Hoe kunnen Nederlanders met een migratieachtergrond zich voorbereiden op een leven met de PVV in de regering? Is humor een middel om de dag door te komen? Een bloedserieus, openhartig gesprek met cabaretier Farbod Moghaddam.

Farbod Moghaddam (36) is een Iraanse Nederlander. Als vijfjarig kind vluchtte hij samen met zijn ouders naar Nederland. In 2008 begon hij met stand-up comedy. Hij ging op tournee met shows als Vers van de pers en Ik ga stuk! In 2018 won hij samen met Kasper van der Laan het Leids Cabaret Festival.

Farbod vertelt als cabaretier grappen voor de kost. Maar geen grappen tijdens dit interview over de monsterzege van de PVV.  Even niet. 

Wat kunnen allochtonen doen ter voorbereiding op een land dat geregeerd wordt door de PVV?

‘Nou, ik denk dat je niet al te veel voorbereiding hoeft te treffen aangezien we altijd al te maken hadden met tweederangsburgerschap. Het racisme was niet in your face, maar we zijn sinds Fortuyn altijd wel het mikpunt van kritiek geweest aan de witte keukentafel. Links Nederland voelde zich schuldig over de moord op Fortuyn en ging meehuilen met de wolven. En dat zeg ik niet om het slachtoffer uit te hangen. Dat is overigens een disclaimer die elke migrant altijd moet geven.

Wat bedoel je precies met tweederangsburgerschap?

‘Het is niet zo dat Nederland onder Mark Rutte lekker links, open, begripvol en tolerant was ten opzichte van allochtonen. Het enige verschil is dat mensen daar nu wat eerlijker over zijn, kijk maar naar de winst van de PVV. Wat mij betreft is dat juist fijn. Eerlijkheid kan bitter zijn, maar is niet per se slecht voor je.’

Serieus, wat is er goed aan dat men zich niet meer schaamt voor racisme?

Je weet nu tenminste waar je aan toe bent. Eerst werd racisme nog een beetje weggelachen en weggewuifd. Ah joh, dat is niet zo. Je moet jezelf gewoon invechten. Maar nu hoeven we dat soort ontkennende onzin niet meer te horen. Het is gewoon duidelijk. En dat kan ik op zich wel waarderen. We zijn in Nederland wat dat betreft wel gewend aan de verrechtsing en verruwing van de maatschappij. De PVV heeft dat echt niet uitgevonden. Xenofobie en discriminatie zijn niet nieuw in Nederland. Wij, migranten, ervaren al twintig jaar hoe we daarmee om kunnen gaan.’

Het wordt gewoon niet beter dan dit

Wat nu?

‘Je kunt het zien als een soort examen. Door welke PVV-hoepels moeten we nu weer springen om te slagen als Nederlandse burgers? Hoe gaan we dat afleggen als de PVV aan de macht komt?’  

Farbod slaakt een zucht. 

‘Weet je wat het ook is? Het wordt gewoon niet beter dan dit wat we hier, ondanks alles, hebben. Er is geen betere plek dan Nederland. Er was misschien wel een betere tijd, maar niet een betere plek. Ik denk dat heel Europa nu zo is. Kijk naar Frankrijk, Engeland en zelfs de Scandinavische landen. Elk land is rechtser geworden, als reactie op zoveel problemen die weinig van doen hebben met buitenlanders, maar het is bijna een natuurwet dat er bij problemen wordt gezocht naar zondebokken. En dat zijn meestal migranten.’

Hoe kunnen we ons er tegen wapenen? 

‘Wat je er tegen moet doen is realistisch blijven.’ 

Ik ga mijn naam niet wijzigen, je gaat mijn naam maar leren uitspreken

Assimileren dus, onze namen veranderen, borrelen, de polonaise dansen?

‘Alsjeblieft zeg. Nee man, ik vind dat buitenlanders nu echt voet bij stuk moeten houden en hun Nederlanderschap moeten claimen. Ik ben een Nederlander. Kijk maar naar mijn paspoort. Hier. Ga het van me afpakken dan, want ik ga het je niet geven. Ik ben een Nederlander, met een Iraanse, culturele achtergrond. Klaar. En ik ga ook mijn naam niet wijzigen. Je gaat mijn naam maar leren uitspreken.’

‘Ik ben veel Nederlandser dan de gemiddelde Nederlander. Daar durf ik mijn hand voor in het vuur te steken. Ik draag bij aan Nederland op cultureel en economisch vlak. Op alle gebieden. Dus ik laat me niet wegpesten of whatever.’  

En toch zal je er voor sommige Nederlanders niet helemaal bij horen.

‘Dat de PVV heeft gewonnen komt ook gewoon door onkunde van links en rechts. Je kan zeggen wat je wilt over de PVV, maar ze waren wel de enige constante factor de afgelopen twintig jaar. Alles verandert, maar de PVV niet. Dat bewijst maar weer hoe belangrijk mensen stabiliteit vinden.’

Gaat Wilders rust in de tent brengen?

‘Nou, dat is wat mensen nu zoeken, toch? Ze willen gewoon regelmaat in een steeds sneller veranderende wereld. Ik heb er veel meer begrip voor dan vroeger. Ik heb er ook veel meer vrede mee dan vroeger. Eerder zou ik van zo’n grote PVV-winst misschien een beetje geschrokken zijn, maar de voorbode was er al. Die ‘minder, minder, minder’ opmerking is al van bijna tien jaar geleden,

Kerel, je hebt nu de macht, Doe er wat mee

Zand erover?

‘Accepteer de winst. Laten we gewoon met open vizier kijken wat ze ervan bakken. Als het goed afloopt voor iedereen, is iedereen blij. Als het slecht afloopt, dan weten we dat ook weer. Dan kunnen ze zich niet meer verschuilen achter die luchtkastelen van ‘ja, maar als we de macht zouden hebben…’ Nee kerel, je hebt nu de macht. Doe er wat mee.’

En als het echt foute boel wordt? 

‘Ik maak me echt geen zorgen. Hoe rechtser kan Nederland nog worden? Gaan ze voordeuren besmeuren? Er is inderdaad een Marokkaans gezin weggepest uit Urk. Maar dit soort incidenten zijn van alle tijden. Als buitenlander moet je daar helaas mee leren omgaan. Maak je geld. Want met geld koop je een bepaalde vrijheid en status in de maatschappij. Daardoor heb je ook meer keus, bijvoorbeeld waar je kunt wonen. Zo kun je die achterlijke plekken als Urk vermijden.’ 

Ver weg van de racisten.

‘Maak je eigen wereldje, binnen de grenzen van Nederland. Dat is mijn advies. En zie gewoon overal de humor van in. Wees niet bang. Als je een PVV-stemmer ontmoet, ga normaal met hem om. En laat die persoon inzien dat hij spijt moet hebben van zijn stem. Dat is het enige wat je kunt doen. Bind gewoon een normaal gesprek aan. Probeer te begrijpen wat hij bedoelt. Alleen al door begrip te tonen, zul je zien dat heel veel PVV-stemmers schrikken. Want dat is hun grootste klacht. Dat ze niet begrepen worden.’