Raja Felgata en Khalid Ouaziz zeggen te willen verbinden met hun Kleurrijke top 100, maar volgens critici polariseren ze juist. De Kanttekening sprak Felgata en Ouaziz en columnisten Arthur van Amerongen, Sylvain Ephimenco en Eric Hendriks, die betogen dat de lijst haar zelfverklaarde doel voorbijschiet.

Raja Felgata en Khalid Ouaziz zijn de bedenkers en hoofdredacteuren van de Kleurrijke top 100. Een jaarlijks gepubliceerde lijst van mensen die zich volgens Felgata en Ouaziz onderscheiden door ‘divers’ en ‘kleurrijk’ te zijn. Vorig jaar won journalist Peter de Vries. Volgende week zaterdag wordt de winnaar van dit jaar bekend gemaakt. Felgata onthult dat dit jaar de winnaar ‘geen witte man’ zal zijn. Enkele genomineerden dit jaar zijn schaatser Dai Dai Ntab, judoka Roy Meyer en programmamaker Johnny de Mol. Felgata maakt via Twitter alle genomineerden erop attent dat ze op de lijst staan en roept ze op naar de lancering te komen. Hoewel Felgata en Ouaziz zeggen dat de lijst bedoeld is om te ‘verbinden’, roept het ook veel weerstand op.

Arthur van Amerongen, columnist van de Volkskrant en HP/De Tijd, gelooft niet in de verbindende rol van de lijst. ‘Bij Peter de Vries denk ik niet meteen aan verbinden en wat Johnny de Mol met kleurrijk te maken heeft weet ik ook niet. Ik weet dat hij een programma met mongolen heeft. Het feit dat Felgata ordinaire variété-artiesten zoals De Vries en De Mol noemt, zegt genoeg over haar verstandelijke vermogens. Je zou bijna denken dat heel die onzinnige top 100 een vehikel voor haarzelf is.’

Naast weerstand roept de Kleurrijke top 100 en de wijze waarop Felgata die uitdraagt ook woede op. Dat bleek onder andere toen Felgata begin vorige maand de Trouw-columnist Sylvain Ephimenco ‘extra gevaarlijk’ noemde en impliciet vroeg om zijn ontslag. ‘Ik begrijp niet waarom deze fijne krant deze enge columnist nog steeds in dienst heeft’, schreef Felgata op Facebook. Steen des aanstoots was de column Ik ben dood- en doodmoe van die huidskleurobsessie waarin Ephimenco zijn zorgen uit over de steeds groter wordende focus op identiteitspolitiek in de maatschappij. Hij betoogt dat diversiteit afdwingen in bijvoorbeeld het theater een heilloze weg is. ‘Of moet je nu met een zwaard in zijn rug de potentiële zwarte toeschouwer dwingen naar De Meervaart en De Kleine Komedie te gaan?’, schrijft hij. Hoewel zijn column niet gericht was aan de makers van Kleurrijke top 100 ageert hij wel tegen het discours waar Felgata en Ouaziz onderdeel van uit maken. Een discours dat mensen indeelt in ‘zwart’ en ‘wit’ en dat radicale gelijkheid eist tussen beide groepen en mensen selecteert op kleur of een ‘kleurrijke’ mening om die gelijkheid te bewerkstelligen.

Ephimenco is ruim een maand na die gebeurtenis nog steeds boos. ‘Als je impliciet om het ontslag van een columnist vraagt, omdat je het niet eens bent met wat hij of zij schrijft, dan ben je niet goed bij je hoofd’, merkt hij desgevraagd op. ‘De Kleurrijke top 100 noem ik een bezigheidstherapie. Ik zeg toch ook niet dat de stichters daarvan naar huis moeten en moeten kappen met die onzin? Ik vind Felgata een ongelooflijke onverdraagzame trut. Ze zegt dat ze niet begrijpt waarom Trouw mij in dienst heeft, waar bemoeit ze zich mee?’ Ephimenco vindt dat Felgata polariseert met de Kleurrijke top 100. ‘Als je continu accentueert dat je een zwarte of een Chinees bent, dan creëer je verdeeldheid in de samenleving. De Kleurrijke top 100 is het summum van identiteitspolitiek. De mensen op de lijst worden op hun achtergrond, sekse of correcte mening geselecteerd.’

