14.1 C
Amsterdam
Home Blog Pagina 97

Beelden van de toegetakelde Turkse vrouw roepen diepe emoties op

Abdelkader Benali
-
0
Beelden van de toegetakelde Turkse vrouw roepen diepe emoties op

Er is een oudere Turkse vrouw aangevallen en met diepe verwondingen in het ziekenhuis opgenomen. Verschrikkelijke beelden. Foto’s van haar toestand circuleren op sociale media, met daarbij commentaar dat het zou gaan om een racistische aanval. De dader is een eenendertigjarige vrouw. De politie spreekt van een complex conflict. Turkse Nederlanders spreken van racistisch geïnspireerd geweld. Cemile Telli is haar naam, vierentachtig jaar oud. Ik kijk naar haar gezicht, ik zie een ontredderde vrouw. Aan haar hoofd naar buiten gesleurd en van de trap af gegooid.

De verschijning van Cemile bracht een jeugdherinnering bij me naar boven; ze deed me denken aan andere Turkse vrouwen, ook zo kleurrijk Anatolisch gekleed. Eind jaren tachtig hielp ik mijn vader in de slagerij op de West-Kruiskade in Rotterdam. In de Drievriendenstraat, een zijstraat van De Kade, zaten twee Turkse vrouwen op de stoep te breien; ze droegen ruime broeken, en hun kleding was een heerlijk bloemetjesbehang. Het breien was een automatisme, en elke keer dat ik door de straat liep, zag ik de trui of broek een stukje langer worden. Je eigen kleding maken is een lange traditie onder de nomadenvolkeren. Telli is vierenachtig jaar oud; haar voorouders trokken door het binnenland van Anatolië. Ze symboliseert zowel Anatolië als Den Haag. Een rondtrekkend bestaan en migratie.

Foto’s van haar toestand circuleren op sociale media, met daarbij commentaar dat het zou gaan om een racistische aanval

De foto’s laten een slachtoffer zien, maar ik zie in haar liever een zelfredzame vrouw, zoals de vrouwen die aan het breien waren. Het steeds maar tonen van migranten als slachtoffer van geweld en uitsluiting doet iets met de beeldvorming. Als je slachtoffer bent, zal je het ook wel aan jezelf te danken hebben; waar rook is, is vuur. Moslims zijn bij voorbaat verdacht. Islamofobie is inmiddels zo geworteld in onze samenleving dat ik al niet meer met een open blik naar het islamitische slachtoffer kan kijken; ik ben druk bezig met het formuleren van argumenten om die persoon vrij te pleiten van enige schuld aan zijn ongeluk. Een islamitisch slachtoffer heeft altijd wat uit te leggen. Ik ben aangetast door de haat, meer dan ik wil toegeven.

Misschien is dat wel een van de redenen waarom moslims geen aangifte doen van bedreiging of geweld. Toen ik een dreigbrief op mijn persoonlijke adres ontving, nam ik contact op met de wijkagent. Hij drukte me op het hart om naar het politiebureau te gaan. ‘De moskee is talloze keren beklad en met poepluiers besmeurd. Ze doen geen aangifte. Geen aandacht trekken. Doorgaan. Altijd maar doorgaan. Maar zonder aangifte bouwen we geen dossier op, en zonder dossier kan er geen langetermijnbeleid worden geformuleerd.’

Ik was twee uur bezig met de aangifte. Toen ik buiten stond, voelde ik me opgelucht. Maar ook leeg. Ik had mijn kostbare tijd besteed aan iets dat ik liever wilde negeren.

Is het vreselijk om naar de toegetakelde Telli te kijken? Ja. Zou het kunnen helpen ons te laten inzien hoe precair de situatie van moslims in Nederland is? Absoluut. Deze heftige beelden creëren een emotie die niet te ontkennen valt.

Afgelopen week kwamen moslims bij elkaar in het Stedelijk Museum om te praten over de ervaringen die ze meemaken. Ze waren zo vaak bespot en bespuugd dat ze er gelaten onder waren geworden.

Het was ook de week waarin de moord op Theo van Gogh werd herdacht; maar wat minder doorklinkt, is hoe hij jarenlang politica Fatima Elatik belasterde en stalkte. Zij zag haarscherp dat Van Goghs portrettering van niet-westerse culturen voortkwam uit angstgevoelens. Die scherpzinnigheid riep diepe toorn bij Theo van Gogh op. Hij bestookte haar in de media met haatdragende brieven waarin haar geloof en afkomst werden besmeurd. Elatik was zo netjes om het allemaal te negeren. Uiteindelijk ontstond er een persoonlijk gesprek tussen de twee, en staakte Van Gogh zijn kruistocht.

Wethouders dreigen met stakingen om asielbeleid

de Kanttekening
-
0
Wethouders dreigen met stakingen om asielbeleid

Nederland kan zomaar in een bestuurscrisis terechtkomen als het kabinet de harde lijn in de asielkwestie doorzet. Wethouders in het land dreigen nu zelfs met staken, zo meldt het Parool.

