‘Het bleef hangen in verwijten, boosheid en appelleren aan de onderbuik van wanhopige, gefrustreerde migranten’, zegt Sylvana Simons  over Denk.

Sylvana Simons heeft geschiedenis geschreven. Ze is de eerste zwarte Nederlander die een politieke partij heeft opgericht, Artikel 1, waarmee ze meedoet aan de Tweede Kamerverkiezingen in maart. De politica was tot eind vorig jaar als kandidaat-Kamerlid actief voor een andere politieke partij, Denk. De Kanttekening sprak haar.

Wie of wat inspireert jou?
‘Mijn moeder liet me zien dat je als vrouw carrière kunt maken, een gezin kunt hebben én een leuk mens kunt zijn. Mijn beide ouders waren hoogopgeleid. Mijn moeder werkte bij het ICT-bedrijf IBM. Toen we in 1972 over kwamen vanuit Suriname, moest zij onderaan beginnen in de fabriek. Maar door veel te werken en te leren eindigde zij in een managementfunctie. Verder raak ik geïnspireerd door mensen als Martin Luther King en Malcolm X, maar ook door een gesprek met een dakloze. Daarnaast verrassen mijn kinderen mij dagelijks. Ik vind het vooral belangrijk een leerling te blijven. Als je je hart openstelt, is er veel mogelijk.’

Helpt die inspiratie bij alle negativiteit die je over je heen krijgt?
‘Daar heeft vooral mijn omgeving last van. Voor mijn kinderen gaat het natuurlijk niet om zomaar iemand. Het gaat om zijn moeder. Al scheelt het wel dat zij al hun hele leven een moeder hebben die bekend is. Zij weten dat op zich goed te scheiden, maar geen enkel kind vindt het leuk als hun moeder door het slijk wordt gehaald. Als het nodig is, praten we erover.’

Waarom was Denk een misstap?
‘Toen Denk mij benaderde, was de partij het enige alternatief voor de gevestigde partijen. De enige partij ook die over racisme sprak. En, eerlijk is eerlijk, ik hou ook wel van een beetje rebellie; ik ben er niet vies van om er met gestrekt been in te gaan. Gaandeweg merkte ik echter dat ik niet op mijn plek zat. Bij mijn entree had ik mijn kaarten op tafel gelegd en laten weten wat belangrijk is voor mij: vrouwenemancipatie, emancipatie van de LGBT-gemeenschap, verbinding tussen alle Nederlanders én dat betekent ook Turken onderling, Surinamers onderling en ga zo maar door. Je moet dan ook kritisch naar je eigen gemeenschap kijken. Ik kwam erachter dat wat ik te bieden had niet kwijt kon binnen Denk. Ik wilde de instituties aanpakken, het systeem; daar zit het racisme! Nu Artikel 1 er is, merken we dat mensen die bij Denk een drempel zagen, ons nu wél weten te vinden. Je kunt niet zeggen dat de Koerden je broeders zijn als je hun pijn niet voelt of erkent, of als je onrecht tegen alevieten niet wil zien. Als je jezelf niet kritisch onder ogen kunt nemen, hoe moet de ander jou dan serieus nemen? Dat geldt voor alle bevolkingsgroepen, uiteraard. Ook voor de witte arbeider. Inmiddels dreigt Denk met dwangsommen als ik en Ian van der Kooye (voormalig campagneleider van Denk en medeoprichter van Artikel 1, red.) over de partij praten in het openbaar. Inmiddels staat Van der Kooye op veertigduizend euro, ik kreeg een brief met een som van dertigduizend euro (door negatieve uitlatingen te doen over Denk hebben Simons en Van der Kooye contractbreuk gepleegd, zo redeneert Denk, red.). Wij worden daar niet echt warm of koud van. Geen rechter gaat Denk gelijk geven. Het enige wat wij niet willen, is de kiezers van Denk schofferen. Dat zijn oprechte mensen met een oprecht verlangen. Ook over de partij of organisatie zal je ons niets horen zeggen, vragen over onze persoonlijke ervaringen beantwoorden we gewoon.’

