

We vragen Stojmenovska hoe zij over het biologie-verhaal denkt. Bepaalt je geslacht je gender? ‘Ik zou eigenlijk zeggen dat het andersom is,’ zegt zij. ‘Namelijk dat gender je geslacht bepaalt. De bepaling van ‘biologische sekse’ is enorm complex. Mensen worden niet alleen geboren met XX- of XY-chromosomen, maar ook met X, XXX, XXY, XXXX, XXXY, enzovoort. Naast chromosomen zijn de factoren die geslacht bepalen hormonen, interne en externe geslachtsorganen en secundaire geslachtskenmerken. Als we naar de variaties en combinaties van al deze elementen kijken, komen we niet bij twee verschillende groepen mensen, maar eerder bij een geslachtsspectrum.’

Er zijn dan ook geen genetische tests die sekse ondubbelzinnig kunnen definiëren, zegt Stojmenokska. ‘De relatie tussen geslachtschromosomen, geslachtsdelen en genderidentiteit is complex en wordt niet volledig begrepen. Waarom hebben we dan, gezien deze complexiteit, het idee van twee geslachten?’

Tussen de evolutiepsychologie en sociologie lijkt op dit moment weinig overlap, en ergens is dat jammer. Wat niet helpt is dat er van beide kanten wordt verwezen naar ‘een grote hoeveelheid bewijs’. Een ingewikkelde kwestie, en het Tropenmuseum legt die dan ook vooral weer neer bij de bezoeker zelf. Een grote bak met verschillende soorten speelgoed is bedoeld als experiment: als kinderen zelf mogen kiezen, wat pakken ze dan? Het lijkt erop dat veel kinderen toch voor de voorspelbare auto’s en poppen gaan. Hun socialisatie is wellicht al begonnen.

De tentoonstelling What a genderful world is nog te zien tot 23 augustus 2020 in het Tropenmuseum te Amsterdam.

Turkse rechter: liken van PKK-leden op social media is vrijheid van meningsuiting

1

Iemand die op Facebook een foto van PKK-leden heeft geliked, is door een Turkse rechtbank vrijgesproken op grond van de vrijheid van meningsuiting. Dit meldt de website Turkish Minute.

Nadat Mürvet Aslan een foto met daarop PKK-leden had geliked, kreeg hij een strafzaak aan zijn broek. De aanklacht: ‘het verspreiden van propaganda namens terroristische organisaties’.

De Koerdische PKK voert in het zuidoosten van Turkije een gewapende opstand tegen de Turkse staat. De organisatie is door Turkije, de EU en de VS bestempeld als terroristische organisatie.

Aslan mag dan wel een foto met daarop PKK-leden hebben geliked, maar er was geen sprake van het publiceren of delen van dit bericht – en dus ook niet van het verspreiden van propaganda. Dit is het oordeel van de rechtbank in het zuidoostelijke Mardin.

Ook merkte de rechtbank op dat de vrijheid van meningsuiting de meest geschonden vrijheid is in ‘de strijd tegen terrorisme’.

Londense synagoge en winkels beklad: ‘Joden zitten achter 9/11’

1

In Londen hebben vandalen zaterdagavond de muur van een synagoge en etalages beklad met antisemitische teksten en symbolen.

Het Joodse lichtfeest Chanoeka was op dat moment in volle gang. De Londense politie onderzoekt momenteel deze ‘racistisch gemotiveerde haatmisdaad’, meldt de Britse krant the Independent.

Er werd met graffiti een rode Davidsster op de muur van de synagoge aangebracht, evenals de cijfers 9 en 11. De boodschap: Joden zouden achter de aanslag van 11 september 2001 zitten.

Ook verschillende winkels in Belsize Park en in Hampstead, gebieden in Londen waar relatief veel Joden wonen, waren het doelwit. Er wordt aangenomen dat de uitingen verwijzen naar een complottheorie die suggereert dat Israël betrokken was bij de terreurdaad op het WTC in New York in 2001.

De Londense politie laat weten het voorval zeer ernstig te nemen, maar dat er tot op heden nog geen arrestatie is verricht. De politie zal extra patrouilleren in de bekladde buurten.

De meldingen over het antisemitische graffitiwerk kwamen binnen op hetzelfde moment waarop in New York sprake was van een steekpartij in het huis van een rabbi. De aanwezigen vierden daar Chanoeka.

Marokko: vastzetten journalist Omar Radi brengt massale tegenbeweging op gang

1

Honderden mensen gingen afgelopen weekend de straten van de Marokkaanse hoofdstad Rabat op. Gesteund door vele journalisten, politici en intellectuelen eisen zij de vrijlating van de gevangengenomen journalist Omar Radi.

Vorige week werd de 33-jarige journalist opgepakt voor ‘minachting van de wet’. Dit komt vanwege een kritische tweet van hem uit april, over een strafproces van enkele Rif-activisten dat toen werd gevoerd. Dit proces zou niet eerlijk zijn verlopen.

