De Britse regering wil de grenswacht opdracht geven migrantenboten terug te sturen, melden Britse media. De grenswacht zou al maanden trainen om boten straks terug te leiden naar het Europese vasteland.
Het zou een omstreden stap zijn, die wellicht het internationale zeerecht schendt. Ook zal Frankrijk, waar vanuit migranten de oversteek naar Engeland wagen, zich tegen deze pushbacks verzetten. De Franse minister Gérald Darmanin (Binnenlandse Zaken) zei eerder dat pushbacks ‘een negatief effect zouden kunnen hebben op onze samenwerking’, omdat dit mensen hun leven kan kosten.
Dit jaar hebben tot nu toe meer dan 12.600 migranten de oversteek gemaakt naar het Verenigd Koninkrijk, waaronder meer dan 1.500 de afgelopen week. In 2020 hebben meer dan 8.000 migranten de oversteek gemaakt.
Gisteren sprak de Britse minister van Binnenlandse Zaken Priti Patel met Darmanin over de migrantencrisis, maar de twee landen kwamen niet tot een overeenstemming. Kranten berichtten hierna dat de Britse regering de grenswacht wil bevelen in uiterste gevallen boten met migranten terug te duwen. Enkel de operationele details zouden nog moeten worden afgerond.
De in Groot-Brittannië besproken praktijk van pushbacks wordt in het Middellandse Zeegebied al op grote schaal uitgevoerd, voornamelijk door Griekenland. De pushbacks veroorzaken duizenden doden. Turkse politieke vluchtelingen belanden, na te zijn teruggeduwd door Griekenland, in een Turkse cel.
De nieuwe Afghaanse regering is bereid met alle landen in de regio banden aan te gaan, en zelfs ook met de Verenigde Staten. Maar Israël valt buiten de boot, zegt Taliban-woordvoerder Suhail Shaheen (foto) tegen het Russische staatsmedium Sputnik News.
‘Natuurlijk hebben we geen relatie met Israël. We willen betrekkingen hebben met andere landen, Israël behoort niet tot deze landen’, aldus Shaheen.
Vorige week noemde Talibanwoordvoerder Zabihollah Mojahed in een gesprek met een Iraans tv-station de staat Israël een ’tumor in het lichaam van de islamitische oemma’.
De Taliban sluiten zelfs banden met de Verenigde Staten niet uit, meldt the Times of Israel. ‘Als Amerika een relatie met ons wil hebben, wat in het belang van beide landen en beide volkeren zou kunnen zijn, en als ze willen deelnemen aan de wederopbouw van Afghanistan, zijn ze welkom’, zegt Shaheen.
De VS hebben aangegeven bezorgd te zijn over de Taliban-regering die dinsdag benoemd is, ook deze te beoordelen op haar daden. Het land herhaalde zijn oproep aan de Taliban om veilige doorgang te bieden aan Amerikanen en Afghanen die willen vertrekken.
GroenLinks Den Haag wil dat nakomelingen van tot slaaf gemaakten voortaan kosteloos hun achternaam kunnen veranderen. VeelAfro-Nederlanders worden door hun achternaam dagelijks met het slavernijverleden geconfronteerd.
Tot slaaf gemaakten in Suriname en op de Antillen hadden vaak alleen een voornaam. Na de afschaffing van de slavernij in 1863 kregen ze ook een achternaam, die ze echter zelf niet mochten bedenken. Dat werd voor hen gedaan. Vaak werden de voormalige tot slaaf gemaakten vernoemd naar Nederlandse steden, de plantage waar ze hadden gewerkt, of naar de producten die er werden verbouwd, met namen als Bloemendaal of Bladheuvel tot gevolg.
Op dit moment moeten mensen die hun achternaam willen veranderen hiervoor 835 euro betalen. Ook moet je een psychologisch onderzoek doen om te laten zien dat je er veel last van hebt. De totale kosten kunnen oplopen tot duizenden euro’s. En als je aanvraag niet wordt gehonoreerd, krijg je je geld niet terug. Om die reden wil de GroenLinks-fractie in de Haagse gemeenteraad dat nazaten van tot slaaf gemaakten gratis hun achternaam mogen veranderen.
GroenLinks-raadslid Serpil Ates: ‘Mensen met zo’n achternaam worden eraan herinnerd dat ze uit die tijd komen, dat ze uit het slavernijverleden komen. Als we als mens bevrijd willen worden van een gedwongen situatie of naam, dan pas kunnen we echt afrekenen met ons slavernijverleden.’
