De Amerikaanse president Joe Biden is van plan om op 24 april de Armeense Genocide te erkennen, schrijft the New York Times.

In het Armeense collectieve geheugen is 24 april een bijzondere dag. Op die dag werden honderden vooraanstaande Armeniërs in Istanbul opgepakt, om niet lang daarna vermoord te worden door de Ottomaanse autoriteiten.

Deze massa-arrestatie op 24 april werd lange tijd gezien als het startschot van de Armeense Genocide. Het besluit om de Armeniërs in het Ottomaanse Rijk uit te roeien werd ruim een maand eerder genomen, zo laat onderzoek van de Turkse historicus en genocide-expert Taner Akcam zien.

In 1915 en de jaren daarna werden ongeveer anderhalf miljoen Armeniërs, en ongeveer 300.000 Assyriërs en andere christenen, vermoord in het Ottomaanse Rijk, de voorloper van Turkije. Tot op de dag van vandaag ontkent Turkije dat er sprake was van genocide.

De Turkse minister Mevlüt Cavusoglu (Buitenlandse Zaken) had de Amerikaanse erkenning al verwacht. In een interview eerder deze week uitte hij zich ontstemd over een dergelijke stap van Biden: ‘Als de Verenigde Staten de betrekkingen nog verder willen verslechteren, is de keuze aan hen.’

De meeste genocidewetenschappers zijn het met elkaar over eens dat de gebeurtenissen van 1915 en daarna een genocide waren tegen het Armeense volk. De Turkse historicus Taner Akcam vond een serie telegrammen van de Ottomaanse leider Talaat Pasja met het bevel om alle Armeniërs, inclusief vrouwen en kinderen, te vermoorden.

Ook heeft hij Akcam de authenticiteit aangetoond van een beruchte brief uit maart 1915 van de Ottomaanse leider Bahattin Sakir waarin hij aan een lokale functionaris in Adana onomwonden vertelt over het besluit om ‘alle Armeniërs die in Turkije leven te vernietigen’.

De Nederlandse genocidewetenschapper Ugur Ümit Üngör vindt het tijdverspilling om op argumenten van genocideontkenners in te gaan, zei hij in 2018 tegen de Kanttekening. Het Turkse verhaal van de ‘gesloten Armeense archieven’ is volgens hem een drogreden. ‘Alsof de Holocaust niet heeft plaatsgevonden als we de archieven van het getto van Warschau niet mogen inzien.’

De meest belastende documenten over de Armeense genocide zijn volgens Üngör de telegrammen die Talaat Pasja naar zijn ondergeschikten stuurde. ‘Ik heb er tientallen bestudeerd. Als Talaat Pasja van een regionale bestuurder het bericht krijgt dat de Armeniërs in zijn provincie worden vermoord, reageert hij door nog meer Armeniërs die kant op te sturen.’

De Zwolse imam Mohammed Cherief Goelab, met zijn moskee in opspraak vanwege geluidsoverlast, zegde eerder nog toe dat er helemaal geen luidsprekers zouden komen op de nieuwe moskee aan de Middenweg. Dat meldt de Stentor.

Begin maart besloot de moskee vier keer per dag luid de azan, de islamitische oproep tot gebed, te laten horen. Omwonenden uit de Zwolse wijk Aa-landen klaagden direct over geluidsoverlast.

Mohammed Cherief Goelab had daar aanvankelijk geen boodschap aan. Nederland is een multicultureel land, zei hij, en hij maakte gebruik van de wettelijke mogelijkheden die er zijn. Uiteindelijk deed de imam een stapje terug: hij besloot het geluid minder luid te laten klinken.

Toch klagen buurtbewoners nog steeds over geluidsoverlast. ‘Enkele bewoners hebben al aangegeven te gaan verhuizen’, zei een van hen maandag in een digitale raadsvergadering. ‘Een gezongen geloofsovertuiging is tot in de woningen te horen. Alsof die opgedrongen en opgelegd wordt.’

Burgemeester Peter Snijders (VVD) heeft toegezegd zich over de situatie te zullen buigen.

De Stentor heeft nu notulen van een wijkvergadering uit 2004 opgedoken. Imam Goelab zei toen dat op de nieuwe moskee geen luidsprekers zouden worden geplaatst, zo blijkt nu. Dit geeft buurtbewoners een sterke troef in handen.

