17.1 C
Amsterdam
Home Blog Pagina 468

Universiteit Leiden cancelt Palestina-panel, academici schrijven boze brief

0

Boze wetenschappers hebben een brandbrief geschreven aan het bestuur van de Universiteit Leiden, die een paneldiscussie over Israël en Palestina heeft gecanceld.

Komende maandag zou een paneldiscussie over apartheid en racisme door Israël plaatsvinden in Den Haag, waar de Den Haag Campus van de universiteit is gevestigd. De line-up van het panel bestond uit tegenstanders van hoe Israël de Palestijnen behandelt. Uit de beschrijving van sommige panelleden blijkt dat zij Israël een apartheidsstaat vinden. Het evenement zou worden georganiseerd door de groep Students for Palestine.

Volgens de Universiteit Leiden voldoet het evenement niet aan de huisregels van de academische instelling. ‘De organisatoren zijn geraadpleegd, maar helaas werden er geen veranderingen in het programma gemaakt. We zijn daarom niet in staat om mee te werken’, aldus de universiteit.

Veel wetenschappers en activisten reageren ontstemd. ‘Dit is een duidelijke aantasting van de vrijheid van meningsuiting en de waarden van de universiteit’, twittert Matthew Longo, universitair docent Politicologie in Leiden.

Een brandbrief aan het universiteitsbestuur is ondertekend door medewerkers en studenten van de universiteit, evenals door wetenschappers verbonden aan andere universiteiten.

In de brief wordt het besluit om het evenement te cancelen streng veroordeeld. Volgens Longo cum suis is er sprake van een dubbele standaard: ‘Wat bij andere gebeurtenissen – of het nu over Oekraïne, China of Nederland gaat – terecht wordt toegestaan, wordt geweigerd als het over Palestina gaat.’

Volgens de brief baseert de Universiteit Leiden het cancelen van het evenement op basis van twijfels over de neutraliteit van gespreksleider. Dat is Dina Zbeidy, een antropologe  aan de Hogeschool Leiden. Zbeidy werkte voor Nederlandse en Palestijnse mensenrechtenorganisaties en is van mening dat Israël zich schuldig maakt aan apartheid.

De paar honderd ondertekenaars van de brief vinden dat de universiteit niet onderbouwt waarom Zbeidy het gesprek niet zou kunnen leiden. Ze roepen de universiteit op pal te staan voor academische vrijheid en vrijheid van meningsuiting. ‘Praesidium Libertatis’ (Het bastion van de vrijheid) is het motto van de Universiteit Leiden. Hier moet de universiteit zich ook aan houden, vinden zij.

‘Geen witte partij’, ‘Voor gelijkheid’: biculturele Nederlanders over hun stem

0

Slechts de helft van de stemgerechtigden ging naar de lokale stembus. Historisch weinig. Onder biculturele stemgerechtigden is de opkomst traditioneel nog lager dan gemiddeld en, volgens deze peiling, lager dan de biculturele opkomst van 2018. We vroegen aan biculturele Nederlanders die wél hebben gestemd (en vooruit, ook een paar niet-stemmers) wat hen beweegt. ‘Migranten en vluchtelingen hebben gewoon meer vertegenwoordiging nodig.’

De Turks-Amsterdamse polticoloog Ozan Türkdogan stemde BIJ, dat drie zetels scoorde in de hoofdstad. Türkdogan verklaart dat zijn geloof in de politiek de laatste jaren ‘eigenlijk is vervlogen’. Hij raakte telkens teleurgesteld in niet nagekomen beloftes. ‘Als BIJ1 er niet was geweest, zou ik niet hebben gestemd’, zegt hij. Volgens Türkdogan laat BIJ1 een ‘bepaald geluid’ horen dat hij mist bij andere partijen. ‘Een positief geluid, dat anders is dan dat van Denk.’ Die laatste groep vindt hij toch ‘populistischer en negatiever’ klinken.

