De nieuwe Turkse televisieserie Metamorfoz gaat over een Turkse miljonair, Teoman Bayramli, die spioneert voor de Verenigde Staten. Critici zeggen dat Teoman Bayramli heel erg lijkt op de Turkse miljonair en filantroop Osman Kavala, die nu een levenslange gevangenis uitzit in Turkije.

Osman Kavala zit sinds 18 oktober 2017 achter slot en grendel, ondanks een uitspraak van het Europese Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) uit 2019 om hem vrij te laten. In april 2022 werd hij tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld, omdat hij het brein zou zijn achter de Geziprotesten van 2013. Burgers van Istanbul protesteerden toen tegen de sloop van een park, dat plaats zou moeten maken voor een winkelcentrum en een moskee, maar de protesten transformeerden al snel tot verzet tegen het regime van AKP-leider Recep Tayyip Erdogan.

In de serie ‘Metamorfoz’ woont en werkt Teoman Bayramli in New York als zijn vader overlijdt. Hij besluit om naar Istanbul terug te keren, om het bedrijf van zijn vader over te nemen. Dit is precies wat ook Osman Kavala heeft gedaan. Hij keerde in 1982 terug naar Istanbul om het familiebedrijf te gaan leiden, vlak na de plotselinge dood van zijn vader. Volgens Ayse Bugra, de vrouw van Kavala, maakt de serie dan ook deel uit van een ‘lastercampagne’ tegen haar man.

De scenarioschrijver van Metamorfoz is  Mustafa Burak Dogu, die in Turkije beroemd is vanwege de serie Dirilis: Ertugrul, een nationalistisch-islamistisch heldenepos over de voorgeschiedenis van het Ottomaanse Rijk. De regering van president Recep Tayyip Erdogan gebruikt deze serie om nationalistische gevoelens onder Turkse burgers aan te wakkeren.

De Zuid-Hollandse gemeenten Delft, Gouda en Zoetermeer zijn jarenlang doorgegaan met een illegaal onderzoek naar extremisme, aldus Omroep West. In de jaren 2017-2021 verzamelden de drie gemeenten veel informatie over verschillende bewoners, met het gevaar dat die onterecht als ’terrorist’ of ‘geradicaliseerde burger’ konden worden gelabeld.

Gemeenten probeerden mogelijk radicaliserende netwerken in kaart te brengen. Ze wilden weten wat de nationaliteit van mensen was, met wie zij omgaan, in welke gemeenschap zij wonen, wie de kinderen zijn, naar welke moskeeën zij gaan enzovoort. Deze informatiewinning leidde ook tot problemen voor de mensen die gemonitord werden. Uit onderzoeken van Follow The Money, Argos en de Volkskrant bleek dat sommige mensen ten onrechte het label ’terrorist’ of ‘geradicaliseerd’ opgeplakt hadden gekregen en daarom werden opgepakt in het buitenland en teruggestuurd.

Delft, Gouda en Zoetermeer wisten in 2019 al dat hun onderzoek illegaal was. Adviesbureau Considerati concludeerde dat er een risico was dat mensen er mensen op de lijst zouden komen die onterecht een stempel hadden gekregen. Ook zou, aldus het onderzoeksbureau, onzorgvuldig omgaan met gevonden informatie tot discriminatie kunnen leiden, aldus de documenten die door Omroep West bestudeerd zijn. Toch bleef de gemeenten met het onderzoek doorgaan, tot 2021.  Volgens Willem Bantema, lector Bestuur in een Digitale Samenleving aan NHL Stenden Hogeschool en de Thorbecke Academie, kan dit leiden tot meer wantrouwen tegenover de overheid, vertelt hij aan Omroep West.

Volgens de Council on American-Islamic Relations, de grootste islamitische burgerrechtenorganisatie van de Verenigde Staten, is 98 procent van de mensen op een geheime FBI-terreurlijst moslim.

