In Libanon is het debat over vrouwenrechten opgelaaid nadat een vrouw in badpak op het strand werd lastiggevallen door islamisten.
Op zondag 14 mei werd de Libanese Mayssa Hanouni Yaafouri benaderd door twee mannen, die zichzelf moslimsjeiks noemden. Ze eisten dat ze het strand zou verlaten, omdat ze een badpak droeg. Dat was niet zedig, vonden de mannen. Omdat Hanouni Yaafouri weigerde te vertrekken besloten de twee mannen om hun vrienden erbij te halen. Ze begonnen te voetballen op de plek waar ze lag en gooiden zand in haar richting.
Een man kwam tussenbeide om de zelfverklaarde sjeiks te vertellen dat een vrouw lastigvallen onislamitisch is, maar ze luisterden niet. De man adviseerde vervolgens Hanouni Yaafouri om voor haar eigen veiligheid het strand te verlaten.
Een week later, op zondag 21 mei, organiseerden ongeveer 70 vrouwenrechtenactivisten, activisten en journalisten een solidariteitsdemonstratie. ‘We vragen gewoon om onze rechten’, zei een demonstrante.
In Libanon wonen soennitische moslims, sjiitische moslims en christenen. In steden waar conservatieve soennitische moslims in de meerderheid zijn is het not done om een badpak op het strand te dragen, hoewel de Libanese wet het dragen van badpakken niet verbiedt.
Volgens de Libanese journaliste Diana Moukalled, die het protest van afgelopen zondag organiseerde, worden de laatste tijd steeds vaker vrouwen lastiggevallen op het strand. Openbare ruimtes zoals stranden worden, zo vertelt ze aan de Arabische nieuwszender Al Jazeera, ‘bezet’, ‘afgescheiden’ door verschillende ‘politieke partijen, fanatici, radicale mensen en sektarische groeperingen’.
Zondag vond ook een tegendemonstratie plaats, georganiseerd door conservatieve soennitische moslims. Ook was er een online tegenprotest. Vrouwen moeten voor hun eigen veiligheid verantwoorde badkleding dragen, vonden critici. Anderen bespotten het vrouwenprotest, en zeiden dat de vrouwenrechtenactivisten van het strand een nudistenstrand wilden maken.
Het Franseministerie van Binnenlandse Zaken wilde eind april weten hoeveel kinderen tijdens Eid al-Fitr niet naar school gingen. Het ministerie verzocht scholen om de aantallen door te geven aan de politie. Dit maakte het Franse persbureau AFP dit weekend bekend. Het Suikerfeest is geen officiële feestdag in Frankrijk.
De rector van de Toulouse Academie, Mustapha Fawry, zei dat zijn school niet zou meewerken aan dit politieverzoek. Hij zei ook dat andere schoolhoofden dit verzoek moesten weigerden.
Staatssecretaris voor Burgerschap Sonia Backes verklaarde zondag dat het ministerie van Binnenlandse Zaken om de informatie heeft gevraagd, als onderdeel van een ‘evaluatie van het ziekteverzuim dat werd waargenomen ter gelegenheid van Eid al-Fitr’. Het ministerie kijkt vaak naar de gevolgen van bepaalde religieuze feestdagen op het functioneren van openbare instellingen, met name binnen de schoolsfeer, twitterde ze.
De Franse organisatie SOS Racisme vindt het discriminerend dat het verzoek enkel betrekking heeft op moslims. De politie inzetten om de controles uit te voeren is daarnaast ‘bijzonder schokkend, omdat het naleven van de islamitische godsdienst wordt gekoppeld aan een veiligheidskwestie’, aldus de antiracismewaakhond.
SUD-Onderwijs reageerde ook geprikkeld. De organisatie eiste dat het verzoek van het ministerie ingetrokken werd, omdat het ‘lijkt op een aanklacht’.
De grootste lerarenvakbond van Frankrijk, FSU, verklaarde maandag de stap van het ministerie van Binnenlandse Zaken scherp te veroordelen. ‘Pogingen van veiligheidsdiensten om statistieken op te stellen over religieuze overtuigingen en het al dan niet naleven daarvan, vooral in een schoolomgeving, druisen in tegen de grondbeginselen van secularisme en grondrecht.’
De Unie van Moskeeën ten slotte eiste volledige opheldering van zaken over wat er precies is gebeurd, en vindt ook dat de families moeten worden gerustgesteld over de informatie die sommige scholen hebben verstrekt.
