De Duitse minister van Justitie heeft in een brief aan collega-ministers zijn zorgen geuit over haatzaaien tijdens de verkiezingscampagne van de Turkse AK-partij in Duitsland. Dit meldt de Duitse krant die Welt.
Minister Marco Buschmann vindt dat er voorzorgsmaatregelen genomen moeten worden tegen haatdragende campagne-uitingen in Duitsland. In het verleden zijn ‘duidelijk de grenzen van de vrijheid van meningsuiting overschreden’, aldus de minister in een brief aan de minister van Binnenlandse Zaken Nancy Faeser (SPD) en de minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock (Groenen).
Hij doelt hierbij onder andere op een incident in januari dit jaar, toen AKP-parlementariër Mustafa Acikgöz op bezoek in Duitsland opriep tot de ‘vernietiging’ van aanhangers van de in Turkije verboden Koerdische Arbeiderspartij PKK, die in Turkije, de EU en de VS op de terreurlijst staat; en de Gülenbeweging die in Turkije verantwoordelijk wordt gehouden voor de mislukte coup tegen Erdogan in 2016. Acikgöz deed zijn uitlatingen op een bijeenkomst van de Grijze Wolven, de paramilitaire vleugel van de extreemrechtse Turkse partij MHP, de coalitiepartner van Erdogan.
Krachtens een verordening die in 2017 in Duitsland van kracht werd, moeten politici uit landen buiten de Europese Unie toestemming krijgen van de Duitse regering voor officiële verkiezingscampagnes gericht op Duitse burgers. Gedurende drie maanden voor de verkiezingen zijn campagneactiviteiten niet toegestaan. Er zijn echter ‘grijze gebieden’, zoals organisaties en verenigingen die officieel geen politieke partij zijn, maar wel informele banden met Turkse partijen of de Turkse regering.
Turken in Duitsland zijn van cruciaal belang voor Erdogan, aldus de onafhankelijke Turkse nieuwssite Turkish Minute. In 2018 stemde 64,8 procent van de in Duitsland wonende Turkse kiezers voor Erdogan tijdens de presidentsverkiezingen. 56 procent stemde op zijn partij AKP bij de parlementsverkiezingen.
Het Iraanse ayatollahbewind installeert camera’s op openbare plaatsen in het land om vrouwen zonder hoofddoek op te sporen en te identificeren. Veel vrouwen houden zich – ondanks de repressie – niet aan de verplichte islamitische kledingvoorschriften.
Zaterdag verklaarde de Iraanse politie dat vrouwen die betrapt worden een waarschuwing krijgen per sms. De politie zegt dat de autoriteiten in Iran geen gedrag zullen tolereren dat in strijd is met de hijabwet. De politie riep daarnaast bedrijven op serieus toe te zien op de handhaving van de hijabregels, en regelmatig inspecties uit te voeren.
Sinds de dood van de 22-jarige Masha Amini in september vorig jaar is het onrustig in Iran. Amini stierf na mishandeld te zijn door de politie, omdat ze haar hoofddoek ‘onzedig’ droeg. De Iraanse autoriteiten willen echter niet buigen voor de protesten tegen de strenge hijabwetten, en treden hard op tegen de demonstranten. Zij worden massaal gearresteerd, en sommige (mannelijke) demonstranten zijn inmiddels geëxecuteerd door het regime.
Het Iraanse regime denkt verder na over sancties tegen vrouwen die geen hoofddoek dragen, of de hoofddoek verkeerd dragen, waaronder een boete van zo’n 5400 euro.
De islamisering van Turkije is mislukt. Dat stelt Volkskrant-journalist Rob Vreeken in Een heidens karwei. Het boek verscheen deze maand en analyseert de religiositeit van Turkije onder president Recep Tayyip Erdogan.
Vreeken werkt als Turkije-correspondent en woont in Istanbul. Turkije islamiseert helemaal niet, is zijn stelling. Integendeel: de Turkse samenleving wordt juist steeds seculierder. De meeste mensen zeggen wel dat ze in God geloven, maar zeker jongeren trekken zich weinig meer aan van de religieuze regels van de islam.
Kemal Atatürk, de Turkse Vader des Vaderlands, droomde van zijn land als seculiere natie. Dat lukte hem niet, maar een eeuw later is dit volgens Vreeken alsnog gebeurd. Ondanks Erdogans pogingen Turkije juist islamitischer te maken. En nu staat Turkije volgens de journalist op een tweesprong: kiest het voor voortzetting van het autoritaire bewind, of voor herstel van de rechtsstaat?
In zijn boek beschrijft Vreeken de seculiere vrouwenbeweging en de lhbti-beweging in Turkije. Volgens hem is de islam niet te hervormen, waardoor die religie in het moderne Turkije op z’n retour is. Ook schrijft hij over Turkse Nederlanders en concludeert hij dat zij gemiddeld genomen conservatiever zijn dan hun neven en nichten in Turkije.
