Als kind hing ik met vrienden voor de snackbar en leerden we daar van de mannen dat je schijt moet hebben aan de overheid. Of we liepen hele dagen door de buurt, tot een van ons kattenkwaad uithaalde, dan snelde ik naar huis.
Inmiddels ga ik op een maandagavond naar de Koninklijke Schouwburg, bijvoorbeeld om te luisteren naar journalist Joris Luyendijk. Vorig jaar publiceerde hij het spraakmakende boek De zeven vinkjes. Met dat boek, naar eigen zeggen zijn belangrijkste, hopt hij van theater naar theater. Dilara Bilgic, publicist en presentator van de avond, had me op de gastenlijst gezet.
Zo iemand ben ik geworden. Al raakte ik in de loop van de tijd de binding en het contact met mijn jeugdvrienden kwijt. En ik heb mijn oude buurt verlaten om elders op mijzelf te wonen. Ondanks de schuldgevoelens, want met het geld dat ik betaal aan huur kan ik ook mijn moeder ondersteunen en veel jeugdvrienden kunnen daar niet weg.
Vanaf de basisschool werd de kloof met mijn moeder, die de Nederlandse taal niet spreekt, elke dag groter. Toch voel ik mij als een vis op het droge in mijn nieuwe omgeving, tussen de intelligentsia en cultuursnuivers, een omgeving die ik had geïdealiseerd.
Met lood in m’n patta’s ging ik naar de Koninklijke Schouwburg. Mannen als Luyendijk, zoals hij erkent, hebben het voor het zeggen in de ministeries en het bedrijfsleven en worden overal positief gediscrimineerd. En dan krijgt meneer ook nog eens podium na podium om diezelfde samenleving te analyseren. Ik, die het licht zag in een Turks-Koerdisch dorpje, opgroeide in een gebroken gezin, met een moeder die stamgast is bij de huisarts, gevoed in de Haagse Schilderswijk, hoef echt niet te luisteren naar Luyendijk.
Zo dacht ik.
‘Sorry, het is heel ‘getto’, maar heeft u toevallig Red Bull?’, vroeg ik aan de barman. ‘Wel cola’, zei hij.
‘Wie anno 2023 doet alsof Nederland een egalitair land is heeft oogkleppen op’
Met haar opening, al dan niet gescript, kreeg Bilgic het publiek aan het lachen. Ze zette de toon. Ook het verhaal van Luyendijk dat volgde is vol grappen, ironie en van een lichte toon. Zelfs als hij vertelde over de topambtenaren die zo ver mogelijk van de schoonmakers zitten, zijn zus die op werk hoort dat ze beter haar haar korter kan knippen en zijn tijd bij de Britse krant The Guardian, waar hij de gebbetjes en nuances in taal, soms bedoeld om hem te schofferen, niet begreep. Vanuit het publiek klonk alsmaar gelach – soms gegiechel, andere keren gebulder, omdat iemand zelf een bepaalde uitspraak doet of gedrag vertoont, of het juist herkent van op de werkvloer.
Luyendijk benoemde bovendien, tot vervelens toe, hoe sommigen over zijn boek schreven en spraken in de media. Hij heeft in zijn presentatie zelfs het blokje ‘Ontvangst’ opgenomen. De reacties op zijn boek waren ‘een soort pesten’, aldus Luyendijk. Mede-journalisten wilden hem ‘onderuit schoppen’. En hij zou ‘af’ zijn, want in tegenstelling tot de vorige twee keren mocht Luyendijk deze voorstelling niet in een talkshow aankondigen.
De avond is bovenal bedoeld voor de zogenoemde ‘zevenvinkers’. Maar dat zij dit verhaal moeten horen is veelzeggend. Van hen, dus ‘hoog opgeleid’, mag verwacht worden dat ze inmiddels weten dat er ongelijkheid en armoede is in Nederland. Wie anno 2023 doet alsof Nederland een egalitair land is heeft oogkleppen op, gewoonweg omdat het hem goed uitkomt en niet schaadt.
Pas toen Luyendijk vertelde over sociale klasse verloor ik langzamerhand mijn ongefundeerde ergernis en zat ik op het puntje van mijn stoel. Het feit dat iemand op zo’n podium en met zo’n staat van dienst vertelt dat je getekend kan worden door de plek van je wieg en de mensen om je heen, raakte me. Toch wel.
