Jarenlang hebben de Verenigde Arabische Emiraten een lastercampagne gevoerd tegen Europese moslims, door hen te beschuldigen van banden met de Moslimbroederschap. Onder anderen GroenLinks-Kamerlid Kauthar Bouchallikht was daarvan slachtoffer.
België heeft de ambassadeur van de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) ontboden, vanwege de betrokkenheid van de oliestaat bij de lastercampagne tegen de islamistische Moslimbroederschap. Nederland heeft nog niet gereageerd op het nieuws, dat achter de kritiek op onder anderen Bouchallikht een gecoördineerde campagne zit.
De VAE schakelde een Zwitsers bedrijf in om meer dan duizend moslims in Europa zwart te maken en te beschuldigen van betrokkenheid bij de Moslimbroederschap. Een rapport, dat vrijdag werd gepubliceerd, legt tot in detail de door VAE georkestreerde lastercampagne bloot.
Tussen 2017 en 2020 legde Alp Services, een Zwitsers inlichtingenbedrijf, dossiers aan van meer dan duizend moslims in achttien Europese landen, die bij zo’n vierhonderd verschillende islamitische organisaties betrokken waren die aan de Moslimbroederschap zouden zijn gelieerd. De bedoeling van de VAE was om de Moslimbroederschap en Qatar, dat de broederschap steunt, zwart te maken. Alp Services contacteerde via verschillende sociale media-accounts rechtse journalisten en souffleerde hen met informatie die zou moeten aantonen dat bepaalde invloedrijke moslims gelieerd zijn aan de Moslimbroederschap.
In België trof de lastercampagne om zo’n tachtig organisaties en honderdzestig personen, waaronder de Belgische minister van Duurzaamheid Zakia Khattabi van de Waalse groene partij Ecolo. De minister ontkent banden met de Moslimbroederschap te hebben.
Ecolo veroordeelt de campagne. ‘De aanpak van de Verenigde Arabische Emiraten, via tussenkomst van dit Zwitserse bedrijf, is schandalig. Het is symbolisch voor de antidemocratische praktijken van dit regime.’ Ook de Belgische regering reageert verontwaardigd. Vrijdag ontbood het Belgische ministerie van Buitenlandse Zaken land de ambassadeur van de VAE in Brussel voor ‘volledige uitleg en opheldering’, aldus de Belgische omroep RTBF.
Lastercampagne tegen Kauthar Bouchallikht
Ook in Nederland voerde VAE campagne door mensen te beschuldigen van banden met de Moslimbroederschap. Dat trof onder anderen Kauthar Bouchallikht, toen nog kandidaat-Kamerlid namens GroenLinks. Volgens publicist Carel Brendel was zij vanwege haar lidmaatschap van de islamitische studentenorganisatie FEMYSO gelieerd aan de Moslimbroederschap. FEMYSO zou volgens hem een mantelorganisatie van de Moslimbroederschap zijn.
Een belangrijke bron van Brendel was de Amerikaanse onderzoeker Lorenzo Vidino, van wie nu blijkt dat hij op de loonlijst van Alp Services staat. Brendel blijft echter achter zijn woorden staan, vertelt hij aan NRC. ‘Als er al een campagne achter zat, ontkracht dat niet wat Lorenzo Vidino en anderen hebben geschreven over de banden tussen FEMYSO en de Moslimbroeders.’
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan roept moslimlanden op zich te verenigen tegen ‘groeiende islamofobie’ in het Westen. Dat meldt de Turkse krant Hurriyet.
‘De laffe aanval op ons heilige boek in Zweden op de eerste dag van het Offerfeest laat de angstaanjagende dimensies van islamofobie zien’, zegt Erdogan in een videoboodschap voor de Pakistaanse Artsenvereniging in Noord-Amerika (Annual Convention of the Association of Physicians of Pakistani Descent of North America).
Het incident met de verbranding van de koran, waar de Zweedse politie van te voren toestemming voor gaf, leidde tot protesten in Irak. De vluchteling die de koran ontheiligde komt daar namelijk vandaan. Meerdere islamitische landen hebben inmiddels deze islamofobe daad veroordeeld. De Turkse minister van Buitenlandse Zaken Hakan Fidan zei dat het ‘onacceptabel’ is dat anti-islamitische daden onder de noemer van vrijheid kunnen vallen in het westen.
Erdogan gaat nu een stapje verder. Hij roept ‘alle moslims’ verantwoordelijkheid te nemen om zulke incidenten te voorkomen. ‘Als we handelen in eenheid, zal niemand op de wereld de lef hebben om de heiligdommen van moslims te bedreigen. We moeten niemand toelaten om ons te verdelen op etnische, sektarische en culturele gronden’, aldus Erdogan.