De Afro-Amsterdamse presentator Guilly Koster van online-omroep X is helder over waarom ook hij op BIJ1 heeft gestemd: daar zitten mensen die op hem lijken. En hij kent die mensen ook persoonlijk, zegt hij. ‘Dat schept vertrouwen.’ En of hij nog in één partij bijzonder teleurgesteld is? ‘Ja, D66! Zij hadden nooit met de VVD van Mark Rutte in zee moeten gaan. Ik zag ook een reclamespotje van D66 over wat er met een land gebeurt als er slecht bestuurd wordt. Terwijl ze zelf hebben bestuurd en nog steeds besturen!’

De Turks-Amsterdamse taxichauffeur Abdurrahman Balcik, die op Denk (2 zetels) heeft gestemd, wil alleen maar kwijt dat die ‘linkse extremisten’ weg moeten uit Amsterdam. Die zouden kleine ondernemers zoals hijzelf ‘kapotmaken’.

De Koerdisch-Rotterdamse activist Serda Nehirci stemde op BIJ1 (2 zetels), omdat die partij ‘als enige partij’ aankaart dat kapitalisme het probleem is. Voor Nehirci is het ook belangrijk dat BIJ1 ‘geen witte partij’ is en juist tegen de heersende klasse strijdt. ‘Het is wel jammer van de interne problemen binnen BIJ1 (het conflict rond Quinsy Gario, red.), maar migranten en vluchtelingen hebben gewoon meer vertegenwoordiging nodig. BIJ1 is voor die groepen nog steeds het enige alternatief.’

‘Ik heb geen enkel vertrouwen meer in de politiek. Veel blabla en weinig inhoud’

In Den Haag heeft de Turks-Nederlandse zorgconsulent Fatos-Ipek Demir op de Haagse Stadspartij (1 zetel) gestemd. Ze treurt om de dramatisch lage opkomst. Demir heeft op lijsttrekker Fatima Faïd gestemd, ‘een vrouw met een migratieachtergrond’ waar ze affiniteit mee heeft. Ze roemt het radicale en activistische karakter van de Haagse Stadspartij, ‘die daardoor dus het dichtst bij BIJ1 komt’. Maar: ‘Eigenlijk heb ik geen enkel vertrouwen meer in de politiek. Veel is blabla en er is weinig inhoud. Je ziet politici ook vaak alleen opdraven als het verkiezingstijd is. Maar ik heb voornamelijk tegen racisme en voor gelijkheid gestemd. En deze partij is hier het meest uitgesproken over’, zegt Demir. Ze maakt zich ook zorgen over Groep De Mos/Hart voor Den Haag, waarvan enkele kopstukken van corruptie worden verdacht. Die partij is dit jaar weer de grootste geworden in Den Haag.

Zorgen over De Mos deelt ook de Turks-Koerdische programmamaker Fatma Bulaz uit Den Haag. Zij heeft op onderzoeker en Kanttekening-columnist Jaswina Elahi gestemd, een oud-docent van haar aan de Haagse Hogeschool, die lijstduwer was voor GroenLinks (5 zetels) in de Hofstad. ’Ik had eigenlijk op de Haagse Stadspartij willen stemmen, dat is ook een goed links geluid in Den Haag. Maar ik was te moe en zag Jaswina’s naam staan. En ik dacht strategisch te stemmen vanwege Groep De Mos/Hart voor Den Haag. Zij komen met een PVV-achtig geluid dat ik niet voor mijn stad wens. Je ziet ze overal. Daarom hoop ik dat linkse partijen kunnen samenwerken in Den Haag.’ 

Een Koerdische Nederlander* uit Den Haag zegt dat ze geen tijd heeft gehad om te stemmen. ‘Maar ik zou op de Partij voor de Dieren hebben gestemd, omdat ik mijn hoop in de mensheid ben verloren.’

‘Laat die politici maar lekker doorpolderen – we gaan toch allemaal naar de klote’

Een Turkse Nederlander* uit Almere vraagt wat voor zin stemmen heeft. ‘We gaan toch allemaal naar de klote, nu de inflatie de pan uit rijst. Laat hen maar lekker doorpolderen.’ Of dat geen reden is om juist wel te stemmen, vertelt de Almeerder: ‘Ik heb een collega. Een Hollander. Ze wonen met z’n tweeën in huis van zeventig vierkante meter. Hij zegt dat hij voortaan driehonderd euro aan energiekosten moet betalen. Alles wordt duurder en duurder. Wie gaat dat oplossen?’