De Kanttekening sprak af met Felgata en Ouaziz in een restaurant in Amsterdam voor een interview. Felgata reageert op Ephimenco: ‘Ephimenco is iemand van de gevestigde orde die iets roept, maar er komt een heel nieuwe generatie aan die nog nooit van die man en zijn mening gehoord heeft. Voor hen doet hij er niet toe want ze staan anders in het leven.’ De kritiek dat ze geobsedeerd is door huidskleur legt ze naast zich neer. ‘We selecteren mensen op de bijdrage die ze leveren aan het discriminatie- en racismedebat. Daarnaast focussen we ons op culturele diversiteit, omdat op andere lijsten mensen met een migratieachtergrond onvoldoende worden geselecteerd. Wij zijn het antwoord op al die lijsten die echt te eenzijdig zijn in kleur, te masculien en te wit.’ Felgata herkent zich niet in het beeld dat ze polariseert door onderscheid te maken tussen groepen. ‘We verzinnen het onderscheid niet, onderscheid bestaat al decennia in de samenleving. Ik vind niet dat ik een obsessie heb met kleur aangezien het een realiteit is dat we met verschillende bevolkingsgroepen samenleven. Ephimenco polariseert juist, omdat hij dat onderscheid niet wil maken en hij de ene groep boven de andere stelt.’ Ouaziz vult aan: ‘Wij hebben geen obsessie met kleur, nee, wij hebben een obsessie met verandering.’

Volgens Ouaziz en Felgata maakt Ephimenco deel uit van de ‘witte’ elite die racisme en discriminatie in stand houdt. Dat Ephimenco in Algerije is geboren doet daarbij voor Felgata niet ter zake. ‘Wat hij denkt is niet gelinkt aan zijn achtergrond. Hij en Afshin Ellian (columnist van Elsevier, red.) zijn zo rechts als maar zijn kan. Ze bepalen de norm en beslissen hoe wij moeten kijken.’ De Kleurrijke top 100 fungeert, zo zeggen Ouaziz en Felgata, als een aanbeveling voor bedrijven die diverser willen worden. ‘Door de lijst kunnen ze op ideeën worden gebracht’, aldus Ouaziz. De twee pleiten dan ook voor positieve discriminatie. Toch is iemand bevoordelen vanwege zijn of haar kleur geen discriminatie, volgens Felgata. ‘We zijn voor quota, de term positieve discriminatie heeft een negatieve lading. Het is geen discriminatie want je helpt moeder natuur een handje. Je zorgt voor meer gelijkheid.’

‘De makers van de Kleurrijke top 100 maken zich schuldig aan hetgeen ze zeggen te willen bestrijden, door steeds in groepen te denken’, zegt Eric Hendriks, socioloog aan de Peking University en columnist van de Kanttekening. ‘De boodschap die Raja Felgata en Khalid Ouaziz uitdragen hangt van de tegenstrijdigheden aan elkaar. Ze zeggen dat ze vechten tegen raciale uitsluiting, maar hangen alles op aan huidskleur. Ze zeggen te willen verbinden, maar ze verdelen iedereen juist in twee groepen, namelijk de ‘witten’ tegenover ‘de mensen met een culturele achtergrond’. Hun curieuze, nogal ongeletterde formuleringen reduceren culturele diversiteit tot een raciale tegenstelling.’

Felgata verdeelt de journalisten die haar interviewen ook in ‘wit’ versus ‘zwart’. Wanneer ze de vraag toegeworpen krijgt of diversiteitsquota ook zouden moeten gelden voor Limburgers en Drenten antwoordt ze: ‘Dat is dus typisch een witte vraag. We doen vaak interviews en ik merk het verschil als ik geïnterviewd wordt door een niet-westerse journalist, maar dat is helemaal niet erg, jij praat vanuit jouw kader.’

