20.1 C
Amsterdam
Home Blog Pagina 315

Marion Lalisse strijdt tegen moslimhaat. ‘Zorgen over verscheuren koran’

Marion Lalisse is de nieuwe Europese coördinator voor de strijd tegen moslimhaat en -discriminatie. In die functie ontmoette ze recent Rabin Baldewsingh, de Nederlandse coördinator racisme en discriminatie. Lalisse is verontrust over islamofobie in Nederland. Vooral de recente koranverscheuring baart haar zorgen.

Lalisse werkt al jaren voor de Europese Commissie. Sinds 1 februari als Europese coördinator van de strijd tegen moslimhaat en -discriminatie. Ook haar nieuwe rol vervult ze voor dat Brusselse orgaan. Om kennis te maken geeft ze journalisten de kans haar vragen voor te leggen. De Kanttekening is het enige platform uit Nederland dat hierbij aanwezig is.

‘Ik ben de derde persoon die deze rol als coördinator vervult’, vertelt Lalisse. ‘De functie bestaat sinds 2015. Het is een uitdagende baan die ook broodnodig is, zoals we elke dag kunnen zien op sociale media. Wij richten ons op de slachtoffers.’

Lalisse werkt sinds 2006 als ambtenaar in Europa en heeft er al diverse andere functies op zitten. ‘Ik heb in diverse andere landen gewerkt, onder andere in het noordelijke deel van Cyprus, in een poging beide partijen op het eiland nader tot elkaar te brengen. Ik heb veel interesse in mensenrechten en godsdienstvrijheid. En ik heb in diverse landen in Noord-Afrika en het Midden-Oosten gewerkt. Ik heb veel interesse in de islam wereldwijd.’

Haar rol valt onder artikel 2 van het verdrag van de Europese Unie. Dat gaat over mensenrechten en de rechten van minderheden. ‘Islam is in Europa de grootste religieuze minderheid. Maar ik kijk ook naar mensen die gediscrimineerd worden omdat ze gezien worden als moslim, terwijl ze dat niet zijn.’

‘Als het gaat om haat tegen moslims, verzamelen we statistieken uit diverse Europese landen en ook van internationale organisaties. De cijfers zijn beangstigend: in 2020 stelde de directeur van een mensenrechtenorganisatie dat volgens onderzoek 22 procent van de Europeanen geen moslim als buurman wilde. Bijna een kwart dus. En 31 procent wilde geen moslim als familielid.’

Baldewsingh

De Europese Commissie heeft officieel gereageerd op de koranverbranding in Zweden. Lalisse geeft aan dat ze de situatie in Zweden goed heeft gevolgd, net als het verscheuren van de Koran in Nederland door Edwin Wagensveld van de extreemrechtse organisatie Pegida. ‘De Commissie heeft duidelijk gemaakt dat racisme en haat geen plek hebben in Europa. Dit soort acties, die oproepen tot haat, zijn niet in lijn met Europese waarden. Het onderzoeken en vervolgen van dit soort gevallen is echter aan de landen zelf.’

Op Twitter postte Lalisse een foto van haar ontmoeting met Rabin Baldewsingh, de Nationaal Coördinator tegen Discriminatie en Racisme. Ze kondigde daarbij aan dat ze met Baldewsingh gaat samenwerken. ‘Ik was onder de indruk van zijn toewijding aan de strijd tegen anti-moslimhaat. Zo willen we een rondetafelgesprek met onderzoekers in Nederland organiseren om te praten over mogelijke oplossingen. Dit is ook de weg die ik wil volgen: kijken naar de best practices in de lidstaten.’

‘Natuurlijk hebben we het gehad over het ontheiligen van de Koran’, vervolgt Lalisse. ‘We zijn het beiden eens dat dit strijdig is met onze waarden. We hebben het gehad over de noodzaak hiertegen je stem te laten horen en om alle vrijheden te respecteren.’

Nog geen concreet beleid

Lalisse is zich ervan bewust dat de Europese moslimgemeenschap heel divers is, en dat het lang niet altijd gaat om migranten. ‘Er zijn Tataren (moslims uit Rusland en Oekraïne, red.) en Turkse Cyprioten. Zij zijn geen vreemdelingen. We hebben landen als Frankrijk en Duitsland met een grote islamitische minderheid. En verder kennen Bulgarije en Cyprus hoge percentages moslims. In andere Europese landen vormen ze echter een kleine minderheid. Het belangrijkste is een voorbeeld stellen. We kunnen buiten Europa geen democratie en mensenrechten prediken, terwijl we intern discriminatie laten bestaan.’

Er is geen concrete strategie, geen concreet beleid voor de Europese strijd tegen haat en discriminatie van moslims. De vraag is of daardoor de discriminatie van moslims niet te snel buiten beeld raakt. Lalisse: ‘De strijd tegen moslimdiscriminatie wordt nu gevoerd onder de bredere vlag van de strijd tegen racisme. Ik wil ambitieus zijn, maar realistisch.’

