10.6 C
Amsterdam
Home Blog Pagina 344

Erdoğan genomineerd voor Nobelprijs? ‘Belachelijk’, reageren critici

Shawintala Banwarie
-
0
Erdoğan genomineerd voor Nobelprijs? ‘Belachelijk’, reageren critici

De Turkse president Recep Tayyip Erdoğan is door de parlementsvoorzitter Mustafa Şentopfor genomineerd voor de Nobelprijs voor de Vrede. Hij zou die prijs verdienen voor zijn inbreng als onderhandelaar in de oorlog tussen Rusland en Oekraïne. De Kanttekening vraagt een aantal mensen om een reactie op dit nieuws.

De Griekse nieuwszender Greek City Times meldt het nieuws dat de parlementsvoorzitter Erdoğan wil nomineren. In Nederland roept dit zeer kritische reacties op. ‘Het is ironisch dat hij genomineerd is voor een vredesprijs, terwijl hij tegelijk oorlog aanwakkert tegen de Koerden’, merkt Ozan Türkdoğan op. ‘Belachelijk’ noemt socioloog Serpil Ates de nominatie.

Volgens Erdoğan maken westerse regeringen zich vooral schuldig aan provocaties en nemen ze niet de moeite om een vredesakkoord tussen de twee landen te bereiken. De Turkse president drong al in maart aan op een wapenstilstand,tijdens een gesprek met de Russische president Vladimir Poetin.

Vijf maanden geleden maakte Erdoğan de graandeal mede mogelijk, waardoor Oekraïne vanuit diverse havens weer kon exporteren. Dit leidde tot internationale erkenning voor zijn bijdrage aan een oplossing van de crisis. De Nederlandse premier Mark Rutte schreef op zijn sociale media ‘veel waardering’ te hebben voor de inspanningen van Erdoğan.

Een Amerikaanse voormalig ambtenaar en politicoloog schreef in juli dat de Turkse president een nominatie voor de Nobelprijs verdient. ‘Het buitenlandse beleid van Erdoğan mag dan agressief en inconsequent zijn, maar alleen omdat hij erin slaagde goede betrekkingen te onderhouden met de twee strijdende partijen was het akkoord überhaupt mogelijk’, schrijft hij in The Hill.

‘Hij speelt alles of niets’

Critici van het Turkse regime zijn het niet eens met de nominatie, vertellen zij aan de Kanttekening. Politicoloog Ozan Türkdoğan ziet de nominatie van Erdoğan als een truc om zijn populariteit onder Turkse kiezers te verhogen: ‘Erdoğan speelt do or die om de verkiezingen in 2023 te winnen. Hij heeft nog veel meer te verliezen dan verkiezingen. Denk aan rechtszaken tegen hem en zijn familie. In de twintig jaar dat hij aan de macht is, heeft hij veel haat en nijd gecreëerd bij zijn tegenstanders.’

‘Dankzij de graandeal, die hij knap voor elkaar wist te krijgen, staat de president op het internationale podium wel in de spotlights’, geeft Türkdoğan toe. ‘Toch is het ironisch dat Erdoğan genomineerd is voor een vredesprijs die hij toch niet zal winnen, terwijl hij intussen oorlog aanwakkert tegen de Koerden en Griekenland provoceert. Want in tijden van oorlog scharen mensen achter hun leider. Hij speelt alles of niets en vanuit zijn perspectief heeft hij geen andere keus.’

‘Miljoen Koerden ontheemd’

Socioloog en activist Serpil Ates legt uit aan de Kanttekening dat zij de nominatie beoordeelt tegen de achtergrond van het agressieve beleid van Erdoğan: ‘Hij probeert met op het internationale toneel zichzelf voor te doen als een goede leider, die niet wil dat de spanningen in Oekraïne verder oplopen, maar mensen zijn niet blind voor zijn aanvallen tegen de Koerden, Alevieten, Armenen en de politieke oppositie.’

‘Het is belachelijk om hem op basis van zij rol in de Oekraïne-oorlog een vredesprijs te geven terwijl zijn tirannieke houding in het verleden niet meetelt. In 2019, toen Erdoğan het Syrische Afrin binnenviel, heeft hij een miljoen Koerden ontheemd. Elf jaar geleden heeft hij tijdens een luchtaanval vijfendertig grotendeels minderjarige Koerdische jongeren gedood. Waar was toen zijn rol als vredesonderhandelaar?’

‘Valse beschuldigingen van terrorisme’

Ook Mehmet Bozkaya, jurist en lid van het Institute for Diplomacy and Economy, waarschuwt dat de nominatie van Erdoğan niet als een onafhankelijke stap kan worden gezien. De president gebruikt volgens hem deze nominatie om in de aanloop naar de verkiezingen van juni aan populariteit te winnen.

Bovendien is de parlementsvoorzitter een trouwe ambtenaar van Erdoğan, vertelt hij aan de Kanttekening: ‘We kunnen dus redelijkerwijs zeggen dat Erdoğan zichzelf heeft genomineerd voor de Nobelprijs.’

‘Daarnaast kunnen we moeilijk zeggen dat hij heeft bijgedragen aan de oplossing van de Oekraïense-crisis’, voegt hij toe. ‘Het is waar dat Turkije een bemiddelende rol speelde bij de graandeal. Het voert de sancties tegen Rusland echter niet uit en het vermoeden bestaat dat Turkije deze sancties zelfs zou kunnen dwarsbomen. We weten ook dat Turkije militaire operaties uitvoert in de buurlanden. De gerechtigheid zegeviert niet meer, maar tienduizenden onschuldige mensen worden in Turkije aangeklaagd wegens valse beschuldigingen van terrorisme. Daarom is zijn nominatie voor de Nobelprijs voor de Vrede een niet-serieuze aanvraag en misschien zelfs een grapje.’

‘Haatzaaiende’ schrijver Houellebecq voor de rechter gedaagd door Parijse moskee

de Kanttekening
-
0
‘Haatzaaiende’ schrijver Houellebecq voor de rechter gedaagd door Parijse moskee

De Grote Moskee van Parijs stapt naar de rechter vanwege uitspraken van de internationaal bekende schrijver Michel Houellebecq. Die heeft volgens de moskee ‘zeer ernstige opmerkingen over moslims in Frankrijk’ gedaan, meldt het Nederlands Dagblad.

Houellebecq zou volgens het moskeebestuur hebben gezegd dat ‘moslims geen echte Fransen zijn’. Hij zou die uitspraken hebben gedaan tijdens een gesprek met filosoof Michel Onfray voor het linkse tijdschrift Front Populaire.

Houellebecq zei dat Franse burgers zich aan het bewapenen zijn en dat er aanslagen op moslims zullen volgen. Hij vervolgde met: ‘Autochtone Fransen’ willen dat moslims stoppen met ‘stelen en hen aan te vallen’.