Een Marokkaanse Amsterdammer* die we spraken, zegt dat ze voorlopig even geen recht van spreken heeft. ‘Mijn zusje was jarig en kom er nu pas achter dat ik nog niet heb gestemd.’

*Naam bij de redactie bekend.

Onopgeloste zaken

0

Het was 1984. De voordeur van het Bisschoppelijk Paleis aan de Haarlemse Nieuwe Gracht werd geopend. De prelaat heette ons welkom met een hartelijk ‘Bij ons thuis hebben wij ook wel eens Jodenmensen over de vloer gehad’. Maar daar kwamen wij niet voor.

De Joodse gemeenschap was ontstemd over recente uitlatingen van de kerkelijke ambtsdrager in een interview over Joden. Het had allemaal te maken met een groepje Poolse nonnen die zich gevestigd hadden op het terrein van het concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz. Vanaf die plek wilden zij bidden voor de Joden. De Joodse gemeenschap vond dat dergelijke katholieke gebeden voor Joden overal verricht mogen worden. Maar niet daar op die plek waar zoveel Joden juist vanwege hun Joods-zijn vermoord waren.

‘Gelooft u mij, heren rabbijnen, de Nederlandse bisschoppen willen ook niets liever dan dat de nonnen van hun plannen afzien’, begon de Haarlemse bisschop zijn betoog. ‘Alleen, daar gaan wij in onze Nederlandse kerkprovincie niet over. Wij mogen ons er ook niet mee bemoeien’. Voor ons teleurstellend. Maar de bisschop ging door met zijn verhaal. ‘U moet bij mijn collega in het Poolse Krakau zijn. Auschwitz maakt deel uit van zijn diocees.’

Nou, dan wisten we dat tenminste. ‘Maar, beste mensen, u moet wel beseffen dat de Poolse bisschop in Krakau ook een heleboel kan willen. Maar voor het verplaatsen van deze nonnen naar een plek buiten het kampterrein, daar gaat de moederkerk in Polen niet in mee.’ Onze volgende domper.

Maar de hooggeplaatste geestelijke was nog niet klaar met zijn verhaal. ‘Alleen de bisschop van Rome, de Paus, kan zich hiermee bemoeien. Hij heeft het hoogste gezag en daarmee mag hij over de grenzen van zijn eigen bisdom, Rome, heen spreken.’ Dus wat, moesten we helemaal naar Rome gaan? ‘Nou nee, de Paus mag over de grenzen van zijn diocees heen spreken wanneer het gaat over geloofszaken of ethische kwesties. En hier betreft het ‘slechts’ de locatie van een klooster.’

Tien minuten later stonden we  – drie stappen vooruit en vier achteruit – weer buiten op de Nieuwe Gracht. Nog steeds lege met handen.

In deze bizarre tijd dringen feiten zich op over toch wel onzekere geldstromen uit Oost-Europa binnen ons politieke en parlementaire stelsel. Met dit geld zou invloed, chaos en afbraak van ons democratisch systeem worden bewerkstelligd. Recent onderzoek laat zien dat dit aangepakt dient te worden. Maar ja, de Kamer is zelf heel terughoudend wanneer het gaat over fractiegeldstromen. Dus eerst maar eens een onderzoek van de Rekenkamer, terwijl de Rekenkamer enkel onderzoek doet en geen maatregelen kan nemen.

En zo wordt onze democratische burger van het kastje naar de muur gestuurd. Net zoals wij toen op die Haarlemse gracht

Als er echt iets mis is, dan komt mogelijk de AIVD in beeld. Alleen is de AIVD weer afhankelijk van het Openbaar Ministerie. En, u raadt het al, het OM doet niets tenzij de Kamer zelf aangeeft dat er iets te vrezen valt. Dus besluit de Kamer het onderzoek van de Rekenkamer maar af te wachten. En zo wordt onze democratische burger van het kastje naar de muur gestuurd. Net zoals wij toen op die Haarlemse gracht.

