GroenLinks-PvdA houdt vast aan de tweestatenoplossing als antwoord op het Israëlisch-Palestijns conflict, zo blijkt uit het concept-verkiezingsprogramma. Voor Palestina-activisten is dit een flinke tegenvaller: ‘Het lijkt wel 1998′, post Edwin van ’t Pad van The Rights Forum op X.

‘In het Israëlisch-Palestijnse conflict streven we naar een rechtvaardige tweestatenoplossing’, staat er in het conceptprogramma te lezen. GroenLinks-PvdA veroordeelt alle vormen van geweld, het Israëlische geweld, maar ook het Palestijnse geweld. Tegelijk gaat het volgens GroenLinks-PvdA om een ‘asymmetrisch conflict’: Israël blijft maar nederzettingen bouwen op Palestijns grondgebied en werpt economische belemmeringen op die Palestijnen hard raken en een duurzame vrede in de weg staan. GroenLinks-PvdA wil dat Nederland de Palestijnse staat erkent, dringt er bij de Palestijnse Autoriteit op na vrije verkiezingen te organiseren, vindt dat Israël aan de democratische rechtsstaat moet vasthouden, en heeft kritiek tegen het valselijk labelen van producten uit de bezette gebieden, die het opschrift ‘made in Israel’ krijgen.

Hoewel GroenLinks-PvdA dus kritiek heeft op Israël is deze kritiek veel te voorzichtig, vindt Edwin van ’t Pad van The Rights Forum. ‘Buitengewoon teleurstellend voor wat een progressief verbond zou moeten zijn. Dit is aantoonbaar gefaald beleid voorzetten’, schrijft hij op X.

‘GroenLinks-PvdA heeft een mooi links programma opgeleverd, waar ik als lid ontzettend blij mee ben’, legt Van ’t Pad uit aan de Kanttekening. ‘Maar die ambitie en realiteitszin mis ik in de Palestina-Israël paragraaf.’

Het ‘krampachtig vasthouden aan de tweestatenoplossing’ noemt Van ’t Pad ‘fantasie-beleid’: ‘De realiteit van annexatie, kolonisatie en de expliciete wens van Israël die oplossing onmogelijk te maken heeft ons ingehaald. Het is verder aan de partijen zelf om te beslissen wat de oplossing moet worden binnen de huidige éénstaat-realiteit. Gelijke rechten en respect voor internationaal recht staan daarbij voor ons als internationale gemeenschap voorop.’

Van ’t Pad vindt het daarnaast kwalijk dat GroenLinks-PvdA niet benoemt dat Israël aan ‘apartheid’ doet: ‘Er is een consensus ontstaan onder mensenrechtenorganisaties zoals Human Rights Watch, Amnesty International, Al Haq en B’tselem dat Israël zich schuldig maakt aan apartheid. Het is een misdaad tegen de menselijkheid. Een meerderheid van de geïnformeerde Nederlanders weet al dat het zo is. Voormalig GroenLinks-Europarlementariër Judith Sargentini benoemde het 8 jaar geleden al. En Frans Timmermans was in 2011, toen hij Tweede Kamerlid was, al kritisch over rechtsongelijkheid in Israël-Palestina. De apartheidsbeschuldiging kan daarom niet genegeerd worden, maar moet erkend worden en voorgelegd aan een bevoegde rechter.’

Ten slotte vindt Van ‘t Pad dat Nederland zich moet inzetten voor het internationaal recht in Israël en Palestina. ‘We zeggen al veertig jaar ons te verzetten tegen de nederzettingen, maar ze groeien harder dan ooit. Het moet concreet gemaakt worden; door de relatie met Israël afhankelijk te maken van respect voor internationaal recht. Dit kan betekenen het opschorten van het EU-associatieakkoord, het stoppen met het intensiveren van de economische banden, en het stoppen met de militaire samenwerking met Israël. De zaak die nu is begonnen bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag over de legaliteit van de bezetting-met-open-einde van Palestina, moet ook door Nederland ondersteund worden. 51 landen, waaronder Frankrijk, Ierland en Luxemburg, hebben schriftelijke bijdragen geleverd, maar Nederland niet. Dit kan alsnog in het verdere verloop van de procedure.’