De auteurs van het in juni verschenen rapport Twenty Years Too Many, A Call to Stop the FBI’s Secret Watchlist beweren dat de Terrorism Screening Database door de FBI gebruikt wordt om moslims in de gaten te houden.

CAIR kreeg de geheime terreurlijst in handen van een Zwitserse hacker, die ontdekte dat een regionale luchtvaartmaatschappij de lijst per ongeluk online had gezet. CAIR heeft deze lijst, uit 2019, uitgebreid onderzocht. De top 50 van meest voorkomende namen zijn allemaal moslimnamen, aldus CAIR. Van de 1,5 miljoen vermeldingen is meer dan 1,47 miljoen moslim, meer dan 98 procent van het totaal. Volgens CAIR heeft de geheime lijst van FBI al twintig jaar lang geleid tot discriminatie van moslims.

De verboden Koerdische Arbeiderspartij (PKK) pakt de wapens weer op tegen Turkije. Het staakt-het-vuren, dat was afgekondigd na de verwoestende aardbeving in februari en werd voortgezet vanwege de verkiezingen, is begin deze week opgeheven.

Dat meldt de nieuwssite Al-Monitor. De verharding zal mogelijk gevolgen hebben voor de Koerdische politieke beweging in Turkije én voor de aanwezigheid van Amerikaanse troepen in Syrië, meldt Al-Monitor.

Intussen maakt het Turkse ministerie van Defensie bekend dat drone-aanvallen op PKK-doelen in Noord-Syrië zijn opgevoerd. Daarbij zouden sinds het weekend meer dan 56 ‘PKK-terroristen’ zijn gedood. In Irak sneuvelden twee patrouillerende Turkse militairen na een bomexplosie aan de weg.

De PKK, die op de terreurlijst staat van Turkije, de VS en de EU, voert de Turkse bombardementen aan om het staakt-het-vuren te eindigen. Maar de verkiezingsnederlaag van de oppositie speelt ook een rol, meldt Al-Monitor.

‘De wapenstilstand was bedoeld om de stroeve verhoudingen binnen de oppositie, geleid door Kemal Kilicdaroglu (die ook door de Koerdische Groen Links Partij werd gesteund), te vergemakkelijken’. De Turkse president zag dat op zijn beurt weer als bewijs dat ‘Kilicdaroglu samenwerkte met de PKK’.

De PKK hoopte erop dat winst voor de oppositie weer tot vredesonderhandelingen zou kunnen leiden met de Turkse staat, aldus Al-Monitor. Het vredesproces met de PKK werd in 2013 door toenmalig premier Erdogan geïnitieerd, maar stortte in elkaar in 2015. Sindsdien blijft het geweld oplaaien en heeft het zich uitgebreid tot diep in Syrië en Irak.

Jeffry Pondaag van Stichting K.U.K.B. (Stichting Comité Nederlandse Ereschulden) vindt de Nederlandse erkenning van 17 augustus 1945 als datum van de Indonesische Onafhankelijkheid halfslachtig. ‘Mark Rutte zegt dit eerst ‘volledig en zonder voorbehoud’ te willen erkennen. Zijn woordvoerder zegt daarna echter dat deze erkenning voor juridische aangelegenheden niet geldt. Dan klopt er iets niet.’

Pondaag vervolgt: ‘Als Rutte vasthoudt aan wat de woordvoerder heeft gezegd, dan betekent dat dat Nederland zijn eigen burgers heeft vermoord.’ Tegelijkertijd vindt Pondaag de Nederlandse soevereiniteit over Indonesië sowieso illegaal. Het erkennen van 17 augustus 1945 verandert die essentie niet: ‘Indonesië was nooit van Nederland.’

Dat de Nederlandse autoriteiten die datum nog steeds niet juridisch willen erkennen, komt omdat de Nederlandse strijdkrachten zich dan, ook volgens Nederland, schuldig zouden hebben gemaakt aan een illegale agressie-oorlog tegen de (nu erkende) staat Indonesië. In dat geval is er sprake van een internationaal gewapend conflict tussen twee staten waarop het dan bestaande oorlogsrecht – inclusief diens strafrechtprincipes als oorlogsmisdaden – van toepassing was. En als de datum in 1949 blijft liggen, gaat het ‘slechts’ om ‘structureel extreem geweld’ zonder een erkenning van illegale oorlog en/of oorlogsmisdaden.