Felgata kiest naar eigen zeggen bewust voor het woord ‘wit’ in plaats van ‘blank’, waardoor de tegenstelling niet alleen over ras gaat, maar ook over het gedachtengoed dat zou horen bij dat ras. Hendriks hekelt die tegenstelling: ‘Activisten zoals Raja Felgata, Gloria Wekker (hoogleraar Gender en Etniciteit aan de Universiteit Utrecht, red.) en Sunny Bergman (documentairemaker, red.) eisen dat we het woord blank vervangen door wit, omdat het meer symmetrische paartje zwart-wit beter bij hun simplistische betoog past. In dat betoog heb je namelijk slechts twee huidskleurgroepen, ieder met een eigen denken en belevingswereld. Precies omdat daarin een gevaarlijk essentialisme verscholen ligt, stel ik voor dat we het woord witten boycotten en het alleen hebben over blanken.’

Ook het selecteren op ‘kleurrijke’ opvattingen is iets waar Hendriks zich aan stoort. ‘Peter de Vries, de winnaar van de Kleurrijke top 100 van vorig jaar, geldt als kleurrijk, omdat hij volgens Felgata de juiste mening verkondigt. Als je als blanke de juiste mening hebt, word je blijkbaar niet tot je huidskleur gereduceerd, alleen foute meningen horen bij ‘wit’ denken.’

Een omgekeerd voorbeeld is het ontbreken van cabaretier en programmamaker Steven Brunswijk alias de Braboneger op de lijst. Brunswijk heeft een Surinaamse achtergrond en roert zich met enige regelmaat in het discriminatie- en racismedebat. Toch komt hij niet in aanmerking voor de lijst vanwege het hebben van de verkeerde mening, zo legt Felgata uit. ‘Als je inhoudelijk kijkt naar wat de Braboneger zegt, dan komt hij niet in aanmerking voor onze lijst. De manier waarop hij het debat over racisme en Zwarte Piet benadert vinden wij niet goed. Hij heeft zo’n mooie positie en zoveel kans om op het vlak van het racismedebat iets van bewustwording te creëren, dus we zien het als een gemiste kans. Wat hij zegt druist in tegen onze principes.’ Als je je afkomst onbelangrijk vindt, omdat je persoonlijke groei en individuele kwaliteiten hoger acht, verloochen je volgens Felgata jezelf. ‘Als je van de daken schreeuwt ‘het moet gaan om mijn kwaliteit en waar ik vandaan kom maakt niet uit’, dan vind ik dat schizofrene discrepantie. Dat betekent namelijk dat je je culturele geschiedenis niet omarmt en niet weet waar je vandaan komt. Die geschiedenis ben jij namelijk.’

Hoewel een ‘zwarte’ dus ‘wit’ gedachtegoed kan hebben en andersom pleiten Felgata en Ouaziz wel expliciet voor het positief discrimineren van mensen met een migratieachtergrond op basis van afkomst voor functies in politiek, media en bedrijfsleven. De politiek moet vinden zij, etnisch gezien een afspiegeling zijn van de samenleving. Momenteel telt de Tweede Kamer vijf leden met een Marokkaanse achtergrond (Zohair el-Yassini, Salima Belhaj, Farid Azarkan, Mustafa Amhaouch, Achraf Bouali), drie met een deels Marokkaanse achtergrond (Jesse Klaver, Malik Azmani, Vera Bergkamp) en daarnaast is de voorzitter van de Kamer van Marokkaanse afkomst (Khadija Arib). Dat is bijna vijf procent, terwijl de Marokkaanse Nederlanders minder dan drie procent vormen van de totale bevolking. Marokkaanse Nederlanders zijn dus oververtegenwoordigd in de Kamer. Toch pleit Felgata niet voor minder Marokkaanse Nederlanders in de Kamer. ‘Nee, dat zou gek zijn als we daar voor zouden pleiten. We vinden juist dat de Kamer kleurrijker moet worden, kijk maar naar het kabinet, dat is ook helemaal wit.’