De maat is vol bij Nederlandse wethouders. Ze zijn klaar met het zwabberende asielbeleid van het kabinet. ‘Het werken wordt ons onmogelijk gemaakt’, verklaart de Wethoudersvereniging, waar 1.100 wethouders bij zijn aangesloten.

Voorzitter van de vereniging Axel Boomgaars (wethouder in Hoorn, GroenLinks) klaagt in het Parool over de bezuinigingen. ‘Dat is een trend die al een tijd aan de gang is, maar met het nieuwe kabinet hebben we ook nog eens te maken met een landelijke overheid die onbetrouwbaar is. Er worden echt grenzen overschreden’, zegt hij, en deelt mee dat de optie van staken openligt.

Dat is niet wat hij wenst, omdat het indruist tegen ‘de aard van wethouders’.

De wethouders zijn met name boos over de pingpongachtige inconsistentie ten aanzien van de spreidingswet. Deze wet werd op 1 februari aangenomen, waardoor in het hele land locaties werden gezocht. Nu komt het kabinet echter met plannen om die wet, bedoeld om de noodopvang te ontlasten, weer af te schaffen.

‘Leg dat dan maar weer eens uit. Op deze manier ben je geen betrouwbare overheid’, aldus Boomgaars.

Geen vooruitgang in Turkse EU-toetreding door mensenrechtenschendingen

de Kanttekening
-
0
Geen vooruitgang in Turkse EU-toetreding door mensenrechtenschendingen

De Europese Commissie heeft Turkije in de jaarlijkse uitbreidingsrapportage op de vingers getikt. Fundamentele mensenrechten worden in Turkije niet gerespecteerd, en daar moet verandering in komen wil het land ooit toetreden tot de Europese Unie, zo meldt de Turks-Armeense krant Agos.

De toetredingsonderhandelingen met Turkije zijn officieel nooit gestopt, maar sinds de regering-Erdogan een autoritaire koers inzette, meer dan 10 jaar geleden, is er in werkelijkheid geen vooruitgang meer geboekt.

De Europese Commissie herhaalt elk jaar de zorgen die hierover bestaan, maar knipt de banden met Turkije niet definitief door. De politieke, economische en militaire belangen met Turkije zijn daarvoor te groot, vooral omdat er ook een vluchtelingendeal met het land is afgesloten.

In het 95 pagina’s tellende rapport wordt de stilstand in de gesprekken met Turkije ook benoemd. ‘Sinds 2018 is er geen enkele vooruitgang meer geboekt’, heeft de Europese Commissie opgetekend.

In Turkije zitten mensenrechtenactivisten (Osman Kavala), Koerdische parlementariërs (Selahattin Demirtas) en burgemeesters al jarenlang in de gevangenis. Ook wordt de Gülenbeweging, met name sinds de mislukte couppoging in 2016, categorisch vervolgd.

Marokkaanse thee: een koninklijk geschenk vanuit Europa

Shawintala Banwarie
-
0
Marokkaanse thee: een koninklijk geschenk vanuit Europa

In Marokkaanse families vormt thee het symbool van gastvrijheid en quality time. Wat is het verhaal achter dit gebruik? De Kanttekening brengt een bezoek aan de drukke en historische medina in de Marokkaanse stad Fez en wordt hartelijk ontvangen.

Een wandeling in de kleurrijke medina van de Marokkaanse stad Fez geeft het gevoel alsof je vijfhonderd jaar terug in de tijd reist. Er lijkt geen einde te komen aan de wirwar aan zandkleurige steegjes met winkeltjes en stallen. Overal om je heen zie je antieke panelen met de bekende traditionele Marokkaanse geometrische motieven. Vele toeristen reizen hier ieder jaar speciaal naartoe om de mystieke sfeer van Marokko te proeven.

Aan de rand van de medina bevindt zich Riad Idrissy & The Ruined Garden: een theehuis met een weelderige tuin. Bij aankomst heet chefkok Youssef gasten met een glimlach welkom. ‘Marokkaanse cultuur draait om thee drinken,’ vertelt hij. ‘Het vormt de essentie van onze gastvrijheid.’

Wat ooit een hoop puin was, werd vijftien jaar geleden door een Ierse zakenman en topchef omgebouwd tot een elegant ogend restaurant met tuin. Youssef vertelt hoe dat ging: ‘De riad bestaat meer dan vierhonderd jaar, maar was destijds al jarenlang in ongebruikte staat en was dus aan vernieuwing toe. Onze chef had een doel voor ogen: een adembenemende plek bouwen waar gasten van over de hele wereld tot rust kunnen komen en de Marokkaanse cultuur kunnen proeven. Hij combineerde de antieke Marokkaanse architectuur met moderne elementen.’

Hoffelijk gebaar

‘Er zijn veel verhalen over hoe thee naar Marokko kwam’ vervolgt Youssef. ‘Volgens sommige daarvan, zou het drinken van thee zijn geïntroduceerd tijdens de komst van Arabieren in de Middeleeuwen. Maar het meest gangbare verhaal gaat over de Britse koningin Anne, die leefde van 1665 tot 1714. Zij liet theebladeren overbrengen naar Marokko en introduceerde zo de theeceremonie aan het hof. In de achttiende eeuw, werd de thee geschonken voor de koningen, koninginnen, officieren en missionarissen. Hierdoor kreeg thee drinken een koninklijk karakter.’

