Na het NAVO-akkoord tussen Turkije, Zweden en Finland heeft de Turkse president Erdogan nog een meevaller te pakken: de Amerikaanse regering geeft openlijk groen licht voor de verkoop van F-16-straaljagers aan Turkije, meldt persbureau Reuters.

Turkije wil, sinds het in 2019 uit het Amerikaanse F-35 straaljagerprogramma is gezet na aanschaffing van een Russisch luchtafweersysteem, F-16’s kopen van Amerika.

President Joe Biden en Erdogan hebben tijdens de NAVO-top in Madrid een dik uur gepraat, waarmee een langgekoesterde wens van de Turkse president in vervulling ging.

Celeste Wallander, de Amerikaanse staatssecretaris van Defensie en Internationale Veiligheidszaken zei na die ontmoeting:

‘De VS steunt de modernisering van de Turkse straaljagers omdat het een bijdrage levert voor de veiligheid van de NAVO en daarmee dus ook aan de Amerikaanse veiligheid.’

Wallander ontkent dat het NAVO-overleg hier iets mee te maken heeft. Dat overleg zou alleen maar Turkije, Zweden en Finland aangaan.

Wel bedankte Biden de Turkse president Erdogan opzichtig voor de overeenkomst met de Scandinavische landen. ‘Ik wil jou in het bijzonder bedanken voor wat je gedaan hebt’, zei Biden tegen Erdogan.

Turkije heeft de afgelopen maanden luidkeels duidelijk gemaakt tegen de toetreding van Finland en Zweden te zijn, zolang ze de Koerdische ‘terroristen’ in Noord-Syrië zouden blijven steunen. Ook wilde Turkije dat Zweden en Finland het wapenembargo tegen Turkije opheffen.

Met het overeengekomen ‘memorandum’ en de verklaringen van Zweden en Finland lijkt het erop dat er grote concessies worden gedaan aan Erdogan, maar het is vooral een intentieverklaring en dus volgens veel experts een papieren tijger.

Datzelfde geldt voor de F16-steun van Biden: de Amerikaanse president was al langer akkoord met verkoop van vliegtuigen aan Turkije, maar het Congres wijst dit tot nu toe af en Biden heeft die toestemming wel nodig.

Omroep Zwart zet vraagtekens bij de lage kijkcijfers die het haalt. Hoofdredacteur Sherina Leerdam zegt dat de metingen niet representatief zijn voor haar doelgroep.

De nieuwe omroep heeft twee radioprogramma’s, die ’s nachts worden uitgezonden, en maakte afgelopen maand op tv het muziekprogramma Podium Zwart. De kijkcijfers daarvan zijn slecht. Maar volgens Leerdam moeten we die kijkcijfers niet zwart op wit geloven.

‘De manier waarop op dit moment de kijkcijfers worden gemeten vinden wij niet representatief. Bij iets van 1.200 mensen in Nederland staat een kastje. Dat is niet onze doelgroep’, zegt zij tegen RTV Rijnmond. Die doelgroep bestaat vooral uit mensen met minderheidsgroepen.

Leerdam vertelt ook dat Omroep Zwart nu de focus legt op cultuur. In de toekomst wil de nieuwe omroep zich ook richten op geschiedenis.

Dit jaar is er nog te weinig capaciteit om een uitgebreid item te maken over Keti Koti, de afschaffing van de slavernij die morgen wordt gevierd, zegt Leerdam, maar volgend jaar staat dat wel op de planning.

Activisten hebben een nieuw standbeeld van de negentiende-eeuwse generaal en staatsman Johannes van den Bosch een boevenpak aangetrokken. Hiermee herinneren zij eraan dat hij zich gedroeg als een ‘koloniale crimineel’ jegens Indonesië.

‘Het is onbegrijpelijk dat een man die zoveel bloed aan zijn handen heeft, geëerd wordt met een standbeeld’, aldus de organisatie Doorbraak die achter de actie zit, die dinsdagavond plaatsvond.

‘Zijn beeld moet verwijderd worden, en we moeten hem herinneren voor wat hij was: een internationale en koloniale crimineel.’

Het beeld staat in in Frederiksoord in Drenthe, en was net vijf dagen oud.

