Hindoe-nationalisme krijgt een steeds grotere invloed in de Verenigde Staten, waarschuwt Pieter Friedrich. De Amerikaanse journalist en schrijver heeft veel te verduren gehad. ‘Ik kreeg te horen dat ik voor mijn eigen veiligheid niet naar India moest reizen.’

Aan een Nederlandse platform als de Kanttekening wil Pieter Friedrich (37) wel een uitgebreid interview geven. ‘Nederland is mijn favoriete land ter wereld’, vertelt de journalist vanuit Sacramento, Californië. Hij glimlacht als hij spreekt over de tijd die hij in Nederland heeft doorgebracht.

Friedrich is in de VS een gerespecteerd journalist en schrijver. Hij schrijft al lange tijd over mensenrechtenschendingen in India. Van jongs af aan las hij veel boeken over geschiedenis en oorlogen, vooral over de holocaust en de Tweede Wereldoorlog, en ontwikkelde hij een intense passie tegen autoritaire regimes. Hij ziet de verzetsstrijders als Corrie ten Boom (1892-1983) en Dietrich Bonhoeffer (1906-1945) als zijn inspiratiefiguren.

Toen hij twintig jaar oud was, leerde hij over de onderdrukking in India van religieuze minderheden, die al tientallen jaren te kampen hebben met discriminatie. Toen wist Friedrich dat hij zich wilde richten op India. Zeker toen de hindoenationalistische en extreemrechtse politicus Narendra Modi met zijn Bharatiya Janata-partij (BJP) in 2014 aan de macht kwam. ‘Vanaf dat moment werd mijn interesse nog serieuzer en besloot ik me met mijn werk te richten op de politiek van Modi en zijn ‘lange arm’ in het Westen.’

Intimidatie van India-critici

Friedrich: ‘In de Verenigde Staten, maar ook in Europa, zijn er grote groepen Modi-aanhangers. We hebben de Overseas Friends of BJP (OFBJP) en er zijn andere Indiase en hindoeïstische organisaties die openlijk hun steun aan de Indiase regering betuigen. Sinds een jaar beginnen de intimidaties tegen critici van de mensenrechtensituatie in India te escaleren: in augustus vorig jaar, tijdens de Indiase Onafhankelijkheidsdag, hield een groep Indiase activisten een protest tegen de islamofobie en kaste-onderdrukking in India. Andere Indiërs op het evenement, geassisteerd door een menigte Modi-aanhangers, ontdekten deze activisten en schreeuwden hen toe, gristen hun borden uit hun handen en bedreigden hen voor de camera.’

Vanaf het moment dat hij zich begon uit te spreken tegen Modi, kreeg Friedrich ook zelf te maken met aanvallen. Hij kwam in confrontatie met Modi-aanhangers tijdens de zogeheten Rockstar-receptie, een Amerikaans evenement ter verwelkoming van de Indiase premier dat door veel Amerikaanse hindoes werd gesteund. Friedrich wilde daar protesteren tegen het hindoe-nationalisme in India: ‘Ik hield een bord in mijn handen waarop een tekst over de misdaden door Modi stond. Een gigantische Indiase man wilde me fysiek controleren en bedreigde me door in mijn oor te fluisteren: ‘Ik zal je breken.’ De politie kon niets doen. Ik was in mijn thuisstaat, waar ik de vrijheid van protest zou moeten hebben. Ik was rustig en vreedzaam, maar toch werd ik aangevallen. Dat maakte het heel persoonlijk.’

Hierop volgde jarenlang online trollen (treiteren en intimideren) door aanhangers van hindoenationalisme. Dat verhevigde nadat vier jaar geleden Friedrichs activisme meer aandacht kreeg in de Indiase media. Sommige media beschuldigden hem ervan problemen in India te veroorzaken en haat tegen India te verspreiden.

‘Ik werd wakker en ontdekte dat ik plotseling overal in het nieuws was’, vertelt Friedrich. ‘De Indiase politie in de hoofdstad Delhi, die rechtstreeks onder controle staat van de BJP-partij van Modi, beschuldigde mij ervan India te hebben aangevallen. Ze veronderstelden dat ik een protest had georganiseerd in solidariteit met de boerenprotesten in India, waarbij tienduizenden Indiase boeren de straat op gingen om tegen de liberalisering van de landbouw te protesteren. Maar daar had ik geen idee van. Ik zag dit als een excuus om mij aan te vallen vanwege mij felle kritiek op het nationalisme in India.’

