De Israëlische president Isaac Herzog is vandaag en morgen op bezoek in Turkije. Inzet is om de diplomatieke banden te herstellen.

De Turkse president Erdogan heeft gezegd dat het staatsbezoek een ‘nieuw tijdperk’ zal inluiden, en dat Israël en Turkije bijvoorbeeld kunnen samenwerken om Israëlisch aardgas naar Europa te transporteren. Europa importeert veel gas uit Rusland, maar vanwege de Russische invasie van Oekraïne is Russisch gas nu omstreden.

De banden tussen Israël en Turkije waren lange tijd goed, omdat Turkije een van de weinige islamitische landen was die normale diplomatieke betrekkingen met de staat Israël onderhield. Onder president Erdogan werd echter alles anders, omdat hij Hamas steunt, de strijdgroep die de Gazastrook bestuurt. In 2010 vielen Israëlische militairen de Gaza Freedom Flotilla aan, die hulpgoederen vervoerde voor Gaza. Hierbij kwamen tien Turkse burgers om het leven.

Erdogan echter heeft onlangs zijn buitenlandse beleid drastisch herzien. Hij zoekt nu toenadering tot zijn vijanden. Behalve met Israël wil de Turkse president ook de diplomatieke betrekkingen met Armenië normaliseren.

De Turkse politie heeft gisteren minstens 38 vrouwen aangehouden die mee wilden doen aan de Internationale Vrouwendagmars in Istanbul.

Volgens de Turkse nieuwssite Diken had de politie barricades opgeworpen op verschillende plekken in de stad. Vrouwen die deze barricades probeerden te doorbreken, om te kunnen deelnemen aan de Feminist Night March, werden in de kraag gevat.

In Istanbul wordt sinds 8 maart 2003 de Feminist Night March gehouden, maar dit jaar besloten de autoriteiten de mars te verbieden. Vrouwenrechtenactivisten wilden toch demonstreren, maar de politie stak hier een stokje voor.

In Turkije gaat het slecht met de vrouwenrechten. Volgens de Federatie van Vrouwenorganisaties van Turkije (TKDF) waren in 2021 tenminste 367 vrouwen in Turkije het slachtoffer van femicide.

Vorig jaar trok Turkije zich bovendien terug uit de Istanbulconventie, een internationaal verdrag om geweld tegen vrouwen tegen te gaan. Conservatieve Turken, de Partij van Rechtvaardigheid en Ontwikkeling AKP van president Recep Tayyip Erdogan voorop, zijn van mening dat dit verdrag de traditionele waarden van het land ondermijnt.

Thierry Baudet, leider van Forum voor Democratie, noemt het Russische optreden in Oekraïne ‘extreem mild’. Veel twitteraars reageren met woede op Baudets laatste uitlatingen.

‘Het Russische militaire optreden in Oekraïne is extreem mild, met de hele duidelijke bedoeling om de Oekraïense bevolking aan de Russische kant te krijgen’, aldus Baudet een in een interview met de Gelderse omroep RTV Connect. ‘Rusland wil helemaal geen oorlog tegen Oekraïne. Rusland wil vrede.’

‘Dit is niet meer gestoord. Dit is crimineel’, twittert voormalig PvdA-Kamerlid Jo Horn boos. Ook FvD-watcher Marina Meeuwisse is woedend op ‘Poetinboy’ Baudet. Ze vindt dat Forum voor Democratie verboden moet worden.

Hun verontwaardiging wordt breed gedeeld op Twitter. ‘Echt helemaal de kluts kwijt die man. 1,5 miljoen vluchtelingen vanwege het ‘extreem milde’ optreden van de Russische soldaten. Steden in puin schieten terwijl je geen oorlog wil’, stelt een twitteraar nuchter vast.

Anderen kunnen hun woede nauwelijks bedwingen. ‘Staatsgevaarlijke gek. Waarom heeft deze landverrader nog toegang tot de tweede kamer?’ En weer een andere twitteraar schrijft: ‘Baudet is echt by far de grootste narcist en dorpsgek die ooit in de NL politiek heeft rondgelopen. En dat is een knappe prestatie.’

Ook wordt Baudets milde opstelling tegenover Poetin gecontrasteerd met het fanatieke coronastandpunt van Forum voor Democratie. ‘Clusterbommen op burgers: mild. Mondkapjes op burgers: tribunaal’, twittert een criticus van de partij.

