Zwitserland houdt zondag een referendum over een verbod op gezichtsbedekkende kleding in openbare plaatsen. Het voorstel spreekt niet letterlijk over de boerka of de niqaab – die de ogen onbedekt laat -, maar elke Zwitser weet dat het hier wel om draait.
Campagneposters met teksten als ‘Stop de radicale islam!’ en ‘Stop het extremisme!’, waarop een vrouw in een zwarte niqaab te zien is, zijn in Zwitserse steden opgehangen. Op concurrerende posters staat te lezen: ‘Nee tegen een absurde, nutteloze en islamofobe anti-boerkawet.’
Volgens schattingen door critici dragen zo’n dertig vrouwen in de Zwitserland een boerka. Daarbij komt het voorstel in een tijd waarin Zwitserland vol inzet op het dragen van mondkapjes, die ook een gedeelte van het gelaat bedekken.
De Zwitserse regering en het parlement zijn tegen het voorstel. Maar opiniepeilingen wijzen uit dat een kleine meerderheid voorstander is van deze maatregel.
Als het voorstel per referendum wordt aangenomen, dan kunnen overtreders van de wet een boete tot wel negenduizend euro krijgen.
In sommige Europese en islamitische landen, waaronder Nederland en Marokko, bestaat al een dergelijk ‘boerkaverbod’.
In totaal is ruim vijf procent van de Zwitserse bevolking islamitisch. In 2009 werd hen per referendum al het recht ontnomen om nog langer minaretten te bouwen.
Volgens het Zwitserse systeem van directe democratie vinden om de paar maanden referenda en volksstemmingen plaats op nationaal, regionaal en lokaal niveau. Elk onderwerp kan op nationaal niveau in stemming worden gebracht, als er maar 100.000 handtekeningen voor worden opgehaald.
De Turkse president Erdogan kondigde dinsdag een serie mensenrechtenhervormingen aan. Hij beloofde ingrijpende veranderingen in de rechterlijke macht, een grondige herziening van de grondwet en respect voor de vrijheid van meningsuiting. Critici zijn echter sceptisch.
Volgens de Amerikaanse Midden-Oostenexpert Howard Eissenstat (St. Lawrence University) zijn dit geen echte hervormingen, maar gaat het Erdogan alleen om het behouden van zijn macht. De Amerikaanse journalist Seth J. Franzman is ook sceptisch. Turkije sluit nog steeds journalisten en politieke tegenstanders op en iedereen die kritiek levert op het regime, zegt hij.
‘Geen enkel mensenrechtenplan zal meer zijn dan het papier waarop het is geschreven, totdat politieke gevangenen worden vrijgelaten en nepaanklachten tegen andersdenkenden worden ingetrokken’, zegt ook mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch. ‘Alleen maar zeggen dat de rechtbanken onafhankelijk zullen zijn, zal ze niet onafhankelijker maken.’
Turkije kent veel politieke gevangenen. Onder hen de dissidente schrijver Ahmet Altan, oud-oppositieleider Selahattin Demirtas en Osman Kavala, een vooraanstaande filantroop en mensenrechtenverdediger die al meer dan drie jaar gevangen zit zonder veroordeeld te zijn.
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens heeft eerder de onmiddellijke vrijlating van Kavala en Demirtas geëist. Aan de oproepen van het EHRM heeft Turkije echter geen gehoor gegeven. Toen Erdogan zijn hervormingsplan uiteenzette, ging hij niet in op deze specifieke zaken.
Erdogan is al een tijdje bezig met een charmeoffensief. Hij spreekt sinds begin dit jaar verzoenende woorden richting het Westen en Israël. ‘Doel is om het imago van Ankara te veranderen: van een militaristische autoritaire agressor, naar een die probeert te werken aan de betrekkingen met Europa, de VS, de Golf en Israël’, zei journalist Franzman eerder op de Kanttekening.
In de Vlaamse stad Brugge komt geen nieuwe moskee. De reden: dreigtelefoontjes en haatmails, schrijft de Vlaamse krant het Nieuwsblad.