Turkije is lid van de NAVO, waar Zweden sinds de Russische invasie van Oekraïne bij wil. Erdogan vindt dat Zweden niet genoeg doet om Turkse gevoeligheden inzake ‘terrorismebestrijding’ te adresseren. Zweden denkt dat ze al voldoende hebben gedaan, door onder meer voor het eerst een Koerd die geld zou hebben afgeperst voor de PKK, die in Turkije, de EU en VS op de terreurlijst staat, terug te sturen naar Turkije.
Mijn tienerjaren heb ik met tolken doorgebracht. Ik vertaalde gesprekken voor mijn vader. Mijn vader dicteerde brieven in het Turks. Ik schreef ze in het Nederlands op. Ik tolkte ook vrijwillig voor familie en kennissen.
Het tolken nam ik heel serieus. Ik tolkte nagenoeg letterlijk en ongefilterd. Eenmaal had mijn vader discussie met een medewerker van de C&A. Het was een rustige oudere man. Het kan ook zijn dat hij voor mijn kinderogen er oud uitzag. Ze wilden volgens mij iets niet terugnemen. Mijn vader bleef maar zeuren. De man hield voet bij stuk. Ik tolkte. Ineens zei vader dat ik moest zeggen dat die meneer een nazi is. Ik zei: ‘Pa, dat gaat een beetje te ver.’ ‘Nee, zeg het maar’, zei hij. ‘Mijn vader zegt dat u een nazi bent.’ De rustige meneer ontplofte. Hij werd rood en ging schreeuwen. Wij gingen weg. Op de roltrap zei vader: ‘Iemand een nazi noemen is dus best erg.’
In Nijmegen hebben ze een grote talenfaculteit. Er was ook een afdeling Turks. Je kon daar een examen afleggen om beëdigd vertaler te worden. Begin 1995 ging ik dat examen doen. In de gang van een hoge verdieping van het Erasmusgebouw wachtte ik met een aantal volwassen mannen met snor op de toets. Ze vertelden hoe moeilijk de vorige toetsen waren. Ik was verkouden en luisterde naar hun ervaringen. De toets was het vertalen van twee krantenartikelen. Van het Turks naar het Nederlands en van het Nederlands naar het Turks. Op het gymnasium had ik zo vaak ingewikkelde Latijnse teksten moeten vertalen naar het Nederlands. Turks was voor mij een thuiswedstrijd.
De universiteit stuurde mij een plechtige brief met de mededeling dat ik geslaagd was. Daarmee had ik toen een eindniveau doctoraal Turks, stond er in de brief. Bij de rechtbank legde ik de eed af. De brief ben ik kwijtgeraakt, maar vertalen lukt me denk ik nog wel.
Voor politieke junkies is een kabinetscrisis een heerlijke gebeurtenis. Opeens zijn er ontzettend veel kwesties waarover we in talkshows, bij de koffieautomaat en op sociale media kunnen speculeren. Een greep uit de opties. Wie volgt Mark Rutte op? Wordt Sigrid Kaag nogmaals D66-lijsttrekker? Wat gaat Pieter Omtzigt doen? Zal BBB in november even goed scoren als bij de Provinciale Statenverkiezingen? Wie wordt lijsttrekker van de nieuwe GroenLinks-PvdA-lijst? Blijft er nog wel iets van het CDA over?
Al die speculaties ontnemen het zicht op de belangrijkste consequentie van de kabinetsval: er worden binnenkort heel veel Kamerleden bij het grofvuil gezet. De meest voor de hand liggende vertrekkers zijn afsplitsers. Zij komen meestal sowieso niet terug. Het wordt een hels karwei voor Wybren van Haga en Liane den Haan om hun nieuwe partijen verkozen te krijgen. Waarschijnlijk weet u de namen niet eens. Van nieuwe initiatieven van Pieter Omtzigt en Nilüfer Gündogan is nog niets vernomen.
Vertrekkers zullen er ook elders zijn. Als de peilingen uitkomen zullen heel wat D66’ers en CDA’ers gedwongen afzwaaien, soms na een superkort Kamerlidmaatschap. Net benoemde volksvertegenwoordigers als Bart van den Brink (CDA), Eline Vedder (CDA), Sjoerd Warmerdam (D66), Hans Teunissen (D66) en Nicole Temmink (SP) zullen zich hun carrière net even anders hebben voorgesteld. Hoe groot is de kans dat ze terugkomen als onbekende nieuwelingen die nog geen naam hebben kunnen maken?
Opeens begrijp je waarom D66-Kamerlid Salima Belhaj lijsttrekker voor het Europees Parlement wil worden en waarom Malik Azmani (VVD) eerder die overstap maakte. Het Europees Parlement zit vijf jaar en kan niet tussentijds worden weggestuurd. Hetzelfde geldt voor raadsleden en Statenleden, die eenmaal verkozen sowieso hun termijn uit mogen zitten. Wel zo handig als je een planning voor de komende jaren wil maken, wil weten hoeveel tijd je naast de politiek over hebt en hoe je je rekeningen gaat betalen.
‘Hoeveel Kamerleden krijgen nog de kans om zo goed te worden als Leijten en Omtzigt?’
