Veel Marokkaanse Nederlanders bereiden zich voor op een zomervakantie in Marokko. De aanhoudende demonstraties in het land roepen echter veel vraagtekens op over de veiligheid. 

In Marokko gaan de protesten onverminderd door. De onrust in de Rif, een achtergestelde regio in het noorden van Marokko, begon vorig jaar in oktober nadat in al-Hoceima de 31-jarige visverkoper Mohsin Fikri werd geplet in een vuilniswagen toen hij zijn handelswaar, dat in beslag was genomen door de politie, wilde redden. Sindsdien zijn duizenden Marokkanen de straat opgegaan voor meer rechten en voorzieningen. De Marokkaanse autoriteiten vrezen met de komst van Europees-Marokkaanse vakantiegangers, bijvoorbeeld uit Nederland, dat het verzet alleen maar zal groeien. De Kanttekening sprak daarover een aantal Marokkaanse Nederlanders.

‘De Marokkaanse regering zit totaal niet te wachten op Marokkaanse Nederlanders die met duizenden tegelijk naar de Rif komen. Het kan voor grote problemen zorgen wanneer beelden de wereld overgaan van Marokkanen met een Europees paspoort die lijnrecht tegenover Marokkaanse ordetroepen staan’, zegt freelance journalist Rachid Benhammou, die de afgelopen maanden meerdere artikelen over de protesten heeft geschreven. De meeste Marokkaanse Nederlanders zijn afkomstig uit de Rif en gaan naar dat gebied op vakantie.

Het regime doet volgens Benhammou daarom heel hard zijn best om nog voor de zomervakantie de demonstraties te beëindigen.[blendlebutton] ‘Dat hebben ze op verschillende manieren geprobeerd en ze komen elke keer met iets nieuws.’ Dat onlangs de Marokkaanse ambassadeur in Den Haag ‘onmiddellijk’ is teruggeroepen, omdat Nederland niet zou willen meewerken aan het uitleveren van een drugshandelaar aan Marokko, volgt Benhammou daarom ook met enige scepsis. ‘Als je een beetje logisch nadenkt weet je dat er veel meer speelt dan dat.

Maar hoe zit het met de houding van Marokkaanse Nederlanders? Spelen de aanhoudende demonstraties een rol in hun overweging om wel of niet naar Marokko te gaan deze zomer? ‘Zeker’, zegt Benhammou. ‘Je hebt heel veel mensen die hun vakantie naar Marokko annuleren of ergens anders heen gaan, omdat ze geen zin hebben in al het gedoe. Anderen zijn weer bang dat ze worden opgepakt of in problemen raken in Marokko, omdat ze bijvoorbeeld in Nederland hebben meegelopen met de demonstraties of op Facebook kritisch zijn geweest op het regime. Daarnaast worden sommige Marokkaanse Nederlanders via appjes bang gemaakt door tegenstanders van de demonstraties met spookverhalen over het feit dat als je naar Marokko gaat en niet mee doet met de protesten, je auto wordt vernield. Er zijn ook Marokkaanse Nederlanders die juist deze zomer naar Marokko willen gaan, enkel om op 20 juli, de dag waarop er een miljoenenmars aangekondigd staat, mee te lopen. Zij boeken alleen daarvoor een ticket naar Marokko.’

Student Fatima Abdellaoui uit Rotterdam kan deze zomer niet naar Marokko, omdat ze moet werken. ‘Zelfs al was ik mij niet bewust van mijn Amazigh identiteit, zou ik me puur als mens betrokken voelen met de ellende in de Rif, omdat ik zie hoe daar de mensenrechten met voeten worden getreden. Meelopen tijdens een demonstratie is dan het minste wat je kunt doen.’ In Nederland deed Abdellaoui dat ook; zij was aanwezig bij meerdere demonstraties voor rechtvaardigheid in de Rif, onder meer in Den Haag en Rotterdam. De hoge opkomst tijdens die demonstraties heeft Abdellaoui verbaasd. Ze denkt dat het Marokkaanse regime mede daardoor nu extra alert is op steun vanuit Nederland. ‘Ik zie in mijn omgeving dat een heleboel mensen niet alleen op vakantie zullen gaan om op het strand te liggen, maar ook om zich in te zetten voor de Riffijnen. Ongevaarlijk zal het niet worden. Je ziet dat het regime heel fel reageert op tegenstanders. Het gaat er nu wel heel wreed aan toe in Marokko.’

Docent Najiha el-Ham uit Zwolle gaat al langere tijd ieder jaar naar Marokko, soms zelfs tot twee keer per jaar. Ook voor deze zomer had ze haar vakantie geboekt. Ze zou in haar eentje naar Marokko gaan, maar de twijfels sloegen toe toen ze een telefoontje kreeg van het reisbureau waar ze haar ticket heeft gekocht. ‘Ze hebben gezegd dat mijn vlucht is gewijzigd, omdat er door de gevaarlijke situatie in Marokko niet meer ’s avonds gevlogen mag worden. Als zelfs vliegtuigmaatschappijen nu hun diensttijden aanpassen, ben ik dan nog wel veilig?, vroeg ik me af.’ Toch besloot Najiha niets te veranderen aan haar vakantieplannen. ‘Ik vond het wel heel hypocriet om mijn vlucht te annuleren. Als er iets te halen valt doe ik het wel en nu er problemen zijn opeens niet meer. Dat voelde gewoon niet goed, dus heb ik besloten om door te zetten. Ik ben gelovig, uiteindelijk moet je jezelf toch een beetje overlaten aan het lot, nadat je de nodige voorzorgsmaatregelen hebt getroffen uiteraard.’ Wat die voorzorgsmaatregelen zijn, is voor haar heel duidelijk. ‘Ik hou me gedeisd, ik ga niet demonstreren en breng mijn familie in Marokko niet in de problemen. Ik ga alleen op vakantie en wil niet dat ik mijn familie in Nederland ongerust maak. Ik voel mij solidair met de protesten en het volk, maar ik kan vanuit mijn positie nu niet veel betekenen.’

De vader van Najiha wil toch dat ze haar vakantie annuleert. ‘Hij zegt ‘wat is geld nou, ik betaal je kosten wel’, maar het gaat mij niet om het geld. Als het heel gevaarlijk wordt, maakt het niet uit of ik daar thuis zit of hier. Want dan verlaat ik gewoon het huis niet in Marokko tot de terugreis.’ Bang is Najiha niet. ‘Het kan natuurlijk zijn dat je op het verkeerde moment op de verkeerde plek bent en daar hou ik wel rekening mee. Als er straks meer Europese Riffijnen in het gebied zijn, zal de regering zich meer in het nauw gedreven voelen en een kat in het nauw maakt rare sprongen. Dus er is een kans dat er iets misgaat.’  [/blendlebutton]