14.3 C
Amsterdam
Home Blog Pagina 590

Honderden academici in Nederland: boycot Israëlische universiteiten

0

Honderden wetenschappers, docenten en studenten aan Nederlandse hogescholen en universiteiten boycotten Israëlische academische instellingen, laten ze weten middels een petitie.

‘Dit is gerechtvaardigd vanwege de formele banden tussen Israëlische universiteiten en het Israëlische leger, alsook andere overheidsorganen die de architectuur van de bezetting vormen’, schrijven de academici.

Ze vermelden erbij dat samenwerking met individuele Israëlische wetenschappers en collega’s wel nog steeds mogelijk moet zijn.

De petitionisten merken op dat er sprake is van een ongelijke strijd tussen Gaza en Israël en dat Human Rights Watch Israël onlangs beschreef als een apartheidsstaat.

Er zijn de de afgelopen tien jaar ruim vierhonderd studenten opgepakt en vastgehouden door Israël, stellen ze. ‘Vaak worden deze studenten zonder rechtsgang in militaire bewaring gesteld op beschuldiging van vermeend lidmaatschap van verboden politieke groeperingen. Er zijn talrijke rapporten verschenen waaruit blijkt dat dit soort gevangenen worden onderworpen aan marteling. Palestijnse wetenschappers worden geïntimideerd, en academici die in het buitenland wonen wordt toegang tot Israël ontzegd.’

Ook willen ze dat Nederland alle economische, politieke en militaire banden met Israël verbreekt.

Onder de inmiddels vijfhonderd ondertekenaars bevinden zich prominente wetenschappers als historici Nadia Bouras en Sara Polak (Universiteit Leiden), arabist Annelies Moors (Universiteit van Amsterdam), theoloog Janneke Stegeman (Universiteit Utrecht) en antropologen Sinan Cankaya en Thijl Sunier (Vrije Universiteit Amsterdam). 

Saillant: onder de ondertekenaars bevindt zich ook de Zuid-Afrikaanse onderzoekster Kylie Thomas, verbonden aan het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies. Het NIOD werkt geregeld samen met onder meer Yad Vashem in Jeruzalem, de officiële staatsinstelling van Israël voor het herdenken van de Joodse slachtoffers van de Holocaust en de redders van Joden.

PVV-raadslid wil dat Utrecht de Israëlische vlag hijst, durft dit zelf niet

0

Het Utrechtse PVV-raadslid Sjors Nagtegaal wil dat de gemeente Utrecht een Israëlische vlag ophangt op het stadskantoor. Zelf durft de PVV-politicus geen Israëlische vlag te laten wapperen bij hem thuis.

Nagtegaal vindt dat Nederland solidair met Israël moet zijn. ‘Israël wordt nu al ruim een week door de Palestijnse, terroristische organisatie Hamas vanuit de Gazastrook bestookt met raketten’, vertelt hij aan AD Utrecht. ‘Toen terroristen een paar jaar geleden een aanslag pleegden in Parijs, wapperde de Franse vlag uit solidariteit op de Dom. Nu moeten we onze trouwe bondgenoot Israël steunen.’

Maar het PVV-raadslid geeft zelf niet het goede voorbeeld, legt hij uit. ‘Als ik de Israëlische vlag ophang, worden mijn ruiten ingegooid’, vertelt Nagtegaal, die in de Utrechtse wijk Zuilen woont. Hij hangt om dezelfde reden ook nooit een poster van de PVV op. ‘Ik draag wel een klein Israëlisch vlaggetje op mijn revers’, zegt hij.

Deze middag, tijdens het wekelijke vragenuurtje, zal Nagtegaal burgemeester Sharon Dijksma (PvdA) verzoeken om de Israëlische vlag op het stadskantoor te laten hijsen.

‘Helemaal eens!’, ‘Smerig racisme’: postercampagne CIDI maakt tongen los

0

De komende weken hangen er honderden posters van het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) in de grote Nederlandse steden. Dit, ‘om Israël in deze zware periode bij te staan’.

