16.6 C
Amsterdam
Home Blog Pagina 777

Franse president Macron waarschuwt tegen stigmatisering moslims

0

De Franse president Emmanuel Macron heeft gewaarschuwd tegen stigmatisering van moslims en het koppelen van de islam aan terrorisme.

‘We moeten een gezamenlijk front vormen met onze medeburgers’, zei Macron op een persconferentie met de Duitse bondskanselier Angela Merkel. Macron reageerde hiermee op de opgelaaide discussie in Frankrijk over islamitische gezichtsbedekking.

Aanleiding voor die discussie is een incident van vorige week in het regionale parlement van het Franse departement Bourgondië. Parlementariër Julien Odoul van de radicaal-rechtse partij Rassemblement National – het vroegere Front National – eiste dat een moslima op de tribune haar hoofddoek zou af doen.

‘Het is secularisme, de wet van de Republiek’, verdedigde Odoul zich. ‘We kunnen niet met een minuut stilte beginnen voor de slachtoffers van het politiebureau en dat (de hoofddoek, red.) accepteren. Hij refereerde aan de aanval op een politiebureau in Parijs van twee weken geleden, waarbij een agent vier collega’s doodstak. Politiemensen vonden aanwijzingen dat de man een geradicaliseerde moslim is.

De vrouw met hoofddoek was mee met haar zoontje voor een schooluitje. Ze voelt zich zwaar beledigd en heeft besloten Odoul aan te klagen voor ‘het aanzetten tot rassenhaat’. En Odoul is niet de enige die de afgelopen weken Franse moslims beledigd heeft.

Yves Threard, adjunct-hoofdredacteur van de Franse krant Le Figaro, zei in een tv-debat over de hoofddoek: ‘Ik haat de islam’. Macrons eigen minister van Onderwijs, Jean-Michel Blanque, zei de hoofddoek ‘niet wenselijk te vinden in onze samenleving’. En de controversiële intellectueel Eric Zemmour sprak over ‘islamisering van de straten’. Naar hem wordt een strafrechtelijk onderzoek gedaan.

Macron lijkt met zijn woorden gehoor te geven aan een tegenreactie die de afgelopen week op gang is gekomen. Woensdag riepen negentig publieke figuren president Macron op iets te doen tegen stigmatisatie van moslims in Frankrijk, via een open brief in de Franse krant le Monde.

Vanwege de strikte scheiding tussen kerk en staat, de zogenoemde laïcité, is in Frankrijk het debat over islamitische hoofdbedekking extra fel. Sinds 2004 is de hoofddoek verboden in staatsscholen en overheidsinstellingen. En in 2011 besloot Frankrijk het dragen van de boerka en de niqaab in het openbaar te verbieden.

In Frankrijk wonen ongeveer vijf miljoen moslims. Daarmee kent het land de grootste islamitische minderheid van West-Europa.

‘Erdogan voorzitter bij aankomende VN-vluchtelingenconferentie’

0

De VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR organiseert op 17 en 18 december in het Zwitserse Genève het UN Global Refugee Forum. Deze conferentie zal worden voorgezeten door onder meer de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Dit beweert de Turks-Zweedse onderzoeksjournalist Abdullah Bozkurt van nieuwssite Nordic Monitor.

Dat Erdogan de conferentie zou mogen voorzitten is opmerkelijk, omdat de Turkse president de EU regelmatig dreigt met een nieuwe vluchtelingencrisis. Ook is hij zelf verantwoordelijk voor nieuwe groepen vluchtelingen.

Er zijn inmiddels honderdduizenden mensen in Noord-Syrië voor het Turkse geweld en jihadisten op de vlucht geslagen. Ook zijn honderden tegenstanders van het Erdogan-regime na de mislukte coup van 2016 Turkije ontvlucht.

Het Global Refugee Forum van de Verenigde Naties is bedoeld voor ministers en andere hoogwaardigheidsbekleders. Behalve de Turkse president zal naar verwachting ook secretaris-generaal António Guterres aanwezig zijn. Zwitserland en de UNHCR zijn de gastheren van de bijeenkomst. Turkije, Duitsland, Ethiopië en Costa Rica dragen bij in de organisatie.

Volgens de website van het Global Refugee Forum is het doel om vluchtelingen te helpen zelfredzaam te zijn en ontvangende landen te ondersteunen.

De stand is 0-1. Damsko loopt achter

0

‘Van wie is de stad?’, vraagt programmamaakster Amal Alhaag zich af. Ik loop mee met een stadswandeling met ‘stadsmakers van kleur’, die een andere kant van Rotterdam willen laten zien.

Alhaag is onderdeel van Metro54, een collectief jongeren met een migratieachtergrond dat sinds 2016 zijn plek opeist in het rap gentrificerende Rotterdam. ‘In Rotterdam leven de mensen met een migratieachtergrond midden in de stad, in Amsterdam is dat veel meer buiten de ring.’

Metro54 is nu bezig met het project ‘For the Culture’. Hierin staan alledaagse ontmoetingsplekken centraal en de wijze waarop deze plekken bewoners, kunstenaars en activisten in hun denken beïnvloeden. Zo zet producer en dj Cedric Kouame zich af tegen het idee dat je als persoon van kleur twee keer zo hard moet werken. ‘Hij noemt zijn werk ‘Twice Less’’, vertelt Alhaag.