Van den Bosch (1780-1844) was van 1830 tot 1833 Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indië en van 1833 tot 1840 minister van Koloniën.

Hij was degene die het beruchte cultuurstelsel instelde, dat Javaanse boeren verplichtte om op 20 procent van hun grond handelsproducten – onder meer indigo, thee, suiker en koffie – te verbouwen voor de Europese markt. De opbrengsten van het cultuurstelsel zorgden ervoor dat de Nederlandse staat decennialang een begrotingsoverschot had.

Doorbraak: ‘De gevolgen voor de boeren waren uiteraard desastreus. Uitbuiting, dwangarbeid, slavernij, honger en hongersnoden. Alleen al bij de hongersnood in Demak en Grobogan, mede het gevolg van het ‘cultuurstelsel’, kwamen 83.000 mensen om. Deze gevolgen waren destijds ook al bekend, maar Van den Bosch negeerde ze. Een volle schatkist ging voor hem boven mensenlevens.’

Mede dankzij het verzet van schrijver Multatuli (een pseudoniem van Eduard Douwes Dekker), dat onder meer tot uiting kwam in zijn wereldberoemde boek Max Havelaar uit 1859, besloot de Nederlandse overheid in 1870 om het cultuurstelsel af te schaffen.

Gisteren is een struikelsteen geplaatst voor Anton de Kom, bij het huis waar hij woonde in Den Haag. De Surinaamse verzetsstrijder kwam om in een concentratiekamp tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Anton de Kom (1898-1945) verzette zich tegen de Nederlandse koloniale overheersing van Suriname en werd in 1932 naar Nederland gedeporteerd. Hij schreef twee jaar later het boek Wij slaven van Suriname, dat door antiracistische activisten onlangs herontdekt is.

In 1940, na de Duitse bezetting, sloot De Kom zich aan bij het communistisch georiënteerde verzet en schreef artikelen voor het Revolutionair Socialistische Blad, dat gelieerd was aan de radicaal-linkse Revolutionair-Socialistische Arbeiderspartij (RSAP) van Henk Sneevliet.

Op 7 augustus 1944 werd De Kom gearresteerd. Hij werd gevangen gehouden in het Oranjehotel, Kamp Vught en het Duitse concentratiekamp Sachenhausen. Op 24 april 1945 overleed hij aan tuberculose in Sandbostel bij Bremervörde, een buitenkamp van het concentratiekamp Neuengamme.

De Kom kreeg in 1982 postuum het Verzetsherdenkingskruis toegekend. Hij maakt sinds vorig jaar deel uit van de nieuwe canon van de Nederlandse geschiedenis.

Een derde van alle moskeeën in Engeland krijgt per jaar minimaal één anti-islamitische aanval te verduren. Dat blijkt uit nieuw onderzoek. Het gaat dan vooral om diefstal en vandalisme.

Het onderzoek is uitgevoerd door Muslim Engagement en Development (MEND), een NGO waar meer dan honderd Britse moskeeën aan zijn verbonden.

Volgens MEND zijn deze cijfers ‘een indicatie van een bredere trend van islamofobie’ in Engeland. ‘We denken dat het islamofobe narratief in de maatschappij de oorzaak is van de toename in aanvallen tegen de islamitische gemeenschap.’

Moslims zich nu meer zorgen om een gebedshuis te bezoeken, aldus MEND. Dat wordt beaamd door de voorzitter van de Londense Finsbury Park-moskee, waar vijf jaar geleden een terroristische aanslag plaatsvond.

‘Onze gemeenschap voelt nog steeds de angst en intimidatie, en verwachten dat er ieder moment een aanslag kan plaatsvinden. Wat er is gebeurd, was niet eenmalig. De situatie is nu erger dan vijf jaar geleden. Islamofobie neemt toe, en niemand kan dat meer ontkennen.’

Hoewel de regering stappen heeft ondernomen voor bescherming, kreeg volgens MEND slechts 33 procent van de moskeeën de veiligheidsmaatregelen waar zij om vroegen.

Marokko ontkent enig contact te hebben met de zelfverklaarde Republiek Donetsk over strafvermindering van een ter dood veroordeelde Marokkaanse jongeman. 