Kamerleden die niet herkozen worden zijn niet zielig. Iedereen wist waar hij aan begon. Ze zijn sowieso financieel niet zielig: ze krijgen een ruime wachtgeldregeling. Sommige mensen maken zich daar kwaad over, maar die regeling is de prijs van de democratie. Het staat iedereen natuurlijk vrij om op een partij te stemmen die dit soort regelingen wil afschaffen. Bedenk wel dat het Kamerlidmaatschap niet aantrekkelijker wordt als je Kamerleden geen enkele financiële zekerheid geeft.
Het probleem ligt op een heel ander vlak. Iedere politicus zegt achteraf dat je pas na een eerste periode echt effectief kunt worden en het verschil kunt maken voor je kiezers. Nieuwkomers geven dat zelf nooit toe, maar ze moeten eigenlijk de eerste jaren het vak leren. Kijk met deze bril naar de huidige Tweede Kamer en je weet hoe effectief de volksvertegenwoordiging is. 69 Kamerleden – minder dan de helft dus – zitten nu minimaal vier jaar in de Kamer. Ruim twintig leden korter dan twee jaar.
Hoe zou het komen dat mensen uit alle politieke richtingen lyrisch zijn over het werk van Renske Leijten? Waarom hopen zo ontzettend veel mensen op het aanblijven van Pieter Omtzigt? Dat is niet omdat ze het inhoudelijk altijd met hen eens zijn, maar omdat ze Kamerleden zijn die een deuk in een pakje boter slaan. Lees: ze hebben dossierkennis, kennen alle procedures en weten precies hoe ze een minister met lastige vragen klem kunnen zetten. Daar heb je volksvertegenwoordigers voor.
Hoeveel Kamerleden krijgen nog de kans om zo goed te worden als Leijten en Omtzigt? U weet het antwoord. Binnenkort beginnen alle partijen weer te praten over politieke vernieuwing, zien we flitsende campagnes van nieuwe gezichten en horen we potentiële winnaars als BBB roepen dat ze hele goede kandidaten hebben. Het maskeert steeds weer dat de Tweede Kamer al heel onervaren was en dat dat na november alleen maar erger wordt. Geen kiezer die er wat aan heeft, het nieuwe kabinet des te meer.
Een man uit Gouda is gisteravond aangehouden, omdat hij een antisemitische tekst projecteerde op een wit gebouw in Capelle aan den IJssel, vlakbij de Rotterdamse Van Brienenoordbrug: ‘Joden runden de slavernij, blanken schaften het af’.
Automobilisten op de A16 konden vanaf de Van Brienenoordbrug de gewraakte tekst goed zien. Rond elf uur gisteravond kreeg de politie diverse meldingen binnen van mensen die de tekst zagen.
Toen de politie bij het gebouw ging kijken troffen ze een 30-jarige man aan, die spullen met zich mee had genomen waarmee teksten kunnen worden geprojecteerd. De politiewoordvoerder vertelt De Telegraaf dat de verdachte is aangehouden, op beschuldiging van discriminatie en het aanzetten tot haat. Hij wordt vandaag verhoord.
Tijdens de jaarwisseling was de Rotterdamse Erasmusbrug doelwit van een racistische actie. ‘White lives matter’ en ‘Vrolijk blank 2023’ stond er te lezen. Ook de ‘veertien woorden’ stonden op de brug geprojecteerd. ’We moeten het voortbestaan van ons Volk en een toekomst voor Blanke Kinderen veiligstellen’, een leus die door neonazi’s vaak gebruikt wordt.
Een Israëlische rechtbank heeft deze week een politieagent vrijgesproken, die drie jaar geleden een autistische Palestijnse man doodschoot in het bezette Oost-Jeruzalem. De agent werd beschuldigd van roekeloze doodslag, maar volgens de rechtbank was het zelfverdediging.
De Arabische nieuwszender Al Jazeera bericht dat de dood van de 32-jarige Eyad al-Hallaq wordt vergeleken met de moord op George Floyd in 2020 in de Verenigde Staten. In beide gevallen ging het om excessief politiegeweld tegen een onschuldige man uit een minderheidsgroep.
De Israëlische rechtbank was echter op de hand van de politieagent. Het zou gaan om een tragische vergissing, en de agent zou hebben gehandeld in een fractie van een seconde tijdens een gevaarlijke situatie. De agent handelde volgens de rechtbank ‘te goede trouw’ toen hij Al-Hallaq doodschoot, omdat de politieman meende dat hij de aanvaller was.
De familie van Al-Hallaq had al langere tijd kritiek op het Israëlische onderzoek naar de dood. Toen de rechter de verdachte vrijsprak, verliet de moeder van het slachtoffer huilend de zaal. ‘Ik stond hysterisch te schreeuwen in de rechtbank na de beslissing’, vertelde ze naderhand aan Al Jazeera. Ze voelde dat haar zoon ‘opnieuw werd vermoord’
De PVV mag, na zoveel jaar aan de zijlijn, in Flevoland gaan meebesturen. De media focusten op de worsteling van de ChristenUnie, die ondanks bezwaren toch met de partij van Wilders in de coalitie stapte. Wat moslims in Flevoland van deze stap denken, blijft echter onderbelicht. Daar brengt De Kanttekening nu verandering in.