De Grote Moskee maakte de aanklacht woensdag op Twitter bekend. De moskee noemt de uitspraken van Houellebecq ‘onacceptabel en van verbijsterende brutaliteit’. De uitspraken van Houellebecq zetten volgens de aanklacht aan tot haat aan tegen moslims. De moskee voegt toe voorstander te zijn van debat in een democratische samenleving, maar wil een streep trekken als het aankomt op haatzaaien en uitsluiting.

Excuses aan Marokkaans-Nederlandse voetballer Aboukhlal na beschuldiging salafisme

de Kanttekening
-
0
Excuses aan Marokkaans-Nederlandse voetballer Aboukhlal na beschuldiging salafisme

De Marokkaanse international Zakaria Aboukhlal krijgt excuses van Mohammed Tijjini. Die laatste had Aboukhlal vorige week ervan beschuldigd salafisme te promoten, onder andere bij medespelers van het Marokkaanse voetbalelftal. De Marokkaans-Nederlandse website Bladna meldt dat Tijjini onder dreiging van een rechtszaak op zijn woorden terugkomt.

Aboukhlal is geboren in Rotterdam en speelde lange tijd voor AZ. Hij was een van de spelers die recent op het WK met Marokko de halve finale haalde.

Tijjini uitte zijn beschuldigingen op de door hem opgerichte Arabischtalige site Achkayne. De aantijging dat Aboukhlal het salafisme zou aanhangen, riep direct veel kritiek op.

Salafisme is een zeer behoudende stroming in de islam. Veel aanhangers van salafisme houden zich afzijdig van politiek, maar er zijn ook salafisten die ernaar streven een strenge vorm van sharia in te voeren in de gehele samenleving. Een kleine minderheid is bovendien jihadistisch en wil haar ideologie met geweld doorvoeren. Dat maakt dat de beschuldiging van salafisme aan het adres van Aboukhlal controversieel is.

Als reactie op het artikel op Achkayne daagden Aboukhlal en de Marokkaanse voetbalbond FRMF het platform voor de rechter. De bond liet in een verklaring weten dat het zich op alle wettelijk mogelijke manieren zal inzetten om spelers te beschermen en valse beschuldigingen te weerleggen.

Na Kerst kwam Tijjini met een reactie, waarbij hij zijn aantijgingen terugnam. Op zijn persoonlijke YouTube-kanaal bood hij excuses aan aan Aboukhlal en aan de FRMF en haar voorzitter Fouzi Lekjaa. Volgens Tijjini was het artikel geschreven met ‘goede intentie’ en om ‘vragen bij de lezers’ te delen.

Dit zijn onze meest gelezen stukken van 2022

de Kanttekening
-
0
Dit zijn onze meest gelezen stukken van 2022

Slavernij-excuses, Oekraïne, Qatar, de luidruchtige intrede van Ongehoord Nederland, de verdere radicalisering van Forum voor Democratie, ophef over ‘woke’ en het ‘n-woord’ en meer. Dit zijn de meest gelezen artikelen op de Kanttekening van 2022:

1. Hoe Amsterdam moslims tot zondebok maakt in strijd voor LHBTIQ+’ers | Amsterdamse moskeebesturen weigerden een ‘selectieve’ pro-LHBT-verklaring te tekenen. De rel vond zijn oorsprong in deze column van rabbijn Lody van de Kamp.

2. Volkskrant-cartoon over ‘wereldbeker jattende Marokkanen’ zorgt voor ophef | Cartoonist Jos Collignon tekende twee ‘Marokkaanse’ jongen die de wereldbeker ontfutselen en wegrijden op een scooter. De Volkskrant trok de prent na alle ophef weer in.

3. Holocaust-bagatelliserend’ Kamerlid (FvD) geëerd met docu in Tuschinski | In Tuschinski zou een docu over de omstreden FvD’er Gideon van Meijeren draaien, meldde de Kanttekening als eerst; de vertoning werd na de daaropvolgende Twitterwoede gecanceld.

4. Prominenten eisen uitleg Amsterdam na pro-Russisch FvD-evenement in RAI | In juli organiseerde Forum voor Democratie een pro-Russische bijeenkomst in de RAI Amsterdam over de oorlog in Oekraïne. Een groep prominenten stuurde een brandbrief naar de Stopera.

5. Hoe Nu Verder: ‘wappies’ komen met complotkrant in verkiezingstijd | Een groep ‘bezorgde Nederlanders’ bracht in februari de eenmalige verkiezingskrant Hoe Nu Verder uit, die complottheorieën over de coronapandemie promoot.

6. Landelijk Platform Slavernijverleden wil meer euro’s zien: 40.000 per nazaat | Het kabinet maakte excuses aanbieden voor het Nederlandse slavernijverleden en geeft 200 miljoen euro uit aan ‘bewustwording’. Veel te weinig, vindt het Landelijk Platform Slavernijverleden.

7. ON-presentatrice gebruikt ‘n-woord’ in uitzending over ‘blankofobie’ | Presentator Raisa Blommestijn bracht haar omroep veel problemen door het ‘n-woord’ te gebruiken bij een item over ‘blanken die door zwarten in elkaar worden geslagen’.

8. ‘Heb je nog bruine hoofden voor mij?’ GroenLinks worstelt met diversiteit | GroenLinks doet vooral voor de bühne aan diversiteit en geeft, als puntje bij paaltje komt, niet thuis. Dat vinden sommige leden die al jaren meelopen, zo legde de Kanttekening bloot.

9. Clarence Seedorf bekeerd tot de islam | Een van de succesvolste Nederlandse voetballers aller tijden werd begin dit jaar moslim. Hij houdt wel zijn eigen naam en gaat dus niet het voorbeeld achterna van wijlen Cassius Clay (Mohammed Ali).

10. Den Haag: vrouw slaat moslima, trekt hijab af: ‘Rot op naar je eigen land!’| Een Marokkaans-Nederlandse moslima (32) werd deze zomer in een Haags winkelcentrum mishandeld. Met een negatieve hoofdrol voor een vrouw in een scootmobiel.

11. Open brief: ‘Wees zuinig met zwarte Nederlanders als Humberto Tan’ | In de slipstream van het Voice of Holland-schandaal beweerde Albert Verlinde dat Humberto Tan vrouwen ongepast had benaderd. Een storm van verontwaardiging volgde over Verlindes woorden.

12. Video: Marc-Marie Huijbregts geeft Gert Verhulst ‘racisme-les’| Een veelbekeken video: de Nederlandse cabaretier die de Vlaamse mediacoryfee op zijn nummer gezet over racisme. Dit, nadat Verhulst in een paar keer het ‘n-woord’ gebruikt had.

13. ‘Oekraïners worden gelijk omarmd, ik moest 2,5 jaar in een azc wachten’ | De Kanttekening sprak jonge Syrische Nederlanders die meeleven met de Oekraïners, maar bij wie het steekt dat voor Oekraïners andere regels lijken te gelden.

14. Griekenland waarschuwt voor ‘Oekraïne-achtige oorlog’ met Turkije | Griekenland waarschuwde voor het gevaar van een oorlog met Turkije in de Egeïsche Zee. Dat gebeurde in de zomer, toen de spanningen tussen beide landen opliepen. Het conflict is nog altijd niet opgelost.