De lange arm van Modi

Maar de grootste zorg, legt Friedrich uit, is dat Indiaas Amerikaanse politici die hechte banden hebben met Modi hun bevoorrechte positie gebruiken om elke kritiek op de Indiase regering te doen verstommen. ‘We hebben veel voorbeelden gezien. Een daarvan is Tulsi Gabbard, die vroeger lid was van de Democratische Partij. Zij probeert iedereen die de mensenrechtenschendingen in India wil veroordelen het zwijgen op te leggen. Dit is een onderdeel van een bredere agenda van Modi-aanhangers in de VS, die protesteren tegen elke vorm van kritiek in de media.’

In de Verenigde Staten, maar ook in Europa, zijn veel aanhangers van de regering-Modi nauw verbonden met de Rashtriya Swayamsevak Sangh (RSS). Dat is een militante hindoe-organisatie die de kern vormt van het Indiase nationalisme. Modi is verbonden met de RSS en Friedrich schreef over deze organisatie het boek Saffron Fascists.

‘Sommige hindoe-organisaties in het Westen hebben nauw samengewerkt met de RSS’, legt Friedrich uit. ‘Dit betekent niet noodzakelijk dat zij ook de gewelddadige RSS-ideologie overnemen. Veel hindoes die deze organisaties bezoeken zijn zich misschien niet eens bewust van de militante achtergrond. Toch is deze samenwerking gevaarlijk, omdat deze organisaties geld sturen naar de RSS. Dat betekent dat zij in feite een gevaarlijke en militante organisatie in India steunen.’

‘Ik weet dat ik het goede doe, dat ik levens red en veel liefde krijg van de Indiase diaspora’

Friedrich vervolgt: ‘Bovendien zijn er Indiaas Amerikaanse politici geweest die nauwe banden hebben met Modi of de RSS en die in de VS in politieke functies zijn gekozen. Een voorbeeld is Aruna Miller, de nieuwe luitenant-gouverneur van de Amerikaanse staat Maryland, die Modi een ‘rockster’ noemde en zijn beleid verdedigde.’

‘Wat ook echt schokkend is’, vindt Friedrich, ‘is dat sommige fanatieke Modi-aanhangers zelfs gewelddadige aanvallen op moslims in India steunen. Ze maken daar geen geheim van: bij een incident in New Jersey tijdens de India Day Parade 2022 gebruikte een groep nationalisten tijdens een bulldozer, met daarop de uitdrukking ‘Bulldozer Baba’. Dat is de bijnaam van een radicale Indiase monnik, die het bevel had gegeven de huizen van moslims met een bulldozer te vernietigen.’

‘Ik zal niet stoppen’

‘Ik heb meerdere malen gevraagd om bewustwording van deze lange arm van Modi’, benadrukt Friedrich. ‘Maar het probleem is dat veel mensen in het Westen dit niet serieus nemen. Er leeft een brede onwetendheid over het complexe India. Veel westerlingen zien het als een land van Bollywood, Gandhi, curry en yoga. Dat beeld mist elke nuance. Velen lijken zich niet te realiseren dat India een land is met een grote verscheidenheid aan culturen en talen.’

Hoewel Friedrich ziet dat de dreigementen aan het adres van critici van India escaleren, gelooft hij dat er nog enige hoop is en dat zijn harde werk tegen de invloed van het hindoe-nationalisme vruchten zal afwerpen: ‘Er zijn momenten geweest die ontmoedigend aanvoelden, vooral omdat zoveel mensen leugens hebben verteld en mij hebben belasterd met het verspreiden van propaganda over mij. Maar ik weet dat ik het goede doe, dat ik levens red en veel liefde krijg van de Indiase diaspora.’

De aanvallen zullen er niet toe leiden dat Friedrich met zijn werk stopt. ‘Ik krijg veel positieve reacties vanuit de diaspora en ook van hindoes in India. Zij bedanken me en ze haten het nationalisme in India.’

Pieter Friedrich is in het verleden in India geweest, maar gaat nu niet meer naar het land. ‘Toen mijn profiel begon te escaleren, adviseerden vrienden mij niet meer terug te gaan. Ik zou graag het land verkennen en er zelfs ooit willen wonen. Het belangrijkste is dat wij in het Westen de gevaren van Modi serieus nemen. En dat echte hindoes opstaan en zeggen dat zijn regering niet typerend is voor het hindoeïsme, en ook niet voor India. De huidige strijd heeft als doel om India en het hindoeïsme te redden van de gevaren van het Modi-regime.’