21.4 C
Amsterdam
Home Blog Pagina 198

Abdelkader Benali nieuwe columnist bij de Kanttekening

0

Abdelkader Benali (1975) schrijft vanaf vandaag een tweewekelijkse column voor de Kanttekening.

Benali is schrijver. In 2003 won hij de Libris Literatuur Prijs voor zijn roman De langverwachte. In 2020 kreeg hij de Gouden Ganzenveer uitgereikt omdat hij met zijn ‘enthousiasmerende inzet jongeren weet te bereiken’, aldus de jury.

Benali is geboren in Marokko, kwam op vierjarige leeftijd naar Rotterdam en woont nu in Amsterdam. Hij studeerde geschiedenis in Leiden, maar rondde die studie uiteindelijk niet af. In 1997 debuteerde hij als schrijver met de roman Bruiloft aan zee.

Benali bleef wel altijd historisch geïnteresseerd. Dat blijkt ook uit zijn laatste werk Reizigers van een nieuwe tijd (2020) over de piraat Jan Janszoon van Haarlem. Samen met tv-programma Andere Tijden maakte hij de vierdelige Jan Janszoon, piraat van de wereld. De eerste aflevering wordt vanavond uitgezonden op NPO2.

Hoe geef je afgehaakt Nederland een stem?

0

Hoe geef je als journalist ‘afgehaakt Nederland´een stem? En hoe voorkom je dat complotdenkers aan de haal gaan met je analyses? We moeten de stille meerderheid juist een stem geven, zegt journaliste Sheila Sitalsing. Over deze en andere onderwerpen ging het gisteravond in het Journalistiek Café in Rotterdam.

Het Journalistiek Café is een initiatief van de Rotterdamse journalisten Harriët Duurvoort en Hülya Aydogan. Afgelopen zomer begonnen zij met het organiseren van informele maar informatieve bijeenkomsten voor Rotterdamse journalisten in Carnisse, een volkswijk in Rotterdam-Zuid. Deze avond met Volkskrant-journaliste Sitalsing is de derde editie.

Sheila Sitalsing (1968) is niet de minste. Ze kreeg vorige maand een eredoctoraat van de Universiteit voor Humanistiek voor de manier waarop zij het maatschappelijke debat vormgeeft. Al jaren heeft Sitalsing een column in de Volkskrant, waarin zij op haar eigen wijze scherpzinnig commentaar gaf op politiek en maatschappij.

Duurvoort en Aydogan spraken met Sitalsing over haar Surinaams-Nederlandse achtergrond, haar lange en indrukwekkende carrière als journalist en hoe je mensen die niet gehoord worden een stem geeft in je verhalen en de risico’s die daar soms aan kleven.

Hindostaanse vader

Sitalsing groeide op in een gemengd gezin. Haar vader was Surinaams-Hindostaans, haar moeder Nederlands. Ze werd geboren in Suriname en emigreerde rond de onafhankelijkheid naar Curaçao. Haar vader, die een goede baan had als internist, was een ’typische’ Hindostaanse vader, die wilde dat zijn kinderen het ver zouden schoppen in het leven. Sheila Sitalsing moest goede cijfers halen, de lat hoog leggen voor haarzelf.

Op haar zeventiende ging ze economie studeren in Nederland. Haar passie was schrijven, vertelt Sitalsing, maar haar vader wilde dat ze een degelijke studie zou volgen. Dat ze na haar studie toch voor de journalistiek koos, vond haar vader geen goed idee. Gelukkig heeft Sitalsing toch veel aan haar studie economie gehad, vertelt ze, want de meeste journalisten zijn alfa’s en hebben moeite om begrotingen te begrijpen. Zij niet.

‘Toen mijn vader zag wat ik verdiende als beginnend journalist bij een lokale Rotterdamse krant kreeg hij nog net geen hartaanval’, zegt Sitalsing. Maar haar tijd bij deze krant was onvergetelijk en ze kreeg daar het journalistieke ambacht onder de knie.