In Canada staat Nathaniel Veltman voor de rechter voor het ‘doelbewust inrijden op een moslimfamilie’ in 2021. Voorgangers van de moslimgemeenschap en mensenrechtenactivisten in Canada willen dat de witte man expliciet veroordeeld wordt voor een ‘islamofoob haatmisdrijf’. Zo meldt de Arabische nieuwszender Al Jazeera.

‘We zullen deze zaak nauwlettend volgen’, zegt de Canadese Raad van Moslims over deze kwestie.

De 42-jarige National Veltman reed twee jaar geleden met een pick-up truck in op de moslimfamilie Afzaal. Salman Afzaal, zijn vrouw Madiha, hun 15-jarige dochter Yumma en Salmans moeder Talat kwamen daarbij om het leven. De 9-jarige zoon raakte zwaargewond.

‘Het recht moet zegevieren’, zegt familielid Shaukat Rizvi. Hij heeft vertrouwen in het Canadese rechtssysteem. De Canadese jury beschuldigt hem van vier maal moord en poging tot moord. Veltman zelf ontkent alle beschuldigingen.

De autoriteiten vonden in 2021 al meteen dat hij de omgekomen moslims vanwege hun islamitische geloof heeft aangevallen en spraken toen ook over ‘terrorisme’.

De moordaanslag op de moslimfamilie zorgde destijds voor hernieuwd trauma bij Canadese moslims. Velen waren al diep geschokt door de dodelijke aanslag op een moskee in Quebec in 2017 en een steekpartij in Toronto in 2020.

Nu de ene na de andere coup wordt gepleegd in Afrika, lijkt Turkije te proberen om de rol van voormalig kolonist Frankrijk over te nemen. Toch zijn militaire experts van mening dat Ankara niet de capaciteit of motivatie heeft om echt een doorslaggevende rol te spelen in Afrika. Zo meldt de Arabische nieuwssite Middle East Eye. 

De coups in Niger en Gabon maken het gebied kwetsbaar voor buitenlandse interventies, meldt Middle East Eye.

Historisch gezien was Frankrijk heer en meester in Afrika. Maar nu de Franse invloed verdwijnt, verschijnen er steeds meer kapers aan de kust. Rusland heeft bijvoorbeeld het huurlingenleger Wagner ingezet, de Verenigde Staten hebben aanzienlijke veiligheidsbelangen in West-Afrika, China investeert fors in het continent, en de Arabische landen, zoals Egypte en de Verenigde Arabische Emiraten, tonen ook druk interesse. Turkije mengt zich nu in deze drukte.

Toch is Turkije al tientallen jaren bezig om zijn politieke invloed in Afrika uit te breiden. En daarbij lijkt het ook gebruik te maken van het anti-Franse en anti-westerse sentiment, dat groot is in Afrika. Turkije wil dat nu in eigen voordeel benutten.

Volgens Erdogan heeft Turkije historisch gezien een “onbevlekt verleden” in Afrika en beschouwt het zichzelf als een “Afro-Aziatisch land” (buiten Pax Ottomana gerekend dan, red.). Turkije heeft intussen militaire basissen in Libië en Somalië en biedt militaire training aan verschillende Afrikaanse landen. Onder Erdogan is het aantal Turkse ambassades in Afrika in twintig jaar gegroeid van twaalf naar 43.

Ook in culturele zin is er Turkse invloed, met 175 Turkse scholen in 26 landen, beheerd door de Maarif Foundation.

Maar het is vooral militair dat Turkije iets in de melk kan brokkelen. Militaire regimes in Afrika willen wel drones en andere Turks apparatuur hebben. En daar lijkt Turkije niet de capaciteit voor te hebben, volgens Mehmet Özkan, professor aan de Nationale Defensie Universiteit in Istanbul. ‘Turkije is niet in de positie om ontwikkelingen in Afrika te dicteren vanwege gebrek aan capaciteit.’ De economische crisis in het land zal dat niet snel doen veranderen.

Orkun Kökcü (22) is maandagavond uitgeroepen tot voetballer van het jaar in de Eredivisie. Hij is de eerste Turks-Nederlandse speler die deze prijs in ontvangst mag nemen.

De middenvelder, die vorig jaar kampioen werd met Feyenoord, hield het niet droog. Zo meldt de sportsite ESPN. ‘Ik ben hartstikke blij en trots dat ik deze prijs heb mogen winnen’, zei de geëmotioneerde Kökcü, die de trofee uit handen van zijn ouders ontving. ‘Het zijn fantastische spelers die ook kans maakten op de prijs. Ik ben vooral blij om dit als een stempel op het afgelopen seizoen te hebben. Het zal voor altijd een speciaal plekje in mijn geheugen hebben.’

Kökcü had een moeizame start van het seizoen vorig jaar vanwege slaapproblemen. Hij is uiteindelijk zelfs op bedevaart naar Mekka gegaan om weer de oude Kökcü te worden. Dat heeft hem geholpen, zegt zijn broer in een filmpje tijdens de prijsuitreiking.

Kökcü’s islamitische religie bracht hem vorig jaar niet alleen soelaas, maar ook problemen toen hij ‘om religieuze overwegingen’ de regenboogband weigerde te dragen. Dat leidde tot veel kritiek in de Nederlandse media.

Kökcü speelt nu voor het Portugese Benfica en speelt aanstaande vrijdag hoogstwaarschijnlijk in de EK-kwalificatiewedstrijd Turkije tegen Armenië.

Burgemeester Jaume Collboni van Barcelona heeft de stedenband van zijn stad met Tel Aviv hersteld, bericht Middle East Eye. Zijn voorganger beëindigde de stedelijke samenwerking afgelopen februari vanwege het Israëlische ‘apartheidsbeleid’ tegen de Palestijnen.

Collboni verzekerde de Palestijnen dat zijn besluit ‘niet schadelijk’ zou zijn voor de banden van Barcelona met de Palestijnse Autoriteit. Ook wordt het eerste bezoek van Collboni buiten Europa een bezoek aan Palestina, zei hij.

Niettemin veroordeelde de BDS-beweging – BDS staat voor Boycot, Desinvesteringen en Sancties – het besluit. ‘Het schaadt bewust de inheemse Palestijnen en onze strijd voor vrijheid, gerechtigheid en gelijkheid’, verklaarde de pro-Palestijnse lobbygroep op X, voorheen Twitter.

Tel Aviv daarentegen reageerde verheugd op de beslissing van Collboni.

‘Ik ben blij dat de gekozen burgemeester van Barcelona onze stedenband-overeenkomst heeft hersteld en onze gezamenlijke democratische waarden erkent’, zei Ron Huldai, de burgemeester van Tel Aviv, verheugd.

Het besluit in februari om de banden met Tel Aviv te verbreken volgde op een petitie, die meer dan 4.000 handtekeningen opleverde en werd aangeboden op het stadhuis. Hierin riepen pro-Palestijnse activisten Barcelona op de banden met Tel Aviv te verbreken, vanwege de apartheidspolitiek tegen de Palestijnen.

De dood van twee Marokkaanse toeristen leidt tot nieuwe spanningen tussen Marokko en Algerije. De Algerijnse kustwacht schoot de toeristen (waarvan één de Franse nationaliteit heeft) vorige week dood. Ze waren met hun jetski de Algerijnse zeewateren binnengevaren.