Volgens co-initiatiefneemster Malique Mohamud is de ‘postkoloniale westerse stad’ per definitie meerstemmig en heeft deze meerdere geschiedenissen. Hij wijst naar haarsalon Elaine, recht in het midden van de stad. ‘Dit is erfgoed’.

En ik betrap mezelf op de gedachte: ‘Erfgoed? Hoe kan je zo’n deftig woord plakken aan een kapsalon?’ ‘Dit is een van de eerste haarsalons voor zwarte mensen. Ze bestaan al meer dan 35 jaar en is een archief van onze levens’, maakt hij af.

Een bewoner die haar kind heeft meegenomen is blij met de wandeling: ‘Ze beschrijven exact de gevoelens die ik lange tijd niet heb kunnen verwoorden’. We lopen samen. ‘Ik heb gemengde gevoelens: pijn, verdriet, maar ook positieve dingen. De wijk verandert vlug. Er is minder geweld en ik heb een beter uitzicht. Maar veel mensen moeten weg omdat hun huizen worden gesloopt of omdat ze de huur niet meer kunnen betalen. Daar zit mijn pijn.’

We komen aan bij onze eerste stop. Een wat ouder pand dat wél officieel erkend is als Rotterdams erfgoed. ‘Aktiegroep Het Oude Westen’ bivakkeert hier. Op de derde verdieping wacht de kunstinstallatie van Sharon Jane Dompig op ons.

We banjeren naar boven. Twee video’s worden tegelijkertijd op de muur geprojecteerd. Links gezellige beelden uit Rotterdam, binnen opgenomen bij verschillende ondernemers. En rechts beelden van de reizen die Sharon heeft gemaakt in het buitenland. Ze is acht jaar ‘overal en nergens’ geweest.

‘Waarom ben je teruggekomen?’, provoceer ik. Een beetje overrompeld: ‘Ja, dat is de grote vraag, hè.’ Ze is even stil en zegt: ‘Rotterdam voelt toch als thuis.’ Maar Rotterdam verandert. En ook de initiatieven in dit pand worden bedreigd vanwege kortingen op de gemeentesubsidie. We wandelen door.

Onze tweede stop is bij ‘Krachtvrouwen Oude Westen’. De ruimte waar Amina Ali Hussein al jaren dienstdoet als kleermaker / sleutelfiguur / gemeenschapsleider / bosslady en nog veel meer. ‘Zij is de moeder van deze buurt’, zegt een klant die haar trouwjurk komt ophalen. Amina is achttien jaar geleden uit Somalië gekomen en is een trotse Rotterdammer: ‘Rotterdam heeft ons veel gegeven, en wij proberen wat terug te doen.’

‘Het leven in Nederland voelde voor mij als een openluchtgevangenis’

We lopen door naar museum Het Nieuwe Instituut, waar straks ‘For the Culture’ officieel wordt ingeluid met een bonte stoet aan sprekers. Wanneer alles gereed is trapt Alhaag de avond af. Ik maak nogmaals kennis met de woorden die de strijd van deze nieuwe generatie jongeren adequaat typeert.

Het gaat om ‘manoeuvreren’ in culturen die mensen niet kennen, de ‘tussenruimtes’ die ‘archieven’ zijn van onzichtbare levens. ‘Misschien lopen hier de nieuwe filosofen rond,’ merkt Alhaag afrondend op.

Mohamud, die daarna op het podium klimt, vult haar betoog aan: ‘Het is belangrijk om deze ruimtes uit te lichten. Het impliciete expliciet maken bij ruimtes die vastzitten in informaliteit.’ Taal is daarbij een middel. Taalcreatie ook. ‘In een tijd dat we worden gereduceerd tot ‘trouwstoet’, ‘bontkraagjongeren’ en ‘roti-kip’ gebruiken we de taal om het Rotterdammerschap opnieuw te definiëren’, zegt hij.

Wat met name een beklemmend gevoel geeft is het ‘vastzitten in informaliteit’, waarmee bedoeld wordt dat de niet-westerse cultuur niet erkend wordt: een koloniale status-quo. Zelfstandig onderzoeker Egbert Alejandro Martina heeft als medewerker van een woningbouwvereniging ‘racisme bij stadsplanning’ van dichtbij meegemaakt. En segregatie is onderdeel van dat beleid, stelt hij.

‘Mensen worden de buurt uitgejaagd, omdat huizen op zo’n manier zijn ingericht dat niet-westerse mensen daar niet willen wonen. Zo worden vele huizen, verkamerd – gesplit in studio’s – waardoor gezinnen die huizen niet nemen. Ze verzetten zich, maar het is alsof je vecht tegen de bierkaai.’

Maar is er dan geen oplossing? Martina wil dat mensen het gesprek aangaan met architecten en stadsplanners. ‘Je moet het zien als een oorlog door mensen die jou niet als onderdeel van hun manier van leven zien.’

Uit de zaal wordt gereageerd: ‘Hoe krijg je de wijk mee?’ Marine vindt dat je moet ‘connecten’ met de dagelijkse behoefte van de mensen in de wijk. Voor hemzelf was muziek een uitweg. Hij zat ook ‘vast in informaliteit’, zoals velen. ‘Het leven in Nederland voelde voor mij als een openluchtgevangenis. En via muziek hebben we in de ruimtes die we ter beschikking hadden onze cultuur en denken gevormd.’