Dit is een gebrek aan functionerend zelfreinigend vermogen van ons parlement. Hoe was dat ook alweer bij de toeslagenaffaire? Er werd zomaar ineens een nieuwe staatssecretaris benoemd om deze afschuwelijke zaken voor de gedupeerden op te lossen. We zijn nu twee jaar verder. De zaken liggen er nog net zo afschuwelijk bij. En die speciale staatssecretaris? Die heeft inmiddels die heel andere portefeuille van Koninkrijkszaken op haar bordje genomen. Mogelijk een stuk rustigere baan dan die toeslagenellende.

De slachtoffers van de affaire staan onderhand weer buiten op de stoep. Alweer met lege handen, niet slechts in Haarlem of in de residentie. Nee, nog steeds verspreid en murw gebeukt over het hele land.

De zwakte van onze democratie gaat onder in het dossier ‘niet opgeloste zaken’.

VN slaat alarm: te weinig geld opgehaald voor honger lijdend Jemen

0

De Verenigde Naties zijn teleurgesteld over het opgehaalde geld (1,3 miljard dollar) om een humanitaire ramp in het door oorlog verscheurde Jemen te voorkomen. Er is ruim vier miljard dollar nodig, meldt de Arabische nieuwszender al Jazeera.

De VN hield een fundraising in Genève. Er kwamen echter niet genoeg donoren  over de brug.

De VN beschouwt Jemen als de grootste humanitaire ramp op dit moment. Secreratis-Generaal Antonio Guterres vindt dat de ramp in Jemen niet ondergesneeuwd mag blijven vanwege de oorlog in Oekraïne.

Jemen is volledig afhankelijk van voedselimporten. Een derde van de graanvoorraad bestaat uit graanimporten van Oekraïne, die nu weg dreigt te vallen.

Vorige maand wees de VN al op de desastreuze gevolgen van het stoppen of afschalen van noodhulp voor Jemen, terwijl die oorlog weer escaleert. De VN beraadt zich nu op de organisatie van een tweede Jemen-conferentie om het geld toch op te halen.

Van de ruim 31 miljoen Jemenieten zijn 23,4 miljoen afhankelijk van humanitaire hulp, van wie 12,9 miljoen ‘acute noodhulp’ nodig heeft, aldus de VN.

In Jemen woedt sinds 2014 een vernietigende oorlog waarbij de sjiitisch Houthi-rebellen, gesteund door Iran, tegenover de internationaal erkende regering staan. Deze regering wordt op haar beurt door gesteund door een coalitie die wordt geleid door Saudi-Arabie. Volgens een schatting uit 2021 zijn al meer 230.000 mensen omgekomen en miljoenen Jemenieten ontheemd geraakt.

GroenLinks: ‘Zet vluchtelingen in woonboerderij compagnon Sywert’

0

GroenLinks in Wijk bij Duurstede wil de woonboerderij Herberg Prins van Friesland laten bewonen door vluchtelingen. Dit meldt AD Utrecht.

Het rijksmonument in het nabijgelegen Cothen staat al langere tijd leeg. GroenLinks vraagt aan het college of zij bij eigenaar Bernd Damme (foto) een ‘passend gebruik’ kunnen afdwingen.

Tegen Damme en zijn compagnons Sywert van Lienden en Camille van Gestel loopt nu een strafrechtelijk onderzoek. Dit, naar aanleiding van de omstreden mondkapjesdeal via Stichting Hulptroepen Alliantie. Het zou om een vrijwilligersorganisatie gaan, maar het bleek een organisatie met winstoogmerk te zijn.

Damme wil niet reageren op vragen of en zo ja wanneer hij de woonboerderij zal bewonen. Het college in Wijk bij Duurstede heeft nog geen antwoord op de raadsvragen van Brock gegeven.

EU dringt aan bij Turkije: zet Russische media op zwart

0

De EU-ambassadeur in Turkije heeft Turkije opgeroepen om Russische staatspropagandakanalen als Russia Today aan banden te leggen. Dit bericht de Turkse nieuwssite Ahval.

De ambassadeur zei ook te hopen dat Turkije de EU-sancties tegen Rusland niet zal ondermijnen.