In Frankrijk zijn er al langer spanningen tussen de Franse staat enerzijds en de islamitische gemeenschappen in het land anderzijds. Frankrijk kent een scherpe scheiding tussen kerk en staat, de laïcité, en heeft de oorlog verklaard aan het islamitisch fundamentalisme en seperatisme. Na de moord op geschiedenisleraar Samuel Paty, die tijdens zijn lessen burgerschap de omstreden Mohammed-cartoons van Charlie Hebdo liet zien, besloot de Franse staat twee islamitische organisaties – het Collectief tegen Islamofobie in Frankrijk (CCIF) en de liefdadigheidsinstelling Baraka City – te sluiten. Criticasters beschuldigen de Franse regering sindsdien van staatsislamofobie.
Het is soms moeilijk een beeld te krijgen van hoe partijen echt functioneren. Laten we kijken naar Denk, een organisatie die zo gesloten is als een oester en waar je nauwelijks iets over hoort. Met een beetje zoekwerk kom je tot de conclusie dat dit helemaal geen partij is, maar eerder een baantjesmachine voor politici die anders zonder functie zouden zitten.
Denk deed vier jaar geleden in vier provincies mee aan de Provinciale Statenverkiezingen. De partij haalde vier zetels. Een succes werd het niet: in Utrecht splitste het veelal afwezige Statenlid Hanane Bittich zich af en in Noord-Holland viel het Statenlid Gideon Everduimook al op door afwezigheid. Al voor de verkiezingen van maart besloot Denk de fractie in Flevoland op te heffen. In de andere drie provincies deed Denk wel mee, maar haalde geen zetels meer. Net als in 2019 komt de partij niet in de Eerste Kamer.
Er was een tijd dat partijen in het openbaar vergaderden, maar die ligt ver achter ons. Bij een echte ledenpartij – zoals de PvdA of de VVD – zouden de leden zich roeren, maar bij Denk is het stil, op wat klagende e-mails van anonieme leden na. Denk had begin vorig jaar 3503 leden, maar niemand hoort iets van ze. Hoe serieus is een partij waar men geen interne discussie entameert nadat men alle zetels in een hele bestuurslaag kwijtraakt?
Denk organiseert sowieso vrijwel niets. We lezen in een verslag over 2022 dat er dat jaar twee partijbijeenkomsten zijn geweest: een ledenvergadering en een bijeenkomst waar de kandidaten voor de provincies en de Eerste Kamer werden gepresenteerd. Verder konden de leden twee keer een rondleiding door de Tweede Kamer krijgen. Dat was het dan. Denk is zo slecht georganiseerd dat men niet weet hoeveel leden de eigen jongerenorganisatie heeft.
Denk had begin vorig jaar 3503 leden, maar niemand hoort iets van ze
Informeert Denk de eigen leden überhaupt wel over hoe de partij ervoor staat? In het secretarieel jaarverslag lezen we dat het bestuur in 2022 een heisessie in Noordwijk aan Zee heeft gehad. Daar reflecteerde men op de afgelopen periode, is de strategie scherper gesteld en zijn de prioriteiten voor de komende periode bepaald. Verdere details krijgen we niet. ‘Het jaar 2022 was een jaar met uitdagingen en successen. We zijn trots op wat we samen hebben bereikt’, schrijft Denk.
In Noordwijk aan Zee kwam het bestuur dus met een strategie die in de provincies een vernietigende nederlaag heeft opgeleverd. Zouden de leden daar weleens vragen over stellen? Bij de ledenvergadering van juni 2022 waren op het hoogtepunt 102 aanwezigen. Waar bij andere partijen tien procent van de leden actief is, komt Denk niet eens aan een derde daarvan. Misschien is dat de reden dat er geen enkele onrust is na de verkiezingsnederlaag? Dat er te weinig actieve leden zijn om zich hierover druk te maken?
Bij diezelfde ledenvergadering had geen van de aanwezigen vragen of opmerkingen over de jaarverslagen. En bij de verkiezing van nieuwe bestuursleden lezen we niets over profielen, vragen of commentaar. Een serieuze procedure ziet er anders uit. Bij de leden van de beroepscommissie lezen we over leden die bezwaren hebben, maar we lezen niet wat die inhouden. Moties zijn er ook, maar nergens staat waar ze over gaan. We lezen slechts dat de meerderheid ze wegstemde. Stephan van Baarle noemt de vergadering in de notulen vervolgens enerverend: ‘één van de meest bijzondere uit de geschiedenis van de partij.’