Zo wil het CIDI Nederland erop wijzen dat Israël ‘het recht heeft zich te verdedigen tegen de terreur van Hamas en Islamitische Jihad’. Media en politici negeren volgens het CIDI ‘het feit dat Hamas een illegitiem, terroristisch regime is dat de inwoners van Gaza opoffert, en cynisch gebruik maakt van beelden van hun leed’.

Als voorbeeld deelde het CIDI een poster van fictieve raketten die de Amsterdamse gracht bestoken op social media. ‘Wat zou jij doen als raketten op jouw stad werden afgeschoten’, staat er bij.

‘Helemaal mee eens!’, reageert een Instagramgebruiker. ‘Ik zou de aanvaller uit gaan schakelen, helemaal’, valt een ander bij.

Ook heeft het CIDI posters laten drukken die de recente claim van Human Rights Watch, dat Israël als een apartheidsstaat omschrijft, onderuit moet halen. Dat de postercampagne bij sommigen niet het door het CIDI gewenste effect bereikt, bewijzen de reacties op een poster van de 21-jarige Eden Alene, de zwarte vrouw die voor Israël aan het Eurovisie Songfestival meedoet.

‘Walgelijk hoe het CIDI een zwarte vrouw – die in Israël veel racisme meemaken – misbruikt om de bezetting van Palestijnen goed te praten via haar deelname aan het songfestival. Hoeveel bochten moet je brein dan maken?’ twittert Seada Nourhussen, hoofdredacteur van online magazine OneWorld. ‘Het woord ‘Apartheid’ misbruiken tegen Palestijnen via een zwarte vrouw is echt een exceptioneel soort racisme, CIDI. Goor gewoon.’

‘Het is smerig racisme van het CIDI’, beaamt een andere twitteraar.

Het valt Nourhussen en andere twitteraars op dat Ethiopische Joden in Israël juist als mindere burgers worden behandeld, wat de anti-apartheidsclaim van het CIDI nu niet echt zou helpen.

Nourhussen: ‘Zwarte mensen hebben constant met racisme en geweld te maken in Israël. Ethiopische joden zijn via omstreden programma’s naar Israël gehaald voor derderangsburgerschap. (…) Ethiopische Joden moesten constant bewijzen dat ze wel joods waren, waren vooral handig voor dienstplicht en werden onderworpen aan medische experimenten, zoals geboortebeperking. Dit weet het CIDI.’

Een andere Twitteraar vindt Eden Alene zelf ook fout, omdat ze dienstplichtige was in het Israëlische leger – en dus ‘ook gewoon een oorlogsmisdadiger.’

Ook wil het CIDI het apartheidsframe teniet doen met een poster van Ayman Odeh, een Arabisch parlementslid. ‘In Israël zitten Arabische partijen in het parlement en hebben Arabieren stemrecht’, luidt het bijschrift. Alleen wil het geval dat diezelfde Odeh Israël zelf ook omschrijft als een apartheidsstaat. ‘CIDI-logica, verzucht pro-Palestina-activist Simcha de Vries op Twitter.

Vanmiddag organiseert het CIDI een demonstratie in Den Haag om het pro-Israël-geluid extra kracht bij te zetten.

Het nut van bruggenbouwers

0

Onze samenleving kent talloze bruggenbouwers. Maar zetten wij hen voldoende in bij het aanpakken van maatschappelijke vraagstukken? Het is een vraag die ik mijzelf stelde na het lezen van de tweet van Mark Rutte. Daarin stelde de demissionaire minister-president namens de Rijksoverheid dat hij ‘zeer bezorgd was over het aanhoudende geweld in Israël en Gaza’ en dat Nederland het recht van Israël steunt op zelfverdediging, binnen de grenzen van het internationaal recht en proportionaliteit. In mijn vriendenkring werd de vraag opgeworpen of de premier niet doorhad dat hij met deze bewoordingen een deel van de Nederlanders in de steek liet.