Hoe kijk je nu naar de ontwikkelingen in Turkije?
‘Ik wist en weet er niet veel van, de historische context ken ik niet goed genoeg. Daarom heb ik wekenlang binnen Denk gevraagd  ‘leg het eens uit, praat me eens bij, ik wil het snappen’. Ik volgde zoals iedereen het nieuws en ik had er veel vragen over. Die uitleg is er nooit gekomen, dus ik kan er nog steeds niet veel over zeggen. Iedereen ziet vanuit Nederlands perspectief wel dat daar het een en ander mis gaat. Toch blijft het gek dat Denk zich iedere keer moet verantwoorden voor wat er in Turkije gebeurt. Jij vraagt mij toch ook niet naar Desi Bouterse? Ik vind het alleen wel schijnheilig dat heel Nederland een mening heeft over Turkije, maar dat we over elkaar heen buitelen voor de goedkoopste tickets naar de Turkse kust. Ik hoor de laatste tijd vaak van mensen die zeggen dat zij in die tijd aanvragen deden die mij niet bereikt hebben.’

Wil je nu je weg bent bij Denk iets zeggen over de Armeense genocide die ontkend wordt door Denk?
‘Mensen denken onterecht dat ik die ontken. Ik weet niet wat er toen is gebeurd. Ik heb eigenlijk hetzelfde standpunt als de Nederlandse overheid, daarom zou ik zeggen: zoek het voor eens en voor altijd goed uit. Vind consensus en handel daar naar. Het is trouwens écht bizar dat, nadat ik had aangekondigd de politiek in te gaan, de allereerste vraag aan mij was: wat vind je van de Armeense genocide? Dat vind ik een schande. Ik heb ook wel geleerd van fouten. Bijvoorbeeld: Van der Kooye was verantwoordelijk voor de strategie van Denk. Dat kwam neer op de volgende pijlers: spraakmakend zijn, de media gebruiken om campagne voor je te voeren, omdat media nu eenmaal voorspelbaar zijn, en het belangrijkste: laat de media vertellen aan alle Turken dat er een ‘Turkenpartij’ is in Nederland. Dat wilde Selçuk Özturk, de voorzitter en werkelijke leider van Denk, eigenlijk niet, hij wilde van het label ‘Turkenpartij’ af. Van der Kooye adviseerde hem juist: er zijn zo’n vierhonderdduizend Turken in Nederland. Wat doe je daarna? Daarna vraag je er een Marokkaanse Nederlander bij, dan gaan mensen denken dat je een ‘moslimpartij’ bent. Er zijn zo’n één miljoen moslims in Nederland. Vervolgens vraag je er een Surinaamse Nederlander bij, wat gaan ze dan zeggen? Dat het een ‘allochtonenpartij’ is. Er zijn immers zo’n tweeënhalf miljoen allochtonen in Nederland. Dan vraag je een witte Nederlander erbij en is het circus compleet. Bekendheid bereik je door spraakmakend te zijn, door bijvoorbeeld het grote r-woord te gebruiken: racisme. Zo krijg je zaken in de media. Het heeft als strategie goed gewerkt, maar daar bleef het dan ook bij. Het bleef hangen in verwijten, boosheid en appelleren aan de onderbuik van wanhopige, gefrustreerde migranten. Op het thema verbinding liep het tussen mij en de heren dan ook stuk. Terwijl Van der Kooye en ik elkaar juist daar vonden. Als je eerst hard om aandacht roept en je krijgt die aandacht uiteindelijk, moet je wel wat te vertellen hebben. Zo van: hier is mijn hart, hier is mijn visie, hier wil ik naar toe. Dat gebeurde niet. Misschien was het te comfortabel, we kregen aandacht. De gedachte was misschien ‘als we gewoon lekker boos blijven, krijgen we wel een aantal zetels’, maar je moet op enig moment naar de inhoud.’

