Sinds haar optreden bij Op1 is het één en al Lale Gül dat de klok slaat. Dat heeft natuurlijk te maken met het boek dat ze heeft geschreven: Ik ga leven. En vooral vanwege de doodsbedreigingen die ze over zich heen krijgt. Voordat ik verder schrijf over Lale Gül, eerst even dit.
Aan alle witte redacteuren: hoe moeilijk is het nou om zo’n simpele naam als Lale Gül op te fokken? Ze heet niet Lala, Layla, Lalah, maar gewoon Lale. En niet ‘Laaluuh’ op z’n Hollands, maar met een korte ‘a’ en ‘e’. Klaar. Als je het nu nog niet begrijpt, dan mag je pas echt oprotten naar Turkije.
Maar goed. Ik heb al meerdere keren mijn steunbetuiging online geuit aan het adres van Gül. En dat herhaal ik, niet plichtmatig, maar uit de bodem van mijn hart: blijf met je vingers af van Lale Gül. Laat haar leven. Hoe verwrongen haar gedachtegangen ook af en toe kunnen zijn. Dat recht heeft ze. Ze heeft de vrijheid om te leven en fouten te maken. Zoals jij dat ook hebt gehad toen jij 23 was.
Nu ik dit gezegd heb, wil ik ook mijn kritiek kwijt. Niet zozeer aan Lale Gül, maar vooral aan het mediacircus daaromheen, dat keer op keer zijn verantwoordelijkheid niet neemt tegenover ‘de’ moslimgemeenschap. Die gemeenschap luistert ook mee, maar wordt systematisch niet in de gelegenheid gesteld weerwoord te plegen. Lees mijn onderzoeksrapporten ‘Moslims op tv’ en ‘Moslims in Nederlandse kranten’ er maar op na.
Zondag was Gül te gast bij Buitenhof. Voordat ik besloot om het gesprek terug te kijken, dacht ik al: ze is waarschijnlijk heel zacht aangepakt door een van die vele witte presentatoren die het programma arm is, Twan Huys in dit geval. En inderdaad, ik heb nog nooit zo’n slap interview gezien over een onderwerp dat toch veel meer verdient.
Zo komt Huys met de volgende vraag, na een fragment van Geert Wilders die in het recente debat met Mark Rutte bij Jeroen Pauw Gül een ‘dapper meisje’ noemde: ‘We hoorden net Geert Wilders. Hij zei dat al die bedreigingen aan jouw adres het bewijs zijn dat de Turkse islam niet integreert in Nederland. Wat vind jij? Heeft-ie gelijk?’
Ten eerste: Wilders zegt in het fragment helemaal niks over een Turkse islam die niet zou integreren in Nederland. Lekker redactiewerk, Buitenhof! Ook typisch weer om na vijftig jaar migratiegeschiedenis een ‘Turkse islam’ tegenover (en vooral buiten) Nederland te plaatsen. Dat wij-zij-frame kennen we inmiddels.
Ten tweede: mannen als Wilders, notabene veroordeeld voor racistische groepsbelediging, kunnen nooit gelijk hebben. Dus waarom haal je deze mafketel aan? Puur effectbejag van Buitenhof.
Ten derde: er worden ook journalisten en andere mensen bedreigd en aangepakt vanuit de streng-christelijke gemeenschappen of uit de seculiere hoek. Stellen we dan ook onnozele vragen over dat het gereformeerde christendom niet goed integreert? Nope, alleen de islam moet integreren hier. Witte boerenterroristen zijn supergeïntegreerd, als je begrijpt wat ik bedoel.
Of moet iedereen zoals Lale Gül een ‘ex-moslim’ worden om de test van integratie te halen?
En dan nu Güls antwoord. Ze heeft het over misstanden binnen de islamitische gemeenschap, dat je sociaal wordt kaltgestellt als je je uitspreekt over homo- of vrouwenrechten. Dat we onze kinderen niet vrijlaten om te groeien, om te lezen, om te discussiëren en het zelfbeschikkingsrecht over hun eigen lichamen gunnen. En dat we daarover moeten praten.
Ze heeft natuurlijk een punt. Binnen bepaalde streng-religieuze groepen, waar zij toe behoorde, speelt dit zeker. We hebben in algemene zin ook een Turks-nationalistisch probleem, dat sterk conservatieve en racistische kanten heeft.
Het is een keiharde emancipatiestrijd die Lale Gül levert. Ik respecteer dat. Milli Görüs – de Turks-islamitische gemeenschap waartoe ze behoorde – moet zich keihard achter de oren krabben. Lale Gül is jouw kind. Jij hebt haar gebaard. En nu moet je maar op de blaren zitten. Ik hoop dat er zo snel mogelijk een dialoog wordt georganiseerd.
Maar nu de andere kant van Ik ga leven. Deze vraag stel ik aan Gül, maar ook aan alle politici en media die haar verhaal misbruiken voor een islamofobe agenda: gaan jullie moslims ook laten leven? Of moet iedereen zoals Lale Gül een ‘ex-moslim’ worden om de test van integratie te halen? Want ook dát zuigt het vrije leven uit dit land.