15. ‘Je móét het voor 100 procent eens zijn met woke, anders deug je niet’ | De Kanttekening sprak met filosoof Floris van den Berg (49) over zijn boek Wokabulary, een kritisch-filosofisch woordenboek dat het lexicon van ‘woke’ uiteenzet én bekritiseert.

16. Omstreden influencer Andrew Tate bekeerd tot islam | Ook de wereldberoemde influencer Andrew Tate (35) wendde zich dit jaar tot Mekka. Hij verwierf een grote fanbase met zijn homofobe, racistische en met name vrouwonvriendelijke uitspraken.

17. Omroep Zwart twijfelt aan betrouwbaarheid lage kijkcijfers| Omroep Zwart haalde lage kijkcijfers. Maar dat lag niet aan Omroep Zwart, vond de omroep zelf. ‘Bij iets van 1.200 mensen in Nederland staat een kastje. Dat is niet onze doelgroep.’

18. 200 miljoen euro? Deze activist ziet liever 20 miljard aan herstelbetalingen| Ook activist Regillio Vaarnold kan de kabinetsuitgave van 200 miljoen voor slavernij-bewustwording niet bekoren. Hij wil 40.000 euro voor elke nazaat zien – als voorschot.

19. Baudet de nieuwe Atatürk? | Bicultureel, maar fan van ‘boreaal’ FvD? Het klinkt misschien onlogisch. Toch is het uiterst rechtse Forum voor Democratie steeds meer in trek bij Turks-Nederlandse jongemannen. De Kanttekening berichtte er als eerste over.

20. ‘Turkije kan na Oekraïne meeste schade gaan ondervinden van oorlog’ | Op 24 februari sloeg een van Turkije’s belangrijkste financiële stemmen alarm. Maar voorlopig lijkt Turkije niet slecht te varen bij de oorlog, door warme banden met zowel Rusland als het Westen.

21. TikTokker van kleur: ‘Dankzij witte mensen blijf ik dik’ | De Indiase TikTokker Marzuka Tartil Esha ging viral door witte mensen de schuld te geven van haar overgewicht. Op social media werd met hoon op haar verhaal gereageerd, maar ze kreeg ook steun.

22. Op school geen gebedsruimte, wel een genderneutraal toilet | Geen stilteruimte op de Amsterdamse mbo-school waar rabbijn en columnist Lody van de Kamp onlangs langsging. De schooldirectie houdt voet bij stuk. Een genderneutraal toilet is er wel.

23. Mensenrechten en het WK in Qatar: toernooi boycotten of juist gebrúiken? | Het WK negeren als statement of juist actief gebruiken om de mensenrechten aan te kaarten? De politiek bleek verdeeld, maar ook activisten gingen verschillend met die vraag om.

24. Journalist Bellingcat: ‘Extreemrechts vecht ook mee met Oekraïne’ | Een ongemakkelijke waarheid, die de Kanttekening als eerste Nederlandse medium bracht: het extreemrechtse Azovbataljon vocht ook mee tegen de Russen.

25. FvD: debat over omvang Holocaust moet mogelijk zijn in Tweede Kamer | Een debat over de omvang van de Holocaust in de Tweede Kamer? Dat moet mogelijk zijn, zei FvD’er Gideon van Meijeren in de plenaire zaal. Er werd met verontwaardiging gereageerd.

26. Pegida wil zaterdag de Koran verbranden in Rotterdam | Anti-islambeweging Pegida mocht demonstreren in Rotterdam. De beweging hintte op een Koranverbranding; ophef volgde. Voorman Edwin Wagensveld werd echter tijdig door de politie in een busje gezet.

27. Eva Klooster: ‘Wit privilege is overal, als je het wilt zien’ | Discriminatie: gaat het de goede of de slechte kant op? We spraken dit jaar ervaringsdeskundigen en topwetenschappers. Ook met Eva Klooster, politicoloog en auteur van het boek Hangplek Holland.

28. Christiano Ronaldo bekritiseerd na foto met ‘vriend’ Jordan Peterson | De stervoetballer was dit jaar de gebeten hond. Veelal om vedettegedrag in Manchester en bij het Portugese team, maar ook door met deze conservatieve Canadese psycholoog op de foto te gaan.

29. Ophef om Marokkaanse Nederlander op FvD-lijst: ‘Wat doe je, broer?!’ | De Marokkaans-Nederlandse Fouad el Masoudi stond dit voorjaar op de FvD-lijst in Hoogeveen. Een coming-out die veel emoties losmaakte op social media. Anticlimax: hij werd niet gekozen.

30. Vrouw én Turks: hierdoor kreeg Esra Coskun (29) minder schadevergoeding toegewezen | De Haagse Esra Coskun werd in 2003 als kind geschept door een motor. Zwaar hersenletsel, volledig arbeidsongeschikt. Haar ouders strijden nog altijd met de verzekeraar van de dader.

Iraanse speelsters zonder hoofddoek op internationaal schaaktoernooi

de Kanttekening
-
0
Iraanse speelsters zonder hoofddoek op internationaal schaaktoernooi

Twee Iraanse vrouwelijke schakers hebben zonder hoofddoek deelgenomen aan een toernooi in Almaty, Kazachtstan. Het lijkt een statement tegen het regime, dat met harde hand een burgeropstand voor meer vrijheden probeert neer te slaan.

Op foto’s van de Internationale Schaakfederatie zijn schaaksters Sara Khadem en Atousa Poukashiyan te zien met zichtbaar haar, terwijl ze zich concentreren op hun spel. De hoofddoek is verplicht volgens de strenge islamitische kledingvoorschriften van Iran.

De 22-jarige Mahsa Amini stierf in september in hechtenis nadat ze was gearresteerd voor het niet naleven van deze voorschriften, waarna de protesten uitbraken. Iraanse vrouwen nemen het voortouw in deze opstand door hun hoofddoek af te doen en soms zelfs te verbranden. Ook Iraanse sporters maken statements. In oktober nam de Iraanse klimmer Elnaz Rekabi zonder hoofddoek deel aan een toernooi in Zuid-Korea. Later zei ze, mogelijk na druk van de overheid, dat ze dit onbedoeld had gedaan.

Eerder deze maand zei de Iraanse regering dat de zedenpolitie is opgedoekt, maar waarnemers blijven wantrouwig. Intussen zijn honderd Iraniërs, waaronder vijf vrouwen, ter dood veroordeeld voor hun deelname aan de protesten. Al deze maand zijn twee mannen opgeknoopt.

Israël dankt Marokko voor hulp aan Joden tijdens WO2

de Kanttekening
-
0
Israël dankt Marokko voor hulp aan Joden tijdens WO2

De Israëlische president Isaac Herzog heeft koning Mohammed VI van Marokko bedankt voor het beschermen van Joden tijdens de Tweede Wereldoorlog. De president stelt dat Marokko een ‘veilige haven’ was voor Joden, die zo konden ontkomen aan de Holocaust, meldt het Franse persbureau AFP.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Mohammed V, de grootvader van de huidige koning, sultan van Marokko, dat toen nog onder Frans bewind viel. De sultan staat erom bekend dat hij anti-Joodse wetten, die waren voorgeschreven door de pro-Duitse Vichy-regering van Frankrijk, weigerde uit te voeren.