De GroenLinks-fractie in Den Haag volgt met dit voorstel het besluit van de stad Utrecht van eerder deze week. De gemeenteraad in die stad nam een motie aan om het makkelijker te maken voor nakomelingen van tot slaaf gemaakten om hun slavernij-achternaam te wijzigen. Ook in Amsterdam en Rotterdam wordt nagedacht over een dergelijk voorstel.
Afghanistan is inmiddels weer van de krantenvoorpagina’s verdwenen. Zo snel kan het gaan: zowel de totale ineenstorting van het twintig jaar door het Westen geschraagde bewind, als de verlegging van de journalistieke hoofdaandacht naar andere onderwerpen.
De belangrijkste kop van de Volkskrant van gisteren gold de uithaal van Kaag naar Rutte in het kader van de Eeuwigdurende Formatie. Welkom thuis!
Laat ik eerlijk zijn: dat de terugkeer van de Taliban aan de macht zich in zo’n ijltempo zou voltrekken, had ik ook niet verwacht. Daarmee bevind ik mij in goed gezelschap. Op vrijdag 13 augustus verklaarden Amerikaanse experts nog dat zij voor de val van Kabul over een maand vreesden; zondag de 15de was het al zover.
Alle schuld voor de totale afgang, die ook in de details op het vliegveld aan het chaotische vertrek van de Amerikanen uit Saigon een halve eeuw geleden herinnert, wordt nu in de schoenen van Joe Biden geschoven. Degene die dat meteen het meest luidruchtig deed, was zijn voorganger Donald Trump.
Maar is dat verwijt ook terecht? Zeker uit Trumps mond is het dat niet echt. Ook Trump wilde zo snel mogelijk weg, en sloot een deal met de Taliban die vooral die Amerikaanse wens diende, waarbij de Afghaanse regering werd genegeerd. Op basis daarvan wisten de Taliban dat er geen enkele noodzaak was om met Kabul te onderhandelen: nog even wachten, en ze konden het gewoon zonder enige concessie innemen, zoals dus ook is geschied.
Een westelijk vertrek over vijf jaar had geen andere uitkomst opgeleverd. Daar ligt het gelijk van Biden
Had Amerika dan met een kleine troepenmacht moeten blijven om de Taliban tegen te houden, gezien wat er nu is gebeurd, wat – voorspelbaar – alle door het Westen opgelegde maatschappelijke modernisering meteen teniet doet? Misschien – maar het paradijs was dan niet uitgebroken. Een westelijk vertrek over vijf jaar had geen andere uitkomst opgeleverd. Daar ligt het gelijk van Biden.
Hooguit had men de aftocht beter kunnen voorbereiden. Dat geldt zeker voor Nederland, dat zich binnen het NAVO-kamp van een bijzonder miezerige en klunzerige klant heeft laten zien.
Het is als bij Srebrenica: het gebrek aan urgentiegevoel op het departement als het gaat om tijdig bedreigde Afghaanse hulpkrachten te evacueren – vooral niet één onterechte vluchteling te veel – in combinatie met een stroperige bureaucratie. Als de procedures maar kloppen!
Het echte alternatief was blijven geweest – voor onbepaalde tijd. Blijven betekent doormodderen, met regelmatig burgerslachtoffers – de Afghaanse variant van Hawija – als collateral damage van slecht ingecalculeerd militair optreden. Dan staan dáárover de kranten weer met verontwaardigde commentaren vol. De komende jaren hebben we zo wel fijn schone handen – zij het ook werkeloze handen in deze regio.
De werkzame vuile handen zijn vanaf nu voor Moskou en Peking, maar die zitten daar niet zo mee. Mensenrechten of meisjesscholen: dat heeft bij Poetin en Xi niet echt prioriteit. Zolang de Taliban maar geen terrorisme naar de Oeigoeren of Oezbeken exporteren, laat de herinvoering van de sharia beide seculiere dictatoren koud.
En de Afghanen? Volgens Biden moeten die ook zélf voor hun land willen vechten – en helemaal ongelijk heeft hij daarmee niet. Westerse militaire steun heeft geen zin, als die bereidheid er amper is. Dan wordt het Amerikaanse leger de facto een bezettingsleger ter schraging van een marionettenbewind: koren op de molen van de Taliban.
Want dat is misschien het meest verbijsterende: het in de westerse propaganda als ‘professioneel’ gepresenteerde officiële leger dat de benen neemt, zich zonder slag of stoot overgeeft, of zelfs naar de vijand overloopt. Al die door de Amerikanen – en in Kunduz door ons – opgeleide soldaten bleken niet bereid om voor een corrupte regering en een ‘buitenlandse bezetter’ te vechten. Ook het hele westerse democratiseringsprogramma interesseerde hen dus feitelijk weinig.