Toen de handel in de regio toenam, verspreidde de theeceremonie zich al gauw door Marokko en werden ook burgers gecharmeerd van dit ‘buitenlandse’ drankje. Sindsdien is het drinken van thee een dagelijkse gewoonte geworden. Youssef: ‘Op bruiloften en op feesten vindt er traditioneel een theeceremonie plaats: met mooi versierde kostuums, gedecoreerde schalen en muziek wordt de thee gepresenteerd om iedereen welkom te heten.’

In het zuiden van Marokko helpen andere soorten thee tegen de hitte, omdat ze ervoor zorgen dat je je van binnen frisser voelt

De chefkoks verwerken in hun gerechten culinaire invloeden uit de Amazigh-cultuur en van de Franse koloniale en de Joodse tradities in Marokko. Dit zorgt voor fusiongerechten en laat bezoekers kennismaken met de rijkdom van het land. ‘De Marokkaanse keuken is zo voortreffelijk en divers dat het met geen enkele andere keuken ter wereld te vergelijken is’, vindt Youssef. ‘De smaken zijn uniek omdat we de ingrediënten uit allerlei culinaire tradities in ons land hebben gecombineerd. De samensmelting van zoveel verschillende culturen in onze gastronomie weerspiegelt ook de rijkdom en gastvrijheid van de Marokkanen door de geschiedenis heen. De toevoeging van sommige zoete ingrediënten en vruchten is bijvoorbeeld meegebracht door de Joden. En net als onze theepotten zijn de Marokkaanse tajines en kookgerei elegant versierd met geometrische patronen. Het laat zien hoeveel plezier we beleven aan het bereiden van ons eten.’

Nana bladeren

Terwijl Youssef vertelt, loopt hij naar de gedekte tafel bij een antieke, met mozaïek versierde fontein. Op de tafel staan een pot thee en schalen met Marokkaanse lekkernijen. De meest gebruikte theebladeren heten nana (muntthee). Sheeba is een ander soort blad (absint-amandel) en wordt meestal in de winter gedronken vanwege de pittige smaak. ‘In het zuiden van Marokko helpen andere soorten thee tegen de hitte, omdat ze ervoor zorgen dat je je van binnen frisser voelt. Om de ervaring van het theedrinken nog specialer te maken, schenken de medewerkers van de riad de thee op karakteristieke manier vanuit grote hoogte in. Dat gebruik is ontstaan doordat in het zuiden, in de woestijn, vaak zand in de theeglazen zit – en dit helpen daartegen. Volgens gasten is de thee opvallend zoet.’ Youssef lacht: ‘We doen er ook veel suiker in.’

Wat velen in deze ceremonie aanspreekt, zijn naast de thee ook de versierde theepotten. Elke regio in Marokko heeft haar eigen unieke manier om theepotten te decoreren, vertelt Youssef. ‘In sommige regio’s is het zelfs een gewoonte om je naam in de pot te graveren. Toeristen vinden het leuk om zo’n pot te hebben.’

Gastvrijheid

Als je Marokkaanse vrienden of familieleden hebt, zul je volgens Youssef merken dat samen thee drinken het moment is waarop je elkaar weer ziet en elkaar vertelt hoe de dag was. ‘Het gaat om quality time, onthaasten en samenzijn met je dierbaren. Samen thee drinken is het moment waarop mensen elkaar vertellen wat ze morgen gaan doen en hoe hun dag was. Tijd is kostbaar. Dus op het moment dat we elkaar zien, willen we er een speciaal moment van maken.’

We staan op een kruispunt: accepteren we islamofobie of niet?

Ahlam Benali
-
0
We staan op een kruispunt: accepteren we islamofobie of niet?

Terwijl ik bezig was met het opnemen van mijn verhaal en ervaringen over islamhaat en polarisatie in Nederland voor een NTR-programma, kreeg ik steeds meer berichten in mijn mailbox over de mishandeling van een Turkse-Nederlandse tweeëntachtigjarige vrouw in Den Haag. Volgens de berichten zou ze door haar racistische buurvrouw in elkaar zijn geslagen. Dit raakte mij diep.

Ik moest snel in contact komen met deze vrouw. Zoveel vragen gingen er door mijn hoofd. Ik zag de afschuwelijke foto’s van de mishandeling. De gebeurtenis bevestigde opnieuw mijn betoog dat ik had gehouden begin oktober in de gemeenteraad van Den Haag.

In 2023 ontving namelijk Discriminatie.nl in Den Haag 290 unieke meldingen van discriminatie, een stijging van 36 procent ten opzichte van 213 meldingen in 2022. Voor 2024 lijkt het aantal meldingen zelfs te verdubbelen. Deze incidenten zijn slechts het topje van de ijsberg – voor elk gemeld geval zijn er tientallen die onopgemerkt blijven. Hoeveel moslims lijden er nog in stilte? En hoeveel daders blijven ongestraft? En wat zegt dit over mijn stad, waar het rechtse kabinet nauwelijks verder naar rechts kan opschuiven?