Artikel 1 heeft nog geen verkiezingsprogramma naar buiten gebracht. Dat maakt het lastig de partij inhoudelijk te beoordelen. Kan je een aantal prioriteiten van de partij noemen?
‘Rond de vijftiende deze maand presenteren we het programma. Enkele prioriteiten die er zeker in staan: we willen emancipatie voor seksualiteit en gelijke beloning voor man en vrouw. Ik wacht al mijn hele leven op een goede uitleg waarom die verdeling ongelijk is. Een dubbel paspoort mag geen reden zijn om te twijfelen aan loyaliteit. Het ouderschapsverlof willen we uitbreiden. Waarom mag een man maar twee dagen verlof na de geboorte van een kind? Religieus onderwijs is wettelijk vastgelegd, maar blijkt in de praktijk knap lastig. Het wordt soms zelfs al jaren tegen gewerkt. Zo kent Amsterdam geen islamitisch middelbaar onderwijs. De basis van dit alles is gelijkwaardigheid oftewel Artikel één uit de Grondwet.’

Nu we het toch over staatszaken hebben: de structuur van het Nederlands Koninkrijk maakt dat Nederland bijvoorbeeld in kan grijpen op Aruba, maar andersom niet. Wat vind je daarvan?
‘Het gaat niet om autonomie gunnen, het is hun mensenrecht om zelfstandig beslissingen te nemen. Daar gaat Nederland niet over. Sterker nog, sinds dat gebeurt, gaat het slechter met de eilanden. En wat doet Nederland eigenlijk voor hen?’

Je staat voor vrouwenrechten. Ben je voor een hoofddoek als de vrouw er zelf voor kiest?
‘Zeker. Het recht dat ik heb om geen hoofddoek te dragen is hetzelfde als het recht om er wél een te dragen. Ik kan dat niet verdedigen als wij niet allebei dat recht hebben.’

Hoe merk je als succesvolle, zwarte vrouw iets van witte privileges?
‘Mensen weten niet welke extra hordes ik moest nemen. Noem mij een situatie waarin een witte vrouw zich uitsprak over Nederland en vervolgens zo behandeld is als ik. De micro-agressie waar ik mee te maken heb is dagelijks ‘wat spreek jij goed Nederlands’, hoor je dan. Of dat het logisch is dat ik in de entertainment heb gewerkt, omdat ik zwart ben. Dat ik atheneum-advies had is gek en toen ik naar de balletacademie ging, was de reactie ‘ja natuurlijk, jullie dansen altijd zo goed’. Ik kan me geen fouten veroorloven want ik vertegenwoordig automatisch een hele bevolkingsgroep. Bovendien krijg ik de wind van twee kanten, immer ik krijg ook de vraag of ik nog zwart genoeg ben voor de zwarte gemeenschap. Iedere zwarte ouder heeft ooit tegen zijn of haar kind gezegd dat het dubbel zo hard moet werken om er te komen. Wij hebben niet hetzelfde recht van falen, wij hebben niet hetzelfde recht van succes. Als atleet Churandy Martina een wedstrijd wint staat in de kop van het krantenartikel dat hij een Nederlander is. Verliest hij dan is hij een Antilliaan. Zo werkt het. Nu is er een minister van Integratie die dan een handreiking moet doen, maar die hoef ik niet. Mijn zoon is in Amsterdam geboren, mijn dochter in de polder. Hoe Hollands wil je het hebben? Ik heb een paspoort gekregen waar ik niet om gevraagd heb, maar nu wordt me gevraagd dat te verdedigen. Je eigen identiteit zoeken is al moeilijk genoeg, dan krijg je dit er nog eens bij.’

Als je een vraag zou mogen stellen aan Donald Trump, wat zou die zijn?
‘Waar doet het zeer? Waar zit de pijn, Donald? Waar ben je zo bang voor? Ik spoor mensen aan om in de spiegel te kijken. Dat zou hij ook moeten doen. Ik zie een hele bange man. Angst voor de realiteit van zichzelf. Daarnaast is hij een klassiek voorbeeld van een narcist en die zijn altijd het meest bang voor zichzelf.’