De betiteling ‘structureel extreem geweld’ wordt gebruikt in het onderzoek ‘Onafhankelijkheid, dekolonisatie, geweld en oorlog in Indonesië 1945-1950’, dat vorig jaar uitkwam. De conclusies hiervan zijn door het kabinet onderschreven.

Pondaag wil dat Nederland ondubbelzinnig, dus ook juridisch, 17 augustus 1945 als de datum van de Indonesische Onafhankelijkheid erkent. Ook vindt hij dat Indonesië recht heeft op herstelbetalingen. ‘Het gaat om de toen 4,5 miljard gulden aan schulden, die Indonesië gedwongen werd over te nemen van de kolonie Nederlands-Indië, maar ook om alle schade die tijdens de oorlog werd geleden, en de schade van zo’n 350 jaar koloniale exploitatie.’

Voorts vindt Pondaag dat de regering in ballingschap van de Republiek der Zuid-Molukken (RMS) haar excuses moet aanbieden aan het Indonesische volk, alsmede organisaties van Indische Nederlanders. ‘Ze zijn verraders, omdat zij hun Indonesische broeders en zusters hebben vermoord en verraden aan de witte Nederlanders.’

Ten slotte verwijt Pondaag de Nederlandse overheid halfslachtigheid. ‘Enkele jaren geleden kwam – dankzij royale subsidies van de overheid – het Museum Sofiahof tot stand, dat het verhaal van de Indische gemeenschap en de Molukkers vertelt. Nederland zegt te willen dekoloniseren. Waarom wordt er dan een museum met overheidsgeld gesubsidieerd dat het kolonialisme verheerlijkt?’

Marokko gaat een commissie instellen die de pers- en uitgeverijsector in het koninkrijk moet beheren. De commissie Onderwijs, Cultuur en Communicatie van het Marokkaanse parlement heeft hiermee ingestemd. De persvrijheid is in gevaar, stellen critici.

Reporters Without Borders maakt zich zorgen. De internationale persvrijheidswaakhond gelooft dat de Marokkaanse regering zijn greep op de pers wil verstevigen. Marokko had vanaf 2011 een Nationale Raad voor de Pers. Het mandaat van de leden van deze raad liep in oktober 2022 af, maar er kwamen geen verkiezingen omdat de Marokkaanse autoriteiten meenden dat op grond van ‘de specifieke situatie’ de verkiezing van nieuwe leden niet was toegestaan.

Nu heeft de commissie Onderwijs, Cultuur en Communicatie van het Marokkaanse parlement het plan van de regering goedgekeurd om de onafhankelijke persraad te vervangen door een tijdelijke commissie, die onder controle van de overheid staat. Vertegenwoordigers van de Marokkaanse Federatie van Krantenredacteuren en de Marokkaanse Unie van Journalistiek hebben geen zitting in de nieuwe commissie. Zij waren ook de enige twee leden van de Raad voor de Pers die herverkiezingen eisten. De andere leden waren daar tegen.

De Marokkaanse Federatie van Krantenuitgevers en de Marokkaanse Vereniging voor Pers, Informatie en Communicatie hadden eerder al kritiek geleverd op de overheidscommissie, ter vervanging van de onafhankelijke raad. Ze spraken over een ‘ongrondwettelijke wet’, die wijst op ‘een grote achteruitgang van de onafhankelijkheid van de pers’. Rachid Hamouni, leider van de progressieve partij Vooruitgang en Socialisme, noemde het wetsvoorstel eerder een ‘antidemocratische’ maatregel die de persvrijheid vermoordt.