Je kunt een Nederlander op papier zijn en je toch verbonden voelen met een grotere gemeenschap buiten Nederland. Denk aan Afro-Nederlanders, Turkse Nederlanders, en Joodse Nederlanders. Hun identiteit wordt door meervoudigheid gekenmerkt, waardoor ze zich solidair voelen met andere Afro-, Turkse en Joodse mensen over de hele wereld. Grote wereldgodsdiensten zoals het christendom en de islam zijn grote verbinders van mensen, voorbij etnische en culturele grenzen. De premisse van een monotheïstische religie is dat wij allen gelijk zijn in de ogen van de Schepper. Wij horen bij een groter collectief, een grote gemeenschap. Het behoeft dan ook geen uitleg dat diverse islamitische gemeenschappen in Nederland zich aangetast voelen in hun identiteit vanwege de onderdrukking van de Palestijnen door de staat Israël.

Islamitische Nederlanders wonen in Nederland, maar met hun hart en hoofd zijn ze verbonden met meer dan een miljard gelovigen over de gehele wereld. Vooral tijdens de heilige maand ramadan is dat gevoel van verbondenheid en broederschap sterk. De Israëlische aanvallen op de Palestijnen konden dan ook niet slechter getimed zijn.

Het vermogen om verbonden te zijn tussen de fysieke, mentale en geestelijke wereld maakt een persoon een bruggenbouwer. Religie, maar ook literatuur, poëzie, wetenschap, en muziek zijn fenomenen die ons in staat stellen om bewust te zijn van het feit dat er een wereld bestaat die onze dagelijkse beslommeringen overstijgt. Er zijn miljoenen mensen in Nederland en elders in de wereld die beseffen dat ze, naast hun dagelijkse behoefte aan geld en status, ook verbonden zijn met de rest van de wereld.

Ze herinneren elkaar aan het feit dat ze in de eerste plaats onderdeel zijn van dezelfde menselijke familie

Hetzelfde geldt voor vriendschap en liefde. Die overstijgt ook etnische en nationale grenzen. Want bij vriendschap en liefde sta je zelf niet centraal, maar gaat het er juist om naar de ander om te kijken. Vrienden en geliefden creëren een ontmoetingsplek, die ons in staat stelt om te leren dat de abstracte ‘ander’ een mens van vlees en bloed is, die ook dromen en verlangens heeft. Een recent tweegesprek tussen de Joods-Nederlandse schrijfster Natascha van Weezel (34) en de Palestijns-Nederlandse student Yazan Hasiba (24) in de Volkskrant en bij Op1 herinnert ons aan deze les. Ondanks de geopolitieke spanningen tussen Israël en Gaza en tussen ‘moslims’ en ‘Joden’, lukt het deze twee jonge mensen om vrienden te zijn. Ze herinneren elkaar aan het feit dat ze in de eerste plaats onderdeel zijn van dezelfde menselijke familie.

Bij grote maatschappelijke vraagstukken en mondiale conflicten zouden wij onszelf een dienst doen als wij bruggenbouwers als Natascha en Yazan aan het werk zetten – opdat we tussen haat en liefde kunnen verbinden. Opdat hoop het wint van angst.

Het is onze taak om bruggenbouwers uit te nodig een gesprek te faciliteren tussen rivaliserende groepen. Hoe meer bruggenbouwers we op de juiste plek zetten, hoe menselijker en duurzamer ons beleid wordt.

Baudet verdedigt ‘relatief gematigde’ dictator en massamoordenaar Assad

0

Vanmiddag debatteerde de Tweede Kamer over een terugkeerregeling voor Syriërs in Nederland. Staatssecretaris Ankie Broekers-Knol (Asielbeleid) zei in de Kamer daar nog niets voor te voelen.

Knol zal voor de zomer opnieuw hebben onderzocht hoe veilig het is in Syrië. Maar ze blijft voor nu bij het standpunt dat de situatie er nog ‘zeer zorgwekkend’ is.

Thierry Baudet, fractievoorzitter van Forum voor Democratie, had het debat aangevraagd. Hij vindt dat Syrische vluchtelingen in Nederland wel degelijk terug kunnen naar Syrië, omdat in grote delen van dat land de rust wou zijn wedergekeerd. Volgens Baudet kun je ook best onderhandelen over een vluchtelingendeal met het regime van de Syrische president Bashar al-Assad, die vluchtelingen heeft uitgenodigd om weer terug te keren.