Waarom meer vrouwelijke politici?
‘Honderden jaren mannelijke macht heeft ons gebracht tot waar we nu zijn. Daar zitten goede dingen bij, maar ook slechte. Waarom zijn wij vrouwen niet met vijftig procent vertegenwoordigd in de Tweede Kamer, terwijl wij ongeveer de helft van de mensheid vormen? Die norm ligt gewoon overal scheef. Neem de medische wereld: de standaard in de medische wetenschap is het mannelijk lichaam. Dat betekent dus dat symptomen bij vrouwen veel later worden geconstateerd en medicijnen voor mannelijke lichamen worden ontworpen. Dat is schandalig! Man en vrouw vormen yin en yang. Als we er generaliserend van uit gaan dat mannen rationeler en vrouwen emotioneler zijn, dan is er duidelijk behoefte aan het vrouwelijke om dat in evenwicht te krijgen. Waarmee ik trouwens niet zeg dat dit de enige normen zijn. Holistisch denken is zo belangrijk. Ik draai de vraag dan ook graag om: waarom niet? Er zijn simpelweg meer perspectieven nodig. Als je niet opkomt voor die universele gelijkheid, kom je alleen op voor je eigen gelijk en dat is onrechtvaardig.’

‘Sommige vechters houden van gewoon rammen. Dat is mooi om te zien, maar ik heb toch liever het technische spelletje.’

Hij wordt Turkish Turbine genoemd, de 25-jarige Tilburgse kickbokskampioen Tayfun Özcan. Hij verdedigde onlangs zijn titel met succes. Op 18 februari verdedigt hij zijn titel opnieuw, tegen Jonay Risco. De Kanttekening sprak Özcan.

Waarom is je bijnaam Turkish Turbine?
‘Dat is wel grappig. Die naam heb ik gekregen van een Engelse commentator. Toen ik aan hem vroeg waarom hij die naam voor mij had bedacht zei hij dat hij mijn voornaam linkte aan een tyfoon. Hij vond dat ik spektakel naar de ring bracht en dat ik snelle combo’s maakte. Turbine staat voor wind. Zo kwam dat in hem op. Ik vind het een mooie naam.’

Hoe lang ben je al kickbokser?
‘Ik kickboks al twaalf jaar. Mijn profdebuut was in 2010, toen ik negentien jaar was. Uit mijn hoofd heb ik sindsdien 84 wedstrijden gevochten, waarvan ik er 74 heb gewonnen. In 2015 won ik de wereldtitel van kickboksbond Enfusion in de gewichtsklasse 72,5 kilo. Die titel draag ik nog steeds.’

Hoe is het ooit allemaal begonnen?
‘Ik heb tot mijn dertiende gevoetbald. Met een groot gezin van zeven kinderen hadden we het niet zo breed. Op een gegeven moment konden mijn ouders de contributie niet meer betalen en moest ik stoppen met voetballen. Ik was een lastige jongen, altijd druk en ik maakte veel ruzie. Toen ik stopte met voetballen werd dat alleen maar erger. Totdat ik een keer met jongerenwerk mee ging naar een kickboksschool. Ik werd op slag verliefd op de sport.’

Hoe ging het toen verder?
‘Mijn ouders konden nog steeds geen contributie betalen voor sporten. Toen ik een keer bij een sportschool ging kijken, zagen zij talent in mij. Zij hebben mijn kleding, materiaal en contributie gesponsord. Ik geloof in het lot en in Allah. Alles valt op zijn plaats als de tijd rijp is.’

Hoe heb je de stap naar professioneel kickboksen gemaakt?
‘Op mijn zeventiende ben ik gestopt met school. Ik was best een slimme jongen, maar het boeide me niet. Er gebeurde in die tijd ook veel; de druk van school, foute vrienden om me heen, mijn ouders die gingen scheiden. Ik was 21 jaar toen een paar vrienden vastzaten en ik ook bijna. Ik heb het geluk gehad dat ik op het juiste moment ergens niet was. Toen besefte ik dat ik een andere wending aan mijn leven moest geven. Ik ben weggegaan uit mijn oude omgeving en ging naar een andere sportschool. Enfusion zag talent in mij en toen heb ik een contract getekend.’

