VN-chef Antonio Guterres heeft in een toespraak in de Veiligheidsraad fel uitgehaald naar Israël. ‘Niets kan de collectieve bestraffing van het Palestijnse volk rechtvaardigen’, zegt de VN-baas. Zo meldt NRC.
De uitspraken van Guterres komen op het moment dat de oorlog onverminderd doorgaat. Er zijn al meer dan 25.000 doden gevallen aan Palestijnse kant. Deze week werd ook het Israëlische leger zwaar getroffen. Op één dag vielen er 24 Israëlische doden toen een gebouw instortte, na beschietingen van Hamas.
Guterres noemt de humanitaire situatie in Gaza ‘weerzinwekkend’ en roept nogmaals op tot een ‘onmiddellijk staakt-het-vuren’. Volgens Guterres zijn Palestijnen niet alleen het slachtoffer van ‘niet-aflatende bombardementen’, maar ook van de mogelijke uitbraak van besmettelijke ziektes zoals cholera en dysenterie. De Israëlische afwijzing van de tweestatenoplossing noemt hij ‘onacceptabel’.
De Israëlische VN-ambassadeur Gilad Erdan reageerde meteen op de woorden van de VN-chef. Het voortbestaan van ‘het kankergezwel Hamas’ is onbespreekbaar. ‘Wat denken jullie dat er gebeurt als er een staakt-het-vuren is’, zei Erdan retorisch. ‘Dat zal ik jullie vertellen: Hamas zal aan de macht blijven, zich hergroeperen en herbewapenen en binnenkort krijgen Israëliërs weer te maken met een nieuwe Holocaust-poging.’ Daarmee verwijzend naar de terreuraanvallen van Hamas in Israël van 7 oktober.
Aanstaande zaterdag vindt er een gezamenlijke wake, georganiseerd door Palestijnen en Israëliërs, plaats in Amsterdam. Zo meldt de websiteNieuw Wij.
Beide groepen maken zich grote zorgen over de oorlog in Gaza. Ze roepen op tot een ‘onmiddellijk staakt-het-vuren’, een ‘einde aan het massale geweld tegen Palestijnse burgers’ en ‘wederzijdse empathie en erkenning’, aldus Nieuw Wij.
Eerder riep de groep de Nederlandse regering op om in te stemmen met een VN-resolutie voor een staakt-het-vuren. Die oproep wordt nu met ‘klem’ herhaald. ‘Daarnaast eisen zij de vrijlating van alle Israëlische gegijzelden en Palestijnse politieke gevangenen, een einde aan de Israëlische bezetting van de Westelijke Jordaanoever en de belegering van Gaza, en onderhandelingen voor een vreedzame toekomst voor alle inwoners van het gebied’, meldt Nieuw Wij.
De wake vindt aanstaande zaterdag plaats voor het Amsterdamse stadhuis (Amstel 7) en begint om 17.00 uur.
Het plaatje toont een groepje ‘Marokkanen’. Bij een discotheek in de stad wordt hen de toegang geweigerd: ‘Jullie komen er niet in.’
De scholieren roepen in koor: ‘Dit is strafbaar.’ De officier van justitie knikt. ‘Inderdaad, dit is discriminatie wat strafbaar is.’ We gaan naar het volgende plaatje. Een karikatuur van de profeet Mohammed samen met Jezus. ‘Strafbaar!’ klinkt het opnieuw. ‘Nee’ zegt de officier deze keer. ‘Dit is niet netjes, maar het is niet strafbaar. Dit noemen wij vrijheid van meningsuiting.’ De scholieren kijken de officier verward aan. ‘Dit mag? Je mag de Profeet dus ongestraft beledigen?’
‘We hebben nog één plaatje. Ook weer een spotprent.’ De kinderen staren naar een afbeelding van Hitler naast Anne Frank samen in een bed. ‘Nee, dit mag toch zeker niet. Diegene die dit getekend heeft moet toch echt wel opgepakt worden.’ Opnieuw schudt de officier het hoofd. ‘Over deze plaat was veel te doen. Maar ook hiervoor geldt de vrijheid van meningsuiting.’