Vooral bijzonder wat betreft het totale gebrek aan transparantie. Even samenvatten: dit is een partij die in 2022 bij de gemeenteraadsverkiezingen ook al geen goed resultaat neerzette, al presenteert Denk dat graag anders. Inmiddels is Denk alle volksvertegenwoordigers in de provincie kwijt en zijn er problemen in de jongerenafdeling. Uit alles blijkt dat de partij een totale mislukking is en eigenlijk helemaal niet kwalificeert als partij, maar eerder als baantjesmachine die langzaamaan begint te haperen.
Als die conclusie niet klopt, ben ik benieuwd wanneer we de leden eindelijk eens gaan horen.
De Turkse ultranationalistische presidentskandidaat Sinan Ogan heeft aangekondigd de kandidatuur van zittend president Recep Tayyip Erdogan te steunen.
Ogan was de derde kandidaat die zich verkiesbaar had gesteld. Hij kreeg tijdens de Turkse presidentsverkiezingen op 14 mei ongeveer 5 procent van de stemmen. Mede hierdoor slaagde Erdogan er niet in om meer dan 50 procent van de stemmen te behalen. De Turkse president behaalde wel meer stemmen dan de seculiere politicus Kemal Kilicdaroglu, de kandidaat van de oppositie. Daarom zijn er op 28 mei weer verkiezingen, met alleen Erdogan en Kilicdaroglu als kandidaten.
Vorige week probeerde Kilicdaroglu Ogan zover te krijgen dat hij hem zou steunen als presidentskandidaat, in de hoop dat hij op die manier de tweede ronde zou gaan winnen. Kilicdaroglu deed daarom ook een aantal rechts-populistische uitspraken, onder andere over de Syrische en Afghaanse vluchtelingen in Turkije, om zo de ultranationalistische Ogan gunstig te stemmen. Kanttekening-columnist Tayfun Balcik leverde hierop flinke kritiek in zijn column.
Ogan lijkt eieren voor zijn geld te kiezen en steunt nu Erdogan, wiens overwinning op 28 mei een stapje dichterbij komt.
Waarnemers zagen de Turkse verkiezingen als de eerste in twintig jaar waarin de oppositie serieus kans maakte om Erdogan te verslaan. Maar Erdogan, die de media, de rechterlijke macht en het leger in Turkije controleert, slaagde er op 14 mei toch in meer stemmen te halen dan Kilicdaroglu.
Vanavond staat in het debatcentrum Dudok in Rotterdam de toekomst van de Westelijke Balkan op de agenda. Is er een Europese toekomst voor dit gebied in de EU of niet? En hoe staat Nederland daartegenover?
‘In Nederland was er lange tijd weinig enthousiasme voor EU-toetreding van Albanië en landen uit voormalig Joegoslavië. Op verschillende beslissende momenten trapte Nederland als een van de weinige landen op de rem. Het leverde Mark Rutte in de zes westelijke Balkanlanden de bijnaam ‘Mister No’ op,’ staat op de aanmeldsite.
Door de oorlog in Oekraïne staat een mogelijke EU-uitbreiding weer op de agenda. De EU-voorzitter Ursula von der Leyen verklaarde op 9 mei, dat Oekraïne eind dit jaar al kandidaat-lid kan zijn. Ook premier Rutte lijkt van gedachten veranderd als het gaat om uitbreiding van de Europese Unie.
Tijdens de avond wordt ook gesproken over Albanië dat sinds de zomer van 2021 formeel onderhandelt met de EU over lidmaatschap en over de EU-kandidaatsstatus van Bosnië en Herzegovina.
Het debat zal o.a. met de Srebrenica-overlever en nabestaande Alma Mustafic en de Europarlementariër Thijs Vleuten (PvdA) worden gevoerd.
Volgens locatiemanager Thami Zabda (52) leven bewoners en omwonenden van het azc in Harderwijk in harmonie samen. Het azc staat midden in een woonwijk, zodat de asielzoekers makkelijker integreren.
‘Het azc in Harderwijk ligt in het hart van de stad, wat automatisch voor meer verbinding zorgt’, zegt de Irakese asielzoeker Abel Al Temimi (22) tegen One World. ‘Wanneer ze mij vragen waar ik geboren ben, zeg ik: ‘In Irak, maar ik ben herboren als Harderwijker.’ Al Temini heeft inmiddels een verblijfsvergunning en werkt als trainee bij de gemeente.
Ook moskeeën en kerken hebben bijgedragen aan de acceptatie van asielzoekers door Harderwijk, aldus One World. Ze drongen er in 2015 bij de gemeente op aan om een azc te openen, vanwege de vele Syrische vluchtelingen die toen ons land binnenkwamen. Zij zagen het als een religieuze plicht om deze mensen menswaardig op te vangen.