Hoewel demografisch gezien Marokkaanse Nederlanders ruimschoots vertegenwoordigd worden in de Kamer, gaat dat voor Felgata niet ver genoeg. ‘Ook krantenredacties moeten diverser worden’, betoogt ze. Het argument dat er wel kwaliteit voor handen moet zijn noemt Felgata ‘onzinnig’. ‘Daarmee suggereer je dus al dat er een gebrek aan kwaliteit is bij vrouwen of mensen met een andere achtergrond. Dat is de fout die telkens gemaakt wordt.’

Van Amerongen en Ephimenco merken op dat mensen van kleur niet geweerd worden bij GroenLinks-partijbijeenkomsten en dat hun de toegang niet ontzegd wordt bij lezersbijeenkomsten van de NRC of de Volkskrant. Het ontbreken van kleur heeft volgens Van Amerongen dan ook eerder te maken met tegengestelde interesses dan met achterstelling. ‘Ik ben een groot voorstander van de meritocratie. Het is toch te gek voor woorden dat professor Gloria Wekker Somalische ama’s raketkunde wil laten studeren in Delft? Ik heb honderden foto’s bekeken van de landdagen van GroenLinks en zag geen enkele Afro-Hollander, mohammedaan of Aziaat in het publiek. Het wemelt trouwens van de programma’s voor mohammedanen op de roomblanke staatsomroep, maar de meeste mohammedanen zelf kijken liever onbenullige soaps uit Turkije of Egypte en lezen geen Nederlandse dag- en weekbladen.’

Raja Felgata en Khalid Ouaziz wilden nadat ze een conceptversie van dit artikel onder ogen kregen niet meer meewerken aan publicatie. De Kanttekening gaf de twee de mogelijkheid te reageren op de uitspraken van Sylvain Ephimenco, Arthur van Amerongen en Eric Hendriks. Felgata en Ouaziz weigerden dat en gaven geen toestemming voor de publicatie van hun citaten. De Kanttekening besloot hun citaten toch te publiceren.

Zijn IS-strijders moslims? Kunnen teruggekeerde Syrië-gangers integreren in onze samenleving? ‘Als je deze mensen nu vrij laat rondlopen is dat levensgevaarlijk.’

Nu IS zo goed als verslagen is wordt de vraag wat Nederland moet doen met terugkerende Syrië-gangers steeds prangender. De teruggekeerde Laura H. kreeg onlangs elf maanden gevangenisstraf opgelegd. Met aftrek van haar voorarrest is ze nu weer een vrije burger in Nederland. Eerder dit jaar is de 22-jarige Yusuf S. uit Den Haag tot zes jaar gevangenisstraf veroordeeld voor het deelnemen aan de gewapende strijd. Zijn neef Ahmet U. (23) kreeg een gevangenisstraf van achttien maanden. Kunnen deze mensen na hun gevangenisstraf weer reintegreren in onze samenleving? De Kanttekening vroeg dat aan vier Nederlandse moslims.

Hbo-docent Bestuurskunde Zouhair Saddiki (31) vindt dat IS-strijders streng moeten worden aangepakt en voor de rechter moeten verschijnen om zich voor hun daden te verantwoorden. Tegelijk is hij kritisch over het idee dat mensen die zich in IS-gebied hebben bevonden alleen op grond daarvan strafbaar zijn. ‘Je moet kunnen bewijzen of mensen daar daadwerkelijk misdaden hebben gepleegd, want dat is strafbaar, maar het verblijf in IS-gebied is dat op zich niet.’

[blendlebutton] Boubker* (27) werkt als begeleider bij een zorginstelling. Hij stelt dat de Nederlandse IS-gangers zich te gemakkelijk hebben laten verleiden door ‘de sprookjes van de IS-propaganda’. Maar het ligt volgens hem ook aan de opvoeding. ‘Ik hoor soms ouders zeggen dat de ouders van IS-strijders hun kinderen niet goed hebben opgevoed, dat ze niet voldoende betrokken waren bij hun kinderen. Dat klopt. Het is namelijk ook een kwestie van hechting. In mijn werk zie ik dat Marokkaans- en Turks-Nederlandse jongeren niet altijd goed gehecht zijn aan hun ouders en opvoeding. Onthechte jongeren zijn vatbaarder voor verleiding van IS-ronselaars.’ Hij benadrukt dat niet iedere Syrië-ganger voor IS heeft gewerkt. Hij vindt daarom dat we Syrië-gangers niet collectief kunnen veroordelen. In algemene zin vreest hij voor de problemen die Syrië-gangers meenemen uit dat land. ‘Als Syrië-gangers terugkomen, moeten ze intensief worden begeleid. Tbs kan een goede maatregel zijn. Syrië-gangers, in het bijzonder IS-strijders, lijden aan posttraumatische stress. Ze zijn getraumatiseerd. Ze kunnen daardoor sneller domme dingen. Hun eigen familie aanvallen bijvoorbeeld of in het ergste geval plegen ze een aanslag. Elk incident zal door de media enorm worden uitvergroot, vandaar dat het belangrijk is dat we hier bovenop zitten.’