Marokko, maar ook het Franse ministerie van Justitie onderzoekt de dood van de Marokkanen. Zo meldt Marokko nieuws. Een van de overlevenden wist te ontkomen en heeft het incident gemeld bij de Marokkaanse autoriteiten. Een andere overlevende werd gearresteerd door de Algerijnen en is – binnen vijf dagen – veroordeeld tot een celstraf van 18 maanden. Marokkaanse mensenrechtenactivisten spreken van een ‘schijnproces’.

De twee slachtoffers waren met twee anderen op jetski’s vertrokken vanaf het Marokkaanse strand Saïdia, vlak bij de Algerijnse grens. Ze waren verdwaald in zee toen ze dodelijk werden getroffen door vuur van een Algerijnse patrouilleboot. Het Algerijnse ministerie van Defensie heeft zondag pas voor het eerst gereageerd en meldt dat de kustwacht ‘eerst waarschuwingsschoten heeft afgevuurd’, aldus de Vlaamse nieuwssite HLN. Toen ze weigerden te stoppen zou de Algerijnse kustwacht uit ‘zelfverdediging’ hebben gehandeld tegen de ongewapende burgers.

In Marokko gaan mensen uit protest de straat op, meldt NRC. Volgens Marokkaanse media gaat het om ‘een doelbewuste actie van Algerije’. De twee landen hebben al langer een gespannen relatie.

Yavuz Baydar (1956) schrijft vanaf vandaag iedere drie weken een column voor de Kanttekening. Met hem halen we een zwaargewicht in huis. De journalist, die tegenwoordig redacteur is bij de onlangs gelanceerde nieuwssite FTP, was tussen 1999-2013 de eerste onafhankelijke nieuwsombudsman van Turkije.

In 2013 was hij een van de medeoprichters van het onafhankelijke mediaplatform P24, dat als doel had toezicht te houden op de mediasector en de staat van de journalistiek in Turkije.

Na de mislukte coup tegen president Recep Tayyip Erdogan in juli 2016 leeft Yavuz Baydar als exil-journalist in Europa, net als vele andere kritische, onafhankelijke Turkse journalisten. In ballingschap schreef Baydar het veelgeprezen boek Die Hoffnung stirbt am Bosporus (De hoop sterft aan de Bosporus), dat in 2018 uitkwam. Tussen 2017 en 2022 was Baydar hoofdredacteur van Ahval News Online – een drietalige website (Turks, Engels, Arabisch) die onafhankelijk nieuws over Turkije bracht.

Daarnaast levert Baydar bijdragen aan het Syndication Bureau, Tagesspiegel en Süddeutsche Zeitung. Hij schrijft bovendien kronieken voor de cultuursectie van Svenska Dagbladet, een Zweeds dagblad. Zijn opinieartikelen zijn verschenen in The Guardian, Süddeutsche Zeitung, New York Times, El Pais, Arab Weekly en Index on Censorship. Baydars analyses en deskundigheid beperken zich niet tot Turkije. Hij weet ook veel van het Midden-Oosten, de Balkan, Europa, de Amerikaans-Turkse betrekkingen, mensenrechten en geschiedenis. Baydar wordt algemeen beschouwd als autoriteit op het gebied van de mediasector, de stand van de journalistiek, vrije meningsuiting en censuur in Turkije.

Baydars journalistieke werk is vaak in de prijzen gevallen. In 2014 ontving Baydar de European Press Prize (EPP), voor ‘uitmuntendheid in de journalistiek’. Drie jaar later kreeg hij de prestigieuze ‘Journalistenpreis’ van het SüdostEurope Gesellschaft in Duitsland en de Morris B Abram Human Rights Award van UN Watch. Baydar ontving bovendien twee Italiaanse persprijzen: de Umbria Journalism Award en de Caravella ‘Mare Nostrum’ Award, die laatste werd uitgereikt door de organisatie ‘Journalisten van de Middellandse Zee’.