FvD-Kamerlid Pepijn van Houwelingen pleitte vorig jaar november voor het instellen van tribunalen, die de verantwoordelijken van het Nederlandse coronabeleid moeten berechten.

De Russisch-orthodoxe Heilige Nikolaas van Myrakerk in Amsterdam is gisteren beklad met het Z-symbool, meldt de Amsterdamse omroep AT5. Het Z-symbool wordt gebruikt door Russische nationalisten die de invasie van Oekraïne steunen.

Het Z-symbool is onder meer te zien op Russische tanks in Oekraïne. De Russisch-orthodoxe kerk in Amsterdam (foto) is juist een tegenstander van de invasie van Oekraïne. Zo wordt er nu geld ingezameld voor de slachtoffers in Oekraïne.

De kerkdiensten worden door mensen van Russische origine bezocht, maar ook door mensen met een Oekraïense en Belarussische achtergrond.

Vanwege de bekladding besloot de kerk gisteren om de kerkdienst van gisteravond niet door te laten gaan. Ook de diensten van de rest van de week zijn afgelast.

Mensen die van Rusland naar westerse landen willen reizen, moeten om via Turkije en vice versa. Turkije wordt zo de belangrijkste hub voor het Russische vliegverkeer, aldus de Turkse nieuwssite Ahval.

Westerse landen hebben hun luchtruim voor Russische vliegtuigen gesloten en Russische luchtvaartmaatschappijen zijn  niet meer welkom op Europese luchthavens. Hierdoor moet al het luchtverkeer van en naar Rusland via Turkije plaatsvinden.

Op dit moment heeft de Turkse luchtvaartmaatschappij Turkish Airlines een groot deel van haar vluchtschema aangepast, waardoor het aantal vluchten naar Rusland en het aantal beschikbare stoelen is verhoogd. Turkije is nu goed voor 17,3 procent van de Russische vluchten, en 18,3 procent van het aanbod van de stoelen.

Turkish Airlines heeft vluchten naar Krasnodar en Rostov aan de Don – twee Russische steden ten oosten van Oekraïne – opgeschort. Daartegenover schroeft het de vluchten naar Moskou, Sint Petersburg, Kazan, Sochi en Jekaterinburg op. Zo zijn er deze week maar liefst vijf rechtstreekse vluchten per dag naar Moskou.

Dat Turkije zijn luchtruim openhoudt voor Russische vliegtuigen, is tekenend voor de balanceeract die Turkije opvoert rondom de Oekraïne-oorlog. NAVO-land Turkije heeft, in tegenstelling tot de andere NAVO-bondgenoten, geen sancties aan Rusland opgelegd.

Turkije is afhankelijk van Russisch gas en heeft de afgelopen zeven jaar nauwe politieke banden met Rusland ontwikkeld. Het wil Moskou niet al te veel provoceren. Tegelijkertijd levert Ankara wel drones aan Oekraïne, die worden ingezet tegen het Russische leger.

Hoe kan Amsterdam moslimdiscriminatie nog effectiever aanpakken? Het was gisteravond de centrale vraag tijdens een discussieavond met kandidaat-raadsleden van de linkse en progressieve partijen op een toepasselijke plek: de Badr-moskee in West. Het antwoord lag deels op een ander bestuursniveau – dat van het Rijk.

Uitgangspunt was een recent onderzoek onder Amsterdamse moslims, die veelal een ‘normalisatie van islamofobie’ constateerden. Ze klagen over ‘islamofobe reacties’ van medeleerlingen en docenten en het moeilijk kunnen vinden van een stageplek en baan. Het Nederlandse klimaat zou steeds ‘islamofober’ worden, ook door de aanwezigheid van de PVV, Forum voor Democratie en JA21.

PVV doet in Amsterdam niet mee en zat dan ook niet aan tafel in de Badr-moskee. De VVD, ondanks aandringen van de organisatie, ook niet. FvD en JA21 waren niet uitgenodigd, vertelde gespreksleider Roemer van Oordt. Van Oordt, tevens medeauteur van het Amsterdamse ‘islamofobie-rapport’, juicht een ‘cordon sanitaire’ toe rond JA21.