De erkenning dat je als klassenmigrant die zich begeeft in de journalistiek, het bedrijfsleven of een ministerie niet per definitie gevoelig bent, geen slappeling in je nieuwe omgeving, een dorpsgek evenmin en dat wat je hebt bereikt knap is, werkte therapeutisch.
Daarom, een oproep aan alle klassenmigranten: doe jezelf een grote gunst en ga luisteren naar Luyendijk.
Meer dan tweehonderd Nederlandse moskeeën willen dat minister Dennis Wiersma (VVD, Onderwijs) zich niet langer met het dossier van islamitische weekendscholen bezighoudt. Zij willen vanaf nu zaken doen met het ministerie van Sociale Zaken.
‘Ten grondslag aan het verzoek ligt de bespreking in de ministerraad van een brief over het informeel moskee-onderwijs, geagendeerd door de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Diezelfde dag zijn diverse (islamitische) organisaties uitgenodigd om een bijeenkomst bij te wonen waarin de brief zal worden toegelicht en waarover vragen kunnen worden gesteld,’ staat in een persverklaring.
De moskeeën weten niet waar de brief precies over gaat en zijn ook niet in de gelegenheid om vooraf input te leveren. De moskeeën zijn daarover niet te spreken. ‘Naar het oordeel van de moskeeën is deze gang van zaken niet alleen onbehoorlijk, maar ook schadelijk voor de maatschappelijke verhoudingen in ons land.’
Wiersma stuurde vorig jaar in november de nota ‘vrij en veilig onderwijs’ naar de Tweede Kamer, waarin hij vergaande plannen presenteerde voor toezicht op het informeel onderwijs, ‘zonder concreet aan te kunnen geven waar het nu expliciet misgaat’, klagen de moskeeën.
Ze hebben er geen vertrouwen meer in dat het goed komt in de communicatie met Wiersma en willen nu dat Sociale Zaken het dossier overneemt.
Wiersma ligt sowieso niet in lekker in het ministerie, en wordt beschuldigd van grensoverschrijdend gedrag. De moskeeën refereren indirect ook naar die kwestie, als mogelijke verklaring voor de vertrouwensbreuk: ‘De moskeeën kunnen zich in het licht van hetgeen over de werkstijl en communicatieve vaardigheden van minister Wiersma naar buiten gekomen is, niet aan de indruk onttrekken dat ambtelijke signalen niet tot de minister doordringen, omdat hij deze negeert of omdat de ambtenaren bang zijn die aan hem door te geven.’
Podiumkunstenaar Mo Hersi wil een standbeeld voor Mpanzu Bamenga, die met succes streed tegen etnisch profileren bij grenscontroles, en heeft daarom een crowdfundingsactie opgezet. Zo’n standbeeld draagt bij aan een inclusievere samenleving, aldus Hersi.
Mpanzu Bamenga werd landelijk bekend vanwege de rechtszaak die hij – samen met Amnesty International – had aangespannen tegen de marechaussee. De Eindhovenaar was het zat dat hij – omdat hij zwart was – constant uit de rij werd gepikt op de luchthaven.
Hersi is om die reden van mening dat Bamenga een standbeeld moet krijgen. Dit moet symbool staan voor de strijd tegen discriminatie. ‘Er moeten meer beelden komen van mensen van kleur.’
Om het standbeeld te bekostigen is 40.000 euro nodig. Hij wil 16.000 euro ophalen via crowdfunding. Maar na twee weken is slechts 400 euro opgehaald via crowdfundingsplatform Voordekunst.nl. Hersi laat zich echter niet uit het veld slaan. Eerder slaagde zijn initiatief om een standbeeld op te richten in Almere voor Enith Brigitha, de eerste vrouw van kleur die een Olympische medaille won voor Nederland. ‘Bij het standbeeld voor Brigitha ging het ook langzaam de eerste weken, maar hebben we richting het einde toch nog veel geld opgehaald’, zegt Hersi tegen Studio40. ‘Het is iets dat moet gaan leven, en ik denk dat dat ook gaat gebeuren.’ Hersi vertelt dat hij op de achtergrond veel positieve reacties heeft gekregen op zijn initiatief, en ook veel toezeggingen. Ook is hij bezig met het werven van andere fondsen.
‘Laten we duidelijk zijn: er is geen vluchtelingencrisis in Nederland.’ Dat vinden ongeveer dertig christelijke organisaties. Zij spreken zich uit tegen de regering. Op 15 mei stuurden ze een oproep. Die is ondertekend door onder anderen de katholieke bisschop Gerard de Korte.