Drie jaar geleden barstten er protesten los in het Rifgebied, gericht op een verbetering van de leefomstandigheden van de Riffijnen. De Rif is een gebied dat door Marokko wordt achtergesteld, zeggen zij. De Rif-protesten zijn inmiddels de kop ingedrukt. Hetzelfde geldt voor de vrije verslaggeving hierover.

Radi’s arrestatie heeft tot publieke verontwaardiging geleid. Bewapend met spandoeken verzamelden de demonstranten zich dit weekend voor het parlement in Rabat. Protesten werden ook gevoerd in Casablanca en Parijs. Inmiddels is de hashtag #FreeOmarRadi populair op social media.

Een opmerkelijk geluid komt vanuit de Marokkaanse New Development Model Special Committee, een organisatie voor journalisten, activisten en politieke leiders. Zij zijn benoemd door de Marokkaanse koning Mohammed VI. Theoloog Rachid Benzine, een van de leden van deze organisatie, noemt de arrestatie van Radi een ‘fatale klap’ voor de Marokkaanse democratie.

Ook Human Rights Watch en de journalistieke vakvereniging in Marokko eisen van de Marokkaanse autoriteiten om Radi vrij te laten. Zijn proces zal 2 januari plaatsvinden.

Recentelijk haalden meer Marokkaanse journalisten de wereldpers om soortgelijke redenen als bij Radi. Deze zomer werd journaliste Hajar Raissouni veroordeeld tot een jaar cel. Volgens de overheid om seks buiten het huwelijk en een abortus, volgens activisten vanwege haar werk voor de krant Akhbar al-Yaoum.

Uiteindelijk is Raissouni gratie verleent. Maar haar collega Hamza Habhoub, collega bij dezelfde krant, vluchtte naar Frankrijk nadat hij werd bedreigd. Taoufik Bouachrine, hoofdredacteur van Akhbar al-Yaoum, moet zelfs een celstraf van twaalf jaar uitzitten.

Mijn kleine hadj

2

Dezer dagen ben ik samen met een paar vrienden een reis begonnen. Samen reizen we naar de heilige steden Mekka en Medina. Gedurende deze reis heb ik veel geleerd en dat wil ik graag met jullie delen.

Moslims gaan minimaal één keer in hun leven op bedevaart naar Mekka, ook wel de grote hadj genoemd. Tevens is het aanbevolen om minimaal één keer in je leven op umrah te gaan, de kleine hadj. Onze reis staat in teken van het verrichten van de umrah.

Ik ben al eerder geweest, maar dit keer was de reis anders. Ik nam namelijk wat meer tijd voor mijzelf om te reflecteren, om mijzelf te herontdekken en vooral om de mensen om mij heen beter te begrijpen.

Het enthousiasme van de deelnemers was opmerkelijk. Ze zagen er zeer naar uit om Mekka en Medina te bezoeken. Jong en oud, man en vrouw… iedereen was supergemotiveerd en konden niet wachten om te vertrekken.

Vanuit Schiphol vertrokken we naar Istanbul, om vervolgens naar Djeddah te gaan. Daar aangekomen stonden de bussen op ons te wachten. Het was een lange, best vermoeiende reis geweest. Uitgeput stapten we in de bus, op weg naar Mekka. Het voelde zwaar, maar het was een heerlijke ervaring en toch ook weer spannend. Ik heb Mekka al drie keer bezocht,  maar het leek alsof ik dat nog nooit heb gedaan. Eufemistisch gezegd: het was weer erg bijzonder.

Wat de reis zo bijzonder maakt is niet het feit dat je het koninkrijk Saoedi-Arabië bezoekt, maar dat je de heilige plaatsen verkent en de rituelen in Mekka en Medina bijwoont. Mekka is de plek waar het allemaal is begonnen. Het is het centrum van de islam. Als moslims bidden we vijf keer per dag in de richting van Mekka. In deze stad is de Profeet Mohammed s.a.w. geboren. In Medina is hij gestorven en ligt hij ook begraven.

Hierom zijn Mekka en Medina zo belangrijk is voor moslims. Het verklaart ook waarom het wahabitische Saoedi-Arabië zoveel invloed heeft op de islamitische wereld. Geleerden uit Saoedi-Arabië stonden  – nu vanwege de politieke ontwikkelingen rond de moord op journalist Jamal Khashoggi en het opsluiten van geleerden wat minder – altijd met 1-0 voor. Ook in Nederland hebben we daar last van gehad.

Dit neemt niet weg dat Saoedi-Arabië ook goede dingen heeft gedaan, maar de geëxporteerde wahabitische ideologie heeft veel kapot gemaakt. Misschien past deze ideologie heel goed bij Saudiërs in Saudi-Arabië, maar de Saoedische variant van de islam past gewoonweg niet bij Nederland.

