Gister heeft Duitsland de Turkse ambassadeur op het matje geroepen. Aanleiding is een conflict tussen de Duitse en Turkse overheid over de aanhouding in Frankfurt van twee verslaggevers van het Turkse dagblad Sabah.

Vorige week ontbood Turkije de Duitse ambassadeur vanwege de aanhouding van Sabah-journalisten Ismail Erel en Cemil Albay. Ze worden er door Duitsland van beschuldigd op gevaarlijke wijze persoonlijke informatie te hebben verspreid.

Volgens Turkije werden de twee geïntimideerd en was het Duitse optreden een ‘actie tegen de vrije pers’. Fahrettin Altun, de woordvoerder van de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, veroordeelde ‘het monddood maken van journalisten’ en stelde dat Duitsland de persvrijheid onderdrukt.

Duitsland reageerde op deze beschuldigingen door de Turkse ambassadeur in Berlijn te ontbieden. De gezant kreeg te horen dat Duitsland de beschuldigingen verwierp.

In Turkije zelf is nauwelijks persvrijheid. Het land staat op plek 165 van de persvrijheidsindex van Reporters Without borders (RSF), Duitsland staat op plek 21.

In Enschede is onrust ontstaan over een monument ter nagedachtenis van de Aramese genocide. In 1915 werden op Ottomaans grondgebied meer dan tweehonderdduizend Arameeërs vermoord. De erkenning van deze genocide ligt gevoelig bij de Turkse gemeenschap. 

In Enschede woont een grote Aramese en een grote Turkse gemeenschap. Comité 1915, een samenwerkingsverband van Aramese organisaties in Twente hebben bij de gemeente een verzoek tot plaatsing van een herdenkingsmonument ingediend.

Turkse organisaties staan op hun achterste benen en houden komend weekend een ontkenningsmars. Ook worden er al een week lang flyers bezorgd met de tekst ‘Nee, tegen beledigend monument!’ en een oproep aan Turkse Nederlanders om ‘op te staan’. Zo meldt de Turkse nieuwssite NHABER.

De Turkse organisaties (verenigd in het Enschede Turks Platform) verklaarden in een persconferentie: ‘De Assyriërs (Arameeërs red.) hebben een verzoek ingediend bij de gemeente om een monument te bouwen in het Volkspark in Enschede. Aangezien ze het juridisch niet genocide kunnen noemen, wordt het een herdenkingsmonument genoemd. Als Turkse gemeenschap van Enschede zullen we nooit toestaan dat er zo’n monument komt, en zullen we ook niet stil blijven hierover’.

Het platform bestaat voornamelijk uit Turkse moskeeën die zijn gelieerd aan Diyanet, het Turkse directoraat voor Religieuze Zaken.

Abdurrahman Bicici, een van de woordvoerders van het platform, zegt tegen de Turkse nieuwssite Dogus dat ‘dit onderwerp’ geen nieuw fenomeen is. ‘Vanaf 2015 is men bezig in Enschede. Na de Armeniërs, zeggen de Assyriërs (Arameeërs red.) nu ook dat er een genocide is gepleegd op hun volk. Wat ons erg stoort, is dat zoiets absoluut niet heeft plaatsgevonden. Het is nooit oorlog geweest en er zijn nooit doden geweest’.

De Turkse initiatiefnemers zijn de ontkenningspetitie ‘Geen Assyrisch genocidemonument’ gestart, die al bijna 3000 keer is getekend.

De Armeense en Aramese genocide vonden tijdens de Eerste Wereldoorlog gelijktijdig plaats. De Armeniërs en Arameeërs zijn christenen. In totaal werden meer dan anderhalf miljoen christelijke onderdanen van het Ottomaanse rijk vermoord. In Turkije wordt deze geschiedenis nog altijd ontkend, terwijl de systematische massamoord goed gedocumenteerd is.

Vorig jaar sprak de Kanttekening genocidewetenschapper Anthonie Holslag over de ratio achter genocide-ontkenning. ‘Om de ontkenning te begrijpen moeten we ons focussen op de intentie van genocidaal geweld. En dat is de vernietiging van een volk, niet alleen in fysieke zin, maar ook door middel van de uitroeiing van de gehele identiteit van een bevolkingsgroep. Dus met inbegrip van hun hele cultuur en geschiedenis. Niks mag er meer aan herinneren dat het vernietigde volk ooit heeft bestaan,’ aldus Holslag.

Het beroemde gedicht The Hill We Climb van de Afro-Amerikaanse Amanda Gorman mag niet meer worden gelezen op een basisschool in de Amerikaanse staat Florida. Volgens een verontruste ouder bevat het gedicht indirecte ‘haatboodschappen’ waarmee kinderen worden geïndoctrineerd.

De 25-jarige Gorman is boos over deze beslissing en zegt op Instagram dat ze ‘ontdaan’ is.

Het verbod op The Hill We Climb past in een patroon. In zuidelijke staten in de Verenigde Staten worden – in reactie op ‘woke’ – boeken van zwarte schrijvers en lhbtqia+ auteurs verboden. Zo heeft de Republikeinse gouverneur van Florida, Ron DeSantis, de oorlog verklaard aan woke. Toen vorig jaar een wet van kracht werd die scholen in de Amerikaanse staat verbiedt om te praten over seksuele identiteit kondigde de conservatieve gouverneur dit aan als ‘het einde van de woke-indoctrinatie’.