De tot de islam bekeerde antropoloog Sandra Doevendans (34) vindt ook dat de terugkeerders in de eerste plaats berecht moeten worden. Ze benadrukt daarnaast het aspect van rehabilitatie. ‘Als we het hebben over terugkeerders: een Nederlander blijft altijd een Nederlander. Dus ik ben van mening dat terugkeerders gewoon toegang tot Nederland moeten hebben. Daarbij is het belangrijk om te bekijken of iemand criminele feiten heeft gepleegd en de mensenrechten heeft geschonden. Als dat zo is dan moeten deze mensen vervolgd worden via ons rechtssysteem. Wel is het belangrijk om naast straf ook in te zetten op rehabilitatie. Uiteindelijk zal men namelijk na zijn of haar straf weer terugkeren in de maatschappij. Het is voor ons als maatschappij belangrijk dat we investeren in de terugkomst van deze burgers.’

Ook student Rechten Abdulkadir* (22) hoopt dat het recht zijn beloop zal hebben. ‘De rechter moet een oordeel vellen, daar ga ik niet over.’ Volgens hem is reintegratie mogelijk, maar moet er wel heel zorgvuldig mee om worden gesprongen. ‘Deze mensen moeten therapie krijgen. Ze moeten behandeld worden, zodat ze in toekomst weer goed kunnen functioneren in de samenleving. Ze vormen namelijk een gevaar. Voor de ‘gewone’ Nederlanders, maar ook voor moslims.’ Tbs is noodzakelijk volgens Abdulkadir. Daarnaast vindt hij dat Syrië-gangers onderwezen moeten worden in waar de islam voor staat. ‘We moeten deze moslims ook als moslims begrijpen. IS-strijders geven een specifieke invulling aan de islam die in strijd is met waar de islam echt voor staat. Ze moeten door moslims op andere, betere uitleg gewezen worden.’ Abdulkadir gelooft dat Syrië-gangers met een afkickprogramma kunnen worden genezen van hun radicalisme. ‘Ze moeten een traject doorlopen, oprecht berouw tonen en beseffen dat ze misdadige daden hebben gepleegd voor een misdadige organisatie.’ Hij concludeert: ‘Het punt is: ze moeten echt afkicken van deze gedachtes. Als je deze mensen nu vrij laat rondlopen is dat levensgevaarlijk. Het zijn tikkende tijdbommen.’

IS riep in 2014 het kalifaat uit en liet zich al snel kennen als een gewelddadige en extremistische organisatie. Het nieuws dat ook Nederlandse jongeren naar Syrië afreisden om te vechten voor IS kwam hard aan bij de geïnterviewden. Saddiki vertelt dat hij stomverbaasd was dat mensen het in hun hoofd hadden gehaald om naar Syrië af te reizen. ‘Wat moet ik hiermee? Persoonlijk niets. Mijn levenshouding, levensopvatting staat hemelsbreed van hen af.’ Abdulkadir vult aan: ‘Ik was heel boos op die mensen die naar Syrië gingen. Ik maakte mij ook grote zorgen. Wat zal men over ons moslims zeggen?, vroeg ik me af.’ Doevedans vindt het droevig dat jongeren toentertijd naar Syrië vertrokken. De Syrië-gangers die president Bashar al-Assad wilden bestrijden kan ze nog enigszins begrijpen. ‘Ik kan me goed voorstellen dat mensen zich boos kunnen maken over de situatie in de wereld en daarmee ook de situatie in Syrië.’ Ze maakt een onderscheid tussen de mensen die naar Syrië zijn gegaan om humanitaire hulp te bieden of om tegen Assad te vechten en de mensen die zijn vetrokken om te vechten voor een organisatie als IS en Jabhat al-Nusra. ‘Je hebt ook Syrië-gangers die juist gegaan zijn om tegen IS te vechten. Dat maakt het ingewikkeld’, zegt Doevedans. ‘In een oorlogssituatie zijn dingen niet zo zwart-wit.’

