Als iemand die de (Turkse ontkenning van) de Armeense genocide heeft onderzocht vanuit Turkse bronnen en daarmee in 2008 een mastertitel behaalde aan de Universiteit Leiden, weet ik inmiddels het een en ander over interetnische verhoudingen en hoe die helemaal naar de klote kunnen gaan.

In bijna alle studies over massaal geweld wijzen wetenschappers op een giftige mix van intenties en omstandigheden die kunnen leiden tot genocidaal geweld. Laten we met dat laatste beginnen.

Zo hadden de Armeense Genocide en de Holocaust nooit kunnen plaatsvinden zonder oorlog, respectievelijk de Eerste en de Tweede Wereldoorlog. De radicaliserende en rampzalige omstandigheden van die vernietigende, mensonterende oorlogen hebben er mede voor gezorgd dat er zondebokken werden aangewezen voor alle denkbeeldige, maar ook reële rampspoed die de Turkse en Duitse naties trof.

Voor die door mensen gecreëerde rampen waren de oorlogszuchtige Turkse en Duitse machthebbers natuurlijk in de eerste plaats zelf verantwoordelijk, maar om zelf niet achter het vuurpeloton te verdwijnen, wezen ze ‘interne vijanden’ aan die uitgeroeid moesten worden, namelijk de christelijke Armeniërs en de Joden in Europa. En uiteraard werden allerlei andere minderheden meegenomen in de vernietigingswaanzin, zoals Assyriërs, Roma en Sinti.

Aan de andere kant leidt niet elke oorlog tot genocide. Voor de ergste misdaad van de mensheid is bijna altijd een radicale groepering nodig die de massa’s bespeelt met haat- en geweldsfantasieën: de Jong-Turkse nationalisten in het Turkse geval en de nazi’s in Duitsland. Zij waren al jaren bezig met racistische propaganda voordat ze in 1913 (middels een coup) en in 1933 (via verkiezingen) de macht grepen, en pas weer loslieten nadat het land in een orgie van geweld ten onder was gegaan.

Over minderheden werd alleen maar in termen van bedreiging en minachting gesproken

Ik leg hier met name de nadruk op het feit dat het in hun extremistische hoofd al oorlog was, voordat het oorlog werd. Over minderheden werd alleen maar in termen van bedreiging en minachting gesproken.

Ik las dit allemaal eind jaren ’00. Dus hoe het multiculturele en multireligieuze Ottomaanse rijk ten gronde werd gericht door Turkse nationalisten, die een nieuw land beloofden voor en door Turken. Iedereen die niet Turks kon worden gemaakt, moest weg of worden gedood.

Ik studeerde eind 2008 af en tot mijn grote verbazing zag ik in mijn eigen land een Nederlands-nationalistische partij opkomen die het multiculturele Nederland ten gronde wil richten. Vanaf het begin hebben ze ons duidelijk een vijandsbeeld ingepeperd van moslims, Marokkanen en Turken die onze normen en waarden zouden bedreigen, onlangs weer herhaald door VVD-staatssecretaris Jurgen Nobel voor Participatie en Integratie.

Het is maar de PVV werd toen bagatelliserend gezegd, ze staan niet voor alle Nederlanders. Bijna vijftien jaar later staan ze nu in het centrum van de macht en luister ik dagelijks naar bezorgde generatiegenoten die, in de kracht van hun leven, zich zorgen moeten maken om ons bestaansrecht hier.

Of het nu de ex-rapper Appa is die klaagt over ‘riooljournalisten’, de Marokkaans-Nederlandse podcastmakers van Haagse Harira, of de mannen van Koffie & Koran, we voelen het allemaal en zijn er helemaal klaar mee. Je behandelt ons met respect en prioriteert ook onze zorgen in beleid, of we gaan allemaal ten onder in de vernielingszucht van de PVV. Geen tolerantie meer voor de haat van de PVV, die voor ons moslims een Israëlische behandeling in petto heeft. Daarom loop ik op zaterdag een mars voor Palestina vanuit Amsterdam Nieuw-West. Doe je mee, of laat je je medemens in de steek?