Herzogs brief aan koning Mohammed komt twee jaar na de normalisering van de banden tussen Israël en Marokko. Hij uit zijn dankbaarheid voor ‘de mensen van Marokko die al generaties lang hebben gehandeld om de veiligheid, het welzijn en het culturele erfgoed van de Joodse gemeenschap in het koninkrijk te beschermen’.

Al in de vijftiende eeuw vluchtten Joden naar Marokko vanuit Spanje, memoreerde Herzog. Joden wilden zo ontkomen aan de christelijke heersers die op het Iberisch schiereiland de macht veroverden op de moslims.

Klimaatcrisis bedreigt Marokkaanse oases

de Kanttekening
-
0
Klimaatcrisis bedreigt Marokkaanse oases

Eeuwenoude oases in het binnenland van Marokko staan droog dankzij de klimaatcrisis. Daarmee dreigt een oasegebied ten zuidoosten van Marrakesh te verdwijnen, meldt de Arabische tv-zender al Jazeera. Dat heeft vooral grote consequenties voor de landbouw in deze regio.

De bewoners van de oase Alnif zien dat hun land kurkdroog is. Waterputten zijn droog en eeuwenoude palmbomen dragen geen vruchten. Schaap- en geitenhouder Hammou Ben Ady vertelt dat zijn dieren door de droogte geen gras meer kunnen grazen. Ze moeten het doen met door de overheid uitgedeelde voer.

November is normaal een koude, natte maand in deze regio, maar dit jaar blijft regen uit. De koning riep iedereen op voor regen te bidden – een oude islamitische traditie bij extreem droge tijden.

Mohammed Bozama, een andere bewoner, vertelt dat de afgelopen drie jaar veel bewoners zijn gevlucht naar de stad. Veel jongeren trekken zelfs helemaal naar Europa. Dat komt volgens hem vooral door de droogte. Hij stelt dat de crisis wordt verdiept door het zonder toestemming graven van waterputten en het gestegen waterverbruik.

Mijlpaal in toenadering Turkije-Syrië: ontmoeting defensieministers

de Kanttekening
-
0
Mijlpaal in toenadering Turkije-Syrië: ontmoeting defensieministers

De Turkse minister van Defensie heeft gisteren zijn Syrische collega ontmoet in Moskou. De bijeenkomst, geregeld door Rusland, is de eerste ontmoeting tussen regeringsleden van beide landen sinds 2011.

De drie landen spraken volgens Turkije af om ‘de stabiliteit in Syrië en in de regio te verzekeren en te behouden’. Ook de inlichtingenchefs van de drie landen waren aanwezig.

Turkije verbrak na het uitbreken van de Syrische burgeroorlog in 2011 de banden met Syrië. De Turkse president Recep Tayyip Erdogan bestempelde zijn Syrische ambtsgenoot Bashar Al Assad als een ‘moordenaar’ en steunde Syrische rebellen. Turkije controleert in samenwerking met deze rebellen nog altijd een groot deel van het noorden van Syrië.

Maar Erdogan ziet ook dat Assad de burgeroorlog heeft overleefd en stevig in het zadel zit. Intussen voelt de Turkse president electorale druk om de miljoenen Syriërs in Turkije weer terug te sturen. Hij wil ook tot een deal met Assad komen over een grondoperatie tegen de Koerden in Noord-Syrië, daarbij verwijzend naar bezorgdheid over de nationale veiligheid.

De Turkse minister sprak achteraf van een ‘constructieve’ bijeenkomst over ‘de Syrische crisis, het vluchtelingenprobleem en de gezamenlijke inspanningen om alle terroristische organisaties in Syrië te bestrijden’.

Met ‘terroristische organisaties bedoelt Ankara IS, maar ook de Syrisch-Koerdische YPG-troepen die een deel van Noord-Syrië controleren. Turkije ziet de YPG als zijtak van de PKK, de Koerdische groepering waartegen het land al jaren strijdt. Turkije wil dat Assad de YPG helpt verdrijven. Damascus eist, op zijn beurt, dat Ankara zijn troepen uit Syrië terugtrekt.

Turkije gaf na de ontmoeting aan dat het met Syrië en Rusland is overeengekomen om met elkaar te blijven praten. Of daarmee ook een ontmoeting tussen Erdogan en Assad aanstaande is, is onduidelijk.

Gloort er hoop in een steeds onveiligere wereld? 2022 in 12 verhalen

de Kanttekening
-
0
Gloort er hoop in een steeds onveiligere wereld? 2022 in 12 verhalen

Oorlog in Oekraïne, demonstraties in Iran, verkiezingsoverwinningen van radicaal-rechts in Italië en Zweden, verdere radicalisering van Forum voor Democratie en omroep Ongehoord Nederland. En een nieuwe asielcrisis en beelden van asielzoekers die buiten moeten slapen in Ter Apel – zelfs een baby die overlijdt. Is 2022 alleen maar kommer en kwel, of is er ook hoop? We vroegen het aan twaalf prominente Nederlanders, met elk een eigen verhaal.

Rabin Baldewsingh, Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme

‘We vielen vanuit corona direct in de oorlog met Oekraïne, met bijkomend de torenhoge energieprijzen en inflatie. Vooral de toch al kwetsbare groepen merken dit. We moeten ervoor waken dat niemand buiten de boot valt. Ook werd dit jaar gekenmerkt door de vluchtelingencrisis. Beelden van de mensen die buiten onder zeiltjes moesten liggen: Onmenselijk gewoon. Nederland onwaardig!

‘Voortschrijdend kabinetsinzicht leidt tot slavernij-excuses’

‘De belangrijkste gebeurtenis voor mij dit jaar: het voortschrijdend inzicht van het kabinet, dat leidde naar de officiële excuses voor het slavernijverleden. Een proces met lange aanloop. Ik hoop dat er nu ook een nationale vrije dag komt om dit samen te herdenken. Ook een mijlpaal: dat begin dit jaar, na veel discussie, erkend werd dat in de toeslagenaffaire sprake was van systemisch racisme‘

‘Het glas is bij mij altijd halfvol. Het uitbrengen van het eerste nationaal programma tegen discriminatie en racisme in Nederland is een van die dingen die mij hoopvol stemmen. Eindelijk komt er een keer samenhang in het beleid tegen discriminatie en racisme van de verschillende departementen. En een basis voor een stevige aanpak. Een kleine stap, maar iedere stap is er een!’

Marvin Hokstam, journalist en onderwijsondernemer

‘Mijn geboorteland Suriname werkt verhelderend. Premier Rutte ging er een weekje naartoe en kwam terug met het nieuws dat Nederland excuses ging aanbieden voor zijn slavernijverleden.

