De confiscatie van Aramese eigendommen in Mardin maakt Arameeërs in Nederland wanhopig over de toekomst van hun volk in Turkije.

Het bericht dat het Turkse regime in de provincie Mardin op grote schaal Aramese eigendommen confisqueert en ruim vijftig kerken en kloosters met bijbehorende grond overdraagt aan het Presidium voor Religieuze Zaken (Diyanet) heeft voor woedende reacties gezorgd, ook in Nederland. De Kanttekening sprak daarover twee prominente Aramese Nederlanders.

‘De afgelopen tien jaar is de situatie van Arameeërs in Turkije van slecht naar slechter gegaan. Hoewel ik een optimistisch mens ben, vrees ik dat het de komende jaren ook niet beter gaat worden’, zegt de voorzitter van de Aramese Beweging voor Mensenrechten, Aziz Beth Aho. Er wonen ongeveer vijfentwintig duizend Arameeërs in Turkije, de gemeenschap was ooit veel groter. ‘Arameeërs hebben in de loop der eeuwen veel ellende meegemaakt en daar lijkt geen eind aan te komen. Het lijkt alsof de genocide nog niet is beëindigd’, vertelt hij. ‘Genocide is niet alleen het vermoorden van mensen, we hebben nu te maken met een culturele genocide. Wat IS in Irak en Syrië doet, doet Turkije nu in Tur Abdin. Door het plunderen van erfgoed in Hesno d-Kifo (Turks: Hasankeyf) bijvoorbeeld of het onteigenen van kerken en gebouwen.’ Tur Abdin is een heuvelachtige regio in het zuidoosten van Turkije met grote historische, religieuze en culturele waarde voor Arameeërs.

Nieuwe beelden van verwoesting millenniaoude stadvesting Hasankeyf (Hesno D-Kifo, Kiphas) wegens bouw dam #Turkije pic.twitter.com/32A6Rbhupy

— Hakan Büyük (@hakbuyuk) August 31, 2017

Formeel zou er geen sprake zijn van het onteigenen van erfgoed, maar van eigendomsoverdracht naar aanleiding van bestuurlijke herindeling in Mardin. ‘Volgens de Turkse autoriteiten is dit conform de geldende wet- en regelgeving gebeurd en gaat het niet om confiscatie’, schreef minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken onlangs als antwoord op Kamervragen over de kwestie. De Diyanet-top ontkende intussen op 23 juni dat eigendommen zijn overgedragen aan Diyanet. Beth Aho noemde de antwoorden van Koenders ‘teleurstellend’ in een opiniestuk (31 juli 2017) in het Reformatorisch Dagblad. ‘In een regio die direct grenst aan het territorium van IS, waardoor oorlogshandelingen en doelbewuste vernietiging al zo veel eeuwenoud Aramees cultureel erfgoed is ontnomen en verloren gegaan, is de in onze ogen wederrechtelijke ‘eigendomsoverdracht’ volstrekt afkeurenswaardig. Die zou dan ook in de meest duidelijke bewoordingen door de Nederlandse regering en de EU veroordeeld moeten worden.’

Naast zijn onbegrip over de toon die de minister gebruikt naar aanleiding van de confiscatie, kan Beth Aho ook niet begrijpen dat het Turkse regime zo weinig empathie toont voor de christelijke minderheid die nu weer onder druk staat. ‘Ongelofelijk dat ze voor de verandering niet zeggen ‘wacht eens even mensen, de Arameeërs hebben al zo veel meegemaakt, we hebben ze al hun rechten afgepakt, we hebben ze niet eens de vrijheid gegeven om de eigen taal te leren’. Nee, ze doen er gewoon een schepje bovenop, door de paar duizend overgebleven Arameeërs te straffen en hun cultureel erfgoed te confisqueren. Het is een schande.’ Dat laatste is volgens Beth Aho niet alleen een aanval op Arameeërs, maar ook op de rijke en diverse cultuur van Turkije. ‘Ik zou me diep schamen als Turkse staat voor het leed dat Arameeërs wordt aangedaan, want zowel Arameeërs als hun erfgoed zijn een belangrijk onderdeel van Turkije en de geschiedenis van het land. Als je dat onteigent, onteigen je ook de historie van je eigen land. Turkije maakt een deel van zijn eigen cultuur kapot.’