Vermoedelijk zagen zij, net als de Europese huurlegers in vroeger eeuwen, hun soldatenbestaan niet als een nationale morele opgave om hun land van theocratie te vrijwaren, maar als een betaalde baan. Biedt de vijand meer perspectief, dan wisselt men moeiteloos van kamp.
Het maakt opnieuw duidelijk dat onze universele mensenrechten elders vaak als exotische westerse cultuurimport worden beschouwd.
Turkije bouwt ‘slimme torens’ langs de Iraanse grens in het zuidoosten van het land, in een poging om illegale migratie en smokkelactiviteiten te voorkomen, meldt het Turkse staatspersbureau Anadolu. De torens moeten van een ruime afstand vluchtelingen kunnen detecteren.
Vorige maand begon Turkije de grenscontrole te verscherpen, toen de Taliban Kabul binnentrokken en een nieuwe vluchtelingencrisis dreigde. Er zijn honderden speciale eenheden met tientallen gepantserde voertuigen, thermische camera’s, sensoren, radars en drones naar de grens gestuurd.
‘Onze veiligheidsdiensten werken 24 uur per dag, elke dag van de week, gecoördineerd aan de grens en maken gebruik van alle technologische gegevens’, aldus een overheidsbron.
Turkije vangt al ongeveer vier miljoen vluchtelingen op, vooral Syriërs, en wil daarom geen extra vluchtelingen. Alleen al in 2020 kwamen meer dan een half miljoen vluchtelingen illegaal Turkije in via Iran. De meeste vluchtelingen waren toen al Afghanen. President Erdogan staat onder toenemende druk van politici van de oppositie, vooral de seculiere CHP, die een harde lijn voorstaan.
Europa vreest dat de machtsovername van de Taliban in Afghanistan zal leiden tot een enorme migratiegolf richting Iran, Turkije en uiteindelijk de Europese Unie. Erdogan zegt dat zijn land niet zal fungeren als een ‘opslageenheid voor migranten’ voor Europa en heeft de EU al gewaarschuwd dat een nieuwe vluchtelingencrisis onvermijdelijk lijkt.
‘Turkije is geen concentratiekamp, geen vluchtelingenkamp. Dit is geen herberg waar reizigers stoppen. De Republiek Turkije is verantwoordelijk voor haar grenzen,’ aldus een woordvoerder van Erdogans AKP.
Turkije is al sinds 2017 bezig met de bouw van een drie meter hoge muur (foto) langs de Iraanse grens, die de Afghaanse migranten moet tegenhouden.
Griekenland heeft onlangs een hek van veertig kilometer langs de grens met Turkije gebouwd, compleet met een geavanceerd bewakingssysteem, om de migratiestroom een halt toe te roepen.
Een video van vrouwelijke demonstranten in Kabul, die zich niet zomaar laten tegenhouden door Taliban-strijders, gaat viral op social media.
Op het filmpje is te zien dat Talibanstrijders met geweren in hun hand een groep demonstrerende vrouwen tegenhouden, waarmee de vrouwen niet zomaar genoegen nemen en zich luidkeels beklagen.
Later mogen de vrouwen er wel langs, schrijft correspondent Nabih Bulos (LA Times) die het filmpje twitterde. Zijn bericht is inmiddels duizenden keren gedeeld.
Sommige vrouwen in Kabul vrezen dat de Taliban hun vrijheden zullen terugdraaien. Daarom besluiten zij sinds enkele dagen geleden om te demonstreren.
Volgens de Amerikaanse nieuwszender CNNlopen honderden vrouwen mee in protesten in Kabul en kleinere steden en gebruiken de Taliban soms geweld om demonstranten uiteen te drijven, waarbij ook doden zijn gevallen.
Volgens de Taliban zijn de protesten een ‘doelbewuste poging om problemen te veroorzaken’ vanuit vrouwen die nog geen 0,1 procent van Afghanistan zouden representeren.
De Taliban beloven geen herhaling van de jaren negentig, toen vrouwen buiten niet zonder boerka en mannelijke begeleiding buiten mochten rondlopen. Veel buitenlandse waarnemers zijn sceptisch. Ondanks de beloften van de Taliban om het nu heel anders te doen, worden vrouwen opnieuw gedwongen om thuis te blijven, aldus CNN.