Martina’s woorden komen aan. Oorlog, gevangenis. Je wordt er niet vrolijk van. Maar de avond eindigt niet in mineur. Daar is het werk van de Britse kunstenares Zeinab Salah te interessant voor. Als een onvervalst stukje ‘muslim sisterhood’ digitaliseert zij oude trouwcassettes. ‘Wie anders gaat dit doen?’, zegt ze vastbesloten.

We zien beelden van dansende mensen op hun mooist, gecoverd met liefdesnummers. Het is een manier, een expressievorm van een gemeenschap die – onder een aanhoudende shitstorm van dagelijkse islamofobie – zichzelf staande houdt en terugvecht. Salah: ‘We are carving out the spaces for ourselves, that is what keeps us going on.’

What just happened?’, vroeg ik mij af, terwijl ik in de trein zat, terug naar Amsterdam. Wie zijn deze mensen, hoe komen ze aan hun vocabulaire? ‘For the Culture’ is een cultuurschok. Nieuw en ontregelend. Een ruimte van kruisbestuiving. Een plek van inspiratie. En mogelijk gemaakt door filosofen van kleur. Prachtig om te zien.

De stand is 0-1. Damsko loopt achter.

Britse studenten verzetten zich tegen standbeeld van ‘racistische’ Gandhi

0

Studentenactivisten in Manchester maken zich boos over de komst van een standbeeld van Mahatma Gandhi. De Indiase opstandelingenleider was een anti-zwarte racist, aldus deze studenten.

De gemeenteraad van Manchester wil een bijna drie meter hoge standbeeld neerzetten ter ere van de 150e geboortedag van Gandhi, die viel op 2 oktober. Maar als het aan activistische studenten ligt, gaat het hele feest niet door.

In een open brief aan de raad eisen de activisten erkenning voor Gandhi’s ‘gemene opmerkingen’ over Afrikanen en de bijbehorende verontschuldigingen. Ook op sociale media laten studenten van zich horen.

Vergezeld van de hashtag #GandhiMustFall verwijten zij Gandhi, die tussen 1893 en 1914 in Zuid-Afrika woonde, een racist te zijn. In brieven verwees hij naar Afrikanen als ‘wilden’, ‘onbeschaafd’ en ‘vies’.

Het standbeeld wordt volgende maand officieel onthuld. Volgens een woordvoerder van de gemeenteraad van Manchester is het standbeeld slechts bedoeld om ‘vrede, liefde en harmonie te verspreiden’.

‘Heel veel thema’s die bij de burger leven gaan aan Amsterdam voorbij’

0

Gisteren organiseerden de Vrije Universiteit Amsterdam en de Christelijke Hogeschool Ede in Apeldoorn een congres over de toekomst van religieuze journalistiek. Eén van de conclusies door de aanwezige experts ging over de media in het algemeen: de meeste media kunnen wel wat extra voelsprieten in de samenleving gebruiken.

Mediahistoricus Huub Wijfjes stelt dat media de publieke steeds meer uit het oog verliezen. Media laten zich vaak leiden door algoritmes. Er ontstaan opiniebubbels, journalisten en bloggers preken steeds vaker weer voor eigen parochie. Sociale media belonen radicaliteit en het bestrijden van andersdenkenden. Volgens Wijfjes zorgen deze ontwikkelingen voor een ‘nieuwe verzuiling’.

De protestants-christelijke dagbladen Nederlands Dagblad en Reformatorisch Dagblad waren altijd al verzuild, maar volgens NRC-journalist Karel Smouter zijn deze twee kranten juist weer in de mode geworden. De reden: identiteit doet er weer toe.

‘De calvinistische denkers Abraham Kuyper en Herman Dooyeweerd verwierpen het idee van neutraliteit. Dit is nu weer helemaal in: in deze tijd pleit de Amsterdamse politieke partij BIJ1 voor dekoloniseren van de wiskunde.’

Ook hebben de protestants-christelijke media volgens Smouter extra voelsprieten in de samenleving. ‘Alle grote media, ook de Telegraaf, zitten in Amsterdam. De boerenprotesten kwamen als een verrassing. Heel veel thema’s die bij de burger leven gaan aan Amsterdam voorbij. Ze blijven sudderen, komen tot een kookpunt – en dan pas worden ze in Amsterdam wakker. Regionale media en media in de provincie zien deze maatschappelijke ontwikkelingen veel eerder.’

Smouter vindt ook dat religieuze media en ‘opiniemakers’ meer werk moeten maken van hun meerwaarde. ‘Sjirk Kuijper (de hoofdredacteur van het Nederlands Dagblad, red.) zou eens wat vaker moeten aanschuiven bij Buitenhof en Pauw. En waarom heeft Theoloog des Vaderlands Stefan Paas eigenlijk geen column in NRC?’

Gebedsoproep op de speaker: teken van acceptatie of provocatie?

1

De Blauwe Moskee in Amsterdam-West wil de aanwezigheid van de islam in Nederland normaliseren door op vrijdagmiddag de azan – de gebedsomroep – versterkt door de buurt te laten schallen. We vroegen de leden van het dK-panel naar hun mening.

