147 prominente Turkse schrijvers hebben een solidariteitsverklaring uitgegeven richting de studenten aan de Bogazici Universiteit in Istanbul.

Studenten daar protesteren al ruim een maand tegen de nieuwe rector, die door president Erdogan is aangesteld. Ze vrezen dat de vrijheid van meningsuiting aan de universiteit in het geding is. Honderden studenten werden opgepakt. Erdogan vergeleek hen met terroristen.

‘Wij zullen niet buigen voor vervolging en onderdrukking’, stellen de schrijvers in de verklaring. ‘Het bestempelen van studenten als terroristen, de onrechtmatige aanhoudingen en het politiegeweld zijn allemaal nieuwe bewijzen dat ons land al lang geen rechtsstaat meer is.’

Onder meer Nobelprijswinnaar Orhan Pamuk (foto) en Elif Safak, de best verkopende vrouwelijke schrijfster van Turkije, ondertekenden het manifest getiteld ‘Wij zullen niet omlaag kijken’. Een politieagent zei tegen de demonstranten gezegd dat ze naar de grond moesten staren. Dat accepteerden de studenten niet.

Afgelopen zaterdag werd in Amsterdam een solidariteitsdemonstratie georganiseerd, waar onder meer SP-Kamerlid Sadet Karabulut haar steun betuigde aan de demonstranten.

Het Collectief Tegen Islamofobie in Frankrijk (CCIF) gaat in hoger beroep  tegen de Franse staat, die de organisatie heeft verboden. Dit schrijft le Monde.

Het verbod was een reactie op de moord op geschiedenisleraar Samuel Paty, die Charlie Hebdo-cartoons over de profeet Mohammed had laten zien. Minister Gérard Darmanin (Binnenlandse Zaken) beschuldigde CCIF van betrokkenheid bij de hetze tegen Paty voorafgaand aan de moord, omdat twee mensen die kritiek hadden op Paty zich tot deze organisatie hadden gewend.

Het CCIF is in hoger beroep gegaan om het verbod terug te draaien. Dat de minister CCIF wilde verbieden zou politiek gemotiveerd zijn. De nu ontbonden organisatie heeft nooit haat gezaaid of opgeroepen tot het plegen van terroristische aanslagen, stelt CCIF, en zou alleen zijn verboden omdat de organisatie de ‘verkeerde mening’ promoot.

In België werd de ontbinding van het CCIF aangegrepen door Theo Francken van N-VA voor felle kritiek op CCIF’s Belgische zusterorganisatie CCIB. Francken was ‘geschokt’ omdat CCIB van de Belgische overheid 20.000 euro subsidie had gekregen.

Nourdin el Ouali, politiek leider van de islamitische partij Nida, stelde vorig jaar voor dat Nederland aan verboden Franse organisaties ‘een veilig toevluchtsoord’ moest bieden.

Thierry Baudet springt in de bres voor ‘die bloeiende etnostaat Israël’, zo schrijft de Forum voor Democratie-lijsttrekker op Facebook. Hij ondertekende een petitie die Nederland oproept om niet langer VN-moties te ondersteunen die Israël negatief uitlichten.

‘Wij willen (…)  géén schijnheilige veroordelingen van die bloeiende etnostaat in het Midden-Oosten, de enige democratie in de Arabische wereld, onze bondgenoot en historisch-religieus verbonden vriend!’, schrijft Baudet.

De term ‘etnostaat’ verwijst naar een etnisch homogene staat. De extreemrechtse alt-rechtse beweging streeft naar een witte etnostaat waarin geen plaats is voor andere rassen, aldus de AIVD.

Eind vorig jaar was FvD negatief in het nieuws vanwege antisemitische appjes. Binnen de alt-right-beweging circuleren veel antisemitische complottheorieën.

Tegelijkertijd zijn sommige kopstukken van de beweging pro-Israël, zoals de Amerikaan Richard Spencer. Hij bewondert juist de enige staat in de wereld die zich Joods noemt. ‘Je zou kunnen zeggen dat ik een witte zionist ben’, vertelde hij in 2017. Hij noemt de Joodse staat als ‘de belangrijkste en misschien wel meest revolutionaire etnostaat’, waar hij zich door liet inspireren.

Critici van Israël, waaronder de Britse journalist en activist Ben White, noemen Israël ook een etnostaat, maar bedoelen dit juist niet positief. Israël zou een racistische staat zijn, die zich schuldig maakt aan apartheidspolitiek tegenover Arabische Israëli’s en de Palestijnen.

