Deze ramadan stelt de Kanttekening elke dag een vraag aan een Nederlandse moslim. Hoe beleven zij de vastenmaand in coronatijd? Vandaag, op ramadan-dag 25, stellen we de vraag aan Fatma Bulaz. Zij is programmamaker bij zowel het Rijksmuseum Muiderslot als Read My World, een internationaal literair festival. Bulaz studeert Midden-Oostenstudies aan de Universiteit van Amsterdam.

Welke doelen had u voor ogen deze maand?

‘Heel eerlijk? Ik wilde graag afvallen, met die coronakilo’s. Het heeft niks met religie te maken – ik ben wel islamitisch opgevoed en ik ben moslim -, maar voor mij zijn het gewoon die coronakilo’s. Dat was mijn doel, en ik moet zeggen dat ik dat doel tot nu toe helaas niet heb behaald.

‘Maar wat spiritualiteit betreft, daar ben ik deze maand eigenlijk helemaal niet mee bezig. Ik hou mij hier sowieso zelden mee bezig. Ik heb daar gewoon geen tijd voor, ook al ben ik moslim. Ik voel mij hierover wel een beetje schuldig, maar goed: dit is ook moslim-zijn en er is diversiteit in de moslimgemeenschap.

‘Ik bid niet en doe alle andere religieuze dingen ook niet, maar ik vast wel tijdens de ramadan. Ik vind het ook echt niet zwaar, ik deed al aan intermittent fasting. De eerste twee dagen had ik wel erge hoofdpijn vanwege het afkicken van de koffie, en als ik mij echt niet goed voel dan skip ik het ook, maar dat heb ik deze keer nog niet gedaan. Mijn ouders zijn al wat ouder en zij vasten ook, dus mij gaat het ook lukken. Omdat ik nu vanuit huis werk, heb ik het idee dat het vasten veel gemakkelijker is. Het kost minder energie. Het is bovendien ook niet zo warm, waardoor je minder snel dorst krijgt. Dus dat niet eten is voor mij totaal geen uitdaging. Rond acht uur ‘s avonds merk ik het wel, en dan doe ik even een kort dutje, maar het kost mij verder niet zoveel moeite.

‘Dat niet eten is voor mij totaal geen uitdaging’

‘Hoeveel coronakilo’s er aan zijn gekomen? Dat vertel ik niet, maar er moeten wel behoorlijk wat kilootjes af. Hoe de kilo’s er zijn gekomen? Door vanuit huis te werken en geen interactie te hebben. Normaal ga ik naar buiten, naar evenementen, en ben ik veel onderweg. Nu is het met mijn auto naar huis of naar mijn ouders. Ik loop niet zoveel. Ik had mij met mijn buurvrouw – die ook vast – stellig voorgenomen om een uur voor de iftar (de maaltijd die moslims nuttigen voor het verbreken van het vasten, red.) een uurtje te wandelen. Ik woon in het centrum van Den Haag, vlakbij het Haagse bos. Ik vond het vastend wandelen best wel pittig, we hebben twee keer gewandeld en daarna niet meer.

‘Ik woon alleen, maar ik ga iedere dag naar mijn ouders – dus ik eet wat de pot schaft. Vorig jaar woonde ik nog wel bij mijn ouders en toen kookten we samen. Dit jaar is het een beetje ingetogen. We zitten nu in een drukke, best wel hectische tijd. Dat komt omdat het ouderlijke huis, waar mijn ouders 36 jaar hebben gewoond, in het kader van gentrificatie gesloopt gaat worden. Mijn ouders, mijn broer en ik hebben een appartement toegewezen gekregen.

‘Dit jaar is de ramadan heel anders. Normaal kwamen we elke avond bij iemand anders over de vloer. We hadden een iftar in de moskee of ik ging naar de universiteit waar vaak een iftar was. Ik ben zelfs een keer naar de iftar van Stichting Maruf, een internationaal platform voor LHBT-moslims, gegaan. Dat vond ik ook heel belangrijk. Het is eigenlijk gewoon heel mooi om samen het vasten te verbreken. Vorig jaar was mijn eerste ramadan alleen met mijn ouders.

‘Mijn doel om mijn coronakilo’s kwijt te raken zou ik nog wel kunnen redden als ik ervoor zorg dat ik met de iftar en de suhoor (de maaltijd die moslims nuttigen voor zonsopgang, red.) koolhydraatarm en suikervrij eet. Dus echt clean en plantbased eten: een salade en soep, geen brood. Maar brood, daar kan ik niet zonder, vooral nu we deze ramadan pide (traditioneel Turks zuurgebakken brood red.) van de Turkse bakker hebben. Dat kan ik écht niet laten staan. Het is ook een beetje een grap hè, dat van die coronakilo’s, dus dat moet je niet heel serieus nemen.’