De moskee is nu gevestigd in een woning in het nabijgelegen plaatsje Sint-Andries. Maar vanwege de vele bezoekers klagen buurtbewoners over parkeeroverlast.
Er was een oplossing: de moskee zou tijdelijk – twee jaar – een onderkomen kunnen krijgen in het leegstaande winkelcomplex Fort Lapin. De islamitische gemeenschap en de gemeenteraad in Brugge waren blij met deze tijdelijke oplossing.
Toch gaat het niet door, zo bleek tijdens de laatste gemeenteraadsvergadering. ‘Die man heeft zijn aanbod weer ingetrokken’, aldus de burgemeester van Brugge over de moskeebestuurder. ‘Hij kreeg dreigtelefoons en haatmails en is daardoor afgeschrikt.’
Een nieuw initiatief voor een meer diverse Tweede Kamer na 17 maart: de website stemdivers.nl. Stem Divers wil ‘de besturen van Nederland net zo divers maken als Nederland al is’.
‘Zo zijn bijvoorbeeld vrouwen, mensen van kleur, jongeren en mensen zonder academische opleiding of van buiten de Randstad minder goed vertegenwoordigd’, aldus de website. ‘Elke stem op een voorkeurskandidaat vergroot de kans op een meer diverse Tweede Kamer.’
Op het online platform kunnen alle Kamerkandidaten van alle partijen zich presenteren aan alle Nederlanders. In drie stappen kunnen kiezers de kandidaat van hun voorkeur vinden.
Ook heeft elke kandidaat op stemdivers.nl een eigen profiel dat bekeken en gedeeld kan worden. ‘Zo kunnen kiezers eenvoudig kennis maken met kandidaten die vaak minder bekend zijn en daardoor meer kans hebben om gekozen te worden.’
Initiatiefnemer is Maurice Pahladsingh, privacyjurist, gemeenteraadslid in Hoeksche Waard en D66-lid. Stem Divers zegt niet gelieerd te zijn aan een politieke partij.
Het is 1944. Consul Selahattin Ülkümen, die de Turkse regering vertegenwoordigt op het Griekse eiland Rodos, laat zich niet onder druk zetten door de Duitse generaal Ulrich Kleemann. De stem van de generaal dondert als hij de consul toespreekt.
‘Excellentie, de Führer Adolf Hitler draagt mij als Duits bevelhebber op om alle Joden op dit eiland te deporteren. Daarom weiger ik te accepteren dat u zich verzet tegen het wegvoeren van Joden van dit eiland, ook de Turkse Joden.’
Ülkümen staat op. ‘Voor de Turkse wetgeving zijn alle burgers gelijk. Wij maken geen onderscheid tussen onze burgers die Jood, christen of moslim zijn.’
De consul weet met een list dertien Turkse Joden en 41 Griekse Joden, die getrouwd zijn met Turkse staatsburgers die op het eiland wonen, voor deportatie naar de vernietigingskampen te behoeden. Maar Kleemann ontdekt dat de consul hem flink om de tuin heeft geleid om de Joodse levens te redden. De nazi’s nemen wraak en bombarderen het consulaat. De jonge echtgenote van de consul, in verwachting van haar eerste kind, komt daarbij om het leven.
‘Voor onze wetgeving zijn alle burgers gelijk. Wij maken geen onderscheid tussen onze burgers die Jood, christen of moslim zijn.’ Ook de Marokkaanse sultan Mohammed V liet zich in de Tweede Wereldoorlog leiden door deze gedachte. Marokko, toen een Franse kolonie, had vanwege het met Hitler collaborerende Vichy-Frankrijk ook met de nazi’s te maken. Maar dankzij de standvastigheid van de sultan kon ook het grootste deel van de Marokkaanse Joden worden gered.
Zodra wij het in Nederland hebben over het achterstellen, criminaliseren en uitsluiten van Turkse Nederlanders, Marokkaanse Nederlanders of moslims in het algemeen, dan wordt er meteen geroepen dat je geen parallellen mag trekken met de Holocaust. Daarop ligt een taboe. Gelukkig stoort niet iedereen zich hieraan. Zoals schrijver Arnon Grunberg, die in zijn 4 mei-toespraak van vorig jaar stelde: ‘Als ze het over Marokkanen hebben, dan hebben ze het over mij.’