Aan de ene kant steunt Turkije als NAVO-lid het NAVO-beleid ten aanzien van Oekraïne. Tegelijkertijd heeft Turkije kritiek op de westerse bondgenoten en doet niet mee aan de boycot van Rusland.

Zo zei de Turkse minister van Buitenlandse Zaken begin deze maand dat het belangrijk is om het luchtruim van Turkije open te houden voor Russische vliegtuigen, om strategische en humanitaire redenen. De EU daarentegen sloot snel na de inval haar luchtruim voor Russische vliegtuigen gesloten.

‘Turkije zal deze evenwichtsoefening op de lange termijn niet kunnen volhouden’, zei de EU-ambassadeur ook.

Sinds een week is het YouTube-kanaal van het Russische staatspersbureau Sputnik al niet meer te bekijken in Turkije. Dit komt echter niet door een besluit van de Turkse overheid, maar door een besluit van YouTube zelf: die besloot de stekker eruit te trekken.

BIJ1 vestigt zich in de grote steden

0

Het lijkt erop dat BIJ1 in Amsterdam haar zetelaantal heeft verdrievoudigd. Daarnaast debuteert de partij in de gemeenteraden van Rotterdam, Utrecht en Almere.

In 2018 debuteerde BIJ1 in de gemeenteraad van Amsterdam met Sylvana Simons, die in 2021 in de Tweede Kamer werd verkozen. Haar opvolger in de raad, Jazie Veldhuyzen, heeft naar alle waarschijnlijkheid het zetelaantal van BIJ1 in Amsterdam weten te verdriedubbelen.

In Rotterdam wist lijsttrekker Mieke Megawati Vlasblom BIJ1 te leiden naar twee zetels. En in Utrecht is BIJ1’er Stevie Nolten in de gemeenteraad gekozen. Met haar krijgt de Utrechtse raad ‘een bevlogen en oprecht lid bij’, aldus partijleider Syvlana Simons vanochtend.

In Almere scoort BIJ1 Almere twee zetels. Dat levert mogelijk een precaire situatie op. Op de eerste plek van de lijst prijkt nog altijd de naam van de inmiddels opgestapte Gladys Wielingen, die als lijsttrekker aangaf open te staan voor samenwerking met de PVV. Na woede van veel BIJ’ers hierover vertrok ze als lijsttrekker. BIJ1 verkondigde dat ze haar zetel af zou staan. Maar vorig week gaf Wielingen zelf te kennen misschien toch haar zetel in te zullen nemen.

Ook in Delft deed BIJ1 mee aan de verkiezingen, maar daar wist de partij geen zetel te behalen. In Den Haag deed BIJ1 niet mee, omdat het lokale partijbestuur vorig jaar uit BIJ1 stapte vanwege het conflict rond Quinsy Gario.

Amsterdam: Denk trekt meeste Turkse en Marokkaanse Nederlanders

0

Denk is de grootste partij geworden bij mensen met een Turkse en Marokkaanse achtergrond in Amsterdam. Dit blijkt uit onderzoek door de Universiteit van Amsterdam en de gemeente onder vierhonderd respondenten, meldt de lokale nieuwszender AT5.

De Denk-steun onder Turkse Nederlanders is wel afgenomen, van 74 procent naar 61 procent. Onder Marokkaans-Nederlandse kiezers is Denk het daarentegen beter gaan doen.

Het lijkt erop dat Denk in Amsterdam van drie naar twee zetels daalt. ‘Gelukkig hebben we het vertrouwen onder de traditionele achterban kunnen behouden. De lage opkomst (56% stemde NIET) heeft ons naar alle waarschijnlijkheid extra geraakt. De komende tijd gaan we nadenken over hoe het beter kan’, twittert lijsttrekker Sherer Khan.

Onder Surinaamse Nederlanders in Amsterdam is BIJ1 de grootste partij geworden. Daarna volgt de PvdA, met ruim een kwart van de stemmen.

Uit een opiniepeiling onder biculturele Nederlanders in de vier grote steden, uitgevoerd door De Etnobarometer/Het Opiniehuis in samenwerking met de Kanttekening, kwamen vergelijkbare resultaten. Opvallend in die peiling, die nog vóór de uitslag was gehouden, was ook dat de PvdA aan een comeback bezig leek onder Nederlanders met een migratieachtergrond.