Stephano Stoffel (57), ZZP’er, bestuurder en columnist

‘We hebben in het verleden de verzuiling gehad in Nederland, waarbij allerlei groepen – protestanten, katholieken, liberalen en socialisten – heel duidelijk hun eigen zichtbare cultuur hadden. De laatste vijftig jaar zijn die gescheiden bevolkingsgroepen minder zichtbaar geworden en inmiddels zitten we nu in een vergevorderd stadium van ontzuiling en ontkerkelijking. Vandaar dat het voor veel mensen een beetje een schok is dat we nu opeens een nieuwe culturele en religieuze zuil hebben die zich in de samenleving wil manifesteren: de islam – meegekomen met de migranten uit Turkije en Marokko. Het seculariseringsproces in die groepen, waar sommige mensen op hopen, laat denk ik nog lang op zich wachten.

‘Wat doen we nou moeilijk?’

Maar goed, de Azan over de luidsprekers: juridisch staan ze helemaal in hun recht. En ik heb er zelf ook geen probleem mee. Ik ben opgegroeid in Suriname, een door en door multicultureel land. En ik ging met iedereen om: javanen, marrons, hindoestanen, ik had Joodse vrienden. Je ging gewoon naar feestjes van elkaar, je wist niet niet beter. Het was normaal. Althans, dat is mijn eigen ervaring. Er zijn ook andere verhalen. Het ligt misschien ook een beetje aan je eigen persoonlijkheid. Ik werd overal met open armen ontvangen en ik heb genoten van al die verschillende culturen.

Hier in dit kleine landje moeten we nog een beetje wennen aan de multiculturele samenleving. In de tijd van Michiel de Ruyter waren ‘wij’ alleen ‘daar’. Nu zijn ‘zij’ ook ‘hier’ – en ze gaan niet meer terug. Toen ik een tijdje geleden met vakantie in Macedonië was hoorde ik de Azan ook door de hele stad galmen en niemand maakte zich druk. En ik ook niet. Ik denk wel eens: wat doen we nou moeilijk? De eerste maandag van de maand heb je ook een landelijke alarmsirene. Ligt iemand daar wakker van?’

Ibrahim Özgül (35), finance- en project professional

‘Aan de ene kant is de Nederlandse grondwet voor iedereen gelijk. Als kerken hun klokken mogen luiden waarom zou een moskee dan geen versterkte gebedsoproep mogen doen? Eigenlijk is het van de zotte dat we het er überhaupt over moeten hebben. Aan de andere kant heb je binnen de islam ook de stelregel dat jouw leven en hoe je dat invult anderen beter niet tot last kan zijn.

‘Ik zeg: leven en laten leven’

Toch vind ik de beweegreden achter het plan wel charmant: het normaliseren van de islam in Nederland. Want we zeggen wel dat we de islam accepteren binnen onze vrijheid van godsdienst, maar in de praktijk wordt de islam in de uiterlijke verschijning door sommige mensen het liefst helemaal onzichtbaar gemaakt. Is dat acceptatie van de ander?

Ik vind wel dat er netjes overleg moet zijn met de buren. Maar waar hebben we het over? Vijf minuten in een week, op een vrijdagmiddag. Als het nou vijf keer per dag zou zijn, of ook in de nacht, dan zou ik de ergernis snappen. Als je mensen hoort over hoe ze de Azan vinden als ze op vakantie zijn in Turkije, dan vinden ze het mooi. Ik zeg: leven en laten leven.’

Pritam Soekhradj, (18), scholier havo 5

‘Ik vind dat het gewoon moet kunnen, de Azan op de versterker. Ten eerste hebben moslims gewoon dezelfde rechten als christenen of wie dan ook. We hebben in Nederland vrijheid van godsdienst. De gemeente mag wel iets zeggen over de lengte en het volume van gebedsoproepen. Maar het is heus niet zo dat heel Amsterdam straks die Azan hoort. Eigenlijk is het gewoon vergelijkbaar met het luiden van kerkklokken. Zolang het op een normaal volume gaat en niet twee uur lang, is het prima.

‘Het gezeur is zwaar overdreven’

Mensen zeuren vaak om het zeuren, vooral over dingen die nieuw zijn. Ik vind het allemaal zwaar overdreven. Ook als het bij mij om de hoek zou zijn: ik slaap er geen nacht minder om. Veel mensen gunnen het moslims niet om hun geloof uit te dragen in Nederland. Ze willen graag kunnen blijven leven in de gedachte dat er geen islam in Nederland is – terwijl dit allang een realiteit is. Ik kan me wel voorstellen dat meer moskeeën de gebedsoproep nadrukkelijker willen laten uitgaan. Maar dat vind ik niet per se een zorgelijke ontwikkeling. Laat ze. Ik ben zelf ook in Marokko geweest en had er geen last van.’

Salma Karim (25), CEO en graphic designer

‘Het is een recht in Nederland om gelovigen te attenderen op het begin van een geloofsdienst, dus die vrijheid geldt ook voor moslims. Maar zelf zou ik het echt in overleg met de buurt doen. Voor mijzelf is het niet nodig. Ik vind dat het geloof een beetje voor jezelf is. Iets dat je niet aan anderen moet opdringen. En ik vind het eigenlijk een beetje te overdreven. We konden twintig jaar zonder. Iedereen heeft gewoon een lijst in huis. Dus het is niet nodig. Je kunt ook een app voor de moskee maken, die de Azan laat horen, zodat de andere mensen er geen last van hebben.