Nu schudt Jasmine haar hoofd. ‘Die vent heeft zoveel Joden vermoord. Ook Anne Frank. En u zegt dat dit mag?’ De officier doet nog één poging. ‘Ook dit is gezien de geschiedenis een heel onsmakelijke afbeelding. Maar vrijheid van meningsuiting is één van die vrijheden waar we heel zuinig op zijn.’ Net als de anderen in ons groepje haalt Jasmine haar schouders op. ‘Jullie zijn heel zuinig, maar dan wel op de verkeerde vrijheden! Ze kunnen me wat. Alles mag, beledigen, pijn doen, kwetsen, discrimineren. Totaal geen respect. Maar straffen? Ho maar.’
Niets staat het elkaar beledigen eigenlijk nog in de weg
Voor deze jonge mensen bestaat er die middag een gapende ruimte tussen wat ze niet willen en waar het strafrecht begint. Een ruimte die onbegrip schept.
Die woorden ’totaal geen respect’ zingen nog steeds door in mijn oren. Jasmine begrijpt drommels goed wat er mis is binnen onze samenleving. Niets staat het elkaar beledigen eigenlijk nog in de weg. De totaal ontspoorde vrijheid van meningsuiting is daar mede debet aan.
Niet alleen voor Jasmine is het onmogelijk te begrijpen dat er zaken zijn in onze samenleving die heel onwenselijk en beschadigend zijn, maar toch niet strafbaar.
Vaak kijken we bij het ongestraft blijven in de richting van het Openbaar Ministerie of de rechter. De waarheid is dat wij onszelf moeten aankijken. Het OM kan niets anders dan strafbare feiten opsporen. Vervolgens komt de rechter aan de beurt.
Wij burgers zijn verantwoordelijk voor hoe de wet eruitziet. Wij kiezen de volksvertegenwoordigers die bepalen welke wetten er zijn en welke rechten en beperkingen die bevatten.
Ik ben het helemaal eens met die scholieren die vinden dat wij schromelijk tekortschieten. Ook de vrijheid van meningsuiting is een grondrecht die verantwoordelijkheden met betrekking tot andere grondrechten heeft. Hanteren we niet bij mogelijk schurende grondrechten de regel ‘behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet’? De uitvoering daarvan ligt bij de overheid. Met andere woorden, daar waar medeburgers beschadigd raken door de vrijheid van meningsuiting behoort de overheid in te grijpen en misbruik van vrijheden voor eens en altijd in te perken.
Vrijheid van meningsuiting is maar één voorbeeld van een recht dat inperking behoeft. Mijns inziens geldt dat ook voor het demonstratierecht. Alleen dan kun je voorkomen dat burgermeesters moeten toekijken hoe in de straten van hun gemeenten op de meest grove wijze misbruik wordt gemaakt van die gapende ruimte tussen wat wij met ons allen niet willen maar wat toch niet gestraft kan worden. Zoals de man in Arnhem die nu nog volkomen legaal een van de heilige boeken op straat publiekelijk in brand steekt. Terwijl de gezagsdragers hulpeloos aan de zijkant staan.
Jasmine, jong als je bent, jij begrijpt het. Nu nog de rest van onze samenleving.
De sponsoren van de Duitse voetbalclub FSV Mains, waaronder het Israëlische bedrijf eToro, hebben het ontslag van de Marokkaans-Nederlandse voetballer Anwar el Ghazi gesteund. Dit blijkt uit documenten in de rechtszaak die de voetballer heeft aangespannen tegen zijn voormalige werkgever. Zo meldt de nieuwssite Middle East Eye.
Volgens Middle East Eye stonden ook het Italiaanse sportmerk Lotto en het Duitse textielbedrijf Mewa achter het ontslag van Ghazi.
El Ghazi werd door de Duitse club ontslagen nadat hij pro-Palestijnse uitspraken op sociale media had gedeeld. FSV Mainz schorste de voetballer eerst, waarop de voetballer spijt betuigde en vervolgens nog een post uit de deur deed waarin hij al het geweld tegen burgers van beide kanten veroordeelde.
