De uitslag van gisteravond is de uitkomst van het cynische nihilisme en machtsbeluste opportunisme van de VVD. Een partij zonder enige moraal en enige visie, die Nederland nu al dertien jaar lang opzadelt met een massaleugenaar als premier, die nooit voor ook maar één van zijn misstappen echt verantwoordelijkheid heeft genomen.

Cynisch nihilisme op de korte termijn: door het kabinet over een non-probleem te laten struikelen waarmee zij de onderbuik aan de borreltafel kon paaien, hoopte de VVD ‘migratie’ tot campagnethema te verheffen. Door meteen de deur naar Geert Wilders open te zetten dacht Dilan Yesilgöz hem tegen Frans Timmermans uit te kunnen spelen, en als ladder naar het Torentje te gebruiken.

Daarmee werd de PVV, door Rutte indertijd wegens onhandelbaarheid in de ban gedaan, weer door de VVD als politieke keuze gelegitimeerd. De draaideur ging pas weer dicht op het moment dat de PVV snel in de peilingen steeg, want het was de bedoeling dat Wilders Yesilgöz aan de macht zou helpen, niet omgekeerd.

Cynisch nihilisme op de middellange termijn: als geen andere partij laat de VVD haar standpunten bepalen door de waan van de dag. Rutte veranderde over tal van thema’s pas in het openbaar van mening als de meerderheid van de bevolking dat ook deed, en prees die eigen wendbaarheid als grote verdienste aan.

Daarbij moest het asielvraagstuk als electoraal verdienmodel dienen om de xenofobe burger te kietelen, zodat aan het veel urgentere vraagstuk van de arbeidsmigratie voorbij kon worden gegaan. Daarover werd gezwegen om het bedrijfsleven niet te ontrieven – een ondernemer in de Oost-Europese arbeiders-uitbuitersbranche behoort immers tot de belangrijke sponsoren van de partij. Om dat probleem uit zicht te houden moest de nadruk op de vastlopende vluchtelingenopvang blijven liggen – die om die reden dan ook vooral niet moest worden verbeterd.

Het was de bedoeling dat Wilders Yesilgöz aan de macht zou helpen, niet omgekeerd

Cynisch nihilisme tenslotte ook op de lange termijn. Anders dan in geval van het CDA, dat er indertijd bijna aan onderdoor is gegaan, hebben er bij de VVD en haar achterban nooit veel bezwaren bestaan tegen samenwerking met een partij die de rechtstaat ondermijnt door discriminatie van religieuze minderheden te bepleiten.

Ook als de rechtsstaat niet zo denderend functioneert weet de gemiddelde VVD-er zich, dankzij geld en relaties, immers wel te redden. Dat anderen, die minder geluk in het leven hebben, daar wél op aangewezen zijn, interesseert hem geen biet.

Anders valt het ook niet te verklaren dat de VVD uitgerekend Henk Kamp, die als minister een ongekend spoor van vernieling door Nederland heeft getrokken, tot erelid heeft gemaakt – en dat dat in de partij tot geen enkel protest heeft geleid.

Henk Kamp: de man die in het gasschandaal, tegen alle ambtelijke adviezen en waarschuwingen van deskundigen in, gewoon de gasboringen liet doorgaan. De man die in het toeslagenschandaal, opnieuw alle ambtelijke adviezen en waarschuwingen van deskundigen in de wind slaande, tienduizenden burgers de vernieling in heeft gedraaid – en daarover nog geen enkele spijt heeft betuigd. Integendeel: de ongekend horkerige houding die hij tijdens de enquête-verhoren aan de dag legde was nog een trap in de maag na.

Het door Kamp gehanteerde ‘argument’ om onverbiddelijk streng te zijn – namelijk dat ‘iedereen’ op zijn water aanvoelde dat er van forse fraude sprake was, ook al bewezen zijn ambtenaren het tegendeel – is illustratief voor de losse omgang die de VVD onder Rutte met de feiten heeft ontwikkeld. Daarmee hengelend naar de instemming van de onderbuik van de PVV-kiezer, een onderbuik die amper van die van veel VVD-kiezers verschilt.

Kennis en wetenschap, daar komt dit op neer, zijn ook maar een mening. Niets mag namelijk ook het zelfzuchtige materialisme van de strontverwende hogere middenklasse een strobreed in de weg leggen. We zagen dat al jaren geleden, toen het VVD-Kamerlid René Leegte het KNMI in de ban wilde doen, omdat de klimaatvoorspellingen niet in de smaak van ‘Henk en Ingrid’ zouden vallen.

Dit vanwege de consequenties ervan, want ‘we moeten wel gewoon kunnen blijven barbecuen’, zoals Rutte het bestond om lang op verontrustende berichten over temperatuurstijging te reageren. Het is daarom te hopen dat de VVD zelf, nu zij door deze uitslag al behoorlijk is aangebrand, straks inderdaad volledig geroosterd wordt.