‘Wacht … Zei hij niet in 2021 nog dat excuses tot polarisatie zouden leiden? En een jaar daarvoor had hij nog zitten flikflakken over Zwarte Piet.

‘Ik was verrast. Voorspelbaar waren de racistische reacties. Ene Jan de Lange schreef me dat excuses niet namens het Nederlandse volk moeten, omdat zijn voorouders in diepe armoede leefden. Alsof ik erop uit ben om persoonlijke spaarrekeningen van witte Nederlanders te plunderen. Alsof iedere Zwarte man zal eisen dat iedere witte man zijn vrouw en zijn dochter voor een maandje aan hen afstaat. Als straf voor slavernij.

‘Er komen een paar miljoenen, begrijp ik, om het gat te dichten dat de geschiedenis geslagen heeft in de Zwarte gemeenschap. Misschien ook een paar miljoenen om types als Jan te leren dat het voor nakomelingen van tot slaaf gemaakten een big deal is? Anders zijn excuses niet van heel Nederland.’

Melody Deldjou Fard, raadslid GroenLinks Utrecht

‘Wij Nederlandse Iraniërs kijken vol verdriet toe hoe families en vrienden in de straten worden vermoord. Met gevaar voor eigen leven strijden Iraniërs voor ‘de vrouw, het leven, vrijheid’. Het land gaat kapot aan werkloosheid, armoede en moedeloosheid. Macht wordt misbruikt om mensen te executeren, etnische en religieuze minderheden een waardeloos leven te bezorgen en vrouwen en mannen te onderdrukken.

‘Een revolutie. Met dappere Iraanse vrouwen voorop. Ze strijden met lege handen tegen het geweer. Het enige wat hen moed geeft, is de stille hoop om door de wereld gezien te worden. Iraanse demonstranten hebben internationale steun nu meer dan ooit nodig. Maar de Nederlandse regering laat weinig van zich horen. En dat doet pijn.

‘Den Haag, sluit onze ambassade in Iran’

‘Den Haag, spreek je uit, erken deze revolutie en leg Iran diplomatieke sancties op. Start met het sluiten van de Nederlandse ambassade hier en in Teheran, uit protest tegen de misdaden die de Iraanse straten en gevangenissen met bloed bevlekken. Mensen- en vrouwenrechten doen er genoeg toe om radicaal in te grijpen.’

Robert van der Noordaa, onderzoeksjournalist

‘Toen in november 2013 de protesten begonnen op het Maidanplein in Kiev, reageerde Rusland op een zeer extreme manier. Het Kremlin begon Oekraïne te beschuldigen van fascisme. De Russische pers, die voornamelijk in handen is van het Kremlin, begon vervolgens de meest extreme propaganda te verspreiden. Het Russische belang in Oekraïne moest enorm zijn, waarom zou Rusland zich anders zo gedragen? Ik woonde destijds in Moskou en noemde het ‘installatie Sovjet-Unie versie 2.0’.

‘Dat het belang groot was, werd pijnlijk duidelijk toen de Krim in maart 2014 geannexeerd werd. De annexatie werd uitgevoerd door groene mannetjes, Russische soldaten die de dag na het beëindigen van de Olympische Spelen naar de Krim gestuurd werden. Een deel van deze soldaten startte later ook de oorlog in Donbas.

‘De pers wereldwijd sprak van ‘een burgeroorlog’ en ‘separatisten’. In 2014 beschoot Rusland dagenlang de Donbas vanaf Russisch grondgebied – knap dat die ‘separatisten’ dat konden. Ik was altijd overtuigd dat verdere annexatie van Oekraïne niet uit zou blijven. Veel pers liet forse steken vallen de laatste acht jaar. Het hielp niet om een goed beeld te krijgen van de echte situatie.’

Thijl Sunier, emiritus islamhoogleraar

‘De Russische inval in Oekraïne is zonder meer de meest ingrijpende en dodelijke gebeurtenis van 2022. Maar ik wil aandacht vragen voor een neveneffect van die oorlog, de komst van Oekraïense vluchtelingen.

‘Terwijl langjarige gemiddelden laten zien dat het aantal asielzoekers in Nederland stabiel is, laaide de discussie weer op over de vraag of ‘ons land de groeiende stroom vluchtelingen wel aan kan’. De crisis in de opvang is niet veroorzaakt door groei, maar door het falende beleid van de regeringen Rutte op vrijwel alle denkbare terreinen.

‘Opvangcrisis niet door groei, maar door falend beleid Rutte’

‘Bovendien werd andermaal pijnlijk duidelijk dat in de publieke opinie een Syrische vluchteling kennelijk niet hetzelfde is als een uit Oekraïne. In plaats van deze beschamende vergelijking in menselijk leed onmiddellijk de kop in te drukken, deed Rutte er een schepje bovenop door te roepen dat hij ‘de beperking van de instroom gaat regelen’. En dit allemaal uit populistische electorale overwegingen. En zo grijpt alles in elkaar.’

Ingeborg Beugel, Griekenland-correspondent (de Groene Amsterdammer)

‘Annus horribilis in Hellas was altijd 2015. Toen spoelden bijna een miljoen wanhopige, zwaar getraumatiseerde vluchtelingen aan op het eilandje Lesbos. Ook baby’s, kinderen, zwangere vrouwen, oma’s. Chaos, horror, extreme ellende. Maar de gruwelen van 2015 verbleken bij wat déze zomer is gebeurd. En de Nederlandse pers zweeg er oorverdovend over.

‘Vluchtelingen worden steeds vaker ronduit vermoord. Op zee en op de Evros-rivier. Een Syrisch meisje stierf op een rots in de Evros aan een schorpioenbeet, onder de ogen van de autoriteiten. Een Afghaans jongetje bezweek van honger en dorst in een dinghy, dobberend op zee na een zoveelste Griekse pushback. Gedoogd door de Europese Commissie.

‘Vluchtelingen worden steeds vaker ronduit vermoord’

‘Ons koningspaar hier op staatsbezoek, ‘in het kader van de vluchtelingenproblematiek’, sprak er niet over. Niet over de pushbacks, niet over de gestorven kleuters. Ook niet over de megagevangenissen, waar tienduizenden vluchtelingen met kinderen – zonder enig onderwijs of contact met de buitenwereld – opgesloten worden en massaal in suïcidale zombies veranderen.’

Babah Tarawally, schrijver en columnist (Trouw)

‘2022 is zo’n jaar dat al het slechte in de mens samenbracht en ons bang heeft gemaakt dat het slechte het wint van het goede. Maar eigenlijk is het een wake-up call geweest voor ons.

‘In het afgelopen jaar geloofde ik niet langer dat de wereld een veilige plek is. Ik was echt bang dat het kwaad van het goede gaat overwinnen. De oorlog in Oekraïne en de nucleaire dreiging van Poetin hebben enorm bijgedragen aan mijn angst. De dood van mijn moeder herinnerde me nog eens aan mijn eigen sterfelijkheid.