Negatieve verhalen over de spanningen tussen asielzoekers en omwonenden komen vaak in het nieuws. Denk aan Heesch waar in 2016 omwonenden een varken aan de boom hingen op de plek van het beoogde azc, Albergen en Cranendonck waar mensen zich verzetten tegen de komst van een azc, en Ter Apel waar vorig jaar asielzoekers met eieren werden bekogeld.
Dat in Harderwijk nauwelijks spanningen zijn tussen asielzoekers en ‘autochtonen’ viel ook de lokale journalist Harry Schippers op. ‘De lokale partij Gemeentebelang was vroeger tegen asielopvang. Maar in hun laatste verkiezingsprogramma stond daar niks meer over in. Stiekem zijn we hier best wel trots op het azc. We hebben een gemeenschap waarin we voor anderen zorgen.’
Op sociale media doen nepbillboards van de seculiere presidentskandidaat Kemal Kilicdaroglu de ronde die hem afschilderen als een ‘vriend van terroristen’. De billboards zouden door de AKP van president Erdogan zijn opgehangen, meldt Toon Beemsterboer, Turkije-correspondent van NRC op Twitter.
Op de billboards staat, naast een vriendelijk lachende Kilicdaroglu, aan de ene kant ‘Demirtas komt vrij’ – een verwijzing naar de gevangen Koerdische politicus Selahattin Demirtas, die al sinds 2016 vastzit op grond van terrorisme-beschuldigingen – en ‘YPG is geen terreurorganisatie’.
De YPG is een gewapende groep Koerdische militanten waarmee het Westen de strijd tegen IS voert in Noord-Syrië. Turkije ziet hen als de zusterorganisatie van de verboden Koerdische organisatie PKK.
NRC-correspondent Beemsterboer wordt op Twitter overigens zelf beschuldigd van verspreiding van nepnieuws – voornamelijk door Erdogan-aanhangers. De nepbillboards zelf zouden gefotoshopt zijn.
Maar of ze nou echt of nep zijn, het AKP-raadslid Erdem Kertisci uit Istanbul heeft ze in ieder geval gedeeld als ‘boodschap van Kilicdaroglu’. De Turkse president beschuldigt Kilicdaroglu voortdurend van terrorisme.
De Israëlische minister van Nationale Veiligheid Itamar Ben-Gvir heeft zondag opnieuw het Al Aqsa-moskeecomplex in Jeruzalem betreden.
Zondagochtend besloot Ben-Gvir het complex te betreden, terwijl hij beschermd werd door militairen. Vervolgens hield hij een toespraak op de binnenplaats. Volgens Ben-Gvir is Israël de eigenaar van het Al Aqsa-complex. ‘Wij bezitten Jeruzalem en het hele land Israël.’
Het was de tweede keer dat Ben-Gvir het complex betrad, sinds zijn aantreden als minister van Nationale Veiligheid eind december vorig jaar. De eerste keer was op 3 januari, enkele dagen na zijn aantreden.
Voor moslims is Jeruzalem de op twee na meest heilige plaats ter wereld, na Mekka en Medina. Voor Joden is Jeruzalem ook heilig, omdat daar de tempel stond, die eerst door de Babyloniërs en daarna definitief door de Romeinen werd verwoest.
In 1967 bezette de Joodse staat Israël Oost-Jeruzalem en annexeerde in 1980 de hele stad, een stap die door de internationale gemeenschap nooit is erkend. Volgens de overeenkomst uit 1967 mogen niet-moslims het Al Aqsa-complex tijdens bezoekuren betreden, maar is het hen verboden er te bidden. Joden mogen bidden bij de Klaagmuur eronder.
In een uitgelekte video van november vorig jaar waarschuwde de Israëlische president Isaac Herzog tegen de rechtsextremistische opvattingen van Ben-Gvir, waarover ‘de hele wereld zich zorgen maakt’.
In Suikerland beschrijft Henna Goudzand Nahar de slavernij vanuit kinderperspectief. Een gesprek met de schrijfster die opgroeide in een post-slavernijgemeenschap.
Een spannend maar ook verdrietig verhaal is het. Het nieuwe boek Suikerland van schrijver Henna Goudzand Nahar (1953) begint tijdens de slavernij in een Afrikaans land. Het meisje Esi, haar broertje Yaa en hun slaaf Lano worden door twee Afrikaanse mannen ontvoerd en naar een slavenschip aan de West-Afrikaanse kust gebracht. Ze gaan op weg naar elk een ander lot. Geschokt zijn ze van de ontvoering die ze meemaken. ‘Maar dat Afrikanen hen roven, daar zijn de kinderen al helemaal verontwaardigd over’, vertelt Goudzand Nahar.