Andere tijden

Het waren andere tijden, vertelt Sitalsing, die met een beetje weemoed aan de jaren negentig terugdenkt. ‘De drempel om een redactie binnen te stappen als burger was toen een stuk lager en dit leidde tot mooie verhalen. Nu zijn redacties veel minder toegankelijk dan toen.’ Hiermee wakkert ze een discussie aan.

Journalistiek Café in Rotterdam, derde editie © Ewout Klei

In de zaal zit ook NRC-journalist Sjoerd de Jong, die zegt dat journalisten in zekere zin veel makkelijker te benaderen zijn tegenwoordig. ‘Mensen praten met mij op X en spreken mij aan met mijn voornaam, best informeel. En vroeger liep echt niet iedereen zomaar een redactie binnen. Op X ben ik een gezicht. Een herkenbaar persoon.’ Harriet Duurvoort, columniste bij de Volkskrant, beaamt dit. ‘Slachtoffers van de toeslagenaffaire benaderden mij met hun verhalen. Ik gaf hen een stem in mijn columns.’

Sitalsing vindt het belangrijk dat slachtoffers van de toeslagenaffaire en andere groepen mensen die niet of onvoldoende gehoord worden een stem krijgen. Maar ze wijst de zaal op de risico’s, die zij helaas heeft ervaren.

‘Ik schreef een tijdlang heel kritisch over premier Mark Rutte en zijn beleid. Maar ik ben nu voorzichtiger geworden in mijn kritiek op de overheid, omdat complotdenkers met je teksten aan de haal gaan. Ik woonde een keer een demonstratie bij van toeslagenouders in Rotterdam. Behalve de Socialistische Partij was ook complotdenker Willem Engel aanwezig. En ik zag posters waarop Rutte van pedofilie werd beschuldigd en dat de pedofiele elite kinderbloed zou drinken.’ Sitalsing bekent dat ze zichzelf soms censureert en minder kritisch op de overheid is geworden, omdat ze niet wil dat de ‘wappies’ haar annexeren.

Door de PVV verrast

Vervolgens gaat de discussie over de PVV en de vraag hoe journalisten hiermee om moeten gaan. Sjoerd de Jong: ‘Media fixeerden zich zo lang op Mark Rutte, dat ze het gevaar van Geert Wilders pas veel te laat inzagen en hij op 22 november de grootste werd.’

Sitalsing ziet dit toch net een beetje anders: ‘De media hebben Wilders inderdaad onderschat, maar dat heeft een reden. Twaalf jaar geleden werd er heel veel over Wilders geschreven, ook kritisch, maar dit maakte de PVV groot. Toen besloten veel redacties om minder over hem te schrijven. Dat ging ook een tijdlang goed, want de PVV leek over haar hoogtepunt heen te zijn. De PVV leek het electorale plafond te hebben geraakt. Later besloten kranten Thierry Baudet te negeren, die steeds extremere dingen zei. De media zijn door de PVV verrast. De partij werd in november pas heel groot in de peilingen, vlak voor de verkiezingen.’

Journalistiek Café in Rotterdam, derde editie. Vlnr: Harriët Duurvoort, Sheila Sitalsing en Hülya Aydogan © Ewout Klei

NRC-journalist Frenk van der Linden, die ook in de zaal zit, wijt dit aan VVD-leider Dilan Yesilgöz. ‘Wat zou er gebeurd zijn als Yesilgöz de lijn van Mark Rutte had aangehouden en PVV buiten gesloten? Dat is een interessante vraag. En wie binnen de VVD heeft bedacht om PVV niet langer uit te sluiten? Dat moet de journalistiek eens uitzoeken vind ik. Dat is nog niet gebeurd. Ook niet door mijn krant.’

Sitalsing vindt het vooral problematisch, vertelt ze, dat de PVV door sommige journalisten als een ‘normale’ partij wordt beschreven. ‘Je kunt het formatieproces op een neutrale manier beschrijven en kijken naar de spelletjes die er gespeeld worden. Maar dan vergeet je iets fundamenteels, namelijk dat de PVV geen gewone partij is. De PVV kent geen leden, geen partijdemocratie, Geert Wilders is aan niemand verantwoording schuldig. Het PVV-programma bevat bovendien anti-rechtsstatelijke voorstellen, zoals het verbieden van de koran en het sluiten van moskeeën. Wilders zegt nu dat zijn omstreden ideeën in de ijskast zijn gezet. Maar dat is raar. Je vindt iets of je vindt het niet.’