‘2022 bracht al het slechte in de mens samen’

‘Maar het was ook een jaar van ontwaken. Voor mij en velen met mij. Zowel voor de ontwaakten als degenen die hun kop in het zand staken. Het feit dat de bangmakers woke zien vanuit angst is een teken dat ze wakker zijn. Wat we met die energie doen, moet in 2023 blijken.’

Rui Jun Luong, kunstenaar en oprichter Stichting Asian Raisins

‘2022 heeft positieve verandering gebracht in Oost-Aziatische gemeenschappen in Nederland. Exposities als ‘Ik Azië’, ‘Project Monolids’ en theatervoorstelling ‘De Bananen Generatie’ zorgen voor een completer beeld.

‘Twee jaar heb ik gewerkt aan een levensgrote Aziatische editie van het spel ‘Wie Is Het?’, wat ik nu voor het eerst kon laten zien. ‘Ach, alle Aziaten lijken ook zo op elkaar’ is een racistische uitspraak die ik te vaak hoor. In mijn versie van het spel zijn alle figuren vervangen door portretten van mensen met een Aziatische afkomst, zodat je tijd neemt voor het individu en dat doorbreekt stereotypes.

‘Positieve verandering in Oost-Aziatische gemeenschappen’

‘Ik heb ook een kaartspel gemaakt dat je overal én met iedereen kunt spelen. Het helpt het gesprek openen op een speelse en toegankelijke manier. En de kroon: ik won hiervoor een Gouden Lamp bij de Dutch Creativity Awards 2022.

‘Met Stichting Asian Raisins lanceerden we de ‘Stop Hanky Panky Shanghai’-campagne, inclusief petitie. Ik wil dat de volgende generaties niet meer te maken krijgen met racistische stereotypes. Nog genoeg hoop – en de strijd is nog lang niet voorbij.’

Jaap Hamburger, voorzitter Een Ander Joods Geluid

‘Gebeurtenissen? Gebeurtenissen zijn als de bliksem bij een nachtelijk onweer: even wordt het omringende landschap in een hel licht gezet, is er zicht op wat ons omringt, een kort moment van oriëntatie, daarna opnieuw duisternis. Gebeurtenissen? De inval in Oekraïne is een gebeurtenis: de angsten van Rusland voor het opdringen van de NAVO kon ik begrijpen en billijken. Al mijn begrip is verdampt door het verloop van die oorlog.

‘Ik probeer mijn blik te richten op processen, niet op gebeurtenissen. Nationalisme is zo’n proces, een mondiale religie die allen ten diepste heeft aangetast maar verwoestend is voor de wereld. Topsport is de misleidende heraut van het nationalisme.

‘Tij kan misschien gekeerd door samenwerking naties’

‘De immense, gestapelde, elkaar versterkende rampen van klimaat, milieu, biodiversiteit, bevolkingsgroei en oorlog overstijgen de nationale grenzen. Het tij kan misschien gekeerd worden door brede, intense en belangeloze samenwerking tussen de naties. Ik zie duizend goede bedoelingen en initiatieven, maar ik mis de urgentie bij de Macht – dáár zie ik hooguit verbale aanzetten, geen daden. 2022 laat mij somber gestemd achter.’

Carla Kabamba, onafhankelijk (oud-BIJ1-)raadslid Amsterdam

‘Voor mij is 2022 een jaar van crisis, transformatie en bevrijding. In maart werd ik verkozen en moest ik door stukgelopen samenwerking na een halfjaar het lef tonen om, zonder vangnet, voor vrijheid en gezondheid te kiezen. Deze worsteling met onzekerheid voor een beter leven zie je dit gehele jaar terug.

‘De oorlog, asielcrisis, opgelopen inflatie, energiekosten en algemene toename van armoede hebben dit jaar afschuwelijke gevolgen gehad. Toch zien we dat er uitwegen zijn.

‘Onze toekomst moet onze grootste prioriteit zijn’

‘Ik word omringd door mensen die zich inzetten voor verbetering van menswaardig leven die ons hoop geven. Afgezien van de omstandigheden, blijf ik mij, dankzij deze steun, inzetten voor kansengelijkheid, bestaanszekerheid, doelbewust leven en een humane wereld, zoals ik dit het afgelopen halfjaar heb gedaan.

‘Doelbewust leven betekent dat onze toekomst onze grootste prio-riteit moet zijn. Boven imago, marketing en vriendjespolitiek. Oog voor het hart boven de glorie. Hard voor de problemen, zacht voor de mens. 2022 heeft laten zien hoe belangrijk deze motto’s zijn.’

Tofik Dibi, bestuursadviseur Amsterdam Nieuw-West, ook namens Emre Ünver (GroenLinks), bestuurder Nieuw-West

‘Aan het August Allebéplein in Nieuw-West moeten bewoners (vaak met een migratieachtergrond) plaats maken voor rijkere bewoners. Hun huizen worden gesloopt en ze kunnen mogelijk niet terugkeren naar hun eigen buurt.

‘Schokkend hoe dat werkt. Op bewonersavonden schuiven corporaties aan tafel en vertellen dan eigenlijk dat ze de buurt gaan veranderen, vernieuwen en diversifiëren – maar niet voor de buurtbewoners zelf. Een bewoner op zo’n avond: ‘Ik haat mijn huis, maar houd van mijn wijk.’ Dat is ook hoe ik en mijn collega Emre Ünver er in staan. We wonen nog in wat dan achterstandswijken wordt genoemd. Maar goed, het is niet mijn of Emres portefeuille.

‘Corporaties willen diversifiëren – maar niet voor bewoners zelf’

‘Toen wij voor de demonstratie van bewoners-actiegroep Johan Piet op Plein 40-45 werden uitgenodigd, dacht ik: wij moeten er zijn voor deze mensen. En we moeten ook naast ze staan. Ze vragen niks geks, toch? Ze willen slechts terugkeren naar de wijk waar ze zijn opgegroeid. Dat is heel legitiem. Fix dit, dacht ik. Dat is met actiegroep Johan Piet ook gebeurd. De buurt kwam bij elkaar en boekte resultaat. Ik hoop dat dit vaker gebeurt.’

Dave Ensberg-Kleijkers, directeur-bestuurder Nationaal Jeugdfonds Jantje Beton

‘Dit jaar overleed mijn vader en werd ik wees. Het ultieme gevoel bekroop mij dat het aan de volgende generatie is om het stokje van onze ouders over te nemen. Het verwerken van het verlies gaat voor mij gepaard met het accepteren van deze verantwoordelijkheid, die verder rijkt dan familiare aangelegenheden. We hebben onze aarde en al het leven daarop geërfd van onze (voor)ouders. Een erfenis die we, uit respect voor de vorige generatie en uit liefde voor de volgende, niet mogen negeren.

‘In 2022 hebben we ervaren dat die erfenis allesbehalve perfect is. Het is aan ons allen om te zorgen voor een meer vreedzame, duurzame, eerlijke en rechtvaardige wereld. Elke bijdrage, hoe klein ook, kan helpen.