Tot mijn schrik bleek deze mevrouw ook de grootmoeder te zijn van een oude bekende en tevens mijn wijkgenoot. Ik ging bij haar op bezoek met een groot bos bloemen en ik voelde een sterke verbinding en herkenning.

Deze mevrouw doet al zeker anderhalf jaar meldingen bij de woningbouwvereniging en de politie Haaglanden over intimidatie en racistische uitingen door haar buurvrouw. De buurvrouw zou haar voortdurend hebben uitgescholden voor ‘vieze Turk’ en gedreigd hebben dat ze naar haar ‘eigen land’ moest oprotten. Ook op straat zou de buurvrouw haar hebben geïntimideerd. Zelfs thuis kon de Turkse vrouw haar was niet op het balkon hangen uit angst voor verdere intimidatie.

Ik voelde een sterke verbinding en herkenning

Ondanks deze herhaaldelijke meldingen bij de autoriteiten is er onvoldoende adequate reactie en opvolging geweest. Blijkbaar ontbrak er bescherming voor deze kwetsbare bewoner.

Op de dag van de mishandeling werd de Turkse vrouw na het openen van haar voordeur uit haar huis gesleurd, mishandeld en van de trap afgegooid. Ze heeft zes dagen in het ziekenhuis gelegen met vier gebroken ribben en een gebroken neus.

Had deze aanslag op mevrouw niet voorkomen kunnen worden als de eerdere meldingen wel serieus waren genomen en er adequate bescherming was geboden? De Haagse autoriteiten lijken hier ernstig tekort te zijn geschoten. Volgens talrijke bewoners in de betrokken wijken is dit een terugkerend patroon. En dit is niet alleen kwalijk maar ook problematisch.

De reactie op mijn betoog tijdens de gemeenteraadsvergadering baart mij grote zorgen. De bagatelliserende toon van de burgemeester en de opmerking dat hij ‘wel zal zien wat er nodig is’, wekken de indruk dat de urgentie van mijn oproep niet serieus wordt genomen.

Ondanks zijn bewering dat de politie al wordt getraind in het herkennen van antimoslim-racisme, eindigde een Turkse vrouw slechts zes dagen op de intensive care, zwaar toegetakeld. Dit gruwelijke incident toont aan dat er nog veel werk aan de winkel is. Mooie beloftes zonder concrete actie zijn niet langer nodig.

Burgers, vooral minderheden, kampen met een diep gevoel van onveiligheid en ongelijkheid. Gelijkheid voor de wet moet meer zijn dan een holle slogan. Het moet de werkelijkheid worden voor elke burger, ongeacht geloof of afkomst. We staan namelijk nu op een kruispunt. We kunnen kiezen voor de status quo; toekijken hoe geweld, discriminatie en islamhaat onze gemeenschap verder verscheurt. Of we kunnen nu opstaan, samen, en zeggen: genoeg is genoeg.

Het is tijd om de urgentie in beweging te brengen. Mooie woorden en intenties moeten worden omgezet in concrete, doortastende maatregelen. Alleen zo kunnen we de diepgewortelde ongelijkheid in onze gemeenschap aanpakken. Dit is geen gemakkelijke weg, maar wel de enige juiste. Het is tijd voor leiders die durven op te staan en echte verandering te brengen. Alleen dan kunnen we de toekomst tegemoet gaan met vertrouwen, in plaats van angst voor islamhaat.

Kun je het slavernijdebat stopzetten?

Thomas von der Dunk
-
0
Kun je het slavernijdebat stopzetten?

‘De geschiedenis is een discussie zonder einde.’ Deze uitspraak van de Utrechtse hoogleraar Pieter Geyl (1887-1966) – ooit de leermeester van mijn vader – behoort tot de vaste clichés waarmee zo’n beetje elke eerstejaars geschiedenisstudent wordt geconfronteerd.

Aan de Leidse historicus Martin Bossenbroek is die wijsheid niet besteed. Nu zijn pamflet Kolonialisme. De vloek van de geschiedenis af is, heeft hij het met het thema gehad. Hij wil nu een einde aan het slavernijdebat. Geen komma, zoals Rutte – in alles de man van een komma, want iets definitiefs heeft die tijdens veertien jaar premierschap amper tot stand gebracht – nog beloofde, maar een punt.

Tja. Ik geloof niet dat je even een einde aan een historisch debat kunt maken als je er zelf genoeg van hebt. Dat lukt – misschien – alleen in een dictatuur, al zal Trump, mocht hij straks het Witte Huis betrekken, vast ook een poging wagen. Maar dat is dan ook een dictator in spe.

Ik geloof niet dat je even een einde aan een historisch debat kunt maken als je er zelf genoeg van hebt

Het is in dat opzicht heel simpel: zolang het verleden doorwerkt in het heden en de actualiteit beïnvloedt, of tenminste veel mensen menen dat dat het geval is, zal een historisch debat ook een publiek debat zijn. Onvermijdelijk evenmin los van de vraag van schuld en boete. Temeer als degenen die graag een punt achter dat debat willen zetten, van zulke historische schuld weinig willen weten – wat vaak juist de reden is om er een punt achter te willen zetten.