De media moeten kritisch omgaan met Wilders en de PVV, vinden Sitalsing en de zaal. Sjoerd de Jong wijst Sitalsing en Duurvoort op het feit dat NRC ooit een ingezonden opinie van Geert Wilders heeft geweigerd, vanwege de abjecte ideeën die hij daarin promootte, terwijl de Volkskrant het stuk plaatste. Duurvoort wijst De Jong er vervolgens fijntjes op dat NRC ooit Martin Bosma als columnist had aangenomen. En Thierry Baudet.

De Jong: ‘Ja, maar dat was onder een andere hoofdredacteur.’ Sitalsing: ‘Nu zal de Volkskrant nooit meer een opiniestuk van Wilders plaatsen. Je voedt daarmee zijn ideeën, die normaliseer je dan. We moeten de stille meerderheid juist een stem geven. Deze wordt niet voldoende gehoord.’

Woningnood ‘breekt’ kunst: dakloze Rotterdammer maakt huis van kunstwerk

0

Nood breekt wet, ook in de kunst als het aan dakloze mensen in Rotterdam ligt. Uit woningnood bivakkeren ze geregeld in het kunstwerk Maison d’Artiste, in de tuin van het Nieuwe Instituut. ‘Dat is absoluut niet de bedoeling’, zegt een woordvoerder van het instituut tegen stadsblad Open Rotterdam.

Het gedeelte van het kunstwerk waar daklozen in verblijven is afgeplakt met oud krantenpapier. Ook is er troep te vinden in het Mondriaanachtige kunstwerk dat, ironisch genoeg, een kunstenaarshuis moet voorstellen, gebaseerd op een prototype-ontwerp voor een atelierwoning uit 1923. ‘En nu wonen er dus echt mensen in’, meldt Open Rotterdam.

‘Het was ons nog niet opgevallen, maar het is natuurlijk niet de bedoeling dat iemand in een kunstwerk slaapt’, vertelt Robin van Essel van het Nieuwe Instituut aan het stadsblad. ‘We hebben wel eens vaker te maken met dit soort situaties rond ons gebouw. Zo hebben we een kunstwerk, de Arcade, en dat heeft een overdekt stuk waar mensen soms onder slapen. Onze bewakers maken die mensen dan wakker en vragen ze weg te gaan.’

Het aantal daklozen is in Nederland explosief gestegen onder de kabinetten Rutte. ‘In 2009 leefden er 17.800 mensen tussen de 18 en 65 jaar op straat. In 2018 waren dit er al 39.300. Het aantal dakloze jongeren tussen de 18 en 30 jaar is in de afgelopen tien jaar zelfs verdrievoudigd’, aldus Gemeente.nu.

Complete internet blackout in hulpbehoevend Soedan

0

Soedan is sinds gisteren volledig afgesloten van het internet. Het laatste netwerk dat het nog deed ging op woensdag uit de lucht. Hierdoor is de communicatie verbroken voor miljoenen mensen in conflictgebieden of op de vlucht. Dit bericht de Arabische nieuwszender Al Jazeera.

Twee van de netwerken, MTN Sudan en Sudani, waren offline sinds afgelopen vrijdag. Het aan het leger verbonden persbureau beweert dat het rebellenleger Rapid Support Forces (RSF) de netwerken heeft gesloten. Provider Zain Sudan is nu ook offline, aldus NetBlocks.

De drie internetproviders van Soedan hebben de oorzaak niet achterhaald. De RSF, die nu negen maanden in een burgeroorlog zijn verwikkeld met het Soedanese leger, ontkent verantwoordelijk te zijn voor de netwerkstoring. 