Toch is het niet zo dat je vergelijkingen met de Jodenvervolging te pas en te onpas mag gebruiken. Tegenstanders van het coronabeleid en de bio-industrie die deze vergelijking maken, of boze boeren, gaan een morele grens over. De vergelijking met de Jodenvervolging mag – en mogelijk: moet – worden gemaakt alleen bij het specifiek discrimineren en uitsluiten van bepaalde bevolkingsgroepen.
Het gaat niet om hoe het toen afliep. Het gaat om hoe het allemaal begon
In deze discussie komt steevast het argument naar voren dat alleen maar uitsluiting iets anders is dan deportatie of Endlösung. Politieke slogans als ‘Korans verbieden en moskeeën sluiten’ of ‘Het moet afgelopen zijn met het binnenloodsen van ongehoorde aantallen kwaadwillende agressieve elementen’ zijn, aldus deze redenering, niet te vergelijken met het deporteren van de Joden naar vernietigingskampen. Maar dat argument is niet relevant. Het gaat niet om hoe het toen afliep. Het gaat om hoe het allemaal begon.
Aanvankelijk ging het alleen nog maar over het uitsluiten van Joden, het ontslaan van Joden, het verbod om nog langer deel te nemen aan de samenleving, dat Joden geen volwaardige burgers meer waren. Elf jaar na Hitlers machtsgreep hield consul Ülkümen zijn rug recht tegenover generaal Kleemann om Turkse en Griekse Joden te redden. Net zoals Sultan Mohammed V ook niet wilde buigen voor de nazi’s en alles deed om zijn Joodse onderdanen te beschermen.
Om het nú niet verder te laten ontsporen – de verkiezingen komen er aan – luisteren we naar de waarschuwende woorden van Arnon Grunberg. Pas als we het aandurven om juist wél de vergelijking met de Jodenvervolging te trekken kunnen we nu nog veel redden. Weigeren we het verhaal van de Shoa, de vernietiging van Joods Europa, de kracht van een consul op Rhodos en de durf van de sultan in Marokko te gebruiken als waarschuwing voor nu, dan missen wij die unieke kans om onze samenleving voor iedereen leefbaar te houden. Met G’d bewaar alle gevolgen van dien.
Een verbod op de Turkse en pro-Koerdische partij HDP komt steeds dichterbij, meldt de Turkse nieuwssite Ahval News.
Het Turkse Hof van Cassatie gaat bestuderen of de HDP banden heeft met de PKK, een separatistische organisatie die strijd voor een onafhankelijk Koerdistan. De organisatie heeft ook terreuraanslagen gepleegd en staat in Turkije, de EU en de Verenigde Staten op de terreurlijst. Leider Öcalan zit een levenslange celstraf uit.
Mocht het Turkse hof beslissen dat die banden met de PKK er inderdaad zijn, dan kan er een rechtszaak worden aangespannen om de op één na grootste oppositiepartij van Turkije te verbieden.
Devlet Bahceli van de extreemrechtse MHP-partij, tevens de coalitiepartner van president Erdogans AKP, pleit al langer voor een verbod. Volgens hem is de enige uitkomst van een dergelijk onderzoek dat de HDP ‘het middelpunt is van terroristische daden’, zei hij gisteren.
‘Als Turkije een rechtsstaat is, is de sluiting van de HDP (…) van vitaal belang’, zei Bahceli. Hij riep de seculiere CHP, de grootste oppositiepartij van Turkije, en de nationalistische Goede Partij (IYI) op kleur te bekennen.
Maar de CHP vindt vooralsnog niet dat aan de parlementaire immuniteit van HDP-parlementariërs getornd mag worden. ‘In een land zonder een onafhankelijke rechterlijke macht hebben parlementsleden geen andere veiligheid dan hun immuniteit. Deze garantie mag niet worden opgeheven,’ aldus leider Kemal Kilicdaroglu.