Het Genootschap van Hoofdredacteuren wil meer mogelijkheden voor media om aankomende Koningsdag in Eindhoven te verslaan. De belangenvereniging schrijft dit in een brief aan de Rijksvoorlichtingsdienst, die de nationale feestdag op 27 april regelt.

Enkel het Eindhovens Dagblad, het ANP en de NOS, die de nationale uitzending verzorgt, zijn namelijk welkom. Aanvankelijk, nog voor ‘telefonisch contact’ was gepleegd met de Rijksvoorlichtingsdienst, was zelfs alleen de NOS uitgenodigd. Maar ook met het Eindhovens Dagblad en het ANP erbij zijn de mogelijkheden nog te beperkt, aldus het Genootschap.

Dit jaar vindt Koningsdag vanwege corona in uitgeklede vorm thuis. De koninklijke familie trekt weliswaar naar Eindhoven, waar het wordt blootgesteld aan een speciaal samengesteld programma, maar de bevolking moet thuis blijven. De media werden pas laat op de hoogte gesteld van de gevolgen voor de vrije nieuwsgaring, schrijft Genootschap-voorzitter en NOS-hoofdredacteur Marcel Gelauff.

‘Als Genootschap van Hoofdredacteuren betreuren wij deze gang van zaken. Koningsdag is een nationaal evenement, onafhankelijk van de vorm waarin het programma wordt gegoten. Als Genootschip vinden wij dat de toegankelijkheid van de media bij een nationaal evenement zo weinig mogelijk beperkt moet blijven.’

Het Genootschap wil graag in overleg met de Rijksvoorlichtingsdienst om soortgelijke situaties in de toekomst te voorkomen en vraagt of er ‘met welwillende aanpassingen er meer mogelijkheden kunnen komen voor (audiovisuele) media bij komende Koningsdag’.

Het Genootschap van Hoofdredacteuren is een belangenorganisatie voor de tientallen aangesloten hoofdredacteuren van kranten, nieuwssites en radio- en televisiemedia.

PvdA-Kamerlid Kati Piri wil dat Nederland opkomst voor de Marokkaanse journalist Omar Radi, die al bijna een jaar in voorarrest zit en uit protest daartegen in hongerstaking is gegaan. Ze heeft Kamervragen gesteld aan minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken.

Omar Radi werd in juni 2020 gearresteerd op verdenking van spionage. Ook wordt hij beschuldigd van verkrachting. Op 22 september ging het proces tegen hem van start, ruim een half jaar geleden. Hij kan maximaal tien jaar gevangenisstraf krijgen.

‘Het indienen van schijnbaar valse beschuldigingen tegen kritische journalisten maakt nu duidelijk deel uit van het draaiboek van de Marokkaanse regering om afwijkende meningen te onderdrukken’, stelde mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch in september. ‘De beschuldigingen van spionage en een reeks andere beschuldigingen lijken te zijn bedacht om Omar Radi uit te schakelen.’

In 2019 werd Radi opgepakt vanwege ‘minachting van de wet’, omdat hij een kritische tweet schreef over een strafproces tegen enkele Rif-activisten dat toen werd gevoerd.

Volgens Kati Piri zit Radi vast vanwege zijn publicaties over corruptie in Marokko en de onderdrukking van het Rif-gebied. Het PvdA-Kamerlid vindt dat de Nederlandse regering zich veel te passief opstelt tegenover Marokko. Ze wil dat minister Blok op korte termijn, al dan niet in Europees verband, de zorgen van Nederland over de situatie van Radi kenbaar maakt bij de Marokkaanse autoriteiten.

Ook in Marokko is de detentie van Omar Radi niet onomstreden. Leden van het Comité voor Justitie, Wetgeving en Mensenrechten, een lokale NGO, hebben premier Saadeddin el Othmani schriftelijk om opheldering gevraagd over de hongerstaking van Omar Radi en Slimane Raissouni, hoofdredacteur van het inmiddels opgeheven dagblad Akhbar al Yaoum.

In de gisteren gepubliceerde persvrijheidsindex van Reporters Without Borders (RSF) is Marokko drie plekken gezakt, van plek 133 naar plek 136. Dat komt mede door de detentie van en de rechtszaken tegen Omar Radi en Slimane Raissouni.

De Marokkaanse regering wil het Tamazight ‘integreren’ als officiële taal, naast het Arabisch. Dit meldt het Marokkaanse staatspersbureau. Het Tamazight is de taal van de Amazigh, beter bekend als de Berbers.