Hier hoeven we de Saoedische islam niet, we moeten er juist naar streven de zuivere islam binnen de Nederlandse context te introduceren. Met andere woorden, de islam zoals hij is, zonder enige politieke of ideologische invloeden. De islam die beter past bij dit land.

Prachtig om te zien hoe mensen door middel van geloof worden verenigd

Maar terug naar mijn reis. Zowel de grote als de kleine hadj zijn ook een weergave van de moslimgemeenschap, maar dan in het klein. In Medina, maar vooral in Mekka kom je werkelijk alle nationaliteiten en culturen tegen. Superdiversiteit.

Ik vind het echt prachtig om te zien hoe mensen door middel van geloof worden verenigd. Ze dragen allemaal hetzelfde witte kledingstuk, ze herhalen dezelfde smeekbeden, staan in één rij en bidden achter één imam. Aan iemands uiterlijk kun je niet zien hoe rijk of arm, ongeletterd of hoogopgeleid iemand is. Het is de ultieme gelijkheid en het toppunt van beschaving.

Maar je komt op je kleine bedevaartreis ook allemaal verschillende persoonlijkheden tegen. De één is grof en onbeleefd, de ander is superlief en beschaafd. Dit geldt overigens niet alleen voor de bezoekers, maar ook voor de autoriteiten die alles in goede banen moeten leiden. Dit zijn vaak politieagenten en moskeebewakers. Het is mij wel opgevallen dat zij vaak geïrriteerd en chagrijnig zijn.

Soms heb ik er wel begrip voor, vooral als ze honderden keren per dag moet herhalen dat iemand niet op een plek mag bidden, waar een bordje ‘verboden’ op staat. Maar dit verpest toch de beleving en haalt je uit de spirituele sfeer. Gedurende mijn reis ervoer ik hoge spirituele beleving, maar vaak gebrek aan moraal en beschaafdheid. Ruzie om gratis eten, elkaar duwen tijdens het gebed en voorkruipen bij het instappen in de bus.

Niettemin heb ik tijdens mijn verblijf in Mekka ontzettend veel mooie momenten mogen ervaren. Vaak zijn het juist die kleine dingetjes die het verschil maken: een oude man die gratis dadels uitdeelt, een politieagent die naar je lacht, iemand die ruimte voor je maakt en je in de rij toelaat.

Mekka is een stad vol tegenstrijdigheden. Wanneer werkelijk alle soorten moslims bij elkaar komen, is het eenvoudig om een algemene conclusie te trekken. Volgens mij is onwetendheid de grootste vijand van moslims in deze tijd. In de islamitische wereld heerst onwetendheid en de corrupte leiders hebben onderwijs decennialang verwaarloosd.

Onwetendheid is de bron van alle ellende en kwaad. Leiderschap zonder kennis leidt tot tirannie. Geloof zonder kennis leidt tot extremisme. Rijkdom zonder kennis leidt tot corruptie. Sociaal aanzien zonder kennis leidt tot hoogmoed en arrogantie. Kortom, het probleem in de islamitische wereld is een gebrek aan beschaving. Beschaving is een juiste mix van goed onderwijs, ethiek en moraliteit.

Als Nederlandse moslims kunnen we hiervan leren, begrijpen en doorpakken. Met kennis die wij hebben, met de veiligheid waarvan wij mogen genieten en met vrijheid die er is kunnen wij, als Nederlandse burgers, de wereld stuk beter maken en beschaafd door het leven gaan.

Vanuit Mekka, de heilige stad, vraag ik Allah om Nederland te behoeden tegen elke vorm van kwaad. Ook vraag ik Allah om ons van wijsheid en kennis te voorzien, om zo onze rol in de wereld goed op te pakken en onze taak op de juiste wijze te vervullen.

‘Egypte en Saoedi-Arabië willen Koerden en Arabieren in Syrië verzoenen’

0

Egypte en Saoedi-Arabië doen een poging om de Koerdische strijders van de Syrian Democratic Forces (SDF) in Noord-Syrië te verzoenen met de Arabische oppositie. Dit schijft Rudaw Media Network, een Iraaks-Koerdisch medium.

Vorig weekend bezocht een afgevaardigde van de Syrische Democratische Raad, de politieke tak van de SDF, de Egyptische hoofdstad Caïro voor overleg, meldt Rudaw. Het doel zou zijn om de Arabische tegenstanders van het Assad-regime uit de greep van Turkije te krijgen.

Volgens Rudaw hebben Koerdische afgevaardigden uit Noord-Syrië recentelijk twee keer met Egyptische ambtenaren gesproken en waren er ontmoetingen in Saoedi-Arabië en Jordanië.

Egypte en Saoedi-Arabië willen niet dat Turkije te veel invloed in de regio krijgt. Daarnaast steunt de Turkse president Recep Tayyip Erdogan de Moslimbroederschap, een islamistische organisatie die in het seculier-nationalistische Egypte en het wahabistische Saoedi-Arabië is verboden.