‘Sommige mensen vinden het gewoon eng’

Ze zeggen dat het de bedoeling is om de islam te normaliseren in Nederland, maar ik denk dat het gevolg juist het tegendeel is. Sommige mensen vinden het gewoon eng. En die mensen gaan denk ik niet de moeite nemen om zich naar aanleiding van zo’n omroep te verdiepen in de islam. Ze weten niet dat het in veel Arabische landen – in ieder geval in Marokko en Egypte – helemaal niet raar is om kerkklokken en moskee oproepen door elkaar te horen. Maar mensen die bang zijn voor de islam willen dat ook niet weten, de Azan laten horen gaat daar niks aan veranderen.’

Lourdes Boasman (69), gepensioneerd en taalvrijwilliger

‘Waar ik woon zijn geen moskeeën of kerken in de naaste omgeving. Een ervaringsdeskundige ben ik dus beslist niet. Maar ik vind dat mensen die een geloofsovertuiging aanhangen vrij moeten zijn om dat te kunnen doen. Dat de manier waarop dat gebeurt tot irritatie kan leiden of zelfs als overlast of ongewenst worden ervaren door derden is duidelijk.

‘Overleg is nodig’

In een land waar meer dan 50 procent van de inwoners geen geloofsovertuiging – meer – heeft, is het verstandig ervoor te waken dat ondoordachte uitingen, zoals klokkengeluid of de oproep tot gebed via geluidsinstallaties van de eigen overtuiging, niet leiden tot aversie van bewoners van een wijk of dorp.

Overleg is nodig om acceptatie binnen een woongemeenschap te behouden. Eenzijdig overgaan tot dit soort, niet door de gehele gemeenschap gesteunde maatregelen leidt alleen maar tot verdeeldheid. Er is al teveel ergernis tussen de verschillende bevolkingsgroepen. Dat een imam nu stelt dat ‘Amsterdam er maar aan moet wennen, want het is toch een tolerante stad?’, dat lijkt mij geen goed uitgangspunt voor het op gang brengen van een dialoog.’

Duitsland neemt maatregelen: dreiging extreemrechts geweld zwelt aan

0

De Duitse federale politie en veiligheidsdienst hebben nieuwe maatregelen aangekondigd om extreemrechts geweld aan te pakken. Deze zijn hard nodig, aldus politiechef Holger Münch: ‘Extreemrechtse misdaden bedreigen onze democratie.’

Afgelopen week meldde Horst Seehofer, de Duitse minister van Binnenlandse Zaken, al dat er op dit moment 24.000 rechtsextremistische Duitsers rondlopen. 450 daarvan zijn ‘ondergronds’ gegaan: dit betekent dat de politie geen informatie over hen kan verzamelen. 12.000 Duitsers zijn potentieel gewelddadig, aldus Seehofer.

De politie zegt nu 43 rechtsextremisten ‘op de radar’ te hebben die zo gevaarlijk zijn dat ze plannen voor een aanslag hebben. Ter vergelijking: in 2016 had de politie 22 van zulke figuren in het vizier, en aan het begin van dit jaar 33.

Uit de cijfers van de politie lijkt het dat extreemrechtse Duitsers zich massaal zijn gaan bewapenen. De politie nam in 2018 welgeteld 1.091 wapens af van rechtse extremisten. Dat is een stijging van 61 procent ten opzichte van 2017: toen werden er 676 wapens ingenomen. De in beslag genomen wapens variëren van pistolen tot geweren en explosieven.

Ook het aantal extreemrechtse geweldsincidenten is in 2018 toegenomen: er waren toen 1.088 gewelddadige incidenten, een stijging van 3,2 procent ten opzichte van 2017. Het gaat hier met name om aanvallen gericht tegen moslims en Joden. Ook politici zijn soms het slachtoffer, zegt politiechef Münch.

De politie registreerde alleen al in de eerst helft van 2019 609 aanvallen op vluchtelingen, waarbij 102 personen gewond raakten. De daders kwamen allemaal uit extreemrechtse hoek, meldt de politie.

Extreemrechtse geweldsdelicten met dodelijke afloop zijn de afgelopen maanden uitgebreid in het nieuws geweest. In juni vermoordde een rechtsextremist de CDU-politicus Walter Lübcke. En vorige week woensdag probeerde de 27-jarige Duitser Stephan Billiet tevergeefs de synagoge van Halle binnen te komen, waarna hij langs een joodse begraafplaats en een dönerzaak ging om slachtoffers te maken. Er vielen twee doden.

Volgens de Duitse politie spelen nieuwe extreemrechtse clubs als de Identitäre Bewegung een belangrijke rol in het kweken van de ‘ideologische vereisten’ voor zo’n terreurdaad als van Billiet. Ook extreemrechtse retoriek die gebruikers van sociale media en online spellen verspreiden dragen bij aan een klimaat van waaruit extreemrechts geweld kan opborrelen, besluit de politie.