De pro-Russische republiek Donetsk, gevestigd op het internationaal erkende territorium van Oekraïne, had de Marokkaanse student Brahim Saadoun (19) ter dood veroordeeld omdat hij meevocht met het Oekraïense leger. Hij wordt op dit moment vastgehouden.

Marokko erkent de Republiek Donetsk niet, aldus de Marokkaanse ambassade in Oekraïne, dus kan er ook ‘geen officieel of informeel contact zijn tussen Marokko en een entiteit van deze aard.’

Ondertussen heeft Saadouns vader de Marokkaanse autoriteiten opgeroepen meer te doen voor zijn zoon. Op een persconferentie beweerde hij dat tot nu toe niemand van de Marokkaanse overheid met hem contact heeft opgenomen over de situatie van Brahim.

‘Ze kunnen maar beter bellen’, voegde hij eraan toe. ‘Ik zal ze niet vragen om naast me te staan, maar ze moeten hun werk doen met dit dossier, want ik ben belastingbetaler.’

De Britse regering heeft wél onmiddellijk contact opgenomen met de familieleden van twee Britse burgers, die ook als ‘huurlingen’ ter dood zijn veroordeeld door een militaire rechtbank van Donetsk.

Veel Malinezen zijn gevlucht naar Mauritanië om te ontsnappen aan het geweld in hun land. Malinese militairen, ondersteund door Russische Wagner-huurlingen, plunderen winkels en vermoorden burgers.

Volgens een getuige, die met de Arabische nieuwszender al Jazeera sprak, ‘nemen ze alles wat ze op de markt vinden’. Met ‘ze’ bedoelt hij Malinese militairen, geflankeerd door de Russen. ‘Vaak vallen ze de mensen aan die proberen te ontsnappen. Als je probeert te vluchten, vermoorden ze je zonder te weten wie je bent.’

De getuige vertelt dat hij nu een maand in een vluchtelingenkamp M’bera in Mauritanië zit met zijn gezin. Mali kampt al langer met onrust. Maar de aanwezigheid van de Russen was voor hem de druppel. Zij maakten zich schuldig aan willekeurige arrestaties en vielen mensen aan.

Het Malinese leger voert nu al tien jaar een oorlog uit met separatisten, die de steun hebben gekregen van al Qaida en IS. De aan Rusland gelieerde Wagner-huurlingen zijn naar verluidt afgelopen december in Mali aangekomen om het leger te ondersteunen.

Vluchtelingenkamp M’bera loopt vol met nieuwe vluchtelingen, vanwege de heropleving van het geweld in Mali. Elke maand komen er duizenden nieuwe bewoners bij. Volgens VN-functionarissen ligt het daadwerkelijke aantal vluchtelingen uit Mali nog hoger, omdat veel vluchtelingen zich hebben gevestigd in de dorpen nabij het kamp.

Wagner-huurlingen zijn ook actief in de Centraal Afrikaanse Republiek (foto). Die zijn sinds 2019 betrokken bij ‘willekeurige executies en martelingen van burgers’ in dat land, meldde Human Rights Watch vorige maand.

Het Beverwijkse raadslid Halil Kocak trekt zich terug als kandidaat-wethouder voor de lokale partij Samen Lokaal. Op dit moment wordt hij onderzocht op banden met de extreemrechtse Turkse Grijze Wolven.

Het Noordhollands Dagblad schreef eerder over foto’s van Kokac op een bijeenkomst van een Turks cultureel centrum gelieerd aan de Grijze Wolven, waarbij hij de bijbehorende groet uitbrengt van vingers die een wolvenkop vormen.

Twaalf dagen geleden beval de burgemeester van Beverwijk een extra onderzoek naar Kocaks kandidaatstelling.

‘De afgelopen elf dagen zijn voor mijn gezin, familie, kennissen, de vrijwilligers van het Turks cultureel centrum en mijzelf erg heftig en zwaar geweest. De negatieve beeldvorming rond mijn persoon heeft ons, de partij Samen Lokaal Beverwijk en de partijleden afzonderlijk enorm geschaad in ons gezinsleven en functioneren.’

Kocak trekt zich nu terug als kandidaat-wethouder om ‘nog meer persoonlijk leed te voorkomen’.