19.1 C
Amsterdam
Home Blog Pagina 270

Politieke nieuwkomers: hun rol en effect op gevestigde partijen

0

In hoeverre hebben nieuwkomers in de politiek invloed op de gevestigde partijen? Politicoloog Simon Otjes (Universiteit Leiden) schreef hier ruim tien jaar terug een proefschrift over, dat nog steeds uiterst actueel is.

In zijn proefschrift, Imitating the Newcomer, onderzocht Simon Otjes het effect van de komst van nieuwe partijen op bepaalde politieke thema’s, bijvoorbeeld migratie, Europa, landbouw of klimaat. Hij keek naar hoe de gevestigde partijen – na de komst van de nieuwkomer – aan deze onderwerpen aandacht besteden in de Tweede Kamer, en ook in de verkiezingsprogramma’s. ‘Het effect in de Tweede Kamer is groot, op de verkiezingsprogramma’s echter veel kleiner’, stelt Otjes.

Otjes schreef zijn proefschrift in 2012 en behandelde het effect van onder andere de Pacifistisch Socialistische Partij, de Boerenpartij, D66, de LPF van Pim Fortuyn en de PVV op de gevestigde partijen. Sindsdien zijn er meerdere nieuwe partijen in het parlement gekomen, zoals BIJ1, FVD, Volt en de BBB. Deze staan daarom niet in zijn boek. Maar Otjes verwacht dat de directe invloed van deze partijen op de politiek waarschijnlijk beperkt is.

‘Het sterkste effect dat ik gevonden heb, is dat nieuwe partijen de aandacht voor hun onderwerp in de Tweede Kamer kunnen vergroten. De Partij voor de Dieren is hier een goed voorbeeld van. Toen deze partij in het parlement kwam verdubbelde de aandacht voor landbouw.’

Denk en BIJ1
Denk en BIJ1 profileren zich op de thema’s migratie en racisme. Dit zijn volgens Otjes thema’s die sinds 2002 al vol in de aandacht staan, omdat Lijst Pim Fortuyn en daarna PVV en andere populistische partijen migratie een belangrijk onderwerpen vinden.

‘De Partij voor de Dieren politiseerde een nieuw onderwerp, Denk en BIJ1 politiseerden een onderwerp dat langere tijd volop in de politieke belangstelling stond.

‘De Partij voor de Dieren politiseerde een nieuw onderwerp, Denk en BIJ1 politiseerden een onderwerp dat langere tijd volop in de politieke belangstelling stond. In de laatste jaren waren het vooral  rechtse partijen die aandacht besteedden aan migratie. PvdA en GroenLinks vonden deze thema’s maar lastig, en profileerden zich hier daarom maar niet te hard op. Een belangrijk mechanisme waarmee BIJ1 en Denk de gevestigde linkse partijen hadden kunnen dwingen om meer aandacht aan hun onderwerp te besteden is door geduchte electorale concurrenten te worden, die PvdA en GroenLinks veel zetels zouden kunnen kosten. Denk en BIJ1 zijn echter nooit belangrijke electorale spelers geworden. Denk heeft drie zetels in de Tweede Kamer, en staat in de peilingen steevast op twee of drie zetels. BIJ1 stond in de peilingen hooguit op twee zetels, en het is nu onzeker of de partij op 22 november in de Kamer blijft. Dat bevestigt de eerdere inschatting van GroenLinks en de PvdA, dat er weinig ruimte is op links om een heel progressieve politiek te voeren op de culturele flank en dat je je dus beter niet al te scherp kunt profileren als linkse partij op het onderwerp migratie.’

Maar BIJ1 heeft toch veel invloed, als kleine partij? Alle kranten schrijven immers over racisme, gender en dekolonisatie, onderwerpen die voor BIJ1 heel belangrijk zijn

Otjes is hier voorzichtig over. Het discours is inderdaad veranderd, maar dit is lastig terug te brengen op het feit dat BIJ1 in de Kamer zit, stelt hij. ‘Al voor de partij in de Kamer kwam, was er maatschappelijk aandacht voor. Denk bijvoorbeeld aan het werk van hoogleraar Gloria Wekker, die overigens zelf ook actief is voor BIJ1, of aan de discussie over Zwarte Piet die sinds 2011 meer aandacht heeft gekregen. Het is lastig om precies de vinger te leggen op de invloed van BIJ1. De partij maakt deel uit van een bredere maatschappelijke beweging. Als het gaat om de grotere aandacht voor racisme, is het moeilijk te bepalen wat te danken is aan BIJ1 en wat aan de beweging waarvan BIJ1 deel uitmaakt. Soms is de lijn directer: premier Mark Rutte heeft, bijvoorbeeld, zelf aangegeven dat in zijn denken over het Nederlandse excuses voor de slavernij, het optreden van Sylvana Simons belangrijk is geweest.’