De internetstoring kan een obstakel vormen voor de hulpverlening in Soedan. De helft van de Soedanese bevolking – ongeveer 25 miljoen mensen – heeft humanitaire hulp en bescherming nodig. Ruim anderhalf miljoen mensen zijn gevlucht naar de Centraal-Afrikaanse Republiek, Tsjaad, Egypte, Ethiopië en Zuid-Soedan.

Europa geeft Turkije 400 miljoen voor aardbevingsgebied 

0

De Europese Commissie gaat akkoord met een schenking van vierhonderd miljoen euro voor de wederopbouw van het aardbevingsgebied in Zuid-Turkije. Dat is het hoogste bedrag dat ooit door Europa is uitgekeerd aan een land dat geen lid is van de EU. De hulp is onderdeel van een miljard aan Europees geld dat vorig jaar is beloofd aan Turkije. Zo meldt de Turkse nieuwssite Duvar.

Turkije en Syrië werden vorig jaar getroffen door een zware aardbeving die aan meer dan 58.000 mensen het leven heeft gekost. Een jaar na de aardbeving is hulp aan getroffen gebieden nog steeds niet vanzelfsprekend.

De Turkse afgevaardigde voor de ondertekeningsceremonie in Brussel, Mehmet Kemal Bozay, zegt dat de fondsen gebruikt zullen worden voor het bouwen van ziekenhuizen en scholen. ‘Ook zal de restauratie van gebouwen die behoren tot cultureel erfgoed hiermee worden betaald’, aldus Bozay.

Het Europese geld is een druppel op een gloeiende plaat. Uit een rapport van de Turkey Economic Policy Research Foundation blijkt dat de schade ten gevolge van de aardbeving minstens 150 miljard euro bedraagt. Dat is 50 procent meer dan het bedrag dat de Turkse regering noemt.

Zaak over spionage voor Marokko van start

0

Gisteren startte de rechtszaak tegen de Marokkaanse Nederlander Ab el M., die ervan wordt verdacht staatsgeheimen te hebben gelekt aan de Marokkaanse overheid. Dit berichtte de NOS.

De 64-jarige verdachte werkte als analist voor de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). Volgens veiligheidsdeskundigen kan deze rechtszaak gevolgen hebben voor de diplomatieke betrekkingen tussen Nederland en Marokko.

De verdachte had honderden documenten in huis van de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD). Mogelijk wilde hij deze doorspelen aan de Marokkaanse veiligheidsdienst. Het Openbaar Ministerie vermoedt dat El M. al sinds 1995 contact had met deze autoriteit.

Over eventuele motieven van el M. is momenteel niets bekend. Hij heeft volgens zijn advocaat geheimhoudingsplicht. Wel staat vast dat een van de documenten die el M. in handen had een AIVD-analyse is over Marokkaanse inlichtingenactiviteiten in Nederland. Volgens terrorismedeskundige Beatrice de Graaf wil Marokko bepaalde personen in Nederland in de gaten houden, zoals dissidente mensenrechtenactivisten.

Joke Hermsen: ‘We zijn allemaal migranten’

0

Joke Hermsen onderzoekt in haar boek Onder een andere hemel wat heimwee is. ‘Mensen vragen zich af waar zij zich nog thuis voelen in de wereld.’

Een van de verhalen die filosofe Joke Hermsen in haar nieuwste boek vertelt gaat over een verhuizing in haar jeugd. Het gezin waarin ze opgroeit verhuist in de jaren zeventig van een dorpje in de Wieringermeerpolder naar het meer stedelijke Amstelveen. Het zorgt voor heimwee. Haar ouders aarden nooit helemaal in Amstelveen. Ze verlangen terug naar het uitgestrekte landschap en vrienden uit het dorp.

De vroegste herinneringen uit onze kindertijd zijn het uitgangspunt van het boek Onder een andere hemel van Hermsen, dat ze zelf ‘een studie naar heimwee’ noemt. Joke Hermsen is bekend van filosofische bestsellers als Stil de tijd en Kairos over de juiste timing en het juiste ogenblik. Nu onderzoekt ze in brede zin wat het betekent als je verlangt naar een andere plek. En passant staat ze ook stil bij de heimwee van vluchtelingen en migranten, een onderwerp dat we in dit interview verder bespreken.

Volgens Hermsen is het voor een goed begrip van heimwee belangrijk om te beginnen bij de allereerste, primaire vorm van heimwee die we allemaal meemaken in onze vroegste kindertijd. Tijdens het opgroeien verlangen we soms onbewust naar de tijd dat we nog geen sprekend, van anderen afgezonderd ‘ik’ waren en ons nog op intuïtieve wijze verbonden voelden met onze omgeving. Soms kan die primaire heimwee door omstandigheden opnieuw worden aangezwengeld. Bijvoorbeeld in tijden van verlies of eenzaamheid, of als je noodgedwongen je huis en moederland hebt moeten verlaten.

Bij vluchtelingen en migranten kan heimwee zeer ernstige gevolgen aannemen, schrijft u.

‘Ja, Murat Can, een Turks-Nederlandse psychotherapeut gespecialiseerd in psychische problemen van migranten, zegt dat door heimwee zowel je psychische als lichamelijke gezondheid snel achteruit kan gaan. Je kunt zelfs van heimwee sterven.

‘Die vorm van heimwee wordt nog sterker als vluchtelingen jarenlang in opvangcentra verblijven. Sommigen wachten bijna een jaar op een eerste gesprek en dan nog eens tien maanden op het tweede. Ondertussen hebben ze eigenlijk geen enkel hoopvol zicht op een menswaardig bestaan, ze kunnen hun leven niet opbouwen zonder huis, werk en scholing. Dat heeft grote invloed op hun welbevinden. De psycholoog Douwe Draaisma noemt asielzoekerscentra daarom ‘heimweefabrieken’. Vluchtelingen worden er verteerd door gemis, de heimwee groeit alleen maar.’

In uw boek citeert u de schrijver Salman Rushdie. Hij zegt: ‘Verleden is een land waar we allemaal uit zijn geëmigreerd. Maar buiten je taal of land is de heimwee nog sterker.’ Wat bedoelt hij daar precies mee?

‘Dat is een verwijzing naar die primaire vorm van heimwee. We zijn eigenlijk allemaal migranten uit onze vroege kindertijd. Tijdens die eerste duizend dagen na onze geboorte voelen we ons, als het goed is, op vanzelfsprekende wijze veilig en geborgen bij degenen die ons verzorgen. De vroege kindertijd is het eerste land waaruit we migreren als we gaan spreken, ‘ik’ gaan zeggen en ons van anderen leren onderscheiden.’

Je kunt toch ook heimwee hebben naar andere periodes in je leven dan je vroege kindertijd?

‘Ja, natuurlijk. Je kunt ook terugverlangen naar je studententijd of naar de tijd dat je kinderen nog thuis woonden, naar de tijd van een grote liefde of een bijzondere reis die je gemaakt hebt. Maar die primaire heimwee ligt aan al deze latere vormen ten grondslag.

‘Heimwee is een gevoel van ontheemding en vervreemding. Mijn indruk is dat dit gevoel bij veel mensen de afgelopen jaren sterker is geworden. Dat komt door maatschappelijke ontwikkelingen als de toenemende individualisering en digitalisering, maar ook door de coronapandemie, de dreigende gevolgen van de klimaatcrisis en de politieke polarisatie. Mensen vragen zich af waar zij of hun kinderen of kleinkinderen zich nog thuis kunnen voelen in de wereld.

‘Tijdens het schrijven van mijn boek besefte ik echter dat heimwee ook grenst aan wat op het eerste gezicht het tegenovergestelde lijkt. Het verlangen naar de verte, in het Duits Fernweh geheten. Wij hebben er in het Nederlands geen woord voor. Ik heb er ‘vertepijn’ voor verzonnen. Het is een verlangen naar elders en komt voort uit het vermoeden dat er elders in de wereld een andere en betere plek zou kunnen zijn.

‘Mijn conclusie is dat wij als mensen zowel naar geborgenheid als naar de verte verlangen, en we dus zowel huismussen als zwervers zijn. Maar die twee-eenheid raakt uit balans als de dreiging van de klimaatcrisis en de sociaal-politieke onrusten toenemen en je de indruk krijgt dat je je nergens meer geborgen weet. Hetgeen dus bij uitstek het lot is van vluchtelingen.’

En hoe kun je proberen je toch hier thuis te voelen als nieuwkomer?

‘Dat kan pas als je je ook tot je eigen geschiedenis, je eigen cultuur en je herinneringen kunt verhouden. Vluchtelingen praten vaak moeilijk over wat hun is overkomen. Ze vertellen liever niet over de oorlog en over de ellende tijdens hun vlucht. Het is voor iedereen die gewelddadige gebeurtenissen heeft meegemaakt van belang om niet langer voor die herinneringen weg te vluchten. Dat doe je bijvoorbeeld door je levensverhaal te vertellen, hoe moeilijk dat soms ook is. Door er woorden aan te geven kun je het verleden een plek geven in het heden dat je nu bewoont en waar je in thuis moet zien te raken.

‘Dit geldt overigens niet alleen voor vluchtelingen en migranten. We moeten allemaal thuiskomen in onze eigen verhalen en herinneringen.’

Wat bedoelt u met verhalen? Zijn dat uitwisselingen van emoties of belevenissen van mensen?

‘Het kan van alles zijn zolang deze verhalen van je persoonlijke geschiedenis getuigen.’

‘De filosofe Hannah Arendt (1906-1975) schreef dat ieder verdriet gedragen kan worden als het opgenomen wordt in een verhaal. Een verhaal heeft meerdere dynamieken. Ze brengen ons terug bij onszelf, maar ook dichter bij de ander. Als iemand jou een verhaal vertelt, dan lukt het vaak beter je in haar of zijn positie in te leven en mededogen te voelen dan wanneer je alleen een formulier met feiten onder je neus krijgt.’

Maar die verhalen worden steeds minder verteld?

‘Ik heb het idee dat de cultuur van het verhalen vertellen er steeds meer bij inschiet. Niet alleen in ons privéleven, maar bijvoorbeeld ook in het onderwijs en de zorg. We brengen allemaal steeds meer tijd voor schermen door en praten veel minder met elkaar. In mijn boek Kairos hield ik een pleidooi voor meer narratief onderwijs. Niet alleen omdat dit een betere vorm van kennisoverdracht is, maar ook omdat je dan andere, meer sociale vermogens traint.’

‘Als we niet meer met elkaar spreken, verhalen vertellen en naar elkaar luisteren, krijgen we iets rusteloos. We denken soms wel dat we op die telefoon thuis kunnen komen, als een soort digitaal mobilhome, maar dat is feitelijk niet zo. Eenzaamheid is daarom een van de zorgen van de moderne, gedigitaliseerde samenleving. En heimwee het gevolg.

‘Doordat we minder verhalen vertellen raken we niet alleen vervreemd van onszelf, maar ook van de ander. Ons vermogen om ons in andere tijden, plekken en mensen in te leven is wat de menselijke conditie bepaalt. Hannah Arendt noemt dat ‘representatief denken’. We zijn als mensen in staat om ons met behulp van onze verbeeldingskracht in anderen te verplaatsen, of dit nu vluchtelingen in Ter Apel of elders in de wereld zijn. We kunnen ons hun situatie indenken, hun lot ons aantrekken en compassie hebben, maar dat sociale en narratieve vermogen moeten we wel oefenen.’

Gaza

Dan maakt Hermsen een overstap naar de oorlog die al sinds 7 oktober in Gaza plaatsvindt en haar grote zorgen baart.

‘In 2002 schreef ik een artikel in De Groene Amsterdammer over Arendts kritiek op de vorming van de staat Israël. Zij was van Duits-Joodse komaf en overleefde de Tweede Wereldoorlog door naar Amerika te vluchten. De internationale discussie in de jaren veertig over de vorming van een Joodse staat volgde ze nauwgezet.

‘Over de allereerste nederzettingen in Israël, de kibboetsen gegrond op socialistisch gedachtegoed is ze nog positief. Maar dat aanvankelijke enthousiasme verdwijnt al snel. De kolonisten gedragen zich, schrijft ze, alsof ze zich op de maan hebben gevestigd. Ze dachten helemaal niet na over de Arabische bevolking die het gebied al lang bewoonde.

‘Arendt pleitte al in 1944 voor een bi-nationale staat. Zij vond dat er één staat moest komen, met een bi-federale regering met een aparte bestuurlijke verantwoordelijkheid. Net als in België bijvoorbeeld. In plaats daarvan werd in 1947 de VN-resolutie aangenomen die bepaalde dat het Britse mandaatgebied zou worden opgedeeld in een Israëlisch en Palestijns grondgebied, waarbij de Palestijnse bevolking echter voor een deel verdreven werd of tot tweederangsburgers werd gedegradeerd, met alle gevolgen van dien. Arendt vond het ongekend dat een Joodse minderheid de rechten van een Arabische meerderheid wilde onthouden en voorspelde dat dit tot een langdurige oorlog zou leiden. Het ‘zal een catastrofe worden’, schreef ze in 1948, ‘misschien wel de laatste catastrofe voor het joodse volk’.

‘Als je je ogen sluit voor de ander, raak je ook van jezelf vervreemd’

‘Arendt voorzag toen al dat je niet een staat Israël kunt uitroepen en tegelijkertijd kunt doen alsof daar niet al een heel volk woont. Haar zorg dat Israël zich op deze manier niet alleen van alle omringende buurlanden, maar ook steeds meer van de wereld zou isoleren, lijkt uit te komen. Ook daarom moet het Westen de huidige regering van Israël tot een onmiddellijk staakt-het-vuren oproepen. Er is een tragedie van ongekende omvang gaande. Vertegenwoordigers van de Palestijnse bevolking en de bestuurders van Israël moeten aan tafel gaan en spreken over een politieke oplossing. Daar moet ook de internationale gemeenschap op aan dringen, met de uitspraak van het Vredespaleis in de hand.’

Is dit ook een verhaal?

‘Ja, in die zin dat het probeert rekenschap te geven van de geschiedenis van deze oorlog. Veel mensen doen alsof het conflict pas op 7 oktober begon, maar het is meer dan honderd jaar oud. Het ontstond eigenlijk al met de Balfourverklaring in 1917, toen de Britten verklaarden positief te staan tegenover de stichting van een homeland van het Joodse volk in Palestina.

‘Het is ook een pleidooi voor representatief denken. Een poging om je in de ander te verplaatsen en beide partijen te begrijpen. Het is de verantwoordelijkheid van de westerse landen om hier op een vredestichtende manier mee om te gaan. Maar in plaats daarvan blijven we onderdelen voor gevechtsvliegtuigen voor het Israëlische leger leveren, verplaatsen we ons niet in het immense leed van de Palestijnse bevolking en kiezen we vrijwel kritiekloos de kant van Israël.

‘Vervreemding en ontheemding zijn gevoelens van heimwee die we allemaal in ons leven hebben. Die worden, naar mijn mening, nog eens vergroot als we onverschillig en  schouderophalend over het leed van anderen door het leven gaan. Het lijkt misschien alsof je puur voor je eigenbelang gaat, als je je het lot van anderen niet aantrekt. Maar dat klopt eigenlijk niet. Als je je ogen sluit voor de ander, raak je ook van jezelf vervreemd.’

Joke Hermsen, Onder een andere hemel, uitgeverij Prometheus, 320 blz., € 23,99

Wallonië schort wapenexporten aan Israël op

0

Het regionale parlement van Wallonië stopt per direct de export van munitie naar Israël vanwege de ‘onacceptabele humanitaire situatie’ in de Gazastrook. Zo meldt de Arabische nieuwssite Middle East Eye.

Ook het tussenvonnis in de Zuid-Afrikaanse genocidezaak tegen Israël bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag wordt als reden genoemd. Daarin werd Israël opgedragen alles te doen om een genocide in Gaza te voorkomen.

Mensenrechtenorganisaties als Amnesty International en de Belgische Vredesactie voerden de druk in de Belgische deelstaat Wallonië op met een publieke brief naar de Waalse minister-president Elio Di Rupo. Daarin eisten ze de onmiddellijke opschorting van de export van munitie. De munitie zou vanuit Antwerpen naar Israël worden verscheept.

Dat ging gepaard met een waarschuwing. Mocht de Walloonse regering niet binnen acht dagen akkoord gaan, dan zou de rechter ingeschakeld worden.

‘Als land dat het genocideverdrag heeft ondertekend is België verplicht om genocide te voorkomen. Dit betekent in de oorlog in Gaza dat Israël niet gefaciliteerd mag worden in misdrijven die potentieel genocidaal van aard zijn’, staat in de brief.

De oorlog in Gaza begon op 7 oktober met de aanval van terreurgroep Hamas, waarbij 1200 Israëliërs omkwamen. Het dodental aan Palestijnse zijde is door geweld van het Israëlische leger opgelopen tot bijna 30.000 doden. Vrijwel de gehele Gazastrook is onbewoonbaar geworden.

Moskee in Heerlen beklad met haatteksten

0

Onbekenden hebben in de nacht van maandag op dinsdag moskee Nour in Heerlen (Limburg) beklad met haatteksten en hakenkruizen. Ook gooiden ze een raam in.

Het is de derde keer in ongeveer drie jaar tijd dat de moskee is aangevallen door vandalen, aldus een bestuurslid van de moskee.

‘Er heeft een klein incident plaatsgevonden. Maar dat is normaal, met de jeugd van tegenwoordig. En het is een nadelige bijkomstigheid van alcohol. Ik vermoed dat het is gedaan door een of twee jongeren’, zegt het bestuurslid tegen 1Limburg. ‘Als je de teksten leest, is het niveau 1 Nederlands.’

De teksten zijn islamofoob. Zo schreven de vandalen ‘F*ck islam’, ‘Vol is vol’ en ‘Rot op hier uit mijn straat’. Ze tekenden ook hakenkruizen.

De politie gaat het haatincident onderzoeken. Mogelijk staan de daders herkenbaar op camerabeelden die zijn gemaakt. De moskee heeft aangifte gedaan.

Ondanks de aanval was de moskee gisteren gewoon open. ‘De ruit moet wel gemaakt worden en de teksten halen we er met wasbenzine af. We hebben ongeveer 1 liter nodig en vegen het dan weg’, aldus de moskeebestuurder.

Jordanië arresteerde tientallen pro-Palestijnse demonstranten

0

De Jordaanse autoriteiten hebben sinds 7 oktober tientallen pro-Palestijnse demonstranten gearresteerd en lastiggevallen. Dit schrijft mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch.

Sinds 7 oktober, de dag waarop de Israëlische aanvallen op Gaza begonnen, hebben duizenden Jordaniërs gedemonstreerd tegen Israël, om zo hun solidariteit te betuigen aan het Palestijnse volk. Tientallen van hen zijn gearresteerd vanwege hun betrokkenheid bij de demonstraties of online activisme. Volgens Jordaanse advocaten gaat het om honderden demonstranten.

‘De Jordaanse autoriteiten vertrappen het recht op vrije meningsuiting en vergadering in een poging om Gaza-gerelateerd activisme aan te pakken’, aldus Lama Fakih, directeur Midden-Oosten bij HRW.

Jordanië pakt de demonstranten hard aan omdat het regime de civil society wil verzwakken. Vier demonstranten werden aangeklaagd op grond van een nieuwe wet tegen cybercriminaliteit. Deze nieuwe wet, die in augustus 2023 is ingevoerd, ondermijnt volgens HRW de vrijheid van meningsuiting, bedreigt het recht van internetgebruikers op anonimiteit en heeft een nieuwe autoriteit in het leven geroepen die de social media moet controleren, wat een groot risico op censuur inhoudt. De afgelopen jaren beweegt het koninkrijk zich in meer autoritaire richting, aldus HRW, waardoor de civil society onder druk komt te staan.