‘Ik zeg niet dat Assad een soort Bambi is’, antwoordde Baudet op kritische vragen van VVD-Kamerlid Dennis Wiersma, ‘maar verzin eens een alternatief’. De Syrische regering was volgens Baudet altijd ‘relatief gematigd’ en ‘geordend’. ‘Er was tolerantie voor minderheden, ook voor christenen, mensen voor wie we op zouden moeten komen, in plaats van dat we altijd onze vijanden subsidiëren, zoals ISIS en al Nusra, wat de heer Rutte deed’, aldus Baudet.

Maar wil Baudet nu echt weer mensen terugsturen naar het regime waardoor ze soms zelfs gemarteld zijn?, vroeg Anne Kuik (CDA). Toch volhardde Baudet dat het er toch al veilig zou zijn, wat ook de reden is dat Denemarken Syriërs weer wil terugsturen.

Zijn collega-Kamerleden van GroenLinks, D66 en VVD wierpen terug dat dat Deense plan waarschijnlijk niet gaat gebeuren, omdat het nog te onveilig is. Volgens staatssecretaris Broekers-Knol zijn de Deense pogingen om Syriërs terug te sturen tot nu toe dan ook gestrand bij de rechter.

Het is ook apart dat Baudet een dictator vertrouwt die gifgas heeft gebruikt op zijn bevolking en veel teruggekeerde mensen heeft opgepakt en gemarteld, merkte Tunahan Kuzu (Denk) op. Baudet antwoordde dat dat soort ‘politieke vluchtelingen’ dan maar beter ‘in de regio’ kunnen worden opgevangen.

De Syrische Burgeroorlog, die in 2012 uitbrak, heeft aan honderdduizenden mensen, (buitenlandse) strijders en burgers, het leven gekost. Het Assad-regime heeft niet alleen gifgas tegen burgers ingezet, maar zich ook schuldig gemaakt aan martelingen en buitenrechtelijke executies. Bovendien heeft het opstandige wijken in steden bestookt met barrel bombs (vatenbommen). Dit alles met veel burgerslachtoffers tot gevolg, aldus een VN-rapport uit 2014.

Baudet kreeg in zijn pleidooi voor een terugkeerregeling bijval van de rechtse partijen PVV en JA21. De drie rechtse partijen vinden ook dat vluchtelingen na vijf jaar geen verblijfsvergunning voor onbepaalde tijd meer mogen krijgen. Maar volgens de Broekers-Knol is het een misverstand dat na vijf jaar automatisch een permanente vergunning wordt verstrekt. Dat hangt van allerlei individuele omstandigheden af, zei ze.

D66 wijst erop dat suggesties voor een terugkeerregeling leiden tot onrust onder de Syriërs en slecht is voor hun inburgering. Ook andere partijen vinden het inhumaan om mensen terug te sturen naar ‘een wrede en meedogenloze dictator’. De VVD wil alleen terugkeer van vluchtelingen als dat weer zorgvuldig en veilig kan.

Erdogan ‘vervloekt’ Oostenrijk om Israëlische vlaggen

0

De Turkse president Erdogan heeft Oostenrijk ‘vervloekt’ vanwege de solidariteit van de Oostenrijkse regering met Israël in het conflict met de Palestijnen. 

Bondskanselier Sebastian Kurz en de minister van Buitenlandse Zaken (beiden van de christendemocratische ÖVP) veroordeelden de raketaanvallen van Hamas. Ze lieten de Israëlische vlag op de Bondskanselarij en het Ministerie van Buitenlandse Zaken ophangen, als teken van solidariteit met Israël.

Dit schoot Erdogan, die zich opwerpt als de leider van alle moslims, in het verkeerde keelgat. ‘Ik vervloek de Oostenrijkse staat’, zei de president. Volgens Erdogan heeft Oostenrijk een verkeerde les getrokken uit de Holocaust door de staat Israël onvoorwaardelijk te steunen, en wil de Oostenrijkse regering dat moslims de prijs betalen voor de genocide op de Joden.