Er is een ‘afschrikbeleid’ tegen ‘kwetsbare vluchtelingen’, vinden de christenen. Daar ‘moet een einde aan komen’. Zij vinden dat er ‘politieke onwil’ is bij de regering. Er is ‘onvermogen’ om asielzoekers goed op te vangen. De oproep komt van de ChristenUnie-jongeren en Micha Nederland.
Nederland moet zijn verplichtingen nakomen, vinden ze. Volgens hen is het mogelijk om vluchtelingen goed op te vangen, als je dat maar wilt. Ze stellen dat dit vorig jaar ook is gebleken. Toen bood Nederland snel goede opvang aan bijna honderdduizend Oekraïense vluchtelingen. ‘Het kan.’
Vorig jaar moesten honderden asielzoekers buiten slapen in Ter Apel. De regering moet voorkomen dat dit opnieuw gebeurt, vinden de christelijke organisaties. ‘Laat zien dat je werkt aan échte oplossingen voor mensen die een toekomst zoeken.’ De overheid moet haar verantwoordelijkheid nemen. Alle asielzoekers moeten humane opvang krijgen.
Naast bisschop De Korte tekende ook de protestantse kerkleider René de Reuver de oproep. Ook de voorzitters van de politieke jongerenorganisaties van CDA, D66, PvdA en GroenLinks steunen de brief. Daarnaast geven de directeuren van diverse invloedrijke christelijke organisaties hun steun.
Het stembureau voor Turkse Nederlanders die in Amsterdam een stem willen uitbrengen voor de presidentsverkiezingen in Turkije is van 20 tot en met 24 mei gevestigd in het congrescentrum aan de Rhôneweg.
Dat meldt stadszender AT5. Eerder deze maand was de Rai de plek om te stemmen, maar dit keer is voor een andere locatie gekozen. De Rai kwam twee weken geleden in het nieuws, omdat er op de laatste stemdag voor de eerste ronde een gevecht uitbrak tussen Turks Nederlandse kiezers. Er hing de hele week een gespannen sfeer in de Rai, omdat Turkse Nederlanders met sterk uiteenlopende voorkeuren vaak lange tijd in de rij moesten staan voordat ze konden stemmen.
Karien van Gennip, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, breekt een lans voor gelijkheid. ‘Je achtergrond moet niet betekenen dat je minder kansen krijgt.’ Ze sprak gisteravond op de conferentie ‘Verkenning naar vrede’.
Saniye Calkin, directrice van Platform INS presenteert de conferentie Kunst van het Samenleven. Ze zet zich al meer dan twintig jaar in voor de dialoog in de maatschappij. We leven tegenwoordig in een tijd waarin alles verbonden is, aldus Calkin, maar tegelijkertijd nemen eenzaamheid en ook polarisatie toe in delen van onze samenleving. Daarom is het volgens haar belangrijk om in te zetten op de kunst van het samenleven. ‘Dit doen wij door kloven tussen mensen te dichten en onbekendheid weg te nemen.’ Ze voelt zich geïnspireerd door de islamitische geestelijke Gülen, die – zo vertelt Calkin – de strijd besloot aan te binden met onwetendheid, armoede en verdeeldheid. Hij had hier ook de oplossing voor: onderwijs tegen onwetendheid, liefdadigheid en ondernemerschap tegen armoede en de dialoog tegen verdeeldheid.
De bijeenkomst Kunst van het Samenleven vond plaats in het Vredespaleis in Den Haag en is georganiseerd door Platform INS. Van Gennip brengt er een bliksembezoek. Ze houdt van werken, vertelde ze. Werken is volgens haar breder dan werk voor je brood, maar ook werken om iets voor elkaar te krijgen, werken om mensen bij elkaar te brengen. Ze wil werken aan perspectief, dat er meer vaste contracten komen, dat bedrijven meer wendbaar worden.
Daarnaast sprak de minister haar zorgen uit over arbeidsdiscriminatie. Dat een op de tien werknemers wordt gediscrimineerd is zeer kwalijk. ‘Je achtergrond moet niet betekenen dat je minder kansen krijgt.’