Twee Turkse moslims uit Almere delen hun mening met dit magazine. En zij hebben een tegengestelde visie op samenwerken met de PVV. De een is optimistischer over de toekomst dan de ander. Wat vinden ze ervan dat de ChristenUnie in een uiterst rechtse coalitie stapt met naast de PVV ook nog de VVD, BBB en de SGP?
‘Ik zie het meer als een gevolg van heel veel onderbuikgevoelens in Nederland’, vertelt gezinscoach Gulsima Tanriverdioglu. ‘Er is veel ontevredenheid in Nederland. Voorzieningen zijn afgebouwd. De burger wordt weinig gehoord. Burgerparticipatie wordt niet echt ondersteund. Terwijl er toch veel alarmerende signalen binnenkomen.’
Tanriverdioglu noemt een hele lijst aan problemen waar Nederlandse burgers mee zitten, van gentrificatie en woningnood, waar volgens haar niet alleen de grote steden mee kampen, tot en met de afbouw van de zorg en het falende onderwijssysteem. ‘Er is veel ontevredenheid over een kinderopvang die maar niet op gang komt. Die onvrede krijgt weer een politieke uitdrukking. En de PVV lijkt, hoe extreem sommige standpunten ook zijn, in de ogen van veel mensen toch voor de burgerbelangen op te komen. Zo benoemt die partij de afbraak van de verzorgingsstaat. Dat zagen we ook bij de opkomst van de BBB bij de Provinciale Statenverkiezingen. In bijna alle provincies hebben zij de politiek opgeschud. Maatschappijbreed is er dus ontevredenheid in Nederland. Bij de verdeling van de taart in Nederland wordt weinig rekening gehouden met de burgers. Daarom zie ik deze coalitie ook eigenlijk als een protestactie tegen de gevestigde orde. Maar het blijft wel een zorgwekkende reactie.’
‘PVV respecteert de Grondwet’
De andere persoon die de Kanttekening wil niet met zijn echte naam in dit artikel. Hij gebruikt het pseudoniem Ibrahim, zodat hij vrijuit kan spreken, maar zijn identiteit is bij de redactie bekend. Ibrahim verhuisde een paar jaar geleden van Amsterdam naar Almere om groter te kunnen wonen. Dat heeft hij nodig voor zijn snel uitbreidende gezin. Hij vindt de ophef over de PVV te sensationeel en wil meer begrip over en weer.
‘De PVV is al jaren actief in Flevoland. Ze maken veel herrie in de media. Wat ik als moslim en Flevolander daarvan vind? Ik ben van mening dat mensen moeten kunnen stemmen op de partij waarop ze willen stemmen, zolang we elkaar maar met respect blijven behandelen. De PVV lapt naar mijn mening artikel 1 van de Grondwet nog lang niet aan de laars. Ze praten veel, maar in de praktijk heb ik niks gemerkt. Zo heb ik nooit met discriminatie te maken gehad en ik voel me als moslim als een gelijke en volwaardige Nederlander behandeld. De PVV blèrt en schreeuwt, maar dat doen meerdere mensen. Niks nieuws onder de zon en ook niks zorgelijks.’
Tanriverdioglu staat daar anders in. ‘De politiek’ zorgt volgens haar voor verdeeldheid. ‘Politieke partijen stoppen iedereen in bepaalde hokjes. Ze zetten mensen tegen elkaar op. Helaas moet ook de oplossing weer vanuit de politiek komen. Politici moeten het vertrouwen tussen de burgers en de politiek herstellen. Ontegenzeggelijk bestaat er een grote kloof tussen de politieke top en de partijleden. Zo kan de PVV dan wel beweren dat ze voor de burgers opkomt, maar ik zie dat toch echt anders. Via democratische wegen kan de democratie ook omver geschopt worden. Die ontwikkeling zien we in verschillende delen van de wereld. Dat gebeurt nog niet echt in Nederland, maar het kan met de PVV wel die kant opgaan. Daarom is het belangrijk dat de rechtsstaat goed wordt verankerd – en juist die kraakt momenteel. Dat zie je bij de toeslagenaffaire en andere dossiers, van het stikstofdebacle tot en met de klimaatverandering. Dan maakt het wel uit wie er regeert of niet. De huidige politieke machthebbers hebben hun plicht verzaakt. Ze hebben geen leiding genomen en de problemen steeds vooruitgeschoven naar de volgende generaties. De oudere generatie heeft er een puinhoop van gemaakt. Maar de PVV en de PVV-achterban lossen deze problemen niet op. Ze stigmatiseren andere mensen en zorgen voor polarisatie.’