Kort daarop kwam de voetbalclub met een statement, waarin stond dat El Ghazi zijn posts betreurde en niet tornde aan het bestaansrecht van Israël. Maar deze post was zonder toestemming van El Ghazi verzonden. Sindsdien liggen ze juridisch in de clinch.
Op 4 november werd het contract van El Ghazi beëindigd. De Duitse club wil een half miljoen euro van de speler, zodat zij een vervangende speler kunnen bekostigen. El Ghazi weigert dat en beroept zich op de vrijheid van meningsuiting. Hij zegt dat hij liever naast de slachtoffers van de oorlog staat.
Op bijna alle Turkse staatszenders hebben trotse Turken het over de eerste Turk in de ruimte, Alper Gezeravci. Zo ook de Turkse president Erdogan. Maar er is ook kritiek in Turkije, vooral over de onkosten die met de reis gemoeid gaan.
Zo herinnert de oppositie de regering aan een oude toespraak van de president, waarin Erdogan zijn beklag doet over ‘honderden miljoenen dollars voor een paar minuten in de ruimte’. Zo meldt de Turkse nieuwssite Duvar. ‘Terwijl er aan de ene kant 810 miljoen mensen op aarde geen toegang hebben tot basale voedingsmiddelen, kunnen de bezitters van grootkapitaal honderden miljoenen spenderen aan een paar minuten in de ruimte’, aldus Erdogan in een toespraak uit 2021, die viraal ging op sociale media.
Tegenwoordig wordt elke stap in de ruimte van Alper Gezeravci minutieus gevolgd in Turkije. Zo meldt de Turkse Ruimtenieuwsdienst dagelijks onder de hashtag #weestrotsturkije de wetenschappelijke tests die Gezeravci uitvoert. Gezeravci is de ruimte ingevlogen vanuit het Internationaal Ruimte Station in Texas, waar naar verluidt een stoel per astronaut ten minste 55 miljoen dollar bedraagt.
In Turkije zijn nabestaanden van de aardbeving van vorig jaar nog steeds op zoek naar hun geliefden. Ze zijn kritisch op de autoriteiten, die stellen dat nu geen enkel mens meer wordt vermist. ‘Ze hebben ons behoeftig gemaakt aan zelfs een overgebleven bot’, zegt een van hen in een reportage van de Turkse nieuwssite Duvar.
De verwoestende aardbeving die vorig jaar plaatsvond in Turkije en Syrië heeft aan meer dan 50.000 mensen het leven gekost. Er zijn tot op heden nog veel mensen vermist. Bijvoorbeeld in de Rönesans residentie in Antalya, waar vierenvijftig mensen worden vermist, waaronder kinderen. Of in het Ilke appartementencomplex in Hatay, waar men nog zevenentwintig mensen zoekt, zo schrijft de Turkse nieuwssite.
De Turkse overheid spreekt dit tegen. De minister van Familiezaken en Sociale Diensten Mahinur Özdemir claimt zelfs dat er geen enkel kind meer vermist wordt naar aanleiding van de aardbeving.
Duvar spreekt onder meer met de nabestaande Suna Öztürk in Antalya. Haar kleinkinderen Mustafa Kemal (3) en Mehmet Akif Kostar (1) kwamen onder het puin terecht in de Rönesans residentie. Na een jaar ontbreekt nog elk spoor van hun lichamen. ‘We hebben niet eens een foto om onszelf te troosten’, zegt Öztürk.
Na de aardbeving was er brand uitgebroken in het ingestorte gebouw. Reddingsdiensten zochten nauwkeurig in de eerste dagen na de aardbeving, maar dat duurde niet lang, schrijft Duvar. ‘Het zoeken naar overlevenden en lichamen werd snel onderbroken en toen ging men over tot het verwijderen van het puin’, zegt Öztürk.
Zij denkt dat de botten van haar kleinkinderen tijdens het puinruimen zijn verdwenen en wil dat er bij stortplaatsen verder wordt gezocht. ‘Ze hebben ons behoeftig gemaakt aan zelfs de botten van onze kinderen’, aldus Öztürk.