U ziet seculiere Turkse vrouwen als ‘het sprankelende bewijs’ dat Turkije zoveel meer te bieden heeft dan het volgens u bekrompen islamitisch nationalisme van Erdogan en zijn AK-partij. Zijn seculiere Turkse vrouwen niet nationalistisch?
‘Seculiere vrouwen kunnen zeker nationalistisch zijn. Ik heb het echter specifiek over het bekrompen nationalisme van Erdogan. Er zijn in Turkije verschillende soorten nationalisme. In die zin moet je ook het bijvoeglijk naamwoord erbij pakken: bekrompen nationalisme.’
Het valt op dat u best lovend bent over de seculiere stichter van de Turkse staat, Mustafa Kemal Atatürk. Heeft hij volgens u goede dingen gedaan?
‘Ja, maar ik ben in sommige opzichten ook lovend over Erdogan. Over zijn economisch beleid bijvoorbeeld. Ik probeer de recente geschiedenis van Turkije genuanceerd weer te geven. Ik ben niet heel diep op Atatürk ingegaan. Ik beschrijf hem als iemand die het secularisme heeft doorgevoerd, wat je daar verder ook van kunt vinden.’
Dat ging wel op een heel gewelddadige manier, want Atatürk is ook de man achter de genocide in Dersim in 1937.
‘Jazeker, absoluut. Ik heb de opstand in Dersim ook beschreven.’
Daarbij kwamen tussen de achtduizend en dertienduizend mensen om, door toedoen van de Turkse regering. U maakt de vergelijking met de Armeense Genocide van 1915. Welke parallellen ziet u?
‘De methode lijkt op die van de Armeense Genocide Het is mij er niet om te bepalen of Dersim een genocide was of niet. Je kunt het inderdaad zo noemen, maar je kunt hoe dan ook spreken van misdrijven tegen de menselijkheid.’
Alevieten komen we ook regelmatig tegen in uw boek.
‘Ja, in Dersim waren ze natuurlijk slachtoffer van Atatürk. Sabiha Gökcen, de eerste vrouwelijke piloot van Turkije en overigens de van oorsprong Armeense [geturkificeerd na de Armeense genocide] pleegdochter van Atatürk, liet er bommen vallen.’
Toch is er ook veel liefde voor Atatürk onder alevieten.
‘De Atatürk-verering die ik beschrijf, is overal in Turkije aanwezig. Overal hangt zijn portret en zijn er standbeelden van hem. Aan Atatürk is niet te ontkomen in Turkije. Je mag ook niks negatiefs over hem zeggen. Dat is toch een beetje heiligschennis.’
Je mag dus niet zeggen dat hij alevieten heeft vermoord?
‘Nee, maar daar gaat mijn boek niet over. Waar ik ook niet over schrijf zijn de Koerdische kwestie en de PKK. Als iemand kritiek wil hebben op mijn boek, kan hij zeggen dat ik niet over de Koerden heb geschreven.’
Waarom heeft u dat niet gedaan?
‘Daar heb ik voor gekozen, omdat mijn boek over iets anders gaat, over islamisering en secularisme. Het is geen totaalportret van Turkije.’
Rob Vreeken
In het boek zegt u heel expliciet dat u niet gelooft in een ‘hervorming van de islam’. Wat bedoelt u daarmee?
‘Ik denk dat hervorming geen begaanbare weg is. Ik zie het niet gebeuren. In mijn vorige boek Baas in eigen boerka, over vrouwen in de islamitische wereld, heb ik veel pogingen beschreven om de islam van binnenuit te veranderen. Om zo maatschappelijke verandering te bewerkstelligen, om de rechten van vrouwen verbeteren. Wat ik tot nu toe zie, is dat het niet werkt op die manier. Als er verandering is, dan gebeurt dat buiten de godsdienst om. Gewoon in de maatschappij. Door maatschappelijke strijd, de vrouwenbeweging. In Tunesië zijn veel dingen qua wetgeving verbeterd. Maar dat is buiten het religieuze discours om gebeurd. De salafisten wilden er de Koran en Hadith bijhalen. En toen zeiden de anderen, ook de islamitische partij: ‘Dit gaat om wetgeving, hier moeten we een politiek-maatschappelijk debat over hebben. En dit gaat niet over de Koran.’’
In Turkije zijn desalniettemin hervormingen doorgevoerd. DeAK-partij heeft bijvoorbeeld het verbod op de hoofddoek opgeheven.
‘De hervormingen in Turkije zijn buiten de islam omgegaan. Zonder religieuze argumenten. Ze zijn gestoeld op mensenrechten. Die discussie vindt dus niet op het religieuze speelveld plaats. Ook de AKP gebruikt in de politiek heel weinig religieuze argumenten. Ze zeggen weleens ‘de islam’, maar verder hebben ze het nooit over Koranteksten om een politiek geschil te winnen. Ze verwijzen nooit naar wat de profeet heeft gezegd. In andere islamitische landen gebeurt dat wel.’