Baudet gebruikt vaker omstreden begrippen. In 2017 en 2019 repte de FvD-leider in speeches over ‘ons boreaal Europa’ en ‘onze boreale wereld’. ‘Boreaal’ slaat op het noorden, waar de Noordse, Germaanse volkeren vandaan komen.

‘Boreaal’ wordt in extreemrechtse kringen, onder meer door de Franse oud-politicus Jean-Marie Le Pen, uitgelegd als verwijzing naar de overtuiging dat Europa van oorsprong enkel door witte mensen bevolkt was en dat dit hersteld en behouden moet worden.

Baudet ontkende dat hij extreemrechtse taal had gebezigd. Hij vond de term gewoon mooi, zij hij, en zou deze ontleend hebben aan de negentiende-eeuwse Franse dichter Charles Baudelaire, die de term ‘aurora borealis’ gebruikte als aanduiding voor landen die beschenen worden door het Noorderlicht, ofwel West-Europa en Noord-Amerika.

Publicist en jurist Ludo Grégoire pleit er in het Parool voor de christelijke feestdagen af te schaffen.

73 procent van de officiële feestdagen is christelijk. Dat komt omdat de feestdagen werden vastgelegd in 1965, toen de grote meerderheid van ons land nog christelijk was. Maar dankzij secularisatie en de komst van de islam en andere religies is Nederland ingrijpend veranderd.

­Grégoire: ‘Deze systemische discriminatie (voorkeurs­behandeling) is in strijd met het gelijkheids­beginsel van Artikel 1 van de Grondwet.’

Ook gaan christelijke feestdagen in tegen de scheiding tussen kerk en staat, vindt de jurist, en doet onze feestdagenregeling geen recht aan onze ‘vele andere Nederlandse identiteitselementen dan religie’.

‘Ik noem: de emancipatie van de vrouw, de vele vormen van non-heteroseksualiteit, de verhouding tot ons verleden, de veranderingen in de bevolkingssamenstelling.’

Grégoire stelt ‘neutrale feestdagen’ voor, zoals de ‘dag van de verjaardag van de aarde’ (1 januari), de ‘dag van gelijkheid’ (21 maart) en de ‘dag van Europa’ (15 september).

De jurist vindt dat christenen hun feestdagen best in privékring mogen vieren, maar hiervoor moeten ze dan verlofdagen opnemen.

Amnesty International is een handtekeningenactie gestart voor de Turkse vertaler Huseyin Kücüközyigit, die sinds 29 december wordt vermist. De mensenrechtenorganisatie vermoedt dat hij in het geheim wordt vastgehouden omdat hij een Gülen-sympathisant is.

In 2016, vlak na de mislukte couppoging, verloor Kucukozyigit zijn baan als juridisch adviseur van de premier. Ook loopt er een rechtszaak tegen hem vanwege ‘lidmaatschap van een terroristische organisatie’.

Volgens de Turkse president Erdogan zit de islamitische geestelijke Fethullah Gülen achter de mislukte coup van juli 2016. De Gülenbeweging wordt daarom gezien als een terroristische organisatie. Gülen zelf heeft altijd ontkend iets met de coup te maken te hebben gehad.

Amnesty roept de Turkse openbare aanklager op om onderzoek te doen naar de verblijfplaats van Kücüközyigit en naar de omstandigheden van zijn vermoedelijke gedwongen verdwijning.

In 2019 gebeurden er zes soortgelijke voorvallen, aldus Amnesty. Het ging om zes mannen die plotseling verdwenen en na maanden in handen bleken te zijn van de Turkse autoriteiten. Een van hen vertelde dat hij 271 dagen lang gevangen had gezeten in een kleine ruimte, waar het licht altijd aan was. Hij kreeg heel weinig te eten en mocht lange periodes niet zitten of liggen.

Onderzoekster Semiha Sözeri, die vandaag promoveert aan de Universiteit van Amsterdam, beveelt in haar promotieonderzoek aan dat scholen met veel islamitische leerlingen meer gaan samenwerken met moskeescholen.

Ze denkt hierbij aan het uitwisselen van lesmethodes. Op deze manier kunnen weekendscholen de integratie verbeteren, schrijft het Parool.

Voor haar onderzoek focuste Sözeri zich op de drie grootste Turks-islamitische organisaties in Nederland die moskeeonderwijs geven: Diyanet, Milli Görüs en Süleymanli.

Er valt nog veel te verbeteren, zegt ze. Moskeedocenten stellen kritische vragen van leerlingen niet op prijs en het lesmateriaal is niet toegesneden op het leven als moslim in een niet-islamitisch land.

De lessen bij Diyanet, dat een derde Nederlandse moskeeën beheert en valt onder de Turkse staat, draaien voor een groot deel om het vormen van een Turkse islamitische identiteit, vertelt Sözeri aan het Parool. Wel is er vooruitgang.