JA21 is de partij van FvD-afsplitser en raadslid Annabel Nanninga. Hoewel ze niet aanwezig was, waarde haar geest prominent rond door de moskee. Zo wilde wethouder en GroenLinks-lijsttrekker Rutger Groot Wassink van D66-kandidaat Suleyman Aslami weten of diens partij, net als GroenLinks, ook JA21 uitsluit. Aslami gaf hierover geen uitsluitsel, maar zei het wel typisch te vinden dat Groot Wassink dit zijpad insloeg.

Gespreksleider Van Oordt pleitte, ook naar aanleiding van zijn eigen moslimhaat-rapport, voor het apart registreren van moslimhaat door de politie. Dan heb je een beter beeld van dit probleem en kun je effectiever hiertegen handelen, betoogde hij. Alle aanwezige kandidaten – van coalitiepartijen GroenLinks, D66, PvdA en SP en van Denk en BIJ1 – waren het eens hiermee.

Deze zes partijen vormen in Amsterdam een links blok dat de afgelopen vier jaar een meerderheid bezat. Dus waarom is dat apart registreren dan nog niet gelukt? Dit moet je afdwingen op landelijk niveau, legde Groot Wassink (GroenLinks) uit. De gemeente gaat hier niet over.

Wat gemeentelijk volgens hem wél kan: meer samenwerking tussen het Amsterdamse discriminatiemeldpunt en een organisatie als Meld Islamofobie. PvdA-kandidaat Amel Namane stelde voor meer geld te geven aan het Amsterdamse discriminatiemeldpunt: ‘We moeten normaliseren dat je aan de bel trekt, ook als je niet denkt dat het te bewijzen of niet strafbaar is.’

Groot Wassink (GroenLinks) wil tevens hate crimes zoals moslimhaat harder bestraffen, maar ook daar gaat de gemeente niet over. D66’er Aslami zei dat het zou helpen als de politiek moslimhaat meer serieus zou nemen en, met een verwijzing naar de rechtse flankpartijen, er vooral zelf niet aan mee zou doen. Groot Wassink voegde toe dat we nog steeds te maken hebben met ‘mafketels’ als Wilders, Baudet en Nanninga. ‘Probleem is dat we een nationaal discours hebben waarin moslims als een boksbal worden gebruikt.’

Groot Wassink verwijt het alle partijen in de Tweede Kamer – ook zijn eigen, zei hij – dat er te lang is weggekeken van ‘discriminerende elementen’. ‘We moeten landelijk veel duidelijker normeren, grenzen stellen tegen extreemrechtse partijen.’ Wederom geen gemeentelijke taak.

Denk-kandidaat Eduard Mangal benadrukte: de politie moet vaker iets met die meldingen van moslimhaat doen. Inderdaad, vond ook Aslami (D66): de ‘opvolging’ is essentieel. Er moet meer prioriteit hiervoor komen bij de politie en het Openbaar Ministerie. Anders verliezen slachtoffers het vertrouwen en zullen ze een volgende keer geen melding doen. Zelf was Aslami allen al de afgelopen maand drie keer staande gehouden door de politie, gaf hij aan, maar heeft hij geen melding gedaan van etnische profilering. Hij was te druk met de campagne.

Over de politie gesproken: meer diversiteit in het korps is noodzakelijk, zei Groot Wassink (GroenLinks). ‘Je kunt niet als overheid geloofwaardig anderen aanspreken, als je niet zelf divers bent.’ Mangal (Denk) zei dat veel moslims de politie wantrouwen. ‘Rotte appels’ binnen de politie moeten ‘uit het korps gebonjourd worden’.

Moslimdiscriminatie komt ook veel voor binnen de Amsterdamse arbeidsmarkt, viel te lezen in het moslimhaat-rapport van gespreksleider Van Oordt. De gemeente moet niet meer samenwerken met bedrijven die hebben gediscrimineerd, vonden alle aanwezige partijen. Maar hoe dit er precies uit gaat zien ‘is een technische vraag’, aldus PvdA’er Namane.

Groot Wassink (GroenLinks): ‘Je moet discriminatie bewijzen. Daar zit een probleem.’ Het Rijk werkt aan wetgeving waardoor dat makkelijker kan, gaf hij aan.

Groot Wassink schermde niet alleen met een stok, maar ook met een wortel voor bedrijven. Bedrijven moeten geholpen worden om islamitische ‘parels’ te zien en binnen te halen. Aslima (D66) wilde hiervoor gebruik maken van algoritmen.