Twintig jaar geleden was Van Gennip door premier Jan-Peter Balkenende gevraagd om staatssecretaris van Economische Zaken te worden. Ze had een kinderwens, vertelde ze aan Balkenende, maar dat vond hij geen probleem. Hij gaf haar een kans. Iedereen verdient zo’n kans. ‘Inclusie is niet alleen man-vrouwverhoudingen, inclusie gaat ook over mensen met een andere mening willen begrijpen, inclusie gaat over iemand die niet op jezelf lijkt een keer een kans geven’, zegt ze. ‘En dan moet je jezelf ook de vraag stellen, wat je in jouw positie kunt doen om mensen het beste uit zichzelf te laten halen, om mensen met een andere achtergrond aan te nemen, en niet steeds de junior versie van jezelf.’
Een andere prominente spreker is voormalig Justitieminister Piet Hein Donner, net als Balkenende CDA’er. Tegenwoordig is hij voorzitter van de Carnegie Stichting, die het Vredespaleis in Den Haag beheert. Donner geeft een kort college over de geschiedenis van het Vredespaleis, dat in 1913 werd gebouwd en als doel had om vrede in de wereld te bevorderen, hoewel hiermee beide wereldoorlogen niet werden voorkomen. Vrede verdient inzet, aldus Donner. ‘Vreedzaam samenleven is een opdracht voor ieder van ons, die onze inspanningen en ons denken meer dan waard zijn. Koester de hoop daarop, zoals Desmond Tutu, de winnaar van de Nobelprijs in 1984 ooit zei: ‘Hoop is kunnen zien dat er licht is, ondanks alle duisternis.’’
Een panel, onder leiding van presentator Natasja Gibbs, discussieert over het belang gemeenschapszin. Volgens emeritusprofessor Han Entzinger was er vroeger meer gemeenschapszin in Nederland, vanwege de verzuiling. Onze samenleving is nu individualistischer geworden. Dagmar Oudshoorn, directeur van Amnesty Nederland, vertelt over de gemeenschapszin in de Rotterdamse volkswijk Feyenoord. Ondanks de armoede zijn mensen daar altijd sterk betrokken. Rabbijn Lody van de Kamp breekt een lans voor aandacht, tijd en begrip voor elkaar.
‘Je moet jezelf ook de vraag stellen, wat je in jouw positie kunt doen om mensen het beste uit zichzelf te laten halen’
Ook gaat het gesprek over vluchtelingen. Fatimazhra Belhirch, directeur Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF en kandidaat-senator voor D66, vindt het zorgelijk dat veel werkgevers het talent van statushouders niet zien. Toen er veel Oekraïners naar Nederland kwamen belden bedrijven meteen, dat ze graag Oekraïners wilden hebben. Maar toen Belhirch begon over statushouders uit andere landen zwegen ze. Bedrijven zien het talent van vluchtelingen uit het Midden-Oosten en Afrika niet. ‘Je moet vluchtelingen niet zien als een last, maar als een kans’, vindt ze.
Belhirch betoogt dat het onderwijs moet meebewegen met de tijdgeest, en schoolbesturen moeten kijken naar welke kinderen er in hun klas zitten. ‘We moeten een andere aanpak kiezen dan twintig jaar geleden.’ Ze vertelt dat ze in de raad van toezicht heeft gezeten van enkele middelbare scholen in Gelderland. ‘Wat doen jullie met Black Lives Matter?’, vroeg het College van Bestuur drie jaar terug. Daar werd toen echter niks mee gedaan. Dat vindt Belhirch kwalijk. Scholen moeten kijken naar in wat voor samenleving we nu leven, ze moeten kijken naar de leerlingenpopulatie, en daar iets mee doen. ‘Neem de leerlingen mee. Maak hen tot kritische denkers.’
Er komen in Alphen aan den Rijn en Hazerswoude Rijndijk nieuwe opvanglocaties voor asielzoekers. In totaal kunnen hier 250 Oekraïense vluchtelingen wonen. Eerder kreeg de overheid veel kritiek op pogingen een plek voor opvang te vinden.
Dit meldt het Leidsch Dagblad. De Oekraïners kunnen vijf jaar lang terecht op de nieuwe opvangplekken. Dit kan daarna voor nog eens vijf jaar worden verlengd. Als de Oekraïeners naar hun land terugkeren, kunnen hier andere mensen wonen.
Bewoners hebben zich eerder verzet tegen de plannen van de gemeente. Daardoor moest de gemeente opnieuw op zoek. Dit keer zijn de opvangplekken gezocht in overleg met de bewoners.