Otjes contrasteert BIJ1 met de Partij voor de Dieren, waarvan de toetreding in 2006 een groot effect had op de aandacht voor landbouw in de Tweede Kamer. Maar, als je kijkt naar cijfers over de onderliggende maatschappelijke trends, dan zijn die opvallend stabiel gebleven in die periode, vertelt Otjes. ‘Het aantal vegetariërs bleef stabiel en datzelfde gold voor de ledentallen van dierenwelzijnsorganisaties. De entree van de Partij voor de Dieren in de politiek viel niet samen met de opkomst van een maatschappelijke beweging. Enkele maanden voor de binnenkomst van BIJ1 in de Kamer waren er daarentegen grote Black Lives Matter-demonstraties in steden als Amsterdam en Utrecht.’

Migratie zal een belangrijk thema blijven, zelfs als de anti-migratiepartijen het niet goed doen

Sinds 2002, het jaar van Pim Fortuyn, is het thema migratie enorm gepolitiseerd. Het is volgens Otjes daarom heel lastig waar te nemen wat in 2023 het effect van de PVV is op het CDA en de VVD, omdat migratie al sinds 2002 een dominant thema is in de politiek. ‘Pim Fortuyn heeft het debat veranderd. Dit had een heel groot effect op wat er daarna gebeurde. Migratie zal een belangrijk thema blijven, zelfs als de anti-migratiepartijen het niet goed doen.’

Forum voor Democratie is ook anti-immigratie, maar begon als een partij die fel tegen de Europese Unie is. ‘Voor FvD was de EU het hoofdthema bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2017, voor Volt was dit het geval bij de verkiezingen van 2021. Maar de grote debatten over de EU vonden eerder plaats, in 2015, tijdens de Griekse schuldencrisis. Er wordt nu, ondanks de komst van FvD en Volt in de Kamer, niet meer over de EU gedebatteerd. Hun aanwezigheid is niet genoeg om het onderwerp op de agenda te zetten. Als ik nu een inschatting zou moeten maken is er in 2023 minder aandacht voor de EU dan in 2013. FvD en Volt hebben een onderwerp gepolitiseerd dat daarvoor al heel veel aandacht kreeg.’

Misschien heeft Volt enig effect gehad op D66, een zeer pro-Europese partij, meent Otjes. ‘In 2021 was D66 een stuk feller over de EU dan in 2017 tijdens de formatie. Misschien komt dit door de aanwezigheid van Volt, maar het kan ook een andere oorzaak hebben: D66 was in 2021 de tweede partij van het land en kon daarom meer op haar strepen staan.’

BoerBurgerBeweging en Nieuw Sociaal Contract
En nieuwkomers BoerBurgerBeweging en Nieuw Sociaal Contract, wat zal hun effect zijn? ‘Toen BBB in 2021 met een zetel in de Tweede Kamer kwam, was het onderwerp landbouw al gepolitiseerd’, zegt Otjes. ‘Dit had D66 gedaan, die flink in de veestapel wilde snijden. Het effect van BBB is mogelijk geweest dat het voor het CDA minder aantrekkelijk werd om compromissen te sluiten over landbouw, uit angst stemmen te verliezen aan de nieuwkomer.’

NCS, de partij van Pieter Omtzigt partij politiseert niet een bepaald politiek thema, maar wil een verandering van de bestuursstructuur, zegt Otjes. ‘Het gaat Omtzigt om een andere manier van politiek bedrijven, een andere stijl. D66 pleitte in 1966 voor iets vergelijkbaars en in 2002 deed de LPF dat. Met die partijen kun je NSC het beste vergelijken.’ Het enige onderwerp waarop NSC zich profileert is ‘bestaanszekerheid’, waar bijvoorbeeld de Socialistische Partij zich al langer voor inzet.

De VVD liet Rutte-IV vallen over de migratie. Simon Otjes stelt dat dit niet komt vanwege het PVV-effect. ‘De VVD vindt dit namelijk al twintig jaar. Het is dan geen effect van de nieuwkomer meer. Ik vind de term PVV-corvee daarom ook misleidend. De VVD wilde het kabinet over migratie laten struikelen. Je moet dit niet aan de PVV, of aan andere factoren toeschrijven.’

Koerdische vrouwenrechtenactiviste veroordeeld tot zeven jaar cel vanwege ’terrorisme’

0

Een rechtbank in de Oost-Turkse stad Diyarbakir heeft in hoger beroep Narin Gezgör tot zeven jaar en zes maanden gevangenisstraf veroordeeld. De Koerdische vrouwenrechtenactiviste wordt beschuldigd van lidmaatschap van een terroristische organisatie.