Dat is bij het slavernijdebat in hoge mate het geval, omdat dit de ‘Gouden Eeuw’ en de nog door voormalig premier Balkenende bejubelde ‘VOC-mentaliteit’ in een ietwat ander daglicht stelt. En velen die, bij gebrek aan ander geestelijk houvast, gelijk Martin Bosma en Thierry Baudet, in een glorieus verleden zwelgen, klampen zich graag aan vergane glorie vast.

Wat moeten ze anders nog in het leven? Dat zulke lieden gedesoriënteerd raken wanneer hun historische helden – van P.J. Coen tot Van Heutsz – van hun voetstuk worden getrokken: elke psychiatrische therapeut kan dat vast goed verklaren, met een dragende motivering, zullen we maar zeggen. Iets wat mevrouw Faber dus niet lukt. Maar die is dan ook geen psychiater, eerder psychiatrisch patiënt.

Zolang het verleden doorwerkt in het heden en de actualiteit beïnvloedt, zal een historisch debat onvermijdelijk ook een publiek debat zijn.

Kijk, de Romeinen en wat zij hebben aangericht – daarover maakt men zich nu niet meer zo druk. Wie dat nog wel deed was Geyls collega voor Oude Geschiedenis, Johannes Hendrik Thiel (1896-1974), wiens sympathie blijkens zijn colleges over de Punische Oorlogen (264-146 v.Chr.) duidelijk bij Carthago lag, en die zijn betoog steevast afgesloten schijnt te hebben met de zin ‘Helaas moet ik U meedelen dat Rome gewonnen heeft’.

Slaan we even anderhalf millennium over: de herdenking van de geboorte van keizer Karel V (1500-1558) in Gent leidde in 2000 zowaar tot Kamervragen van de SGP aan premier Kok: wat hij gezien het protestantse bloed dat aan ’s keizers handen kleefde daar te zoeken had? En als het ging om de Nederlandse Opstand, was tot in de jaren zestig het verhaal dat katholieke kindertjes te horen kregen een héél ander dan dat voor protestantse.

Balthasar Gerards, die voortijdig een einde aan het leven van Willem van Oranje maakte, en daarna zelf werd gevierendeeld: moordenaar of martelaar? In de negentiende eeuw was ongeveer elke herdenking van de Tachtigjarige Oorlog – zoals van het Ontzet van Leiden, dit najaar exact 450 jaar geleden – goed voor een nationale rel.

Napoleon: voor en tegen in de Franse geschiedschrijving. Dat was de titel van Geyls eigen boek over de man, over wiens daden in Frankrijk nog steeds de gemoederen hoog kunnen oplopen. En dat heeft alles te maken met de directe doorwerking van diens veroveringszucht in het heden, die nu eenmaal voor die van de Romeinse veldheer Scipio Africanus inmiddels wat minder is.

Dat het kolonialisme en het slavernijverleden tot op de dag van vandaag mede de mondiale verhoudingen bepalen, is evident. Buiten het Westen is het de belangrijkste bril waardoor men het Westen beziet. Dat nu voor ‘voltooid verleden tijd’ verklaren, lijkt mij daarom een illusie. En zou iemand dat voor de Holocaust durven poneren: met die intergenerationele trauma’s moet het nu maar eens afgelopen zijn?

Oxfam-directeur hekelt zwijgen van kabinet over Israëlisch verbod op UNWRA

de Kanttekening
-
0
Oxfam-directeur hekelt zwijgen van kabinet over Israëlisch verbod op UNWRA

‘De hele week hebben we nog niets gehoord’, zegt Oxfam Novib-directeur Michiel Servaes over de stilte van het kabinet rondom het Israëlische verbod op UNRWA, de VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen. Bij het avondprogramma Bar Laat spreekt hij daar schande van.

‘Er gebeurt zoiets ingrijpends als een verbod op UNRWA’, zegt Servaes, die zich ergert aan het kabinet dat zwijgt. ‘Terwijl de rest van de wereld zegt dat die organisatie niet gestopt mag worden.’

Servaes is ook kritisch op minister van Buitenlandse Zaken Casper Veldkamp (NSC). ‘Hij kent het gebied en heeft er zelfs gewerkt. Hij weet heel goed dat UNRWA daar cruciaal is.’

Volgens Servaes durft het kabinet niets te zeggen omdat Geert Wilders hen in een pro-Israëlische houdgreep houdt.

‘Hiermee laat je niet alleen miljoenen Palestijnen in de steek, maar feitelijk het hele Palestijnse volk. Als je op zo’n moment niets laat horen, dan ben je medeplichtig. Dan is zwijgen medeplichtigheid aan wat er gebeurt’, aldus Servaes.

Israël stelt dat UNRWA door Hamas is geïnfiltreerd en betrokken was bij de aanval op 7 oktober, zonder daar bewijs voor te leveren, aldus onder andere de BBC.