Eerder al schreef Goudzand Nahar over kinderslavernij het boek Op de rug van Bigi Kayman.‘Dat was voor jonge kinderen en had een optimistische toon’, zegt ze. ‘Suikerland is ook interessant voor volwassenen en focust op de verhouding tussen de mensen die tot slaaf zijn gemaakt. Meestal ligt in fictie over de slavernij het accent op de verhouding tussen de klasse van de slavenmeesters en de klasse van de slaven. Ik wilde juist onderzoeken hoe Afrikanen met elkaar omgingen. Zo zijn Lano en zijn ouders in Afrika slaven van het gezin van de twee andere kinderen. Op het slavenschip waarop hij en de twee andere kinderen terechtkomen is een zwarte opzichter, een bomba, die de Afrikanen ‘in toom’ moet houden. Die verhoudingen staan in Suikerland centraal.’
Ik kan mij voorstellen dat het onderwerp dat Afrikanen meededen aan de slavenhandel best gevoelig ligt.
‘We hebben het als mensen liever niet over ons eigen aandeel. We kijken niet graag in de spiegel. Ik ook niet hoor. Als het om mijn eigen falen gaat, draai ik de spiegel liever om. Nederlanders keken ook lange tijd niet graag naar de NSB, die nazi-Duitsland steunde, en het aandeel van de andere Nederlanders in het verhaal van de Tweede Wereldoorlog. Zo is het ook met Afrikanen die destijds van de trans-Atlantische slavernij profiteerden.’
Henna Goudzand Nahar. Beeld: Karel Bruhl.
Zou het kunnen dat we inmiddels een stapje verder zijn in het kijken naar het slavernijverleden en dat er nu langzamerhand ook ruimte is voor het Afrikaanse aandeel?
‘Daar lijkt het wel op. In 1998 maakte de toenmalige president van Ghana, Jerry Rawlings, excuses aan de mensen in de diaspora voor de rol van de Afrikanen in de slavenhandel. Hierbij is het wel belangrijk op te merken dat het niet de Afrikanen zijn die het kolonialisme ontwikkelden, zij hebben de trans-Atlantische slavernij niet bedacht. De hand-en-spandiensten van enkele Afrikanen bij de slavenhandel doen niets af aan de Nederlandse verantwoordelijkheid. Zoals het bestaan van de NSB nazi-Duitsland niet minder schuldig maakt.’
U bent opgegroeid in Suriname. Speelde de slavernijgeschiedenis toen een rol in uw leven?
‘Ik ben opgegroeid in de postslavernijgemeenschap in Paramaribo. De slavernij was de basis van de samenleving. Het hele land ademde die periode. Al voor de afschaffing van de slavernij werden contractarbeiders uit China en later uit India en Indonesië gehaald om voldoende werkkrachten te hebben voor de plantages. En laten we niet vergeten: de eerste slaven in Amerika waren de inheemsen.’
Hoe was het om zo’n geschiedenis daar te hebben?
‘In sommige families spraken ze er liever niet over. Ik had een grootmoeder die er wel over vertelde. Verder leerde je liedjes en versjes die te maken hadden met slavernij. De afschaffing van de slavernij op 1 juli werd altijd gevierd in Suriname, ik weet niet anders. Het is een belangrijke feestdag.’
Wat vertelde uw grootmoeder dan?
‘Kleine verhaaltjes, terloopse opmerkingen. Bijvoorbeeld waar de naam van haar moeder vandaan kwam. Haar moeder heette Wijnruit. Ze zei regelmatig dat alle mensen met ‘wijn’ in hun naam van dezelfde plantage komen. Dan somde ze een hele reeks namen op: Wijnruit, Wijnberg, Wijntuin. Dat kreeg ik dan toch mee. Zoals een Nederlander of Chinees weer heel andere verhalen meekrijgt van zijn voorouders.’
Die verhalen zijn over het algemeen minder pijnlijk.
‘Ja maar als mijn grootmoeder zoiets vertelde, dan wist ze het behapbaar te houden.’
En hoe werd er tegen Nederland aangekeken?