Marokko zakte in 2023 negen plaatsten op de persvrijheidsindex van RSF, van plek 135 naar plek 144. Er staat 180 landen op deze lijst. De Marokkaanse autoriteiten voeren de druk op de media op, zodat zij doen wat de regering wil. Onafhankelijke journalisten zijn slachtoffer van voortdurende pesterijen. Ook zitten er journalisten in de gevangenis, waaronder Omar Radi.

Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) heeft de Turkse autoriteiten op de vingers getikt. De rechten van voormalig parlementslid Osman Baydemir van de Democratische Volkspartij (HDP) zijn geschonden door hem te straffen voor het gebruik van de term ‘Koerdistan’ in het parlement.

Baydemir gebruikte die term tijdens een toespraak in 2017. Dat valt volgens het EHRM onder de vrijheid van meningsuiting. Zo meldt de Turkse nieuwssite Duvar. Turkije is door de Europese rechter veroordeeld tot het betalen van 16.957 euro aan schadevergoeding aan Baydemir.

‘Als een kind van Koerden en een vertegenwoordiger die uit Koerdistan komt, wil ik dat dit pand (het parlement, red.) een gezamenlijk, Turks-Koerdische onderkomen wordt’, zei hij in december 2017.

In reactie daarop vroeg de voorzitter van het parlement aan Baydemir: ‘Waar ligt Koerdistan?’ Baydemir legde toen zijn hand op zijn hart en zei: ‘Hier ligt Koerdistan.’

Baydemir werd twee dagen geschorst van de zittingen in het parlement en zijn salaris werd met 12.000 lira gekort. Dit was de eerste keer dat een dergelijke straf werd opgelegd aan een parlementslid.

Banken discrimineren mensen zodra ze op enige wijze connecties hebben met Koerden. Dat stelt journalist Frederike Geerdink. Een ’trouwe lezer’ kreeg van zijn bank vragen over donaties aan Geerdink en moest zelfs van bank wisselen.

Geerdink kaart op sociale media dit probleem aan. Een lezer ‘in Zweden moest van bank wisselen nadat zijn bank vragen stelde over transacties, onder andere naar een Nederlandse journalist die over Koerdistan schrijft’, stelt Geerdink op Twitter. De Zweedse Ola Jönsson, die berichten over Koerdistan las en daarvoor geld overmaakte naar Geerdink, moest vragen beantwoorden op basis van de nieuwe witwas- en terrorismefinancieringwetgeving in Zweden en daarna is klantrelatie beëindigd. Zo meldt de Zweedse nieuwssite Blankspot.

‘Als een krantenabonnement de alarmbellen heeft doen rinkelen bij de bank, dan is er iets goed mis met die alarmbellen’, zegt Annie Hellquist, waarnemend hoofdredacteur van de Zweedse krant Arbetaren.

Ola Jönsson moest een tien pagina’s tellende lijst met banktransacties verantwoorden, waaronder twintig stortingen die sinds 2017 zijn gedaan aan Geerdink, die bekend staat om haar artikelen over Koerdistan. Ook heeft de bank om uitleg gevraagd over stortingen aan de Zweeds-Koerdische hulporganisatie Röda Solen en een aantal transacties aan haar Duitse tak.

Jönsson beschrijft het uitlichten van zijn abonnementen en transacties bij de media als een daad van verdenking, niet alleen tegen hem, maar ook tegen de media. Dit terwijl de vrijheid van vereniging als de persvrijheid worden beschermd door de Zweedse grondwet. ‘Aan de andere kant mogen verenigingen of kranten geen rol mogen spelen in het witwassen van geld en financiering van terrorisme’, meldt Blankspot. ‘Maar zijn de maatregelen die de bank heeft genomen redelijk?’

De desbetreffende bank verwijst naar de witwaswet. Die stelt volgens de bank ‘strenge eisen aan banken en financiële instellingen als het gaat om het begrijpen en kennen van onze klanten. De banken moeten de klant onder andere vragen stellen om het doel van een transactie te begrijpen.’