Minstens 100 doden bij Israëlische luchtaanval, waaronder 25 slapende kinderen

de Kanttekening
-
0
Minstens 100 doden bij Israëlische luchtaanval, waaronder 25 slapende kinderen

Bij een Israëlische luchtaanval in Noord-Gaza (Beit Lahia) zijn minstens 100 doden gevallen, waaronder slapende kinderen, zo meldt de Arabische nieuwssite Middle East Eye.

Onder de doden waren minstens 25 kinderen, die samen met hun ouders van de ene onveilige plek naar de andere in Gaza waren gevlucht en zich tevergeefs hadden verschanst in huizen die nog enigszins bewoonbaar waren, aldus Middle East Eye.

Beit Lahia is inmiddels al meer dan 24 dagen afgesloten van de rest van de wereld. Het Israëlische offensief, dat volgens veel experts ‘misdadig’ en ‘genocidaal’ wordt genoemd vanwege het disproportioneel hoge aantal burgerslachtoffers, wordt door Israël gerechtvaardigd als ‘vernietiging van Hamas’ en ‘terreurbestrijding’. Israël beschuldigt Hamas ervan burgers in te zetten als ‘menselijk schild’.

Inmiddels is het dodental in Gaza opgelopen tot meer dan 43.000, terwijl ook Libanon in het conflict verzeild is geraakt, met meer dan 2000 doden. Het hoge aantal slachtoffers in Gaza wordt volgens hulpverleners mede veroorzaakt doordat gewonden niet behandeld kunnen worden in ziekenhuizen die eveneens door Israël zijn gebombardeerd.

‘Turken zijn in zestig jaar sterk vernederlandst’

Tayfun Balcik
-
0
‘Turken zijn in zestig jaar sterk vernederlandst’

‘Turk’, ‘gastarbeider’, ‘allochtoon’. In de zestig jaar nadat de eerste Turkse arbeidsmigranten naar Nederland kwamen, is de identiteit van Turkse Nederlanders onderwerp geweest van hevig politiek debat. Publicist en spreker Enis Odaci, zelf kind van een Turkse arbeidsmigrant, ziet zowel de Nederlandse als de Turkse identiteit veranderen.

Donderdag geeft hij in Den Haag een lezing over dit onderwerp. Identiteit is vaak in negatieve zin geproblematiseerd, maar is volgens Odaci tegelijkertijd een rijke literaire inspiratiebron. Maar bovenal is deze identiteit de persoonlijke ervaring van bijna een half miljoen Nederlanders.

Hoe verliep de migratiegeschiedenis van jouw ouders?

‘Mijn vader kwam in 1973 naar Nederland, naar Hengelo. Hij woonde in die tijd in een typisch pension met Turkse mannen die uit alle windstreken werden verzameld. De foto’s kent iedereen: overal stapelbedden, samen theedrinken en wilde kapsels uit de jaren zeventig. Hij werkte keihard en kon pas twee jaar later mijn moeder ophalen. Toen mocht hij slechts één kind meenemen en dat was dan mijn oudste broer. Twee kinderen bleven achter, waaronder ik. Ik kwam pas in 1977 naar Nederland in het kader van de gezinshereniging. Het leven in Nederland beviel mijn vader goed, maar helaas werd hij steeds meer vreemdeling in Turkije. Hij werd een vakantie-zoon, een vakantie-broer, een vakantie-neef voor zijn familie daar. Die ontworteling was pijnlijk voor hem. Uiteindelijk overleed hij op slechts 56-jarige leeftijd, omdat zijn longen kapot waren. Hij werkte onder erbarmelijke omstandigheden in een fabriek waar veel plastic, en dus fijnstof, werd geproduceerd. Van Arbo-regels had toen niemand gehoord.’

Jij geeft een lezing over onze veranderende identiteiten. Ik zie de Nederlandse en Turkse vlag op de flyer en ook Geert Wilders en oud-premier Joop den Uyl. Wat zegt dit over het verhaal dat je wilt vertellen?

‘De flyer markeert twee momenten. Den Uyl was destijds meer een vaderfiguur voor migranten die de grenzen opende en hen welkom heette. Wilders nu is meer een strenge meester die de grenzen juist wil sluiten. Dat vat de veranderde blik van de Nederlandse samenleving over een periode van zestig jaar migratie goed samen.’

Hoe is de Turkse identiteit in die tijd veranderd?

‘Dé Turkse identiteit bestaat natuurlijk niet. Turkije is net als elk ander land een mengelmoes van vele culturen, etniciteiten en levensbeschouwingen. Zelfs in de jaren zestig en zeventig, toen de eerste gastarbeiders naar de Nederlandse pensionnetjes kwamen, zag je dat al. Moslims versus seculieren, linkse denkers versus conservatieve denkers, Alevieten, Koerden, noem maar op, het zat allemaal bij elkaar en dat leidde niet zelden tot conflicten in de gemeenschap en zelfs op de werkvloer. Die superdiverse Turkse samenleving bestaat nog steeds. Voeg daaraan toe dat al die identiteiten ‘vernederlandst’ raken, en dan kun je al helemaal niet meer spreken van dé Turkse identiteit.’