Oxfam Novib, Pax en The Rights Forum gaan in hoger beroep tegen de Nederlandse staat vanwege de levering van F-35-onderdelen aan Israël. De mensenrechtenorganisaties denken dat Nederland zich daarmee mogelijk medeplichtig maakt aan oorlogsmisdaden en zelfs genocide in Gaza.
De rechter had eerder geoordeeld dat Nederland door mag gaan met het leveren van F-35-onderdelen aan Israël.
‘Het staat niet vast dat Israël het internationale humanitaire oorlogsrecht schendt’, schreef de minister van Buitenlandse Zaken Hanke Bruins Slot in antwoord op Kamervragen over de kwestie. Ze benadrukte dat de oorlogssituatie in Gaza zeer complex is en dat er nog veel onduidelijkheden bestaan.
Mensenrechtenadvocaat Liesbeth Zegveld, die de zaak namens de organisaties aanspande, is het oneens met het eerste oordeel van de rechter. Volgens haar moet de Nederlandse staat de levering van F-35-onderdelen stoppen in een oorlog waarbij de VN meerdere malen schendingen van het oorlogsrecht heeft geconstateerd.
De advocaat wijst op het genocideverdrag en mensenrechtennormen. ‘Met het leveren van die F-35-onderdelen worden die normen geschonden, want er worden bombardementen mee uitgevoerd die tot nu toe 25.000 Palestijnen het leven hebben gekost’, aldus Zegveld tegen media platform Left Laser.
De laatste tijd komen voetballers steeds vaker in de problemen met hun clubs en de autoriteiten door politieke uitspraken over conflicten zoals de oorlog in Gaza. Kunnen voetballers zich niet beter met de voetbalsport bezighouden en politiek overlaten aan de politici?
Ruben Arnhem, docent
Foto: Ruben Arnhem
‘Het hebben van een mening is een groot goed. Het is alleen de vraag of je jouw mening altijd moet delen. Zo deden velen in de coronatijd uitspraken alsof zij virologen en medici waren en kwamen daarbij soms in de problemen. Zelf kom ik uit het onderwijs en zal ik zeker altijd mijn mening delen over het onderwijs en gerelateerde zaken. Maar bijvoorbeeld over zorg of militaire zaken, daar zeg ik publiekelijk niks over, want ik heb daar te weinig verstand van.
‘Het is dus inderdaad de vraag of voetballers wel politieke uitspraken moeten doen. In mijn ogen is dat onverstandig en kan een voetballer zich beter bezighouden met waar hij goed in is. Doelpunten scoren, ervoor zorgen dat de club groeit en dat supporters tevreden zijn. Maar speel alsjeblieft niet voor viroloog, oorlogsdeskundige of wat dan ook. Dat zorgt alleen maar voor gedoe.’ Jakob de Jonge, kunstenaar
‘Ik vind het absurd dat spelers zich niet kunnen uitspreken tegen een genocide waaraan de landen waarvoor zij spelen medeplichtig zijn. Anwar el Ghazi (die is ontslagen bij de Duitse club Mainz omdat hij zijn steun uitsprak voor Palestina, red.) uitte zich genuanceerd en benoemde ook de Israëlische slachtoffers.
‘Het is een bredere trend in de maatschappij. Op universiteiten krijgen kritische docenten reprimandes of ze worden ontslagen. Het demonstratierecht wordt ingeperkt. In de VS is de situatie heftig. In Europa, vooral in Frankrijk en Duitsland, gaat het die kant ook op. Het is ongelooflijk wat er gebeurt. Israël is kennelijk zo belangrijk dat we bereid zijn om de kernwaarden van onze eigen beschaving op te geven, waaronder de vrijheid van meningsuiting. Niemand buiten het Westen gelooft überhaupt nog dat wij westerlingen de vaandeldragers van internationaal recht en mensenrechten zijn.’