Gezgör, die sinds 8 juni 2020 vastzit, is een van de oprichters van de Rosa Women’s Association, een Koerdische vrouwenrechtengroep. Ze zou lid zijn van de Koerdische Arbeiderspartij PKK, die in Turkije, de Verenigde Staten en de Europese Unie op de terreurlijst staat. Turkije vervolgt vaak kritische Koerdische politici en activisten door hen aan de PKK te linken.

De Turkse antiterreurwetgeving is omstreden, omdat terreur niet scherp is gedefinieerd, schrijft Turkish Minute. Je wordt al snel veroordeeld voor ‘banden met terrorisme’, en kritiek is al gauw ’terroristische propaganda’. Bovendien accepteren Turkse rechtbanken anonieme getuigenisverklaringen als bewijs van de banden van verdachten met terrorisme. Verdachten worden regelmatig mishandeld en gemarteld door de politie, en gedwongen om een bekentenis de ondertekenen, waarin ook anderen van terrorisme worden beschuldigd.

Op de zogenoemde Rule of Law-index van de World Justice Project staat Turkije op plaats 116 (van de 140). Dat is lager dan Rusland en Belarus, maar hoger dan Pakistan en Iran.

Canadese moordenaar van moslims geïnspireerd door ‘wit-nationalisme’

0

De Canadese man die twee jaar geleden op een moslimfamilie inreed en daarbij vier dodelijke slachtoffers maakte, heeft dat met voorbedachte rade gedaan. Het was volgens de openbaar aanklager een doelbewuste terroristische aanslag gedreven door ‘wit-nationalistische overtuigingen’. Dat meldt de Arabische nieuwszender Al-Jazeera

De 22-jarige Nathaniel Veltman zou de aanslag drie maanden van tevoren hebben voorbereid. Bij de aanslag kwamen Salman Afzaal, zijn vrouw Madiha Salman, hun 15-jarige dochter Yumna en 74-jaar oude grootmoeder Talat Afzaal om het leven. De 9-jarige zoon raakte zwaargewond, maar heeft de aanslag overleefd.

Veltman acht zichzelf onschuldig, maar bij zijn arrestatie heeft hij tegen agenten zijn politieke intenties prijsgegeven. Hij zou toen expliciet hebben gezegd dat hij naar moslims zocht om ze te doden en dat hij een pick-up truck heeft gebruikt om anderen te inspireren zulke wagens te gebruiken om moslims te doden.

Het is voor het eerst dat een wit-nationalistische terreurzaak in Canada wordt behandeld. Naar verwachting zal het proces twee maanden duren. De Canadese Raad van Moslims volgt de zaak op de voet.

De moordaanslag op de moslimfamilie zorgde destijds voor hernieuwd trauma bij Canadese moslims. Velen waren al diep geschokt door de dodelijke aanslag op een moskee in Quebec in 2017 en een steekpartij in Toronto in 2020.

Egypte verbiedt niqaab op scholen, moslims en feministen verontwaardigd

0

In Frankrijk mogen scholieren geen hijab of abaya dragen, op Egyptische scholen is de niqaab, de sluier die het gezicht bedekt, verboden. Islamitische en feministische Egyptenaren zijn verontwaardigd over dit besluit.

Minister van Onderwijs Reda Hegazy zei dat Egypte leerlingen toestaat om een hjiab te dragen om de haren te bedekken, maar dat de bedekking van het gezicht niet is toegestaan. Het niqaabverbod gaat vanaf 30 september in.

De Arabische nieuwszender Al Jazeera uit Qatar sprak met Egyptenaren die kritiek uiten op dit besluit, maar die anoniem willen blijven uit angst voor repercussies.

‘Egypte is een moslimland’, zei IA, een 33-jarige ingenieur. Hij is tegen het niqaabverbod, ‘omdat het (de niqaab) deel uitmaakt van ieders vrijheid’. Een verbod op de niqaab is volgens hem ‘in strijd met de mensenrechten’. IA stelt dat je de islamitische identiteit van Egypte moeilijk kunt uitwissen met een dergelijk besluit.

Ook de 45-jarige feministische schrijfster FA uit Caïro is kritisch. Het niqaabverbod op scholen is juist in strijd met de vrouwenrechten, stelt ze. ‘Vrouwen trekken altijd aan het kortste eind’, zegt ze. FA is tegen seculiere en religieuze vrouwenonderdrukking. ‘Terwijl Frankrijk de abaya en de boerkini verbiedt, volgt Egypte dit voorbeeld met het niqaabverbod en daarvoor heeft het Amerikaanse Hooggerechtshof Roe vs Wade vernietigd (met als gevolg dat conservatieve Amerikaanse staten abortus weer onmogelijk kunnen maken, red.) en blijven de Taliban vrouwen ernstig beperken in hun vrijheid – het toezicht op de lichamen van vrouwen gaat door.’

Egypte lijdt sinds 2013 onder de dictatuur van maarschalk Abdul Fatah al-Sisi, die een militaire staatsgreep pleegde tegen de democratisch gekozen regering onder leiding van de Moslimbroederschap.