Mohammad Hasan Akhund is door de Taliban aangewezen als het nieuwe regeringshoofd, drie weken nadat de islamistische beweging de macht in Afghanistan heeft overgenomen. Wie is hij?
Akhund is een van de oprichters van de Taliban en vocht nog tegen de Russen, die in 1979 Afghanistan binnenvielen en pas in 1989 vertrokken. Hij was minister van Buitenlandse Zaken en vicepremier in de vorige Taliban-regering, die tot de NAVO-invasie van 2001 Afghanistan bestuurde. Inmiddels is hij al twintig jaar het hoofd van de raad van Talibanleiders.
De Amerikaanse inlichtingendiensten noemen Akhund, die achterin de zestig jaar is, ‘een van de meest ineffectieve en onredelijke leiders van de Taliban’. Akhund staat te boek als compromiskandidaat, die de hardliners en gematigden binnen de Taliban moet verenigen.
Akhund ontleent veel van zijn prestige aan zijn hechte band met Mullah Mohammad Omar, de eerste leider van de beweging die vermoedelijk in 2013 overleed. Akhund staat op een Verenigde Naties-lijst van internationaal gezochte terroristen. In een VN-verslag wordt Akhund omschreven als een ‘naaste medewerker en politiek adviseur’ van Omar.
Abdul Ghani Baradar zal de plaatsvervanger van Akhund worden. Baradar sloot zich eind jaren zeventig aan bij de Moedjahedien en vocht tegen de Russen. Hij werd na het verjagen van de Sovjets samen met Akhund een van de medeoprichters van de Taliban.
De Taliban ontlenen hun bestuursmodel deels aan Iran, waarin grootayatollah Ali Khamenei het laatste woord heeft bij belangrijke zaken. In Afghanistan zal Hibatullah Akhundzada een dergelijke functie vervullen. Akhundzada vocht al mee tegen de Russen, maar staat meer bekend als religieus leider. Hij werkte in de jaren negentig als hoofd van de shariarechtbanken en is sinds 2016 Taliban-opperbevelhebber.
De Taliban presenteren deze nieuwe regering als interim-regering, maar willen geen uitspraken doen over eventuele toekomstige verkiezingen.
Gisteren presenteerde spoken word-artiest Zaïre Krieger haar langverwachte vertaling van The Hill We Climb, het tot verbinding manende gedicht dat Amanda Gorman (23) voordroeg tijdens de presidentiële inauguratie van Joe Biden. Nederlandse kranten en opiniemakers zijn verdeeld over het resultaat.
Aanvankelijk had uitgeverij Meulenhoff schrijver en dichter Marieke Lucas Rijneveld de vertaalopdracht gegeven, maar dit stuitte op verzet vanuit Black Lives Matter-hoek. Rijneveld is wit en zou daarom het gedicht, dat gaat over eenheid, samenwerking en saamhorigheid, van de zwarte Gorman niet goed kunnen vatten. Rijneveld besloot zich daarop terug te trekken en de zwarte Krieger kreeg de opdracht.
Het inauguratiegedicht blijft in de Nederlandse vertaling overeind, schrijfthet Parool, dat het gedicht niet makkelijk noemt om te vertalen. ‘Hoe ‘vertaal’ je de specifieke culturele context? Hoe houd je alliteratie, binnenrijm en eindrijm in stand? Hoe handhaaf je het ritme van de tekst?’
Krieger vertaalde bijvoorbeeld de lastige passage ‘We lay down our arms. So we can reach our arms out to one another / We seek harm to none, and harmony for all’ als ‘Onze handen gebald als vuisten / Gaan open om een hand te reiken. Om met niemand naar handgemeen te streven, maar in gemeenschap samen te leven.’ Het Parool schrijft hierover:
‘Arms betekent zowel ‘wapens’ (zoals in de eerste zin) als ‘armen’. Harm (pijn doen) wordt ‘harmony’ (harmonie). In deze zinnen wordt dus gespeeld met een homoniem en rijm ‘arm’ – ‘harm’. Een letterlijke vertaling zou zijn: we leggen onze wapens neer (Of: we laten onze armen zakken), zodat we onze armen kunnen uitstrekken naar elkaar / We willen niemand pijn doen en harmonie voor iedereen.’ Een mooie oplossing, al gaat er wel iets van de letterlijke vertaling verloren, merkt het Parool op.