Radicalisering en extremisme
De problemen in Almere komen volgens Tanriverdioglu voort uit klassensegregatie en slecht economisch beleid, waardoor de burger in de kou staat. ‘Al die burgers die jarenlang niet worden gehoord en van steeds minder moeten leven gaan politieke partijen opzoeken die inspringen op die onvrede. Het gevaarlijke aan deze ontwikkeling is dat ook onder christenen radicalisering en extremisme voorkomen en dat de ChristenUnie daar nu aan lijkt toe te geven.’
‘De PVV koppelt veiligheid aan het bestrijden van de islam. Daar ben ik het niet mee eens’
Ibrahim trekt bij deze opmerking aan de noodrem. ‘Ik denk niet dat christenen per definitie islamofoob zijn. Dat is per individu verschillend. Zo betrap ik mezelf er ook wel eens op dat ik voorzichtiger ben als ik een moslim in een gewaad tegenkom op drukke plekken. Het is niet iets dat ik gewend ben als Turkse moslim. Dus dat niet-moslims bang of argwanend zijn begrijp ik volkomen. Bovendien heeft de ChristenUnie zelf ook aangegeven dat samenwerken met de PVV niet de voorkeur heeft, maar dat je in Nederland soms toch water bij de wijn moet doen en bondgenootschappen moet sluiten om het land bestuurbaar te houden. Dat begrijp ik en ik kan het zelfs ook waarderen. Je doet als het ware je politieke jasje uit. Ik verwacht als moslim niks extra’s van de ChristenUnie en mijn gevoelens zijn door deze stap van die partij totaal niet gekrenkt. We moeten ook een beetje vertrouwen hebben in Nederland.’
Tanriverdioglu gaat op haar beurt daar weer scherp tegenin. Ze haalt het politieke programma van de PVV Flevoland erbij, waarin onder meer staat dat de partij streeft naar ‘minder islam’ en ‘niet theedrinken’. Ook stelt de partij dat Nederland ‘een Joods-christelijke samenleving’ is. Tanriverdigoglu zegt dat ze niks tegen het christendom en Jodendom heeft, maar dat ze het jammer vindt dat de PVV deze religies erbij haalt om de islam in een negatieve daglicht te plaatsen.
‘Dit is een zorgelijke ontwikkeling, want de PVV koppelt hiermee veiligheid aan het bestrijden van de islam. Daar ben ik het niet mee eens. Alsof moslims de problemen veroorzaken die we hier in Nederland hebben. Ik snap wel dat verandering angst en weerstand met zich meebrengt. Daarin hebben zowel de ontvangende als de nieuwe groepen een verantwoordelijkheid. Er moet een samensmelting komen en daar speelt onderwijs een grote rol bij. Maatschappijbreed is er tegenwoordig veel meer islamofobie in het land. Sinds 9/11 zijn de moslims tot zondebok gemaakt. Maar als je echt naar de machtsstructuren in de wereld of Nederland kijkt, dan is het een gotspe als je stelt dat moslims aan de macht zijn. Op basis waarvan beweert de PVV dat de moslims gevaarlijk zijn? Het is gewoon een beeld dat bij die partij leeft. En als de ChristenUnie dat soort beelden onderstreept, dan is dat best wel een ontwikkeling die in de gaten gehouden moet worden. Want ze pakken niet de kern van het probleem aan, maar ze schrijven het probleem toe aan een religieuze groep. Met hun vinger wijzen ze naar een groep mensen.’
Antiracisten
Ibrahim heeft meer begrip voor Nederlanders die zich zorgen maken. ‘Witte Nederlanders hebben waarschijnlijk nooit gedacht dat er ooit veel moslims naar Nederland zouden komen. Dat was in ieder geval nooit de opzet van Nederland. Weet je wat het is? Ik accepteer de geschiedenis van Nederland als Joods-christelijke staat. Het is niet meer dan normaal dat mensen reageren op veranderingen in de samenleving en daarbij spreken van ‘islamisering’, die ze proberen tegen te gaan. Dit neemt niet overigens niet weg dat ik me als moslim in Nederland vrijer voel dan de meeste staten die claimen dat ze islamitisch zijn.’
Tanriverdioglu kan met dat laatste punt van Ibrahim meekomen. ‘We hebben inderdaad nog een land waar de rechtsstaat functioneert. Het fundament van de Grondwet is nog goed verankerd. Zolang Nederland een rechtsstaat blijft, hebben we nog een land waarin we allen kunnen leven. Totdat mensen aan de rechtsstaat en de Grondwet komen – en dat komt met deze nieuwe samenwerking tussen de PVV en de ChristenUnie een stapje dichterbij.’
Ibrahim: ‘Ik begrijp dat sommige moslims zich zorgen maken. Maar als er mensen zijn die iets tegen de islam hebben, dan hebben ze de vrijheid om dat te uiten. Ik ben altijd weer blij en dankbaar dat er antiracisten opstaan die alle haat binnen de perken weten te houden.’