Demonstreren is geen witte hobby

0

Bij de steundemonstratie van de Extinction Rebellion-blokkade van de A12 sprak ik zaterdag met een hoogleraar van Indiase afkomst. Hij had zich op deze snikhete dag in een zwartfluwelen toga met baret en bef gehuld. Dat was een zeer bewuste keuze zei hij, niet alleen om zijn standpunt en expertise te tonen, maar ook om met trots uit te dragen hoe ver hij, afkomstig uit een voormalig westerse kolonie, het had geschopt. Aanwezig en eveneens van Indiase oorsprong was hoogleraar Joyeeta Gupta, spreekster in het supportprogramma op het Malieveld, winnares zowel van de Nobel- als de Spinozaprijs.

En daarmee waren zij enkele van de gekleurde uitzonderingen in een zee van witte mensen op de demonstratie. Nu zal ik de laatste zijn om te ontkennen dat er in Nederland racisme, islamofobie en antisemitisme bestaan. Maryam Hassouni beschuldigt Extinction Rebellion (XR) er op One World van bij demonstraties geen rekening te houden met mensen van kleur. Zo zou het disproportioneel gevaar opleveren voor mensen van kleur om zich bewust te laten arresteren. Op hen heeft de politie het inderdaad meer gemunt. Maar klopt het wat Hassouni zegt?

Allereerst zijn verreweg de meeste klimaatdemonstraties geweldloos. Bij de blokkade van de A12 is er een supportgroep, die ver van de gevarenzone blijft. Daar waren de bovengenoemde wetenschappers aanwezig. Zo kan iedereen toch de macht van het getal laten gelden, zonder gevaar of het risico van een strafblad. De mensen die op de A12 gingen zitten werden, zonder onderscheid van leeftijd en achtergrond, systematisch door agenten weggevoerd. Waar de politie elders in Nederland inderdaad discrimineert op uiterlijk, gebeurde dat deze keer niet.

XR kent noch hiërarchie noch leden en heeft een sociocratische structuur. Iedereen kan zich via de site aanmelden bij een lokale afdeling. Niemand is de baas, de coördinatie van lokale groepen wisselt eens in de zoveel maanden en besluiten worden genomen op basis van consensus. Oud en jong, queer en straight, hoog- en laag opgeleid zitten zij aan zij. Maar wel zijn bijna alle activisten wit.

Dus ga ik hier de impopulaire vraag stellen of de grote afwezigheid van Nederlanders van kleur bij XR niet aan henzelf ligt? Ik zie ze namelijk wel op demonstraties tegen de Israëlische bezetting, het Iraanse regime en de Marokkaanse koning. Kortom, demonstreren is geen specifiek witte hobby, of een wit privilege. Iedereen wil op zaterdag liever uitslapen en barbecueën.

Het antwoord op mijn vraag kan ik helaas niet geven. Ik leg die vraag graag bij mensen van kleur zelf neer. Want er is geen enkel onderzoek waaruit blijkt dat er sprake is van racisme bij klimaatactivisten en XR. De bal ligt in het kamp van mensen van kleur en een migrantenachtergrond, die de urgentie van de klimaatverandering voor alle kinderen erkennen om zich aan te sluiten. Eigen migrantenorganisaties voor klimaat heb ik nog niet gezien, maar hoe mooi zou het zijn als zij zich als groep zouden aansluiten.

Er is geen enkel onderzoek waaruit blijkt dat er sprake is van racisme bij klimaatactivisten en XR

Hier wil ik wel iets anders ding kwijt. Hassouni’s houding doet mij denken aan het echtpaar dat met de auto half boven een klif bungelt en elkaar verwijten maakt over het slechte huwelijk. Beter bundelen ze krachten en bedenken ze hoe ze uit de penibele situatie kunnen komen om hun kinderen op te achterbank te redden.

Wie na deze zomer nog meent tijd te hebben voor achterhoedegevechten, herinnert zich het debacle van BIJ1 niet meer noch de branden en temperaturen in Zuid-Europa. Die begrijpt niet dat de biodiversiteit elke dag afneemt, evenals de leefbaarheid op onze planeet. En die heeft zich evenmin voldoende verdiept in het urgente probleem van de fossiele subsidies en de belastingvoordelen voor bedrijven. Van het winnen van met name olie hebben de volkeren in Afrika en het Midden-Oosten nauwelijks geprofiteerd. Ze werden onderdrukt door dictators, die vanuit eigenbelang door het Westen in het zadel werden gehouden. De baten vloeien grotendeels terug naar westerse landen. Daarbij heeft Afrika meer dan Europa te maken met klimaatverandering, door gebrek aan geld en dus maatregelen. En juist klimaatactivisten eisen compensatie voor die landen. Dat is meer dan Hassouni doet voor de groep voor wie ze zegt te spreken.