De laatste ontwikkelingen rond Arameeërs in Turkije wordt met grote zorg gevolgd vanuit Nederland, waar duizenden Arameeërs leven. Het overgrote deel woont in Twente. ‘Mensen zijn woedend. Wat in Turkije gebeurt zorgt voor een bepaalde mate van haat onder de Arameeërs in Nederland richting Turkije. Het doet denken aan de genocide van 1915 en de gebeurtenissen in Irak en Syrië. Die komen allemaal wel erg dichtbij op deze wijze’, zegt Beth Aho. Hij hoort van veel familie en vrienden dat ze zich op dit moment erg onveilig voelen. ‘Ze worden bedreigd en geïntimideerd. Ze zijn eigenlijk vogelvrij verklaard.‘ Beth Aho roept Turken op om te protesteren tegen de onderdrukking van hun medeburgers. ‘Als moslims in Turkije niet opkomen voor de rechten van Arameeërs, maar ook bijvoorbeeld Armeniërs, komen zij vroeg of laat zelf aan de beurt. Dat zien we nu eigenlijk al gebeuren met Koerden en andere islamitische tegenstanders van het regime, zoals alevieten.’

Dihaber, een Koerdisch persbureau in Turkije, meldde onlangs dat veel Arameeërs in Turkije willen emigreren naar Europese landen. ‘Veel Arameeërs zijn Turkije al ontvlucht. Begin jaren tachtig woonden in Turkije ruim tachtigduizend Arameeërs. Velen van hen hebben niet uit vrije wil hun land verlaten, ze zijn door dit soort onmenselijke acties van het Turkse regime gedwongen om dat te doen’, zegt Beth Aho. De Arameeërs die zijn achtergebleven hebben er volgens hem écht voor gekozen om onder alle omstandigheden hun land niet op te geven. ‘Zij gaan liever dood dan dat ze moeten vluchten. De EU neemt geen vluchtelingen uit Turkije op, omdat het land zogenaamd veilig zou zijn.’

Ook de Aramees-Nederlandse Isa Kahraman, fractievoorzitter van het CDA in de gemeente Rijssen-Holten, benadrukt dat er nog maar weinig Arameeërs leven in Turkije. ‘Er wonen misschien meer Arameeërs in Enschede dan in Turkije.’ Degenen die daar nog zijn, leven volgens de CDA’er of heel anoniem in Istanbul of in kleine groepen in Midyat, een stad in Mardin. ‘De huidige situatie in Turkije is heel beangstigend. Het was voor christelijke minderheden nooit een veilige omgeving, dat is nu alleen maar erger geworden.’ Kahraman heeft zelf ook veel familie in Turkije. Hij adviseert ze al heel lang om naar Nederland te emigreren. ‘Telkens wanneer ik ze spreek vraag ik wat ze in Turkije te zoeken hebben. Ze zeggen dat ze emotioneel zijn verbonden met het gebied en niet willen emigreren onder druk van het regime. De sporen en geschiedenis van onze voorouders zijn diep geworteld in Turkije. Als we het land verlaten, dan hebben zij gewonnen.’ Ook Kahraman is diep geraakt door de confiscatie van Aramese eigendommen. ‘Het enige wat nog over is van Arameeërs in Turkije zijn de kerken en andere gebouwen. Dat is het enige wat nog iets zegt over ons verleden. Dat dreigt nu ook te verdwijnen door het beleid van het regime. Het lijkt wel alsof heel onze geschiedenis in het gebied wordt weggevaagd.’

Dat het onderwerp door Kamerleden onder de aandacht wordt gebracht stelt Kahraman op prijs, maar het lijkt hem niet reëel dat er door Europese druk iets gaat veranderen aan de situatie van Arameeërs in Turkije. ‘Het Turkse regime trekt zich er niets van aan. Ik heb niet het gevoel dat er wordt geluisterd. Dat is ook niet heel verrassend, gezien het feit dat Turkse Nederlanders het land niet uitkomen. Wat kan je dan tegen zo’n regime doen? Een regime dat alle tegenstanders, van leraren tot huisvrouwen, vastzet, zal zich ook niet bekommeren om de rechten van Arameeërs.’ Kahraman heeft zich nooit verbonden gevoeld met Turkije, het land waar hij is geboren. ‘Ik voel me meer verbonden met het gebied waar ik vandaan kom, toch word ik hier in Nederland wel gewoon geregistreerd als Turk. Ik had na zo veel ellende en bloedvergieten gehoopt dat alle mensen in de regio naast elkaar en met elkaar zouden kunnen leven, maar dat heeft blijkbaar meer tijd nodig. De moslims zelf zijn niet eens in staat om in vrede te leven in Turkije, kijk maar hoe hard de tegenstanders van het regime worden aangepakt.’ Mede daardoor gaat Kahraman al ruim acht jaar niet naar Turkije. ‘Hoewel ik heel voorzichtig ben op social media over president Erdogan en Turkije, zou ik me niet veilig voelen. Het regime is niet voorspelbaar, er kan ieder moment van alles gebeuren.’

De Aramese Federatie organiseert op zaterdag 30 september een paneldebat over de positie van Arameeërs in Turkije, Syrië en Irak. Gabriel Sawma, advocaat, professor in Midden-Oosten Studies aan de Fairleigh Dickinson University en adviseur van president Donald Trump, is onderdeel van het panel.

Een groeiend aantal democratieën staat onder druk. De Kanttekening belicht de situatie in vijf landen aan de hand van gesprekken met experts.

Jaarlijks wordt op 15 september de Internationale Dag van de Democratie gevierd. In het kader van deze dag nemen we vijf landen onder de loep waar democratie onder vuur ligt, Venezuela, Indonesië, de Verenigde Staten, Turkije en Hongarije. ‘We moeten actie ondernemen. Binnenkort zijn er verkiezingen in Hongarije. Ik hoop dat het de goede weg op zal gaan en het weer een gezonde democratie wordt.’

1. Venezuela
Venezuela gaat momenteel gebukt onder maatschappelijke onrust. Na het overlijden van president Hugo Chavez in 2013 trok Nicolas Maduro de macht naar zich toe. Officieel is hij slechts waarnemend president, maar hij weet zijn mandaat telkens op te rekken, iets wat het grootste deel van de bevolking steeds bozer maakt. Journalist Michel Spekkers woonde van 2014 tot 2015 in het land. Spekkers volgt de situatie nog altijd op de voet en zit momenteel in de hoofdstad Caracas. ‘Eerder deze maand spraken zeventien Amerikaanse landen al van ‘een breuk met de democratische rechtsorde in het land’. Daar trekt Maduro zich niets van aan’, zegt Spekkers. ‘Na de dood van Chavez, die nog steeds een bijna goddelijke status geniet, heerste een diepe rouw onder de bevolking. Onder zijn bewind werden de armsten iets minder arm. Zo liet hij bijvoorbeeld sociale woningen voor hen bouwen, die overigens van zeer slechte kwaliteit zijn en regelmatig instorten.’

Ingrijpen door buurlanden
‘Ook andere grote projecten zette hij in gang, maar meestal met geleend geld’, weet Spekkers. ‘Op dit moment is de situatie zo, dat tweederde van de olie-export, de belangrijkste inkomstenbron, opgaat aan rente op afbetalingen aan Rusland en China. De rest van de olie wordt verkocht aan de VS.’ Optimistisch over de toekomst is hij niet. ‘Alle mogelijke scenario’s leiden tot meer ellende. De angst en boosheid onder de bevolking is groot en wat ook niet helpt is de enorme inflatie. In de periode dat ik er woonde kreeg je voor één dollar zo’n tien bolivar (de nationale munteenheid van Venezuela, red.). Tegenwoordig krijg je voor één dollar zestienduizend bolivar. Onder de Venezolanen leeft de hoop dat buurlanden in zullen grijpen. Via de stembus zal er niets veranderen. Het bedrijf dat de stemkastjes levert is opgericht door Chavez, die Maduro naar voren schoof als zijn opvolger. Geruchten over fraude zijn hardnekkig.’

2. Indonesië
De eilandenarchipel in Zuidoost-Azië bestaat uit bijna vijftienduizend eilanden en is een land van de grote getallen. Van alle moslims wereldwijd woont circa dertien procent in Indonesië, waarmee het zich de grootste islamitische republiek ter wereld mag noemen. Bijna negentig procent van de inwoners noemt zich moslim.

Hoogleraar Godsdienstwetenschap en Islam aan de Universiteit van Tilburg Herman Beck is geboren in Sorong, voormalig Nederlands-Nieuw-Guinea, en is gedetacheerd aan de islamitische staatsuniversiteit Institut Agama Islam Negeri te Yogyakarta. ‘In het Westen zien we beelden van aanslagen op Bali en horen we over vijfhonderd IS-strijders uit het land die in Syrië vechten, maar dat doet de waarheid geweld aan. Natuurlijk is er altijd de dreiging van extremisme, maar op zoveel inwoners is dat niet zo gek. Een bedreiging voor de democratie is islam in Indonesië dan ook niet.’

Zondebok
Een goed voorbeeld van religieuze scherpslijperij door een radicale minderheid is de rechtszaak tegen de voormalig gouverneur van Jakarta, Basuki Tjahaja Purnama, beter bekend onder de naam Ahok. Deze Chinese Indonesiër speelde de religieuze kaart door gebruik te maken van de Koran, maar hij is zelf katholiek. ‘Uiteindelijk is hij tot twee jaar gevangenisstraf veroordeeld voor godslastering, maar hier speelt meer dan alleen religie. Ahok is etnisch chinees en Chinezen kun je zien als de Joden van Indonesië. De wildste complottheorieën gaan de ronde over de rijkdom van Chinese Indonesiërs en hun vermeende macht. Daarom fungeren ze vaak als zondebok. Helemaal als je, zoals Ahok, politiek en religie gaat mengen.’

Beck heeft desondanks goede hoop voor de toekomst van de democratie in Indonesië. ‘Zolang de huidige regering van president Joko Widodo alert blijft op toenemende radicalisering. Na de grote Aziatische financiële crisis van 1997 zijn er radicale groepen opgekomen. Al voor die tijd probeerde Saoedi-Arabië invloed te verwerven door het wahabisme te stimuleren en te financieren. Maar tot nu toe stonden er altijd weer democratische krachten op die het land stabiel hielden.’

3. Verenigde Staten
‘Het is overduidelijk dat de democratie onder Donald Trump slechter af is dan onder vorige presidenten’, zegt George Blaustein, assistent-professor Amerikaanse Studies aan de Universiteit van Amsterdam. Blaustein is een geboren Amerikaan en zegt simpelweg te weinig tijd te hebben om de huidige staat van de democratie in de Verenigde Staten te duiden. ‘Er is zo veel mis. De belangrijkste bedreigingen voor de electorale democratie in de VS op dit moment zijn de manipulaties van instituties en het inperken van het kiesrecht. Beide kennen een lange geschiedenis, maar in de afgelopen jaren zijn de Republikeinen er erg goed in geworden. Ze tonen zich steeds creatiever in het naar hun hand zetten van het systeem.’

Economische ongelijkheid
‘Dan zijn er nog de diepgaandere zaken, met economische ongelijkheid als belangrijkste factor’, zegt Blaustein. ‘Maar ook het feit dat de grondwet meer dan tweehonderd jaar oud is en op veel manieren niet democratisch is. En dat het neo-liberalisme, ik ben niet dol op die term maar ik gebruik het hier toch maar, het openbare leven heeft geërodeerd. Tot slot is racisme een woord dat niet eens de lading dekt voor de meest giftige elementen in de Amerikaanse samenleving.’

Uit een onderzoek van het Cato Institute, een conservatieve denktank in Washington D.C., blijkt dat 73 procent van de dodelijke terroristische aanslagen in de VS sinds 2001 door rechts-extremisten werd uitgevoerd. Blaustein is dan ook erg bezorgd over deze groepen. ‘Of de VS de opkomst van extreem-rechts in goede banen kan leiden, weet ik niet.’

4. Turkije
Wim de Jong is docent politieke geschiedenis aan de Radboud Universiteit en houdt zich met name bezig met democratie. ‘De situatie in Turkije is vergelijkbaar met die van Nederland in de jaren vijftig. Toen had je hier de KVP, die de katholieken emancipeerden. In Turkije zien de AKP’ers hun kans schoon na jaren van, in hun ogen, onderdrukking. Nu is er wel één belangrijk verschil: emancipatie is meestal voltooid als er intellectuele en economische gelijkheid is bereikt. De katholieken hebben in Nederland dat proces voltooid en zijn daardoor kritische burgers geworden. Dit is in Turkije niet het geval, omdat de achterban van president Recep Tayyip Erdogan denkt dat hij het antwoord op alles is. Kritiek kunnen en mogen leveren is in een democratie van vitaal belang’, legt De Jong uit. ‘Dat is in Turkije erg moeilijk geworden. In feite kun je zeggen dat een maatschappelijke discussie nooit stopt, niemand is eigenaar van het debat. In Turkije zie je juist dat een discussie stopt als Erdogan dat zegt.’

Hybride model
‘Erdogan maakt deel uit van een groep wereldleiders die een nieuw, hybride model van democratie aanhouden’, zegt De Jong. ‘Vladimir Poetin was de eerste die daarmee ‘pionierde’. Hij hield weliswaar verkiezingen om openbaarheid te veinzen en legitimiteit te verkrijgen voor zijn presidentschap, maar in de praktijk hebben zijn tegenstanders geen kans. Het is een soort hybride autoritair, democratisch model waar ook Erdogan gebruik van maakt. Het komt neer op het onder controle houden van de openbaarheid. Het is veel gemakkelijker om verkiezingen te manipuleren via media of politieke druk op tegenstanders dan om er een continu schrikbewind op na te houden.’

Al met al is hij niet bijster optimistisch over de situatie in Turkije. ‘De plattelandsbevolking steunt Erdogan, omdat hun situatie sterk is verbeterd. Een eventueel verlies bij de presidentsverkiezingen in 2019 zal dan ook niet gepikt worden. Ik sluit een burgeroorlog in zo’n geval niet uit.’

5. Hongarije
Er waait een nationalistische wind door Hongarije die wordt aangeblazen door de huidige premier Victor Orban. Deze politicus studeerde ooit aan the University of Oxford met een beurs van de Soros Foundation en sprak zich in het openbaar uit voor Hongaarse zelfbeschikking toen de Sovjet-Unie nog dominant was in het land.

Opmerkelijk genoeg voert hij momenteel een verbeten strijd tegen zijn voormalige weldoener, Soros. Zo verwijt hij hem tientallen miljoenen levens te hebben verwoest door rentespeculatie en Soros zou zich mengen in binnenlandse aangelegenheden. De strijd escaleerde toen vluchtelingen aan de grens van Hongarije opdoken. Soros pleitte voor een humane koers, Orban hield vast aan een grenzen-dicht-beleid. Ook de persvrijheid is inmiddels flink beperkt en rechten van minderheden worden geschonden. Reden voor het Europees Parlement om Europarlementariër Judith Sargentini (GroenLinks) opdracht te geven de Hongaarse democratie te onderzoeken.

Actie
‘De huidige Hongaarse regering vaart al jaren een gevaarlijke koers’, zegt Sargentini. ‘De Europese Commissie startte dit jaar al vijf inbreukprocedures tegen Hongarije voor het doorvoeren van nieuwe regels die fundamentele rechten als persvrijheid, academische vrijheid en recht op asiel schenden. De opstelling van de regering-Orban maakt dat Hongarije zich verder verwijdert van een gezonde democratie en rechtsstaat. Het lak hebben aan Europese verworvenheden maakt de situatie nu onhoudbaar.’ Sargentini vreest dat verdere acties niet uit kunnen blijven. ‘De maat is vol voor het Europees Parlement. Er moet verandering komen. Een ruime meerderheid van het Parlement wil dat onderzocht wordt of maatregelen genomen kunnen worden. Ik ben opgedragen dit onderzoek te leiden.’

‘We kunnen niet afwachten wat Orban de volgende keer uit zijn hoge hoed gaat toveren’, vindt Sargentini. ‘We moeten actie ondernemen. Binnenkort zijn er verkiezingen in Hongarije. Ik hoop dat het de goede weg op zal gaan en het weer een gezonde democratie wordt.’

Hoe leven moslims, hindoes en christenen samen in India? Onze correspondent Sara-May Leeflang doet verslag vanuit India.

India telt bijna anderhalf miljard inwoners, onder wie rond de 172 miljoen moslims. Het is na Indonesië en Pakistan het land met de grootste moslimpopulatie ter wereld. De meerderheid van de inwoners hangt het hindoeïsme aan. Ruim twee procent van de bevolking is christelijk. Hoewel er in het noorden conflicten zijn tussen moslims en hindoes, gaat het er in het zuiden veel gemoedelijker aan toe. In de zuidelijke provincies Tamil Nadu, Kerala en Karnataka is er niet veel onrust. Iedereen prijst zich gelukkig in het zuiden te wonen, ver weg van het nationale politieke strijdtoneel in het noorden van het land. Toch zijn er ook christenen die zich niet geaccepteerd voelen in de hindoegeoriënteerde maatschappij.

Volgens Robert (73), christen en gepensioneerd, zijn er in Zuid-India niet veel problemen tussen de religies. Robert geeft in zijn vrije tijd christelijke preken op basisscholen. Volgens hem zijn de problemen groter in het noorden van India, omdat daar problemen gepolitiseerd worden.

Seyd (29), ondernemer en moslim, uit Bangalore beaamt dat. ‘De problemen in Noord-India zijn veel groter. De mensen in het zuiden zijn vreedzaam en liefdevol naar elkaar. Hindoes zijn onze broeders en zusters. Ik heb veel hindoes onder mijn vrienden en zakenpartners. In het noorden hebben mensen van de rechts-nationalistische Bharatiya Janata-Partij veel invloed. Zij organiseren soms rellen. De conflicten zijn uiteindelijk allemaal een politiek spel.’

Het stads- en dorpsgezicht wordt in veel Zuid-Indiase steden bepaald door tempels, moskeeën en kerken. Zo ook in Salem in de provincie Tamil Nadu. Ankit (26), hindoe en geneeskundestudent, woont nu vijf jaar in Salem. Volgens hem focussen de media en de politiek op religieuze verschillen, maar mensen in het dagelijkse leven niet. ‘We zijn allemaal Indiërs en hebben allemaal dezelfde traditionele achtergrond. De media en politiek proberen de verschillen uit te vergroten en de samenleving te polariseren, maar in het gewone leven gaan we vreedzaam met elkaar om.’

Giacomo (36), Italiaans en architect, woont sinds ruim drie jaar in Auroville. Volgens hem zijn er bijna geen conflicten met moslims. ‘Moslims zijn goed geïntegreerd in de maatschappij. Zij voeren handel en hebben vaak goedlopende zaken.’ Eén van de redenen die worden gegeven voor de vreedzame situatie in het zuiden, is dat het door de eeuwen heen gespaard is gebleven van de talloze veroveringsoorlogen.

Lydia (29), politicologe uit Kochi, benadrukt dat de situatie van moslims in elke provincie in India anders is. ‘In Kerala bijvoorbeeld heerst een geringe mate van islamofobie die is aangewakkerd door de politiek. Er wordt een duidelijke hindoeïstische lijn gevolgd. Zo zijn er voorspellingen dat India in 2050 het land is met de grootste moslimpopulatie, nog groter dan Indonesië. Voor sommigen mensen wakkert dat beeld angst aan.’

Manoj (43), hindoe en luchthavenmedewerker uit Kozhikode, wijst erop dat onlangs groot op de voorpagina van de krant The Hindu stond dat zes mensen uit Kerala zich hadden aangesloten bij de terreurgroep IS. Volgens Manoj komt er veel geld naar Kerala vanuit de Verenigde Arabische Emiraten. Zo wonen veel moslims aan de kust en zijn er Arabische restaurants en scholen. ‘Veel Indiase mannen werken in de Emiraten en bouwen hier een groot huis met een dure auto voor de deur.’

In het berggebied Yercaud hoor je om vijf uur in de morgen Allahu akbar uit de luidsprekers van de moskee schalmen. Een halfuur later luiden de kerkklokken en vijf minuten daarna volgt het gezang uit de hindoetempel.

Vijay (34) is katholiek en werkzaam in de toerismesector. Volgens hem wonen veel christenen in de bergen. ‘De Britten en christelijke priesters wilden de hitte ontsnappen en vestigden zich massaal in de berggebieden.’ Hij is blij dat hij in India leeft. ‘Mijn broer is voor werk naar Europa gereisd en was erg blij om weer terug te zijn. India is veel veiliger, zei hij. We hadden een Britse vrouw in ons pension. Zij vertelde ons over de aanslagen in Londen. In Europa lijkt er veel meer aan de hand te zijn. Hier in Yercaud zijn er gelukkig niet zulke problemen.’

Sommige christenen ervaren echter wel problemen met de hindoecultuur. Robert (73), voormalig leraar, voelt zich soms als christen niet gerespecteerd door hindoes. ‘Brahmanen, de hoogste kaste in het land, vragen me naar mijn naam om erachter te komen uit welke kaste ik kom, als ik dan Robert zeg, dan weten ze dat ik katholiek ben en ben ik opeens niet welkom.’ Rond de dertig procent van de inwoners van Tamil Nadu is christelijk. ‘Bij ons mag iedereen in de kerk naast ons zitten, terwijl in het hindoeïsme de laagste kaste, de Sudra’s, ofwel onaanraakbaren, niet welkom zijn in de meeste tempels. Soms wordt hun toegang tot sommige straten verboden, die alleen toegankelijk zijn voor mensen uit de hoge kasten.’

Volgens Robert is het hindoeïsme een prachtige religie, maar zijn er twee grote nadelen, namelijk de wedergeboorte en bijgelovigheid. ‘Door de wedergeboorte wordt de ongelijkheid van de kasten in stand gehouden. Je wordt in een bepaalde kaste geboren en krijgt de daarbij behorende privileges of de nadelen zoals totale armoede. Het kastensysteem rechtvaardigt een onnatuurlijke ongelijkheid. Bijgelovigheid wordt mogelijk gemaakt door de eindeloze rituelen. Daardoor zijn mensen gemakkelijk te manipuleren.’ Volgens hem is er daarom ook weerstand in nationalistische hindoekringen tegenover het christendom. ‘De brahmanen proberen hun machtspositie te behouden door het kastensysteem te handhaven. Ook al is het bij wet verboden. Dat doet de regering bijvoorbeeld door financiële steun te bieden aan de laagste kaste. Daarom willen mensen in deze kaste blijven.’ Volgens Robert spreekt het christendom veel mensen aan, omdat het gelijkwaardigheid verkondigt. ‘In het jaar 52 na Christus kwam de heilige Thomas, apostel van Jezus, aan in Kerala. Destijds aanbaden de mensen de zon, de regen en hun voorvaderen. Maar dit ideaal van universele onvoorwaardelijke liefde sprak hun aan. Mensen bekeerden zich daarom tot het christendom.’

Vincent, (71), christen en boer in een dorpje in Karnataka, vertelt dat hij 22 jaar lang overtuigd hindoe was, maar dat dit veranderde toen zijn moeder op sterven lag. ‘Ik ging elke dag naar de tempel, bestudeerde in mijn vrije tijd de hindoegoden en bad tot mijn favoriete god, Vishnu. Totdat mijn moeder een terminale ziekte kreeg. Het was niet duidelijk hoe lang zij nog te leven had. Opeens kwamen er priesters aan haar bed. Ik verafschuwde die priesters, ik wilde hun niet in mijn huis hebben, maar ik was gek op mijn moeder en zij wilde hun naast haar bed. Wij zagen het christendom als iets van de lage kaste en christenen waren door ellende bekeerd’, vertelt Vincent. ‘Volgens mijn moeder was Jezus anders dan de andere goden. Zij vertelde mij dat ik dit zelf wel zou ontdekken.’ De priesters raadden hem aan de Bijbel te lezen. ‘Dat moest ik stiekem doen, omdat de andere familieleden hindoe waren. Wat me meteen beviel was dat je in de Bijbel overal historische achtergronden vindt. Ik ben geïnteresseerd in geschiedenis en het leek allemaal veel echter dan de verhalen in het hindoeïsme.’ Vincent beschouwt het hindoeïsme als bijgeloof. ‘Als je het hindoeïsme goed bestudeert, dan zie je dat er nergens historische bronnen te vinden zijn. Alles kan gewoon verzonnen zijn. Ik kreeg langzamerhand door dat Jezus anders was.’ Volgens hem gebeurden er vervolgens allerlei wonderen. ‘Mijn broer, een overtuigde hindoe, kreeg visioenen tijdens het bidden waarin Jezus en de engelen discussieerden of zij mijn zieke moeder moesten meenemen naar de hemel. Ook mijn zieke moeder zag de engelen en later sprak ik meerdere keren met God en de duivel.’ Volgens hem waren alle ruim vijfduizend inwoners in zijn dorp hindoe. ‘Ik zag het als mijn missie om de christelijke waarden te verspreiden. Ik begon mensen uit te leggen wat het christendom betekent en wie Jezus is. Veel mensen zijn nu bekeerd tot het christendom, al weten sommigen er niet zo veel van af, zij bidden nu wel tot Jezus.’ Hij heeft ook kritiek op het kastensysteem. ‘Er wordt financiële steun gegeven aan de mensen in de laagste kaste. Daardoor gaan mensen niet aan de slag. Ze worden lui, omdat ze toch wel geld krijgen. Daardoor heb ik moeite om goede werkers te vinden op de boerderij.’

Het christendom is in India bescheiden omarmd. Anna (28), schrijver en yogalerares uit Zuid-Afrika, vertelt dat haar schoonvader als priester dertig jaar geleden naar India vertrok, maar teleurgesteld terugkwam, omdat hindoes niet één god accepteren. ‘Het probleem met hindoes is volgens mijn schoonvader dat ze iedereen accepteren. Hindoes vinden niet alleen Jezus goed, maar ook Krishna, Lord Shiva en Mohammed. Hindoes aanbidden elke god. Ze begrijpen niet waarom ze maar tot één god mogen bidden.’