‘De Holocaust vormt een verplicht deel van het Hongaarse onderwijs’, aldus de Hongaarse regering. De regering reageert hiermee op ophef over het schrappen van een boek van een Holocaust-overlevende uit het curriculum, terwijl daar boeken van notoire antisemieten aan zijn toegevoegd.

Eerder dit jaar werd bekend dat een boek van Holocaust-overlevende en Nobelprijswinnaar Imre Kertesz door de nationalistische Fidesz-regering van Viktor Orbán van de verplichte leeslijst werd geschrapt.

Kertesz werd in 1944 als tiener naar Auschwitz gedeporteerd. Onbepaald door het lot, zijn ironische, en aangrijpende roman hierover, verscheen in 1975. In 2002 kreeg hij hiervoor de Nobelprijs voor de Literatuur. Het kwam ook op de lijst van verplichte literatuur voor het voortgezet onderwijs.

Op het nieuwe nationale curriculum ontbreekt Onbepaald door het lot, hoewel de regering benadrukt dat het boek wel staat op de aanbevolen leeslijst.

Op de nieuwe verplichte leeslijst staan wel boeken uit de jaren dertig en veertig van de twintigste eeuw, die eerder niet op deze lijst stonden. Het zijn boeken van Ferenc Herczeg (1863-1954), Albert Wass (1908-1998) en József Nyiro (1889-1953), drie nationalistische auteurs. Hun romans handelen over het Hongarije van de vroege twintigste eeuw, toen Hongarije nog drie keer zo groot was als nu.

Vooral Wass en Nyiro zijn omstreden. Zij waren tijdens de Tweede Wereldoorlog nazi-sympathisanten. Bovendien steunden zij de Pijlkruisers, Hongaarse collaborateurs die medeverantwoordelijk waren voor het deporteren van de Hongaarse Joden naar Auschwitz.

Wass en Nyiro vluchtten na de oorlog naar het buitenland. Ze werden door Hongarije bij verstek ter dood veroordeeld.

In Hongarije is er protest tegen het schrappen van Kertesz van de lijst en het opnemen van de drie nationalistische auteurs in het nieuwe curriculum. Niet alleen vanwege hun extremistische standpunten, maar ook omdat ze matige schrijvers zouden zijn.

Een groep van zo’n vijftig hoogleraren heeft twee weken geleden een open brief geschreven. Een online petitie van docenten is nu meer dan 15.000 keer ondertekend. De Hongaarse regering voelt zich nu genoodzaakt om te reageren.

‘Het is nogal een claim om te beweren da we op de een of andere manier het werk van Imre Kertesz zouden willen verbergen’, zegt de regering bij monde van een woordvoerder. De regering heeft namelijk een apart instituut opgestart om de erfenis van Kertesz te bewaken.

De boeken van nazi-sympathisanten Wass en Nyiro zijn volgens de regering niet voor niets toegevoegd aan de verplichte leeslijst: ‘Het gaat over het begrijpen van onze nationale erfenis’. Deze auteurs schreven over een periode ‘die in het grootste deel van de twintigste eeuw niet eens besproken mocht worden – laat staan op school.’

De regering besluit: ‘Hongarije is uitgegroeid tot één van Israëls fanatiekste supporters en de overheid heeft een zero tolerance-beleid rond antisemitisme.’ Critici merken echter op dat Orbán, vanwege de felle campagne die hij voert tegen de Joodse, Hongaars-Amerikaanse miljardair George Soros, het antisemitisme in eigen land bevordert.

Vorig jaar kwam Hongarije ook al negatief in het nieuws wat betreft de omgang met het eigen oorlogsverleden. Joodse organisaties en historici zijn sceptisch over het nieuwe Holocaustmuseum in de Hongaarse hoofdstad Boedapest, dat de Hongaarse rol in de Holocaust zou willen witwassen.

Afgelopen weekend was de hashtag #ikbenblank ‘trending’ op Twitter in Nederland. Twitteraars wilden met deze hashtag protesteren tegen het gebruik van het woord ‘wit’.

Aanleiding van de commotie was een brief die de anonieme PVV-twitteraar ‘Beppie’ stuurde naar RTL Nieuws. Daarin hekelde ze Amerika-correspondent Erik Mouthaan, die liever het woord ‘wit’ gebruikt in plaats van ‘blank’.

RTL Nieuws antwoordde dat het woord ‘wit’ neutraler is dan het woord ‘blank’, ook omdat ‘wit’ het tegenovergestelde is van ‘zwart’. Dit antwoord schoten ‘Beppie’ en mede-twitteraar ‘Sas’ in het verkeerde keelgat.

Laten we deze hashtag trending maken.#ikbenblank

— Sas (@Sashaexposed) February 22, 2020

Sas wilde de hashtag #ikbenblank populair maken. Dit lukte. Maar bij andere twitteraars leidde de hashtag tot de nodige ophef. Zo twitterde Volkskrant-columnist Harriet Duurvoort zaterdagavond boos:

#ikbenblank is trending op het door fascistische laffe anonieme trollen gedomineerde twitter. Soms weet ik echt niet waarom ik nog twitter.

— Harriet Duurvoort (@HDDuurvoort) February 22, 2020

Duurvoort kreeg op haar beurt boze reacties van boze ‘blanke’ twitteraars, zoals van de controversiële journalist Joost Niemöller. Hij is mede-initiatiefnemer van de rechtse omroep in spé Ongehoord Nederland.

Het is natuurlijk een diepe schande, @HHDuurvoort. Blanke mensen die zeggen dat ze blank zijn. Hoe durven ze. Waarom wensten ze zich niet dood, Dat is toch wat je wil? Nou vooruit: #ikbenblank https://t.co/XNs3EyMiYg

— Joost Niemoller (@JoostNiemoller) February 22, 2020

Naast Niemöller vielen nog honderden twitteraars Duurvoort aan. Zondagochtend trok zij haar conclusies:

#Twexit voor een lange tijd. Ben hier om onderzoek te doen naar zaken als jeugdzorg en passend onderwijs. Maar ik vind de alomtegenwoordige fascistische drek, en het verdere gepest op twitter, gewoon over mijn grenzen heen gaan. Veel succes verder met uw leven.

— Harriet Duurvoort (@HDDuurvoort) February 23, 2020

Het feit dat #ikbenblank zo populair was zorgde bij wel meer twitteraars voor gefronste wenkbrauwen.

Ik vermoed dat #ikbenblank niet meer trending is als xenofoob Nederland in de zomer weer massaal aan de Turkse kust in cheap ass inclusive resorts ligt te bakken.

— Chris Klomp (@chrisklomp) February 23, 2020

De Democratische presidentskandidaat Michael Bloomberg ligt zwaar onder vuur. Als burgemeester van New York (2002-2013) was hij verantwoordelijk voor het optreden van de politie, die veel moskeeën en islamitische centra in de stad na 9/11 onder surveillance had geplaatst.

De linkse activist Sarah Pearson begon vorig jaar de campagne #AskBloomberg tegen Bloomberg om hem met zijn ‘islamofobe’ beleid te confronteren. In december antwoordde Bloomberg, bij de aftrap van zijn campagne in Milwaukee (Wisconsin): ‘De politie ging alleen naar binnen wanneer de moskee, wanneer de imam, ons vroeg om naar binnen te gaan.’

Volgens Pearson is dit een klinkklare leugen. Een onderzoek van het internationale persbureau Associated Press in 2011 toonde aan dat de politie van New York moskeeën en islamitische centra in de stad nauwkeurig in kaart had gebracht, gesprekken afluisterde, surveillerde in buurten en informanten inzette die preken monitorde. Associated Press won voor dit onderzoek de prestigieuze Pulitzerprijs.

De roep dat Bloomberg zijn excuses moet aanbieden voor deze episode uit zijn tijd als burgemeester van New York klinkt steeds luider, schrijft al Jazeera.

Ook moet Bloomberg volgens critici excuses maken voor enkele controversiële uitlatingen die hij in het verleden heeft gedaan. Vorige week dook een audio-opname uit 2015 op, waarin Bloomberg zei dat je de politie moest sturen naar die plekken ‘waar de misdaad is – daarmee bedoel ik buurten waar minderheden wonen’,

Activiste Sarah Pearson, die het balletje aan het rollen heeft gebracht, is van Japans-Amerikaanse afkomst. Haar familie werd in de Tweede Wereldoorlog, na de Japanse aanval op Pearl Harbor, geïnterneerd, net als duizenden andere Japanse Amerikanen. Ze zegt dat deze familiegeschiedenis haar motiveert om op te komen voor de rechten van Amerikaanse moslims.

Uit een steekproef van RTV Rijnmond blijkt dat veel Chinese restaurants de uitbraak van het Coronavirus in hun portemonnee voelen. Er komen minder klanten. Wel worden er meer racistische grappen aan tafel gemaakt.

Normaal is het wel rustig in Chinese restaurants in de maanden januari en februari. Maar zo rustig als nu heeft de eigenaresse van een restaurant in Ridderkerk het nog niet eerder meegemaakt, vertelt ze aan RTV Rijnmond. ‘We krijgen ook bezorgde klanten die bellen om te vragen of onze kok in China is geweest.’

De uitbraak van het Coronavirus in China leidt niet alleen tot minder klanten, maar ook tot meer racisme. Een medewerker van een Chinees restaurant in Schiedam is op straat uitgescholden voor ‘kut-Chinees’, in een restaurant in Rotterdam werd plotseling ‘corona’ geroepen en een kok uit Vlaardingen kan niet normaal op de tram stappen: als hij dit doet, dan gaat iedereen achterin zitten.

Een ondernemer uit Rotterdam-Zuid, met veel vaste klanten, krijgt juist veel medeleven. ‘Ze vragen of er mensen uit onze familie getroffen zijn door het coronavirus. Wij bestaan al meer dan 35 jaar en hebben veel vaste klanten die met ons begaan zijn.’

Marokkko heeft uitgehaald naar het Nederlandse parlement, in het bijzonder naar SP-leider Lilian Marijnissen en haar fractiegenoot Sadet Karabulut. De reden: de twee SP’ers publiceerden een kritisch rapport over Marokko’s omgang met de Rif.

In hun rapport Rif en rechtvaardigheid worden het neerslaan van de Rif-beweging door de Marokkaanse overheid, de processen tegen de Rif-leiders en martelingen veroordeeld. Ook schrijven Marijnissen en Karabulut dat ontwikkelingshulp voor Marokko naar de bevolking van het land moet gaan en niet moet belanden in de zakken van de machthebbers.

Maar volgens Marokko bemoeien de Nederlanders zich met ‘interne aangelegenheden’ van Marokko. ‘Dit is onacceptabel’, aldus de Marokkaanse regeringswoordvoerder Hassan Abyaba (foto). ‘We zijn een soevereine staat. We weigeren partijen naar Marokko te laten komen om interne rapporten te schrijven en ons op die manier onder druk te zetten.’

Het rapport volgde op een bezoek van Lilian Marijnissen en Sadet Karabulut aan de Rif, eerder dit jaar. Daarbij bezochten ze ook de ouders van Rif-leider Nasser Zefzafi (foto). Zefzafi zit in Marokko een gevangenisstraf van twintig jaar uit vanwege zijn rol in de volksopstand van de Rif. Hij geldt als hét gezicht van de anti-overheidsprotesten in de Rif.

Deze zogenoemde Hirak-protesten barstten in 2016 los en waren gericht op een verbetering van de leefomstandigheden van de Riffijnen. De Rif is een gebied dat door Marokko wordt achtergesteld, zegt de Hirak-beweging. De Rif-protesten zijn inmiddels grotendeels de kop ingedrukt. Hetzelfde geldt voor de vrije verslaggeving hierover.

Nederland was bij monde van buitenlandminister Stef Blok eerder al kritisch over de hoogte van de celstraffen voor Rif-activisten. Ook vroeg Blok Marokkaans-Nederlandse Rif-activisten om, eenmaal in de Rif, waakzaam te zijn omdat Marokko hen net zo kan behandelen.

In 2018 zei de Marokkaanse buitenlandminister Nasser Bourita dat hij de Nederlandse ambassadeur vanwege Bloks uitspraken had ontboden. Bourita zei later daarover:

‘Ik had duidelijk gemaakt dat de Hirak-beweging in de Rif een interne aangelegenheid is en niet het onderwerp kan zijn van diplomatieke gesprekken. Als we de beslissingen van de Nederlandse rechtbanken respecteren, dan moeten ze ook de onze respecteren.’

Vanmiddag verscheen secretaris Murat Türkmen van moskeekoepel Islamitische Stichting Nederland (ISN) voor de ‘Parlementaire ondervragingscommissie ongewenste beïnvloeding uit onvrije landen’. Het was het laatste uit een reeks verhoren met experts en moskeebestuurders, die twee weken duurde.

Bij deze Turks-Nederlandse koepelorganisatie zijn bijna 150 moskeeën aangesloten. ISN is de Nederlandse dochterorganisatie van het Turkse presidium voor Godsdienstzaken: Diyanet.

Ondervragers Gert-Jan Segers (ChristenUnie) en Niels van den Berge (GroenLinks) trapten het verhoor af met een pittige vraag. Is ISN vanwege haar band met Turkije en de constructie van door Diyanet gestuurde imams niet een politiek instrument? ‘ISN begeeft zich niet op politiek terrein’, verdedigde Türkmen zich.

De commissie wilde ook weten of de Diyanet-imams in Nederland verantwoording af moeten leggen aan Turkije. Deze verantwoording zou dan moeten gebeuren aan de Turkse attaché voor Godsdienstzaken, een Turkse diplomaat die gevestigd is in Rotterdam. ‘Ik zou de relatie tussen de attaché en de imams niet helemaal zeker weten’, antwoordde Türkmen.

GroenLinks-Kamerlid Van den Berge wees op het Diyanet-onderzoek door de Kanttekening, dat gisteren uitkwam. In ons onderzoek stelt een voormalig Diyanet-imam uit Duitsland dat het consulaat in Duitsland politieke zaken met hem besprak. Van den Berge wilde weten of dit soort praktijken ook in Nederland voorkomen.

‘In Nederland gebeurt dat niet’, was Türkmens reactie. Maar: ‘Ze kunnen wel eens opgeroepen worden door de [Turkse] attaché [voor Godsdienstzaken]’, liet hij doorschemeren. Van den Berge vroeg of het in die gesprekken over politiek gaat. Dat kon Türkmen niet uitsluiten.

Ook kreeg de ISN-secretaris de vraag waarom de moskeeën die bij zijn stichting zijn aangesloten niet imams uit Nederland aanneemt. ‘Wij hebben geen andere keuze’, verdedigde Türkmen zich. ‘Als hier een imamopleiding zou zijn, dan hadden we misschien geen beroep gedaan op imams uit Ankara.’

De commissie confronteerde Türkmen met het feit dat Diyanet nooit actief heeft meegedaan aan het opzetten van zo’n opleiding. Hij deed daarop een geste: ‘Wij zijn bereid om hier een imamopleiding te houden.’ Wetenschappers Ahmet Erdi Öztürk en Semiha Sözeri concludeerden in 2018 nog dat ISN vanwege de band met Turkije uit alle Nederlandse initiatieven voor een imam-opleiding is gebleven.

De commissie behandelde ook het heikele punt van de lijst met vermeende Turks-Nederlandse Gülen-sympathisanten, die door toenmalig ISN-voorzitter Yusuf Acar in 2016 richting Ankara werd gestuurd. Türkmen zei hierop dat ISN hier niets te verwijten valt.

Türkmen: ‘Acar was op dat moment voorzitter van ISN, maar hij heeft dit op persoonlijke titel gedaan, als Turks attaché voor Godsdienstzaken’, verwijzend naar de dubbelfunctie die Acar toen vervulde. Ook meldde Türkmen dat Acar die lijst van internet had geplukt.

Gert-Jan Segers (ChristenUnie) haalde deze lijst boven tafel. Hij liet hem richting Türkmen gaan. Die bekeek de lijst aandachtig en liet zich ontglippen dat hij de namen ‘helemaal bovenaan’ nog nooit gezien had.

Dit komt overeen met de bevindingen van het Kanttekening–onderzoek, waarin we vaststelden dat er ook namen op de lijst voorkomen die Acar onmogelijk van internet kan hebben gehaald. In Acars namenlijst, die de Kanttekening in bezit heeft, staan deze namen – zoals Türkmen al aangaf – inderdaad helemaal bovenaan.

‘Dit had niet moeten gebeuren’, zei Türkmen. ‘Elke vorm van spionage keur ik totaal af.’ Hij gaf aan dat als een Diyanet-imam in Nederland zich aan zulke praktijken zou bezondigen, hij die ‘met het eerste vliegtuig terug’ naar Turkije sturen.

De commissie was dan ook benieuwd welke maatregelen ISN heeft genomen om te voorkomen dat dit soort spionage-handelingen in de toekomst nog gaan gebeuren. Türkmen antwoordde dat het ISN-bestuur geen leden meer heeft met een diplomatieke functie, zoals bij Acar nog wel het geval was. En: ‘Onze huidige voorzitter kan niet in zijn eentje iets de deur uitgooien.’

Over die voorzitter, Muhlis Koc, had de commissie nog een harde noot te kraken. Koc is immers ook Diyanet-imam in de Haagse Mescidi Aksa-moskee – en dus formeel ambtenaar van de Turkse staat. Kan Turkije niet via Koc overgaan tot de ‘ongewenste beïnvloeding’ waar de commissie naar op zoek is? Nee, was het antwoord van Türkmen: ook Koc heeft geen diplomatieke functie, maar een religieuze.

De commissie verwees ook naar een overheidsrapport uit 2017 dat rept over aanwijzingen voor een informeel bestuur dat vanuit Ankara de koers van ISN bewaakt. Türkmen ontkende en beriep zich op gegevens van de Kamer van Koophandel. De commissie refereerde verder niet meer naar het overheidsrapport, dat stelde dat dit gevreesde ‘informele bestuur’ ook niet in de Kamer van Koophandel te vinden is.

Eerder die dag werd hoogleraar en Turkije-expert Erik-Jan Zürcher verhoord door de commissie. Hij verhaalde onder meer over vijandigheid vanuit Diyanet richting Gülen-sympathisanten en de PKK, evenals over Turks nationalisme dat door Diyanet-imams wordt gepredikt.

De commissie vroeg Türkmen of zo’n Turks-nationalistisch narratief ook in ISN-moskeeën wordt verkondigd. ‘Dat kan ik me niet voorstellen’, aldus Türkmen. ‘Dan zouden er klachten komen.’

Of imams loyaal moeten zijn aan Turkije of Nederland, daar wilde Türkmen geen op antwoord op geven.

De parlementaire onderzoekscommissie verwacht eind april een rapport af te hebben. In dat rapport zal zij al dan niet de conclusie trekken dat er, in het geval van ISN, sprake is van ongewenste invloed uit Turkije.

Ondertussen lijkt het erop dat de Franse president Emmanuel Macron zijn conclusies over Diyanet al heeft getrokken. Turkse media melden namelijk dat de Franse regering de bankrekeningen van Diyanet in Frankrijk heeft afgesloten. Eerder deze week zei Macron al een einde te willen maken aan het systeem van door Turkije uitgezonden imams.

Leden van de radicaal-rechtse partij Alternative für Deutschland (AfD) hebben bij een partijbijeenkomst in het Duitse stadje Krefeld racistische kleurboeken uitgedeeld.

In het kleurboek worden Turkse Duitsers afgebeeld als bewapende mannen, zwaaiend met Turkse vlaggen.

Ook worden Afrikaanse vluchtelingen afgebeeld met botjes in hun haar. Onderwijl worden ze neergezet alsof ze Duitse meisjes in het zwembad aanranden.

Tevens wordt de deelstaat Noordrijn-Westfalen, waar Krefeld ligt, in de kookpot gestopt. Dit is een verwijzing naar de racistische notie dat mensen uit Afrika kannibalen zouden zijn.

De AfD-fractie in het parlement van Noordrijn-Westfalen verdedigde het kleurboek aanvankelijk als satire. Maar na alle ophef heeft AfD haar verontschuldigingen aangeboden. Het was een ‘vergissing’.

‘Hoewel de meerderheid van de tekeningen binnen de lijntjes blijft, zijn er sommigen die echt niet oké zijn en natuurlijk niet de standpunten van onze parlementaire groep weergeven’, stelt de AfD-fractie.

Jonas Stickelbroeck van de lokale Grünen neemt daar geen genoegen mee: met dit kleurboek zou AfD haar ware gezicht liet zien: die van een ‘racistische partij’.

Ook de politie van Krefeld laat het er niet bij zitten en onderzoekt of de tekeningen een vorm van haatzaaien zijn. Daarnaast wil de voorzitter van het parlement in Noordrijn-Westfalen weten of het kleurboek betaald is met belastinggeld.

Turkse media melden vandaag dat de Franse regering de bankrekeningen van Diyanet in Frankrijk heeft afgesloten. Diyanet is het Turkse presidium voor Godsdienstzaken.

Eerder deze week maakte de Franse president Emmanuel Macron bekend een einde te willen maken aan het systeem van door Turkije uitgezonden imams die in Frankrijk komen te preken. ‘We kunnen de wetten van Turkije niet op Frans grondgebied hebben.’

Nu meldt de vicevoorzitter van Diyanet in Turkije dat de bankrekening van Diyanet in Parijs en Bordeaux zijn bevroren door Frankrijk. Met deze maatregel zou Macron dus daad bij het woord voegen.

De spanningen tussen Parijs en Ankara lopen op. Gisteren hekelde de voorzitter van het Turkse parlement Mustafa Sentop de uitlatingen van Macron, die hij van ‘primitieve islamofobie’ beschuldigde.