‘Aan ons allen om te zorgen voor een betere wereld’

‘Over klein gesproken: mijn inspiratiebron van dit jaar is een zeventienjarige Japanse tiener. Rena Kawasaki won dit jaar de Internationale Kindervredesprijs. Rena’s baanbrekende werk om kinderen meer te betrekken bij de politiek, het milieu en de samenleving in haar thuisland en in de rest van de wereld, heeft haar tot de belangrijkste jeugdvoorvechtster in Japan gemaakt. Als een zeventienjarige het verschil kan maken, kunt u dat toch ook?’

‘Marokko speelde zelf ook een rol in de trans-Atlantische slavenhandel’

Tayfun Balcik
-
0
‘Marokko speelde zelf ook een rol in de trans-Atlantische slavenhandel’

Hoe kijken Turkse en Marokkaanse Nederlanders naar de Nederlandse excuses voor het slavernijverleden? Moeten Turkije en Marokko hetzelfde doen voor misdaden uit het verleden? Wij spraken drie van hen. ‘Als ik om mij heen kijk, lijkt dat historisch besef er niet te zijn’

Een ‘misdaad tegen de menselijkheid’, zo noemde Rutte de slavernij tijdens zijn toespraak op 19 december. De aanloop naar die excuses ging op zijn zachtst gezegd niet gesmeerd. Zo waren niet alle nazaten tevreden over de datum van 19 december. Ook wilden sommigen geld en ‘daden’ zien. Toch zijn de Nederlandse excuses vooralsnog niet uitgedraaid op een mislukking en lijken ‘zwart’ en ‘wit’ nader tot elkaar te komen.

Hoe ervaren Turkse en Marokkaanse Nederlanders dit proces van excuses en verwerking van de Nederlandse geschiedenis? Een ver-van-mijn-bed-show of volgen ze de discussie op de voet? En vinden ze dat Turkije en Marokko ook excuses moeten aanbieden voor bijvoorbeeld de Marokkaanse slavenhandel of de Armeense Genocide?

‘Goed geland’

‘De bijenkomst was mooi, de speech leek echt gemeend. Ook de stilte achteraf was veelzeggend’, reageert Hicham el Ouahabi (22). De Marokkaans-Nederlandse rechtenstudent (Universiteit van Amsterdam) volgt het excusestraject van het kabinet voor het slavernijverleden ‘op de voet’.

Ouahabi ziet de stilte na Ruttes toespraak als een teken dat het excuus ‘goed is geland’ bij de nazaten. ‘Je merkte echt toenadering, maar het was jammer dat er vooraf bezwaren waren.’

Veel nazaten hadden liever gewild dat Rutte op 1 juli excuses had gemaakt. Een symbolische datum , want op 1 juli 1863 schafte Nederland de slavernij formeel af. Ouahabi begrijpt de symboliek en gepastheid van die datum. Toch gaat hij niet mee in deze klacht.

‘Het proces van excuses maken is bij uitstek iets wat je moet overlaten aan de partij die berouw heeft en kampt met schuld en schuldgevoelens. Natuurlijk: excuses aanbieden is een wederkerig proces, dat goed overleg vereist. Dit betekent echter niet dat je je moet laten dicteren door vragen als ‘Wie biedt er excuses aan?’ en ‘Op welke datum gebeurt dat?’ Je kunt je namelijk afvragen wat voor toegevoegde waarde excuses hebben als je daarin zelf niet de leiding hebt. Daarmee praat je deze mensen en stichtingen alleen maar naar de mond en verkondig je wat ze graag willen horen.’

De Turks-Armeens-Nederlandse schrijver en podcastmaker Süheyla Yalcin (31, Eindhoven) denkt daar anders over. ‘Er is gewoon niet goed nagedacht over de aanloop naar de excuses. Een Catshuissesie op 8 december (de herdenking van de Decembermoorden, red.): hoe onwetend kun je zijn? Je dient bij zulke gevoelige zaken echt te weten wat je plek is. Het moest opeens allemaal heel snel. Is het dan wel echt gemeend?’

‘De excuses zijn door de strot geduwd, een vorm van koloniaal geweld’

Toch vindt Yalcin dat op 19 december een ‘stukje geschiedenis’ is geschreven. Ook zij vond de speech erg mooi. ‘Het was historisch, eindelijk was er erkenning voor al het leed. Natuurlijk zijn er nog steeds stemmen die zeggen: ‘Waarom nu pas?’ Ze meent dat die kritische groepen (stichting Groei en Welvaart Suriname, de Nationale Reparatie Commissie Suriname, Keti Koti, Wi Kon Na Wan, Mart Radio, Eer en Herstel en Afro-Caribische levensbeschouwing en Spiritualiteit, red.), die ‘nu niet gehoord worden’, in het ‘vervolgtraject’ alsnog meegenomen moeten worden.

‘Geen oprechte excuses’

De Turks-Nederlandse Ayse Semerkand* (26, Eindhoven) vertelt dat ze de discussie over de Nederlandse excuses voor het slavernijverleden niet intensief heeft gevolgd, omdat er volgens haar ‘niet is geluisterd’ naar de zwarte gemeenschappen die op 1 juli excuses hadden gewild. ‘De excuses zijn zo door hun strot geduwd’, zegt ze verontwaardigd. ‘In die zin waren ze ook een vorm van koloniaal geweld.’

Ze kan de redenering van Ouahabi over het moment en de oprechtheid van excuses enigszins begrijpen. ‘Als iemand mij pijn heeft gedaan, lange tijd niks van zich heeft laat horen, maar dan opeens voor mijn deur verschijnt om sorry te zeggen… Ja, dan komt het voor de ontvangende partij altijd ongelegen, al zijn die excuses oprecht. Maar toch: wiens wensen moeten hier leidend zijn? Het lijkt erop dat de machthebbers nu weer de regie in handen hebben.’

Semerkand twijfelt überhaupt aan de oprechtheid van de excuses. ‘Het zou pas oprecht zijn als Rutte aftreedt’, zegt ze. ‘Dat zou pas een grote daad bij het woord zijn. Of als het koningshuis wordt afgeschaft, dat rijk is geworden dankzij de slavernij (er wordt op dit moment onderzoek gedaan naar in hoeverre dit zo was, red.). Ik geloof dat er na twaalf jaar Rutte geen greintje oprechtheid meer in hem zit. Dat bleek ook uit die dichtgetimmerde speech, waarin de wegen voor herstelbetalingen zijn afgesloten. En ook dat Franc Weerwind (een zwarte D66-minister, red.) naar Suriname wordt gestuurd om uitleg te geven over de excuses… Wie bedenkt nou zoiets?’

Volgens Ouahabi zorgt de kwestie van herstelbetalingen voor polarisatie. ‘Het leidt tot een zekere verzuring van het debat. Ik weet eerlijk gezegd niet wat ik ervan moet vinden. Hoe is dit praktisch aan te pakken? Hoe ga je bepalen wie, wat krijgt? Daarom lijken die 200 miljoen euro, via fondsen met als doel het collectief bewustzijn van het Nederlandse slavernijverleden te vergroten, een goed compromis.’