‘Er zijn mensen die niet willen dat er op begraafplaatsen speciale plekken komen voor moslims’

Ze wil medio 2024 een document publiceren met een concretere oriëntatie voor de aanpak van moslimdiscriminatie als specifiek probleem. Volgend jaar komt er een nieuwe Europese Commissie en Lalisse hoopt dat die haar voorstellen wil overnemen. ‘Ik spreek daarvoor met onderzoekers, bedrijfsleiders, geïnteresseerde lidstaten en mogelijk ook religieuze organisaties om acties en aanbevelingen in kaart te brengen. Ik hoop dat de volgende Commissie meer prioriteit geeft aan anti-moslimdiscriminatie.’

Islamofobie

‘Terminologie is heel belangrijk’, bezweert Lalisse. Ze is zich ervan bewust dat woordkeuze ertoe doet. Zo is de term ‘islamofobie’ omstreden bij rechtse mensen en rechtse Europese regimes – zoals de autoritaire regering van Viktor Orbán in Hongarije. ‘Intern hebben we besloten te spreken van anti-moslimhaat, omdat we vrijheid van meningsuiting en mogelijke kritiek op de islam, haar religieuze leiders en religieuze boek willen respecteren. Mits mensen daarmee geen haat aanmoedigen. Een paar afwegingen hebben tot de keuze voor deze term geleid. Ook omdat ‘islamofobie’ is gekaapt door sommige groepen en landen met een islamitische meerderheid. Mensen waarschuwen mij dat we moeten kijken naar het fenomeen en de oplossingen, en niet naar de term.’

Op 15 maart was de Internationale Dag tegen Islamofobie, ingesteld door de Verenigde Naties. De naamgeving leidde tot kritiek. Gaat de EU deze dag volledig steunen, of komt ze vanwege de term ‘islamofobie’ met een eigen dag?

Lalisse begrijpt deze vraag: ‘Toen deze internationale dag werd ingesteld, had de Europese Unie inderdaad zorgen. Frankrijk ook. Vrijdag kwamen ze daarover met een verklaring. Wij hebben telkens dezelfde positie: we zijn tegen alle vormen van racisme en haat. We hebben stappen gezet in de strijd tegen moslimdiscriminatie. Daar gaan we mee door. Lidstaten van de EU vinden dat de Verenigde Naties onpartijdig moeten zijn. Sommige mensen vonden dat er geen dag moest zijn die is gewijd aan één speciale groep. En in augustus is er ook al een dag tegen geweld tegen gelovigen in het algemeen. Het is belangrijk om dit op een inclusieve manier te doen.’

Boerkaverbod

Lalisse heeft, kortom, een vol programma met allerlei ontmoetingen. Ze wil het probleem van haat en discriminatie van moslims nauwkeurig in kaart brengen. De problemen waarmee moslims worstelen, waaieren breed uiteen. Zo gaat Lalisse spreken met ondernemers en waar zij tegenaan lopen: ‘In de maand voor diversiteit, dat is in mei, willen we samenkomen met bedrijven om te spreken over discriminatie en haat tegen moslims.’

Daarnaast wil ze veel luisteren – en reageren op zaken die Europese moslims zelf aankaarten. Op allerlei vlakken zijn er spanningen. ‘Zo zijn er mensen die niet willen dat er op begraafplaatsen speciale plekken komen voor moslims’, weet Lalisse. ‘Als het gaat om haat is het interessant te kijken naar cijfers die iets laten zien over hoe moslims zich gediscrimineerd voelen: bij sollicitaties, in het onderwijs. Wij vragen cijfers op bij de politie en de autoriteiten. We helpen slachtoffers om misdrijven te melden.’

Bekend zijn ook de rechtszaken rondom moslims die hun baan verloren omdat ze een hoofddoek dragen. Zo kreeg een Duitse moslima anderhalf jaar geleden gelijk bij het Europees Hof van Justitie, toen zij haar ontslag aanvocht. Haar werkgever had haar niet mogen ontslaan toen ze een hoofddoek ging dragen. Advocate Elsa van de Loo stelde naar aanleiding van deze zaak dat het Hof het ook in de toekomst voor werkgevers moeilijker heeft gemaakt de hoofddoek te verbieden.

In diverse Europese landen gelden echter wel wetten die het dragen van een hoofddoek, boerka of nikaab op specifieke plekken verbieden. Moslims ervaren dat vaak als discriminatie, ook al zijn de betreffende wetten algemeen geformuleerd. Het verbod op het dragen van gelaatsbedekkende kleding in Nederland is een voorbeeld van zo’n wet die heel breed is geformuleerd, maar die in de praktijk vrijwel altijd alleen moslims treft.

Gaat Lalisse ook daarover uitspraken doen? ‘Wat institutionele discriminatie en het boerkaverbod betreft: dit is in diverse lidstaten veel besproken. Ook in Frankrijk, mijn eigen land. De hoofddoek en religieuze kleding is een onderwerp waar de EU alleen iets over te zeggen heeft op het gebied van werkgevers en werknemers. De Commissie wil inclusie bevorderen en zegt niks over een bepaalde voorkeur voor kleding. Regelgeving over het dragen van de boerka of hijab in het openbaar is een verantwoordelijkheid van lidstaten zelf.  Tegelijk moeten vrouwen vrij zijn om te dragen wat ze willen, ook binnen de vrijheid van godsdienst en levensbeschouwing.’