‘Nederland was het moederland, de baas. De een was daar gedweeër in dan de ander. Een bekende activist was Julius Koenders (1886-1957). Hij maakte zich hard voor de Surinaamse taal. Het Surinaams of Sranantongo is uit noodzaak ontstaan. De Afrikanen kwamen uit verschillende taalgebieden, moesten verplicht samenwonen en konden elkaar niet verstaan. Hetzelfde gold voor de klasse van de slavenmeesters. Onder die druk ontwikkelde zich het Surinaams. Maar na de afschaffing van de slavernij werd de ‘vernederlandsing’ ingezet. Er kwam van bovenaf een offensief tegen het Surinaams. In mijn tijd op school was het zo dat je door de leraar naar de toiletten werd gestuurd om je mond te wassen met zeep als je Surinaams sprak.’
‘Ik ben opgegroeid in een wereld waarin zwarte mensen niet de beste positie hadden’
In Suikerland wordt ook aandacht besteed aan hoe er door Nederlanders tegen zwarte mensen werd aangekeken.
‘De beeldvorming over zwarte mensen ging hand in hand met de manier waarop Afrikanen werden behandeld tijdens de slavernij. Die beelden werken door tot de dag van vandaag. In de jaren zestig en zeventig waren de strips van Sjors en Sjimmie populair. De meeste volwassenen van nu waren toen al geboren. En de karikaturen van zwarte piet zijn nog steeds niet helemaal weg.
Ik denk dat schrijvers en kunstenaar niet anders kunnen dan zich verhouden tot wat er al die tijd ontwikkeld is. Af en toe kom je nog wel iets merkwaardigs in een boek tegen. Dan zie je dat sommige mensen in uitgeverijen zich onvoldoende bewust zijn van de beeldvorming van zwarte mensen.
Beeld: Renate Siepel.
Een andere blinde vlek is de beeldvorming over Afrikaanse religies. De Europese religies zijn waardig, of je erin gelooft of niet. Mensen gaan massaal naar de Matthäus-Passion. Ze vergapen zich voor schilderijen van Rembrandt met christelijke thema’s. Het is cultuurgoed waarvoor de staat diep in de buidel tast. Afrikaanse geestelijken worden nooit geestelijken genoemd maar tovenaars. Afrikaanse religies zijn hocuspocusreligies. Het is goed wat er allemaal in de maatschappij gebeurt – slavernijmonumenten, verzoeningsrituelen, noem maar op. Maar er is nog een heel breed gebied dat blootgelegd moet worden.’
Ik kan mij voorstellen dat dit voor u als zwarte vrouw nog steeds pijnplekken zijn.
‘Ik ben opgegroeid in een wereld waarin zwarte mensen niet de beste positie hadden die je kunt hebben in de wereld. Je werd op alle mogelijke momenten herinnerd aan je minderwaardigheid, ook als je toevallig geboren was in een milieu waarin je mocht tennissen en muziekles kreeg. Ik ben opgegroeid in een wereld met apartheid, waar in Amerika mensen gelyncht werden. George Floyd is om een futiliteit vermoord – het echte motief was racisme. Ik vraag mij weleens af: wat heeft dit allemaal met mij gedaan?
Toen ik jong was riep ik altijd dat ik blij was dat ik een nakomeling was van Afrikaans-Caraïbische mensen, niet van Afrikaanse Noord-Amerikanen. Daar was ik mij als tiener al van bewust, dat je als zwarte Amerikaan misschien Harvard op de hoek hebt zitten – los van de vraag of je er ooit op komt – of dat je leeft in een hooggeïndustrialiseerde samenleving, maar dat je daar als zwarte nog steeds een tweederangsburger bent. In Suriname zijn de Europeanen gekomen en weer vertrokken. In meer landen waar Europeanen zich gevestigd hebben zie je dat de onderdrukking van inheemsen en zwarte mensen maar doorgaat. Suriname mag blij zijn dat de Nederlanders niet zijn gebleven.’
Half juni slapen er mogelijk weer asielzoekers buiten in Ter Apel, waarschuwde staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) op 15 mei. Dezelfde drama’s als vorig jaar dreigen zich te herhalen, nu er misschien tot 75.000 vluchtelingen naar Nederland komen. Het panel van de Kanttekening spreekt zich uit over de stelling: al die mensen opvangen, dat gaan we gewoon doen in ons beschaafde landje.
Ahmed Abdillahi (42), postbezorger:
‘Het ziet er naar uit dat we dezelfde taferelen gaan zien. Er is te weinig bereidheid bij de overheid om fatsoenlijke opvang te regelen. Van bijna alles wat er mis is in Nederland krijgen asielzoekers de schuld. Het is onmenselijk om zo over mensen in nood te praten.