Als adoptiemoeder ben je niet alleen ouder, maar vaak ook hulpverlener. Dat is iets wat Hoda Hamdaoui zich van tevoren niet realiseerde.
Dat ze een kind wilde adopteren, wist Hoda Hamdaoui (49) al op jonge leeftijd. Samen met haar moeder was ze een groot fan van het tv-programma Spoorloos. Huilend op de bank zag ze hoe presentator Derk Bolt de wereld overvloog om adoptiekinderen met vaak straatarme biologische ouders te verenigen. Ze nam zich voor dat ze later ook een kind wilde aannemen.
Zo’n dertig jaar later was het zover, en kwam baby Damir – Arabisch voor ‘geweten’ – in haar leven. In het pas verschenen boek De goede mama (Uitgeverij Pluim), waarin vrouwen met migratieachtergrond vertellen over moederschap, doet ze haar verhaal. Ze vertelt hoe ze als alleenstaande adoptiemoeder de eerste jaren ervoer. Het was geen makkelijke tijd. Damir was een lief maar bewerkelijk kind dat veel zorg nodig had.
Na afloop van het interview met de Kanttekening stuurt ze een paar foto’s op van haar geadopteerde zoontje. Hij is inmiddels een flinke kleuter, met gevoelige ogen en een mooie bos donker haar. Hamdaoui werkte mee aan het boek, vertelt ze, omdat ze het belangrijk vindt dat vrouwen van kleur ook aanwezig zijn in de literatuur over het moederschap. Ze zijn nu amper vertegenwoordigd. Maar eigenlijk, zegt ze, gaat haar verhaal helemaal niet over afkomst. Want moederschap is universeel en een kind adopteren ook.
Hoe is Damir in je leven gekomen?
‘Ik heb nooit eigen kinderen gewild, omdat er zoveel kinderen zonder ouders zijn die een moeder nodig hebben. Bovendien was ik alleenstaand. Zonder dat iemand het wist, ben ik het adoptietraject ingegaan. In september 2018 is mijn dossier afgerond. Twee maanden later kreeg ik het belletje.
Damir is in Nederland geboren. Bij een binnenlandse adoptie gaat het meestal om baby’s. En in zijn geval wilde zijn biologische Koerdisch-Irakese familie dat hij bij een islamitisch gezin terechtkwam. Uiteindelijk is de keuze op mij gevallen, een alleenstaande vrouw. Ik vond dat verrassend, maar op dat moment waren er maar weinig islamitische adoptieouders. Ik heb in mijn dossier veel over mijn geloof gesproken. Dat ik het moskeebezoek als kind als ontzettend leuk heb ervaren en mijn kinderen ook islamitisch wil opvoeden. Dat heb ik er bewust duidelijk ingezet. Ik zou het erg vinden als een ouder met een christelijk geloof een kind afstaat dat vervolgens islamitisch wordt opgevoed zonder de kennis van de biologische moeder.’
Damir was bijna drie maanden toen Hamdaoui hem voor het eerst zag. Adoptiebaby’s wonen de eerste drie maanden bij een crisispleeggezin, zodat de biologische moeder eventueel kan terugkomen op haar besluit. ‘Achteraf gezien denk ik, dat is slecht voor een kind, want je wordt van moeder naar moeder geschoven’, vertelt Hamdaoui. ‘Eerst werd Damir weggerukt bij zijn biologische moeder, daarna moest hij drie maanden aan zijn tijdelijke pleegmoeder wennen en toen kwam ik, weer een vreemde. Het heeft mijn kijk op adoptie wel veranderd. Er is een grote kans dat een adoptiekindje hechtingsproblemen heeft. Hechten begint al in de baarmoeder.’
‘Hij praat non-stop, tot hij in slaap valt’
In De goede mama vertelt Hamdaoui hoe de kleine jongen haar stilletjes door het hele huis volgt wanneer ze bezig is met het huishouden. Ze schrijft: ‘Soms struikel ik zelfs over je omdat ik niet zie of hoor dat je zo dichtbij bent. Maar het moment dat ik je mijn volledige aandacht wil geven en je in mijn armen wil nemen of op schoot, stoot jij mij af. Ik mag niet te dichtbij komen.’
Hoe is jouw band met Damir nu?
‘Wij zijn wel gehecht inmiddels, maar het heeft veel tijd en energie gekost om dat voor elkaar te krijgen. Ik las mijn verhaal ter voorbereiding op dit interview terug. Ik heb even gehuild, het was zo’n moeilijke periode toen. Gelukkig gaat het al veel beter, maar het is nog niet helemaal oké. Ik houd van hem en hij houdt van mij natuurlijk, en ik ben zijn mama. Maar je merkt gewoon dat hij nog niet helemaal tot rust gekomen is na al die grote veranderingen.’
Hoe merk je dat?