In de toekomst wil Alphen aan den Rijn nog meer opvangplekken inrichten. Die moeten komen in Benthuizen en Hazerswoude Rijndijk. Daarnaast zoekt de gemeente naar goede plekken om woningen te bouwen. Die zijn bedoeld voor statushouders, jonge mensen en mensen die met spoed een woning zoeken.
Volgens burgemeester Jan van Zanen (VVD) kampt Den Haag met meer radicalisering, vooral vanwege de opkomst van extreemrechts. Jihadistische groepen zijn in de Hofstad juist minder actief.
Dit bericht Omroep West. Vorig jaar ontving de gemeente Den Haag maar liefst 27 meldingen van radicalisering, een sterke groei ten opzichte van 2021 toen er ‘slechts’ 12 meldingen waren. In de eerste vier maanden van 2023 zijn er bovendien alweer 15 meldingen gedaan.
De meldingen van radicalisering komen voornamelijk uit de hoek van extreemrechts. Het gaat onder meer om meldingen van het zogenoemde accelerationisme, een vorm van rechtsextremisme dat chaos wil scheppen teneinde de liberale democratie te vervangen door een witte etnostaat. In 2021 waren er drie meldingen hierover, in 2022 maar liefst tien.
Ook neemt het zogenoemde anti-institutionele extremisme toe, dat vooral in opkomst is vanwege de coronapandemie. Dit extremisme is extreem achterdochtig tegenover de overheid, en hier worden complotdenken en extreemrechtse denkbeelden met elkaar gemixt.
De dreiging van jihadisme neemt af, aldus de gemeente Den Haag. Het gevaar ligt nu vooral bij lone wolves. De dreiging kan toenemen als teruggekeerde Syriëgangers elkaar ontmoeten. 25 van hen zijn teruggekeerd naar Den Haag. In 2022 keerden twee vrouwen terug, met zes kinderen. zij zitten op dit moment vast, in afwachting van hun strafproces.
Er waren in 2022 geen meldingen van linksextremisme.
De Turkse oppositie beschuldigt de Hoge Kiesraad van ‘frauduleuze invoeringen’ in het voordeel van de regerende coalitiepartijen AKP en MHP. Op sociale media worden veel foto’s gedeeld van vermeende stembusfraude.
Op de beelden zijn de verzegelde, lokale stembusresultaten te zien, waaruit moet blijken dat stemmen voor oppositiepartijen bij de Hoge Kiesraad uiteindelijk zijn geregistreerd als stemmen op AKP en MHP. Dat meldt de Turks-Armeense krant Agos.
De Koerdische Groen Links Partij heeft op basis van veel lokale bezwaren, in het overwegende Koerdische zuidoosten van Turkije, stemmen ‘terug kunnen veroveren’. Volgens de twitteraar Can Okar kan de Groen Links partij dit doen omdat ze ‘goed georganiseerd’ zijn met ‘vele waarnemers in de regio’. Hij verwijt de rest van de oppositie een gebrek hieraan.
De gevangen Koerdische leider Selahattin Demirtas legt in een tweet uit hoe de AKP al jaren zou frauderen. Hij denkt dat door een gebrek aan waarnemers veel verzegelde stembusresultaten zelfs zouden zijn getekend door MHP- en AKP-waarnemers. Zij zouden handtekeningen hebben gezet uit naam van de CHP en MHP. ‘Als van 20.000 stemlocaties per stembus 150 stemmen zijn gestolen, dan is dit al genoeg voor drie miljoen stemmen die doorslaggevend kunnen zijn voor de verkiezingen’, zegt hij.
Volgens Demirtas kan door het gebrek aan waarnemers en ingediende bezwaren de fraude ook moeilijk getraceerd worden. De enige manier om dit te voorkomen is dat er minimaal twee waarnemers van de oppositie moet zijn, naast de officiële waarnemers. Daarnaast dient er een datasyteem opgetuigd moeten, waarin alles systematisch wordt bijgehouden.
Kemal Kilicdaroglu heeft nog niet gereageerd op de stembusfraude bij de verkiezingen. Vanuit de seculiere achterban wordt hij wel opgeroepen om zoveel mogelijk waarnemers richting het oosten van het land te sturen vanuit Istanbul.
‘Hoe speel je vals bij Turkse verkiezingen? Er zijn een paar methodes’, aldus Okar, de twitteraar ‘die verlost wil worden van de AKP’: ‘Als er geen waarnemers van de oppositie zijn, is het vrij eenvoudig. Je kunt op het formulier schrijven wat je wilt, het ondertekenen en opsturen. Een boom valt in het bos, en niemand hoort het. Daarom heb je overal waarnemers nodig. Er zijn meer dan 190.000 stembiljetten en je hebt er meer nodig omdat de AKP niet eerlijk speelt. Het zijn querulanten en ze zijn agressief. We hebben aantallen nodig op 28 mei,’ zegt Okar.
Volgens de bestuurslid Mehmet Rustu Tiryaki van de Hoge Kiesraad zijn duizend ‘verkeerd ingevoerde’ stembusresultaten alweer gecorrigeerd. Er zou geen bewijs zijn van opzet of strafbare feiten.
Ga eens naar de andere kant van de muur. Ontmoet Palestijnen, praat met hen. Het zal je blik veranderen. Die simpele boodschap heeft dominee Munther Isaac. Vorige week was deze Palestijnse theoloog in Rotterdam om de Nederlandse vertaling te presenteren van zijn boek: De andere kant van de muur.
De setting van de boekpresentatie is symbolisch voor wie Isaac is en wat hij te vertellen heeft: de Pauluskerk. Een kerk, maar geen gewone. In een futuristisch ogend gebouw vangt deze kerk daklozen, drugsverslaafden en vluchtelingen op. Bij binnenkomst is het direct zichtbaar: geen leeg gebouw met suffe zaaltjes, zoals de meeste kerken, maar een bruisende plek. Voor de presentatie moeten bezoekers twee trappen omhoog.
Daar, in de kerkzaal, is het publiek divers. Veel mensen zijn verbonden aan Kairos-Sabeel, de christelijke pro-Palestijnse organisatie die het boek heeft vertaald en laten uitgeven. Enigszins vergrijsd, maar ook jonge supporters van de pro-Palestijnse beweging zijn aanwezig. Hier en daar is ook een moslim aangeschoven. Vooraan staat een tafel met producten van Fair Trade Palestine.
(beeld: Remco van Mulligen)
‘Er staan hoge, dikke en brede muren tussen mensen in’, begint Martijn van Leerdam, directeur van de Pauluskerk. ‘Vanochtend had ik nog een gesprek met een bezoeker van deze kerk die de nacht in de open lucht had doorgebracht. Hij was ook nog eens van zijn schamele bezittingen beroofd. Het leven is dan niet makkelijk. We hebben hoge bureaucratische muren gebouwd. Elke dag staan we voor de uitdaging ons te verhouden tot de muren om ons heen.’
Dan volgt de uitgever van het vertaalde boek – die, zoals uitgevers vaker doen, een tamelijk lang verhaal heeft. Hij reikt het eerste exemplaar uit aan Munther Isaac, die een bliksembezoek brengt aan Nederland.
‘Het idee leeft dat er geen mensen in het Heilige Land woonden, voordat Israël werd gesticht’, vertelt Isaac. ‘Alsof wij Palestijnen onzichtbaar waren. Onze ontmenselijking gaat nog altijd door. Dan bezoeken mensen wel de heilige plekken in het land, maar achter de muur wonen de ‘kwaadaardige’ Palestijnen.’
Hij reflecteert ook op de actualiteit. ‘Gaza is gebombardeerd door Israël. En als je dan hoort wat de media zeggen, gaat het alleen over de drie leiders van Islamitische Jihad die daarbij omkwamen. Dat er ook vier vrouwen en vier kinderen zijn vermoord, blijft onvermeld.’
Koppig
Waarom zou je de muur – soms wel twintig meter hoog – die Israël dwars door Palestijns gebied heeft gebouwd, centraal stellen in je theologie? Omdat die alles bepaalt, vindt Isaac. ‘De muur bestond al voordat Israël die bouwde. Ik ben actief voor ‘Christ at the Checkpoint’, een conferentie die elke twee jaar plaatsvindt. Dan proberen we ons voor te stellen wat Jezus zou zeggen als hij bij een hedendaags checkpoint zou staan. In veel theologie van het Westen doet rechtvaardigheid er niet toe. Westerse theologen die Israël steunen, gebruiken de Bijbel als wapen tegen ons. Maar als je de Bijbel leest terwijl je bij een checkpoint staat, zie je de gevolgen van de bezetting en kom je tot heel andere conclusies.’