Ik kan me nog een artikel in de New York Times herinneren met de kop ‘Nederland heeft zijn fatsoen verloren’. Dag in dag uit worden vluchtelingen voor gelukszoekers uitgemaakt, die onze banen zouden inpikken. Alsof geluk zoeken fout is? We worden steeds intoleranter. Echt, we hebben straks Oost-Europese toestanden hier, waar steeds meer mensen aan de grens sterven. Daar hebben ze het over ‘terroristen’ en ‘pedofielen’ over zwarte en islamitische vluchtelingen, maar niet over Oekraïners. Ook in Nederland wordt over Oekraïners in termen van ‘onze mensen’, ‘echte vluchtelingen’ en ‘aanpakkers’ gesproken. Dit is zo onrechtvaardig. Afghanen en Syriërs hebben toch net zo veel geleden, als ze al niet erger hebben meegemaakt. En Noord-Afrikaanse mensen mogen toch hun geluk beproeven hier? We mogen deze groepen niet in de steek laten.’
‘We hebben straks Oost-Europese toestanden hier, waar steeds meer mensen aan de grens sterven’
Dimple Sokartara (29), communicatieadviseur:
‘Ik denk dat wij ons lesje goed hebben geleerd, en dat het echt niet kan gaan zoals vorig jaar. Sowieso vanwege de slechte reputatie zal Nederland dit niet nogmaals laten gebeuren. Het was toen wereldwijd nieuws en Nederland stond er slecht op. Dus, als het niet om de menselijkheid is, dan vooral om die PR-redenen. Ik hoop dat tenminste.
Als inwoner van Nederland, schrok ik zelf toen ook van de heftige beelden en het nieuws. Vooral ook toen die baby dood ging. Dat vind ik eigenlijk on-Nederlands pover. Aan de andere kant verbaast Nederland me helaas ook weer wel steeds. Ook met de toeslagenaffaire. Al dat soort zaken waarvan je denkt, dat gebeurt toch niet hier? En dan gebeurt het toch, in dezelfde, moderne tijd waarin jezelf leeft. Dus ik ga ervanuit dat het niet gaat gebeuren en dat we over voldoende capaciteiten beschikken om asielzoekers op te vangen. We weten wel beter nu.’
‘Nederland verbaast me helaas ook weer wel steeds. Ook met de toeslagenaffaire’
Ibrahim Özgül (39), ondernemer en bestuurder:
‘Ik moet aan de uitspraak van Mahatma Gandhi denken: ‘The world has enough for everyone’s need, but nog enough for everyone’s greed’. Zo zou je kunnen zeggen dat de Nederlandse vluchtelingenopvang genoeg ruimte biedt voor Oekraïners, maar piept en kraakt wanneer zwarte en islamitische vluchtelingen in beeld komen. We hebben deze mensen vorig jaar schandalig op de grond laten slapen, in de kou en regen. Terwijl we er zelf warmpjes bij lagen in bed.
Veel mensen rationaliseren dit gedrag door racistische frames los te laten op asielzoekers. ‘Moslims integreren niet en pakken onze vrouwen af’. Dingen die over Oekraïners, opvallend genoeg, niet worden gezegd. Zij zouden, notabene 2000 km verderop, ‘in de regio liggen’ en bij onze cultuur horen. Man, man, man. Je koopt elke dag broodje döner bij je Turkse buren, maar Oekraïne is ‘dichtbij’. Mensen in nood kennen geen kleur, we vangen ze fatsoenlijk op. Nederland kan het!’
‘Veel mensen rationaliseren dit gedrag door racistische frames los te laten op asielzoekers’
Leontine Vreeke (beeld: de Kanttekening)
Leontine Vreeke (45), salesmanager:
‘We gaan een herhaling zien van vorig jaar. Grasvelden vol mensen, tenten, geen menswaardige opvang zoals wij dit in Nederland willen bieden. Het probleem ligt bij de gemeentes die geen opvang willen verzorgen en bij het tekort aan woningen. Er is geen doorstroom mogelijk van de opvangcentra naar permanente huisvesting. Hierdoor is er geen plek voor nieuwe asielzoekers. Iedereen is op zoek naar een betaalbare woning.
Ik vraag me af of we het negatieve sentiment kunnen omzetten. Er zijn zoveel voorbeelden van dorpen en gemeenschappen die na protest, nu helemaal blij zijn met de nieuwkomers. Ze omarmd hebben. Zouden we deze voorbeelden niet kunnen gebruiken om de sceptici te overtuigen? Het zou in mijn ogen ook mooi zijn als we de talenten van de nieuwkomers zouden kunnen inzetten daar waar het nodig is. Maar dat betekent maatwerk. En dat kost tijd van mensen die er nu niet zijn.
