Het waren wederom ambtenaren die sluipweggetjes van het kabinet onthulden om onder het gerechtelijk verbod uit te komen op het leveren van wapenonderdelen van F-35 vliegtuigen aan Israël. Het nieuws verhinderde minister van Defensie Kajsa Ollongren en Geoffrey van Leeuwen van Buitenlandse Handel niet rustig door te gaan op de ingeslagen weg. Nederland faciliteert nu slechts door ‘de leverantie door andere landen op te laten vangen’, aldus dagblad Trouw. Het kabinet handelt hiermee mogelijk in strijd met het internationaal recht, maar vindt het belangrijker om zich te laten gelden op het woelige wereldtoneel.

De Franse Nobelprijswinnaar en pacifist Romain Rolland schreef in 1915, na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, een manifest tegen dit alles verslindende monster in Europa; het vergeten Au-dessus de la Mêlée (Boven de Aanval). Rolland verwerpt de nog altijd populaire mantra ‘noodzakelijkheid kent geen wet’. Hij laat zien dat oorlog aangevuurd wordt door een kleine groep: de regeringsleiders en politici en de elite, bestaand uit religieuze leiders, schrijvers, journalisten en kunstenaars. Hun oorlogsdrang komt voort uit verlangen naar uitoefening van macht om het eigenbelang veilig te stellen, gekoppeld aan een totaal gebrek aan twijfel over eigen motieven. Onder het mom van verdediging van de eigen, altijd superieure, waarden. Maar wie die tot het hoogste goed uitroept, ondermijnt niet alleen het recht, maar ook de menselijkheid.

Met soortgelijke leugens verdedigde het Duitse Rijk de aanval op het neutrale België

In een brief aan Duitse intellectuelen weidt Rolland uit over de bombardementen van het Duitse keizerrijk, zoals op de kathedraal in Reims. Nog voordat ik zijn werk bestudeerde, voor de weerzinwekkende aanval van Hamas tegen Israëlische burgers en de allesvernietigende inval van Israël in Gaza, had ik die kathedraal bezocht. De immense torens, die tot diep in de hemel reiken, zijn prachtig herbouwd. Alleen foto’s herinneren nog aan hun vernederende onttopping.

Nu zocht ik in het archief op wat er precies in Reims was gebeurd: in het Algemeen Handelsblad van 23 september 1914 verklaart het Duitse consulaat dat het land er alles aan heeft gedaan de kathedraal te sparen. Maar de aanval ‘op de stelling was helaas noodzakelijk’ omdat de Fransen deze gebruikten als ‘dekking’ voor opslag van militair materieel. Met soortgelijke leugens verdedigde het Duitse Rijk een maand eerder de aanval op het neutrale België.

Noodzaak boven wet. Israël gebruikt tegen de Palestijnen dezelfde false flag-tactieken als in 1914 voor bombardementen. Met als collaborateurs de westerse regeringen, die weigeren de oorlogsmisdaden van de Israëlische bondgenoot af te keuren en het land carte blanche geven met de levering van oorlogsmaterieel. Alsof er in de tussentijd geen ontwikkeling van internationaal recht heeft plaatsgevonden; er geen Verenigde Naties, geen Verklaring van de Rechten van de Mens en geen Internationaal Gerechtshof in het leven zijn geroepen.

Wat ons verschilt van de dieren is onze geest. Onze gezamenlijke menselijke wortels die kennis, kunst en rechtvaardigheid voortbrachten, van alle continenten. Hoe cultureel eigendom ons met elkaar verbindt bleek wel uit de internationale rouw om de bijna verloren Parijse kathedraal Notre Dame. Maar we hebben onze regering niet gehoord over de verwoesting van de stokoude kerken in Gaza. Over de moord op dichter Rifat Alarier. Over de stelselmatige vernietiging van alle Palestijnse universiteiten in de Gazastrook. Ziet zij niet dat de aanval ook onze kennis treft en uiteindelijk de gezamenlijk geschapen cultuur van de mensheid een dolkstoot toebrengt?

De door de VVD geleide opvolgende kabinetten hebben zich in de binnenlandse politiek vijftien jaar lang bediend van leugens, of het nu ging om Groningen, de Toeslagenaffaire, stikstof of mestderogaties, om het vege lijf te redden. Dat was beschamend en rampzalig. De gevolgen zijn dat het vertrouwen in de overheid zo gedaald is dat extreemrechts het landsbestuur gaat overnemen. Ook internationaal geeft Nederland door zijn halsstarrige houding over de wapenleverantie te kennen dat niemand ons serieus kan nemen als het om recht, rechtvaardigheid en menselijkheid gaat.

Maar Rollands oproep uit het verleden aan burgers en intellectuelen om hun geest te gebruiken om misdaden tegen de menselijkheid te ontmaskeren en een voorhoede van verzet te vormen, vindt gehoor. Het is een aanzwellend koor ‘tegen het vieren van macht en het minachten van de zwakken voor de soevereiniteit van de geest en de heilige rechten van het recht’.