Je traint nu bij Siam Gym, kan je daar iets over vertellen?
‘Ik train daar nu twee jaar samen met mijn trainer Mekki Benazzouz. In mijn ogen is hij de beste trainer van Nederland. Hij begrijpt me en geeft net zoveel om de sport als ik. We trainen zo’n acht keer per week, vaak zelfs twee keer per dag. Mijn trainer noemt me wel eens een militair. De trainingen die we doen zijn heel zwaar, maar niets is leuker dan trainen. Natuurlijk heb ik ook weleens geen zin, maar ik heb mezelf vroeger aangeleerd om dan toch te gaan. Op die manier went je lichaam eraan.’

Wat maakt kickboksen zo leuk?
‘Het spelletje. Omdat ik dit al zo lang doe ben ik continu bezig met nadenken en schakelen. Wat voor move gaat iemand maken? Hoe raak ik hem? Sommige vechters houden van gewoon rammen. Dat is mooi om te zien, maar ik heb toch liever het technische spelletje.’

Wat maakt jou een goede kickbokser?
‘De discipline die ik voor de sport heb. Ik leef er echt naar, ook al is dat weleens zwaar. Het moeilijkste offer vind ik het eten. We zijn met veel mensen thuis en soms eten zij zulke lekkere dingen, terwijl ik het moet doen met een kommetje rijst en groente. Ik wil er echt voor gaan en iets bereiken, daarom let ik op wat ik weet. Degenen die dat doen zitten in de top. Daar wil ik ook naar toe.’

Wat doe je als je een gevecht hebt gewonnen?
‘Ik vier het graag met mijn familie en vrienden. Zij zijn ook degenen die mij meemaken als ik chagrijnig ben of met niemand wil praten omdat ik moe ben. Daarna ga ik echt een week kanen en maakt het even niks meer uit. Dan pak ik alles wat ik wil.’

Wat doe je als je een gevecht hebt verloren?
‘Gelukkig komt dat niet heel vaak voor, maar dan ga je kritisch kijken naar wat je verkeerd hebt gedaan. Meestal ga ik dan ook naar de moskee om te bidden. Ik geloof dat er dan een reden is voor mijn verlies. Als ergens een deur dicht gaat gaat ergens anders weer een deur open.’

Waarom vecht je voor Turkije?
‘Ik ben een trotse Nederlander, maar ik vecht voor Turkije. Ik ben hier geboren en getogen, maar als mensen mij zien dan zeggen ze niet ‘dat is een Nederlander’. Zelf voel ik me ook meer Turks dan Nederlands, ook omdat ik altijd ben weggezet als een Turkse jongen. Vandaar de keuze om voor de Turkse vlag te vechten.’

Wat wil je in de toekomst bereiken?
‘Ik wil de beste worden in mijn gewichtsklasse. In de gewichtsklasse 72,5 kilo ben ik nu de beste, maar er is ook de gewichtsklasse 70 kilo. Daar ben ik ooit ook begonnen. Nu sta ik daar achtste, maar ik zou graag de eerste plek willen innemen. Ik weet dat ik niet voor altijd kan blijven kickboksen, maar mijn interesses zullen wel altijd bij het sporten liggen. Ik geef nu al les en voedingstips aan mensen. Later wil ik dat ook doen en mijn eigen sportschool runnen. Ik hoop daarmee jongeren van de straat te halen en te motiveren.’

De structuur van het Koninkrijk der Nederlanden vertoont kenmerken van een koloniale staat, zegt Rycond Santos do Nascimento. ‘Nederland kan ingrijpen in de politiek op Aruba, maar andersom kan dat niet.’

Het Koninkrijk der Nederlanden* bestaat uit vier landen: Nederland, Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Rycond Santos do Nascimento onderzocht de politieke en staatsrechtelijke verhoudingen tussen de landen binnen het Koninkrijk. Zijn promotie is tot stand gekomen in samenwerking met de Rijksuniversiteit Groningen en de Universiteit van Aruba. Hij promoveerde op Koninkrijksdag, 15 december 2016, aan de Rijksuniversiteit. Op 16 februari 2017 promoveert hij aan de Universiteit van Aruba op basis van de Double Doctorate Agreement die tussen de twee universiteiten is gesloten. De Kanttekening sprak hem.