Dat het geld voor herstelbetalingen uit belastinggeld wordt betaald en dat hij dus zelf meebetaalt, vindt Ouahabi niet zo erg. ‘Zo Nederlands ben ik nou ook weer niet. Er zijn grotere bedragen om ons zorgen over te maken, zoals de mondkapjesdeal van Sywert van Lienden en de vijf miljard euro (die tijdens de pandemie verdween op het ministerie van Volksgezondheid, red.).’

Racisme onder Marokkanen

Als Marokkaanse Nederlander vindt Ouahabi het zeker niet vreemd dat dat hij het nieuws over het Nederlandse slavernijverleden volgt. ‘Het zou meer Marokkanen moeten interesseren. Het is de geschiedenis van het land waar je woont. Bovendien speelde Marokko zelf ook een rol in de trans-Atlantische slavenhandel vanwege haar strategische ligging. Daar ben ik me steeds bewuster van geworden. Maar als ik om mij heen kijk, lijkt dat historisch besef er totaal niet te zijn.’

In de Marokkaanse stad Agadir zaten er partijen die tot slaaf gemaakten leverden aan de WIC, zoals de Ashanti-stam in Ghana dat ook deed, aldus de militair Mostafa Hilali in de Kanttekening-panel over herstelbetalingen.

Ook noemt hij ‘anti-zwart racisme’ cynisch een ‘dingetje’ in de Marokkaanse gemeenschap. ‘Er wordt neergekeken op zwarte mensen. Ze worden voor ‘heazzie’ uitgescholden, wat ‘zwarte’ betekent. Ergens leeft wel het besef dat het niet hoort en niet mag, maar je hoort altijd een ‘maar’: ‘Maar ik wil niet dat mijn vriendin of zusje met een donkere man thuiskomt.’ Het bekende ‘maar’ van: ‘Ik ben geen racist, maar…’, en dan volgt er een rij racistische uitingen, vooroordelen en stereotypes.’

‘Anti-zwart racisme is een ‘dingetje’ in de Marokkaanse gemeenschap’

Yalcin vindt het net als Ouahabi niet meer dan normaal dat ze de Nederlandse discussie over slavernijexcuses volgt. ‘Het is belangrijk voor me, omdat ik in dit land ben geboren en hier woon. De geschiedenis hoort daarbij. Welke verhalen worden er verteld? En ten koste van wie? Ik ben een Turks-Armeense Nederlander. Het Nederlandse slavernijverleden is technisch niet mijn geschiedenis, maar aan de andere kant juist weer wel: omdat ik hier leef met directe betrokkenen, dus nazaten van de daders en slachtoffers.’

‘Weinig Turkse zelfreflectie’

Als Eindhovenaar vindt Yalcin de Nederlandse geschiedenis ‘niet inclusief’. ‘Op school ging alleen maar over het succes van Philips, that’s it. De stemmen van slachtoffers zijn niet vertegenwoordigd in dit verhaal. Daarom is bewustwording ook zo belangrijk. En als ik daarin ook een rol mag spelen, dan doe ik dat ook.’ Ze vindt ook dat er meer aandacht moet komen voor tot slaaf gemaakte mensen die rebelleerden, zoals de Curacaose opstandelingenleider Tula.

Over de implicaties van het historische verwerkingsproces tussen wit en zwart voor Turkse Nederlanders is ze tweeledig. ‘Aan de ene kant zie ik dat Nederturken deze discussie met veel passie volgen en ervan proberen te leren. En dat ze dit belangrijk vinden voor de strijd tegen racisme. Maar aan de andere kant is er juist weinig Turkse zelfreflectie, die er – vind ik – wel zou moeten zijn. Ook in Turkije en onder Turken is er racisme en anti-zwart racisme. Het n-woord wordt soms nog gebruikt; ook worden er nog altijd mensen uitgesloten op basis van hun zwarte huidskleur. Dat proberen ze dan goed te praten met: ‘Ik word toch ook gediscrimineerd?’ Dan denk ik echt: dat is meten met twee maten.’

Het gevoeligste punt vindt Yalcin dat Turken de Nederlandse excuses toejuichen, maar onbegrip tonen wanneer je begint over Turkse excuses voor Turkse misdaden uit het verleden. Er is onwil om de zwarte bladzijden uit de geschiedenis van Turkije te erkennen, vindt ze.

De Turkse staat ontkent nog steeds dat er een genocide is gepleegd op de christelijke Armenërs en Assyriërs in 1915, tijdens de Eerste Wereldoorlog. Ook is de genocide op alevitische Koerden op bevel van Mustafa Kemal Atatürk in Dersim uit 1937 een misdaad die door Turkije wordt ontkend.

‘Het Ottomaanse Rijk, de voorloper van Turkije, heeft ook andere volkeren gekoloniseerd. Dit is heel goed te vergelijken met het westerse kolonialisme. Kijk, ik hou van Turkije. Maar daarom wil ook dat de Armeense Genocide erkend wordt. Dat doet Turkije niet. We kunnen daarom heel veel leren van de excuses die vorige week in Nederland zijn uitgesproken. Ik hoop dat dit ook in Turkije gebeurt.’

Imperialisme

Semerkand ziet hoe haar familie aan vaderskant (Turken) en moederskant (Nederlanders) het verleden opvat. ‘Beide kanten zijn nogal defensief. Het is pijnlijk dat ik met hen niet echt over de geschiedenis kan praten, behalve met mijn moeder. Bij de rest van de families heerst vooral stilte.’

Haar Turkse en Nederlandse familieleden vinden het onzin om je druk te maken over kwesties uit een ver verleden. Of ze kijken met een zekere heimwee terug naar de gloriedagen van het Ottomaanse Rijk of naar de Nederlandse ‘Gouden Eeuw’. Ze menen dat het aan deze periodes en rijken verbonden imperialisme goed was voor de ‘onontwikkelde’ volkeren die overheerst werden. ‘Dat die volkeren nu om erkenning en excuses vragen, wordt als ondankbaarheid weggezet.’

De Marokkaans-Nederlandse Ouahabi voegt toe: ‘Turken hebben vaak wel historisch besef, maar ze zijn erg eenzijdig en nationalistisch trots op hun verleden. Dat moet veranderen. Als Rutte een draai kan maken van 180 graden, dan zouden Turken dat ook moeten kunnen doen.’

*Niet haar echte naam; ze vreest voor negatieve reacties van familieleden, zowel vanuit de ‘Nederlandse’ als de ‘Turkse’ kant.

1...343344345...906Pagina 344 van 906

Over ons

de Kanttekening is een onafhankelijke en emancipatoire mediaorganisatie. Onze kernwaarden zijn: vrij, moedig en inclusief.

Over menu

© 2017 de Kanttekening B.V. Alle rechten voorbehouden.

Gebruiksvoorwaarden | Privacy statement | Adverteren & contact