Het lijkt erop dat de PvdA de grote winnaar is in Amsterdam. De partij stijgt van 5 naar 9 zetels. GroenLinks lijkt te zakken van 10 naar 8 zetels. BIJ1, lijkt ondanks het vertrek van oud-raadslid Sylvana Simons naar de Tweede Kamer, van 1 naar 3 zetels te gaan.

‘Met FvD neemt fascisme in ruim 40 gemeenten plaats in raad’

0

Komt het doordat de coronamaatregelen, waar de Forum voor Democratie zo tegen ageerde, zijn afgeschaald? Haalde de kiezer zijn neus op voor het Kremlin-vergoelijkende standpunt? Waar de partij van Thierry Baudet zelf met hoge verwachtingen meedeed in vijftig gemeenten, valt de uitslag een beetje tegen.

FvD kon eigenlijk alleen maar winnen, want in 2018 deed het alleen mee in Amsterdam. Daar lijkt de partij slecht één zetel te behalen, waar het er vier jaar geleden drie scoorde. In totaal lijkt de partij in nog eens drieënveertig gemeenten weliswaar in de raad te komen, maar meestal steeds met slecht één zetels en heel soms met twee zetels.

In Utrecht, Nijmegen, Groningen, Den Bosch en Urk, waar Baudet graag komt, komt FvD niet eens in de raad. FvD-leider Thierry Baudet ‘had misschien ietsje meer verwacht’. Toch zegt hij ‘overall wel tevreden’ te zijn.

Hoe nu deze uitslag te duiden? Bert Brussen van ThePostOnline schrijft dat de kiezer ‘helemaal klaar met FvD’ is. ‘Die paar solo- en duo-zeteltjes in kleine en middelgrote gemeentes zijn eigenlijk nog pijnlijker dan helemaal geen zetels. Het zijn de laatste gestolde restanten van een verder ontbonden lijk.’

Journalist en FvD-watcher Chris Aalberts zegt tegen het Reformatorisch Dagblad: ‘De partij is niet salonfähig meer. Denk aan het feit dat Pathé een documentaire over FVD’er Gideon van Meijeren niet wil vertonen in Tuschinski.’

Aalberts denkt ook dat Baudets partij stemmen liet liggen omdat die niet inzet op lokale thema’s. ‘Ik denk dat mensen alleen nog op FVD stemmen vanwege de landelijke aantrekkingskracht.’

Maar hoewel Baudet zelf erkent dat FvD geen grootste entree maakt in de gemeenteraden, benadrukt hij dat FvD nu ‘voet tussen de deur’ heeft in tientallen plaatsen. Daar kan het nu focussen op de doelstelling die FvD inmiddels heeft: ‘onze eigen wereld creëren’.

Het Platform Stop Racisme, dat afgelopen weekend op ruim twintig plekken demonstreerde onder de slogan ‘Geen fascisme in de raad’, waarschuwt dan ook dat met FvD ‘fascisme in 43 gemeentes plaatsneemt in de raad’.

Het platform waarschuwt ook voor de PVV: die ‘is dan wel gekrompen, maar nog altijd aanwezig’. Het platform noemt ook de twee zetels van JA21 in Amsterdam als voorbeeld van racisme in de raad. ‘En racistisch beleid van andere partijen moeten we ook blijven bestrijden.’

Oekraïne is dichterbij dan Afghanistan

0

Het heeft uiteraard iets zeer wrangs: het grote contrast tussen de Nederlandse en Europese reactie op de enorme vluchtelingenstroom uit Oekraïne nu, en die op vluchtelingen uit andere werelddelen in de jaren na de eenmalig royale houding van het Wir schaffen das van Angela Merkel in 2015.

Speciaal bij een aantal Midden-Europese landen, die toen de poorten strak gesloten hielden, is het verschil enorm. Toen nul, nu in Polen al naar schatting anderhalf miljoen. Maar ook voor Den Haag, wat niet alleen samenhangt met het feit dat de nieuwe VVD-staatssecretaris Eric van der Burg er zo duidelijk anders in staat dan al zijn voorgangers, dat hij zelfs complimenten van Denk-Kamerlid Kuzu mocht ontvangen.