Ibrahim Özgül, ondernemer en bestuurder
‘Tja, op zulke momenten zie je dat voetballers niet alleen maar handelswaar zijn in een miljoenenindustrie waar ze als een kip zonder kop achter een bal aanrennen. Kennelijk zijn er politieke en maatschappelijke zaken waar zij gevoelig voor zijn en hun stem over willen laten horen. Je solidariteit betuigen met oorlogsslachtoffers moet kunnen, als dat maar op een waardige manier gebeurt. Wat is belangrijker, een voetbalwedstrijd of duizenden mensen die op straat sterven? Kom op zeg.
‘Maar het punt is dat solidariteit altijd zo selectief is. Iedereen, ook voetballers, is selectief, met aan de top politici die de regels bepalen. Als jouw land of club meer oog heeft voor Israëlische of islamitische slachtoffers, dan kun je door een speler met je neus op de feiten gedrukt worden. Dan is het belangrijk om over die kwestie het gesprek aan te gaan en geen sancties op te leggen. Zo’n speler, die de vinger op de zere plek legt, verdient alleen maar respect.’ Ahmed Abdillahi, postbezorger
‘Het lijkt mij zelfs een plicht voor bekenden om zich uit te spreken, ook al is het slecht voor hun carrière. American football-speler Colin Kaepernick die op de knieën ging tijdens het Amerikaanse volkslied en zo protesteerde tegen politiegeweld, dat is gewoon een held. Zo ver hoef je niet te gaan, maar er moet wel ruimte zijn om je vrij te uiten. Je moet je te allen tijde kunnen uitspreken tegen onrecht.
‘Bovendien zijn sport en politiek door de geschiedenis heen altijd verstrengeld geweest. De zwarte burgerrechtenbeweging in Amerika is een voorbeeld. Na Black Lives Matter is er ook in Europa iets veranderd. Mensen van kleur, demonstranten die voor Palestina opkomen, ze voeren een emancipatiestrijd. Ze willen niet meer geknecht in witte structuren door het leven gaan. Die zichtbaarheid van mensen van kleur, in de sport en op andere terreinen leidt tot een reactie. Denk aan de verkiezingswinst van de PVV. Veel witte mensen zien de strijd voor rechtvaardigheid van mensen van kleur en de ruimte die ze opeisen als een bedreiging, omdat ze eerst gedwee en stil waren.’
‘Sinds wanneer is politiek voorbehouden aan mensen die zich op een professionele manier bezighouden met politiek?’
Mostafa Hilali,militair
‘Sinds wanneer is politiek voorbehouden aan mensen die zich op een professionele manier bezighouden met politiek? In elke kroeg mag iemand het over de politiek hebben. Sterker nog, je mag zelfs stemmen. Plaatselijk, landelijk, Europees, noem allemaal maar op, dat wordt aangemoedigd. Maar als voetballers zich politiek uiten, is het een probleem.
‘Het idee dat je sport en politiek niet mag mengen is gek. De realiteit is dat we dat wel degelijk doen. Kijk naar het Oekraïens-Russische conflict. Russische atleten zijn niet meer welkom op sportevenementen. Dat lijkt me ook een vermenging van politiek en sport.
‘Als sporters geen mening mogen hebben over politiek, omdat zij kennis van zaken missen op dat gebied, ja sorry, dan is het einde zoek. Dan mogen alleen politici en politicologen zich over politiek uiten. Het zou misschien verstandig zijn dat sporters zich niet politiek uiten. Maar er is een verschil tussen verstandig en of je iets mag of niet. Ik vind het hypocriet dat voetballers zo disproportioneel worden gestraft, wat overigens ook een vermenging van politiek en sport is.’ Anushka Soehkradj, sociaal werker
‘Bekendheid geeft voetballers een groot platform om hun mening te uiten en die vrijheid mag wat mij betreft ver gaan en zou geen negatieve vergaande consequenties voor ze mogen hebben. Dit neemt niet weg dat deze vrijheid soms onhandig wordt gebruikt omdat voetballers in hun communicatie niet altijd even tactisch zijn. Alle mensen, niet alleen voetballers, moeten zich afvragen of het delen van je mening meerwaarde heeft. Als je vindt van wel, dan kan je gerust gebruik maken van je vrijheid van meningsuiting.’