Op de vraag of IS-strijders moslims zijn, antwoordt Saddiki: ‘Volgens mijn definitie van een moslim is een IS-strijder geen moslim, maar dat is mijn definitie, dat zeg ik er nadrukkelijk bij. Het probleem is namelijk dat je binnen de islam niet zoiets hebt als excommunicatie. Je kunt als gelovige wel afvallig worden, door de islam te verwerpen, maar je kan andere moslims niet als afvallig verklaren. IS doet dat trouwens wel, maar niet terecht. In de islam heb je een individuele relatie met God. De gemeenschap heeft dus niets te zeggen over jou als moslim. Hooguit dat je een slechte moslim bent, als je je niet aan de islamitische regels houdt.’

Doevendans onderschrijft dat. ‘Als antropoloog heb ik altijd geleerd dat als iemand zegt dat hij of zij moslim is, hij of zij dat ook is. Dus wie ben ik om over de IS-strijders te zeggen dat ze niet islamitisch zijn? Dat weet alleen Allah.’ De antropoloog benadrukt dat de islam van IS niet haar islam is. ‘Ik heb een andere visie op wat islam is. Zo is vrijheid voor mij een islamitische waarde. Mensen mogen zelf bepalen hoe ze hun leven inrichten en daarmee hoe ze hun ‘test des leven’ doorstaan.’

‘Of IS-strijders moslims zijn? Daarover laat ik me in principe niet uit’, zegt Boubker. ‘Ik beschouw IS primair als een wraakgroep. Het is een reactie op de Amerikaanse inval in Irak van 2003. De soennitische minderheid in Irak raakte haar macht kwijt en wil die terugpakken. IS manipuleert mensen. De meeste slachtoffers die IS maakt zijn moslim. Dit is voor mij een duidelijk teken: jullie zijn niet voor de moslims.’

Abdulkadir heeft lang geworsteld met de vraag of IS-strijders wel moslims zijn. Zijn eerste reactie was emotioneel. ‘Mensen die andere mensen onthoofden of in brand steken zijn voor mij niet islamistisch.’ Maar hij benadrukt dat hij daar niet over gaat. ‘God oordeelt over wie moslim is, ik niet.’

*Boubker en Abdulkadir willen niet met hun achternaam in de krant.[/blendlebutton]

De PVV, het Forum voor Democratie en Denk hebben kritiek op partijbenoemingen door de gevestigde partijen. Er zou sprake zijn van een partijkartel. De Kanttekening sprak criticasters en beschuldigden.

De benoeming van Ahmed Marcouch tot burgemeester van Arnhem is een typisch gevalletje partijkartel, volgens Thierry Baudet. Hij omschreef bij omroep PowNed hoe het volgens hem in zijn werk gaat. ‘D66 en CDA maken een dealtje. Jullie krijgen Arnhem, dan krijgen wij Amersfoort.’

Tijdens de verdediging van het regeerakkoord in de Tweede Kamer reageerde VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff op het verwijt als volgt: ‘Ik snap best dat Nederlanders denken ‘goh, die naam zagen we eerst daar en nu zien we hem daar’, maar dat is maatschappelijk gezien vrij logisch. Mensen die een topfunctie bij een bank bekleden hebben vaak eerder bij een bank gewerkt, het staat alleen niet in de krant. Mensen die bij PSV in het eerste komen, komen ook niet van een hockeyveld afgelopen.’ Baudet noemde dat ‘de meest interessante verdediging van belangenverstrengeling die ik ooit heb gehoord’.