Gorman en haar uitgever hebben besloten een rechtszaak te steunen tegen de boekverboden. ‘Dit is een heuvel die we niet alleen samen zullen beklimmen, maar zullen overwinnen’, schrijft ze, waarmee ze verwijst naar haar beroemde gedicht.

In Libanon is het debat over vrouwenrechten opgelaaid nadat een vrouw in badpak op het strand werd lastiggevallen door islamisten.

Op zondag 14 mei werd de Libanese Mayssa Hanouni Yaafouri benaderd door twee mannen, die zichzelf moslimsjeiks noemden. Ze eisten dat ze het strand zou verlaten, omdat ze een badpak droeg. Dat was niet zedig, vonden de mannen. Omdat Hanouni Yaafouri weigerde te vertrekken besloten de twee mannen om hun vrienden erbij te halen. Ze begonnen te voetballen op de plek waar ze lag en gooiden zand in haar richting.

Een man kwam tussenbeide om de zelfverklaarde sjeiks te vertellen dat een vrouw lastigvallen onislamitisch is, maar ze luisterden niet. De man adviseerde vervolgens Hanouni Yaafouri om voor haar eigen veiligheid het strand te verlaten.

Een week later, op zondag 21 mei, organiseerden ongeveer 70 vrouwenrechtenactivisten, activisten en journalisten een solidariteitsdemonstratie. ‘We vragen gewoon om onze rechten’, zei een demonstrante.

In Libanon wonen soennitische moslims, sjiitische moslims en christenen. In steden waar conservatieve soennitische moslims in de meerderheid zijn is het not done om een badpak op het strand te dragen, hoewel de Libanese wet het dragen van badpakken niet verbiedt.

Volgens de Libanese journaliste Diana Moukalled, die het protest van afgelopen zondag organiseerde, worden de laatste tijd steeds vaker vrouwen lastiggevallen op het strand. Openbare ruimtes zoals stranden worden, zo vertelt ze aan de Arabische nieuwszender Al Jazeera, ‘bezet’, ‘afgescheiden’ door verschillende ‘politieke partijen, fanatici, radicale mensen en sektarische groeperingen’.

Zondag vond ook een tegendemonstratie plaats, georganiseerd door conservatieve soennitische moslims. Ook was er een online tegenprotest. Vrouwen moeten voor hun eigen veiligheid verantwoorde badkleding dragen, vonden critici. Anderen bespotten het vrouwenprotest, en zeiden dat de vrouwenrechtenactivisten van het strand een nudistenstrand wilden maken.

Het Franse ministerie van Binnenlandse Zaken wilde eind april weten hoeveel kinderen tijdens Eid al-Fitr niet naar school gingen. Het ministerie verzocht scholen om de aantallen door te geven aan de politie. Dit maakte het Franse persbureau AFP dit weekend bekend. Het Suikerfeest is geen officiële feestdag in Frankrijk.

De rector van de Toulouse Academie, Mustapha Fawry, zei dat zijn school niet zou meewerken aan dit politieverzoek. Hij zei ook dat andere schoolhoofden dit verzoek moesten weigerden.

Staatssecretaris voor Burgerschap Sonia Backes verklaarde zondag dat het ministerie van Binnenlandse Zaken  om de informatie heeft gevraagd, als onderdeel van een ‘evaluatie van het ziekteverzuim dat werd waargenomen ter gelegenheid van Eid al-Fitr’. Het ministerie kijkt vaak naar de gevolgen van bepaalde religieuze feestdagen op het functioneren van openbare instellingen, met name binnen de schoolsfeer, twitterde ze.

De Franse organisatie SOS Racisme vindt het discriminerend dat het verzoek enkel betrekking heeft op moslims. De politie inzetten om de controles uit te voeren is daarnaast ‘bijzonder schokkend, omdat het naleven van de islamitische godsdienst wordt gekoppeld aan een veiligheidskwestie’, aldus de antiracismewaakhond.

SUD-Onderwijs reageerde ook geprikkeld. De organisatie eiste dat het verzoek van het ministerie ingetrokken werd, omdat het ‘lijkt op een aanklacht’.

De grootste lerarenvakbond van Frankrijk, FSU, verklaarde maandag de stap van het ministerie van Binnenlandse Zaken scherp te veroordelen. ‘Pogingen van veiligheidsdiensten om statistieken op te stellen over religieuze overtuigingen en het al dan niet naleven daarvan, vooral in een schoolomgeving, druisen in tegen de grondbeginselen van secularisme en grondrecht.’

De Unie van Moskeeën ten slotte eiste volledige opheldering van zaken over wat er precies is gebeurd, en vindt ook dat de families moeten worden gerustgesteld over de informatie die sommige scholen hebben verstrekt.

In Frankrijk zijn er al langer spanningen tussen de Franse staat enerzijds en de islamitische gemeenschappen in het land anderzijds. Frankrijk kent een scherpe scheiding tussen kerk en staat, de laïcité, en heeft de oorlog verklaard aan het islamitisch fundamentalisme en seperatisme. Na de moord op geschiedenisleraar Samuel Paty, die tijdens zijn lessen burgerschap de omstreden Mohammed-cartoons van Charlie Hebdo liet zien, besloot de Franse staat twee islamitische organisaties – het Collectief tegen Islamofobie in Frankrijk (CCIF) en de liefdadigheidsinstelling Baraka City – te sluiten. Criticasters beschuldigen de Franse regering sindsdien van staatsislamofobie.