De Volkskrant is kritischer en noemt de vertaling ‘bij vlagen eigengereid’. Zo vertaalt Krieger ‘The loss we carry, a sea we must wade’ als ‘Het verlies dat we bewaren, golven nog opwachtend.’ Volgens de Volkskrant klinkt Gorman hier nuchterder dan Krieger. Ook komt de Amerikaanse pastorale mythe, waarbij mensen in harmonie leven op het land, onvoldoende terug in de vertaling van Krieger, schrijft de Volkskrant.
‘In dat paradijs werd verdeeldheid gezaaid (sow division), maar dat beeld raakt verloren in Kriegers vertaling. Dat is jammer want daarmee verdwijnt ook de verbinding met andere regels’, aldus de Volkskrant, die opmerkt dat ‘identiteitspolitieke argumenten’ zwaar moeten hebben gewogen bij Kriegers vertaling.
Elsevier-columnist en voormalig Kamerlid (GroenLinks) Zihni Özdil is ronduit negatief en noemt het resultaat erger dan wanneer je Gormans gedicht door Google Translate zou gooien. ‘Dit krijg je als je de huidskleur laat vertalen in plaats van het gedicht’, twittert hij. ‘En geen literaire criticus of columnist kan dit gepruts door iemand zonder taalgevoel hekelen, ook al wil die zo graag. Want dan ben je meteen een racist.’
Sinds de machtsovername door de Taliban staan onze media vol berichtgeving en analyses over Afghanistan. Ook ontbreekt het niet aan verhalen over Afghaanse vluchtelingen en de families die achter zijn gebleven. Volgens sommige Nederlandse moslims schetsen de media echter een eenzijdig beeld van wat daar gaande is.
Zo zetten Nederlandse media de Afghanen te veel neer als passieve slachtoffers, aldus de Afghaans-Nederlandse Nilab Ahmadi (29). ‘Afghanen hebben juridische processen in gang gezet om de mensen te helpen die in Kabul vastzitten, zoals journalisten. Binnen de Afghaanse diaspora zijn lijsten gemaakt van advocaten die kunnen helpen, van wie je moet bereiken. Het zijn ook Afghanen en Afghaanse Europeanen die geëvacueerden opvangen zodra ze in hun bestemmingsland aankomen. Ze hebben benodigdheden ingezameld voor Afghaanse vluchtelingen, bijvoorbeeld in Turkije. Daarnaast zijn er Afghanen die vluchten naar Kabul hebben geregeld om evacuaties mogelijk te maken’, vertelt zij.
‘De Afghaanse diaspora is zeer goed in staat de eigen gemeenschap op te vangen, ondanks veertig jaar lang ellende en oorlog. Wij komen uit families die alles hebben verloren, maar ondanks dat gaan we door. Afghanen zijn niet enkel slachtoffers van dit alles, maar dat is wel het beeld dat je te zien krijgt in de media.’
‘Afghanen zijn niet enkel slachtoffers van dit alles, maar dat is wel het beeld dat je te zien krijgt in de media’
De ouders van Ahmadi zijn eind jaren tachtig vanuit Afghanistan naar de Sovjet-Unie gegaan, op de vlucht voor de oorlog. Zij werd in Rusland geboren, net als veel Afghaanse leeftijdsgenoten. Toen de Sovjet-Unie in 1991 ten val kwam, vluchtte zij met haar moeder naar Nederland. Haar vader volgde het gezin vlak daarna.
‘Lange tijd wilde ik mijn identiteit als Afghaan even ‘parkeren’, omdat het steeds over de oorlog ging. Naarmate ik ouder werd, kwam ook het verlangen om mij meer te verdiepen in mijn Afghaanse wortels. Die kennis komt nu met volle teugen binnen’, vertelt zij. ‘Heel veel van de Afghaanse cultuur is verloren gegaan door de Taliban, die culturele genocide hebben gepleegd. Onder hun bewind zijn musea vernield, kunstwerken vernietigd en boeken in brand gestoken. Ze hebben ook de filmindustrie met de grond gelijk gemaakt. Daar is niets meer van over.’ Ondanks dat zij de rijke cultuur in Afghanistan nooit heeft meegemaakt, rouwt zij om het verlies daarvan. ‘Het is een heel sterk sentiment onder de Afghaanse diaspora.’
Deze diaspora kent veel Afghaanse experts, die meer kennis hebben over de geschiedenis van het land dan de – veelal witte – deskundigen die nu alle ruimte krijgen in de media, aldus Ahmadi. ‘Je merkt dat de media zich beperken tot bepaalde invalshoeken met betrekking tot Afghanen. Ik werd bijvoorbeeld door de Amsterdamse omroep AT5 gevraagd om te praten over mijn familie daar. Aan het begin van de machtsovername door de Taliban was het medialandschap in Nederland volledig gericht op interviews met Afghanen die nog familie hebben in Kabul’, zegt zij.