Met deze nieuwe statistieken rechtvaardigen de politie en de veiligheidsdienst de nieuwe maatregelen die ze willen treffen om extreemrechts geweld in te dammen. Onder de nieuwe nieuwe maatregelen vallen meer personeel en een intensievere monitoring op het internet. Ook willen ze meer inzetten op het verzamelen van bewijs om Identitäre Bewegung en soortgelijke bewegingen tegen te houden.

Turkse voetballer van Duitse club steunt Syrië-inval, wordt ontslagen

0

De Turkse verdediger Cenk Sahin van St. Pauli uit het Duitse Hamburg kan zijn biezen pakken.

De club uit Hamburg ontsloeg hem nadat hij steun betuigde aan het Turkse leger, dat vorige week een offensief is gestart in het noorden van Syrië.

Op Instagram sprak Sahin (25) zijn steun uit voor het militaire offensief in Syrië: ’Wij staan aan de kant van ons heldhaftige leger. Onze gebeden zijn met jullie (de soldaten, red.)’.

Hierna riepen fans van St. Pauli, bekend vanwege hun linkse opvattingen, op tot zijn ontslag. Ook spraken zij steun uit voor de Koerden.

De redenen van zijn ontslag zijn ‘het negeren van de clubwaarden en de noodzaak om  de speler te beschermen’, liet St. Pauli weten.

Sahin is niet de enige speler die nadelige consequenties ondervindt van zijn standpunt over Syrië. De UEFA is een onderzoek is gestart naar spelers  van het Turkse nationale voetbalteam. In de EK-kwalificatiewedstrijd tegen Frankrijk van afgelopen maandag bezegelden zij hun goal (1-1) met een militaire groet.

Bekende Fransen doen oproep aan president Macron: ‘Stop islamofobie’

1

‘Hoe lang blijven we haat tegen moslims nog tolereren?’ Dat is de titel van een open brief die vandaag in de Franse krant le Monde is verschenen. In de brief roepen negentig publieke figuren president Macron op iets te doen tegen de ‘stigmatisatie’ van moslims in Frankrijk.

Aanleiding voor de brief is een incident van vorige week in het regionale parlement van het Franse departement Bourgondië. Tijdens een zitting vroeg parlementariër Julie Odoul van de radicaal-rechtse partij Rassemblement National – het vroegere Front National – aan een moslima op de tribune om haar hoofddoek af te doen.

‘Het is secularisme, de wet van de Republiek’, verdedigde Odoul zich. ‘We kunnen niet met een minuut stilte beginnen voor de slachtoffers van het politiebureau en dat (de hoofddoek, red.) accepteren. Daarbij refereerde hij aan de aanval op een politiebureau in Parijs van twee weken geleden, waarbij een agent vier collega’s doodstak. Politiemensen vonden aanwijzingen dat de man een geradicaliseerde moslim is.

President Emmanuel Macron zou de ‘agressie’ van Odoul tegen de gesluierde moslima publiekelijk moeten veroordelen. Dat staat te lezen in de brief in le Monde, ondertekend door bekende Fransen zoals filmacteur Omar Sy (bekend van de film Intouchables) en komiek Kev Adams.

De zaak-Odoul is niet het enige islam-gerelateerde incident dat de afgelopen week ophef veroorzaakte in Frankrijk. Yves Threard, Adjunct-hoofdredacteur van de Franse krant Le Figaro, zei in een tv-debat over de hoofddoek: ‘Ik haat de islam’. En Macrons eigen minister van Onderwijs, Jean-Michel Blanque, zei de hoofddoek ‘niet wenselijk te vinden in onze samenleving’.

De president moet volgens de ondertekenaars van de brief veroordelen dat in Frankrijk ‘moslims worden gestigmatiseerd en aangeklaagd vanwege de eenvoudige beoefening van hun religie’: ‘Hoe lang gaan we accepteren dat secularisme, het fundament van onze Republiek, wordt gebruikt voor een verdeling zaaiende, racistische, xenofobe, dodelijke visie op onze samenleving? 

Franse moslims zijn steeds vaker het doelwit van moslimhaat, aldus de Organisatie tegen Islamofobie in Frankrijk (CCIF). Het CCIF registreerde vorig jaar 52 procent meer ‘islamofobe incidenten’ dan in 2017.

‘Trump maakte de juiste keuze.’ Syrische christenen zijn niet onverdeeld pro-Koerdisch

4

Behalve Koerden en soennitische Arabieren wonen in Syrië ook groepen oosterse christenen. Hoe kijken de christenen aan tegen de Turkse inval in Noord-Syrië?

Je zou misschien verwachten dat christenen in Syrië massaal anti-Erdogan zijn en de Koerden steunen. Zo berichtte het Amerikaanse Christian Broadcasting Network over Syrische christenen die samen met de Koerden tegen de Turken en jihadisten ten strijde trokken. Maar de werkelijkheid ligt anders. Veel Syrische christenen zijn niet zo rouwig wanneer de Koerden zullen vertrekken.

