In Gorinchem stond vroeger een grote fabriek van een weleer bekend computermerk. De fabriek sloot haar deuren. De grote nieuwe hal stond leeg. Later hebben ze er een evenementenhal van gemaakt. Wanneer je vaker over de A15 langs Gorcum rijdt, begrijp je wat ik bedoel. Een kort stukje daarvoor zie je aan de andere kant van de snelweg een punt van een kleine minaret. Onder deze punt staat een mooie moskee omgeven door een groot grasveld met picknicktafels. Leerlingen van de scholen in de buurt komen in de pauze een tosti in de moskee halen.

De evenementenhal bood laatst ruimte aan een Turkse expo. Dit soort beurzen zijn de afgelopen jaren als paddenstoelen uit de grond geschoten. Het concept is overal hetzelfde. Je loopt langs kraampjes met allerlei waar. Alsof je in een historisch Turks stadscentrum bent. Bij een vorige beurs hebben we honing met graat en al gehaald dat uit mijn geboortestreek komt.

Er zijn speeltoestellen voor kinderen, een gebedsruimte om te bidden, een dansvloer om te dansen en een food court waar je kunt eten. Elke beurs probeert mensen te lokken met zangers, influencers en televisiepredikanten. Hier was ‘Bah Hele Murat’ samen met zijn moeder gekomen. Ze maken sketches van het dagelijks leven met een plat Centraal-Anatolisch accent en bijhorende attitude. Mensen herkennen zich daarin en vinden dat dan fantastisch. Mijn schoonmoeder is met de moeder van ‘Bah Hele Murat’ op de foto gegaan. Een waar historisch moment.

De eerste grote beurs was Multifestijn

Deze beurzen zijn een overtreffende trap van de ‘kermes’ die lokale moskeeën en clubs organiseren. In het klein doen ze dit al lange jaren. Vrouwen zwoegen de hele dag bij hete platen om deegwaren voor de ‘klanten’ te bereiden. Mannen doen het sjouwwerk of zijn bezig met kebab bereiden. Het is vrijwilligerswerk. De opbrengst gaat naar de moskee of club.

De eerste grote beurs was Multifestijn. De religieuze beweging Suleymanci stond aan de wieg hiervan. Zij zijn de volgers van de Korangeleerde Suleyman Hilmi Tunahan. Hij werd geboren in het huidige Bulgarije en leefde in de moeilijke beginjaren van de Turkse republiek. Hij predikte zijn discipels dat Koran onderwijzen belangrijk was. Dat deden zijn volgers. Bij mijn weten is de Suleymanci-beweging in de jaren zeventig als eerste Turks netwerk met Koranonderwijs in Nederland begonnen.

Multifestijn was een unicum en een groot commercieel succes. Maar het Suleymanci-hoofdkantoor vond op een gegeven moment dat zij er voor het Koranonderwijs waren. Beurzen organiseren behoorde niet tot de ‘core business’. Het festijn werd geprivatiseerd en is later onder een andere naam doorgegaan.

Nu zijn er dus vaker in het jaar gelegenheden waarbij je delicatessen kunt halen die je in de gewone Turkse winkel niet kunt vinden. En voor velen is het een leuk dagje uit.