‘In Turkije wordt naar mijn idee geen echte discussie over de islam gevoerd’
Maar de scheiding tussen politiek en religie in Turkije is toch juist door moslims bewerkstelligd?
‘Ja, absoluut. In die zin kan je hen ook seculiere moslims noemen wanneer ze zeggen: ‘De politiek gaat over politiek en niet over godsdienst.’ Heel veel Turken noemen zich ook seculiere moslims.’
En gelooft u dat er seculiere moslims bestaan?
‘Absoluut. Ik bedoel met seculier niet dat mensen niet-godsdienstig zijn, maar dat je vindt dat staat en godsdienst gescheiden moeten blijven. In die zin zijn er heel veel seculiere moslims.’
Een beetje verwarrend…
‘Er zijn twee opvattingen van secularisering: ten eerste de scheiding van kerk en staat en ten tweede dat de maatschappij steeds minder religieus wordt.’
Maar toch gelooft u niet dat de islam te hervormen is?
‘Ik hoop wel dat dit kan, als het maar een goede hervorming is. Maar ik zie het gewoon niet gebeuren.’
Maar in Turkije is het toch gebeurd?
‘De islam is toch niet hervormd in Turkije?’
Je ziet toch dat moderniteit en islam samengaan in Turkije?
‘Ja, maar de maatschappij is veranderd. De islam is toch niet veranderd?’
Maar de islam zijn toch ook de mensen?
‘Nee, de islam, dat zijn de geschriften, de theologische uitleg over de geschriften. Dat mensen de islam anders uitleggen, dat zie ik in Turkije niet gebeuren. De uitleg ligt namelijk vast. Ik heb in mijn boek een discussie opgenomen met Ayaan Hirsi Ali, die ik essentieel vond. Want zij zegt: ‘Je moet eerst de islam theologisch hervormen, en daarna kun je pas de maatschappij hervormen’. Maar de maatschappij verandert nu al. Dat zie je in Turkije ook, zonder dat het theologisch debat al beslecht is of überhaupt gevoerd wordt.’
Ja, maar wat hier zo problematisch aan is, is het idee dat er maar één islam is, die ook nog onveranderlijk is.
‘Ik zeg niet dat die onveranderlijk is.’
Maar de aanname is wel dat er maar één soort islam is en die moet dan veranderen. Maar wat de islam is, is toch een oneindige discussie?
‘Vind ik ook. Daarin zijn we het helemaal met elkaar eens. In Turkije wordt naar mijn idee geen echte discussie over de islam gevoerd. Althans niet op theologisch niveau. Er zijn wel allerlei maatschappelijke debatten. Maar zelfs de AK-partij gebruikt daarin geen religieuze argumenten.’
In Turkije wordt naar mijn idee voortdurend gediscussieerd over wat de islam is, en wat moslim-zijn betekent.
‘Dat gebeurt inderdaad wel op het niveau van het dagelijkse leven.’
U komt uit Zaandam, waar veel Turkse Nederlanders wonen. U vindt die Turken conservatiever dan hun familieleden die in Turkije zijn blijven wonen. Maar kun je autochtone Turken uit Turkije wel vergelijken met allochtone Turken uit Nederland?
‘Toch vind ik mijn vergelijking de moeite waard. Mijn uitgangspunt is 1970, vlak voordat Turken naar Europa begonnen te migreren. Die Turken hebben een andere ontwikkeling doorgemaakt, maar ze hebben voortdurend contact gehouden met familieleden in Turkije. Dus ik was geïnteresseerd naar hoe die dynamiek is verlopen op twee verschillende plekken.’
U meent de harde conclusie te kunnen trekken dat Turkse Nederlanders conservatiever zijn?
‘Ja, en ik zeg ook dat je moet oppassen dat je niet al te veel ophangt aan die conclusie, omdat je allemaal variëteiten hebt. Er is veel diversiteit in Nederland. Zaandammer Songül Mutluer, Tweede Kamerlid voor de PvdA, zegt dat een hele grote groep Turkse Nederanders het gewoon goed doet hier.’
Ze doen het goed, maar Turks Nederlandse vrouwen ervaren volgens u wel dat hun nichten in Turkije vrijer zijn dan zij.
‘Dat is één aspect. Dat heeft, vermoed ik, te maken met families die zagen dat de Nederlandse cultuur, zeker in zedelijk opzicht, wat vrijer en wilder was. Ze wilden hun kinderen beschermen tegen de gevaren van buiten. En die context bestaat natuurlijk in Turkije niet. In Turkije hoef je je kinderen niet te beschermen tegen de Turkse cultuur. Daar ben je onderdeel van. Die dochters hebben toen meer vrijheid gekregen. Hun ouders zeiden: ‘Oké, ga maar studeren in Ankara.’’
Ervaren zij ook meer vrijheid doordat ze geen racisme en islamofobie ervaren in Turkije?
‘Ja, in Turkije hoefde je je niet te verantwoorden voor 9/11. En hier wel.’
De term islamofobie komt in uw boek niet voor. Is dat met opzet?
‘Ik gebruik zelf altijd de term moslimhaat, die overigens ook niet voorkomt in mijn boek. Maar dat had wel gekund. Ik citeer als het hierover gaat echter het Sociaal en Cultureel Planbureau en zij gebruiken die termen niet.’
Zijn seculiere kemalisten, aanhangers van Atatürk, niet ook heel islamofoob?
‘Sommige kemalisten zijn moslim en kunnen daarom haast niet islamofoob zijn.’
Dat is de vraag. Immers, kemalisten willen de islam thuis laten en bijvoorbeeld de hoofddoek verbieden. Hoewel dit met Kemal Kiliçdaroglu, de leider van de seculier-nationalistische CHP, wel veranderd is.
‘Hij wil het recht om een hoofddoek te dragen in de wet verankeren.’
Maar toch: waarom komt die islamofobe kern van de kemalisten niet voor in uw boek?
‘Ik beschrijf het niet als zodanig in het boek. Maar ik beschrijf wel dat kemalisten in het verleden de islam probeerden terug te dringen. En de geschiedenis van Diyanet beschrijf ik, een overheidsorgaan opgericht om de islam onder controle te houden.’
Diyanet geeft bovendien alleen ruimte aan de soennitische islam, waardoor veel alevieten zijn onderdrukt. Dat is toch ook de erfenis van Atatürk?
‘Het kemalistische idee van Turkije is: ‘We zijn allemaal Turk, we zijn allemaal soenniet. En voor anderen is er geen plaats.’
U schrijft in uw boek dat veel moslims wel in God geloven en gezellig met de familie eten tijdens het Suikerfeest, maar dat dat ook alles is.Is het niet oriëntalistisch om voor hen te bepalen dat ze eigenlijk geen echte moslims zijn?
‘Dat weet ik niet. Ik probeer dat wel te vermijden, hoop ik. Ik heb niet een heel specifiek idee van wie wel of niet een moslim is.’
U lijkt een bepaald beeld van de islam te hebben, om vervolgens te bekijken welke moslims daarbij passen.
‘Ik zou het jammer vinden als mijn boek op die manier wordt gelezen. Zo sta ik er namelijk niet in. Ik sta er juist heel onbevangen in. Mensen noemen zich moslim, nou prima. Maar ik zie wel dat sommige mensen zich heel strikt aan de regels van de godsdienst houden. En andere mensen veel minder. Die gaan er veel soepeler mee om. Dat is de realiteit.
En dan heb je natuurlijk allerlei variëteiten, zoals Mahmut, mijn tolk in Turkije. Hele aardige jongen, waar ik het zeker mee kan vinden. Die is heel strikt in de islamitische leer. Hij is theoloog en geeft vrouwen geen hand. Hij bidt vijf keer per dag. Gaat elke vrijdag naar de moskee. Hij probeert echt alle regels te volgen. Tegelijk is hij een heel moderne man die alle popmuziek en films kent, tolerant en vrij in het leven staat. Zo kan het dus ook. Uiteraard kan dat samengaan. Modern zijn en een hoofddoek dragen, dat kan ook samengaan. Natuurlijk. Alleen, statistisch gezien, zie ik wel een verband tussen conservatisme en de hoofddoek. De AKP noemt zich een conservatieve partij en is dat ook. Als je naar een bijeenkomst van AKP-vrouwen gaat dan denk ik dat 95 procent een hoofddoek draagt. Als ik naar een demonstratie van seculiere feministen ga, dan draagt 95 procent geen hoofddoek.’
In uw boek schrijft u: ‘Aksaray staat in de top vijf van echtscheidingen in Turkije. Vroeger onderdrukten vrouwen hun seksuele verlangens naar een andere man. Nu gaan ze hier net zo vaak vreemd als mannen.’ Dat klinkt bijna alsof u vreemdgaan positief waardeert.
‘Nee, absoluut niet. Dat schrijf ik niet op. Ik schrijf dat je, volgens de regels van de islam, niet mag vreemdgaan. Een heel strikte regel, net als het verbod op seks voor het huwelijk. Dezelfde regel bestaat in het conservatieve christendom en jodendom. Als je je daar niet aan houdt, dan hou je je niet aan de regels van de godsdienst.’
Is het in uw ogen positief dat de islam voorschrijft dat je niet mag vreemdgaan?
‘Pff, nou ik ben voor niet vreemdgaan. Maar als het al te strikt wordt opgelegd, vind ik dat niet positief. Het is aan de mensen zelf. Verder vind ik trouw zijn belangrijk. Ik ga zelf ook niet vreemd. Ik ben al vijftig jaar met dezelfde vrouw.’
Dat is toch mooi?
‘Ik vind het op zich iets positiefs. Alleen ga ik het niet aan andere mensen opleggen. Maar het is een goede waarde om trouw te zijn. Ik beschouw vreemdgaan wel als een teken dat mensen zich niets aantrekken van die godsdienstige regels. Waar ik in mijn boek de nadruk op leg, is niet vreemdgaan, maar seks voor het huwelijk. De huwelijksleeftijd in Turkije is gestegen tot gemiddeld 28 jaar voor mannen en 26 jaar voor vrouwen. Dat heeft tot gevolg dat veel jongeren, zeker studenten in de steden, al seksuele ervaringen opdoen voordat ze trouwen. En dat vind ik wel een positieve waarde. Ik vind het goed en gezond als jongeren en jongvolwassenen hun seksualiteit ontdekken en daarmee leren omgaan voordat ze zich langdurig vastleggen in een duurzame verbinding. Dat vind ik wel een belangrijk verschil.’
Een heidens karwei, Rob Vreeken, uitg. Prometheus 2023, 320 blz., €13,99
Wybren van Haga (BVNL) is kritisch op het voorstel van een overheidscommissie om de begrippen ‘Nederlands-Indië’ en ‘Indisch’ te schrappen, omdat die ‘koloniaal’ zouden zijn. De parlementariër noemt het ‘een gotspe om de geschiedenis van de Indische gemeenschap te willen ‘uitgummen’.
Een commissie onder leiding van oud-minister van Onderwijs Jet Bussemaker (PvdA) stelde eerder dit jaar dat de koloniale geschiedenis van Indonesië een prominentere plek moet krijgen in het Nederlandse geschiedenisonderwijs op basis- en middelbare scholen. Het is nu namelijk slecht gesteld met onze kennis hierover, en dat is een kwalijke zaak, concludeert de commissie.
Tot ongenoegen van de Federatie Indische Nederlanders (FIN) stelde de commissie ook voor om de termen ‘Nederlands-Indië’ en ‘Indisch’ te schrappen, omdat die ‘koloniaal’ zouden zijn. FIN vertegenwoordigt de ‘Indische Nederlanders’, Nederlanders die hun roots hebben in Indonesië en zich emotioneel verbonden voelen met de koloniale periode.
Wybren van Haga van de populistische partij BVNL komt op voor de belangen van Indische Nederlanders, en hekelt het ‘wokisme’ dat ten grondslag zou liggen aan de overweging van de Commissie Bussemaker om de termen ‘Nederlands-Indië’ en ‘Indisch’ in de ban te doen.
Daarnaast wil Van Haga dat er voor Indische en Molukse weduwen van ambtenaren en militairen die tijdens de Japanse bezetting van Indonesië (1942-1945) in dienst waren van het Nederlands-Indische gouvernement een financiële regeling komt. Dat schreef hij gisteren in De Telegraaf. De ambtenaren en militairen kregen tussen 8 maart 1942, het moment van de Nederlandse overgave, en 15 augustus 1945 geen of slechts gedeeltelijk salaris. Staatssecretaris Maarten van Ooijen (ChristenUnie) van Volksgezondheid, Welzijn en Sport wil deze weduwen niet financieel compenseren. In 2015 werd er wel een financiële regeling getroffen voor ambtenaren en militairen die op dat moment in leven waren.
Gisteren debatteerde de Tweede Kamer over dit hete hangijzer. Van Ooijen kreeg felle kritiek, niet alleen van kritische Kamerleden maar ook van de kant van de publieke tribune. ‘Complete onzin’, riep een 91-jarige weduwe, die met haar kleinzoon naar Den Haag was gegaan om het debat bij te wonen. ‘Ik kan dit niet meer aanhoren.’ De vrouw stond op en verliet de zaal.
Van Ooijen wil echter niet terug komen op zijn eerdere besluit, geen financiële regeling voor de weduwen te treffen. Nabestaanden en betrokkenen hebben aangegeven het hier niet bij te laten zitten en twee advocaten in de arm genomen. Ook het parlement is nog niet akkoord met het besluit Van Ooijen en willen nog een debat.
Tante Farika zaliger woonde in een arme wijk in Tarsus. Ze hadden het zelf wel goed. Haar man wijlen Koerd Ahmet was hoofd van de handarbeiders in de katoenoliefabriek in die wijk.
Tarsus is een historische stad tussen het Taurusgebergte en de Middellandse Zee. De Poort van Cleopatra is de toegang aan de zuidzijde van het historische Tarsus. De bekende christelijke apostel Paulus komt uit de stad.
In de islamitische traditie hebben de Ashabi Kehf – in de christelijke traditie bekend als de Zevenslapers van Efeze – mogelijk in een grot bij Tarsus 309 jaar geslapen. Deze jonge christenen waren met hun trouwe hond gevlucht voor de Romeinse keizer Decius die de christenen in zijn rijk vervolgde. Nadat ze wakker werden gingen ze eten kopen. Ze merkten dat ze in een heel andere tijd waren beland. Ze liepen weer weg en verdwenen spoorloos. Soera De Spelonk in de Koran verhaalt erover.