Kun je toch voorbeelden geven van veranderingen in die identiteit?

‘Elke groep binnen de Turkse samenleving maakt haar eigen verandering mee. De soennitische moslims hebben zich bijvoorbeeld goed weten te organiseren in moskeeën en via buitenlandse imams de band met Turkije warm gehouden. Maar je ziet de behoefte veranderen: men wil een imam die Nederlands spreekt en de cultuur begrijpt. De Turkse taal verwatert van de eerste generatie gastarbeiders tot de derde generatie kinderen. Mensen willen niet per se meer in Turkije begraven worden, maar in Nederland. En de dragende waarden en gebruiken vanuit de islam zijn ook aan het veranderen: minder theologie, meer cultuur. In zijn algemeenheid zie ik dat de Turkse identiteit langzaamaan richting de heersende Nederlandse cultuur beweegt. Hypotheekje, bestuurlijke functies, toegang tot hoger onderwijs, het zijn allemaal stijgende lijnen. Turken worden letterlijk Turkse Nederlanders. En ik kan echt niet meer zomaar bij een Turkse vriend binnenvallen, afspraak is namelijk afspraak. Tevens heb ik al lang niet meer het mandaat om een partner te kiezen voor mijn kinderen. Dat regelen ze nu gelukkig zelf wel.’

‘Tegen een onduidelijke Nederlandse identiteit staat een nog redelijk sterke identiteit van migranten. Daarom worden migranten als bedreigend ervaren’

Hoe is de Nederlandse identiteit veranderd in die zestig jaar tijd?

‘Dat is een spannende en omvangrijke vraag. Koningin Maxima werd verketterd toen ze terecht constateerde dat dé Nederlandse identiteit niet bestaat. Toch is er wel degelijk een actuele Nederlandse identiteit te omschrijven. Ik noem deze: liberaal-christelijk. Nederlanders hechten aan hun vrijheden en zijn wars van regels en instituten. Dankzij het afbrokkelen van de zuilen in de jaren zestig is er een ruimte ontstaan waarin individualisme de norm is geworden. Maar de christelijke cultuur ademt nog steeds door alle instituten heen. Het individualisme is dankzij het concurrentiemodel van het marktdenken en de ontbinding van de zorgdragende overheid nu op het punt aangekomen dat Nederlanders vooral kunnen omschrijven wat ze niét zijn: men is vooral géén moslim. Géén voorstander van het delen van leefruimte. Men wil géén bestuurlijke invloed van nieuwe Nederlanders. Een land dat niet meer weet wat de dragende, verbindende waarden zijn, hunkert naar het verleden dat geromantiseerd wordt. Dan krijg je Hollandse varianten van Make America great again. Tegen een onduidelijke Nederlandse identiteit staat een nog redelijk sterke identiteit van migranten. Daarom worden migranten als bedreigend ervaren, zeker als ze steeds beter meedoen in de samenleving.’

Uit onderzoek blijkt dat tweede en derde generaties het steeds beter doen, maar dat de weerstand tegen mensen met een migratieachtergrond ook lijkt toe te nemen. Hebben die twee dingen met elkaar te maken?

‘Absoluut. Een betere integratie betekent hogere functies in onderwijs, bedrijfsleven, overheid en andere instituten in de samenleving. Het betekent ook dat migranten een economische macht vormen. Het komt dan uiteindelijk neer op het delen van invloed, macht en ruimte. En wie wil dat nu graag doen? Migranten houden daarnaast meestal in meer of mindere vorm vast aan hun religieuze en culturele identiteit. Een voorbeeld: wanneer het gaat om vrouwen die een hoofddoek willen blijven dragen, botst dat met het feminisme van de jaren zestig. Men had zich eindelijk bevrijd van de drukkende invloed van de kerk op het vrouwenlichaam, en nu zijn daar moslima’s die religieuze uitdossingen herintroduceren. Daar kun je van alles van vinden, maar dat wordt zo ervaren. Daarom is het belangrijk met elkaar in gesprek te blijven, zodat deze onderliggende beelden en geschiedenis duidelijk worden.’

In een discussie in De Balie onlangs over zestig jaar migratie, merkte antropoloog Sinan Cankaya op dat we niet ‘frivool’ kunnen doen over het huidige kabinet. Andere gasten met een migratieachtergrond reageerden gepikeerd. Hoe sta jij in deze discussie?

‘Wanneer migranten succesvol zijn, vergeten zij vaak dat de overgrote meerderheid niet een talent heeft waarmee die zich kan onderscheiden binnen de samenleving. De uitzondering mag dus nooit de norm worden, we hebben voor alle mensen te zorgen. Juist de talenten zouden zich altijd moeten herinneren dat het huidige kabinet bedreigend is voor al die mensen die niet de vaardigheid hebben om zich met taal, functie of netwerk te manoeuvreren langs de nieuwe ijsschotsen die momenteel door het kabinet worden opgeworpen.’