‘Dan werd aan Afghanen en Afghaanse Nederlanders gevraagd waar ze bang voor zijn, en wat ze denken dat er gaat veranderen. Dat werd dan bewerkt tot een zielig plaatje: ‘Ik ben verdrietig, mijn familie is verdrietig en wij zijn hulpeloos.’ Ondertussen wordt ook gesproken over wat er is gebeurd en hoe de machtsovername door de Taliban plaats had kunnen vinden, maar die vragen stellen journalisten aan witte deskundigen, niet aan Afghanen of Afghaanse Nederlanders.’
Daarom pleit Ahmadi voor meer Afghaanse experts in de media. ‘Er moet direct contact worden gelegd met deskundigen, en dat moeten Afghanen zijn. De media kunnen ook een pool van bijvoorbeeld vijf Afghaanse experts opstellen die actief betrokken zijn binnen de Afghaanse diaspora, om vervolgens informatie over Afghanistan uit dit pool te putten’, zegt zij.
Oriëntalisme
De westerse media spreken ook vaak op een oriëntalistische manier over de ‘Afghaanse vrouw’, merkt de Turks-Nederlandse Sevgi* (28). ‘De Afghaanse vrouw wordt dan weggezet als passief, onderdanig, zwak en onbeschaafd. Wat ik ook proef is het white savior-complex, waarbij witte mensen schrijven vanuit de overtuiging dat deze vrouwen door hen gered moeten worden’, vertelt Sevgi.
‘In tegenstelling tot het beeld dat de media van de Afghaanse mannen schetsen – ‘barbaars’ -, zouden deze passieve vrouwen volgens hen door de westerse beschaving nog ‘gered’ kunnen worden. Maar dat klopt niet. Afghaanse vrouwen hebben ontzettend veel gedaan om zich te verzetten tegen de Taliban, en daar lees je haast niets over in de media.’
Als voorbeeld noemt zij de Revolutionary Association of the Women of Afghanistan (RAWA). Deze militante vrouwenbeweging werd in de jaren zeventig opgericht en vocht tegen de Russische bezetters en religieuze fundamentalisten. Nu zet RAWA zich in voor vrouwenrechten, vrijheid en het behoud van democratische waarden.
Een ander voorbeeld is het Afghaanse vrouwennetwerk. Dit werd opgericht door vijftig Afghaanse vrouwen, die na 9/11 bij elkaar kwamen in Pakistan om zich te organiseren tegen de militaire invasie van de VS. Ook riepen ze buurlanden op om hun grenzen te openen en vluchtelingen op te vangen, die slachtoffer werden van de vele aanvallen van het Amerikaanse leger.
Foto van Afghaanse vrouwen in 1972 versus 2013 (Beeld: Instagram)
Door de vrijheidsstrijd van de Afghaanse vrouwen niet te benoemen wordt een eenzijdig beeld geschetst, vindt Sevgi. ‘Op social media werd een oude foto gedeeld, waarop Afghaanse vrouwen uit de jaren zeventig te zien zijn die in korte rokjes rondliepen. Dit wordt vanuit de westerse blik dan gezien als het ideaalbeeld van vrijheid voor vrouwen, terwijl er toen ook vrouwen waren die uit vrije wil een hoofddoek droegen’, zegt zij.
‘De mensen die deze foto op social media delen, zeggen te rouwen om de vrijheid die de Afghaanse vrouwen nu niet meer zouden hebben. In plaats van het definiëren van vrijheid in sociale, politieke en economische rechten moeten we focussen op de situatie rondom geletterdheid, gezondheidszorg en onderwijs. Een foto zegt niks over de vrijheid die mensen ervaren.’
‘Linkse’ media
Ook de Iraans-Nederlandse Mehri Zamanbin (29) mist in de mediaverhalen over Afghanistan een sociaalhistorische context. Deels komt dit omdat sommige media via sensatiegerichte artikelen meer lezers willen scoren, stelt zij.
‘In sommige media worden de ontwikkelingen in Afghanistan zelfs gereduceerd tot een ‘burgeroorlog’, alsof de Afghaanse mensen deze oorlog over zichzelf hebben afgeroepen. Dat stuit me tegen de borst. Hiermee wordt gesuggereerd dat democratie niet werkt voor de Afghaanse bevolking omdat ze heel anders zouden zijn. Ook wordt zo de moslimidentiteit van Afghaanse burgers geproblematiseerd.’ Dat heeft ook gevolgen voor hoe Afghaanse vluchtelingen hier worden ontvangen, zegt zij. De problematisering van moslims als gevolg van eenzijdige berichtgeving heeft volgens haar een negatieve invloed op de stemming van ‘bezorgde Nederlandse burgers’ die de grenzen dicht willen houden.