De één noemt het een banencarrousel, de ander ziet simpelweg de meest capabele mensen op de juiste posities terecht komen. Marcouch werd eerder dit jaar benoemd tot burgemeester van Arnhem. Het leidde tot protest, van met name de PVV. Het is niet de eerste keer dat een politicus via een politieke benoeming ergens terechtkomt. Het is ook niet de eerste keer dat een politicus met een migratieachtergrond op een eervolle plek terechtkomt na een carrière in de Tweede Kamer. Onder andere Laetitia Griffith (VVD) belandde bij de Raad van State, Fatima Elatik (PvdA) werd diversiteitsdirecteur bij de Nationale Politie en Nebahat Albayrak ging naar Shell. Heeft Baudet een punt?

‘Ik zie het als wederzijdse afhankelijkheid’, zegt Rutger van den Noort, politiek commentator en columnist voor Opiniez Magazine. ‘Politici kunnen vaak niet zoveel anders dan besturen en voor veel functies kun je weinig mensen zo gek krijgen. Dus, het is logisch dat er een marktplaats optreedt. Dat is alleen niet transparant en Baudet heeft zeker gelijk door het te agenderen.’

Sietske Bergsma, politiek commentator en columnist voor The Post Online, ziet een partijkartel als een politiek gegeven. ‘Het partijkartel is een omschrijving van een realiteit die denk ik wel klopt en bovendien een alarmistische lading heeft. Politiek is namelijk altijd een partijkartel geweest, in een parlementaire democratie.’

Hoe verdedigen de beschuldigden zich tegen deze kritiek? PvdA-woordvoerder Geert van der Varst ontkent het bestaan van een partijkartel. Over mogelijke bevoordeling van politici met een migratieachtergrond is hij nog stelliger. ‘Onzin. Zo’n kartel bestaat dus niet. De deskundigheid en het brede draagvlak onder de bevolking dat de burgemeesters Ahmed Aboutaleb en Ahmed Marcouch genieten bewijst dat beiden zeer goede bestuurders zijn en daarom deze posities bekleden.’ Van der Varst wijst erop dat in beide gevallen de gemeenteraad van links tot rechts heeft ingestemd met de benoeming van hen als burgemeester. ‘Het bewijst dat je in Nederland ongeacht waar je vandaan komt of hoe rijk je ouders zijn, burgemeester kunt worden van een grote stad.’

Michiel Peters, woordvoerder van de VVD, is het eens met de PvdA’er. ‘Van een benoeming door de minister op basis van partijlidmaatschap, afkomst of religie is geen sprake in Nederland.’

In het huidige regeerakkoord staan veranderingen wat betreft de burgemeestersbenoemingen. De behandeling van een initiatiefvoorstel van de inmiddels uit de Tweede Kamer vertrokken D66’er Gerard Schouw tot grondwetsherziening wordt voortgezet. Daarmee komt de weg vrij voor een direct gekozen of een door de raad gekozen burgemeester. Het maakt ook de kans op een politieke benoeming kleiner, alleen al omdat veel lokale partijen niet vanuit Den Haag worden aangestuurd. Het voorstel van Schouw kon in 2013 rekenen op een Kamerbrede meerderheid.

Eén van de partijen die volgens Baudet tot het kartel behoort, D66, ziet deze ontwikkeling positief tegemoet. D66-woordvoerder Jelger Zee: ‘D66 vindt het belangrijk dat iedereen zich kan kandideren, ongeacht partijkleur of culturele achtergrond. Daarnaast zijn wij voorstander van een direct gekozen burgemeester. Wij vinden het belangrijk dat mensen daarom zelf kunnen kiezen wie er in hun gemeente aan de knoppen zit. Hoe het systeem van direct gekozen burgemeesters er precies uit moet zien staat open voor discussie.’

Voor dit artikel vroeg de Kanttekening ook een reactie aan de PVV, het Forum voor Democratie en Denk. Deze partijen menen dat het ‘partijkartel’ politici met een migratieachtergrond bevoordeelt (PVV, Forum voor Democratie) of juist discrimineert (Denk). Ze onthielden zich van commentaar.