‘Diyanet is bezig met het ontwikkelen van tweetalige lesboeken, die rekening houden met de Nederlandse context’, aldus de onderzoekster. ‘En Milli Görüs gebruikt al lesmateriaal ontwikkeld in West-Europa.’

Sözeri bepleit ook het opzetten van een Nederlandse imamopleiding, om zo invloed uit het buitenland te beperken. Diyanet is hier een uitgesproken tegenstander van.

Volgens Sözeri heeft de Nederlandse overheid onder moslims voor veel achterdocht gezorgd door na de aanslagen van 9/11 te pleiten voor zo’n Nederlandse opleiding.

‘Het kwam van bovenaf in plaats van onderop en dat vergrootte het wantrouwen in de gemeenschap over de initiatieven. Om een nieuwe poging te doen slagen, moet je het vertrouwen herstellen van de gemeenschap in overheidsinitiatieven op dit gebied. Bijvoorbeeld door uitwisselingsprogramma’s van universiteiten met theologische afdelingen uit moslimlanden. Dan kan ruimte ontstaan voor een theologie van de islam met een duidelijke Nederlandse basis.’

Het koninkrijk Marokko heeft de kritische YouTuber Chafik Omerani gearresteerd. De aanklacht luidt: ‘het beledigen van de constitutionele instellingen’.

Marokko arresteerde de YouTuber zaterdag na aankomst vanuit Amerika, waar hij woonachtig is, op de luchthaven van Rabat in Marokko. Bij een tussenstop in Brussel maakte hij nog een video (foto), waarin hij zich beklaagde omdat hij moest aantonen dat hij een huis in Marokko heeft.

Eerder zei hij in een video bedreigd te zijn door de Marokkaanse veiligheidsdiensten: ‘Als je het land binnenkomt laten we jou doen, dit keer zal je niet ontkomen.’

De Marokkaanse autoriteiten worden op social media van ontvoering beschuldigd. Maar de openbare aanklager zegt dat Omerani werd gezocht wegens vermeende betrokkenheid bij criminele handelingen, waaronder het plaatsen van een reeks video’s ‘die minachtend zijn voor constitutionele instellingen, organen en overheidsfunctionarissen’.

In zijn video’s zet Omerani zich onder meer af tegen het detineren van politieke gevangenen in Marokko. Ook beweert hij dat Marokko informeel nog steeds in handen is van Frankrijk, dat tot 1956 kolonisator was van het koninkrijk.

Marokko pakt kritische journalisten keihard aan, officieel niet op grond van hun journalistieke werk. Zo werd in 2019 journaliste Hajar Raissouni opgepakt voor ‘buitenechtelijke seks’ en abortus. Haar oom en journalist Soulaiman Raissouni zit in voorarrest vanwege ‘aanranding’. Journalist Omar Radi hangt tien jaar celstraf boven het hoofd voor ‘spionage en verkrachting’. Ook is journalist Maati Monjib onlangs tot een jaar gevangenisstraf veroordeeld vanwege ‘witwassing’.

Na vier jaar heeft Egypte journalist Mahmoud Hussein vrijgelaten. Hussein werkte voor de Arabische nieuwszender al Jazeera, die is gevestigd in Qatar.

Het besluit om Hussein vrij te laten kwam nadat Egypte zich recentelijk met Qatar verzoende. Jarenlang verkeerden deze twee landen in een diplomatieke breuk.

De Egyptische journalist werd vastgehouden op beschuldiging van banden met de in Egypte verboden Moslimbroederschap. Deze beschuldiging gebruikt de overheid tegen meer journalisten sinds president Abdul Fatah al-Sisi in 2014 na een coup aan de macht kwam.

Later werd hij beschuldigd van ‘het verspreiden van vals nieuws en het ontvangen van geld van buitenlandse autoriteiten om de reputatie van de staat te schande te maken’, maart er is nooit een formele aanklacht tegen hem ingediend.

Democracy for the Arab World Now (DAWN), een NGO die opkomt voor persvrijheid in de Arabische wereld, stelt dat Husseins kritische berichtgeving over Egypte hem tot doelwit van het regime had gemaakt.

Hussein’s dochter Azzahraa Hussein zegt op Facebook dat haar vader zaterdag laat thuis was gekomen. ‘Vier jaar lang sliep mijn vader op de vloer in een kleine cel, waar hij 22 uur per dag werd opgesloten.’

Al Jazeera noemt Husseins vrijlating ‘een inspirerende mijlpaal op weg naar persvrijheid’.