U noemt de verhouding tussen Nederland en de andere landen van het Koninkrijk koloniaal, ondemocratisch en zelfs autocratisch. Waaruit blijkt dat?
‘Een mooi praktijkvoorbeeld hiervan was de Arubaanse begrotingskwestie die plaatsvond in de zomer van 2014. De Nederlandse minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft toen ingegrepen. Nederland vond dit optreden van de minister geheel legitiem, omdat voorkomen moest worden dat er een landsbegroting zou worden vastgesteld die niet voldeed aan de eisen van deugdelijk bestuur. Aruba zag dit als een onrechtmatige inbreuk op zijn autonomie en op het eigen democratische proces. Plasterk heeft de Gouverneur van Aruba opgedragen de begroting niet te ondertekenen. Daarmee bemoeit hij zich met Arubaanse aangelegenheden, terwijl hij enkel en alleen door het Nederlandse volk is gekozen. Hij dient alleen het Nederlandse belang. Arubanen mogen niet stemmen op Nederlandse politieke partijen, maar die partijen beslissen wel over Aruba. De Nederlandse kiezer heeft dus invloed op wat er op Aruba gebeurt, terwijl andersom de Arubaanse kiezer geen invloed heeft op wat er in Nederland gebeurt. De Nederlandse minister is alleen verantwoording verschuldigd aan het Nederlandse volk. Hierdoor prevaleert nog steeds zoals onder het koloniaal regime, de politieke stem van het Nederlandse volk boven die van de Caribische volkeren.’

Pleit u voor een Koninkrijksregering die de belangen van alle vier de landen dient?
‘In het verleden hebben verschillende mensen zich hard gemaakt voor zo’n structuur. Formeel besluiten de landen in zelfstandigheid over hun interne aangelegenheden. In de praktijk echter is er geen onderscheid tussen het Koninkrijk der Nederlanden en Nederland, waardoor Nederland een extra bevoegdheid over de andere landen heeft. Toch ben ik geen voorstander van een Koninkrijksregering, aangezien Nederland economisch veel krachtiger is dan Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Het is logisch dat Nederland een zwaardere stem heeft in het Koninkrijk. De bevolking van de overzeese gebieden is klein. Ik ben om die reden ook geen voorstander van het invoeren van kiesrecht; dat zal niet meer dan drie zetels opleveren in de Tweede Kamer waardoor medezeggenschap voor de Caribische landen een wassen neus wordt.’

Nederland zegt te willen voorkomen dat er in de drie landen wanbestuur en politieke chaos uitbreekt. Is dit voor u een geldig argument?
‘De vraag is of alleen het bestaan van wanbestuur voldoende grondslag geeft om het gezag van Nederland over andere volkeren te rechtvaardigen. Als het antwoord daarop ‘ja’ is, dan is het glashelder dat de verhouding koloniaal is. Het argument van de kolonialen was dat Nederland de andere volkeren moest opvoeden. Als Nederland dat argument van voogdij nog steeds gebruikt, dan is dat zeer kwalijk.’

Op welke manier kan Nederland recht doen aan de overzeese gebieden van het Koninkrijk?
‘Het is mijn stellige overtuiging dat het Arubaanse, Curaçao’se en Sint Maartense volk net zoveel aanspraak maken op het Koninkrijk als Nederland zelf. Indonesië en Suriname hebben ervoor gekozen om zich af te scheiden van Nederland, maar ik denk dat er een andere, betere oplossing mogelijk is. Ik pleit voor gelijkwaardigheid tussen de verschillende volkeren. Mijn aanbeveling is om het bestuurlijk toezicht van Nederland op de Caribische landen op te heffen en de Nederlandse regering te laten controleren door een onafhankelijk constitutioneel hof. Het paspoort van een Arubaanse Nederlander is staatsrechtelijk gezien zwakker dan het paspoort van een Europese Nederlander. Toch pleit ik niet voor een Europees-Nederlands burgerschap, omdat dit zou ontkennen dat er ook een Arubaans volk is. De koning heeft bij zijn inhuldiging trouw gezworen aan de volkeren van Nederland, Aruba, Curaçao en Sint Maarten. Dat vereist dat de volkeren ook gelijkwaardig worden behandeld. Dat is nu niet het geval, aangezien de Caribische Koninkrijksdelen onderdak bieden aan aparte volkeren en niet slechts aan bevolkingen. Daarbij speelt de erkenning van het Papiaments als officiële taal ook een rol.’