De Oostenrijkse minister van Binnenlandse Zaken veroordeelt de uitspraken van Erdogan. Hij schaadde hiermee de bilaterale betrekkingen tussen Oostenrijk en Turkije, aldus de minister. Hij zei ook dat Erdogan telkens olie op het vuur gooit, onder meer door Israël vorige week te omschrijven als een ’terroristische staat’.

Het Turkse ministerie van Buitenlandse Zaken reageerde daar weer kritisch op, aldus het onafhankelijke Turkse medium Ahval. ‘Wij verzoeken de Oostenrijkse autoriteiten een einde te maken aan dergelijke anti-Turkse uitlatingen, die voortkomen uit zuiver binnenlandse politieke overwegingen en de Turks-Oostenrijkse betrekkingen schaden.’

De Palestijnse ambassadeur in Wenen reageerde diplomatieker op de symbolische solidariteit van de Oostenrijkse regering met Israël. Hij verklaarde dat Oostenrijk zijn functie als bruggenbouwer verliest hierdoor. De Oostenrijkse minister van Buitenlandse Zaken denkt hier toch anders over: het gaat volgens hem niet om een conflict tussen Israël en Palestijnen, maar om een terroristische organisatie die duizenden raketten op Israël schiet. De VS en de EU hebben Hamas op de terreurlijst gezet.

VS: agenten die zwarte man doodschoten gaan vrijuit

0

De agenten die op 21 april de Afro-Amerikaanse man Andrew Brown (42) doodschoten worden niet strafrechtelijk vervolgd. Activisten zijn woedend.

Vorige maand werd Brown doodgeschoten, toen hij probeerde weg te rijden met zijn auto. Volgens het Openbaar Ministerie wilde Brown op de agenten inrijden en schoten zij hem dood uit zelfverdediging. Dit wordt door Browns familie krachtig weersproken.

Uit een autopsie van Browns stoffelijk overschot bleek dat hij door vier kogels was geraakt, waarvan een in zijn hoofd.

Het incident is opgenomen met een camera, maar de beelden zijn niet vrijgegeven. Publicatie van de beelden kunnen het onderzoek dwarsbomen, aldus de rechter. De advocaten van de familie hebben de beelden maar twee keer mogen zien. Zij spreken van een executie door de politie.

De dood van Brown vond een dag na de veroordeling van Derek Chauvin plaats, de agent die schuldig werd bevonden aan de moord op George Floyd vorig jaar. De dood van de Afro-Amerikaanse Floyd was de aanleiding van de massale Black Lives Matter-protesten.

De dood van Brown zorgde voor nieuwe protesten tegen politiegeweld. Al Sharpton, een vooraanstaande leider van de Amerikaanse burgerrechtenbeweging, sprak op Browns begrafenis. Sharpton wil nu dat er een speciale aanklager wordt benoemd die zich over de zaak gaat buigen. Want dat het OM de agenten vrijuit laat gaan vindt de burgerrechtenactivist ‘bizar’ en ‘niet-overtuigend’.

Hiddema (FvD) hekelt FvD-tweet: ‘Eerst vonnis lezen, dan pas oordelen’

0

Advocaat en senator Theo Hiddema, die onlangs is teruggekeerd bij Forum voor Democratie, heeft scherpe kritiek geleverd op een tweet van het FvD-account.

‘Eerst even het vonnis lezen alvorens met een bombastisch oordeel te komen zou aan een FVD-waardig oordeel kunnen bijdragen’, aldus de jurist.

Hiddema reageerde op een verontwaardigde tweet van het FvD-account op de uitspraak van de rechter in de zaak over Bas van Wijk (24), die vorig jaar augustus op klaarlichte dag werd doodgeschoten bij een zwemsteiger in Amsterdam.

Dader Samir el Y. kreeg negen jaar gevangenisstraf en tbs met dwangverpleging. Dit had hoger kunnen zijn, maar het Openbaar Ministerie beging een vormfout. Nabestaanden reageerden ontzet.

‘Slechts 9 jaar in de cel’, schreef het FvD-account over de moordenaar van de ‘Nederlandse jongen’ van Wijk. ‘Het rechtssysteem in dit land is doodziek. Dit is geen rechtvaardigheid!’