Laten we leren van hoe het de Oekraïense vluchtelingen is vergaan. Door andere regels mochten zij wel meteen werken. Ik zie behoorlijk wat mensen uitstromen van particuliere opvang naar een eigen huis. Op eigen kracht, doordat men werk heeft en contacten. Ik gun iedereen een goede start in ons mooie land. Waar gras gebruikt wordt om op te voetballen, voor een picknick, om te chillen.’
‘Door andere regels mochten Oekraïense vluchtelingen wel meteen werken’
Mostafa Hilali (48), militair:
‘De stelling suggereert dat er een keuze is. Er is helemaal geen keuze wat betreft asielopvang. Het is een juridische verplichting dat we menswaardige opvang regelen. We hebben een internationaal verdrag getekend, en dat is de basis. Mensen die zeggen dat het verdrag anders moet, sorry, maar dat is een non-argument. We gaan ook niet morrelen aan het humanitair oorlogsrecht, omdat het ons soms niet goed uitkomt. Dit gaat om principiële normen waar we ons juridisch aan hebben gecommitteerd, en waar mensen na een juiste toetsing, recht op hebben.
En dan het idee dat Nederland vol zou zijn. Dat is simpelweg niet juist. Ja, er zijn plekken waar er relatief veel asielzoekers worden opgevangen. Maar er zijn ook genoeg plekken aan te wijzen in Nederland waar niks wordt gedaan qua opvang. Dan is het niet een kwestie van kunnen, maar niet willen. En die discussie moeten we met empathie, maar ook met strengheid voeren. Ik begrijp dat mensen in een dorp het spannend vinden om een grote groep op te vangen, maar dat mag niet betekenen dat je niks doet. Wat kan je wel doen? Ik vind het ook niet fijn om belasting te betalen, maar doe het toch. Ik heb daarin niks te willen.’
‘Er is geen keuze: we hebben de juridische verplichting menswaardige opvang te regelen’
Anushka Soekhradj (29), sociaal werker:
‘Ik zou graag pleiten voor een eerlijkere verdeling van het aantal asielzoekers dat we opvangen ten opzichte van anderen. Dat we de draagkracht niet hebben is al gebleken in Ter Apel: de schrijnende situatie duurde maar voort en we konden het niet waarmaken. Dat zal dit keer niet anders zijn. Niettemin moeten we het wel proberen. Zowel het overleven als het willen helpen is instinctief gedrag.
In het grotere proces herken ik vooral vergankelijkheid. Of zoals het hindoeisme zegt: kali yug is aangebroken. Het eind van de wereld en deze ellende is hoe dat eruit ziet. Als mens is het je zaak naar het hoogste punt te blijven klimmen om droog te blijven. Of dat je zal redden? Uiteindelijk niet, maar je rekt wel tijd tot je ondergang.’
‘Dat we de draagkracht niet hebben is al gebleken in Ter Apel’
Onze site gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren.
Deze website gebruikt cookies om uw gebruikservaring op deze website te verbeteren. Van deze cookies worden cookies aangemerkt als "Noodzakelijk" in uw browser bewaard, deze cookies zijn essentieel voor het functioneren van de website. Bijvoorbeeld het opslaan van uw keuze of u wel of geen cookies wilt hebben. Wij maken ook gebruik van cookies van derde partijen die ons helpen met het analyseren en begrijpen van de gebruik van deze website door u. Deze cookies worden alleen gebruikt als u daar toestemming toe geeft. U heeft ook de mogelijkheid om uzelf uit te sluiten voor deze cookies. Dit zal echter effect hebben op uw gebruikerservaring.
Noodzakelijke cookies zijn absoluut nodig voor het functioneren van de website. De cookies in deze categorie zorgen alleen voor de veiligheid en het functioneren van deze website . Deze cookies bewaren geen persoonlijke gegevens
Deze cookies zijn niet strict noodzakelijk, maar ze helpen de Kanttekening een beter beeld te krijgen van de gebruikers die langskomen en ons aan te passen aan de behoeftes van onze lezers. Hiervoor gebruiken wij tracking cookies. Bij het embedden van elementen vanuit andere websites zullen er door deze sites ook cookies worden gebruikt.
Ahmed Abdillahi (42), postbezorger:
Dimple Sokartara (29), communicatieadviseur:
Ibrahim Özgül (39), ondernemer en bestuurder:
Mostafa Hilali (48), militair:
Anushka Soekhradj (29), sociaal werker:
