19.3 C
Amsterdam
Home Blog Pagina 582

‘Dankzij Taliban geen pro-Turkse Syrische strijders naar Afghanistan’

0

De Taliban zetten met hun snelle verovering van Afghanistan een streep door Turkse plannen om Syrische huursoldaten naar de luchthaven van Kabul te sturen, aldus het Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten (SOHR).

Volgens SOHR, dat zich zegt te baseren op ‘zeer betrouwbare’ bronnen, heeft de Turkse inlichtingendienst MIT de pro-Turkse Syrische facties verteld de voorbereidingen stop te zetten om Syrische huursoldaten naar Kabul te sturen.

Leden van de Turkse inlichtingendienst ontmoetten op 24 juni vertegenwoordigers van rebellengroeperingen in Syrië om de rekrutering van tweeduizend strijders te bespreken, meldden Syrisch-Koerdische media al in juli. Turkije en Amerika onderhandelden die maand over een voorstel van Turkije om de luchthaven van Kabul te beheren en te beveiligen.

Aanvankelijk had de MIT de jihadistische Hamza-divisie en andere facties die opereren onder de vlag van het Syrische Nationale Leger gevraagd om honderden strijders klaar te stomen, die de internationale luchthaven in de Afghaanse hoofdstad zouden moeten beschermen. Dit zeggen de bronnen waarop SOHR zich baseert. Vervolgens ‘hadden verschillende facties geweigerd hun strijders naar Afghanistan te sturen’, omdat ze geen gevechten wilden met hun ‘broeders’ van de snel oprukkende Taliban.

Turkije heeft in conflictgebieden vaker Syrische strijders als huurlingen ingezet. Zo doken ze op in de Libische burgeroorlog en in de oorlog tussen Armenië en Turkije’s bondgenoot Azerbeidzjan om Nagorno-Karabach.

Het Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten is in 2006 opgericht als informatiebureau, om de mensenrechtenschendingen in Syrië te documenteren. Cijfers van de organisatie over het aantal burgerdoden in Syrië worden door westerse nieuwsmedia gebruikt.

Toch geen moskee in Openluchtmuseum Arnhem

0

Er komt geen moskee in het Openluchtmuseum. Het park in Arnhem wordt minder verder uitgebreid dan oorspronkelijk het plan was.

Het plan om een moskee te bouwen op het terrein van het Openluchtmuseum gaat de ijskast in, evenals de plannen voor portiekflats. Dit komt onder meer door strengere milieuwetgeving, aldus Omroep Gelderland.

In 2017 zorgden de plannen van het museum om een moskee te bouwen voor veel ophef. De PVV-fractie in de Provinciale Staten van Gelderland stelde Statenvragen. Volgens fractievoorzitter Marjolein Faber zou het Openluchtmuseum islamiseren dankzij de bouw van de moskee. Als de plannen voor de bouw van de moskee doorgang zouden vinden, dan mocht het Openluchtmuseum geen cent subsidie meer krijgen, vond de PVV-fractie.

Het Openluchtmuseum antwoordde dat het voornemen om een moskee te bouwen niets met islamisering te maken had. Het museum wilde simpelweg de geschiedenis van Nederland vertellen. Het museum wees ook op de al op het terrein aanwezige Molukse barak en het zogenoemde Turkenpension in de Amsterdamse straat.

Bennetts nieuwe beleid: Israël staat joods gebed op Tempelberg toe

0

De nieuwe Israëlische regering van de rechtse premier Naftali Bennett staat de laatste tijd groeiende groepen joden stilletjes toe om te bidden op de Tempelberg, aldus the New York Times. Dit kan mogelijk leiden tot een nieuw religieus conflict.

Sinds het Israëlische leger in 1967 tijdens de Zesdaagse Oorlog Oost-Jeruzalem veroverde op Jordanië, hielden Israëlische regeringen een fragiel religieus evenwicht in stand op de Tempelberg. Alleen moslims mogen er hun godsdienst belijden, terwijl Joden mogen bidden bij de Klaagmuur eronder.

De regering van Bennett, een rechtse houwdegen die vindt dat Israël een groot deel van de Westelijke Jordaanoever moet annexeren, brengt dit precaire evenwicht nu in gevaar, zegt oud-premier Ehud Olmert tegen de krant. ‘Het is een gevoelige plek. En gevoelige plekken zoals deze, die een enorm explosiepotentieel hebben, moeten met zorg worden behandeld.’

Maar rechtse Joden, waaronder de in de Verenigde Staten geboren Rabbi Glick, juichen het beleid van Bennett toe. Volgens Glick het om een kwestie van godsdienstvrijheid. Als moslims daar kunnen bidden, waarom Joden dan niet? ‘God is de meester van de hele mensheid’, zegt hij. ‘En hij wil dat ieder van ons hier is om te aanbidden, ieder in zijn eigen stijl.’

Veel Palestijnen vinden het nieuwe beleid provocerend en oneerlijk. Moslims hebben in hun ogen al een grote concessie hebben gedaan bij de Westelijke Muur, die nu vooral door Joodse gelovigen wordt gebruikt, hoewel deze muur ook voor moslims belangrijk is. In 1967 heeft Israël zelfs een Arabische wijk naast de muur met de grond gelijk gemaakt, zodat Joodse gelovigen makkelijker naar de Klaagmuur konden gaan.

Volgens sjeik Omar al-Kiswani, directeur van het op de Tempelberg gelegen Al Aqsa-complex, moet de Tempelberg gereserveerd worden voor het moslimgebed, als erkenning van het belang ervan voor moslims. De plek wordt Al Asqa genoemd sinds de profeet Mohammed daar op het vliegende paard Buraq naar de hemel steeg.

De feitelijke beleidswijziging is slechts een onderdeel van een groter patroon van aantastingen van de Palestijnse waardigheid in de bezette gebieden, aldus al-Kiswani. ‘Dit is de heersende realiteit, niet alleen bij de Aqsa Moskee, maar ook bij checkpoints en andere plaatsen in Palestina. We worden voortdurend geconfronteerd met racistische discriminatie en inbreuken op onze mensenrechten.’

De Israëlische regering staat officieel toe dat niet-moslims de Tempelberg elke morgen gedurende enkele uren mogen bezoeken, op voorwaarde dat zij er niet bidden. Hoewel geen enkele Israëlische wet uitdrukkelijk het Joodse gebed verbiedt, zijn joodse bezoekers die daar probeerden te bidden in het verleden door de politie verwijderd of berispt.

Als het precaire evenwicht aan het wankelen werd gebracht leidde dit in het verleden tot geweld. Toen oud-premier Ariel Sharon in 2000 de Tempelberg bezocht, omringd door honderden politieagenten, leidde deze provocatie tot de tweede Palestijnse opstand.

‘De extremisten kwamen vroeger nooit zo ver naar binnen’, zegt Azzam Khatib, de plaatsvervangend voorzitter van de Waqf-raad, het door Jordanië geleide orgaan dat de Tempelberg beheert. ‘Nu nemen ze het hele plein over, met de bescherming van de politie.’

Praat niet over, maar met Afghanen én met de Taliban

0

In haar boek Shadow City: A woman walks Kabul (2019) beschrijft journaliste Taran Khan, melancholisch en met trots tegelijk, de vele lagen geschiedenis van de stad, die buitenlandse mogendheden keer op keer totaal vernietigden.

Het leger van Alexander de Grote, de Arabische veroveraars en de Mongolen maakten korte metten met wat we nu Afghanistan noemen, en zijn vele etniciteiten en religies. Het land kende lange tijd een koningshuis, maar het Britse imperium hongerde in de negentiende eeuw naar nog meer gebieden om te veroveren en liet zijn begerige blik vallen op Afghanistan, met een geopolitiek gevecht tegen Rusland om het groot wild – the Big Game – tot gevolg.

De Britten vernietigden Kabul tot tweemaal toe en zetten een Brits gezinde koning en despoot op de troon, zij het met liberale ideeën. Te liberaal voor de landgenoten, toen diens kleinzoon, koning Amanullah, toestond dat zijn gemalin Soraya op foto’s verscheen waar haar blote armen op te bewonderen vielen. Het modernisme leidde tot rebellie en wederom destructie. Maar het land herstelde zich, rukte zich in 1919 los uit de Britse invloedssfeer en bleef tot de laatste koning Zahir Sjah onafhankelijk. Totdat de communistische partij de verkiezingen won en in 1979 de Sovjets hen niet geheel onbaatzuchtig kwamen helpen. Daarop bewapende het Westen de moedjahedien.

Wereldrijken hebben in tegenstelling tot de Afghanen een kort geheugen. Toen de geallieerden in 2001 de Taliban versloegen, werden er weer lagen geschiedenis toegevoegd in Kabul. In 2002 hielden de Britten een dank- en herdenkingsdienst op de begraafplaats van Kabul en zongen God save the Queen. Staand op de plaats waar eerder gevallen Engelse soldaten uit de negentiende eeuw waren begraven, sprak de kapelaan: ‘Onze Vader, wij zijn soldaten om vrijheid en de vrede te beschermen: deze natie zou hiervan weinig gekend hebben als wij er niet waren geweest.’

Nog steeds klinkt de echo van die woorden en het gedachtengoed uit 2002, maar ook uit de negentiende eeuw door. De Taliban is als de Hydra van Lerna, de monsterlijke slang uit de Griekse mythologie. Dood je Talibanstrijders, dan zullen ze zich vermeerderen. Het Westen wilde dat niet begrijpen en zaaide met bombardementen op Afghaanse dorpen dood en verderf. Het hield bovendien een corrupt regime in het zadel dat bij de bevolking geen steun genoot.

Weinig zie ik in de media over het leed aan de andere kant: volgens het Amerikaanse Watson Brown Institute zijn er sinds 2009 – de cijfers daarvoor zijn onbekend – 47.000 Afghaanse burgers omgekomen. Tel daarbij de naar schatting 66.000 gedode Afghaanse troepen en politieagenten op. De gewonden. De miljoenen vluchtelingen. En dat de oorlog een verwoestende uitwerking had op het dagelijks leven, met meer armoede, ondervoeding, gebrekkig sanitair en slechte gezondheidszorg tot gevolg. Die ellende treft alle Afghanen, ook vrouwen die onder die omstandigheden hun gezin moeten runnen. Alleen is het makkelijker om te spreken van vrouwenonderdrukking door de Taliban, dan de eigen fouten onder ogen te zien.

Het is even wat superioriteitsgevoelens wegslikken, maar de geschiedenis zou tot een rationeler en nederiger westerse positie moeten leiden

De westerse bondgenoten zitten in de rouwfase. Ze vragen zich voortdurend af of hún offer nut heeft gehad, als ouders die een kind verloren hebben. Want laten we eerlijk zijn: deze oorlog had geen enkele zin, dankzij het ontbreken van zowel een entree- als exit-strategie. Alleen doet het pijn dat toe te geven. De westerse trots is gekrenkt.

Vergeten zijn Afghaanse vluchtelingen die geen asiel kregen in Nederland. Vergeten zijn Afghaanse vluchtelingen die aan de Bulgaarse grens honden op zich afgestuurd kregen.

De geschiedenis van Afghanistan kenmerkt zich door gewelddadige cycli die in gang worden gezet door wereldrijken. Alsof we niets hebben geleerd van de geschiedenis, pleiten sommigen weer voor ingrijpen. Terwijl we de Afghanen moeten vragen welke toekomst ze willen voor hun land. Praat met hen. En ja, ook met de Taliban. Als Nederland plotseling echt zo begaan is met het lot van de Afghanen, dan kan het de alternatieve weg van diplomatie bepleiten en een gesprek met alle partijen. Ontwikkelingssteun bieden gekoppeld aan mensenrechtengaranties, bijvoorbeeld.

De Amerikanen maakten de Taliban al salonfähig met onderhandelingen. Het is even wat superioriteitsgevoelens wegslikken, maar de geschiedenis zou tot een rationeler en nederiger westerse positie moeten leiden. Al was het alleen maar omdat het zo vaak achterlijk genoemde Afghanistan, met een geschiedenis die verder teruggaat dan de onze, er wel mooi in slaagde de Britse, Russische en Amerikaanse grootmachten eruit te werken.

Afghaanse meisjes gered: ‘Krijgen studiebeurs aan topuniversiteiten VS’

0

Tien razendslimme Afghaanse meisjes van zestien tot achttien jaar mogen studeren aan topuniversiteiten in de Verenigde Staten. De tien maken deel uit van een internationaal erkend roboticateam.

Wie meehielp aan hun ontsnapping is Allyson Reneau (60), een Amerikaanse moeder van elf kinderen die de meisjes ontmoette in 2019 op een ruimtetop in Washington DC (foto).

‘Als moeder van negen meisjes voelde ik me meteen aangetrokken tot hen, en ik denk dat het wederzijds was’, aldus Reneau, die in 2016 afstudeerde aan Harvard.

Nadat twee weken geleden duidelijk werd dat de Taliban geheel Afghanistan inclusief Kabul zouden overnemen, besloot Reneau, na tevergeefse pogingen om direct een verblijf in Amerika te regelen, naar Qatar te reizen. Via een bevriende diplomaat aldaar kreeg ze de meisjes uit Kabul weg.

Afgelopen dinsdag vlogen de tien meisjes op een commerciële vlucht naar Qatar. ‘Ze hebben alles achtergelaten om hun dromen na te jagen en vrij en goed opgeleid te zijn’, vertelt Reneau aan Business Insider. ‘Ze lijken nu veilig, wel en gelukkig te zijn.’

Reneau zegt dat de meisjes nu aan het uitzoeken zijn waar ze heen moeten vanuit Qatar, maar dat ze al een aanbiedingen voor studiebeurzen hebben gehad vanuit ‘ongelooflijke universiteiten’ in de VS.

‘Voor de eerste keer in hun leven geloof ik echt dat ze de vrijheid hebben om te kiezen en de architect te zijn van hun eigen lot en hun eigen toekomst’, zegt Reneau. ‘Het is voor mij een bevrijdend gevoel om te weten dat ze ergens heen kunnen gaan en onderwijs kunnen krijgen waar ze maar willen.’

De Afghaanse meisjes werden in 2017 bekend toen ze naar Washington DC reisden voor een internationale roboticawedstrijd. Ze mocht in eerste instantie geen visum en dus ook niet reizen, maar na een interventie van voormalig president Donald Trump konden ze alsnog naar Amerika vliegen.

Erdogan tegen EU: ‘Turkije kan Afghaanse migrantenstroom niet aan’

0

De Turkse president Erdogan heeft in een telefoongesprek met de Duitse bondskanselier Angela Merkel gewaarschuwd voor een ‘onvermijdelijke’ vluchtelingencrisis bij gebrek aan voorzorgsmaatregelen in Afghanistan en Iran, meldt de Turkse nieuwszender TRT Haber.

‘Turkije kan een instroom van migranten uit Afghanistan niet aan’, zei Erdogan. Turkije kent nu al ruim drie miljoen vluchtelingen uit Syrië en enkele honderdduizenden uit Afghanistan.

De machtsovername van de Taliban vorige week heeft in Turkije de angst aangewakkerd voor een nieuwe vluchtelingencrisis. Grote aantallen mensen zouden kunnen proberen het land te ontvluchten, met name via Turkije.

Turkije is op dit moment bezig met de bouw van een 243 kilometer lange betonnen muur langs de 534 kilometer lange grens met Iran, om zo ongeoorloofde overtochten door migranten te verminderen. Er komen nu veel Afghaanse vluchtelingen via Iran illegaal Turkije binnen.

Een belangrijke rol ligt op de schouders van Europa om te voorkomen dat de illegale migratie van Afghanen een crisis wordt, zei Erdogan eergisteren tegen Merkel.

Ook aan Charles Michel, de voorzitter van de Europese Raad, vertelde Erdogan dat Turkije een extra ‘migratielast’ niet aankan, aldus het Turkse staatspersbureau Anadolu. De president zei dat hij een soepele machtstransitie in Afghanistan wil.

Hij zei ook dat als de nodige maatregelen niet worden genomen de migratiedruk nog meer zal toenemen. De EU moet het Afghaanse volk in Afghanistan en in de buurlanden, met name Iran, helpen, benadrukte Erdogan.

Terwijl de evacuaties uit Afghanistan doorgaat, verhoogt Turkije de grensbeveiliging, bericht Anadolu ook. De gouverneur van de Turkse provincie Van aan de Iraanse grens meldt vier commando-eskaders,  vijftig gepantserde voertuigen, 35 teams en in totaal 750 troepen werden aan de oostgrens klaar te hebben staan. Ook drones en thermische camera’s worden gebruikt.

Turkije heeft dit jaar al 280.374 illegale migranten aan de grens tegengehouden, aldus Anadolu. In 2020 werden in totaal 505.375 pogingen gestopt.

Schotse racisme-rel: fans Rangers bespotten Japanse Celtic-speler

0

Ophef in Schotland: supporters van de Glasgow Rangers publiceerden een racistisch lied over de Japanse voetballer Kyogo Furuhashi van Celtic, dat viral ging op social media.

Het filmpje werd afgelopen weekend gemaakt in een supportersbus vol Rangerfans, na afloop van een uitduel. Op het filmpje is te zien hoe supporters een racistisch lied zingen over Furuhashi en daarbij hun ogen tot spleetjes maken.

‘Rangers veroordeelt alle vormen van racisme en discriminatie’, vertelt een woordvoerder van de Glasgow Rangers aan de Britse omroep Sky News.

Degenen die zich overgeven aan een dergelijk gedrag zijn volgens Celtic niet representatief voor de voetbalclub. De woordvoerder zegt dat het incident op dit moment onderzocht wordt, om de betrokken personen te identificeren.

Celtic zegt dat de beelden ‘ziek en zielig’ zijn, eraan toevoegend dat ze Furuhashi hun ‘volledige steun’ zullen geven. Volgens Celtic hebben meerdere spelers de afgelopen jaren te maken gehad met racisme.

‘Als club die openstaat voor iedereen, staan ​​we resoluut tegen racisme in al zijn vormen en we zullen Kyogo onze volledige steun geven. Alle belanghebbenden moeten samenwerken om alle vormen van onverdraagzaamheid aan te pakken’, aldus de voetbalclub.

Furuhashi (26) speelt vanaf deze zomer voor Celtic. Hij scoorde al vijf goals in zeven wedstrijden. Donderdag trof hij nog doel in de met 2-0 gewonnen play-offwedstrijd voor de Europa League tegen AZ.

Taliban: commissie gaat zich buigen over ‘media-problemen’

0

De Taliban stellen een perscommissie in, die zich gaat buigen over ‘media-problemen’ in hoofdstad Kabul. Dit maakt Taliban-woordvoerder Suhail Shaheen bekend.

‘In Kabul is een comité van drie leden in het leven geroepen om de media gerust te stellen’, twittert Shaheen (foto), die werkt vanuit het Taliban-kantoor in Qatar.

Shaheen lijkt te refereren naar het feit dat Afghaanse en internationale journalisten hebben gezegd dat ze zijn geslagen of mishandeld terwijl ze probeerden verslag uit te brengen in de hoofdstad.

‘Een lid van de Culturele Commissie, een lid van de Vereniging van Journalisten en media-kanalen en een lid van de politieafdeling van Kabul zullen deelnemen als lid. Zij zullen zich buigen over de mediaproblemen in Kabul.’

Twitteraars vrezen dat het woord ‘mediaproblemen’ codetaal is om de pers te muilkorven.

Volgens Afghanistan-deskundige Sangar Paykhar willen de Taliban de buitenwereld overtuigen dat ze geen barbaren zijn, en zouden buitenlandse journalisten om die reden welkom zijn. Tegelijkertijd is kritiek op de islam verboden en willen de Taliban dat de media zich aanpassen aan islamitische normen, aldus Paykhar.

Ondertussen komen er steeds meer berichten uit Afghanistan dat de Taliban wraak zoeken op journalisten. Volgens Deutsche Welle hebben de Taliban een familielid van een Deutsche Welle-journalist in Afghanistan vermoord, na een klopjacht op deze journalist, die inmiddels niet meer in Afghanistan woont.

Ook zijn twee journalisten die voor Afghaanse media werkten opgepakt, meldt Deutsche Welle. Een van hen zou zijn doodgeschoten.

Sommigen journalisten ‘weten dat ze een grote X op hun rug hebben, omdat ze uitgesproken tegen de Taliban zijn’, zei CNN-correspondent Clarissa Ward begin vorige week.

In een VN-rapport staat dat de Taliban ‘prioriteitenlijsten’ hebben van mensen die ze willen arresteren en hiervoor de huizen langsgaan.

Essay | Toch nog even over de wapenhandel, de Taliban en uw verzekeraar

0

Voordat ik toekom aan mijn voornaamste rationele punt in deze bijdrage, eerst even de irrationele oorzaak ervan.

‘U.S. AIR FORCE 1109’ stond er op het vliegtuig. Erachteraan rende een stoet mensen. Vooral mannen, viel mij helaas op. Dat deden ze uit pure wanhoop, om zo vanaf Hamid Karzai International Airport in Kabul mee te kunnen vliegen naar een veiliger gebied. Enkelen was het gelukt, maar zij vielen op grote hoogte van het vliegtuig af, met de onvermijdelijke dood tot gevolg. Ze waren zo wanhopig, zo bang, dat het hen waarschijnlijk niets kon schelen om zo aan hun einde te komen. Hoe dan ook: ze wilden alles liever dan het verschrikkelijke lot dat hen te wachten stond als ze zouden blijven. Net zoals de mensen die op 11 september 2001 uit de brandende Twin Towers sprongen. Een perverse ironie.

Ik merk dat ik het niet goed trek, die beelden, het besef van de misdaden tegen de menselijkheid die zich er nu afspelen en zullen blijven gaan afspelen.

Daarbovenop kreeg ik een allergische reactie toen ik in alle ratio afgelopen dinsdag het Tweede Kamerdebat probeerde te volgen. Dat ging over de vraag of er naast Afghaanse tolken misschien ook andere mensen mee konden worden genomen naar Nederland, zoals beveiligers, koks, juridische medewerkers, journalisten en ontwikkelingswerkers die het Nederlandse leger in Uruzgan en Kunduz hebben ondersteund. En of deze mensen dan ook een visum zouden mogen krijgen. Nou, ze zijn er na een veel te lang spoeddebat een soort van uitgekomen om toch ook andere ondersteuners mee te willen nemen. Iets wat België al sneller heeft kunnen besluiten.

Of het allemaal lukt, is natuurlijk een tweede. Maar hé, wat hebben we toch weer een stukje toneelstrijd mogen meemaken, hè? En dat terwijl één van de grootste zorgen tijdens het Kamerdebat was dat we als land het risico liepen internationale geloofwaardigheid te verliezen. Hou op met me. Die geloofwaardigheid hebben we sowieso al wel verloren, omdat er überhaupt een debat hierover heeft moeten plaatsvinden. Al die cruciale levensuren zijn hierdoor letterlijk verspild.

Toegegeven, ik zal de politieke complexiteit ervan allemaal wel niet zo goed realiseren. Maar als het audiovisueel duidelijk wordt dat er bruut geweld en leed plaatsvindt, dan had er wat mij betreft een Europees leger moeten klaarstaan om een reddingsmissie op grote schaal op gang te brengen. Zoals dat ook gebeurt met overstromingen, bosbranden en aardbevingen.

Om mijn eigen onthutsing en woede over de gang van zaken rondom de verschrikkelijkheden in Afghanistan en het getreuzel van onze politici te kanaliseren, besloot ik mijzelf te richten op één van de structurele oorzaken van de bliksemoverwinning van de Taliban: de internationale politieke en economische gemeenschap.

Vlak na hun overwinning lieten de Taliban weten dat zij graag erkend willen worden door de internationale gemeenschap. Zij willen op internationaal politiek-economisch niveau een serieuze partij zijn en verlangen naar soevereiniteit. Dat komt onder andere tot uiting in de bereidheid deel te nemen aan een vredesoverleg in Qatar – een Arabisch emiraat dat als een bondgenoot van de Taliban wordt gezien. Daarnaast willen de Taliban ook economische banden aanhalen om niet meer op heroïnehandel te hoeven teren, maar op hun (meer) legale handel. ‘Wat een hypocriete bende eikels’, dacht ik. Maar ja, juist hypocrisie is nu net hetgeen waardoor de Taliban zijn ontstaan en wisten op te bloeien.

Vorige week kwam een scherpe NRC-column uit de pen van Midden-Oostendeskundige Carolien Roelants voorbij, waarin ze uitlegt dat de Taliban dankzij de wapenhandel uit de jaren tachtig zo hebben kunnen floreren.

‘[D]e Afghaanse catastrofe van vandaag begon niet met de Amerikaanse invasie van Afghanistan in 2001 in reactie op de aanslagen van 9/11, maar met de Sovjetbezetting en die onstuitbare wapenstroom van de jaren tachtig.’

Ze merkt op dat de wapens werden verdeeld door Pakistan, dat waarschijnlijk de meest radicale islamitische rebellengroepen daarbij bevoordeelde. Dat zijn de rebellengroepen waaruit uiteindelijk de Taliban is ontstaan, want tja, ‘hoe radicaler, hoe beter de vechters immers’ en Amerika deed er niks aan. Het gaf leven aan ‘Frankensteins monster’, waarmee Roelants de Pakistaanse premier Benazir Bhutto citeert, die in 2007 door islamistische extremisten werd vermoord.

Daar waar Roelants de vinger op de zere plek legt, druk ik die nog even door. De internationale politieke, economische gemeenschap waartoe de Taliban willen behoren, kan in zekere zin als een schaduwnetwerk van naties en organisaties gezien worden. Het zijn actoren die allemaal voortkomen uit, investeren in en winnen of verliezen door de mondiale wapenhandel. Wapens brengen geld in het laatje. Heel veel geld. Amerika en Rusland vooral, maar ook Nederland, profiteren rijkelijk van de wapenhandel die sinds vorig jaar aan het pieken is. Moderne vuurwapens die via Amerika geleverd zijn aan het voormalig Afghaanse leger zijn na de twintig jaar durende mislukte ‘democratische heropbouw’ van Afghanistan letterlijk opgepikt door de Taliban.

En zo is de vicieuze cirkel rond: Amerika steunde met wapens de radicaal-islamitische strijdgroepen in Pakistan die in de jaren tachtig de strijd aanbonden met de Sovjet-Unie, die in 1979 Afghanistan was binnengevallen; begin jaren negentig werd in Pakistan de Taliban opgericht, die in korte tijd de macht wisten over te nemen in het chaotische Afghanistan; Amerika laat de Taliban vervolgens hun gang gaan waardoor die op hun beurt de terreurgroep Al-Qaida faciliteren konden; Al-Qaida is verantwoordelijk voor 9/11, waarop Amerika weer met een invasie reageerde. Bedenk eens hoeveel wapens, kogels en ontwikkeling op het gebied van wapentechnologie daarmee gepaard zijn gegaan? Hoeveel geld dat wel niet heeft opgeleverd? Dit soort vicieuze, structurele cirkels zijn profijtelijke markten om structureel in te investeren en te beleggen. Tel uit je winst!

Eén van de meest perverse oorzaken van conflicten en oorlog en alle noodlottige vluchtelingen die zij voortbrengen: de rol van de amorele, structurele wapenhandel in de internationale gemeenschap

De wapenhandel speelt dus een grote rol in Afghanistan, en eigenlijk overal daar waar conflict en oorlog heersen. Er wordt op die manier veel geld verdiend aan oorlogen waarover wij publiekelijk vaak afschuw roepen, zoals paus Franciscus.

En dan boen ik nu de wapenhandelsgeest uit de fles: wij dragen er zelf in grote getale aan bij.

De wapenhandel bestaat slechts doordat er gehandeld wórdt, omdat eraan te verdienen valt. Ook door in de handel te beleggen. Zo zijn er verschillende keren onderzoeken gedaan naar de rol van ‘foute’ Nederlandse banken, pensioenfondsen en verzekeraars die (nog) beleggen in de wapenhandel. Het bleek dat nogal wat verzekeraars de verzekeringspremie die wij betalen onder andere in ‘foute’ bedrijven investeren, doordat hun vermogensbeheerder geld belegt dat dan weer rendement moet opleveren.

De grote verzekeraars hebben vrij vaak geen (duidelijk) beleid voor investeringen en samenwerkingen met bedrijven die handelen in wapens en/of wapensystemen met staten of conflictgebieden in de periferie. Hoewel verzekeraars bedrijven lijken uit te sluiten die betrokken zouden zijn bij, bijvoorbeeld, de productie van clusterbommen of chemische wapens, is dat niet duidelijk ten aanzien van kleine handvuurwapens of (semi-)automatische vuurwapens, zoals de Kalasjnikov of AK-47. Terwijl dat nu de wapens zijn die bekend staan als ‘the real weapons of mass destruction’.

‘Oké, heftig. Maar wat moeten we dan met deze informatie, mijnheer Eski?’ Goed, een paar tips.

Allereerst een tip voor de linkse politiek: gezien uw felle strijd om humanitaire visa voor iedereen die nu op de vlucht is geslagen voor de Taliban, wees veel strijdlustiger om het beleggen in de wapenhandel strenger te maken. Richt uw pijlen op het structurele geweld van de wapenhandelsgeest.

En dan een tip voor de rechtse politiek: gezien uw angst voor vluchtelingen uit Afghanistan – al dan niet met ‘terroristische motieven’ –, wees veel angstiger voor beleggingen in de wapenhandel, en richt ook uw pijlen op het structurele geweld van de wapenhandelsgeest.

En ten slotte een tip voor iedereen, van links naar rechts: als het handelen in wapens moeilijker wordt door meer restricties, dan levert deze handel minder geld op en sterft deze handel een langzame dood.

Een bijvangst op korte termijn is dat er anno 2021 eindelijk een gedeelde Nederlandse politieke visie op iets is – en misschien zelfs wel de formatie kan bespoedigen! De bijvangst op langere termijn, en veel belangrijker, is het begin dat gemaakt wordt met het beëindigen van één van de meest perverse oorzaken van conflicten en oorlog en alle noodlottige vluchtelingen die zij voortbrengen: de amorele, structurele wapenhandel waarvan de internationale gemeenschap profiteert.

U en ik, namelijk de bank-, pensioen- en verzekeringsconsument, zouden bewuster moeten gaan nadenken. Waar willen we ons geld neerzetten? Waar willen we ons appeltje voor de dorst laten groeien? En door wie willen we verzekerd worden?

Terug naar politiek van de kansel

0

Vroeger was het niet uitzonderlijk dat een voorganger van een gebedshuis aan kerkleden vertelde op welke partij zij tijdens de verkiezingen moesten stemmen. Wij noemden dat ‘politiek van de kansel’.

In de katholieke provincies wilde, zo gauw de stemhokjes weer werden ingericht, de kapelaan nog wel eens op de voordeur kloppen. Hij drong er dan namens de bisschop op aan de stem toch vooral te geven aan de kandidaat van de Katholieke Volkspartij, een van de drie voorlopers van het huidige CDA. Protestantse dominees deden ook aan kanselpolitiek. Denk aan een bevindelijk-gereformeerde predikant die ooit zonder enige terughoudendheid beweerde dat als Abraham in onze tijd had geleefd, deze zonder meer SGP zou hebben gestemd.

En het waren niet alleen de christenen. In de eerste helft van de vorige eeuw verhieven rabbijnen hun stem in de synagogen om het volk te weerhouden hun stem aan de socialisten of – ‘nog erger’ – aan de communisten te geven. Politieke steun aan die richtingen zou allemaal tot nog meer geestelijk verval leiden dan toen toch al het geval was.

Deze religieuze aansturing van politieke keuzes was gebruikelijk binnen heel godsdienstig Nederland, maar leidde toch ook tot geharrewar. In veel kerken werd het de geestelijkheid verboden zich met de politieke ideeën van de gemeenteleden te bemoeien. Sommige kerkbladen weigerden advertentieruimte te verkopen voor politieke doeleinden. Juist door de bemoeienissen van de rabbijnen keerden nog meer geloofsgenoten zich af van het gezag van de geestelijk leiders.

In de jaren tachtig, tijdens de maatschappelijke discussies over de plaatsing van kernwapens in Nederland, stonden veel gelovigen lijnrecht tegenover elkaar. Soms werd het goed-christen-zijn afgemeten aan het voor of tegen raketten met kernkoppen stemmen.

In de periode dat ik als rabbijn verbonden was aan een van mijn gemeenten koos ik ervoor om geen politiek van de kansel te bedrijven. Ik meende wel zo een beetje de politieke voorkeuren van mijn synagogegangers te kennen. Een deel stemde liberaal. De voorkeur van een kleiner deel ging uit naar het socialisme. Zij gaven hun stem aan links. En dan was er het meer religieus-conservatieve deel dat nog weleens het rode potlood wilde gebruiken voor de kleine christelijke partijen, die toen bekend stonden als ‘klein rechts’.

Niet lang voor de eeuwwisseling nam ik afscheid van mijn gemeentewerk als rabbijn. Rabbijn-zijn kent vele andere invullingen. Dat moment greep ik aan om zelf ook een politieke keuze kenbaar te maken. De uitnodiging van het CDA om mij in te gaan zetten voor die partij greep ik met beide handen aan. Dit was het: politiek bedrijven binnen een brede volkspartij vanuit religieuze grondbeginselen.

Inmiddels kijk ik al op een heel andere manier aan tegen een wel of niet geloofsmatig stemadvies. Religie is bijna totaal verdrongen van het maatschappelijke podium. Het politieke spectrum laat zich bij het maken van keuzes alleen nog maar aansturen door economische, klimatologische, parlementair-opportunistische of autochtone prioriteiten. De mens, de medemens, de doelstelling waarom de wereld is geschapen, wordt bijna het ondergeschoven kind van waarom het werkelijk draait in deze wereld. Marktwerking weegt zwaarder dan het welzijn van de bejaarde, de inzetbaarheid van de arts of de zorgcapaciteit van het ziekenhuis.

Tijd om aanwijzingen tot het maken van politieke keuzes terug te brengen binnen de muren van de gebedshuizen

Wat vind ik in 2021 van het religieus aansturen van het stemgedrag van de kudden door de geestelijke herder? Het is tijd om aanwijzingen tot het maken van politieke keuzes terug te brengen binnen de muren van de gebedshuizen. Dan heb ik het natuurlijk wel over keuzes binnen de kaders van onze parlementaire democratie, waarbij onze grondwet heilig en onaantastbaar is

Met de Bijbel, de Koran of de Thora op tafel zouden Haagse besluiten over het vluchtelingenbeleid, over de Groningse gaswinningsschade, het afwikkelen van de toeslagenaffaire en het integratiebeleid totaal anders zijn gelopen. En dit zijn slechts enkele voorbeelden van beleid waarbij de religieuze stem verdrongen is. Laat in deze tijd gelovig Nederland haar stem maar verheffen. Beschouw vanaf de kansel niet langer alleen de Bijbel, de Koran of de Thora. Nee, neem ook de verkiezingsprogramma’s mee.