Asielzoekers in Stellendam, op het Zuid-Hollandse eiland Goeree-Overflakkee, trekken aan de bel. De Bo Elise, het schip waarin ze worden opgevangen, is vochtig, beschimmeld en ruikt naar het toilet.

Woordvoerder van de ongeveer 130 vluchtelingen op het schip is Mehmet Ates Özer (27), die twee jaar geleden naar Nederland vluchtte. ‘We worden nu vijftien maanden opgevangen in Stellendam. Eerst in een andere boot, maar die ligt nu in het dok voor onderhoud. We zitten zo’n zeven weken op dit schip. Aanvankelijk zei het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) dat we tijdelijk op deze boot zouden verblijven, maar nu zeggen ze dat het permanent is. Ik heb een beetje het idee dat we voor de gek zijn gehouden.’

Geen internet en wasmachine

Er is op de boot geen internet en er is geen wasmachine. Maar vervelender zijn de problemen met vocht, natte lucht en schimmel. ‘De vochtige omstandigheden bemoeilijken onze slaap en verergeren gezondheidsklachten. Schimmel is niet alleen zichtbaar op de muren, maar ook op persoonlijke bezittingen. We hebben geprobeerd om dit zelf schoon te maken, maar door de omvang van het probleem is het niet mogelijk om effectief te reinigen’,  schrijven de asielzoekers in hun brandbrief aan het COA die in handen is van de Kanttekening.

Het ergste zijn de ventilatieproblemen en de onaangename geuren. ‘Het ventilatiesysteem aan boord is zeer onvoldoende’, schrijven ze. ‘De kamers krijgen geen frisse lucht en de luchtkwaliteit is bijzonder slecht. Bovendien zijn de ventilatiekanalen in de toiletten direct op onze kamers gericht, wat leidt tot een constante en vervelende geur die de leefomstandigheden aanzienlijk verslechtert. Deze geur is niet alleen ongezond, maar ook in strijd met de hygiënenormen en verlaagt onze levenskwaliteit aanzienlijk. De slechte luchtcirculatie maakt het moeilijk om te ademen en heeft een negatieve invloed op onze gezondheid.’

Door de gebrekkige ventilatie en slechte luchtkwaliteit hebben de asielzoekers op het schip zeer beperkte toegang tot frisse lucht. ‘Dit is niet alleen ongemakkelijk, maar heeft ook ernstige gevolgen voor onze gezondheid. De stilstaande lucht veroorzaakt symptomen zoals duizeligheid, ademhalingsmoeilijkheden en een droge keel. Deze omstandigheden verergeren bestaande gezondheidsproblemen en belemmeren ons normale functioneren.’

De asielzoekers verzoeken te worden overgeplaatst naar een nieuw schip, dat wel voldoet aan de minimumeisen voor een gezonde en veilige leefomgeving. ‘Wij geloven dat het huidige schip niet kan worden verbeterd en verzoeken om een andere accommodatie.’

Afdankertje

‘Volgens COA hebben de GGD en mensen van de gemeente dit schip goedgekeurd’, zegt Özer. ‘Maar wij hebben deze mensen nooit gezien hier. We hebben een afdankertje gekregen. Dit schip werd niet geaccepteerd door anderen, daarna is het aan ons asielzoekers toegewezen.’

Özer zegt dat hij dankbaar is dat Nederland hem en andere asielzoekers heeft opgevangen. ‘Maar in deze situatie moet ik toch protesteren. We leven in ongezonde omstandigheden. We hebben recht op een gezonde plek.’ Özer maakt zich zorgen over de politieke wind die er nu in Nederland waait, zo besluit hij. ‘Dit ultrarechtse kabinet voert een beleid dat direct gevolgen heeft voor ons vluchtelingen. Het duurt nu langer voordat onze zaken worden behandeld. Normaal word je zaak binnen vijftien maanden behandeld, maar ik kreeg pas twee weken geleden mijn eerste interview met de Immigratie- en Naturalisatiedienst IND, terwijl ik al twee jaar in Nederland woon. Het is nu moeilijker geworden als asielzoeker om je recht te halen.’