De Indiase premier Narendra Modi heeft de omstreden hindoetempel Ayodhya geopend. De tempel staat op dezelfde plek waar voorheen de Babri-moskee stond. Deze moskee werd in de jaren negentig door Hindoe-nationalisten verwoest.
Volgens Modi zou de opening van de tempel tot verzoening moeten leiden. ‘De heer heeft mij een instrument gemaakt om alle volkeren van India te vertegenwoordigen’, zei Modi eerder over de gevoelige kwestie. De tempel zou moeten bijdragen aan ‘een nieuwe era’.
De tempel heeft zo’n 200 miljoen euro gekost en zou vooral door privé-donoren zijn betaald, meldt Deutsche Welle.
De opening van de tempel wordt als bewijs gezien van de toenemende invloed van Hindoe-nationalisten, waar ook de regering van Modi onder valt. Hindoes claimen overigens dat de Babri-moskee initieel (in de zestiende eeuw) op heilig grondgebied voor hindoes was gebouwd. De verwoesting van de Babri-moskee in 1992 ging gepaard met rellen en pogroms, die tweeduizend mensen, met name moslims het leven hebben gekost.
Basak Demirtas, de vrouw van de gevangen Koerdische politicus Selahattin Demirtas, heeft interesse in de rol van burgemeester van Istanbul. Als de pro-Koerdische partij Democratie en Gelijkheid (DEM) haar voordraagt als kandidaat, dan overweegt ze deel te nemen aan de lokale verkiezingen op 31, verklaarde ze dit weekend. Zo meldt de Turkse nieuwssite Duvar.
Zo’n verzoek ligt er nog niet. ‘Maar als het volk dit wil, de partij het passend vindt en als we geloven dat mijn kandidatuur de weg naar democratie en maatschappelijke vrede opent, dan zou ik het overwegen’, aldus Demirtas.
Volgens haar zou DEM alleen een kandidaat naar voren schuiven om de verkiezingen in Istanbul te winnen, in plaats van een andere partij te steunen of te verzwakken.
De Koerdische stem in Istanbul is belangrijk, omdat ze de doorslag kunnen geven in de strijd tussen de seculieren (CHP) en de islamisten (AKP van Erdogan). Daarbij is het cruciaal of de pro-Koerdische partij met een eigen kandidaat komt, waar Demirtas naar hint.
Tot nu toe hebben alleen Ekrem Imamoglu van de CHP (de huidige burgemeester van Istanbul) en Murat Kurum van de AKP (oud-minister verstedelijking) hun kandidatuur bekendgemaakt.
Onze site gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren.
Deze website gebruikt cookies om uw gebruikservaring op deze website te verbeteren. Van deze cookies worden cookies aangemerkt als "Noodzakelijk" in uw browser bewaard, deze cookies zijn essentieel voor het functioneren van de website. Bijvoorbeeld het opslaan van uw keuze of u wel of geen cookies wilt hebben. Wij maken ook gebruik van cookies van derde partijen die ons helpen met het analyseren en begrijpen van de gebruik van deze website door u. Deze cookies worden alleen gebruikt als u daar toestemming toe geeft. U heeft ook de mogelijkheid om uzelf uit te sluiten voor deze cookies. Dit zal echter effect hebben op uw gebruikerservaring.
Noodzakelijke cookies zijn absoluut nodig voor het functioneren van de website. De cookies in deze categorie zorgen alleen voor de veiligheid en het functioneren van deze website . Deze cookies bewaren geen persoonlijke gegevens
Deze cookies zijn niet strict noodzakelijk, maar ze helpen de Kanttekening een beter beeld te krijgen van de gebruikers die langskomen en ons aan te passen aan de behoeftes van onze lezers. Hiervoor gebruiken wij tracking cookies. Bij het embedden van elementen vanuit andere websites zullen er door deze sites ook cookies worden gebruikt.