Onder Syrische christenen wordt Arabisch en Aramees (Suryoyo) gesproken. Arameestalige christenen noemen zichzelf ‘Suryoye’ in hun eigen taal. Dat vertalen ze in het Nederlands met Arameeërs of Assyriërs. De meeste Syrische christenen die in Nederland wonen noemen zichzelf Arameeërs, een minderheid noemt zich Assyrisch. De Arameeërs menen dat de christelijke Suryoye van de oude Arameeërs afstammen, die rond 1000 voor Christus in Zuidoost-Turkije en Noord-Syrië allerlei stadsstaatjes oprichtten. De Assyriërs geloven dat de oude Assyriërs, die rond 700 voor Christus heersten over een enorm wereldrijk, de voorouders van de Suryoye zijn.

De afgelopen decennia zijn honderdduizenden Syrische christenen Turkije, Irak en Syrië ontvlucht voor oorlog en geweld. Het is onduidelijk hoeveel er nu nog in het Midden-Oosten wonen. In Syrië zullen het er niet meer dan een miljoen zijn, in Irak maximaal 200.000, in Zuidoost-Turkije zijn het er ongeveer tweeduizend, zegt Johny Messo, voorzitter van de Wereldraad van Arameeërs, in het Engels de World Council of Arameans (Syriacs).

‘De Koerden hebben hun hand overspeeld’

Johny Messo behartigt wereldwijd de belangen van de Arameeërs. Hij zegt dat Koerdische strijders veel Arameeërs hebben verjaagd door voor een onafhankelijk ‘Koerdistan’ te strijden, nota bene in het hart van het gebied waar de Arameeërs wonen.

‘In Irak is dit bijna gelukt, in Syrië leek het even zo. In Zuidoost-Turkije strijd de Koerdische PKK sinds 1984 tegen de Turkse staat. En wij Arameeërs belandden er ongewild tussen. Hierdoor zijn veel Arameeërs naar West-Europa gevlucht en hebben de Koerden dankbaar onze achtergelaten gebieden ingenomen.’

Messo beschouwt de YPG als het kind van de door Turkije als terroristisch aangemerkte PKK. ‘Dat erkent iedereen, zelfs Koerden.’ Volgens Messo heeft de YPG geprofiteerd van de strijd tegen IS, want hierdoor kregen ze Amerikaanse wapens en geld om zo hun eigen Koerdische regio te stichten.

‘Hierbij hebben ze hun macht misbruikt. Aramese dorpen die door de Koerden werden ‘heroverd’ op IS kwamen stevig in Koerdische handen. De Arameeërs kregen hun landerijen niet terug. De Koerden zetten overal hun eigen mensen neer, christelijke scholen en kerken ontvingen officiële brieven waarin stond dat ze de Koerden moesten erkennen als nieuwe heersers. De Koerden vermoordden enkele Arameeërs, sloten scholen en verplichtten kinderen Koerdisch te leren. Ook dwongen ze Arameeërs uit Noordoost-Syrië vorig jaar mee te vechten tegen de Turken in Afrin, in het noordwesten van het land.’

‘Koerdificatie is het doel’

Volgens Messo hadden de Koerden de Turkse invasie in Noord-Syrië kunnen voorkomen als ze zich meer verantwoordelijk hadden gedragen. ‘Turkije wilde niet nog een Koerdische entiteit aan zijn grens. De Koerden hebben hun hand overspeeld. Donald Trump heeft de juiste beslissing gemaakt. Andere landen zouden de terugtrekking van Amerika en wapenleveranties aan groepen in Syrië óók moeten volgen voor de terugkeer van veiligheid, vrede en stabiliteit in ons vaderland.’

Maar zijn Erdogans bommen en door Turkije gesteunde islamitische milities niet veel gevaarlijker voor de christenen dan de Koerden? Messo antwoordt ontwijkend: ‘Of het nu jihadisten zijn of nationalistische Koerden, we willen gewoon vrede. Koerden zijn uiteraard meer voor rede vatbaar, maar mede door hun autoritaire gezag de laatste jaren hebben zij ons vertrouwen verloren.’

En Erdogan dan? Messo vertelt dat hij op uitnodiging van de Syrisch-orthodoxe kerk in de Amerikaanse staat New Jersey eerder dit jaar met hem in gesprek mocht. ‘Je kunt van alles van Erdogan vinden wat je wilt, maar we hebben het met hem te doen in Zuidoost-Turkije. Wij gaan daarom ook met hem het gesprek aan. Dat impliceert niet dat we zijn politiek steunen, maar dankzij gesprekken als deze komt er in Istanbul een Syrisch-orthodoxe Kerk, de eerste nieuwe kerk sinds de geboorte van Turkije in 1923. Praten met Erdogan heeft zin.’

‘Wij zijn de oorspronkelijke bevolking’

Attiya Gamri van de Assyrian Confederation of Europe is net als Messo kritisch over de Koerden: ‘De Koerden leven nog maar een paar honderd jaar in de gebieden waar wij al meer dan drieduizend jaar wonen. Zij zijn de nieuwkomers, wij zijn de oorspronkelijke bevolking. Onze relatie met de Koerden is problematisch. We vochten bijvoorbeeld in Irak zij-aan-zij met de Koerden tegen Saddam Hoessein, maar de Koerdische regering in Noord-Irak heeft daarna de Assyriërs en de Jezidi’s monddood gemaakt. Koerdificatie is het doel.’