De dood van de witte Bas van Wijk werd vorig jaar door veel twitteraars aangegrepen om te ageren tegen Black Lives Matter, met de hashtag #GerechtigheidVoorBas, de Nederlandse en populistische variant op #JusticeForGeorge. Ook politici van PVV en FvD bemoeiden zich met de zaak.

Zelfs Israël-PR kan niet verhullen dat de Palestijnen geen perspectief hebben

0

De oproep gaat jaarlijks rond: journalisten kunnen mee met de persreis van het CIDI, het Centrum Informatie en Documentatie Israël, onder critici bekend als de Israël-lobby. Van het CIDI zult u niet snel Israël-kritische informatie krijgen: natuurlijk is de organisatie wel voor vrede met de Palestijnen, maar wel in lijn met hoe Israël die grosso modo voor zich ziet. Jaarlijks neemt het CIDI twintig journalisten mee naar het Beloofde Land, in de hoop hen te overtuigen dat Israël aan de juiste kant van de streep staat. Ik ging vier jaar geleden mee.

Er zijn nogal wat mensen die vinden dat journalisten niet aan zo’n reis deel moeten nemen. Deze is immers eenzijdig: het CIDI bepaalt wie je wel en niet te spreken krijgt. Eenzijdigheid troef: de meeste sprekers kwamen uit Israël en niet van de Palestijnen en zes van de zeven nachten waren we in Israël, eentje in Ramallah. Het komt over als journalisten die meegaan op reis naar een kantoor van Google in Silicon Valley en daar dagenlang worden bijgepraat over het bedrijf, om ook nog een ochtendje naar Microsoft te mogen.

Ik wilde me verdiepen in het conflict met de Palestijnen. Je hoort er steeds nieuwtjes of uitspraken over, maar dan heb je geen volledig beeld. Bij discussies over de multiculturele samenleving komt het conflict steeds terug, maar echt wijzer word je er niet van. Dat geldt ook voor debatten, zoals die destijds in Amsterdam of men een stedenband met Tel Aviv moest sluiten. Hoewel de CIDI-persreis ook geen volledig beeld geeft zou deze in ieder geval één kant van het verhaal volledig vertellen, vermoedde ik. En dus ging ik mee.

Nu de spanningen tussen Israël en de Palestijnen weer oplopen is het verleidelijk aan deze reis terug te denken. In rechts en christelijk Nederland staat men pal voor Israël. Het land wordt existentieel bedreigd en kan niet anders dan zichzelf verdedigen tegen de raketten uit Gaza. We stonden destijds met de groep aan die grens. Aan de horizon zagen we Gaza Stad liggen en de rondleider vertelde ons hoe we bij een aanval in vijftien seconden in een betonnen keet moesten gaan staan. Het bleef rustig.

Israël wil simpelweg niet tot een levensvatbare Palestijnse staat komen waar men in relatieve rust in enige welvaart kan leven

Israël wordt in potentie van alle kanten aangevallen, leerden we. Aan de grens met Libanon hingen de vlaggen van Hezbollah en op de Golan-hoogte vertelde de gids hoe Syrische rebellen vroeger vanaf deze plek de Kibbutz aan de overkant van het Meer van Galilea beschoten. Het zijn deze verhalen waar rechts en christelijk Nederland dezer dagen uit put om uit te leggen dat de huidige situatie heel naar is, maar dat Israël geen keuze heeft. Immers: het land wordt existentieel bedreigd.

Misschien ben ik geïndoctrineerd door deze reis, maar ik kan dit argument voor de korte termijn wel volgen. Niet terugschieten is geen optie. Toch is er als je naar de langere termijn kijkt weinig begrip op te brengen: Israël wil simpelweg niet tot een levensvatbare Palestijnse staat komen waar men in relatieve rust in enige welvaart kan leven. We spraken ondernemers die geen mobiel internet mogen aanleggen, hoorden over grondstoffen op de Westbank waar alleen Israël van profiteert en kolonisten waren niet van plan één centimeter voor de Palestijnen op te schuiven.