‘Afghanistan heeft al sinds de jaren zeventig last van internationale mogendheden die het land binnenvallen’, zegt Zamanbin. ‘Hoe kunnen we praten over de machtsovername door de Taliban zonder kritisch te kijken naar de interventies die daar jarenlang plaatsvonden? Zonder kritisch te kijken naar onze militaire aanwezigheid? Waarom waren we daar überhaupt? Dat soort vragen worden niet gesteld aan de mensen die er verantwoordelijk voor zijn.’
Zulke kritiek op het handelen van het Westen in Afghanistan is er wel, maar leest zij vooral in opiniestukken. Ook merkt zij dat media die wél kritiek leveren op de buitenlandse interventies in Afghanistan, zoals NRC, vaak als extreemlinks worden bestempeld door mensen die gematigd rechts zijn.
‘Je hoort mensen ook zeggen dat ze de media erg links vinden. Daar ben ik het niet mee eens. Ik vind dat in Nederland juist het idee heerst dat zowel links als rechts van zich moeten laten horen. Dit is een land waar iedereen zijn mening mag verkondigen, en daarvoor staan verschillende mediaplatformen tot hun beschikking. Ik denk dat sommige mensen die gematigd rechts zijn zich ongemakkelijk voelen bij het feit dat biculturele Nederlanders nu steeds vaker ruimte innemen in publieke debatten. Dat zijn ze niet gewend, en daarom denken ze dat de media links zijn.’
De ‘acceptabele’ moslim
Er is nog een lange weg te gaan voordat het westerse medialandschap daadwerkelijk inclusief wordt voor moslims, stelt de Indonesisch-Nederlandse Michiel**(34). Het valt hem op dat media onderscheid maken tussen ‘acceptabele’ en ‘radicale’ moslims.
‘De moslim die wél geaccepteerd wordt, en vaak ook meer ruimte krijgt in de media, is de moslim die liberale en seculiere waarden nastreeft. Moslims die de sharia beter vinden dan de democratie worden gelabeld als extreem of radicaal. Zij krijgen met dat stempel geen ruimte om deel te nemen aan maatschappelijke gesprekken’, zegt hij.
‘Door de assimilatie van liberale normen en waarden die Nederlandse moslims worden opgelegd, zijn ze meer geneigd om te zeggen dat de sharia niet bij de islam hoort. Dat vind ik erg. De sharia is belangrijk in de islam’, zegt hij. ‘Dat vrouwen vervolgens de toegang tot onderwijs worden ontzegd is verkeerd. Dat maakt geen deel uit van de sharia. Maar om de sharia dan volledig te verwerpen, omdat de Taliban een bepaalde uitleg van de sharia hanteren, dat vind ik ook verkeerd. De sharia is niet bij voorbaat fout omdat het afwijkt van de democratie en liberale normen en waarden.’
Volgens Michiel zouden moslims zich meer moeten verdiepen in de sharia voordat zij er uitspraken over doen. ‘Moslims zouden ook trots moeten zijn op hun geloof, en geen concessies hoeven te maken om geaccepteerd te worden.’
‘Moslims die de sharia beter vinden dan de democratie krijgen geen ruimte om deel te nemen aan maatschappelijke gesprekken’
Zodra een moslim niet de Taliban maar vooral de Verenigde Staten veroordeelt voor hun militaire offensieven in Afghanistan, wordt diegene sneller gezien als radicaal, denkt hij. ‘Als je tegen de Amerikaanse bezetting bent in Afghanistan, betekent het niet gelijk dat je pro-Taliban bent. De Taliban hebben veel fouten gemaakt in het verleden, en ze maken nu nog steeds fouten. Maar als je het handelen van de VS als bezetter als iets kleins ziet en de fouten van de Taliban als iets ongelooflijk groots, dan zijn dat scheve verhoudingen’, zegt hij. ‘Moslims zouden ook blij moeten zijn met het feit dat de VS daar weg is, en zich nu moeten richten op de opbouw van een nieuw Afghanistan zonder buitenlandse interventies. Dat is het belangrijkste.’
Het erkennen van de Taliban als de nieuwe regering van Afghanistan is echter gevaarlijk, ziet Nilab Ahmadi. ‘De Taliban zijn een terroristische organisatie die een land met militaire macht in handen heeft gekregen. Ze hebben gebombardeerd en aanslagen gepleegd, en in rap tempo claimden ze de nieuwe Afghaanse overheid te zijn’, zegt zij. ‘Door de Taliban te legitimeren, laat je volledig achterwege dat een grote groep Afghanen de Taliban niet als overheid wil. De bevolking heeft hier totaal geen zeggenschap in gehad.’
Legitimatie van de Taliban haalt volgens Ahmadi juist de ernst weg van de gevolgen van het militaire ingrijpen van het westen. Dit, omdat de gewelddadige machtsovername door de Taliban een direct gevolg is van wat de westerse mogendheden in het land hebben aangericht, ziet zij. De Taliban legitimeren als de nieuwe Afghaanse regering en de militaire interventies van het westen goedpraten, vindt Ahmadi daarom even problematisch.
‘Hoe kan het eigenlijk dat een terreurgroep als de Taliban de macht hebben overgenomen in Afghanistan? En hoe heeft de internationale gemeenschap het zover laten komen? Dat zouden we ons meer moeten afvragen, ook in de media.’
*Achternaam bij de redactie bekend.
** Gefingeerde naam. Echte naam bij de redactie bekend.
Het standbeeld van ontdekkingsreiziger Christoffel Columbus op het plein in Mexico-Stad zal worden vervangen door een standbeeld van een inheemse vrouw. Dit kondigt de burgemeester van de stad aan.
Het nieuwe monument heeft als doel de historische rol van vrouwen in Mexico, met name inheemse vrouwen, te erkennen, aldus burgemeester Claudia Sheinbaum.
Het besluit vindt plaats in een periode dat veel ‘koloniale’ standbeelden zijn neergehaald door activisten. In reactie op de Black Lives Matter-beweging zijn standbeelden in de VS, het Verenigd Koninkrijk, Canada en Columbia verwijderd door demonstranten of lokale autoriteiten.
In verschillende Amerikaanse steden zijn al standbeelden van Columbus verwijderd. Zijn ontdekkingsreizen maakten de weg vrij voor het koloniseren van Amerika door de Spanjaarden en Portugezen, en daarna de Nederlanders, Engelsen en Fransen. De Spanjaarden koloniseerden Mexico. Mexico-Stad is gebouwd op de ruïnes van Tenochtitlan, hoofdstad van het Aztekenrijk.
Het standbeeld van Columbus in Mexico-stad was, vanwege de centrale ligging van het standbeeld in de stad, een favoriet doelwit van activisten, die het monument met graffiti bekladden.
Burgemeester Sheinbaum zegt dat het nieuwe standbeeld, genaamd ‘Tlali’, mogelijk klaar zal zijn rond Dia de la Raza (Columbusdag), op 11 oktober. Het standbeeld van Columbus wordt verplaatst naar een minder prominente plek in een klein park in de stadswijk Polanco.
Onze site gebruikt cookies en vergelijkbare technologieën onder andere om u een optimale gebruikerservaring te bieden. Ook kunnen we hierdoor het gedrag van bezoekers vastleggen en analyseren en daardoor onze website verbeteren.
Deze website gebruikt cookies om uw gebruikservaring op deze website te verbeteren. Van deze cookies worden cookies aangemerkt als "Noodzakelijk" in uw browser bewaard, deze cookies zijn essentieel voor het functioneren van de website. Bijvoorbeeld het opslaan van uw keuze of u wel of geen cookies wilt hebben. Wij maken ook gebruik van cookies van derde partijen die ons helpen met het analyseren en begrijpen van de gebruik van deze website door u. Deze cookies worden alleen gebruikt als u daar toestemming toe geeft. U heeft ook de mogelijkheid om uzelf uit te sluiten voor deze cookies. Dit zal echter effect hebben op uw gebruikerservaring.
Noodzakelijke cookies zijn absoluut nodig voor het functioneren van de website. De cookies in deze categorie zorgen alleen voor de veiligheid en het functioneren van deze website . Deze cookies bewaren geen persoonlijke gegevens
Deze cookies zijn niet strict noodzakelijk, maar ze helpen de Kanttekening een beter beeld te krijgen van de gebruikers die langskomen en ons aan te passen aan de behoeftes van onze lezers. Hiervoor gebruiken wij tracking cookies. Bij het embedden van elementen vanuit andere websites zullen er door deze sites ook cookies worden gebruikt.