Minister-president Saadeddine el Othmani publiceerde een ‘duidelijke en harmonieuze routekaart voor alle regeringsdepartementen in de komende jaren.’ Tifinagh, het Tamazight-alfabet, moet een plek krijgen in het onderwijs en in het openbare leven. Regeringspartij PJD wil dat dit uiteindelijk ten koste gaan van het Frans.

Volgens antropologen bestaat het Tifinagh al meer dan tweeduizend jaar. In die tijd hadden de Amazigh twee onafhankelijke koninkrijken, Numidia en Mauretania, die aan het begin van onze jaartelling door het Romeinse keizerrijk werden geannexeerd.

Sinds het einde van de twintigste eeuw roepen Amazigh-activisten in Marokko op tot de implementatie van Tifinagh in het openbare leven en voeren zij campagne voor de officiële erkenning van hun talen.

In 2001 richtte koning Mohammed VI het Koninklijk Instituut voor Amazighcultuur op. Het centrum ontwikkelde een modern Tifinagh-schrijfsysteem, genaamd Neo-Tifinagh, bestaande uit 33 verschillende karakters. Neo-Tifinagh is te vinden op borden en gebouwen in heel Marokko.

In de grondwet van Marokko uit 2011 werd Tamazight voor het eerst erkend als officiële taal.

Turkse politieafdelingen geven onjuiste en tegenstrijdige informatie aan vrouwen die om hulp en bescherming vragen tegen gewelddadige en mishandelende partners. Dit bericht Deutsche Welle.

Volgens Deutsche Welle-correspondent Burcu Karakas worden de procedures om vrouwen te beschermen tegen geweld niet correct toegepast op de politiebureaus. De journaliste belde en bezocht politiebureaus terwijl ze zei dat ze bescherming zocht tegen een gewelddadige vriend.

De meeste politiebureaus verwezen haar door naar andere politiebureaus en zelfs naar het bureau van de openbare aanklager. Bij sommige politiebureaus werd Karakas de vraag gesteld of ze een ‘emotionele band’ met de man had of doorverwezen naar het ‘familiebureau’, dat de bestrijding van geweld tegen vrouwen en huiselijk geweld afhandelt.

Advocaten benadrukken echter dat artikel 6284 van het Burgerlijk Wetboek, waarin de rechten van vrouwen die zich bedreigd voelen in hun woning zijn vastgelegd, niet bepaalt dat vrouwen een beroep hoeven te doen op het familiebureau. Vrouwen kunnen daarentegen een straatverbod aanvragen bij de rechtbank of het politiebureau dat voor hen het makkelijkst bereikbaar is.

Vrouwenrechtenadvocate Mine Akarsu: ‘Het politiebureau is verplicht om uit de eerste hand bescherming te bieden.’

Dat artikel 6284 niet naar behoren wordt uitgevoerd komt mede omdat Turkije zich onlangs terugtrok uit de Istanbul Conventie, het bindende verdrag van de Raad van Europa ter voorkoming en bestrijding van geweld tegen vrouwen. Dit heeft volgens advocate Akarsu ‘de weg vrijgemaakt voor verkeerde en onwettige praktijken bij de rechtshandhaving.’

Artikel 6284 werd aan het Turkse Burgerlijk Wetboek toegevoegd nadat het land de Istanbul Conventie had ondertekend. ‘Dit betekent dat het opzeggen van het verdrag een enorme impact heeft op hoe deze wet wordt gehandhaafd’, aldus de advocate.

Mensenrechtenorganisatie Amnesty International kent een cultuur van wit privilege. Dit staat in een intern rapport waar de Britse krant the Guardian de hand op heeft weten te leggen.

Amnesty-personeel uitten zich doorlopend racistisch over zwarte mensen en Pakistaanse Britten, aldus het rapport dat in oktober werd geschreven. Degenen die hierover klaagden werden als ‘overgevoelig’ bestempeld. Ook maakte men zich schuldig aan ‘micro-agressies’, zoals het aanraken van het haar van zwarte collega’s.

Verder zouden zwarte medewerkers zich vaker moeten verantwoorden over hun werk. Ook hebben niet-witte mensen het gevoel dat ze weinig in te brengen hadden bij projecten en sneller aan de kant worden gezet. Tevens werd er te weinig rekening gehouden met religieuze diversiteit, aldus het rapport.