‘Hij praat non-stop, tot hij in slaap valt. Het is van: ik praat dus ik ben. Hij is heel aanwezig, alsof hij bang is om vergeten te worden. Hij is ook erg onzeker en vraagt om bevestiging. Aan zijn vriendjes en vriendinnetjes stelt hij die vragen ook: ‘Zie ik er mooi uit met dit petje?’
We hebben veel therapieën gevolgd, hij zelf en ik ook. Ik moest mijn manier van praten en handelen beter afstemmen op hem. En ik heb nog steeds therapieën in de planning staan om met hem te gaan doen. Eigenlijk ben je als adoptiemoeder niet alleen ouder maar negen van de tien keer ook hulpverlener. Dat is iets wat ik mij van tevoren helemaal niet realiseerde.’
Weet hij dat hij geadopteerd is?
‘Ja ik ben daar heel open over. Ik heb helaas geen foto van zijn moeder. Laatst zat hij met een vriendinnetje op de achterbank van de auto. Het meisje vroeg of Damir Marokkaans is. Ik vertelde dat ik dat wel ben maar Damir niet. Het meisje vroeg of Damir ook een vader heeft. Toen antwoordde ik dat iedereen een vader heeft, maar dat ik niet weet wie de vader van Damir is en waar hij is. Dat begreep ze niet zo, en toen ik het uitlegde merkte ik dat Damir geconcentreerd luisterde. Het is sowieso een nieuwsgierig kind.’
Hoe vindt je familie het dat je een kind geadopteerd hebt?
‘Heel bijzonder. Niemand wist dat ik hiermee bezig was. Pas toen ik het telefoontje kreeg van de Raad voor de Kinderbescherming, heb ik het aan mijn moeder verteld. Ik dacht: wie weet krijg ik helemaal geen kind, dus ik houd dat adoptieproces voor me. Het was eenzaam om het niet te vertellen, maar dan krijg je ook geen goedbedoelde bemoeienis. Sommige familieleden schrokken een beetje. Mijn moeder vond het eigenlijk wel heel leuk, want zij is een echte oma, ze houdt van kinderen. Ze zei wel: ‘Oh, mensen zullen praten.’ Dan bedoelt ze dus over mij, een ongehuwde moslimvrouw die een kind heeft. ‘Hoe heeft ze dat kind gekregen?’ Maar daarna zei mijn moeder, en dat vond ik heel fijn: ‘Laat ze maar praten.’ En ze is ook gewoon helemaal gek op hem. Damir zegt soms ‘mama’ tegen haar. Voor hem voelt ze dus ook moederlijk.’
Voed jij je kind anders op dan je moeder?
‘Mijn moeder deed de eerste jaren de opvoeding ook alleen. We woonden toen nog in Marokko, mijn vader was hier in Nederland aan het werk. Ze had natuurlijk wel financiële steun, en dat is anders als je alleenstaande moeder bent. Mijn ouders zijn laaggeletterd. Zij brachten hun kinderen groot zoals zij dat geleerd hadden. En ik doe wat dingen vanuit een boekje en vanuit mijn eigen gevoel, maar er zijn ook veel overeenkomsten. Mijn moeder is ook altijd een beetje overbezorgd. En dat ik streng ben wist ik al wel, en de opvoeding is ook een beetje streng. In die zin verschil ik van Nederlandse ouders, die kinderen vaak heel vrij laten.’
Wat bedoel je?
‘Ik merk dat kinderen van echt Nederlandse ouders alles mogen. Brutaal zijn, rennen door een restaurant, er zitten nauwelijks consequenties aan vast. Daarin ben ik meer Marokkaans. Je moet je gedragen en respect hebben voor ouderen. Je mag niet alles roepen wat in je hoofd opkomt.
Damir op het strand
Het enige andere verschil speelde vroeger in mijn jeugd, en nu zie ik het weer. Als kinderen bij mij thuis kwamen, waren ze te gast en mochten ze daarom alles eten wat ze wilden. Maar als ik bij een Nederlands kind speelde, dan was er niet zoveel te eten. Ik weet nog goed dat ik als tiener een vriendinnetje ophaalde. Het was avond. Ze gingen net aan tafel en ik moest even wachten, zonder dat ze mij vroegen of ik ook iets wilde. Dat heb ik dus nooit aan mijn moeder verteld, want dan zou ik daar nooit meer over de vloer mogen komen. Ik keek daar anders naar, en dacht: ‘Zo zijn de meeste Nederlanders nu eenmaal. Dat ik moet wachten en kijken hoe ze eten.’’
Hoe denk je dat het verder gaat met jou en Damir?