Maar terug naar tante Farika zaliger en haar man Koerd Ahmet. Behoeftigen konden bij hen aankloppen. Tante Farika kookte altijd in hele grote pannen. Eten werd kris kras door de wijk naar armen en wezen gebracht.
Koerd Ahmet had een goed inkomen. Er waren veel arbeiders in de fabriek. Hij verdiende aan hen. Hij gaf alles weer uit. Hij leende allerlei niet-kredietwaardige mensen geld uit. In veel gevallen zag hij het niet meer terug. Hij had er vrede mee.
In de jaren zeventig was Koerd Ahmet actief in een linkse politieke beweging in Tarsus. Revolutionairen wilden in hun strijd tegen het grootkapitaal de fabriek in brand steken. Hij praatte hen om en voorkwam zo deze aanslag. Tot zijn dood had hij een goede band met de fabrieksbazen.
In 2007 bezochten we hem. Zoals altijd zat hij in zijn pyjama op een kussen op het grote balkon op de eerste verdieping aan de voorzijde van het huis dat naar hun tuin keek. In de tuin stond een grote vijgenboom.
Hij vertelde dat hij eens uitgenodigd was voor een etentje voor het kaderpersoneel van de fabriek. ‘Ik ging naar binnen en zag allemaal sjiek geklede mensen aan tafel. Ze hadden geen trek.’
‘Ik riep naar de fabrieksbaas: ‘Resat Beg.’’
‘‘Ja Ahmet Aga’ antwoordde hij.’
‘Wat is dit voor diner? Jij probeert mensen eten te geven die geen honger hebben.’
‘‘Wat moeten we dan doen?’ vroeg Resat Beg.’
‘Geef mij een vrachtwagen. Ik haal wat armen uit de wijk.’
‘Zo haalden ze een groep mensen uit de wijk. Met grote trek nuttigden de armen de luxe gerechten. De obers werden onrustig. Ik vroeg hen wat er aan de hand was. ‘Het eten raakt op’, antwoordden ze. ‘Maar de mensen hebben nog niet genoeg gegeten.’ Haal brood en helva uit een winkel zei ik.’
‘Helva en Koerden’ bulderde Koerd Ahmet tegen ons. Volgens hem waren Koerden aan de lekkernij verknocht.
De Parijse voetbalclub Paris Saint-Germain stelt een onderzoek in naar de vermeende racistische en islamofobe uitlatingen van trainer Christophe Galtier. De beschuldigen dateren uit de periode dat Galtier nog trainer was van OGC Nice.
Zo zou Galtier gezegd hebben dat zijn team, OGC Nice, ’te veel zwarte en islamitische spelers’ had. Ook vroeg hij islamitische spelers om niet te vasten tijdens de heilige islamitische maand ramadan. Bovendien zou Galtier een islamitische speler niet hebben gecontracteerd, vanwege zijn islamitische geloof.
Paris Saint-Germain is geschrokken van deze aantijgingen en heeft daarom besloten een intern onderzoek te starten naar Galtier.
Christophe Galtier reageerde gisteren via zijn advocaat op de ophef. Hij wierp ‘met de grootste vastberadenheid’ de beschuldigingen van zich, dat hij discriminerende opmerkingen had gemaakt tegen spelers toen hij trainer was in Nice. Hij zegt ‘met verbazing’ kennis te hebben genomen van ‘de beledigende en lasterlijke opmerkingen’ van Julien Fournier.
Nadat Molina de beschuldigingen van Fournier aan het adres van Galtier wereldkundig had gemaakt kreeg de trainer naar verluidt bijna vijfduizend boze berichten binnen, waaronder telefoontjes. Hieronder bevonden zich ook doodsbedreigingen, waarna Galtier en zijn gezin onder politiebescherming zijn geplaatst. Het persoonlijke telefoonnummer van de trainer is gelekt op social media.
Uit een analyse van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat in ‘vrijwel het hele land’ mensen met verschillende opleidingsniveaus meer onderling contact hebben dan in 2009. In Amsterdam is de segregatie nog steeds groot. ‘Het gevaar is dat er polarisatie ontstaat’, meldt het Parool.
Amsterdammers zitten nog altijd even vast in hun eigen bubbel. ‘Op Den Haag na mengen mbo’ers, hbo’ers en universitair geschoolden nergens zo slecht als in Amsterdam’, schrijft het Parool.
In Den Haag is de onderwijssegregatie weliswaar het hoogst, maar daar daalt deze wel. In Amsterdam is dat niet het geval. De reden daarvoor is niet onderzocht.
