De berichten en beelden over de oorlog in Oekraïne stromen binnen. Het journaal opent bijna dagelijks met de laatste ontwikkelingen op het slagveld. De kaart toont hoeveel meer territorium Russisch rood is gekleurd. ‘De beschietingen gaan onverminderd door’, horen we de nieuwslezers in meerdere talen zeggen. In de kranten zijn de foto’s te zien van de vernietiging in Kiev, Charkov, Marioepol en andere plekken waar we nog nooit van hebben gehoord.

Hele woonwijken worden aan gort geschoten door straaljagers, raketten en tanks. Wraakzuchtig, haatdragend en nietsontziend verwoest Russische staatsterreur de levens van duizenden onschuldige Oekraïners. Elke dag weer in deze oorlog, die al bijna een maand oud is.

Ik blijf maar kijken en kijken. Bijvoorbeeld naar het onbeschrijflijke verdriet dat al het geweld veroorzaakt op de grond. Van een Oekraïense vader die zich heeft vastgeklampt aan het lichaam van zijn omgekomen zoon. Hij wil hem nooit meer loslaten. Hij ruikt nog een laatste keer aan zijn volle, prachtige dos haar.

‘Er viel een bom op een sportveld’, staat bij het onderschrift en ik breek. De Oekraïners zullen je nooit vergeven. Ja, Poetin. Ik heb het over jou. Maar ook de Russen die hem steunen. Jullie zullen voor altijd gehaat worden. Is dit hoe je Oekraïne ‘denazificeert’? Door Oekraïense vaders de ergste pijn van hun leven te laten voelen? Door zwangere vrouwen en hun ongeboren kind te doden? Dit is juist nazificatie – met de Russische vlag erop.

Denazificatie? Poetin is de nazi in dit verhaal

Dan krijg ik een berichtje uit Moskou. ‘Mijn leven is geruïneerd. We zijn weer terug in het Sovjettijdperk. Mensen fluisteren naar elkaar op straat en in de winkel.’ Het zijn appjes van een Russische vriendin. Elke keer als de Russische beer op het wereldtoneel verscheen, stuurden we elkaar informatie over de stand van zaken, maar zo verwilderd als nu zijn haar woorden nooit geweest.

‘Het is alsof ik in een zombieland leef. Steeds meer mensen om me heen steunen Poetin. En dit zijn allemaal slimme, goed opgeleide mensen! Laat staan al die mensen die alleen maar een tv hebben als nieuwsbron. Er zijn concerten voor het Russische leger die doen alsof het om een religieuze oorlog gaat. Het zijn Hitleriaanse tijden.’ Denazificatie? Poetin is de nazi in dit verhaal.

Dan stuurt ze een artikel van 22 jaar geleden, over de Russische journalist Anna Politskovskaya die in 2006 in opdracht van Poetin is vermoord. ‘Omdat ze de waarheid schreef over de Tsjetsjeense oorlog’, zegt ze daarbij. De laatste alinea van dat stuk kan volgens haar ‘geplakt worden’ op de huidige periode. ‘Dus de tijd waarin de Russen die opgevoed zijn met heroïsche verhalen tegen het Duitse fascisme, zelf fascistisch werden.’

Je wordt er niet vrolijk van. En wat valt er te doen tegen een escalerende Poetin? Lijdzaam toezien zoals in Syrië? Ook de Oekraïners vragen nu om een no-fly-zone en nog meer wapens. Over de eerste vraag is de NAVO helder geweest. Dat gaat er niet van komen, met mogelijk miljoenen burgerslachtoffers van dien. Een directe confrontatie met Rusland wordt niet aangedurfd, ‘want anders krijgen we een kernoorlog’, is het weinig overtuigende mantra, dat in het Westen sinds jaar en dag heerst.

Maar de ongemakkelijke vraag dient gesteld te worden. Gaat Poetin echt een kernoorlog riskeren wanneer in het westen van Oekraïne een no-fly-zone of een veiligheidszone voor vluchtelingen wordt gecreëerd? Zijn we zo gevoelig geworden voor zijn dreigende taal? Een kernoorlog met het Westen betekent namelijk ook zelfdestructie voor Rusland. Bovendien bedreigt een no-fly-zone in West-Oekraïne Rusland niet in het eigen grondgebied. Van een rare nuke-sprong van een ‘beer in het nauw’ zal dan ook geen sprake zijn. Poetin bluft. Er is nog tijd.

Onlangs zijn de premiers van Polen, Slovenië en Tsjechië naar Kiev afgereisd. Ze hebben lef getoond om een belegerde stad te bezoeken. Meer Europese levens dienen hun solidariteit te betonen met zulke boots on the ground om te laten zien dat we niet bang zijn voor Rusland. En als we alsnog doodgaan in een ‘nucleaire oorlog’, gaan we dan in ieder geval dapper ten onder. Slava Ukraini!