‘Toen ik als veertienjarige jongen voor de eerste keer mijn zestigjarige buurman Frans sprak, na al die jaren van elkaar negeren, ontdekten we dat we beiden hielden van het schaakspel’

Wat is jouw boodschap aan de politiek?

‘De politiek is niet zo interessant, politici volgen uiteindelijk wat er in de samenleving speelt. Ik was ooit zes maanden actief voor een politieke fractie in Hengelo, maar hield het al snel voor gezien. Politiek is hard en de beeldvorming is leidend. Mijn talent ligt in schrijven en spreken, en via mijn eigen mediaplatform organiseer ik invloed door een echo te zijn van en voor andere stemmen. Mijn boodschap is daarom vooral aan migranten en hun kinderen gericht: organiseer jezelf en kom op voor je belangen, organiseer je economische invloed, wees trots op je roots en zet al je identiteiten in. Zonder je niet af van de Nederlandse samenleving – je bént de Nederlandse samenleving. Ken je rechten en zorg voor een democratische inbedding van alles wat je doet. Dan kunnen mensen niet om je heen en hoef je ook niet bezorgd te zijn. Het vraagt veel tijd en geduld, maar de keuze is simpel: of er wordt óver je beslist, of je beslist zelf.’

Hoe kijk jij vanuit je persoonlijke leven naar zestig jaar migratie uit Turkije naar Nederland?

‘Ik kus de hand van mijn moeder om haar te bedanken voor haar offers en bezoek het graf van mijn te vroeg overleden vader. Ik geef lezingen waar nodig en publiceer verhalen over mensen die wijsheid brengen in het gesprek over de Nederlandse samenleving. Ik ben erg blij met al mijn identiteiten en geef deze graag door aan mijn kinderen. Toen ik als veertienjarige jongen voor de eerste keer mijn zestigjarige buurman Frans sprak, na al die jaren van elkaar negeren, ontdekten we dat we beiden hielden van het schaakspel. We raakten verslaafd aan onze wedstrijdjes in de tuin en leerden elkaar kennen op een manier die volledig natuurlijk verliep. Dankzij hem leerde ik dat Nederlanders niet uit gierigheid snel het deksel op de koektrommel doen, maar om het voedsel niet te laten bederven. Bij de uitvaart van Frans kwam ik voor de allereerste keer in de kerk en ik was trots dat we elkaars leven hadden verrijkt. Zo simpel kan het zijn: leer elkaar kennen, dat is de enige weg naar een goede samenleving. Maar leer ook je rechten kennen en beschermen.’

–

Enis Odaci (1975) is publicist en directeur van Volzin Magazine (www.volzin.nl). De lezing van Odaci is de aftrap van een maand vol activiteiten in de Bibliotheek Den Haag om zestig jaar migratie uit Turkije te vieren. Er zijn onder andere poëzieavonden, ebru-workshops, en de mogelijkheid om je eigen familiearchief te creëren. De maand wordt afgesloten met de boekpresentatie Je moest eens weten van fotograaf en beeldend kunstenaar Cigdem Yüksel.

Georgië: hertelling van stemmen na fraudeverdenking

de Kanttekening
-
0
Georgië: hertelling van stemmen na fraudeverdenking

De centrale kiescommissie in Georgië telt vandaag opnieuw de stemmen van de parlementaire verkiezingen, omdat er verdenkingen zijn van grootschalige fraude. De oppositiepartijen zeiden dit weekend dat stemmen gestolen zijn.

Verkiezingscommissies zullen hertellingen uitvoeren van stembiljetten van vijf willekeurig geselecteerde stembureaus in elk kiesdistrict, wat neerkomt op ongeveer 14 procent van de stemmen, kondigde de centrale kiescommissie vandaag aan, aldus de Franse persdienst AFP.

Volgens de officiële uitslag heeft de regerende Georgian Dream Party de verkiezingen gewonnen met 53,9 procent. De vier oppositiepartijen zouden gezamenlijk 37,7 procent van de stemmen hebben gekregen.

Volgens president Salome Zurabishvili is er sprake van inmenging door een ‘Russische speciale operatie’. De Georgian Dream Party is pro-Russisch, en het buurland wil het land al jaren binnen eigen invloedssferen krijgen. Dit terwijl het land sinds de opheffing van de Sovjet-Unie juist steeds meer een westerse koers heeft gevaren.

Rusland ontkent betrokken te zijn bij verkiezingsfraude. De Hongaarse premier Viktor Orban, ook pro-Russisch, heeft de uitslag erkend als democratisch. De Verenigde Staten en de Europese Unie hebben de onregelmatigheden bij de verkiezingen echter veroordeeld. Zweden heeft inmiddels de samenwerking op regeringsniveau opgeschort, aldus AFP.

1...969798...916Pagina 97 van 916

Over ons

de Kanttekening is een onafhankelijke en emancipatoire mediaorganisatie. Onze kernwaarden zijn: vrij, moedig en inclusief.

Over menu

© 2017 de Kanttekening B.V. Alle rechten voorbehouden.

Gebruiksvoorwaarden | Privacy statement | Adverteren & contact