Volgens socioloog Tanja Traag van het CBS speelt waarschijnlijk mee dat Amsterdam en Utrecht, waar ook veel segregatie is, steden zijn met relatief veel hbo- en universitair opgeleide mensen. In Amsterdam heeft 46 procent van de inwoners hbo of universiteit gedaan, landelijk is dat 28 procent.
Opvallend is dat ongediplomeerden en mensen met hoogstens een vmbo-diploma een diverser netwerk hebben, qua opleiding, dan ze in 2009 hadden. Sterker: ze zitten minder in een bubbel dan hbo’ers en universitair geschoolde mensen.
Ook valt het op dat er in de Randstad meer onderwijssegregatie is dan in de rest van het land. Wel zijn er een paar uitzonderingen. Rond de stad Groningen wordt er ook tussen verschillende opleidingsgroepen minder gemengd, maar dat komt vooral omdat veel mensen met een middelbare opleiding daar elkaar opzoeken.
In het Verenigd Koninkrijk is al langere tijd onrust over grooming gangs, bendes van jonge mannen die meisjes seksueel misbruiken.
Het begon met de extreemrechtse English Defence League, die de berichten over de grooming gangs misbruikte voor de eigen islamofobe, xenofobe agenda. De beruchte anti-islamitische activist Tommy Robinson sprak over Pakistaanse kinderlokkers die minderjarige meisjes hadden misbruikt en gebruikte het leed van slachtoffers om Pakistaanse moslims te demoniseren.
De extreemrechtse taal van Robinson is mainstream geworden. Suella Braverman, de Britse minister van Binnenlandse Zaken, heeft zijn kruistocht overgenomen. Vorige week zei ze op het tv-journaal dat grooming gangs een Pakistaans probleem zijn. Dit is een volkomen onjuiste weergave van de werkelijkheid, die is ingegeven door electorale motieven. De Conservatieve Partij hoopt potentiële kiezers te werven die naar rechts zijn overgestapt.
Pakistaanse moslims in het Verenigd Koninkrijk ondervinden decennialang dagelijks gevolgen van racisme. In de jaren zeventig werden Pakistaanse jongemannen bij hun terugkeer van fabriekswerk in de vroege ochtenduren in elkaar geslagen door het Nationaal Front. ‘Paki bashing’ heette deze volkssport. In de jaren 2000 werden Pakistanen figuurlijk gebasht, door Citizen Khan, een sitcom van de BBC, waarin Pakistanen op nogal stereotype wijze werden geracialiseerd. En nu is er dus de kwestie van grooming gangs. Hoewel de meerderheid van de daders witte mannen zijn, lichten politici en media alleen Pakistaanse moslims uit. Vervolgens krijgt de Pakistaanse moslimgemeenschap in het Verenigd Koninkrijk collectief de schuld.
Dit is niet uniek. Over de hele wereld worden moslimminderheden ‘gecanceld’. Denk bijvoorbeeld aan Oeigoeren in China, die plaats moeten maken voor etnische Han-Chinezen. Of aan de Rohingya-minderheid in Myanmar, die slachtoffer is van extremistisch boeddhistisch geweld en daarvoor massaal op de vlucht is geslagen. Uiteraard mag de deprimerende realiteit niet vergeten worden waarin Palestijnse moslims zich bevinden. Zij lijden in Gaza en op de Westelijke Jordaanoever dagelijks onder de Israëlische terreur.
‘Hoewel de meerderheid van de daders witte mannen zijn, lichten politici en media alleen Pakistaanse moslims uit’
En ten slotte is er de discriminatie van moslims in Europa – in het onderwijs, op de arbeidsmarkt en in de samenleving in het algemeen – die in schril contrast staat met de veel betere positie die moslims in de Verenigde Staten hebben. Dat Europese moslims een slechtere positie in de maatschappij hebben dan hun broeders en zusters in de Verenigde Staten heeft trouwens historische oorzaken. In Europa kwamen moslimmigranten in de zware industrie te werken, en moesten ze werk doen waar witte Europeanen zich te goed voor voelden, terwijl moslimmigranten in de Verenigde Staten vanwege de strenge immigratiewetgeving alleen hoogopgeleide kenniswerkers waren. Het kan dus ook anders.
Terug naar Suella Braverman. Zij heeft, als minister van Binnenlandse Zaken, de taak om ervoor te zorgen dat haar beleid voldoet aan de behoeften van de samenleving. Ook moet ze, als lid van de Britse regering, verantwoording afleggen aan het grote publiek. Maar Braverman heeft helaas een andere taakopvatting. Ze doet verdeeldheid zaaiende en polariserende uitspraken over Pakistaanse moslims. Die zijn niet alleen onnauwkeurig, maar mogelijk ook ongelooflijk schadelijk voor de relaties met de Pakistaans-islamitische gemeenschap in het Verenigd Koninkrijk.
Bravermans uitspraken kunnen we niet anders dan interpreteren als opzettelijke en daarom cynisch berekende woorden. De minister hoopt rechtse zieltjes te winnen. Volgend jaar zullen er hoogstwaarschijnlijk weer parlementsverkiezingen zijn, en de Conservatieve Partij probeert wanhopig om, koste wat het kost, aan de macht te blijven.