Onder het mom van ‘banden met de PKK’ zijn de afgelopen jaren in Turkije vele tientallen politici, intellectuelen en activisten de bak ingedraaid, waaronder oud-HDP-leider Selahattin Demirtas. Onder diens leiding werd de HDP een factor van belang in de Turkse politiek, die bij de verkiezingen van 2015 zelfs de AKP van een absolute meerderheid afhield.
Volgens critici gebruikt de Turkse overheid de aantijging van ‘banden met de PKK’ om dissidente stemmen de kop in te drukken. Hetzelfde zou hij doen met (vermeende) aanhangers van de islamitische geleerde Fethullah Gülen, volgens Erdogan het brein achter de mislukte couppoging van 2016.
Frankrijk maakt zich schuldig aan ‘staatsislamofobie’. Dat stelt Chafika Attalai van het inmiddels opgeheven Collectief Tegen Islamofobie in Frankrijk (CCIF). CCIF en andere ‘radicale’ moslimorganisaties, scholen en moskeeën worden via een verscherpt regeringsbeleid gesloten.
Attalai was een van de sprekers in een Zoom-meeting over moslimhaat in West-Europa. De bijeenkomst werd georganiseerd door de Nederlandse organisatie Meld Islamofobie, die anti-moslimdiscriminatie bijhoudt en bestrijdt. CCIF deed tot eind vorig jaar hetzelfde in Frankrijk, maar op veel grotere en professionelere schaal. Advocaten van de organisatie spanden diverse rechtszaken aan, die dikwijls werden gewonnen.
Frankrijk besloot CCIF aan te pakken omdat de organisatie een haatcampagne tegen geschiedenisleraar Samuel Paty zou hebben ondersteund. De geschiedenisleraar werd vermoord door een extremist nadat hij Mohammed-cartoons uit het satirische blad Charlie Hebdo liet zien.
CCIF ontkent een haatcampagne tegen Paty te hebben gevoerd. De organisatie zegt alleen een onderzoek te zijn gestart naar hem, vanwege de klachten die over hem waren binnengekomen.
‘We hebben niets te maken met de moord op Samuel Paty, maar toch zijn we ‘vijanden van de Republiek’’, vertelt Attalai. Nu CCIF niet meer bestaat, is er niemand meer die voor de rechten van Franse moslims opkomt, vertelt ze. Er is enkel een nieuwe groep opgericht die het werk van CCIF voortzet, maar dan op bescheiden schaal.
Frankrijk is volgens haar een dictatuur geworden. ‘Wij hebben ons altijd aan de wet gehouden, altijd volgens de regels gespeeld. Wij zijn ‘vijanden van de Republiek’ omdat we rechtszaken hebben gewonnen, omdat we willen dat moslims trots zijn op hun identiteit. Daarom heeft de Franse overheid onze organisatie verboden.’
Volgens Attalai criminaliseert de nieuwe Franse ‘antiseperatismewet moslims. ‘Als je een hijab draagt of een baard, vijf maal per dag bidt en de moskee regelmatig bezoekt, sta je al bekend als radicaal.’
Verder hekelt ze het ‘systematisch hinderen’ door de overheid. Moskeeën en scholen worden officieel niet gesloten omdat ze islamitisch zijn, zegt ze, maar bijvoorbeeld omdat er per ongeluk nog een pak yoghurt van over datum in de koelkast staat. Dan houden ze zich niet aan de regels en kunnen ze worden aangepakt, aldus Attalai.
Voordat CCIF officieel werd verboden besloot de organisatie het geld van de organisatie en de infrastructuur over te brengen naar Brussel, waar het Collectief Tegen Islamofobie in Europa (CCIE) gevestigd is. Dit is niet de opvolger van CCIF, vertelt Attalai, maar een zusterorganisatie.
Vlaamse populisten en Waalse liberalen ijveren voor een verbod op CCIE. Maar daar is Attalai niet bang voor, want ‘het is in België juridisch gezien veel moeilijker om organisaties zomaar te verbieden.’