SP’er Erna Berends dacht aan online schandpalen voor bedrijven die discrimineren. En Denk wil bedrijven waarvan Amsterdam medeaandeelhouder is aanpakken: bedrijven die mensen met een migratieachtergrond afwijzen, moeten in staat zijn om aan te tonen dat er niet is gediscrimineerd. Hiervoor is echter een omdraaiing van de bewijslast nodig, zei Groot Wassink, iets wat – alweer – landelijk zal moeten worden besloten.

De partijen waren het allemaal eens dat moskeeën bescherming verdienen. Volgens BIJ1 hebben de diensten echter een blinde vlek voor extreemrechts. Groot Wassink (GroenLinks) schudde ontkennend zijn hoofd. Denk-kandidaat Mangal beklaagde zich over beveiligingsstickers die op sommige moskeeramen worden geplakt. Dit zou te slap zijn. Volgens Groot Wassink maakte hij een karikatuur van het beleid. En je kunt nu eenmaal ‘niet bij elke moskee een eenheid van de militaire politie zetten’.

Onderadvisering in het onderwijs, ook dat is volgens de aanwezige partijen een groot probleem waar moslims mee te maken krijgen. Het onderwijs moet in alle lagen inclusiever worden, stelde BIJ1’er Dorien Ballout. Besturen zijn ‘’witte bolwerken’. Over ouders van de kinderen op school: ‘Zodra 20 procent wit is, dan nemen ze de school over.’ Groot Wassink (GroenLinks) beaamde: ‘Bij schoolbesturen doet de witheid pijn aan je ogen.’

Uit de zaal klonk een schrijnend voorbeeld van een ouder, die op de school van zijn kinderen zag dat een wit schoolbestuur de klassen in witte en niet-witte kinderen had verdeeld. Maar wat nu te doen tegen deze witte, soms zelfs rassen segregerende schoolbesturen? Beleidsvoorstellen kwamen er niet. Aslami (D66) zei dat er ‘opvolging’ moest komen.

Groot Wassink (GroenLinks) noemde bubbels het ‘allergrootste gevaar voor de samenleving’, die je dus ook op school moet doorbreken. ‘Witte Nederlanders hebben in Amsterdam de minste interetnische contacten. Dus die moeten in Amsterdam integreren.’ Witte ouders moeten hun kinderen niet alleen op scholen in Zuid willen zetten, vindt hij. D66’er Aslami had hiervoor een middel: ‘Investeer meer in leraren, juist in de scholen waar het moeilijk is, zodat het niveau hoger wordt en het populairder wordt om daar op school te zitten.’

Dan de heikele kwestie rond het islamitisch onderwijs in Amsterdam. Eind vorig jaar zei de Amsterdamse onderwijswethouder Marjolein Moorman (PvdA) te vrezen voor segregatie in haar stad door de vele bijzondere schoolinitiatieven die hopen op erkenning. Er zijn nu nog vijf scholen in de running, waarvan de meerderheid islamitisch. Vraag aan Moormans collega-wethouder Groot Wassink (GroenLinks) en partijgenoot Namane (PvdA): hoe kijken jullie hier tegenaan?

Namane erkende: dit is een ingewikkeld vraagstuk. Ze zei dat er een ‘spanningsveld’ bestaat tussen de woorden van Moorman, waar Namane achter staat, en de vrijheid van onderwijs. Rutger Groot Wassink ging niet specifiek in op de islamitische scholenkwestie, maar pikte het voorbeeld van de – afgewezen – ‘afrocentrische’ Bigi Bon-school eruit. Hij ziet deze school, die zegt open te staan voor witte leerlingen, niet per se als segregatie.

Maar Groot Wassink gaf ook toe eigenlijk tegen artikel 23 van de grondwet te zijn, die op dit moment regelt dat bijzonder scholen, ook de islamitische, overheidsfinanciering krijgen waardoor ze kunnen bestaan. Groot Wassink: ‘We moeten gewoon streven naar goed algemeen openbaar onderwijs.’

De moskeehal was voor de helft gevuld met Marokkaans-Nederlandse mannen, die vooraf en in de pauze van het debat even weggingen voor het gebed. Het pleidooi van Groot Wassink voor wat in de praktijk op veel minder islamitische scholen neerkomt, stuitte bij hen op minder verontwaardiging dan je wellicht zou verwachten. Een verklaring kan zijn dat velen Groot Wassinks woorden niet tot in de puntjes wisten te vatten. Na afloop werd dan ook nog een beknopte samenvatting gegeven van het debat – in het Arabisch.