Ook noemt Gamri de moord in april 2015 op David Jendo, een Assyrische militieleider die volgens het internationale tv-station Assyria TV door de Koerdische YPG werd vermoord. De YPG gaf IS de schuld voor de moord, maar dat is volgens Assyria TV een leugen. De moord op Jendo is niet door de grote media opgepikt, wel door het Turkse persbureau Anadolu Agency, dat dit inpaste in het Turkse narratief dat de YPG-milities slecht zijn.

Volgens Gamri heeft 80 procent van de Koerden uit Syrië wortels in Turkije en Irak. ‘Zij wonen pas heel recent in Syrië, gevlucht voor het geweld tussen de PKK en de Turkse regering of voor Saddam Hoessein. Maar de nieuwkomers zijn in Noord-Syrië wel de dominante politieke kracht geworden.’ Dit komt volgens haar vanwege hun hoge geboortecijfers en ook door geweld tegen christenen. De Koerden die nog niet heel lang in Syrië wonen hebben van Assad ook geen identiteitsbewijs gekregen. De Assyriërs kregen dat wel. ‘Ik ben het niet eens met Assad hoor, maar nu snap ik zijn beslissing wel.’

‘Christenen worden altijd vergeten’

Gamri stoort zich aan Nederlandse politici en aan de ‘eenzijdige’ berichtgeving van Nederlandse media. ‘Gert-Jan Segers van de ChristenUnie noemde de Koerden toen hij de Turkse aanval veroordeelde, maar vergat ons. En journalist Brenda Stoter Boscolo vraagt terecht aandacht voor de genocide op de Jezidi’s, maar dat Assyrische christenen in Irak in 2015 ook werden vermoord door IS-strijders en Assyrische vrouwen ook werden verkracht en tot seksslaaf gemaakt, daar is helemaal geen aandacht voor. Christenen worden altijd vergeten.’

Hoewel ze kritisch is op de Koerden, juicht Gamri de Turkse invasie van Noord-Syrië niet toe. Gamri: ‘We zitten niet op Erdogan te wachten. We vinden jihadistische milities beangstigend, die staan voor ons gelijk aan moord, verkrachtingen en berovingen.’

Vorige week deelde Gamri op Facebook een artikel uit de christelijke krant Christianity Today over Kamishli. Deze Syrische stad werd honderd jaar geleden, ten tijde van de Armeense en Assyrische Genocide, gesticht door Syrische christenen die op de vlucht waren geslagen voor de Ottomaanse Turken. Gamri: ‘Assyriërs vermoord in Kamishli… Mijn familie woont hier meer dan honderd jaar. Na de genocide hier een nieuw leven gestart. Nu worden ze opnieuw door Turkse wapens aangevallen.’

‘Christenen noodgedwongen pro-Assad’

Daniel Altunkaynak ziet het anders. Hij is vertegenwoordiger van de European Syriac Union, een pro-Koerdische groepering die een minderheid van de Syrische christenen vertegenwoordigt. ‘In Syrië zijn de meeste christenen na decennialange angstpolitiek en dictatuur noodgedwongen pro-Assad’, zegt Altunkaynak. ‘Dat betekent niet dat ze zijn moordpartijen en martelgevangenissen steunen, maar Assad doet alsof hij de christenen beschermt. Ook zijn mensen bang voor de Syrische geheime dienst, die ook in Noord-Syrië actief is.’

Volgens Altunkaynak is het niet waar dat de Koerden in Syrië de christenen onderdrukken. ‘Sowieso hebben de christenen het moeilijk in het Midden-Oosten. De afgelopen twee decennia vond er een heuse exodus plaats en besloten honderdduizenden oriëntalistische christenen het Midden-Oosten te verlaten. Maar het is niet waar dat dit door de Koerden komt.’

Altunkaynak ontkent ook dat de Koerden er verantwoordelijk voor zijn dat christelijke scholen in Syrië moesten sluiten. Er zouden Syrische staatsscholen zijn gesloten, die pro-Assad waren. En de protesten van christenen hiertegen zouden mede zijn georganiseerd door de geheime dienst van Assad.

‘Syrië kun je niet vergelijken met Nederland. Suryoye en christenen zijn nog steeds heel bang voor Assad en zijn geheime dienst. Daarom gingen ze demonstreren.’ Altunkaynak voegt toe dat die staatsscholen maar twee tot drie uur in de week Aramees gaven.

Hebben christenen die Assad steunen of de invasie van Erdogan verdedigen last van een ‘dhimmi-mentaliteit’? Altunkaynak laat dat in het midden. ‘Ik wil absoluut geen polemiek tussen ons en onze broeders en zusters van de Aramese en Assyrische bewegingen.’

Waar de pro-Koerdische christenen wél voor staan? ‘Ons denken is gegrond in socialisme en revolutionair-nationalisme. Wij strijden voor ons volk, de Suryoye, komen op voor onze rechten, onze taalrechten, onze religieuze rechten, en voor gelijke rechten voor iedereen. Ook voor de rechten van andere volkeren dus. De tijd dat wij ons lieten behandelen als tweederangsburgers is voorbij.’ Altunkaynak ontkent dat de pro-Koerdische Syrische christenen ‘pionnen’ van de Koerden zijn. ‘We komen in de eerste plaats op voor de Suryoye, we zijn geen Arabische, Jezidi of Koerdische partij.’