Amnesty-personeel in het internationale hoofdkantoor in Londen zou zich ook agressief en afwijzend opstellen tegenover personeel in kantoren in zuidelijkere landen.

Katherine Odukoya is een van de acht Britse (ex-)medewerkers die zich nu als klokkenluiders opstellen. Zij is woedend en vindt dat de directie moet opstappen.

‘We sloten ons aan bij Amnesty in de hoop om campagne te voeren tegen mensenrechtenschendingen, maar we werden in plaats daarvan teleurgesteld toen we beseften dat de organisatie die schendingen in feite hielp bestendigen.’

Odukoya zegt dat ze als zwarte vrouw voortdurend mentaal uitgeput was door een omgeving die ‘vijandig tegenover zwartheid’ stond. Amnesty zou zich laten leiden door een witte middenklasse-cultuur. ‘Wit privilege was alomtegenwoordig.’

De oud-medewerker beschrijft ook hoe collega’s commentaar hadden op haar haar en vroegen of ze het mochten aanraken. Haar collega’s refereerden ook steeds negatief aan haar ‘stadse’ accent en noemden haar het ‘zwarte meisje’.

Kate Allen, directeur van Amnesty in Londen, heeft haar excuses aangeboden. Ze wil echter nog niet ingaan op individuele gevallen, omdat alles nu nog wordt onderzocht.

‘We weten dat institutioneel racisme bestaat in het Verenigd Koninkrijk en dat wij, net zoals elke andere organisatie, niet immuun zijn voor dit levensgrote probleem.’

In 2019 schreef the Guardian al dat er bij Amnesty International een giftige sfeer heerste van pesten en discriminatie, waardoor twee medewerkers in 2018 zelfmoord hadden gepleegd.

Het aanjagen van klimaatverandering door de mens is een vorm van genocide waar vooral de armen, mensen van kleur, vluchtelingen en inheemse en nomadische volkeren het slachtoffer van worden. Dat zeggen tientallen genocidewetenschappers en historici, waaronder Armeense Genocide-specialist Taner Akcam (foto), in een gezamenlijk statement.

Ze schrijven in een internationale verklaring dat stijgende temperaturen, de ineenstorting van duurzame voedselproductie en permanente wateroverlast zullen leiden ‘tot de verplaatsing en dood van honderden miljoenen, zo niet miljarden mensen’.

‘De gevolgen van deze door de mens veroorzaakte rampen kunnen niet alleen de ecosystemen van de aarde, maar ook alle levende soorten in gevaar brengen. (…) Bovendien hebben ze een onevenredige impact op gemarginaliseerde gemeenschappen en kunnen de uiteindelijke kosten voor mensenlevens op een onvoorziene schaal zijn.’

Veel mensen zullen als ‘klimaatvluchteling’ hun heil zoeken in andere regio’s waar ze echter niet zullen worden toegelaten, vrezen de wetenschappers, met alle conflicten van dien.

‘Het meest waarschijnlijke scenario is de grotere versterking van nationale staatsbarrières, vooral die van het mondiale noorden, en hun steeds waakzamere en dodelijkere politieoptreden om het binnendringen of zelfs het verlaten ervan te voorkomen.’

Volgens de genocidewetenschappers is het hun taak ‘de schuld en verantwoordelijkheid van immens machtige, nationale en bedrijfsvervuilende belangen nauwkeurig te onderzoeken en verantwoordelijk te stellen voor de milieuschade en massale sterfgevallen die ze hebben toegebracht en nog steeds aanrichten, en waarvoor ze op precies dezelfde manier verantwoording zouden moeten afleggen als andere meer erkende genocideplegers.’

De Nederlandse hoogleraar Holocaust- en Genocidestudies Ugur Ümit Üngör (Universiteit van Amsterdam) tekende de verklaring niet, maar ondersteunt de boodschap grotendeels.

‘De klimaatverandering leidt in bepaalde gebieden tot ontvolking, migratie en gebrek aan water. Dat zorgt weer voor conflicten en massaal geweld’, zegt hij in het Historisch Nieuwsblad.

Ümit Üngör wijst erop dat nalatigheid genocidale uitkomsten kan hebben. ‘Toen Europese kolonisten zich vestigden in Noord-Amerika, hadden zij toen de intentie om de Indianen te verdrijven? Waarschijnlijk niet, maar de uitkomst was wel genocidaal.’