It is only a little planet, but how beautiful it is’, stond op het bord dat de Indiaas-Nederlandse hoogleraar bij zich droeg. Juist wereldwijde mobilisering om de klimaatverandering tegen te gaan, waarbij zich een schitterende regenboogcoalitie vormt, kan zinloze polarisatie overbruggen. ‘We cannot walk alone’, zei burgerrechtenactivist Martin Luther King eerder.

De urgentie van klimaatverandering zou bovenaan ieders politieke programma moeten staan. Wie de klimaatdemonstraties meemaakt, voelt ware verbroedering, hoop en het gezamenlijke doel dat van ieder van ons offers vraagt.

Studentenhuizen: hospiteren is discrimineren

0

Discriminatie op de woningmarkt blijft een hardnekkig probleem. Een vorige week door minister Hugo de Jonge naar de Kamer gestuurd onderzoek wijst uit dat ruim een derde van de verhuurbemiddelaars bereid is om voor een vrijgekomen huurwoning mensen met een Marokkaanse, Turkse of Poolse uit te sluiten.

Het is niet onderzocht, maar het is aannemelijk dat hetzelfde – mogelijk nog sterker – geldt voor de verhuur van studentenkamers. Al jaren is de kamernood zeer hoog, en stijgende. Zo hoog, dat inmiddels buitenlandse studenten aangeraden wordt weg te blijven als ze niet vóór september een kamer gevonden hebben.

Nederlandse studenten kunnen vaak desnoods thuis blijven wonen om elk dag op en neer te reizen. De helft doet dat inmiddels. Die mogelijkheid bestaat uiteraard niet voor studenten uit Finland of Frankrijk. Laat staan voor studenten van nog verder weg.

De universiteiten hadden de afgelopen decennia sterk op internationalisering ingezet en daarvan een lucratief bedrijfsmodel gemaakt. Studenten van buiten de Europese Unie betalen soms tienduizenden euro’s collegegeld. Maar verantwoordelijk voor hun onderdak hebben zij zich tegelijkertijd amper getoond. Dat is door de universiteiten over de muur op de markt gekieperd.

Toen ik in de jaren tachtig zelf in Amsterdam studeerde, beschikte de universiteit nog over een dienst studentenhuisvesting met een behoorlijk aanbod aan studentenhuizen, waar je op volgorde van inschrijving aan de beurt kwam. Hooguit vergrootte een grotere afstand tot je ouderlijk huis je kansen. In elk geval was het een objectief, non-discriminatoir systeem. En, heel belangrijk: in een studentenhuis deelde je keuken en sanitair met andere studenten, maar die hadden geen enkele inspraak in wie er als nieuwe bewoner bijkwam.

Soort zoekt soort, en Nederland is een uitgesproken clubjesland

Daarnaast was er de particuliere kamerverhuur, waarop ook nu veel studenten aangewezen zijn – met alle potentiële ontsporingen van dien. Vaak woekerprijzen, ook voor een hokje van drie bij drie, dus niet voor iedere beurs betaalbaar. De lelieblanke ondernemersdochter uit het Haagse Statenkwartier heeft zo al snel een streepje voor op de gekleurde arbeiderszoon uit de Haagse Schilderswijk.

En veel gaat ondershands, via schimmige briefjes en advertenties, of via contacten – met dus een voorsprong voor dat deel van de bevolking dat die ‘van nature’ meer heeft. Dat geeft de verhuurder de mogelijkheid persoonlijke voorkeuren bot te vieren, en u kunt vermoeden welke dat zijn. De hospita van vroeger die een paar kamers in eigen huis verhuurde kon er uiteraard ook wat van.

Soort zoekt soort, en Nederland is een uitgesproken clubjesland, wat vast deels terug te voeren is op de verzuiling. Elk kerkgenootschap hield het in het hele sociale leven bij voorkeur in eigen kring. Je moet wel ‘in de groep passen’ – ook bij sollicitaties is dat essentieel.

Het klinkt wat paradoxaal, maar daarmee wordt juist in het egalitaire Nederland meer rekening gehouden, dan in een hiërarchischer land als Duitsland of Frankrijk. Bij ons moet het ook op het werk ‘gezellig’ zijn, de verplichte vrijdagmiddagborrel incluis. In andere landen kijkt de personeelschef eerder of een sollicitant de beste papieren voor een baan heeft en heeft het zittende personeel de uitkomst maar te slikken.

Op de studentenwoningmarkt vertaalt zich dat gezelligheidsbeginsel vaak in het absurde ‘hospiteren’. In veel universiteitssteden is een belangrijk deel van de studentenhuizen de facto in handen van de studenten zelf, al dan niet in verenigingsverband. Zij kiezen nieuwe medebewoners, en alle gegadigden moeten in onderlinge concurrentie de gunst van de zittende bewoners zien te verwerven. Daarbij trekt dus de kandidaat met het grootste popiejopiegedrag snel aan het langste eind. Dat dit systeem de bestaande elitaire sociale verhoudingen reproduceert en sociale nieuwkomers en outsiders sterk benadeelt, is evident.