VVD-Kamerlid Ruben Brekelmans heeft de tongen losgemaakt door te betogen dat ons land extra ruimte moet maken voor ‘echte vluchtelingen’ – Oekraïners – via het terugsturen van uitgeprocedeerde asielzoekers.

Het is nu belangrijker dan ooit dat elke opvangplek beschikbaar is voor ‘échte vluchtelingen’, schrijft Brekelmans op de website van Elsevier. ‘In Nederland verblijven duizenden uitgeprocedeerde vreemdelingen, die geen recht hebben op asiel. Dit zijn mensen uit bijvoorbeeld Marokko of Tunesië die veilig terug kunnen. Elk bed dat zij bezet houden, is een bed waar geen echte vluchteling uit Oekraïne kan slapen.’

Om die reden vindt de VVD het tijd voor een ’terugkeeroffensief’: Nederland en andere Europese landen moeten contacten met herkomstlanden intensiveren, om terugkeerdocumenten te regelen.

‘Zet uitgeprocedeerden met de juiste documenten versneld uit. Neem een verplichte coronatest af als vreemdelingen hiermee hun vertrek frustreren. Scherp de meldplicht aan en maak maximaal gebruik van de mogelijkheid tot vreemdelingendetentie.’

Tevens vindt Brekelmans dat uitgeprocedeerden alleen nog mogen worden opgevangen als ze meewerken aan hun terugkeer en dat de Nederlandse wet aangepast moet worden zodat uitgeprocedeerden strafrechtelijk gedwongen kunnen worden om het land te verlaten.

Op Twitter klinkt veel kritiek. ‘Onsmakelijk’, omschrijft GroenLinks-leider Jesse Klaver de woorden van Brekelmans. ‘Dit is het moment om te laten zien wat onze waarden zijn. En dat is dat we mensen die vluchten voor oorlog en geweld opvangen. Punt.’

Een medewerker van de Europese Groenenfractie, waar ook GroenLinks bij aangesloten zit, schrijft de VVD racistisch bezig is omdat ‘bruine vluchtelingen’ dan moeten maken voor witte vluchtelingen.

Weer andere twitteraars merken op dat de gemeenteraadsverkiezingen naderen en dat de VVD dan ‘PVV-corvee’ moet doen. Bovendien neemt de VVD het niet zo nauw met de waarheid, aldus migratieprofessor Leo Lucassen (Universiteit Leiden): ‘Even voor de goede orde: er zijn helemaal geen bedden voor uitgeprocedeerde asielzoekers.’

Volgens historicus Tayfun Balcik, journalist bij de Kanttekening, is er een fundamenteel verschil in de termen die gebruikt worden voor zwarte en islamitische vluchtelingen en vluchtelingen uit Oekraïne, zo vertelde hij vorige week in De Nieuws BV.

Balcik: ‘We hebben meerdere berichten gezien waarin mensen onderscheid maken tussen vluchtelingen uit Oekraïne en vluchtelingen uit islamitische of Afrikaanse landen. Waarbij ze expliciet hebben gezegd: Dit zijn geen vluchtelingen uit Syrië. Dit zijn mensen met blauwe ogen en een witte huid.’

Gladys Wielingen is opgestapt als lijsttrekker van BIJ1 in Almere. Dit, na ophef vanwege haar uitlatingen over mogelijke samenwerking met de PVV. 

Wielingen (foto, midden) kwam onlangs onder vuur te liggen omdat zij zei dat ze samenwerking met de PVV niet wilde uitsluiten. Haar uitlatingen zorgden voor veel ophef, lokaal maar ook landelijk. Wielingen trok een dag later haar uitspraken terug, maar sommige BIJ1-leden namen hier geen genoegen mee.

Nu heeft Wielingen, na een uitvoerig gesprek met de landelijke partijleiding, volgens BIJ1 besloten om op te stappen als lijsttrekker. Ook ziet ze af van een mogelijke zetel in de gemeenteraad.

‘We moeten haar mening daarin respecteren’, zegt de lokale bestuursvoorzitter Anneke Dalger daarover tegen Omroep Flevoland. ‘Ze (Wielingen, red.) kon het niet meer verantwoorden en dat begrijpen wij ook wel.’

Het is nog niet duidelijk wie Wielingen gaat opvolgen als lijsttrekker. Dalger neemt voorlopig haar taken over.