Maar er zijn natuurlijk ook andere redenen. Om te beginnen dat het in het verleden vaak door VVD en CDA gehanteerde argument om de boot af te houden, ‘opvang in de regio’, hier niet opgaat, omdat Europa nu zelf gewoon ‘de regio’ is.

Ten tweede omdat het nu heel zwart-wit ligt: er is een klassieke agressor, Rusland, in een aanvalsoorlog die een groot deel van de bevolking van Oekraïne op de vlucht doet slaan. Er zijn geen Russen voor Oekraïne op de vlucht. Wel inmiddels Russische tegenstanders van Poetin: die zitten daarmee in hetzelfde kamp.

Bezien wij de belangrijkste groepen mensen, die in de afgelopen jaren aan de poorten van Europa klopten, dan gaat het grofweg om vier.

Allereerst (of beter: chronologisch als laatste) de Afghanen, die voor het Westen hadden gewerkt en alle reden hadden om met de Taliban aan de macht voor hun leven te vrezen. Ongeacht het twijfelachtige nut van de Europese militaire aanwezigheid in Kabul: dat schept verplichtingen.

Dan de door de Wit-Russische dictator Loekasjenko per vliegtuig opgehaalde Irakezen, waarmee hij doelbewust Brussel probeerde te chanteren. Dat ging voor een groot deel om jongeren die wegens gebrek aan economisch perspectief in eigen land naar Europa wilden migreren. Met dat motief is, voor alle duidelijkheid, moreel niets mis, maar het valt niet onder het vluchtelingenverdrag.

Dat geldt ook voor een substantieel aantal – maar tegelijk zeker niet voor allen! – van de Afrikanen, die voor de zoveelste keer na een barre tocht door de Sahara via gammele bootjes de oversteek nar Europa waagden. Het hangt zeer van het land van herkomst af, of zij als vluchtelingen, dan wel als migranten moeten worden beschouwd. Het is het hardnekkige probleem van de veilige-landers, die vervolgens niet uitzetbaar blijken – een ruimhartig vreemdelingenbeleid kan alleen op steun rekenen als het ook de grenzen effectief bewaken kan.

Dan zijn er, tot slot, de Syriërs – slachtoffer van een dictator die nog veel meedogenlozer dan Poetin is, door wie Assad overigens is gesteund. Tussen de Syrische vluchtelingen blijken soms ook handlangers van het regime met martelbloed aan de handen te zitten, zoals de echte vluchtelingen dan tot hun ontzetting ontdekken. De Syrische burgeroorlog is ook zeer onoverzichtelijk, en er valt, anders dan in Oekraïne, ook amper een politieke groepering aan te wijzen die wél onze basale normen van vrijheid, rechtstaat en democratie omarmt.

Dat brengt mij op een cruciaal menselijk punt: het hemd is nader dan de rok – het gevoel van verwantschap met Oekraïne is daardoor logischerwijs veel groter. De meeste mensen zullen als eerste familie helpen, dan buren, dan geestverwanten, dan landgenoten etcetera.

Dat is elders niet anders dan hier. Bengali zullen eerder met de Rohingya begaan zijn dan met de Oekraïners, Turken met de Turkmenen – die staan voor hen in alle opzichten dichterbij. Christenen kennen de oecumene, moslims de oemma, joden de diaspora die dat idee van mentale verwantschap – en dus lotsverbondenheid – versterkt.

Cruciaal menselijk punt: het hemd is nader dan de rok

Kyiv wil bij Europa horen, wat niet voor Syrië of Afghanistan geldt, die ook veel verder van ons afstaan. Het is Moskou dat die toenadering met alle geweld probeert te verhinderen, in feite zelfs poogt de hele naoorlogse stabiliteit in ons werelddeel te ontwrichten teneinde het eigen verloren imperium te herstellen. Daarmee gaat het nu voor Europa zelf dus ook, anders dan bij Syrië of Afghanistan, simpel om direct lijfsbehoud. En dat wint het altijd van elke hogere moraal.