Hoe Israël de Palestijnen hindert zagen we het beste in Rawabi, een nieuwe stad op de Westoever die is gebouwd door een Palestijnse miljardair. Essentieel om een middenklasse te ontwikkelen die het conflict achter zich wil laten en een goede toekomst voor de eigen kinderen wil. Wat leerden we? Water komt hier nauwelijks uit de kraan omdat Israël het aftapt en de toegangsweg is wekelijks geblokkeerd, zodat men Rawabi niet in of uit kan. Uit niets bleek dat Israël wil dat de Palestijnen uit hun miserabele omstandigheden komen.

Dan moet je natuurlijk niet vreemd opkijken als de vlam steeds weer in de pan slaat.

Hoe een loslippige Turkse maffiabaas de AKP al wekenlang kopzorgen geeft

0

Sinds twee weken geleden vertelt de Turkse gangster Sedat Peker (49) op YouTube over zijn eerdere omgang met Turkse (ex-)ministers. Zijn video’s – het zijn er tot nu toe vijf – zorgen voor onrust in de gelederen van de AKP, de partij van president Erdogan.

Peker is een bekende Turkse maffiabaas. Hij is in het verleden meerdere keren gevangengezet voor oplichting, moord en georganiseerde misdaad. Ook werd hij in 2013 tot tien jaar gevangenisstraf veroordeeld in het zogenoemde ‘Ergenekon’-proces: Peker en anderen zouden een coup tegen Erdogan voorbereiden. Hij en andere veroordeelden werden na enkele maanden vrijgelaten.

Begin 2020 ontvluchtte de maffiabaas Turkije om niet opnieuw in de gevangenis te belanden. In januari 2021 werd hij gearresteerd in Noord-Macedonië. Hij zou worden uitgeleverd aan Turkije, maar dat mislukte. Peker ontsnapte naar Marokko en verblijft nu in Dubai, in de Verenigde Arabische Emiraten.

In zijn geruchtmakende YouTube-video’s hangt de gangster in ballingschap de vuile was buiten. Peker, tot aan zijn vlucht een fervent AKP-aanhanger, neemt zo wraak op het Turkse regime, dat een deel van zijn criminele netwerk in Turkije heeft opgerold en een huiszoeking heeft gedaan in Pekers villa in Istanbul. Peker is ervan overtuigd dat de zogeheten ‘Pelican’-groep, een factie in de Turkse staat rond Erdogans schoonzoon Berat Albayrak, achter de operatie tegen zijn criminele imperium zit.

De video’s van Peker op Youtube worden miljoenen keren bekeken. De Franse krant le Monde omschrijft ze als ‘vermakelijker dan een televisieserie’ en ‘minder voorspelbaar dan een discussie op sociale netwerken’. De maffiabaas houdt van symboliek. In elke video is een nieuw boek te zien dat op het bureau staat. In de voorlaatste video waren dat de memoires van Leon Trotski, de beroemde Russische revolutionair en dissident. Le Monde: ‘Alsof Sedat Peker zichzelf zag als de toekomstige leider van de oppositie in ballingschap, vervolgd door een Turkse Stalin wiens naam hij niet noemt.’

Drie (ex-)ministers zijn het doelwit van Pekers onthullingen: Erdogans schoonzoon Berat Albayrak, die minister van Financiën was van 2018 tot 2020, Mehmet Agar, die in 1996 minister van Binnenlandse Zaken was, en ten slotte Süleyman Soylu, de huidige minister van Binnenlandse Zaken.

In zijn laatste video richtte Peker zich rechtstreeks tot minister Süleyman Soylu, zijn ‘pion’ die Peker persoonlijk van politiebewaking zou hebben voorzien. De minister van Binnenlandse Zaken zou ook Peker hebben gewaarschuwd dat er een onderzoek naar hem werd gedaan, waardoor Peker besloot het land te verlaten.

Soylu ontkende elke connectie met Peker. Hij stelde dat als de maffiabaas een verband tussen de twee zou bewijzen, hij klaar zou zijn voor elke straf – inclusief de doodstraf (die in Turkije is afgeschaft).