De Turkse president Erdogan heeft een video-overleg gehad met met zijn Franse ambtgenoot Emmanuel Macron. Turkije verklaarde na afloop hun relatie een ‘zeer serieuze impuls’ heeft gekregen. De situatie tussen beide landen was de afgelopen maanden erg gespannen.
Vorige maand maakten de twee NAVO-bondgenoten echter bekend dat ze samen werkten aan een routekaart om de bilaterale betrekkingen te normaliseren. Gisteren kwam het daadwerkelijk tot een gesprek.
‘Als twee sterke NAVO-bondgenoten kunnen wij belangrijke bijdragen leveren aan vrede, stabiliteit en vredesinspanningen in een breed geografisch gebied – van Europa tot de Kaukasus, het Midden-Oosten en Afrika’, zou Erdogan tegen Macron hebben gezegd.
Hun relatie geldt de laatste maanden als erg slecht. Maar: ‘Er zijn geen beledigingen meer en Erdogans woorden zijn geruststellender geworden’, vertelde een Franse regeringswoordvoerder na afloop.
Erdogan raadde Macron in oktober een psychiater aan vanwege de ‘islamofobe’ retoriek die de Franse president zou bezigen sinds de moord op geschiedenisleraar Samuel Paty, die zijn klas Mohammed-cartoons liet zien.
Sinds die moord voert Macron zijn strijd tegen ‘islamitische separatisme’ op en sluit Frankrijk ‘radicale’ moskeeën en organisaties. Daarom ook riep Erdogan de wereld op tot een boycot van Franse producten.
Ander pijnlijk punt voor Erdogan: de invloed van de Turkse overheid op Turkse moskeeën in Frankrijk wordt met Macrons nieuwe beleid aan banden gelegd.
Macron ligt ook geopolitiek in de clinch met Erdogan. Zo noemde hij de steun van Turkije aan Azerbeidzjan in het conflict om Nagorno-Karabach ‘gevaarlijk en onbezonnen’.
Frankrijk en Turkije zijn tevens tegenpolen wat betreft de burgeroorlog in Libië: Frankrijk steunt daar de Arabische krijgsheer maarschalk Haftar, Turkije steunt de voorlopige regering van Libië.
De Franse president komt daarnaast op voor de Griekse en Cypriotische belangen in de Middellandse Zee. Turkije zou daar wateren claimen waar recentelijk aardgas is ontdekt maar die officieel bij Griekenland en Cyprus horen. Recentelijk trok de Turkse vloot zich terug, wat Frankrijk als teken ziet dat er wel degelijk valt te praten met Turkije.
Toch maakt Frankrijk zich nog niet te veel illusies. ‘Voor nu waren het slechts verbale acties’, aldus de Franse woordvoerder over het gesprek met Erdogan.
De Duitse veiligheidsdienst heeft verklaard dat de partij Alternative für Deutschland (AfD) vermoedelijk een rechtsextremistische beweging is. Hierdoor kunnen de autoriteiten toezicht houden op de gehele partij via spionage en afluisteren, meldt het Duitse tijdschrift der Spiegel.
De veiligheidsdienst wacht nog wel nog een lopende rechtszaak af, waarin AfD aanvecht dat het kan worden afgeluisterd. Ook AfD-leden die zich gekandideerd hebben voor de parlementsverkiezingen van later dit jaar zullen niet in de gaten worden gehouden.
De veiligheidsdienstdienst zegt sinds begin 2019 veel bewijs te hebben verzameld van schendingen van de vrije democratische basisorde, op basis van honderden toespraken en verklaringen van functionarissen op alle partijniveaus. Een duizend pagina’s tellend rapport moet bewijzen dat de AfD in strijdt handelt met de menselijke waardigheid en de democratie.
AfD komt vaak in het nieuws met controversiële acties en uitspraken. Zo zorgde partijprominent Alexander Gauland (foto) voor veel ophef door te stellen dat Duitsland trots mocht zijn op de prestaties van de Wehrmacht tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook noemde Gauland het nazitijdperk slechts een stukje ‘vogelpoep’ in de Duitse geschiedenis.
De veiligheidsdienst ziet een groeiende invloed van extreemrechts binnen AfD als belangrijke reden om de partij als ‘verdachte zaak’ te classificeren. Daarnaast zijn er banden met extreemrechtse organisaties zoals de Identitäre Bewegung, waarvan de Franse zusterorganisatie, Génération Identitaire onlangs is verboden.
AfD is momenteel de derde partij van Duitsland en daarmee de grootste oppositiepartij in de Bondsdag De partij staat al onder toezicht in de deelstaten Brandenburg, Thüringen, Saksen-Anhalt en Saksen.
Niels van den Berge, GroenLinks-Kamerlid en nummer 12 op de lijst, maakt zich hard voor mbo-studenten die slachtoffer zijn van stagediscriminatie. ‘Het gaat om studenten die heel graag aan de slag willen maar geen kans krijgen, want hun naam klinkt niet ‘Nederlands’ genoeg. Het is een naar begin van je carrière, dat helaas ook gevolgen heeft voor later.’
Het zijn schokkende cijfers. 68 procent van de witte mbo’ers krijgt meteen een stageplek, tegen 48 procent van mbo-studenten met een niet-westerse achtergrond. En bijna een kwart van deze niet-westerse studenten heeft na vier keer solliciteren nog steeds geen stage, tegenover 11 procent van de witte studenten.
Hoe komt dit zo?
‘Stagediscriminatie heeft verschillende redenen. Een van die redenen is discriminatie tegen studenten met niet-westerse achtergrond. maar ook jongeren met een beperking worden gediscrimineerd. Het gaat om onbewuste en om bewuste discriminatie. Die laatste vorm van discriminatie kan heel erg in your face zijn. Als GroenLinks willen we beide vormen van discriminatie bestrijden.’
Maar is het niet heel moeilijk om bedrijven aan te pakken, omdat je discriminatie bij sollicitatie – om maar een voorbeeld te noemen – moeilijk kunt bewijzen?
‘Hier heb je wel een van de kernpunten te pakken. Het is heel moeilijk om discriminatie aan te pakken, mede omdat het niet bepaald eenvoudig is om dit te bewijzen. Stagediscriminatie is een vorm van een arbeidsdiscriminatie. En er bestaat al een Meldpunt Stagediscriminatie SBB. Maar dit meldpunt is volgens ons en mbo-studenten niet laagdrempelig genoeg. Daarom hebben we een app voorgesteld, waar je anoniem je melding kunt doen. Minister van Onderwijs Ingrid van Engelshoven is naar aanleiding van onze oproep hierover in gesprek gegaan met diverse instellingen, maar ze concludeerde dat er geen behoefte aan zo’n app is. Dat vind ik vreemd, want veel studenten en docenten die ik spreek willen heel graag zo’n app.’
Wat zijn de voordelen van die app?
‘De app is geen doel op zich, maar middel. Je kunt hiermee makkelijk, simpel en anoniem melding doen als je gediscrimineerd bent. En de app vergemakkelijkt ook de strijd tegen stagediscriminatie, want als bepaalde bedrijven vaker opduiken in de meldingen kun je die vervolgens onderzoeken.’
Dankzij GroenLinks zijn er nu wel diversiteitscoaches. Wat doen die coaches precies?
‘Stagecoaches helpen mbo-studenten stagediscriminatie aan te pakken en een stage of baan te vinden. Mbo-studenten kunnen bij deze coach terecht als ze zich gediscrimineerd voelen, maar ook als ze bijvoorbeeld willen weten hoe je een goede sollicitatiebrief moet schrijven of wat de juiste dresscode is tijdens een sollicitatiegesprek. Daarnaast komt er op ons initiatief een brigade tegen stagediscriminatie, waar experts en ervaringsdeskundigen in zitten. Zij kunnen kabinet, Kamer, onderwijsinstellingen en leerwerkbedrijven gevraagd en ongevraagd adviseren over stagediscriminatie.’
‘Het gaat om studenten die heel graag aan de slag willen maar geen kans krijgen, want hun naam klinkt niet ‘Nederlands’ genoeg’
Neemt stagediscriminatie hierdoor af?
‘Harde cijfers zijn er helaas nog niet, maar je ziet in de prakrijk wel dat de stagecoach succes heeft. Jongeren worden bij de arm genomen en krijgen dankzij de bemiddeling van zo’n coach een stage. Hier zijn meerdere voorbeelden van. Je moet het zien als een sneeuwbal die aan het rollen wordt gebracht. Je stage is je eerste stap in je carrière. Het is belangrijk dat je deze stap goed maakt.’
Aan RTL Nieuws vertelde een meisje dat ze op haar stage juridische dienstverlening slachtoffer werd van racistische ‘grappen’. Haar school stak echter geen vinger voor haar uit. Komt zulk getreiter vaker voor? En wat doen stage-leerbedrijven hier eigenlijk tegen?
‘Helaas staat haar verhaal niet op zichzelf, maar komt het vaker voor. Van mbo-studenten in de zorg hoor ik bijvoorbeeld verhalen over racistische patiënten. Wat leerwerkbedrijven en onderwijsinstellingen hiertegen doen, dat verschilt echt per bedrijf en per school. Bedrijven waar discriminatie plaatsvindt zijn niet per se allemaal kwaadwillend, maar ze missen soms de handelingsbekwaamheid, de tools, om dit goed aan te pakken. Daarnaast durven veel mbo-studenten die slachtoffer zijn van discriminatie hierover niets te zeggen, omdat ze bang zijn voor een klacht, een slechte beoordeling. Ze zijn toch afhankelijk van zo’n stageleerbedrijf. Belangrijk is dus dat bedrijven beter leren hoe ze met discriminatie moeten omgaan, en dat de drempel om discriminatie te melden voor mbo-studenten lager wordt.’
En wat kunnen opleidingen doen?
‘Het Albeda College in Rotterdam is een goed voorbeeld van hoe het wel moet. Deze school heeft een stagemakelaar, die bemiddelt tussen studenten en bedrijven. Het gaat om een voormalige jongerenwerker, die de doelgroep dus ook echt goed kent. Hij helpt studenten die extra hulp nodig hebben bij het vinden van een stage, maar helpt ook bedrijven door te zeggen dat ze die of die student goed kunnen gebruiken. Ik vind dat er in het mbo-onderwijs meer ruimte moet komen voor dit soort begeleiding.’
Niels van den Berge in gesprek over stagediscriminatie met studenten aan het Albeda Collega, Rotterdam (Beeld: Niels van den Berge)
Nog even terug naar dat meisje dat slachtoffer was van racistische pesterijen tijdens haar stage. Welke rechten hebben studenten om tegen zulke discriminatie protest aan te tekenen? Zijn er bijvoorbeeld advocaten die zich met dit soort zaken bezighouden?
‘Die zijn er zeker. Dit heeft gewoon te maken met het arbeidsrecht. Als je dat wilt als student, dan kun je naar de rechter stappen om discriminatie aan te kaarten. Maar in de praktijk gebeurt dit zelden of nooit. Studenten zijn bang voor de gevolgen. Bijvoorbeeld dat ze geen goed cijfer krijgen voor hun stage. In theorie kan veel, maar er zijn praktische redenen waarom het niet gebeurt.’
Dit meisje besloot uiteindelijk van opleiding te switchen. Op het mbo vallen regelmatig studenten uit die stoppen met hun opleiding, maar hoe vaak is dit het gevolg van stagediscriminatie?
‘Op het mbo is de uitval de afgelopen jaren toegenomen, wat een zorgelijke ontwikkeling is. Een van de redenen van uitval is stagediscriminatie, hoor ik anekdotisch van studenten en docenten, maar harde cijfers zijn er helaas niet.’
Iets heel anders: zijn hbo-studenten en wo-studenten minder vaak slachtoffer van stagediscriminatie? Is het fenomeen vooral een mbo-probleem?
‘Dat durf ik niet te zeggen. Ik weet wel dat het ook bij hbo-stages voorkomt. Bij ons Meldpunt Stagediscriminatie reageerden behalve mbo-studenten ook hbo-studenten, maar geen wo-studenten. Maar dat betekent niet dat wo-studenten nooit slachtoffer worden van stagediscriminatie. Ik kan hier, omdat ik geen cijfers heb, geen harde uitspraken over doen.’
Wat moet er nog meer gedaan worden, naast apps en diversiteitscoaches, om stagediscriminatie aan te pakken?
‘Heel belangrijk is de handhaving. De Inspectie SZW van het ministerie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid moet bedrijven beter controleren. Een goed middel is het inzetten van mystery guests als sollicitanten om te kijken wat er gebeurt. Ook kunnen er fictieve sollicitatiebrieven worden gestuurd. Uit eenonderzoekdoor wetenschappers van de Vrije Universiteit van Amsterdam, de Radboud Universiteit Nijmegen en de Universiteit Utrecht bleek dat autochtone zedendelinquenten betere baankansen hebben dan Nederlanders met een migratieachtergrond zónder strafblad. Echt schokkend. En verder moeten er meer antidiscriminatierechercheurs bij politie komen en moeten notoir racistische werkgevers, die openlijk racistisch zijn, hard worden aangepakt.’
Zijn er veel van dat soort werkgevers?
‘Helaas, dit komt voor. Onlangs nog kreeg ik het bericht over een sollicitante, die op een ronduit racistische manier werd afgewezen tijdens een sollicitatiegesprek. ‘Sorry, we nemen alleen buitenlanders aan in de schoonmaak.’ Het gebeurt dus. In your face. Buitengewoon grof was een ander bedrijf, waar een meisje met een hoofddoek te horen kreeg: ‘Jammer dat je op je CV geen foto van jezelf hebt gezet. Dat had je beter wel kunnen doen, want dan hadden we ook kunnen zien wie wij uitnodigden.’ Met andere woorden: het bedrijf discrimineert openlijk vrouwen die een hoofddoek dragen. Helaas wordt er in de praktijk weinig gehandhaafd als het om stagediscriminatie gaat. Daarom is er misschien ook meer openlijke discriminatie, omdat bedrijven er nog steeds te vaak mee wegkomen.’
Wat zijn de plannen van GroenLinks voor de toekomst, in de strijd tegen stagediscriminatie?
‘We willen de capaciteit voor stagebegeleiding fors uitbreiden, want die ruimte is nu heel beperkt. Die begeleiding gaat niet alleen over stagediscriminatie, maar stagediscriminatie is wel een belangrijk onderwerp wat op deze manier mede moet worden aangepakt. Daarnaast blijven we ons inzetten voor de laagdrempelige manieren om stagediscriminatie te kunnen melden – dat kan en moet beter – en voor uitbreiding van de handhavingscapaciteit, zodat notoire discrimineerders ook echt worden aangepakt.’
Onze site gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren.
Deze website gebruikt cookies om uw gebruikservaring op deze website te verbeteren. Van deze cookies worden cookies aangemerkt als "Noodzakelijk" in uw browser bewaard, deze cookies zijn essentieel voor het functioneren van de website. Bijvoorbeeld het opslaan van uw keuze of u wel of geen cookies wilt hebben. Wij maken ook gebruik van cookies van derde partijen die ons helpen met het analyseren en begrijpen van de gebruik van deze website door u. Deze cookies worden alleen gebruikt als u daar toestemming toe geeft. U heeft ook de mogelijkheid om uzelf uit te sluiten voor deze cookies. Dit zal echter effect hebben op uw gebruikerservaring.
Noodzakelijke cookies zijn absoluut nodig voor het functioneren van de website. De cookies in deze categorie zorgen alleen voor de veiligheid en het functioneren van deze website . Deze cookies bewaren geen persoonlijke gegevens
Deze cookies zijn niet strict noodzakelijk, maar ze helpen de Kanttekening een beter beeld te krijgen van de gebruikers die langskomen en ons aan te passen aan de behoeftes van onze lezers. Hiervoor gebruiken wij tracking cookies. Bij het embedden van elementen vanuit andere websites zullen er door deze sites ook cookies worden gebruikt.