Waarom heeft u de positie van de bijzondere gemeenten Bonaire, Sint Eustatius en Saba niet meegenomen in uw onderzoek?
‘De bevolkingen van die gebieden hebben er zelf voor gekozen om een nauwere band aan te gaan met Nederland. Aruba, Curaçao en Sint Maarten hebben zich daarentegen hard gemaakt voor meer zelfbeschikking en dat heeft geleid tot drie autonome landen binnen het Koninkrijk. De relatie tussen deze landen en Nederland is daardoor complexer en vraagt om meer duiding. Overigens hebben deze landen nooit gepleit voor volledige onafhankelijkheid. In 1986 kreeg Aruba als eerste de Status Aparte. Nederland erkende Aruba als autonoom land binnen het Koninkrijk op voorwaarde dat het land in 1996 volledig onafhankelijk zou worden. Aruba heeft in 1996 echter met succes onderhandeld om binnen het Koninkrijk te blijven.’

Heeft Nederland een blinde vlek wat betreft zijn koloniaal verleden?
‘Dat vind ik wel. Haagse politici noemen het ingrijpen op één van de Caribische eilanden een vorm van federaal bestuur. Je kan het beter koloniaal noemen; het is een feit dat Nederland autocratisch handelt. Als je dat probleem bij naam noemt, ben je naar mijn mening al een stuk dichter bij een oplossing.’

U promoveert zowel aan de Rijksuniversiteit van Groningen als aan de Universiteit van Aruba. heeft u culturele verschillen bemerkt in de benadering van dit onderwerp?
‘De Rijksuniversiteit Groningen heeft al jaren een intensieve samenwerking met de Universiteit van Aruba, toch denk ik dat het onderzoek andere resultaten had opgeleverd als het alleen door de Rijksuniversiteit Groningen was uitgevoerd. Het feit dat ik woon en werk op Aruba maakt dat ik met Arubaans perspectief kijk naar de relatie tussen de landen. Daardoor heb ik beter zicht op hoe de staatsstructuur ervaren wordt in de overzeese gebieden.’

Voelen Arubanen, Curaçaoënaars en Sint Maartenaren zich verbonden met Nederland?
‘Ja en nee. Als Nederland het goed doet op het WK-voetbal dan juichen de mensen hier ook. Daarnaast delen de eilandbewoners hetzelfde cultureel erfgoed, zoals onder ander het Sinterklaas-feest. Maar zodra het om politieke zaken gaat, voelen zij zich regelmatig tekort gedaan door Nederland. Je kan spreken van een haat-liefde verhouding.’

*Het Koninkrijk der Nederlanden
Het Koninkrijk der Nederlanden is een soevereine staat samengesteld uit vier landen: Aruba, Curaçao, Sint Maarten en Nederland. De burgers van de landen hebben de Nederlandse nationaliteit; de landen kennen één staatshoofd, één gezamenlijk buitenlands- en één defensiebeleid. De landen zijn in hoge mate autonoom als het gaat om interne aangelegenheden. Zo heeft ieder land een eigen regering, een eigen parlement en aldus ook eigen verkiezingen. De landen zijn in principe gelijkwaardig aan elkaar, maar hun staatkundige positie verschilt. Nederland treedt namelijk als enige van de vier landen naar binnen en naar buiten toe op in de hoedanigheid van het Koninkrijk der Nederlanden. Het zwaartepunt in de verhoudingen ligt zowel feitelijk als juridisch bij Nederland. De huidige situatie berust grotendeels op het Statuut van het Koninkrijk der Nederlanden uit 1954, dat het zelfbeschikkingsrecht van alle landen in de wet verankert. Voor dit statuut waren Aruba, Curaçao en Sint Maarten koloniën van Nederland.