De gangster reageerde op deze verdediging door foto’s te posten van Soylu, die als getuige diende op de bruiloft van een familielid van Peker. In zijn video van zondag zei Peker dat hij de minister van Binnenlandse Zaken wekelijks zou blijven ‘kwetsen’. Inmiddels heeft Soylu aangifte tegen Peker gedaan wegens ‘smaad en laster’.

Ondertussen hebben de Turkse oppositiepartijen de hoofdaanklagers van het land opgeroepen juridische stappen te ondernemen om de beweringen van Peker te onderzoeken. De oppositie wil weten of de regering een oogje dichtknijpt bij criminele activiteiten of hier medeplichtig aan is. Het zou onder meer gaan om cocaïnehandel, de inbeslagname van eigendommen, verkrachting en samenwerking met de Russische maffia.

Regeringspartij AKP van president Erdogan en de MHP, haar ultranationalistische coalitiepartner, reageren lauw op de beschuldigingen – voor de oppositie het bewijs dat echt iets aan de hand is. De AKP beschuldigt de oppositie van ‘vuile politiek’ op grond van verdachtmakingen door een maffiabaas en drong aan de aantijgingen te bewijzen met documenten. Vorige week plaatste een politicus van de CHP, de grootste oppositiepartij van Turkije, een document op Twitter. Daarin werd onthuld dat Peker in 2015 politiebescherming kreeg van het Gouverneursbureau van Istanbul, na een toespraak waarin hij de verboden PKK bedreigde.

Peker verliet Turkije vlak nadat zijn grote rivaal, maffiabaas Alaatin Cakici, werd vrijgelaten. Cakici is een vurige nationalist en heeft goede banden met de MHP en de aan deze partij gelieerde Grijze Wolven. Hij staat pal achter Erdogan en beschuldigde afgelopen week CHP-leider Kemal Kilicdaroglu van ‘verraad’.

Dat de maffia tegenwoordig politieke invloed kan uitoefenen is omdat Turkije tegenwoordig een ‘kartelstaat’ is waarin de democratische instituties zijn vernietigd, zegt de Franse historicus en Turkije-deskundige Hamit Bozarslan. Verschillende groepen rivalen – kartels – zijn in het staatsapparaat geïnfiltreerd en vormen daar een ‘staat binnen een staat’. De staat heeft hierdoor geen geweldsmonopolie meer. Vooral de MHP heeft toegang tot paramilitaire structuren. In de jaren negentig waren maffiose doodseskaders verantwoordelijk voor de moord op Koerdische intellectuelen. Hier was ook de in april 2020 vrijgelaten maffialeider Alaatin Cakici bij betrokken.

De kwestie-Peker is het tweede schandaal in korte tijd dat de regering-Erdogan in ernstige verlegenheid brengt. In april werd de Turkse overheid ook in verband gebracht met criminele activiteiten tijdens de zogenoemde paspoortenaffaire. Verschillende Turkse gemeenten gaven tegen hoge bedragen dienstpaspoorten af, bekend onder de naam ‘grijze paspoorten’. Op die manier konden Turkse burgers die niet voor de regering werken naar het buitenland reizen, om vervolgens daar asiel aan te vragen.

Het paspoortenschandaal kwam aan de oppervlakte toen bleek dat 43 van de 45 personen die met een grijs paspoort naar Duitsland waren gereisd om in Hannover een milieuconferentie bij te wonen nooit naar Turkije waren teruggekeerd. Ze hadden asiel in Duitsland aangevraagd. Het Duitse journaal Tagesschau schatte dat er dankzij het paspoortenschandaal duizenden Turken illegaal Duitsland zijn binnengekomen, waarvan er velen nu zouden zijn ondergedoken.

Volgens de Turkse website Ahval hadden gemeenten waar de AKP aan de macht is de paspoortenfraude gefaciliteerd. Het onderzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken richtte zich echter vooral op gemeentes waar de oppositiepartijen de macht zijn. Een diepgravender onderzoek naar deze affaire werd door de AKP en MHP in het parlement geblokkeerd.