Net zomin als de supermarkt bij hongersnood op grond van persoonlijke sympathie de laatste broden mag verdelen, dient dat ook voor zoiets essentieels als een dak boven je hoofd te gelden. Vervang dus het hospiteren door een objectief wachtlijstensysteem. Later kun je ook niet zelf je buren uitkiezen, maar moet je in deze pluriforme maatschappij eveneens leren samenleven met mensen die géén kloon zijn van jezelf. Daarmee kun je dan beter maar zo vroeg mogelijk beginnen.

VS en Armenië doen samen militaire oefening, tot ergernis van Rusland en Turkije

0

De Verenigde Staten en Armenië zijn gezamenlijke militaire oefeningen gestart. Dit tot de ergernis van Rusland, meldt de Turkse regeringsgezinde krant Sabah.

De legeroefeningen, ‘Eagle Partner’ genaamd, duren tot 20 september. Er zijn 175 Armeense en 85 Amerikaanse soldaten bij betrokken. Armenië zoekt in de oplopende spanningen met buurland Azerbeidzjan meer ruggensteun van de Verenigde Staten en andere westerse landen.

De nieuwe militaire samenwerking is de uitkomst van de meer naar het Westen gerichte politiek van de Armeense premier Nikol Pashinyan, die in 2018 via een volksopstand (tegen een onwettige, derde termijn van de zittende president Serzh Sargsyan) aan de macht kwam.

Moskou heeft officieel protest aangetekend en ziet de militaire oefeningen als ‘onvriendelijk’, aldus Sabah. Maar niet alleen Rusland is boos over deze nieuwe stap van Armenië. Ook de Turken voelen zich op hun tenen getrapt. De militaire chefs van beide landen kwamen plotsklaps bijeen in Ankara en Azerbeidzjan begon een militaire oefening, schrijft de Turks-islamistische krant Yeni Safak.

Tussen Armenië en Azerbeidjzan lopen de spanningen op met dodelijke schermutselingen aan de grens. Het conflict draait om de Armeense exclave Nagorno-Karabakh (internationaal Azerbeidzjaans grondgebied), waar ongeveer 120.000 Armeniërs wonen. Azerbeidzjan veroverde in de bloedige oorlog van 2020 het gebied daaromheen en knijpt het af van de rest van de wereld, een uitputtingspolitiek om van de overgebleven Armeniërs af te komen.

Veel Azeri’s zitten nog steeds met wraakgevoelens over de eerste verloren oorlog om Nagorno-Karabakh uit 1994. Toen moesten honderdduizenden Azeri’s het gebied verlaten.

Duizenden doden door overstromingen in Libië

0

Gisteren trof de orkaan Daniël Libië. Als gevolg van heftige overstromingen zijn grote delen van het kustgebied van Oost-Libië verwoest. Duizenden mensen zijn omgekomen.

Hani Shennib, voorzitter van de Nationale Raad voor de betrekkingen tussen de Verenigde Staten en Libië, zei gisteravond tegen de Arabische nieuwszender Al Jazeera dat de autoriteiten verwachten dat het aantal doden in Derna, de zwaarst getroffen stad, zal oplopen tot minimaal vijfduizend mensen.

In Derna zijn twee dammen boven de stad gebroken, waarop hele wijken door het water werden weggevaagd.

Libië heeft al meer dan tien jaar zwaar te lijden onder een burgeroorlog. Als gevolg hiervan is veel infrastructuur slecht onderhouden.

De ramp komt drie dagen na de aardbeving in Marokko van vrijdagavond, die ook duizenden slachtoffers eiste.

Ondertussen zijn de eerste hulpacties op gang gekomen. Turkije stuurde, zo schrijft de Turkse regeringsgezinde krant Yeni Safak, het eerste vliegtuig met hulp naar het land.

15 jaar gevangenisstraf voor doden Surinaamse studente Sumanta Bansi

0

In hoger beroep is Manodj B. opnieuw tot 15 jaar gevangenisstraf veroordeeld voor het doden van de 22-jarige Sumanta Bansi. De studente biomedische wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam verdween in februari 2018. Haar stoffelijk overschot werd in september 2022 gevonden in Hoorn.

Bansi woonde destijds bij het gezin van B. in Hoorn, en was voor een tweede keer van hem zwanger geraakt. Ze wilde echter niet opnieuw een abortus plegen, zoals tijdens de eerste keer.

Manodj B. werd in de lente van 2022 veroordeeld tot vijftien jaar voor de moord op Bansi. Hij beweerde aanvankelijk dat hij uit zelfverdediging had gehandeld, en dat Bansi hem zou hebben bedreigd met een mes. Het OM en de rechter geloofden deze verklaring niet. Dankzij de aanwijzingen van B. kon later in 2022 het stoffelijk overschot van Bansi worden gevonden. Dat lag begraven op een bedrijventerrein bij Hoorn.

B. liet de familie van Bansi lange tijd in het ongewisse over haar lot. Vanwege deze ‘martelende onzekerheid (…) over wat met haar is gebeurd’ heeft de rechter besloten B. een gevangenisstraf van 15 jaar op te leggen.

Liever geen exclusieve feestjes meer in het Rembrandtpark. ‘Iedereen is welkom’

0

Amsterdam wil van het Rembrandtpark een ontmoetingsplek maken voor bewoners binnen en buiten de ‘ring’. De sociale scheidslijn die er nu is, vanwege toenemende gentrificatie, moet verdwijnen. Afgelopen weekend vierde het park zijn vijftigjarig bestaan met een buurtfeestje.

Gentrificatie is een duur woord voor rijkere mensen die armere mensen uit de stad of een buurt verdringen. Het Rembrandtparkfestival heeft als doel dat mensen uit verschillende buurten met verschillende etnische en sociaaleconomische achtergronden elkaar ontmoeten.

Met een gratis festival én een volksmarkt waar bewoners ouwe meuk kunnen verkopen, lijkt deze missie in eerste instantie geslaagd. De Kanttekening dompelt zich onder de kraampjes van het Rembrandtparkfestival en spreekt de marktmensen.

De eerste stop is bij het initiatief van stadsdorpen. ‘We willen binnen de anonieme stad, dorpjes maken’, vertellen stadsdorpers Mieke en Paula enthousiast. ‘Het is een initiatief waar mensen elkaar ontmoeten, leuke dingen doen en helpen als het nodig is. Inmiddels zijn er drieëndertig stadsdorpen in heel Amsterdam. Alleen in deze buurt, Nieuw-West, zijn er heel weinig,’ zegt Mieke.

Op de vraag hoe divers die clubjes zijn reageert Paula dat ze niet divers zijn qua kleur, maar wel in seksuele voorkeur. ’Voor mannen en vrouwen’, voegt ze daaraan toe en vertelt verder dat ze niet weet hoe ze Amsterdammers van kleur kan bereiken. ‘Ze geven zich wel vaak op, en dan doen ze één keer mee, met eten bijvoorbeeld, en daarna haken ze af. Maar nu zijn er bij ons in de Postjesbuurt en in de Baarsjes al veel plekken, zoals het Hudsonhof en de Tagerijn, waarvan ik denk dat mensen met een Turkse, Marokkaanse of Surinaamse achtergrond zich meer thuis voelen’.

In het kraampje naast die van stadsdorpen staat mevrouw Balcik (moeder van) kleren te verkopen. ‘Misschien moeten we je oude spijkerbroeken voor 5 euro wegdoen, anders verkopen we niks vandaag’, zegt ze tegen de ondergetekende in het Turks.

‘Wij verkopen lavendeldingen!’, roepen kinderen twee kraampjes verderop uit volle borst. Ze noemen zichzelf Lovendel en verkopen zelfgemaakte lavendelflesjes en zakjes. ‘Maar ook cake!’, zegt een hoogblonde jongen onder hen. Spotgoedkoop ook. Een euro voor een cakestuk. En 3 euro voor het flesje. De Kanttekening wenst de groep met de ludieke naam succes en adviseert ze misschien ook ‘gegentrificeerde prijzen’ toe te passen. Dus 2 euro voor een plakje cake en 5 euro voor de flesjes.

De volgende stop is het kraampje van wooncoöperatie Eureka van de Kolenkitbuurt. Marina Slabbers vertelt dat ze honderd ‘multigenerationale woningen’ gaan bouwen. ‘Dus jong en oud door mekaar. We gaan veel delen, duurzaam bouwen. We hebben nu 55 leden, uiteindelijk moeten dat er dus ongeveer 100 zijn. Ons voorlopig ontwerp is goedgekeurd door de gemeente. Over anderhalf jaar verwachten we dat de eerste spade in de grond gaat,’ aldus Slabbers.

‘Wij hadden graag sociale huurwoningen gewild, maar de gemeente heeft dat niet vrijgegeven. Dus dan kom je in de middenhuur terecht.’

Slabbers vertelt dat ze de huur zo laag mogelijk proberen te houden. 810 euro ongeveer. ‘En dan hopen we dat de regering straks eindelijk met een huurtoeslagregeling voor de middenhuur komt.’

Eureka moet selectief zijn qua ledenbestand, aldus Slabbers. ‘Niet iedereen die zegt ‘doe mij maar een woning’, die kan er in. Je moet wel onze peilers ondersteunen. Het gemeenschappelijke vooral.’

Op de flyer staat onder meer dat de woningen ‘zo divers zullen zijn als de groep wil zijn’. Hoe divers is dat qua kleur?

‘We hebben één Turk’, zegt Slabber glimlachend. ‘We willen heel graag divers zijn. We zijn ook veel in de buurt bezig, we proberen alles zo divers mogelijk te doen, maar zijn nog steeds zo wit als het maar kan. Het komt deels, omdat sociale huurwoningen niet mogelijk zijn bij onze wooncoöperaties’.

Maar Slabbers wijst erop dat er inmiddels ook Turken en Marokkanen zijn die wat meer verdienen en dat veel mensen nog moeten wennen aan het idee van gemeenschappelijk wonen. ‘Je kan het ook niet forceren. Dat gaat gewoon niet. Iedereen vindt het toch ergens het prettigst in de eigen bubbel. Dat is nou eenmaal zo. Ik denk overigens als het pand er staat, en we willen ook een moestuin met de buurt gaan maken, dat mensen komen koken bij ons’, sluit Slabbers af.

Mevrouw Balcik heeft inmiddels al een oude jas, schoenen en T-shirts van haar zoon verkocht. De teller staat na twee uurtjes volksmarkt op 55 euro. Een kraampje verderop wil er nog iemand praten, maar wel anoniem.

‘Ik doe hier aan mee om ook andere volksmarkten te promoten. Het is voor ons gewoon heel fijn dat we hier een zakcentje kunnen verdienen. Ik doe het gemiddeld één keer per maand. Het levert niet zoveel op. Maar ik heb het wel nodig.’

Op haar tafel zijn er kleine schilderijtjes, vazen en nog wat vintage kleding te zien. ‘Alles is onbetaalbaar geworden’, vervolgt ze. ‘Ik hobby heel graag en doe aan knutselen. Maar dat is voor de meeste mensen ook bijna niet meer te betalen.’

Het is voor haar vooral de laatste zes maanden echt nijpend geworden, vertelt ze. ’Je moet echt uitkijken in de supermarkt. De prijs van frituurolie is ook als een raket gestegen. Maar gelukkig zijn er initiatieven als Too Good To Go tegen voedselverspilling. Op de markt kunnen we dan daar gratis onze groente halen.’

In de wachtrij voor een kopje koffie heeft Bedel Bayrak eindelijk tijd om te babbelen. Hij is een Koerdisch-Nederlandse programmamaker van Ru Paré en organisator van het festival.

‘In het kader van het vijftigjarige bestaan van het Rembrandtpark wilden wij de buurt betrekken bij het festival en het park, dus met kraampjes waar mensen van alles kwijt kunnen. We hebben een podium en spelletjes voor de kinderen. Circus en oud-Hollandse spelletjes. Mensen kunnen zelfs een uur lang sporten met personal trainers. Als je zo om je heen kijkt, lijkt de missie geslaagd. Het wordt steeds drukker.’

Hoe zit het met gentrificatie? En gescheiden werelden? ‘Wij zien het Rembrandtpark niet als een sociale scheidslijn, maar juist als een plek waar de verschillende buurten bij elkaar kunnen komen’, zegt hij.

‘We wilden dat het een buurtfeestje werd met betaalbare prijzen. Het is in die zin wel geslaagd. Voor ons is het belangrijk dat de buurt kan meedoen. We helpen liever de kleinere ondernemers en de buurtbewoners dan grote marktpartijen.’

De laatste stop is bij de mede-organisator van het festival Suze de Lang, zij brengt nog een stoeltje voor mevrouw Balcik, die de hitte steeds minder trekt. De teller staat inmiddels op 80 euro omzet. ‘Het doel vanuit het stadsdeel is heel erg om Nieuw-West en West elkaar te laten ontmoeten, want de laatste tijden loopt het met gentrificatie natuurlijk de spuigaten uit. De Baarsjes in West is heel erg veryupt. Ik moet wel zeggen dat die wens om elkaar te ontmoeten vooral vanuit stadsdeel Nieuw-West komt.’

De Lang meldt verder dat het Rembrandtpark met festivals te vaak een exclusief feestje wordt. ‘Bij ons is iedereen welkom, als het maar betaalbaar is. Dus we hebben gezegd dat het eten rond de 5 euro moet zijn en drankjes niet meer dan 3 euro. Dat was het goedkoopste wat we konden regelen. Maar goed, water is gewoon gratis en de eerste poffertjes waren ook gratis.’

Rond half vijf wil mevrouw Balcik weg. Een mooie dag voor deze Nieuw-Westerling die op fifty-fifty basis met 50 euro naar huis gaat. Ondergetekende krijgt de andere helft. Lang leve het Rembrandtpark. Hieperdepiep hoera!