Je kunt, als je voor vrede bent, geen middenweg kiezen, vindt Isaac. ‘Je moet dan een kant kiezen. In de week waarin de Europese Unie vijfenzeventig jaar Israël viert, heeft ze tevens haar verontwaardiging uitgesproken over het vernietigen van een school door Israël, die met EU-geld is gebouwd. Je kunt dat niet allebei doen.’
‘Vaak vragen mensen me of ik voorstander ben van een twee-statenoplossing. Hoe nu verder? Maar voordat we praten over een oplossing, moet eerst het onrecht stoppen. Eerst moeten de Palestijnen bescherming krijgen. Er is geen sprake van een ‘conflict’. Er zijn geen twee mensen die ruzie hebben. Al vele jaren staat de één op de keel van de ander. We moeten erkennen dat er een werkelijkheid is van apartheid in één land. We kunnen niet diplomatiek zijn en iedereen behagen.’
‘Palestijnen zijn een koppig volk’, vervolgt Isaac. ‘Wij gaan nergens heen. Zelfs nu het aantal christenen snel afneemt, blijven wij overleven. Hoop zit in kleine dingen: een kunstproject in Bethlehem, of een nieuwe school die opent. Mijn boek is een uitnodiging: kom en zie.’
Al-Haq
Na Isaac komt Dick Couvee aan het woord. Hij was ooit dominee van de Pauluskerk. ‘We zien een koloniaal systeem met alles wat daarbij hoort’, vindt Couvee. ‘Bezetting van land, onderdrukking, slavernij, segregatie, annexatie.’
‘Munther ontkent het bestaansrecht van Israël niet’, vervolgt hij. ‘En hij roept al helemaal niet op tot het vertrek van Joden uit het land. Hij wil dat het bestaansrecht van Palestijnen in het land erkend wordt. Daarin past geen Nation State Law’, zegt Couvee, verwijzend naar de Israëlische wet die de Joodse identiteit van Israël stevig verankert. ‘Of van welke uiting van superioriteit tegenover Palestijnen dan ook.’
Geïnteresseerd luisteren de aanwezigen naar Couvee, terwijl de organisatie haar uiterste best doet een videoverbinding tot stand te brengen. Er is een vertegenwoordiger van de Palestijnse mensenrechtenorganisatie Al-Haq uitgenodigd. Deze organisatie is twee jaar geleden door Israël verboden. Haar gebouwen zijn binnengevallen, wegens de verdenking van banden met terrorisme. Ook vijf andere Palestijnse mensenrechtenorganisaties zijn op die manier aangepakt. Bewijs voor connecties met terreur ontbreekt echter.
Intifada
Munther Isaac vertelt later in een interview dat hij opgroeide tijdens de Eerste Intifada. Die eerste grootschalige Palestijnse opstand begon in 1987. ‘Ik was toen acht of negen. Dagelijks waren er demonstraties bij ons huis. Er was een avondklok. We kregen thuisonderwijs, omdat Israël de scholen had gesloten. De sfeer was gewelddadig. We hadden botsingen met soldaten, er klonken schoten vlakbij ons huis. Soms lagen we op de vloer, terwijl kogels ons huis binnendrongen. Een soldaat heeft me een keer geslagen. Dat zijn mijn jeugdherinneringen. Dus nee, het was geen zegen om in de geboorteplaats van Jezus op te groeien. Tegenwoordig vind ik dat speciaal, maar als kind niet.’
Later was er nog een intifada, de tweede, die startte na de eeuwwisseling. Dit is de periode waarin Israël begon met het bouwen van de muur. Ook die periode had impact op Isaac. ‘We spraken elke dag over de bezetting. Ik moest vaak langs checkpoints. Soms kon ik niet eens naar huis. Duizenden mensen zijn door Israël gedood. Wij waren tegen zelfmoordaanslagen, maar soms wist ik niet meer waarom. We zagen de wanhoop die mensen daartoe dreef. Ik heb letterlijk elke dag gestreden tegen haat. Als je aan die haat toegeeft, kom je in een vicieuze cirkel terecht. Wat de soldaten ons bij de checkpoints aandeden, was zo erg. Hun doel was ons te vernederen. Soms sloten ze een weg door er een groot gat in te graven, zodat er geen auto meer overheen kon. De taxi zette ons af en dan moesten we lopen. Dan wachtten we uren in de hitte, terwijl de soldaten af en toe iemand lieten passeren: ‘Wie is de volgende die verder mag? Nee, jij niet. Ja, jij, yalla, kom!’ Dan mocht diegene verder. Maar anderen niet. Het was zo ontmenselijkend, vooral als er oude mensen bij waren. Dat zijn de emoties waarmee we moesten leren omgaan. Dagelijks zagen we bloedvergieten op tv.’