Tot slot wijzen de islamofobe, xenofobe uitspraken van Braverman op een mogelijk duistere toekomst voor het Verenigd Koninkrijk, die heel goed werkelijkheid kan worden. Maar voordat dit eventueel gebeurt, zal Bravermans ultrarechtse retoriek ervoor zorgen dat de Britse politiek nog verder wegzakt in de bruine drek, zo ver als het kan.
De pro-Palestijnse lobbygroep The Rights Forum daagt Nederlandse universiteiten voor de rechter. De organisatie wil inzicht in de contacten van de universiteiten met pro-Israëlische organisaties.
The Rights Forum, opgericht door oud-premier Dries van Agt, diende begin 2022 al een zogenoemd Wob-verzoek in bij de universiteiten. Zij zouden informatie moeten geven over de banden met instellingen en organisaties die ‘steun voor de staat Israël propageren’. The Rights Forum bedoelt hiermee niet alleen de banden die Nederlandse universiteiten hebben met Israëlische academische instellingen en andere organisaties uit dat land, maar ook met Nederlandse pro-Israëlische organisaties als het Centrum voor Informatie en Documentatie Israël (CIDI), het Centraal Joods Overleg en de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding.
Het Wob-verzoek zorgde voor ophef onder mensen die de staat Israël steunen. Esther Voet van het Nieuw Israëlietisch Weekblad schreef een vlammend commentaar en sprak over een ‘absurde eis’. Politici Ulysse Ellian (VVD) en Gert-Jan Segers (ChristenUnie) beschuldigden The Rights Forum zelfs van antisemitisme, een beschuldiging die de lobbyorganisatie vervolgens verre van zich wierp.
Universiteiten besloten om deels mee te werken aan het Wob-verzoek. Ze deelden bepaalde informatie over hun banden met organisaties in Israël. Ze weigerden echter contacten te delen met Nederlandse en internationale organisaties ‘die zich bezighouden met religie, herdenking of de bestrijding van antisemitisme’. De Vrije Universiteit van Amsterdam wees het Wob-verzoek helemaal af, schrijft universiteitskrant Ad Valvas. The Rights Forum heeft daarom besloten om naar de rechter te stappen. De rechter mag beslissen of universiteiten voldoende informatie hebben verstrekt, of niet.
De Turkse Arbeiderspartij heeft een transgender op de lijst gezet voor de parlementsverkiezingen in mei. Het is de enige LGBTQ+-kandidaat die een poging doet om in het Turkse parlement verkozen te worden.
Het gaat om Esmeray Özadikti, een transgenderactivist uit Istanbul. Özadikti werd in 2013 gekozen in de partijraad van de pro-Koerdische partij HDP. Ze kondigde onlangs echter aan in te gaan op het aanbod van de linkse Turkse Arbeiderspartij om op de lijst te gaan staan.
Louis Fishman, universitair hoofddocent Moderne geschiedenis van het Midden-Oosten aan het Brooklyn College van de City University of New York, twitterde dat de kandidatuur van Esmeray Özadikti een mijlpaal is. ‘In een tijd, waarin LHBTQ+-activisten constant worden aangevallen in Turkije, is dit een belangrijk moment.’
Hoewel homoseksualiteit in het moderne Turkije wettelijk is toegestaan, is homofobie wijdverbreid en worden homoseksuelen regelmatig lastiggevallen.
Op 14 mei vinden in Turkije zowel parlements- als presidentsverkiezingen plaats.
Onze site gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren.
Deze website gebruikt cookies om uw gebruikservaring op deze website te verbeteren. Van deze cookies worden cookies aangemerkt als "Noodzakelijk" in uw browser bewaard, deze cookies zijn essentieel voor het functioneren van de website. Bijvoorbeeld het opslaan van uw keuze of u wel of geen cookies wilt hebben. Wij maken ook gebruik van cookies van derde partijen die ons helpen met het analyseren en begrijpen van de gebruik van deze website door u. Deze cookies worden alleen gebruikt als u daar toestemming toe geeft. U heeft ook de mogelijkheid om uzelf uit te sluiten voor deze cookies. Dit zal echter effect hebben op uw gebruikerservaring.
Noodzakelijke cookies zijn absoluut nodig voor het functioneren van de website. De cookies in deze categorie zorgen alleen voor de veiligheid en het functioneren van deze website . Deze cookies bewaren geen persoonlijke gegevens
Deze cookies zijn niet strict noodzakelijk, maar ze helpen de Kanttekening een beter beeld te krijgen van de gebruikers die langskomen en ons aan te passen aan de behoeftes van onze lezers. Hiervoor gebruiken wij tracking cookies. Bij het embedden van elementen vanuit andere websites zullen er door deze sites ook cookies worden gebruikt.