Omstreden Iraanse dissidente Masih Alinejad in Nederland

0

De dissidente Iraanse activiste Masih Alinejad is in Nederland. Gisteren sprak ze met premier Rutte en was ze te gast in tv-programma Op1. Vanavond spreekt ze in het Amsterdamse debatcentrum De Balie. Onomstreden is Alinejad echter niet, onder meer omdat ze zich verzet tegen het begrip islamofobie. 

Vanwege haar inzet voor vrouwenrechten is Masih Alinejad haar vaderland Iran ontvlucht. Ze woont en werkt nu in de Verenigde Staten. Maar ook daar is ze haar leven niet meer zeker. Vorig jaar zomer werd een 23-jarige man opgepakt, die mogelijk een moordaanslag op haar aan het voorbereiden was, en zich twee dagen in de buurt van haar woning ophield.

Iran voert een propagandaoorlog tegen Alinejad, die een geheim agente van de Amerikaanse regering zou zijn. Ze zou de dood van Mahsa Amini – die leidde tot demonstraties tegen het ayatollah-regime door heel het land – gebruiken om Iran internationaal verder te isoleren. Ook zou ze in nauw contact staan met zionisten.

Maar ook in het Westen roept de vrouwenrechtenactiviste en journaliste tegenstand op, vanwege haar scherpe uitlatingen over het begrip islamofobie en het dragen van de hijab. Zo verzette Alinejad zich vorig jaar tegen een wetsontwerp van de Democratische politica Ilhan Omar, die islamofobie strenger wil aanpakken. Beide vrouwen liggen elkaar al langer niet. Omar deelde in 2020 een artikel van een Amerikaanse denktank, waarin wordt beweerd dat Alinejad door de Amerikaanse regering werd betaald voor haar werk voor de tv-zender Voice of America (VOA) en Donald Trumps ’talking points’ zou echoën.

Fundamentelere kritiek op Masih Alinejad is onder woorden gebracht door de Iraans-Amerikaanse wetenschapper Azadeh Nazer Fassihi, die aan The Pennsylvania State University promoveerde op een proefschrift over vrouwenrechten en neo-oriëntalisme. Daarin betoogde Fassihi dat Alinejad en haar anti-hijabcampagne My Stealthy Freedom (MSF) oriëntalistische beelden over de islam – als een religie die vrouwen onderdrukt – versterken. Alinejad zou zich schuldig maken aan ‘zelf-oriëntalisme’ door op een ongenuanceerde manier tegenstellingen te scheppen – onder andere tussen ‘onvrije’ vrouwen uit islamitische landen die een hoofddoek dragen en ‘vrije’ vrouwen in het Westen die dat niet doen. Ook zou ze haar eigen verhaal tot norm maken en daarmee de complexe werkelijkheid van Iran geen recht doen. ‘Ze draagt bij aan een steeds vijandigere sfeer van islamofobie in het Westen met een voorstelling van de individualistische waarheid, in plaats van bredere historische contexten’, aldus Azadeh Nazer Fassihi.

Alinejad zelf ziet dit anders. Volgens haar kun je in het Westen maar moeilijk kritiek hebben op het Iraanse regime, omdat je al gauw in de islamofobe hoek wordt weggezet. De vrouwenrechtenactiviste voelt zich verraden door westerse feministen, die volgens haar solidair zijn met conservatieve moslima’s die een hijab dragen en er zelf een dragen als naar een islamitisch land gaan. Zij zouden niet solidiar zijn met de vrouwen die zich tegen de hijab verzetten.

Dit zei Alinejad in gesprek met de Amerikaanse talkshowhost Bill Maher, die door critici al langere tijd van islamofobie wordt beschuldigd. Maher vroeg Alinejad waarom zoveel liberals (progressieven) zo omzichtig omgaan met de islam. Alinejad: ‘Ik ben opgegroeid in een land waar ik te horen kreeg dat, als je je haar laat zien, je naar de gevangenis gaat, je zweepslagen krijgt, je vermoord wordt. Maar hier vertellen ze mij: ‘Shh! Als je hierover praat, veroorzaak je islamofobie….’ Een fobie is irrationeel. Maar geloof mij, mijn angst – en de angst van miljoenen vrouwen in Iran en Afghanistan – is rationeel.’

Winst BBB toont uitgeholde democratie

0

Wat te maken van de enorme winst die BBB heeft behaald in de Provinciale Staten en daarmee ook in de Eerste Kamer? Gaat deze nieuwe populistische partij hetzelfde lot tegemoet als de LPF en Forum voor Democratie, die na een tijdje implodeerden? Of moeten we Caroline van der Plas en de BBB zien als de opvolgers van Boer Koekoek en de Boerenpartij, een belangengroep voor boeren die ook een gevoelige snaar wist te raken bij andere ontevreden kiezers?

In de Eerste Kamer kan het kabinet wellicht nog proberen om samen met de ‘linkse wolk’ het huidige beleid voort te zetten, Maar in veel provincies lijkt een coalitie zonder BBB een onmogelijkheid. Met name op het cruciale stikstofdossier zal de vraag zijn wie dit uit gaat voeren: het Rijk of de provincie? In het laatste geval leidt dat tot een botsing met de Haagse agenda.

Niet voor niets suggereerde uitgerekend CDA-leider Wopke Hoekstra recent nog in het tv-programma Buitenhof dat vooral de provincie het stikstofbeleid moet uitvoeren. De toekomst van de christendemocraten staat nu op het spel. BBB dreigt deze partij leeg te eten. Het CDA heeft qua achterban het meest te verliezen op het stikstofdossier. Het is dan ook niet onwaarschijnlijk dat deze partij de komende jaren – onder druk van BBB – zal proberen de stikstofplannen van VVD en D66 te saboteren. Zijn die laatste partijen bereid om water bij de wijn te doen? Of komt het kabinet misschien ten val?

Maar het gaat niet alleen om stikstof en klimaat. De verkiezingen van 15 maart hebben de groeiende kloof tussen Randstad en platteland blootgelegd. En vooral ook de kloof tussen het deel van de samenleving dat grote invloed heeft op het beleid in Nederland, en het deel dat zich ongehoord voelt. Forum voor Democratie was in 2019 zeer populair bij die laatste groep. Nu is dat BBB. De onvrede heeft zich echter verbreed. Het gaat niet langer alleen om migratie gerelateerde thema’s, maar om technocratie in de brede zin van het woord. Forum voor Democratie heeft zijn kiezers van 2019 flink teleurgesteld. De kans is zeer groot dat BBB haar kiezers ook teleur gaat stellen.

De bestuurlijke elite kan en mag zich niet langer verschuilen achter Europese afspraken of internationale verdragen

Maar ook al loopt BBB mogelijk op een grote mislukking uit, dit verandert niets aan het probleem. Namelijk dat veel burgers een onbehagen voelen over hoe Nederland nu wordt geleid. Je kunt een land immers niet alleen besturen met experts. Je moet op tal van vraagstukken democratisch draagvlak vinden, door over de gehele breedte de bevolking erbij te betrekken. Helemaal als het gaat om de verbouwing van hun land of leefomgeving. De bestuurlijke elite kan en mag zich niet langer verschuilen achter Europese afspraken of internationale verdragen.

De verkiezingsuitslag laat zien dat de behoefte aan een sterke nationale democratie springlevend is. Burgers willen meer inspraak. Ze willen zien dat besluiten tot stand komen middels democratische besluitvorming. En niet op basis van wat de Europese Unie wil of belangenorganisaties en activisten bereiken via de rechter. Technisch en wettelijk gezien zullen die afspraken en uitspraken wel kloppen, maar voor het gevoel van veel burgers wordt hiermee de democratie systematisch uitgehold. Als de gevestigde orde doof blijft voor deze sentimenten, dan nemen bestuurders een groot risico.

Op een aantal grote thema’s is een verschuiving nodig van Europese en internationale juridische besluitvorming naar meer nationale besluitvorming, in combinatie met democratische vernieuwing. Geef burgers over de gehele linie meer invloed op wat er gebeurt in hun land. Ook al leidt dat vervolgens niet altijd tot de uitkomsten die de links-liberale elite wenselijk acht, zoals bijvoorbeeld op terreinen als migratie of natuur. In een democratie is iedere stem van elke burger gelijkwaardig. Zolang we dat vergeten, zal de huidige onvrede niet alleen blijven voorbestaan, maar zich ook gaandeweg verder uitbreiden. Met alle gevolgen van dien.

‘In Noord-Holland kan een links klimaatbeleid zonder BBB en VVD nog steeds’

0

De Boer Burger Beweging (BBB) is de grootste partij in alle provincies en daarmee ook in de Eerste Kamer. Vrijwel alle andere partijen hebben verloren. Hoe kijken Statenkandidaten van kleur op de verkiezingen terug?

Leontine Vreeke (beeld: de Kanttekening)

D66 is redelijk stabiel gebleven, zegt Leontine Vreeke. De partij had vijf zetels, dat zijn er nu vier of vijf geworden. In Rotterdam zijn er tijdens het tellen van de stemmen fouten gemaakt, dus het is nog niet duidelijk of D66 vier of vijf zetels krijgt in de Staten. ‘Misschien kom ik toch in de Staten straks’, zegt ze. De Rotterdamse stond op plek zes van de lijst voor Zuid-Holland, maar als D66 in het college van Gedeputeerde Staten komt en er mensen hoger op de lijst doorschuiven, kan Vreeke alsnog haar partij in de Provinciale Staten vertegenwoordigen.

Vreeke is nog niet heel lang lid van D66. Ze kan dus ook geen antwoord geven op de vraag of D66 in Zuid-Holland diverser is geworden in vergelijking met vier jaar terug. ‘Maar de afdeling Rotterdam is wel een stuk diverser geworden’, vertelt ze. Dat komt volgens haar omdat er mensen van kleur zaten in de commissie die de kandidatenlijsten adviseert: ‘Daar begint het: als de adviescommissie inclusief is, dan worden de lijsten ook inclusiever.’

Op dit moment is Vreeke lid van de wijkraad Katendrecht. ‘Als lid van deze raad heb je veel met de provincie te maken. Bewoners van de wijk willen bijvoorbeeld meer betaalbare woningen en het is de provincie die bepaalt hoe de nieuwbouw eruit moet zien. Ik wil in de Provinciale Staten om daarop meer invloed uit te kunnen oefenen.’ Vreeke weet niet of ze wijkraadslid blijft, mocht ze in Staten komen. ‘Het moet allemaal te combineren zijn.’

Inclusiviteit, een belangrijk thema voor Vreeke, gaat verder dan kijken naar kleur en gender alleen. ‘Het gaat ook over sociale klassen. De taal die gebruikt wordt, de sociale codes. Mensen uit lagere sociale klassen kennen niet altijd alle mores en hebben dus een achterstand.’ Een ander punt van zorg is de vergoeding voor wijkraadsleden en Statenleden. Vreeke vindt dat die omhoog moet. ‘Je krijgt als Statenlid een vergoeding van 900 euro netto per maand. Maar je bent er wel zo’n 20 uur in de week mee bezig.’

Links klimaatbeleid

Kivilcim Pinar (beeld: Kivilcim Pinar)

Kivilcim Pinar van de Partij voor de Dieren komt niet in de Provinciale Staten. Weliswaar groeit zijn partij van drie naar vijf zetels, maar hij staat op een onverkiesbare tiende plek. ‘Ik ben erg blij met het resultaat. En ik zag tijdens onze campagne al aankomen dat ik het niet zou redden. Veel mensen die we spraken op straat zeiden deze keer zeker op ons te zullen stemmen. We kregen meer positieve feedback dan in 2019.’

Over de coalitieonderhandelingen kan Pinar weinig zeggen. ‘Eerst komt er een verkenningsfase, waarvoor alle fracties zijn uitgenodigd.’ Wel weet hij dat Noord-Holland de enige provincie is waar een links klimaatbeleid, zonder BBB en VVD, gerealiseerd kan worden.

Pinar is geboren in Istanbul en emigreerde naar Nederland. Veel moslims hebben moeite met het standpunt van de Partij voor de Dieren over onverdoofd ritueel slachten, denkt hij. ‘Dat ligt gevoelig. Maar aan de andere kant moeten we bedenken dat kritiek goed is. De islam leert dat dieren zo min mogelijk pijn mogen lijden tijdens de slacht. Ze mogen ook geen stress hebben. Je moet goed zorgen voor dieren. Megastallen gaan in tegen de geest van de islam. Maar al het zogenaamde halal-vlees is afkomstig van de bio-industrie. Deze dieren zijn op een halal-wijze geslacht, maar omdat het proces ervoor niet halal is, is het eigenlijk geen halal vlees.’

Met de grote overwinning van BBB is Pinar niet blij. ‘Dit belemmert echte maatregelen om de uitstoot van stikstof tegen te gaan en op te komen voor dierenwelzijn.’ Ten slotte vraagt hij zich af of de mensen die op BBB hebben gestemd het in alles met de ideeën van deze partij eens zijn. Of willen ze gewoon een signaal afgeven richting Den Haag? ‘Ik denk het laatste. Ze willen tegen stemmen. In 2019 stemden veel mensen Forum voor Democratie, nu is BBB the new kid on the block.’

Tevreden over de uitslag

Walter Freeman (beeld: GroenLinks)

Walter Freeman komt hoogstwaarschijnlijk in de Provinciale Staten van Noord-Holland. ‘Ik sta op plek vier en GroenLinks heeft zeven zetels gehaald. We moeten nog wachten op de voorkeurstemmen. Het kan zijn dat mensen met veel voorkeurstemmen straks omhoogschuiven op de lijst, en ik dan alsnog niet verkozen word.’

De GroenLinks-kandidaat is niet ontevreden over het resultaat van zijn partij, ook al raakte die in Noord-Holland twee zetels kwijt. ‘In 2019 behaalden wij een monsterzege: we gingen naar negen zetels. Dit verlies is niet leuk, maar zeven zetels is niet slecht en dit betekent dat het groene verhaal is blijven plakken bij de kiezer. Ook is het positief dat andere partijen die een groene politiek voorstaan hebben gewonnen.’

De afgelopen vier jaar zat GroenLinks in Noord-Holland in het college van Gedeputeerde Staten. ‘We hebben veel voor elkaar gekregen’, vertelt Freeman trots. ‘We hebben laten zien dat het mogelijk is om bedrijven als Tata Steel aan te pakken. Ook hebben we onderzoek laten uitvoeren naar het slavernijverleden van het provinciehuis in Haarlem. En de commissaris van de koning heeft zijn excuses aangeboden voor het slavernijverleden van het gewest Holland in de zeventiende en achttiende eeuw. Verder hebben we concrete stappen gezet voor meer diversiteit en inclusie bij de provincie als werkorganisatie, bij het aannamebeleid. Bovendien organiseren we nu dialoogsessies over Keti Koti, de herdenking van de afschaffing van de slavernij in Suriname en de Antillen op 1 juli.’

De ambitie van GroenLinks voor de komende vier jaar zal de aanpak van de klimaatcrisis zijn, zegt Freeman. ‘Dat thema stond centraal tijdens onze verkiezingscampagne. We mogen onze kop niet in het zand steken.’

Marokkaans-Nederlandse kinderen erven vaker armoede van ouders

0

Onder kinderen met Marokkaanse wortels is de kans het grootst dat ze als volwassene in armoede blijven leven. Dat blijkt uit een nieuw onderzoek van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Het geloof dat kinderen uit arme gezinnen altijd arm blijven, moet worden genuanceerd, aldus het CBS. Maar liefst twintig procent van de kinderen uit de laagste inkomensgroep in 1995 heeft zich in vijfentwintig jaar opgewerkt tot de hoogste inkomensgroep.

‘Als je als dubbeltje geboren wordt, dan heb je nog best wel kans om een gulden te worden’, zegt Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom bij CBS, tegen het Parool. Niettemin loop je – als je uit een lage inkomensgroep komt – wel een groter risico om in deze groep te blijven hangen. Bijna tien procent van de kinderen uit de laagste inkomensgroep heeft zelf later ook een laag inkomen. Het risico op een leven in armoede is dubbel zo groot.

Maar kinderen met een Marokkaanse achtergrond lopen nog meer risico om arm te blijven. Bijna twintig procent is als volwassene ook arm. Van alle kinderen die in het buitenland geboren zijn, en de ouders een laag inkomen hebben, loopt veertien procent risico op armoede. Dat is bijna drie keer zoveel als het landelijke gemiddelde, aldus het Parool.

Er is ook een beweging de andere kant op: kinderen uit hogere inkomensgroepen die minder verdienen dan hun ouders.

Kind leert meer van leerkracht met zelfde etnische achtergrond

0

Jonge kinderen kunnen beter leren als hun docenten dezelfde etniciteit hebben. Dat is de conclusie van een nieuw Amerikaans onderzoek. Zwarte kinderen en Latino-kinderen presteren beter als hun leraar ook zwart of Latino is.

Volgens de onderzoekers komt het leervermogen van zwarte kinderen en Latino-kinderen meer tot zijn recht bij een diverser lerarenkorps.

‘Het diverser maken van het onderwijzend personeelsbestand is belangrijk bij meer gelijkheid op scholen in de Verenigde Staten’, aldus professor Michael Gottfried van de University of Pennsylvania. Gottfried is hoofdauteur van het onderzoek.

Uit een eerder onderzoek bleek dat studenten beter presteren als hun docenten dezelfde etnische achtergrond hebben. Deze vlieger blijkt dus ook op te gaan bij de schoolprestaties van jonge kinderen. De onderzoekers analyseerden de gegevens van meer dan achttienduizend Amerikaanse schoolkinderen. Zij werden van de kleuterschool tot het einde van de eerste klas van de basisschool gevolgd. De onderzoekers keken vooral naar het werkgeheugen van kinderen en hun cognitieve flexibiliteit. Twee criteria die een rol spelen bij doelgericht leren.

‘Alledaags racisme is vaak goedbedoeld, maar kan veel pijn doen’

0

Het is de Week tegen Racisme. In Amsterdam vinden allerlei activiteiten plaats. Zaterdag vindt op de Dam de jaarlijkse mars tegen racisme plaats. Het evenement, georganiseerd door het Comité 21 Maart, bestaat vijf jaar en dat wordt gevierd.

Het is vijf uur, donderdagmiddag, en de workshop Hoe (h)erken jij alledaags racisme? Staat op het punt te beginnen. De zaal is aardig gevuld, deelnemers druppelen binnen in het Amsterdamse debatcentrum Pakhuis de Zwijger. Hier vindt het jubileumfestival plaats, naar aanleiding van vijf jaar Week tegen Racisme, ‘met talks, workshops, expositie en een afsluitend concert’.

Twee organisaties leiden de workshop: Humanity in Action, dat dialoog wil stimuleren, en het Meldpunt Discriminatie Regio Amsterdam. Net voor aanvang worden zij nog even geïnterviewd door een cameraploeg.

Een van de moderators, Sara Huang, wil de zaal eerst letterlijk in beweging brengen: ‘Hoe lang heb je er over gedaan om hier te komen? Sta op en loop naar mij als je om de hoek woont, en naar de andere kant van de zaal als je er wat langer over deed.’
De deelnemers staan op en er ontstaat een lange sliert. Ondergetekende van de Kanttekening staat ergens in het midden. Een half uurtje met de fiets van Amsterdam Nieuw-West naar Pakhuis de Zwijger.

Tweede losmakertje van de dag: ‘Hoe leer jij? Onderzoek je eerst alles voordat je uitspraken doet, of kom je pratende wijs tot kennis?’, vraagt Huang. Weer moet iedereen zich verspreiden: de ‘onderzoekers’ aan de ene kant, de ‘praters’ aan de andere. Ze loopt nu langs bij de deelnemers. ‘Ik sta verkeerd’, zegt een jonge vrouw die aan de ‘praatkant’ staat. Gegiechel hier en daar. ‘Ik denk meestal na voordat ik wat zeg.’ Nog meer gegiechel uit de zaal.

En dan gelijk door naar de derde ontdooier. ‘Hoe communiceer jij? Kijk je de kat uit de boom, of ben je een flapuit?’ Deelnemers van de workshop bewegen weer van links naar rechts. ‘Prima, we zijn in beweging gekomen, iedereen kan weer zitten.’

Micro-agressie, moeilijk, gevoelig

De introductie was bedoeld om ‘verschillende houdingen’ en ‘diverse manieren van denken’ bloot te leggen. Nu volgt een experiment, waarvoor iedereen zijn of haar smartphone nodig heeft. In een speciaal hiervoor te downloaden app kunnen mensen anoniem de termen droppen die hen te binnen schieten bij de vraag: ‘Wat doemt er bij je op bij racisme?’ Die termen verschijnen daarna op het beeldscherm. Zomaar een greep: vooroordelen, verschillen, moeilijk, ongelijkheid, kwetsbaarheid, micro-agressie, grapjes, gevoelig.
De volgende vraag: ‘Wat hoop je te bereiken aan het eind van de sessie?’ Op het beeldscherm verschijnen wederom de associaties die de aanwezigen hierbij hebben: bewustzijn, do’s and don’ts, zelfverzekerde woorden, inzichten, nieuwe kennis en tools.

‘Als meteen naar mijn achtergrond wordt gevraagd, dan vind ik dat niet zo prettig’

Karlijn Limaheluw, die naast Huang optreedt als tweede moderator, somt ze allemaal op en spoort het publiek ook aan om vooral ook ‘ongemakkelijke gevoelens’ vast te houden en te benoemen. ‘Er zijn geen verkeerde meningen hier.’

Het publiek komt pas echt los bij de definitie van het woord racisme en het bedenken van voorbeelden van ‘alledaags racisme’. ‘Achterstelling’, roept de een. ‘Uitsluiting’, zegt de ander. Weer iemand anders noemt ‘stereotypering’.

‘In jip-en-janneketaal betekent racisme de ene groep tegen de andere groep’, legt Limaheluw uit. ‘Dit terwijl ras een construct is, want er is maar één ras.’ Huang corrigeert haar: ‘Ras kan dan wel een construct zijn, maar er is volop discriminatie, hetgeen racisme dus wel degelijk reëel maakt.’

Tot buitenlander gemaakt

Dan verschijnen er voorbeelden van alledaags racisme op het beeldscherm: ‘Kijk daar, hij lijkt op Zwarte Piet’ en ‘Maar waar kom je echt vandaan?’ Hierop komen veel reacties vanuit het publiek. Die laatste vraag leidt tot discussie, omdat iemand vanuit de zaal opmerkt dat die vraag ook uit ‘oprechte interesse’ kan worden gesteld.

‘Dan is het wel belangrijk wanneer die vraag wordt gesteld’, reageert een man van kleur. ‘Als meteen naar mijn achtergrond wordt gevraagd, dan vind ik dat niet zo prettig, maar als die vraag later in het gesprek komt, is het al wat onschuldiger. Mensen worden met die vraag ook tot buitenlander gemaakt, terwijl we gewoon Nederlanders zijn.’

‘De toon maakt de muziek’, vult een ander aan. ‘Als iemand zegt oh, je bent Moluks en daarna gelijk over treinkapingen en Saturadah begint, dan weet ik hoe laat het is. Dan word je in een negatief frame gestopt.’

‘Ik zie geen kleur’ is een andere uitspraak in de categorie alledaags racisme. De zaal leeft helemaal op. ‘Dit wordt heel vaak gezegd’, wil een zwarte vrouw meteen kwijt. ‘Het is een micro-ontkrachting van discriminatie. Van zogenaamde onschuld. En eigenlijk ontkenning, omdat kleur totaal geen rol zou spelen. Ik word er moedeloos van.’

Limaheluw pakt het van daar weer op. ‘Zulke goedbedoelde woorden kunnen pijn doen. Woorden doen ertoe. Het is belangrijk om ons in te lezen’, zegt ze, en verwijst naar de website Wit huiswerk, waar veel van zulke ongemakkelijke momenten voor Nederlanders van kleur staan opgesomd. Ze roept witte mensen op zich hierin te verdiepen. ‘Er is al veel informatie beschikbaar. Maar nu is tijd om te pauzeren.’

Op die site staat te lezen: ‘Het gesprek over racisme is ongemakkelijk, pijnlijk en in Nederland nog vaak taboe, maar racisme is een groot onderdeel van onze geschiedenis, van de oorsprong van onze instituten en onze maatschappij, en daarmee ook van ons dagelijks leven. Om je effectief in te zetten voor de strijd tegen racisme is het belangrijk om te weten wie je bent, waar je het over hebt en wat je doet en kunt doen. Je inlezen is een goed begin, maar ook alleen dat: een begin. Antiracistisch zijn betekent open staan voor kritiek, proactief plaats maken, pijnlijk zelfonderzoek en algehele systeemverandering. ‘Niet weten waar je moet beginnen’ is in ieder geval geen excuus meer.’

Na de pauze gaan de groepjes uiteen om in een kleiner gezelschap alledaags racisme in Nederland te bespreken. Ondergetekende excuseert zich bij de moderatoren, vanwege andere verplichtingen. Wie nog iets wil beleven van de Week tegen Racisme, kan zaterdag om twee uur op de Amsterdamse Dam nog deelnemen aan de Mars tegen Racisme.

Turkije wil NAVO-lidmaatschap Finland snel goedkeuren

0

De Turkse president Erdogan liet blijken dat Ankara ‘snel’ de Finse aanvraag voor het NAVO-bondgenootschap kan goedkeuren. Dat geldt niet voor Zweden, het andere Noordse land dat graag wil toetreden. 

‘Insjallah, als dat het beste is’, reageerde Erdogan nog wel enigszins dubbelzinnig op de vraag of Finland groen licht krijgt tijdens een bezoek van de Finse president deze week. ‘Wat de procedure ook is, die zal functioneren. We zullen ons aan onze belofte houden’, zei Erdogan daarna positiever. Dat meldt de Arabische nieuwszender Al Jazeera.

Turkije laat – samen met Hongarije – de twee landen al meer dan een jaar bungelen. De rest van de NAVO-landen hebben al ingestemd met de Scandinavische aanvragen, die na de Russische invasie in Oekraïne vrezen voor hun veiligheid.

De Turkse regering vindt dat Zweden ‘te soft’ is tegen groepen die in verband worden getracht met ‘terreur’, waaronder Koerdische groepen. Ook zijn de Turken boos over een aantal koranverbrandingen voor de Turkse ambassade in Zweden. De Turkse toorn is met name op Zweden gericht, met Finland lijkt het land minder problemen te hebben.

De Finse president  Sauli Niinisto is vandaag op bezoek in Turkije. Hij bezoekt de rampgebieden en zal vrijdag Erdogan ontmoeten in Ankara.

Denk verliest zetels in Noord- en Zuid-Holland

0

De uitslagen van de Provinciale Statenverkiezingen zijn uitgelopen op een teleurstelling voor Denk. De partij verliest – waarschijnlijk – haar zetels in Noord- en Zuid-Holland.

Denk deed alleen in de provincies Noord- en Zuid-Holland en Utrecht mee. In elk van de provincies heeft Denk een Statenzetel. De partij hoopte meer zetels te winnen, om op die manier in de senaat te komen. Dat is niet gelukt: in alle provincies heeft de partij veel stemmen verloren.

In Noord-Holland verliest Denk de enige zetel. De partij zakt van 2,9 procent van de stemmen in 2017 naar 1,4 procent in 2023, meer dan een halvering.

Ook in Zuid-Holland verliest Denk – waarschijnlijk – de enige zetel in de Staten. De partij zakt – zo lijkt het – van 3,1 procent van de stemmen naar 1,7 procent. Metin Celik, fractievoorzitter van de Denk-fractie in de Zuid-Hollandse Staten, was door de partij aangewezen als lijsttrekker voor de Eerste Kamerverkiezingen. Vanwege het tegenvallende resultaat zal hij niet alleen niet naar de Eerste Kamer gaan, maar verliest hij wellicht ook zijn Statenzetel.

In Utrecht behoudt Denk de zetel waarschijnlijk wel, aldus de website van de NOS. De partij behaalde in 2017 2,2 procent van de stemmen, dit jaar was dit 1,7 procent.

Ibrahim Ghazi, de lijsttrekker van Denk in Noord-Holland, is teleurgesteld, maar hield gisteravond een slag onder de arm: ‘Het is een exitpoll, dus we wachten eerst de definitieve uitslag af.’ Een verklaring voor het tegenvallende resultaat had hij niet, zei hij. ‘Ik heb me ook niet bezig gehouden met de andere partijen. De winst van BBB zag ik aankomen. Ik gun het ze van harte.’

BBB, de politieke partij van Caroline van der Plas, is de grote winnaar van de Provinciale Statenverkiezingen en is in veel provincies de grootste geworden, sowieso in Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel, Flevoland en Zeeland. Bij de andere provincies spant het er nog om, omdat nog niet alle stemmen geteld zijn, maar heeft BBB een voorsprong. Alleen in Utrecht lijkt het erop dat GroenLinks de grootste partij wordt, aldus de NOS.

Oud-rector Islamitische Universiteit krijgt celstraf voor miljoenenfraude

0

Een voormalige rector van de Islamitische Universiteit Europa in Rotterdam heeft 28 maanden gevangenisstraf gekregen voor het jarenlang plegen van belastingfraude. Dat deed hij samen met zijn schoonzoon, die boekhouder was bij de onderwijsinstelling.  

De rechter neemt het hem kwalijk dat hij niet kwam opdagen tijdens de rechtszaak om vragen te beantwoorden. Hij verkeert volgens zijn advocaat in slechte gezondheid. Zo schrijft de nieuwssite Rijnmond.

Het gaat om een oude zaak. De oud-rector werd in december 2016 opgepakt en in 2017 vrijgelaten. Hij vluchtte daarna naar Turkije.

In 2013 vermoedde de Belastingdienst Rijnmond dat de universiteit fraudeerde. Gezinnen met lage inkomen gaven opeens hele hoge donaties. Het vermoeden bestond dat er met de cijfers werd geknoeid. Donateurs ontvingen een kwitantie van de universiteit met een hoger bedrag dan dat ze daadwerkelijk hadden gegeven. Dit fictieve bedrag konden ze aftrekken van de inkomstenbelasting.

Op deze manier is er, aldus het OM, voor meer dan een miljoen euro gefraudeerd door de universiteit. Behalve belastingfraude pleegde de instelling ook diplomafraude. Justitie wil de oud-rector daar nog voor vervolgen.

De Islamitische Universiteit Europa in Rotterdam ging in 2019 failliet. Het gaat hier om een ander instituut dan de nog steeds actieve Islamic University of Applied Sciences in Rotterdam (IUASR), een islamitische hbo-instelling die islamologen, imams en islamitische geestelijk verzorgers opleidt. Per abuis stond bij dit nieuwsbericht eerder een foto van de IUASR.