De muur is niet gebouwd voor de veiligheid, stelt Isaac, maar heeft maar één doel: kolonisatie. ‘Elke dag gaan er Palestijnen stiekem naar de Israëlische kant. Dat toont aan dat de muur niet met veiligheid te maken heeft. Als je kijkt naar Bethlehem: de muur zorgt ervoor dat we als gemeenschap niet kunnen groeien of een toekomst voor nieuwe generaties kunnen opbouwen. Er zijn geen groene gebieden meer. De muur verstikt al het leven voor Palestijnen. De reservaten in de Westelijke Jordaanoever zijn geïsoleerd. Het leger hoeft maar een paar checkpoints te sluiten, of Bethlehem of Jericho is volledig van de buitenwereld afgesloten.’
Daar komt volgens Isaac nog iets bij: geweld door Joodse kolonisten. De spaarzame wegen die nog open zijn om van plaats tot plaats te reizen, lopen steeds vaker langs illegale nederzettingen. Die maken tevens de apartheid pijnlijk zichtbaar, vertelt Isaac: ‘Als ik word gearresteerd, kom ik voor een militaire rechtbank. Daar kan ik voor periodes van drie maanden vastgezet worden en dat kan eindeloos worden verlengd. Voor kolonisten gelden andere wetten en zij hebben andere rechtbanken.’
De lobby voor Israël maakt zich zorgen over de huidige extreemrechtse regering van premier Benjamin Netanyahu. Er was onlangs zelfs een demonstratie met Ronny Naftaniel als boegbeeld en ook onder christenen die Israël door dik en dun steunen, klinken nu verontruste geluiden.
Isaac kijkt er op een andere manier naar. Ook de vorige regeringen van Israël deugen volgens hem ten diepste niet. ‘Met alle respect voor die lobby, maar wat we nu zien is de natuurlijke uitkomst van zionisme. Dit is geen uitwas. Dit is de vrucht van zionisme. Dus als zij bezorgd zijn, kan dat niet: dit is precies wat wij altijd al hadden gezegd dat zou gebeuren.’
Isaac blijft toch hoop houden. Natuurlijk, er moeten sancties komen tegen Israël, het onrecht moet stoppen. Maar op kleine schaal kan het al helpen als mensen Palestina bezoeken en Palestijnen ontmoeten. Hoe? Dat kan simpel zijn. ‘Je kunt zelf naar Bethlehem gaan en rondlopen, mensen ontmoeten. Er zijn Palestijnse hotels en restaurants en reisorganisaties die je kunnen meenemen naar vluchtelingenkampen. Dan zie je de andere kant van de muur.’ Het zal ongemakkelijk zijn, denkt Isaac, maar er zal een wereld voor je opengaan.
Onze site gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren.
Deze website gebruikt cookies om uw gebruikservaring op deze website te verbeteren. Van deze cookies worden cookies aangemerkt als "Noodzakelijk" in uw browser bewaard, deze cookies zijn essentieel voor het functioneren van de website. Bijvoorbeeld het opslaan van uw keuze of u wel of geen cookies wilt hebben. Wij maken ook gebruik van cookies van derde partijen die ons helpen met het analyseren en begrijpen van de gebruik van deze website door u. Deze cookies worden alleen gebruikt als u daar toestemming toe geeft. U heeft ook de mogelijkheid om uzelf uit te sluiten voor deze cookies. Dit zal echter effect hebben op uw gebruikerservaring.
Noodzakelijke cookies zijn absoluut nodig voor het functioneren van de website. De cookies in deze categorie zorgen alleen voor de veiligheid en het functioneren van deze website . Deze cookies bewaren geen persoonlijke gegevens
Deze cookies zijn niet strict noodzakelijk, maar ze helpen de Kanttekening een beter beeld te krijgen van de gebruikers die langskomen en ons aan te passen aan de behoeftes van onze lezers. Hiervoor gebruiken wij tracking cookies. Bij het embedden van elementen vanuit andere websites zullen er door deze sites ook cookies worden gebruikt.