‘Graag zou ik willen dat het allemaal goedkomt met hem, omdat ik mij wel zorgen maak. Aan de andere kant weet ik dat hij grote stappen zet. Zoveel dingen gaan al beter. Maar er komen ook weer nieuwe fases aan, zoals afgelopen jaar toen hij naar de basisschool ging. Ik maak mij er wel zorgen over dat ik straks een puberjongen moet opvoeden. Ik hoop eigenlijk dat hij nog een vader krijgt en dat ik de opvoeding niet alleen hoef te doen, want het is echt heel zwaar. Verder is het gewoon een heel lekker kind, ik hoop dat hij kan genieten van het leven. Toen ik hem voor de allereerste keer zag, dacht ik: ‘Hij heeft een oude ziel.’ Hij had ook drie grijze haren op zijn babyhoofdje. En nu: de ene keer gedraagt hij zich jonger dan hij is, als een peutertje bijna, maar het volgende moment kan hij heel zorgzaam en bezorgd zijn. Dan denk ik: ‘Arme jongen dat hoef jij niet te doen, je bent nog een kind.’’
Minder dan een week voor de NAVO-top in Litouwen, zet de Turkse president Erdogan de verhoudingen met de rest van de NAVO-landen over de Zweedse toetreding weer op scherp.
Hij erkent dat het Scandinavische land stappen in de goede richting maakt, maar de aanhoudende protesten van Koerdisch-Zweedse aanhangers van de PKK (op de terreurlijst van Turkije, de VS en de EU) kunnen die tenietdoen. Dat zei hij onlangs in een telefoongesprek met premier Rutte, meldt de nieuwssite Middle East Eye.
Turkije houdt Zweden al sinds de invasie van Rusland in Oekraïne aan het lijntje. Het land zoekt sinds vorig jaar bescherming onder NAVO-paraplu tegen de Russische dreiging en kan Turkije maar niet overtuigen. Erdogan zwakte vorige maand al de Zweedse kansen op NAVO-toetreding af. Zweden is er volgens Turkije niet in geslaagd om de PKK in te dammen. ‘Terroristen’ kunnen er volgens Erdogan nog steeds demonstreren.
Niet alleen Koerdische protesten, ook koranverbrandingen die door de Zweedse politie permissie krijgen, zorgen voor schuring. ‘Het is onacceptabel om anti-islamitische protesten vrijheid van meningsuiting te noemen’, zei de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Hakan Fidan vorige week. ‘Het wegkijken van zulke verschrikkelijke daden is medeplichtigheid’, aldus Fidan.
Turkije beschikt als NAVO-lid over het vetorecht en heeft meerdere malen gedreigd dat te zullen gebruiken, als niet wordt voldaan aan de Turkse wensen.
Een moskee in Portales in de Amerikaanse staat New Mexico is de afgelopen tijd meerdere malen het doelwit geweest van vandalisme. Moslims vragen de politie om deze misdrijven als haatmisdrijven te onderzoeken.
Vorige week braken vandalen in bij Portales Islamic Centre. Daarbij zouden ze korans hebben verscheurd en bier over de pagina’s hebben gegoten. Ook werden er gaten in de muren gemaakt, meubels vernield en een schilderij van Jezus Christus achtergelaten.
Enkele dagen later braken de vandalen opnieuw in. Toen, op 23 juni, vernielden ze de airconditioning van het gebouw. Tijdens weer een andere inbraakactie verfden ze KKK op de muur, een verwijzing naar de racistische beweging Ku Klux Klan.
Het Portales Islamic Centre is een kleine moskee. De gemeenschap van ongeveer twintig mensen bestaat vooral uit studenten van de universiteit van Portales.
De politie in New Mexico is er nog niet over uit of het hier om een haatmisdrijf gaat, schrijft Middle East Eye. Volgens de studenten en de Council on American-Islamic Relations (CAIR), de grootste islamitische burgerrechtenorganisatie van de Verenigde Staten, is dat echter wel het geval. CAIR dringt er dan ook bij de autoriteiten op aan het vandalisme tegen de moskee van Portales als haatmisdrijf te onderzoeken.
Onze site gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren.
Deze website gebruikt cookies om uw gebruikservaring op deze website te verbeteren. Van deze cookies worden cookies aangemerkt als "Noodzakelijk" in uw browser bewaard, deze cookies zijn essentieel voor het functioneren van de website. Bijvoorbeeld het opslaan van uw keuze of u wel of geen cookies wilt hebben. Wij maken ook gebruik van cookies van derde partijen die ons helpen met het analyseren en begrijpen van de gebruik van deze website door u. Deze cookies worden alleen gebruikt als u daar toestemming toe geeft. U heeft ook de mogelijkheid om uzelf uit te sluiten voor deze cookies. Dit zal echter effect hebben op uw gebruikerservaring.
Noodzakelijke cookies zijn absoluut nodig voor het functioneren van de website. De cookies in deze categorie zorgen alleen voor de veiligheid en het functioneren van deze website . Deze cookies bewaren geen persoonlijke gegevens
Deze cookies zijn niet strict noodzakelijk, maar ze helpen de Kanttekening een beter beeld te krijgen van de gebruikers die langskomen en ons aan te passen aan de behoeftes van onze lezers. Hiervoor gebruiken wij tracking cookies. Bij het embedden van elementen vanuit andere websites zullen er door deze sites ook cookies worden gebruikt.
